g Goede recepten voor slechte tijden
In eiken Boekhandel verkrijgbaar:
door C. J. TEN BOSCH
Thans verkrijgbare levensmiddelen
PRIJS 25 CENT
Uitgevers VALKHOFF Co - Amersfoort
JOH. BOTTINGA
H«t wordt door Minister Treub - De heer Stuart Fuller consul-gemaal
in algemeenen dienst, is belast met de tij-
^Teeren Kooien enDeMonte delijke waarneming van het Amerikaansche
Verloren rullen zich nu neerleggen bij consulaat te Batavia.
<le berekening der belasting naar de ver-1 WeUontwerp BnrierlIJfce
koopwaarde, waarvan de redelijkheid wordt i»len«tpllchi.
betoogd door den heer T e e n s t r a en den Voorzitter der Tweede Kamer deelde
SigrrH.pm",,? vü'or dm d« dtltassj.» mllm »o,dm.
waterweg naar zee licht de heer TerLaan daaronder werd met vermeld het we sont-
(Rotterdam) een motie toe, betreffende het werp tot mvoenng van den beerlijken
l u„, rilt, van dienstplicht. Naar wij vernemen heeft de
overgaan in eigendom aan het njlc van c Ju
Reclames.
naanram
V V I - - - J
oeverterreinen langs de Oude Maas bij de
totstandkoming van een waterweg van Dor
drecht naar zee, teneinde speculatie in
gronden tegen te gaan.
Minister L e 1 y ziet het nut van de
motie niet in, zij staat naast het ontwerp.
De stemming over de motie wordt uitge
steld tot heden.
Het ontwerp wordt zonder hoofdelijke
stemming aangenomen.
Evenzoo daarna een aantal kleine ont
werpen. f
Daarna kwam aan de orde het wetsont- lonasen,
Centrale Sectie besloten dit wetsontwerp
niet meer in dit zittingsjaar te behandelen,
zoodat het door de huidige Kamer niet meer
in behandeling zal worden genomen.
InkomsienbelAMtlnc: Rasaiiohe
fondsen.
De Minister van Financiën heeft be
paald, dat in verband met de tegenwoordi
ge buitengewone omstandigheden, bij de
heffing der inkomstenbelasting voor het jaar
19181919, ten aanzien van Russische
waarvan de rentebetaling is ge-
werp tot regeling van het archiefwezen", de staakt, geen rekening zal worden gehouden
amendementen-Van Sasse van Ysselt tot ™et hetgeen d.e fondsen over 1917 heb-
vermindering van de eischen te stellen aan, en °P£e ey- er
dc archivarissen worden overgenomen,
Directrice der Amersfoortsche Ind. en Huishoudschool
Reoepten ter bereiding van VOEDZAME en
SMAKELIJKE gerechten, samengesteld uit
Tot gemeentesecretaris van Alphen a.
d. Rijn is benoemd de heer K. Salverda, ge
meentesecretaris van Wonseradeel, tot ge
meenteontvanger de heer J. P. Th. van de
Sandt te Ambt Delden.
Verder heeft de Raad besloten tot invoe
ring van het ambtsgebed in zijn vergaderin
gen.
Nederland en de oorlog
Nederland en Dultschland.
Uit Berlijn wordx gemeld
De Lokal Anzeiger verneemt uit goed in
gelichte bron dat de Duitsch-Nederlandsche
onderhandelingen een gunstig verloop ne-
ge ingenomenheid, voor een groot deelmen, zoodat rekening ermee kan worden ge-1
voortspruitende uit de ti,dsomstandigheden, houden dat ze binnen afzienbaren tijd tot
5die men zeer ongunstig achtte voor het on- j een bevredigend resultaat leiden,
idernemen van een werk, waaraan zoo groote i
risico's zijn verbonden en waarmede zoo Onze Weensche correspondent seint ons:
groote bedragen zijn gemoeid. I De berichten der Weensche pers beves-
Hiertegen voerden andere leden aan, dat j tigen de waarschijnlijkheid dat het Duitsch-
evenals de amendementen-Van Beresteijn
om den minister bevoegdheid te verleenen
archivarissen aan te stellen die' niet ten
volle aan de wettelijke eischen voldoen.
