de eemlander"
wk des 10iï8iii1üï s3
buitenland
binnenland
EERSTE BLAD
17e Jaargang, No. 6
IDnUHCUKUTCPOIIQ pCT 3 maanden voot *mcTU
ADuNulUilH I UinUD foort f 1.50, Idem franco
pe» pofl f 2.00, per week (met gratis verzekering
régen ongelukken) f 0.14, afzonderlijke nummers
OjQJ. WekelJjkscb bijvoegsel *Dt Holkndsch6
Huimcout (onder redactis ran Thirèse Hoven)
per 3 nuanden 50 cent Wckelijkscb bijvoegsel
stWtrildrtYue* per 3 maanden 60 «ent
11
HOOFDREDACTEUR: M«. D. J. VAN SCHAARDENBUR3
UITGEVERS: VALKHOFF Co
BUREAU: ARNHEMSCHE POORTWAL, HOM utbkcntkchmtii.
INTERCOMM. TELEFOONNUMMER 513
Zaterdag 6 Juli 1913
dienstaanbiedingen 1—5 regels f 0.50. groote IcYtera
naar plaatsruimte. V0ot handel en bedrijf bestaan
zeer voordeclige bepalingen tot het herhaald advew
teeren In dit Blad, bij abonnement. Eene circulaire,
bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden.
Uitzending van 25000 Nederl.
kinderen naar buiten.
Namens het Plaatselijk Comité „voorde
uitzending van zwakke kinde
ren naar buiten" komen ondergetee-
kenden een dringend beroep doen op den
geldel ij ken steun van die weldadige
stadgenooten, die met hen gevoelen, dat
hier een goed werk te doen is.
Zooals uit mededeelingen der bladen
reeds bekend zal zijn, heeft zich in Den
Haag een Centrale Commissie gevormd,
die 7?ch ten doel stelt met steun van Rijk,
Gemeenten, Vereenigingen en Particulie
ren eer. groot aantal kinderen, die lijden
onder de tegenwoordige tijdsomstandighe
den en dringend behoefte hebben aan ver
sterkend voedsel en gezonde lucht, uit de
groote steden naar buiten te zenden.
H.M. de Koningin heeft reeds een bij
drage geschonken van 15.000, terwijl ver
schillende gemeenten (waaronder ook
Amersfoort) voor elk uit de gemeente uit
te zenden kind een bijdrage van 2 5 c t
per dag hebben toegestaan. Ook is door
enkele stadgenooten al financiëele steun
geschonken of toegezegd, o.a. door iemand,
die onbekend wenscht te blijven, ƒ10 0,
op voorwaarde dat minstens 5
anderen zijn voorbeeld volgen.
Zal echter het grootsche plan uitgevoerd
kunnen worden, dan is geldelijke steup van
zeer Velen dringend noodig. Het plaat
selijk Comité, waarvan Eere-Voorzitster is
Mevr. C. H. gravin v. Randwijck—De Jonge,
Voorzitter dr. G. A. Prins, secretaris (nog
nader aan te wijzen) en penningmeester de
heer G. H. Kolff, stelt zich voor alle kinde
ren uit deze gemeente, waarvoor uitzending
gevraagd en door de Commissie van Onder
zoek (bestaande uit de heéren dr. G. A.
Prins, Dr. M. v. d. Hoeve en A. B. v. d.
Klein) noodig geoordeeld wordt, min
stens 6 weken en desnoods langer
naar een gezonde streek te zenden. Ze wor
den daar gehuisvest in gezinnen, die zich
hetzij belangeloos of tegen vergoeding be
reid verklaren één of meer kinderen op te
nemen, staan onder geregeld toezicht, be
zoeken de scholen, terwijl zooveel mogelijk
met de godsdienstige gevoelens der ouders
bij dé keuze der gezinnen rekening gehou
den wordt.
Ondergetekenden vertrouwen, dat zeer
vele stadgenooten sympathiseeren zullen
met het doel en de Commissie gaarne zul-
en willen steunen, opdat zooveel kinderen,
als maar eenigszins mogelijk is, kunnen
profiteeren van beter voedsel
en de frissche buitenlucht.
