Nationale Bank vereeniging
BALANS pir Januari 19(8.
KIEZERS lil AMERSFOORT.
ÜHHEMESTSPRUS L'fTt rz
UUft i
PRIJS OER AOVHUEHTiEl
„DE EÈMLANDER"
EERSTE BLAD
ELTlö VAN BERESTEÏ1
BUITENLAND
B'"NENL '\ND
Kan^i-i AkbASFOORT. s-s SCttnïE GRACHT 22.
(blaast het Postkantoor).
CREDIT*
f
16© Jaargana. Mo S3-0
pe* po-ï' f Z.OX per week (met gratis verzekering
tegen ongelukken) f 0.14, afzonderlijke nummer*
f 0lO5. Wekelijkscb bijvoegsel »D# Hollandscht
Halsvrcaw (onder redactie vao Tbérèso Hpven)
per 3 maanden 50 cent Wekelijkscb bijvoegsel
nWcTtldrcvue* pet 3 maanden 60 cent-
m mr*m-mrwrm "f
f=5 :u fits a
Zaterdag 22 Juni Ï9T3
HOOFDREDACTEUR: Ma. D. J. VAN SCHAARDEN8URQ
UITGEVERS: VALKHOFF Co
BUREAU: ARNHEMSCHE POORTWAL, HOBK utrbchtschestr.
INTERCOMM. TELEFOONNUMMER 613
van I -—4 regeis f O.OOt
elke regel meer f 0.30^
dienstaanbiedingen 1—5 regels f 0.50. grootc letter»
naar plaatsruimte Voor handel en bedrijf bestaan
zeer voordeelige bepalingen tot her herhaald adver»
tccrcn In dit Rlad, bij abonnement Eene circulaire,
bevattende dc voorwaarden, wordl op aanvraag
toegezonden.
Stemt Woensdag 3 Jol' alleen
no. 5 n «le 4e lijst op Uw billet.
De Antithese hegraven!
Wat in dezen stembusstrijd opyalt, is het
verzwakken van de tegenstellingchriste
lijk tegen onchristelijk, welke in 1913 in
zoo ..terke mate de verkiezingen beheersch-
te-
Democratie is nu de inzet. De voorstan
ders beijveren zich om duidelijk te ntaken
dat slechts 'n onverdacht democratisch be
leid in deze veelbewogen lijden en toene
mende verwarring de maatschappelijke orde
zal kunnen bewaren, en de kortzichtige te
genstanders putten zich uit in 't bedenken
van leelijke namen en 't zwart afschilderen
van wat zij liefst „staatssocialisme" noemen,
om de kiezers af te schrikken van de demo
cratie en aldus hun onheil tegemoet te
doen snellen.
De vrijzinnig-democraten zijn nu de eer
sten geweest, die de antithese finaal over
boord geworpen hebben. Zij hebben inge
zien hoe onvruchtbaar het is om te blijven
voortwauw el en over deze te onzaliger ure
door de rechtsche partijen uilgevonden on
waarachtige stembus-leuze.
In de politiek van onze dagen is het niet
de allesbeheerschende vraag: „wat is uw
godsdienstige overtuiging?"
Er is 'n tijd geweest en vooral op 't
platteland is het vaak nog zoo gesteld
dot men bij verkiezingen vroeg: is hij
roomsch of protestant? is hij geloovig, half-
of ongeloovig? naar welke kerk gaat-ie?
Het geloof van den candidaat gaf voor de
meeste kiezers den doorslag.
Maar als eenmaal de roomschen of' de
protestanten, de anti-rev. of de liberalen de
meerderheid gekregen hadden, wat was er
■dan nog bereikt?
Ja, de benoemingen vielen dan uit in de
zen of genen geest. Maar wat scheelt het
ten slotte of er 'n roomsohe notaris of 'n
ongeloovige lantaarnopsteker benoemd
wordt?
Er staan thans toch heel andere dingen
op 't spel
Het clericalisme is nog 'n geduchte macht
en blijft 'n vijand, voor wien wij steeds op
onze hoede moeten zijn. Maar het clericale
gevaar moet men nu niet meer overschatten.
De mogelijkheid van 'n rechtsche meer
derheid is volstrekt niet uitgesloten. Wij
zouden zulk 'n uitslag noodlottig achten
voor ons land, echter niet uit vrees voor
het clericalisme, doch uit vrees voor 'n roe-
kelooze miskenning van de demcoratische
behoeften des tijds.