Ten 4.45 worden de beraadslagingen ge
schorst tot heden half een.
EERSTE KAMER.
AlHluitiQ? en «Iroocmaltlng v»n
de Zniderzee.
Terwijl blijkens het afdeelingsonder-
zoek vele leden nunne instemming met het
wetsontwerp tot afstuiting en droogmaking
der Zuiderzee onverholen te kennen gaven,
betoonden anderen daarmede slechts mati-
Schoeisel naar Maat.
Rijlaarzen
en Rijkappen.
Ropantie-inricbtiüg
Telefoon 89
LnnseBtrant 28 - Amersfoort
Alle Sport-arlikelen
Garantie sokken.
Reispantoffels.
Platvoetzolen enz.
Nederlandsche
legd.
conflict zal worden bijge-
bedragen, als voor het Zuiderzeeplan noo
dig zijn, in het niet verzinken bij de crisis-
uitgaven en dat zij betrekkelijk gemakkelijk
te vinden zullen zijn, waar toch ook de vele j Ook de N. R. Ct. verneemt dat de be-
voor de crisisuitgaven benoodigd'e millioe- sprekingen met Duitschland, die de laatste
nen. gevonden waren en in de toekomst ge-week tot eenige spanning hebben aanlei-
jvonden zullen moeten den. Ook meenden djng gegeven, dermate gevorderd zijn dat
«ij, dat de uitvoering van groote openbare eene voor beide partijen bevredigende re-
werken in het algemeen ons volk gemakke
lijker zou heenbrengen door de moeilijke
tijden, die door vele economen van binnen-
«n buitenland, na het einde van den oorlog,
worden tegemoetgezien.
Vele leden waren van oordeel, dat de be
kende voordeelen van den afsluitdijk bij de
beoordeeling van dit wetsontwerp groote ge-
Wicht in d<e schaal behooren te leggen. Zij
badden daarbij het oog op de ontlasting van
Be bestaande waterkeeringen, maar meer
bepaald op de gelegenheid, die zal worden
geschapen om Frieslands boezem van zoet
water te voorzien.
Vele andere leden achtten die voordeelen
te zeer van plaatselijk of gewestelijk belang,
crm de schatkist met de groote kosten voor
'den bouw van d enafshritdijk te bezwaren.
Ten aanzien van de voorgenomen land
aanwinning werd door vele leden er
op gewezen, dat de oorlog heeft aangetoond,
van hoe groot belang het is voor de voft
üing van het Nederlandsche volk, om
veel mogelijk van het buitenland onafhar.
geling verkregen is en eene mededeeling
dienaangaande spoedig kan worden tege
moet gezien.
Volgens den Haagschen correspondent van
het Hbld. geeft het bericht der N. R. C. j
een veel te optimistischen indruk
van den toestand van het oogenblik. 1
Men zal w a a r s c h ij n 1 ij k tot over-1
eenstemming komen in zake de zand
en grindquaestie, maar.deze quaes tie is
niet meer de beheerschende, zooals zij het
aanvankelijk was. En omtrent de andere
punten, met name aangaande de Limburg-
sche Spoorwegquaestie, is nog niets anders
te zeggen, dan dat de onderhandelingen'
voortduren.
Van andere zijde verneemt het Hbld.,
dat het aan de orde stellen van de zand- en
grindquaestie geen aanleiding is geweest de
onderhandelingen over een nieuwe econo-
misclw overeenkomst met Duitschland op
rij worden integendeel ook op
oir ■Ju.ciDiiV. nog voortgezet. Speciaal het
ieli.ik te worden. Het vooruitzicht om langs aan ruilProducte? van Nederlandsche
vreedzamen weg vruchtbaar boirwiland, ter Zlj evenwel oorzaak dat zij nog steeds
grootte van een provincie, aan het Rijk toe me* bijster vlotten.