Zij stellen zich voor de volgende week
een lijst te doen presenteeren en hopen, dat
talloos velen daarop zullen willen teekenen,
of hunne 'giften rechtstreeks zullen toezen
den aan het adres van den Penningmeester
Van Persijnsiraat no. 10.
Elke bijdrage zal in dank worden aan
vaard.
De Financiëele Commissie uit het PI.
Comité voornoemd,
Mevr. VAN DEN BERGH—
Baronesse Van Ittersum.
G. H. KOLFF.
E. LÏNDENHOVIUS.
Amersfoort, 6 Juli 1918.
door
Mevr. E. H. DU QUESNE VAN GOGH
Zijde-zachte rozeblaren,
Rozig-blank als kinderwangen.
Nachtelijke regen kwam uw
Schoone bladerkroon verstrooien
Op de zwarte aarde neder
Zegen uw gekleurde blaren.
Zonder vorm meer, zonder waarde,
Ondanks dat zoo naam'loos teeder T
Niets vermag u doen herleven.
Of opnieuw Nu laten prijken
Voor uw tijd moest gij bezwijken!
V'at al levens als het uwe,
Die bezwijken, moeten sneven
Voor hun tijd, en wie zal weten
Waar de schoonheid was gelegen
Hunner daden
Rijpe "zaden
worden zij det nageslachten;
Blij-bezielende gedachten.
Die in nieuwe sfeer geboren,
In al eeuwigheden gloren
On\ ^rwélkbare aureolen
Politiek Overzicht
De viering van den
Independence day.
De dag van 4 Juli is, zoolang de republiek
der Vereenigde Staten van Noord-Amerika
bestaat, daar als d e nationale feestdag ge
vierd. Dan wordt het groote feit herdacht,
dat de Unie als zelfstandige staat in het le
ven is getreden door de beroemde onafhan
kelijkheidsverklaring van 4 Juli 1776, waar
mee de dertien Britsche koloniën van Ncord-
Amerika de gehoorzaamheid aan het moe
derland opzeiden en hunne onafhankelijk
heid uitliepen.
Tot dusver was dat een dag, welks viering
een specitiek Amerikaansch karakter droeg.
Ditmaal was dat anders. In alle landen der
Entente werd de feestdag van den Ameri-
kaanschen bondgenoot meegevierd en ner
gens was de geestdrift grooter dan in Enge
land. De tijden veranderen en de menschen
met hen. Uitgewischt was ditmaal de herin
nering aan den oorsprong van dezen feest
dag. Niet de afscheiding der voormalige ko
loniën van het moederland werd herdacht;
men vierde een feest van verbroedering. Het
bondgenootschap, dat gesloten is om ge
zamenlijk Duitschland te bestrijden, werd
gevierd en uitbundig geprezen. In Londen
heeft de minister Winston Churchill voor de
verklaring van 4 Juli 1776 in de plaats ge
steld eene verklaring van 4 Juli 1918, die
niet alleen eene verklaring van onafhanke
lijkheid is, maar tevens eene van v.ederkee-
rige afhankelijkheid; en met aanhaling van
dezelfde woorden, waarmee de verklaring
van 4 Juli 1776 eindigde, heeft hij gezegd
„Voor deze verklaring geven wij met vast
vertrouwen op de bescherming van de God
delijke Voorzienigheid elkander ons le
ven, ons vermogen en onze eer."
De nieuwe verklaring houdt in, dat
Duitschland moet worden overwonnen en tot
het besef moer worden gebracht, dat het
overwonnen is. Dezelfde gedachte ligt ook
ten grondslag aan de rede, die president
Wilson op dezen 4en Juli gehouden heeft en
die hij, om den indruk er van te versterken,
heeft uitgesproken te Mount Vernon aan het
graf van Washington. Het zijn schoone ge
dachten, die door president Wilson verkon
digd werden aan het graf van den grooten
staatsman, in wien het Amerikaansche volk
den grondlegger van zijne vrijheid vereert.
Maar de booz" kern kwam aan den dag aan
het slot, waarin de verkondiger van vrede
en gerechtigheid zich ontpopte als propa
gandist van den oorlog. In zijn slotwoord zegt
hij, dat de verblinde regeerders van Pruisen
krachten hebben wakker gemaakt, die, een
maal gewekt, nooit weer op den grond kun
nen worden geworpen, want zij hebben in
hun hart eene bezieling en een doel, die on
sterfelijk zijn en van de ware stof der over
winning. Hier is geen vredesapostel aan het
woord, maar een oorlogsroeper, een even
knie van Churchill, die in de reeds door ons
geciteerde rede zijne bedoeling uitdrukt in
de woordeh„Geen compromis ten opzich
te van ons hoofddoel, geen vrede voor de
overwinning, geen overeenkomst met een
niet berouwenden misdadiger."