Wat zou het clericalisme ons voor kwaad
kunnen doen? Zelfs de meest clericale re
geering zal het niet - aandurven aan onze
verworven rechten en geestelijke vrijheid
te raken. En aJs zij het aandurfde, zou zij
er wel heel weinig pleizier van beleven.
Hoogstens kon het clericalisme zich open
baren bij benoemingen, bij kleine plagerij
tjes van andersdenkenden, zooals bijv. het
verbod van crematie Maar al dergelijke
kleinigheden doen weinig kwaad en wreken
zich spoedig.
Het gevaar van 'n rechtsche regeering
zou eerder liggen in hare miskenning van
de democratie, in hare vasthouden aan ver
ouderde denkbeelden en opvattingen, in de
dientengevolge ontstaande verwijdering ius-
schen het volk en de regeering en de onbe
wuste ondermijning van het gezag, welke te
ernstiger zou zijn naar mate men meer heil
zocht in 'n averechtsche methode om het
gezag te doen gelder..
Als wij dus anti-rechtsch zijn, is zulks niet
uit anti-clericalisme doch omdat wij de
vreedzame ontwikkeling, noem het demo
cratiseering, der maatschappij niet veilig
achten bij rechts doch onder *n straf,
rechtsch regiem, laten wij het maar ronduit
zeggen, revolutie in het verschiet zien.
Niet met anti-clericale doch met demo
cratische wapenen dient men rechts te be
strijden.
De antithese heeft afgedaan. Wel heffen
de rechtsche partijen die leuze opnieuw
aan om den kiezer opnieuw achter zich te
verzamelen maar het geschiedt met o zoo
veel minder enthousiasme of pathos. Het is
of men snapt dat de kiezers de staatkundige
onwaarachtigheid der antithese beginnen in
te zien. Het is niet meer 'n antithese-offen
sief doch nog slechts 'n antithese-defensief.
Voor de verdediging der bijzondere school
roept rechts de christelijke kiezers nog een
maal te wapen. Maar ook op dien oproep
klinkt het antwoord slechts flauw, want de
christelijke kiezers v^gten nu wel dat de bij
zondere school van de meerderheid der de
mocraten niets meer te vreezen heeft en
dat deze nog slechts 't geweer bij den voet
houden tot bewaking van de openbare
school.
Zoo beleven wij thans het laatste stadium
van den antithese-strijd. Ter wille van en
kele schoolsehetmuiselingen mag *n leuze
wélke zulk 'n bedorven politieke sfeer ge
schapen heeft, niet opnfeuw aangeheven
worden.
't Is waar, de rechtsche partijen lokken -er
nog wel c-ens toe uit. Lazen wij ook nu weer
niet in het a.-r. propagandablad de prikke
lende uitdrukking „het door velen gehate
christendom" Maar dergelijke valsche ge
luiden zullen van zelf verstommen, als men
ze maar negeert en het den geloovigen kie
zers duidelijk doet worden dat „haat jegens
het christendom" in de staatkunde van
dezen tijd geen element meer is. En als de
roomschen weer met het vrijmetselaarspook
komen, behoeven wij onsdaarover ook niet
meer boos te maken, de roomsche kiezers
zelve lachen om die flauwiteit, waarmee men
'geen stem meer of minder winnen zal.
De oude antithese is morsdood, men solt
nog maar wat met haar lijk.
De oorlog,
Oo het westelijk front niets bijzonders.
Op den Montello tegenaanvallen der Italia
nen.
Malenoff is tot minister-president van Bul
garije benoemd.
Washington, 29 Juni. (R.) Presi
dent Wilson heeft een proclamatie uitgevaar
digd, waarbij alle groote slachtinrichtingen
in de Vereenigdc Staten onder regeerings-
toezicht worden gesteld.
Mexico. 21 Juni. (R.) De Mexicaan-
rsche regeering besloot op de meest abso
lute wijze te verbieden de export van goud
of zilver, daar de export van deze metalen
in andere land'-rr \erf»oden is.