Ie voegen, achtten zij van zoodanig belang, Intrekking van militaire
Bat zij over alle bezwaren willen heenstap- maatregelen,
pen. Behalve dat de bewaking van de sta-
Vele anderen daarentegen zagen in detionstelegraafbureaux is opgeheven kan het
jendwonining die groote voordeelen niet. j Hbld. nog mededeelen dat verschillende mi-
Er waren leden, die niet alleen het tijd- j litaire maatregelen die in verband met den
ïtip. waarop dit wetsontwerp in behandeling onzekeren politieken toestand genomen wa-
werd genomen, uitermate ongeschikt acht- ren, zijn ipgetrokken. Zoo is ook een eind
ten, maar die ook de wijze, waarop aan het gemaakt aan het permanent geopend zijn
eind van deze wetgevende periode het ont- (voor militair gebruik) der telegraafkantoren
werp, ook in deze Kamer, niet zonder over- in plaatsen waar troepen gelegerd zijn.
Jiaasting schijnt te zullen moeten worden
Afgedaan, meenden te moeten veroordee-
len.
Nederland en de geaftsoeleerde
reaeertniren.
Reuter seint uit Londen het zeer uitvoerige
Hiertegen werd van andere zijde aange- i D i
*oerd, dat de uitvoering van het werk over antwoord van de Britsche regeering op de
Hen duur van talrijke ministers zal loopen, ontvangen van de Nederlandsche re-
Boodat het van weinig belang is, of deze feePnj? omtrfnt de opvordering van Neder-
wet in het begin of aan het einde van een lands.che scheepsruimte in de havens der
ministerieel leven in het Staatsblad komt I ^eTa. ieerden-
Het antwoord begint met voorop te stellen,
dat op het stuk van de feiten en de juridi
sche opvattingen de meeningen van Z. M.'s
en de Nederlandsche regeeringen ver uit-
Bencnten
De Slaatscourajit van 1 Mei bevat a
bel volgende Kon besluit
7; u v eenloopen.
unoemd tot leeraar aan het conservatorium w, r, f r>
muziek te 's Gravcnhage E. van Beijnum Wat de ffte" wtenscht de B"tsoh>e
tlr li lelijk. (regeering de bewering af te wijzen, dat de
i onderhandelingen, die in November en De-
Het Vrouwe n-comité voor d e cember 1917 te Londen met Nederland's
«distributie. H. M. de Koningin heeft vertegenwoordigers gevoerd zijn. t.:; voor-
gisterochtend ten paleizc Noordeindc- te den loopig karakter droegen, op r« v.aar-
Haag in gehoor ontvangen eene deputatie van de Nederlandsche regeering v<, oigens
wit het bij Koninklijk besluit van 19 Maart voorstellen zou doen.
1918 ingestelde „Vrouwencomité voor de Het stond de Nederlandsche en elke geas-
Distributie", bestaande uit de dames Kap- socieerde regeering vrij om het heele plan
peijne van de CoppelloWijgers en Zwaan te verwerpen en na zoo'n verwerping zou
Takes. elke regeering vrijelijk het verlangen kun-
Z. K. H. de Prins heeft een bedrag nen kenbaar maken om nieuwe onderhande
van 500 geschonken voor „Het NationaalBngen op eenige andere basis aan te knoo-
Zeemansfonds." Pen» doc^ b'j ontstentenis van zoo'n ver-
werping werd uitsluitend vereischt, de over-
Nederland en Zweden. Jhr. eenkomst aan te nemen het kwam er niet
Dr van Vredenburch, de Nederlandsche ge- op aan, of deze aanneming a! dan niet „rati-
tant te Stockholm, is reeds te Den Haag ficatie" zou worden genoemd en de nog
aangekomen in verband met de Maandag niet behandelde bizonderheden te regelen,
.vermelde door hem te s-Gravenhege te wat het antwoord dan met détails poogt te
voeren besprekingen nopens eenige econo- staven.