Zulke redevoeringen kunnen ons niet dich
ter bij den vrede brengen. De groote fout in
de gedachte, die de sprekers op den Inde
pendence Day bezielde, is reeds een maand
geleden aangewezen door den hoofdredac
teur van de Londensche Daily News Gardi
ner, die heeft gezegjd, dat het op den grond
werpen van Pruisen voor de wereld niets
zou beteekenen, dan eene tijdelijke over
gang van de oppermacht van één staat op
een anderen, maar dat daarrentegen 't neer
werpen van het prussianisme voor de wereld
alles beteekent. De reden voor deze tragi
sche misvatting ligt hierin, dat het milita
risme niet een monopolie van Duitschland
is, maar overal, inzonderheid ook in Enge
land, aanhangers heeft, die met verblinde
logica van den oorlog spreken als een bio
logische noodzakelijkheid, een Godsmedi
cijn, en zich van eene krankzinnige pers
bedienen om de hooge doeleinden van de
menschheid te verduisteren. Die doeleind^,
die niet gaan om dit of dat stuk land, of om
een nieuw, voor den oorlog georganiseerd
statenstelsel, maar om een voor vrede en
veiligheid georganiseerde wereld, om ontwa
pening, om uitschakeling van den wedstrijd
in de bewapeningen en gemeenschappelijke
bescherming van het recht tegen de macjtt,
moeten op nieuw op den voorgrond gesteld
worden. Dat zijn de doeleinden van Wilson's
volkerenbond, waarop tot dusver de Euro-
peesche bondgenooten niet zijn ingegaan.
Wat door dezen Engelschen journalist
werd aangegeven, zou beter passen bij de
hooge idealen, die Wilson aan Washing
ton's graf heeft verkondigd, dan de oorlogs
kreet waarmee hij zijne rede heeft geëin
digd. Maar de tijd is helaas nog niet geko
men, waarop dergelijke inzichten zich doen
gelden. Wanneer vredesgedachten worden
verkondigd, dan gebeurt dat altijd nog om
den oorlog voor te stellen als het middel,
dat den vrede, dien men zegt te bégeeren,
moet brengen. Dat hebben wij bij deze vie
ring van Amerika's Independence Day op
nieuw ondervonden.
De oorlog,
In het westen wordt de verovering van
Hamel door de Engelschen van Duitsohe
zijde erkend. Overigens geen nieuws.
Aan het Italiaansche front duurt de strijd
aan de Beneden-Piave voort. Volgens de
berichten van het Italiaansche hoofdkwar
tier hebben de Italianen hunne terreinwinst
ZO. van Ghiesa Nuova en N. van Cava Zu-
cherina aanmerkelijk uitgebreid. Uit Wee-
nen wordt bericht, dat de wederzijdsohe
strijdkrachten elkaar in bedwang houden.
Tusschen de Piave en de Brenta houdt de
strijd om de door de Oostenrijkers bij hun
offensief van 15 Juni veroverde stellingen
aan.
Sofia, 4 J u 1 i. (Buig. ag.) Bericht van
het hoofdkwartier.
Benoorden Monastir is het geschutvuur
bij tusschenpoozen hevig geweest. Bezuiden
Hoema en bewesten Altsjkame heeft onze
artillerie verscheiden vijandelijke munitie
depots in brand geschoten.
Westelijk van de Vardar zijn onze groepen
de vijandelijke stellingen binnengedrongen
en met verscheiden Fransche gevangenen
teruggekeerd.
Een vijandelijk vliegeskader heeft 22 bom
men op een onzer militaire hospitalen ge-
worpan, dat duidelijk de voorgeschreven
kenteekenen droeg.
P a r ij s, 5 Juli. (Havas.) Officieel be
richt.
Groote bedrijvigheid op sommige gedeel
ten van het front van Doiran en in het vak
van Monastir, waar de Franschen met suc
ces vernielingsschoten op de Bulgaarsche
batterijen hebben gericht.