Londen, 20 Juni. (R.) De „Times"
verneemt d.d. 15 dezer uit Tokio, dat er een
groote daling op dé effectenbeurs is geweest
op het gerucht, dat de landdag in buitenge
wone zitting was bijeengeroepen, ten einde
alle maatregelen te nemen om de Duitsche
krachtsinspanning tegen te gaan.
B e r 1 ij n, 2 O J u n i. (W. B.) In het proces
'betreffende het onder curateele stellen van
prins Friedrich Leopold (zoon) is heden door
het gerecht een vonnis geveld. De tegen den
minister van het koninklijk huis ingediende
aanklacht werd, voor zoover hierin niet door
het vonnis van 77 October 1917 een beslis
sing is genomen, afgewezen. De kosten van
het - -^s komen ten lasfe van den eischer.
De Staatscourant van 21 Juni beval o. n.
de volgende Kon- besluiten:
bevorderd tof consul der Nederlanden in
algcimjcn.cn thVij t do vice-consuls in algemee-
neri dienst jhr. C L. G. de Bosch Kemper en
Ch. S. Lechner, resp. werkzaam aan het ge
zantschap te Parijs en aan het consulaat-ge-1
neraai ic Singapore;
op verzoek eervol ontslagen met dank W.
Wierda, burgemeester van Winsum;
benoemd tot lector in de letteren en wijs
begeerte aan de Rijks Universiteit le Gronin
gen voor het onderwijs in Uc Engelschc taal
en letterkunde John A. Falconer;
op verzoek eervol ontslagen H. de Visser,
als burgemeester van Hurwcnen;
benoemd tot leeraar aan de Rijks Tuiiïbouw-
winkelschool le Alkmaar dr. G. G. Kloek al
daar.
met ingang van 16 Juni 1918 op haar ver
zoek eervol ontslag verleend ""Srarr mej. mr.
J. C. P. Vervloet als adjunct-commies bij het
Centraal Bureau voor Statistiek;
met ingang van den len Augustus 1918
bij het departement van marine benoemd tot
tijdelijk teekenaar bij de afdeeling hydrogra
fie, N. J. Stil;
toestemming verleend aan L. W. B. A.
Mulder, tijdelijk secretaris der gemeente
's Heerenbroek, om tot 8 Juni 1921 te Ove-
zande te blijven wonen;
aan K. (5. J.- Melotte, alsnog te rekenen
van 27 Mei 1916 af, vergunning verleend
tot het geven van lager onderwijs, mits hij
overigens aan de daartoe bij de wet gevor
derde vereischen voldoe;
aan J. A. Debats en A. J. M. Knaapen ver
gunning verleend tot het geven van het la
ger onderwijs, mits zij overigens aan de daar
toe bij de wet gevorderde vereischten vol
doen.
Kon. rbezoek aan N aarden.
Begunstigd dooi' prachtig zonnig weer bracht
H. M. de Koningin gisteren het voorgeno
men bezoek aan Naarden. Omstreeks kwart
voor vier arriveerde H. M. per auto én in
specteerde allereerst buiten de Utrechtscne
poort eenige ofdeelingen infanterie. Vervol
gens begaf zij zich naa- „Oud u n", waar
de hooge bezoekc itsteeg at. werd ont
vangen door den o\\.i ^commandant, luit.-
kol. Fabius, die H. M. oververschillende
militaire werken rondleidde en haar inlichtte.
Daarna woonde zij eenige manoeuvres met
mitrailleurs en zwaar geschut en in „bruggen
slaan" bij. Na de bijwoning verliet de hooge
gast Naarden via fort Karnemelksloot.
Z. K. H. de Prin$ is gisteravond te
's Gravenhage teruggekeerd van de door hem
ondernomen zeiltochten.
Cadettènschool. Dit jaar heb
ben zich aangemeld voor toelating tot de ca
dettenschool 80 jongelieden voor 57 plaat
sen.
Voor de Kon. Mil. Academie zijn 110 ads-
piranten ingeschreven voor de 83 plaatsen
die beschikbaar zijn voor de niet van de Ca
dettenschool afkomstige candidaten.
De nieuwbenoemde procureur-generaal
bij het gerechtshof te Amsterdam, mr. A. A.
baron van der Feltz, heelt heden als zoodanig
nig voor den Hoogen Raad den ambtseed af
gelegd.
Nederland en de oorlog
I>e Üuihelie (rchiverkeer door
Llmburx.