mische regelingen tussdhen Nederland en Tot den modus vivendi komende, ze31 het
Zweden antwoord 0. m., dat de mate, waarin deze
modus vivendi kon worden uitgevoerd, zoo
gering was, dat alle plannen en bedoelingen
daarop schipbreuk zouden lijden. Het dient
nergens toe om het feit te verdoezelen, dat
juist de Duitsche tegenkanting den modus
vivendi tot mislukking bracht. De sohikkin-
gen ten aanzien van de scheepvaart voor het
Belgische reliefwerk waren een voornaam
deel van het plan en dit kon niet worden
toegepast, omdat de Duitschers geen enkel
Nederlandsch schip, gelijk was afgesproken,
uit Nederland wilde laten vertrekken. No
pens de reizen overzee rezen tal van moei
lijkheden met de Nederlandsche reeders der
schepen in Amerikaansohe havens, ofschoon
de mogelijkheid van zulke moeilijkheden
niet was voorzien, toen de heer Snouck Hur-
gronje de schikking voorstelde. Van de 65
schepen, die in Amerikaansfche havens la
gen, begonnen krachtens deze niet meer dan
negen vóór eind Febr. de reis en de verkla
ring, „dat vele schepen in kwestie al waren
uitgevaren, toen de Nederlandsche regee
ring 22 Februari j.l. om een voorschot van
100.000 ton tarwe vroeg van den heelen
voorraad" waarover de „basis of agreement"
van Londen handelde, is met met de feiten
te rijmen.
Z. M.'s regeering was op dat oogenblik
uitstekend op de hoogte van. de campagne,
door de Duitsche regeering tegen de „basis
of agreement" geopend, waarover te Londen
was onderhandeld. Men verheelde niet, dat
de Duitschers vooral op wat daarin over de
tonnemaat voorkwam aanmerking hadden.
Inderdaad werd het meer en meer duidelijk,
dat de bepalingen over de tonnemaat in de
algemeene overeenkomst door de Neder
landsche regeering niet zouden worden
goedgekeurd. In dien tijd werd nog al eens
beraadslaagd tusschen leden van Z. M. s
regeerirtg en den Nederlandschen gedele
geerde, die nog te Londen toefde en den
eersten Maart werd meegedeeld, dat het er
naar uitzag, alsof het den toestand over en
weer zou vergemakkelijken, indien de
scheepsruimte werd gerequireerd. De geas
socieerde regeeringen tastten nog geheel in
het duister betreffende de opvatting der Ne-
derlandsohe regeering over de algemeene
overeenkomst. De tijd verstreek en gelijk
reeds uiteen werd gezet verliepen er meer
dan twee maanden, sinds de „basis of agree
ment", waartoe men aanvankelijk gekomen
was, een essentieel onderscheid in den toe
stand der tonnage had teweeg gebracht.
Nochtans zouden de geassocieerde rege£-
ringen, wat hen aangaat, veel liever tot een
vergelijk door onderlinge overeenstemming
zijn gekomen en daarom deden ze dan ook
een tweede krachtige poging om met de
Nederlandsche regeering tot een bevredi
gende overeenkomst te komen in dier voege,
dat in ruil voor de 100,000 ton meelkost,
die de Nederlandsche regeering verlangde,
de tonnemaat, die de geassocieerde regee
ringen uit hoofde van de overeenkomst zou
den ontvangen, aanstonds ten gebruike in of
brnten het oorlogsgebied ter beschikking zou
staan. Dit was het voorstel, waarmee de Ne
derlandsche regeering zich 17 Maart 'formeel
vereenigde, maar aan voorwaarden nopens
de doeleinden geknoopt, waarvoor de sche
pen zouden worden gebezigd, welke voor
waarden die inwilliging in haar tegendeel
verkeerden. Deze voorwaarden waren, dat de
schepen niet zouden dienen tot het vervoer
van troepen of oorlogsbenoodigdheden en
dat ze niet bewapend zouden zijn.