Het Fransche afweergeschut heeft twee
Bulgaarsche vliegtuigen neergeschoten.
Konstantinopel, 5 Juli. (Milli).
Bericht van het hoofdkwartier.
Aan het front in Palestina was de werk
zaamheid der wederzijdsche artillerie in den
kustsector gering, doch hevig ter weerszijden
van den weg JeruzalemNablus.
Nadat een vijandelijke batterij, "die zich in
stelling bevond ten Oosten van de Jordaan,
zich voor onze artillerierhacLteruggetrokken,
trokken ook drie escadrons cavalerie en de
posten in de omgeving zich snel in zuide
lijke richting terug.
Aan beide oevers van de Jordaan was
veel bedrijvighèid in de lucht.
Weenen, 4 Juli. (W. B.) D? Neue
Freie Presse bespreekt de gisteren gfge-
legde verklaring van den vice-kanselier von
Payer over de vredeskwestie in>verband met
het door Bonar Law gezegde op de Londen
sche intergeallieerden parlementaire con
ferentie en schrijft: Kan men met grooter
gematigdheid spreken, met een ernstiger wil
om overleg te plegen en om het mensche-
lijke in de politiek te doen terugkeeren? Wat
kan Duitschland minder verlangen en hoe
zou de Entente zelfs in fmre stoutste droo-
men aan de Duitschers weigeren wat von
Payer verlang: een vrede in eere? Uit de
woorden van Bonar Law echter is de ge-
heele verstoktheid van de oorlogspartijen te
bespeuren. Bonar Law blijft bij zijn triomf
kreet: Oorlog tot aan het eindef Oorlog tot
aan den laatsten manf De Entente is de ge
vangene van hare beloften en van hare
fouten.
Londen, 5-J u!- i. (R.) De koning en ko
ningin hebbn heden in Buskingham Palace
een delegatie van de inter-geallieerde parle
mentaire handelsconferentie ontvangen. Na
de gedelegeerden persoonlijk hartelijk be
groet te hebben, richtte de koning tot hen
gezamenlijk aldus het woord:
Met groot genoegen begroeten de ko
ningin en ik u heden hier. Ik vertrouw, dat
het resultaat van uwe besprekingen zal zijn
een versterking van het wederzijdsch ver
trouwen tusschen de parlementen van al on
ze geallieerde-.anites, hetgeen alleen een
ware basis voor overeenkomsten en verbon
den is.
De eenheid van actie tusschen de gealli
eerden op het gebied van handel, marine en
leger blijkt een der voornaamste factoren
van onze kracht. De opgedane ervaringen
zullen na den met succes beëindigden oor
log ons allen tot het besef brengen van de
waarde van het vereenigen dér wederzijd
sche belangen.
Mogen wij voortaan in vredestijd even
hartelijk samenwerken als in dezen oorlog.
Moge onze gezamenlijkeactie een even
krachtig werktuig zijn om geluk en voor
spoed van onze geallieerde volkeren te be
vorderen, als het gebldk-en is om de plan
nen van hun vijanden te verijdelen.
De handel is de leven§zenuw der bescha
ving en van een aanhoudend en onbelem-
herd ruilverkeer hangt de voortdurende ver
betering van de welvaart der volkeren af,
welke het rechtvaardig doel van alle ver
standige regeeringen is.
Moge de handels-entente, die uw doel is,
voortaan de gids en wegbereider zijn van
den algemeenen vrede, waarnaar wij allen in
geduldig vertrouwen uitzien.
Parijs, 5 Juli. (Havas). Ter gelegen
heid van Independence Day heeft Foch het
volgende telegram aan generaal Pershing
gezonden „Voor de onafhankelijkheid strij
den wij ven ganscher harte. Wij vieren met
u den verjaardag van de onafhankelijkheids
verklaring."
Pershing antwoordde „Ik ben diep getrof
fen door uw hartelijk telegram. De geallieer
den hebben den verjaawlag van Amerika's
onafhankelijkheidsverklaring gevierd in de
overtuiging, dat hun overwinning weldra de
onafhankelijkheid en vrijheid van de geheele
wereld zal herstellen."