Reuter seint d.d. 21 Juni uit Londen
Op een vraag van de Britsche regecruig,
aan de Nederlandsche gedaan, om een on©
derzoek in te stellen naar het klaorblijkelii#
zeer toegenomen verkeer op den spoorweg in
Limburg, sinds het sluiten van de jongste-
overeenkomst tusschen Nederland et*
Duitschland, heeft de Nederlandsche rege<>
ring geantwoord, dot zij bereid is een order-
zoek in te stellen. Zij gelooft echter dat het
.verkeer weinig boven het normale zoi blijker
te zijn, indien dit al zoo is.
I>© voe«lselFOorzlcitiitK
krijgagevniicctieo
Reuter seint d.d. 21 Juni uit Londen: j
Naar aanleiding van een Wolff-telegroift,
op 19 Juni in Nederland-gepubliceerd, over
de voedselvoorziening van krijgsgevange
nen, die in Nederland geinterneerd zijn*
wordt er de aandacht op gevestigd, dat da
vertraging van de toezending van voedings
middelen uit Engeland .te wijten is aan hei
feit, dat de Nederlandsche regeering de daar
toe vereischte gegeven? eerst cp 18 JA in#
1.1. verstrekte. f
De veiraarsoeneerjsm»
Naar de Tel. verneemt, heeft de ?er
Beumer zich met de volgende vragen rot
den minister van* Landbouw, Nijverhei d en
Hapdel gewend: il
1. Is de regeling betreffende de vetrant-
soeneering, wélke de bedrijlsvrijhekl en da]
bestaansmogelijkheid der daarbij betrok);
handelaren zeer aanzienlijk beperkt, door
den minister getroffen zonder dat eenig
overleg heeft plaats gehad met een orga
nisatie der belanghebende handelaren?
2. Is de concept-regeling eener v'etranfr»
soeneering, ontworpen door de Vereeniging;
tot bescherming dor belangen van Hande
laren in Roomboter en Margarine, den mh*
nister bekend? 1
3. Zoo ja, is de minister bereid, mede to
deelen, of dit concept hem aanleiding geeft;
wijziging te brengen in de vastgestelde raofc*
soeneeringsregeling?
4. Is de Minister bereid, bij ontkennend*
beantwoording der vorige vraag, mede to
deelen, op welke gronden hij meent daarto®
niet te kunnen overgaan?
rtfiiiicn iu de vrije vum^eul.
Door gisteren te IJmuiden binnenga^
komen visschersvaartuigen werd gernppon
teerd, -dot in de vrije vaargeul veel drijven!
de mijnen zijn aangetroffen. Hierdoor won
den de visscherij en de doorvaart zeer ge!
vaarlijk gemaakt.
De voorgaats van IJmuiden kruisantftf
sloomloodsboot heeft een drijvende mijn
den grond geschoten.
DEBET.
Kas, Coupons en vreemd Geld
Credit-saldi bij Bankiers en Kassiers
Credit-saldi in vreemde Valuta bij Bankiers
Wisselportefeuille f 7.069,503.05
Af: Geherdisconteeid. - 4,705, 78.-
Lecndepót
Effecten
Prolongatie gegeven en voorschotten tegen Effecten
Debet-saldi in rekening-courantf 53,335,613.38
AfCredietaceepten- 8,184,445.76
Vorderingen wegens gestelde borgtochten 23,852,352.98
Gebouwen
2.326,277 56
435,169,74
1,436,34812
2,364,22505
I
4,719,258 03
986,765(602
13,671,503,39
50,201,167 62
1,124,614
58
Ka
aal
Reserve
Leendcpöt
Depositof 18,950,650.12]
Deposito tegen prolongatie5,674,237.48]
Credit-Saldi in rekening-courant-30,841,959.93 f -
Crodit-Saldi in Vreemde Valuta voor rekening van Cliënten.
Geadviseerde Wissels
Nederlandscho Bank en Bankiers
Gestelde borgtochtenf 28,352,352.98
Pensioenfonds
Uilkeeringsrekening
Saldo nieuwe rekening
6,000,000
1,200,000
4,719,258,03
55,466.847i54
1,853,747,96
l
785,958,23
7,244,790132
100,000
887,02»'38
7,«9«'->0i
77.1 (29 09
f
77.265.329(69]
UTRECHT, Juin JLiHa,