De nota der Nederlandsche regeering be
vat deze nieuwe voorwaarden als noodzake
lijk van het gezichtspunt der onzijdigheid uit,
maar dit inzicht in de verplichtingen, der
neutraliteit, berust niet op het volkenrecht.
Het is louter een regel, dien de Nederland
sche regeering voor zichzelf heeft opgesteld.
Inderdaad heeft de heer Loudon dit zelf in
de Tweede Kamer uiteengezet in zijn. 19
Maart gehouden rede„ofschoon het vol
kenrecht geen enkele scherp omschreven
bepaling bevat, die het vervoer van troepen
en oorlogstuig in onzijdige schepen tus
schen twee landenr die tezamen een derde
bestrijden, verbiedt, heeft de Nederlandsche
regeering niettemin van het begin van den
oorlog af het beginsel gehuldigd, dat zulk
zgn. „etappe-transport" onder onzijdige vlag,
niet kan worden gedoogdt dewijl hef door
zijn karakter van wezenlijken steun voor één
der oorlogvoerenden, zonneklaar tegen het
beginsel zelf der neutraliteit indruischt De
vaart onzer schepen door het versperde ge-
bied sperrgebiett heeft op zichzelf niets
met de onzijdigheid uitstaande".
Het is duidelijk, dat het beginsel op te
stellen, dat de Nederlandsche regeering niet
met eenige overeenkomst nopens de tonnen-
maat zpu instemmen, waardoor ze „een der
oorlogvoerenden wezenlijken steun" zou
bieden, gelijk staat met te zeggen, dat ze
met geen enkele overeenkomst zal instem-1
men die voor de geassociëerde regeeringen
van voordeel zou zijn. De verklaring beves
tigt inderdaad het standpunt van Z. M.'s re
geering, dat de voorwaarden, aan de onder
stelde aanvaarding van de overeenkomst ge
knoopt, die aanvaarding in verwerping de
den verkeeren. De verwerping van dit aan
bod maakte de reguisitie van de schepen, die
nog in de havens der geassocieerde regee
ringen lagen, onvermijdelijk. Indien deze
scheepsruimte stil moest liggen, totdat een
overeenkomst dienaangaande gesloten ware
en indien de partijen verhinderd zouden zijn
om tot overeenstemming te komen, zou de
staat van zaken voor onbepaalden tijd de
zelfde blijven, hetgeen juist het doel der
middelrijken was, ten einde de Nederland-,
sche schepen binnengaats te houden.
Het schijnt welhaast, of de woorden der
nota van 30 Maart den indruk beoogden te
vestigen, dat ze, als de geassocieerde regee
ringen zouden overgaan tot het requ'reeren
van de schepen in hun havens, een stap
zouden doen, waarop de Nederlandsche re
geering heel niet verdacht was. Zoo ja, dan
acht Z. M.'s regeering het van pas, de aan
dacht te vestigen op de zeer duidelijke me
dedeeling, dit de Britsche gezant 17 Maart
aan den Nederlandschen Minister van Bui-
tenlandsche zaken deed, dat, indien men
niet tot overeenstemming zou komen, andere
maatregelen genomen dienden te worden.
Een even duidelijke mededeeling werd 12
Maart te Washington aan den Nederland
schen gezant gedaan. Men zou hebben be-
merkt, dat de verzekeringen, in de Britsche 1
nota van 20 Maart vervat, mits door de Ne-
derlandsche regeering op de juiste waarde
geschat, op hun minst evenzeer in het be
lang van Nederland waren als de tonnage-
voorzieningen van de „basis of agreement",
waarover einde 1917 te Londen onderhan
deld is. De eenige wijziging van beteekenis
was de schrapping van de beperking nopens
het gebruik van de schepen in het oorlogs
gebied. Elke mogelijkheid van inbreuk te
maken op de Nederlandsche belangen, die
deze verandering van de oorspronkelijke
overeenkomst in het leven heeft geroepen,
wordt teniet gedaan door de plechtige belof
te der geassocieerde regeeringen om de
schepen te vervangen, waar en op welke ma
nier ook verloren gegaan.