Rome, 5 Juli. (Stefani). Uit geheel Ita
lië koméh berichten over indrukwekkende
betoogingen ter eere van de Vereenigde
Staten. Te Milaan had een groote optocht
plaats. Te Ancona werd een boulevard naar
Wilson genoemd. In Turijn werd het Ame
rikaansche volkslied door 2000 kinderen ge
zongen. .Overal wapperden Amerikaansche
vlaggen.
B e r 1 ij n, 4 Juli. (W. B.) Heden had oj)
het Landbouwdepartement een streng ver
trouwelijke bespreking plaats over de eco-
norn's^he ^toenadering tusschen Duitschland
ne Oostenruk-Hongarije»
Uitgenoodigd waren vertegenwoordigers
der economische bonden, en der vereenigin
gen van landbouw, handel en nijverheid.
Na eenige inleidende woorden van den
staatssecretaris voor Landbouw, werd door
vertegenwoordigers der regeering een kort
overzicht van den tot dusverre verrichten
voorbereidenden arbeid gegeven, welke de
instelling van een uniforme douanpwet en
douanestelsel, benevens invoering van een
uniform douane-verkeer omvat, voorts uni-
formeering van de wettelijke regeling op het
gebied van handel en nijverheid, industriee-
le rechtswaarborgen* statistiek, verkeers- en
scheepvaartinstellingen.
Op 8 Juli zal te Salzburg een vergadering
plaats vinden van vertegenwoordigers uit de
beide lande, waarop de grondbeginselen zul
len worden vastgelegd voor de gedetailleer
de onderhandelingen, die. later zullen vol
gen.
Evenals op deze zitting, zullen ook later
de economische bonden en belanghebben
den gelegenheid krijgen, hun meening te
-zeggen en hunne inzichten en wenschen tot
uiting te brengen.
Londen, 5*j/uli. (R.) Hedenmorgen
\roeg heeft de politie' uitgebreide huiszoe
kingen gedaan in Galway en de a3ngrende
graafschappen, over een gebied met een
straal van vijftig mijlen om Ballinasloe. Zij
keerde terug met honderden gc-wc-ren en an
dere wapenen. Over he algemeen werd geen
tegenstand geboden. Waar men zich verzet
te, werden arrestaties gedaan.
Buk a rest, 4 Juli. Het antwoord van
koning Ferdinand op het adres, dat hem
door den Senaats-president Dobresku werd
voorgelezen, luidt:
„Innig verheugd, begroet ik met u de we-
deraansluiting van het oei-oude Moldavi-
sohe gebied tusschen Pruth en Dn jester bij
Rumenië. Ik zie in deze veremniging een
machtige bron van nationalen vooruitgang.
De vredestoestand, dien gij geroepen zijt
vast te stellen, en de beirekkingen van
vriendschap tusschen Rumenië en alle sta
ten, zullen ons in staat stellen d'en arbeid op
te vatten en de wonden van het land te hee-
I-en en door grondwettelijke hervormingen
een nieuwe en krachtige maatschappelijke
en economische organisatie in het teven te
roepen, waaruit vermeerderde kracht voor
een gezonde ontwikkeling van ons volk moet
ontstaan.
De dringende en vérstrekkende totstand
brenging van deze hervormingen wordt door
onzen moedigen en bekwamen boerenstand
met vol vertroiFwen verwacht."
De koninig eindigde met woorden van lief
de en dankbaarheid voor het leger en voor
degenen die hu,n leven voor het vaderland
gelaten hebben.'
K o p e n h a g e n, 5 J u 1 i.' (W. B.) Volgens
een bericht aan de National Tidende uit
Stockholm heeft Lenin in een gesprek met
den correspondent te Moskou van het
Stockholmsche socialistisch blad Folkets
Dagblad op de meest stellige wijze verklaard,
dat het bericht van den moord op den czaar
onwaar is.
Londen, 5 Juli. (R.) Volgens een tele
gram van Britsche zijde uit Irkoetsk hebben
de Czecho-Siowaken de Bolshewiki volko
men verslagen. Zij dreven hen uit Nynioe-
dinsk, beoosten het Baikal-meer. De Bolshe
wiki hebben hkoetsk prijsgegeven.