Het antwoord zet dan de toezeggingen der
geassocieerde regeeringen nog eens uiteen.
De Nederlandsche nota zegt, dat de onder
handelingen voor de oeconomische schik
king, die handelt over den invoer naar Ne
derland van groote hoeveelheden voedsel en
andere benoodigdheden, eensklaps geëin
digd waren door het optreden der geasso
cieerde regeeringen.
Te dier zake kan Z. M.'s regeering enkel1
zeggen, dat ze met den besten wil was be
zield om de onderhandelingen voort te zet
ten.
Er is geen beletsel voor de voortzetting
van de onderhandelingen te eeniger tijd
en indien deze onderhandelingen niet door
gaan en geen beslissende overeenkomst
wordt bereikt, zal de verantwoordelijkheid
niet op de geassocieerde regeeringen vallen.
Het antwoord treedt dan in de wettelijke
argumenten in 'sheeren Loudon's nota ten
opzichte van de felle uitspraken, óie men in
Nederland heeft geuit en eenige van de ar
gumenten, waarvan men zich in de onder- j
havige nota heeft bediend, en zegt: Het is
waar, dat de Britsohe nota van den 20sten
de requisitie van deze schepen op het recht
var. angary grondvest, maar het blijkt weinig
verschil tc maken, of de daad der requisitie
wordt behandeld als op dat recht steunend of
op bet aigemeene recht van soevereiniteit
over alle personen en bezittingen binnen hef
rechtsgebied."
Indien men overigens oppert dat hef
recht in onbruik is geraakt en verouderd is,
is het behoorlijk, om, zonder uitvoerig de'
werken van vele moderne schrijvers over
volkenrecht aan te halen, die erkennen, dal
het genoemde recht nog -bestaat, erop ta
wijzen, dat de Duitsche regeering het heef!
laten gelden, Z. M.'s regeering er zich in"
1871 bij heeft neergelegd, het inzonderheid
in de code voor den zeeoorlog der Ver<
eenigde Staten van 1900 vermeld staat er\
dat bij de besprekingen ter conferentie over.
den zeeoorlog in 1903, die uitliep op de in*
trekking van de code, geen wenk gegeven
werd, dat het artikel in kwestie eenige wijzi*
ging behoefde. Bovendien werd het recht in"
den oorolg ten volle erkend, alvorens eenig
geval van het requireeren van onzijdige
schepen zich had voorgedaan, die niet voor
behandeling voor het prijsgerecht in aan*
merking kwamen, en wel door de rechtsge
leerde commissie van de „privy council" in
de bekende zaak van de Zamora.
Het is eveneens op zijn plaats om er op
te wijzen, dat het bestaan von het recht in
een reeks verdragen wordt erkend, die het
Duitsche rijk in de tweede helft der 19da
eeuw heeft aangegaan (iri het antwoord met
name genoemd en uitvoerig behandeld).
Verder somt het antwoord nog een aan
tal andere verdragen van dezen aard op.
Verder kan er op worden gewezen, dat pro-
fpssor Perels, tevoren rechtsgeleerd raads
man bij de Duitsche admiraliteit, in zijn boek
Das internationale öffentliche Seerecht, in
1903 te Berlijn verschenen, zonder omwe
gen het bestaan van het recht erkent.
Het antwoord meent, na al deze verdragen
te hebben nagegaan, dat de Nederlandsche
regeering nauwelijks staande kan houden,
dat het reent, hetwelk de geassocieerde re-
geeeringen hebben uitgeoefend, beperkt is
tot het récht van een oorlog-voerende om
zich bij wijze van uitzondering een onzijdig
schip toe te eigenen voor een strategisch
doel van .onmiddellijke noodzaak, als b.v.
het sluiten van den ingang van een zeeha
ven om den aanval van een -vijandelijke
vloot te verhinderen. Zoo'n beperking zou
gebaseerd blijken op het bekende geval, dot
in den oorlog van lo. 0 op bezet vijandelijk
gebied plaats greep naar noch de schrij
vers over volkenrecht noch de praktijk der
naties bevestigen het.