L o n.d e nn, 5 Jul i. (R.) Naar aanleiding
va de progroms, kré hebben plaats gehad,
heeft de Joodsche gemeente te Petersburg
besloten dat er den 23er. Jufi in alle synago
gen rouwdiensten zuilen worden gehouden.
Konstantinopel, 4 Juli. (W. B.)
Onze 'bijzondere correspondent ber icht, dat
■heden voormiddag met groote plechtigheid
de biat is geschied, d. i. de uitroeping van
den nieuwen sultan Mehmed VI in het pa
leis Topkanuf. Om 10.50^voormiddaigs be
trad de sultan de troonzaal, waar de troons-
opvoiger Abdul Medsjid Effendi, de keizer
lijke prinsen, de grootvizier, de sjeik-ul-
iskam, de ministers, het parlement en de
khedive verzameld waren. Nadat de sultan
een oog en blik op een zetel n&ast den troon
had plaats genomen, begon de biat, waarbij
de aanwezigen het santschk, dat de hand
van den padisha voorstelt, kusten. Na deze
plechtigheid r.am de sultan plaats op den
troon. Afgevaardigden uit Noord-Kaukazus
en Aserbèidsjan woonden de plechtigheid
bij.
Op <ie biat volgde de bijzetting van het
lijk van sultan Mehmed V, dat voor het ver
richten van de wasschmgen naar het paleis
Topkanuf werd gebracht. De sultan volgde
de niet zachte bonte dekens belegde lijk
kist tot aan den ingang van het paleis.
Dsarop begaf hij zioh met zijn jacht naar
Ejub, waarheen het lijk met een motorboot
weid overgebracht. Daar geschiedde de bij
zetting in het door Mehmed V gebouwde
praalgraf.
Weenen, 5 Juli (Corr.-bur.) Een be
richt van het Milli-agentschap meldt dat
volgens een irade van den nieuwen sultan
grootvizier Talaat paöha en den Sjeik-ul-
Islam in hun ambten worden gehandhaafd.
Pretoria, 5 Juli. (R.) Generaal Botha
heeft door gemiddeiing van Reuter een op
roep tot alle volkeren van Zuid-Afrika ge
richt, om op hun hoede te zijn voor vijande
lijke intriges.''Hij zegt
De regeering bezit inlichtingen over het
bestaan van een beweging, die er naar streeft
de constitutie met geweld terzijde te stellen;
Er hebben zich de laatste dagen gebeur*
tenissen afgespeeld, die onmiddellijke en af*
doende militaire en politiemaatregelen nood*
zakelijk maakten, zonder welke het tot ern
stige wanordelijkheden en waarschijnlijk tot
groot bloedvergieten zou zijn gekomen.
Botha voegt er aan-toe, dat hij gaarne zon
zien, dat er van de leiders der politieke en
industriëele organisaties een oproep uitging,
om daden van geweld af te raden.
IJlt de Pers.
l>e iPlsifts <lor ftamerrerkioKiJigrii
Öp de vraag „wat zullen wij doc-n met
onze macht", antwoordt H e t V o 1 k, dat die
vraag niet alleen van de S. D. A. P.ers aï-
hnngt.
Het is ook hiervan afhankelijk, oï een of
meer burgerlijke partijen tot ons komen, c:i
ons in slaat willen stellen, de wetgevende'
macht te sturen in de richting van oas pro
gram. Hun bereidwilligheid daartoe woidt
bepaald door hun karakter. Onwillige. nul
len zij zijn, nanrn-'-'e zij zich Hechter vast
geklonken voelen can het kapitalistische
stelsel, aan de belangen der kapitalistische
klassen. En waren wij in 1913, door den
loop der politieke gebeurtenissen, een
schoone die men wat n! te ijverig het hof
maakte, thans staan de burgerlijke partijen
vrijer; ieder kan zijn kapitalistisch hart vol*
gen; de S. D. A. P. staat alleen.
Zoo zien wij de situatie, cn wij gelooven
niet, dat iemand in Nederland ze anders ziet.