(Wordt vervolgd).
ï>e nieuwe gevaarlijke zooe.
De nieuwe. Dinsdag bekend gemaakte,
maatregel van Engeland betreffende het voor
de scheepvaart gevaarlijijk geworden ge
bied, heeft volgens deskundige ten gevolge,
dat de noordelijke ingang van de Noordzee
voor de neutralen practisch gesloten is, ook
in verband met het reeds door Duitschland
versperde gebied.
De thans door Engeland gevaarlijk ver
klaarde zóne loopt feitelijk van de westelijke
territoriale grens van Noorwegen tot circa
60 mijlen beoosten de eilandengroep be
noorden Schotland (de Orkney's).
De Engelschen en Prinses
Juliana.
Bij de officieele ontvangst der Bngelsche
geïnterneerde krijgsgevangenen Dinsdag
avond te Scheveningen hield de Eng. gezant
Sir Walter Townley een hartelijke toespraak
naar aanleiding van den geboortedag van
prinses Juliana, die hij noemde de hoop van
Nederland. Hij wees de mannen op de tee-
dere banden die er bestaan tusschen het
Oranjehuis en het Nederlandsche volk en
eindigde met de manschappen uit te noo-
digen „three cheers" uit te brengen op „the
little princess Juliana", waaraan deze geest
driftig voldeden.
Bevordering van den vertoovtw van
voedingsgewassen.
De minister van Landbouw enz. brengt ter
algemeene kennis, dat het bepaalde in zijne
desbetreffende circulaire van 9 April 1918,
dat gemeentebesturen, welke voornemens
zijn aardappelen, peulvruchten en groenten
te verbouwen op gronden, welke tot dusver
nog niet voor de teelt van voedingsgewas
sen in gebruik zijn, met inbegrip van gras
land, zooveel van de opbrengst van dien ver
bouw ter beschikking zal worden gelaten,
als noodig is om het regeeringsrantsoen dei-
verbouwde producten aan te vullen tot een
nader vast te stellen normaal rantsoen, ook
van toepassing is op personen of combina
ties van personen, die tot dat doel land, als
bovenbedoeld, in cultuur brengen. Inwoners
eener gemeente, die afzonderlijk of geza
menlijk hiretoe overgaan, zullen dus ook in
het bezit worden gelaten van een zeker deel
der door hen verbouwde producten.
Met het oog op de voedselvoorziening is
•het zegt de minister van het grootste
belang te achten, dat ook op deze wijze de
teelt van voedingsgewassen zooveel mogelijk
worde uitgebreid.
De zonnebloem en de vetnood.
Door den directeur van het Rijksproef
station voor 'zaadcontrole wordt er de aan
dacht op gevestigd, dat de zonnebloem een
zeer geschikte plant is om iets bij te dragen
tot leniging van den vetnood. Elke are levert
gemakkelijk een opbrengst van 10 H.G.
zaad, waaruit 2 L. uitstekende spijsolie kun
nen worden bereid, terwijl de schijfresten
een waardevol veevoedsel opleveren.
De plant leent zich zeer goed voor cultuur
op kleine hoekjes, die ieder m zijn tuin wel
beschikbaar heeft. Zelfs kan men de zonne
bloemen samen met stokboonen poten en
daardoor het dure boonenhout uitwinnen.
Het is duidelijk, dat de opbrengst van bel
de gewassen hieronder iets lijdt.
Verder moet er aan gedacht v orden, dat
voor den verbouw van stokboonen een ver
gunning van den burgemeester noodig is.
De verbouw in r.oestuinen voor eigen ge
bruik is echter vnj.