Met onze driehonderdduizend stemmen; met
onze 22 Kamerleden, zullen wij, indien niet
alle teekenen bedriegen, oppositie-partij zijn,
geheel vrij, om den strijd voor het socia
lisme te voeren op de wijze, die docr ons
eigen karakter, door het belang der arbei
dersklasse alleen wordt bepaald. Die strijd
zal allereerst zijn de voortzetting var. onze
levensmiddelenactie in de lijn, sedert Augus
tus 1914 door ons gevolgd. Allengs hebbea
de omstandigheden onzen strijd voor een
betere levensmiddclenvoorzieninc; gemaakt
lot een strijd tegen de algeheel uitputting
der arbeidersklasse, een strijd tegen den
dreigenden hongersnoodMen kan er op
rekenen, dat onze versterkte fraktie niet
vcrdubbcle kracht zal pogen olie positieve
resultaten m -riken, die hier te* bereiken
zijn.
In de tweede plaats zal de kracht onzer
sterk gegroeide partij blijven gericht op de
strikte handhaving van Nederland's neutra
liteit; Al wat in haar vermogen is, zal zij
aanwenden, om te verhoeden dat Nederland
wordt meegesleept in den oorlog. Dit is het
naast voor dc hand ligg-ende, wat er valt te
doen. Er is Dnarover nader.
De hoefijzer-correspondc-nt van het Hbld.
bespreekt de waarschijnlijkheid van een
rechtsch ministerie.
„De Tweede Kamer is, zoo zegt „De Tijd",
gekomen op „het doode punt." Onidat de
drie partijen van rechts slechts 50 zetels be
zetten. Nu laten wij voor een oogenblik de
vraag rusten of de twee celingen, die onder
dc zeven „diversen" toch eer rechts dun
links staan (de christen-democraat en de
christen-sociaal), een rechtsch kabinet niet
zouden willen steunen op een wei-omschre
ven program. Doen ze dat, dan is een, zij
het ook kleine, absolute meerderheid van de
rechterzijde verzekerd.
Maar ook zonder dien steun is er oen
bijzondere omstandigheid die dringt naar
het optreden van een rechtsch kabinet.
Tegenover de mogelijkheid namelijk om
een rechtsch bloc von minstens 50 leden
te vormen, staat de onmogelijkheid om links
iets tot stand te brengen, dat zelfs moar
eenigermate tot dat aantal nadert. Er kan
wel weder een rechterzijde worden gevormd
maar er is geen linkerzijde meer.
Althans geene dan een bloot topografische.
De gTOOtsle politieke eenheid waartoe men
het links zou kunnen brengen, ware oen
„democratisch" bloc tusschen dc 5 Vr;,-
zinnig-Democcaten, de 22 S. D. A. P.'ers, 'la
2 D. S. P.'ers en den ééncn S. P.-er. Samen
30. Als de Weermachtsdemocroat er bij zou
kompa, don weid het een ..democratisch
allegaartje van 31. Wat zou dat gezelschap
hoe heterogeen bovendien f dan nog"
hebben in te b'fngen tegenover een aan
eengesloten rechterzijde van 50 man? Niets.
Fn duaiom is het ooi; niet meer don de
gowore socialistische bluf, wanneer „Het
Volk" hoog opgeeft van het succes eer
„democratie" en beweert dat de nieuwe hh-
geering met de S. D. A. P. zal hebben la
rekenen. Als'er een rcchtschc Regeering op
treedt, aan loopt die, met haar minstens 50
trawanten in de Tweede Kamer en met een
meerderheid in de Eerste, over de socialisten
zoo goed als over de liberalen en over hec-l
de rest van de Staten-Gencroal heen. Het
uiterste wat zij zou hebben te vreczen, ware
een toevallig samentreffen, bij een zeld
zame stemming, van al de minderheden en
minderheidjes 10 liberalen von tweeër
lei gading, 25 socialisten van drieërlei zin,
5 „burgerlijke" democraten cn 4 „diversen
die allen wat anders willen en op geen
enkele beginsellijn duurzaam allen kunnen
samengaan. En bij zoo'n toevallig samen
treffen zouden de 3 „diversen" ven rech'.-
sche allure nog zich bij de Mnksche moeten
voegen omnog maar een oppositie vca
50 vol te maken. Niet meer dan do som
der leden van dc drie officieel rechtscnfi
fracties.
Er is geen oppositie meet
tegenover een rechtsch kabinet, doordien 'T,
in politieken zin, geen linkerzijde meer is.
Vermoedelijk zal dat nog wel geruimen tijd
zoo blijven en zullen de rechtsche partijen
dus, zoo lang zij samengaan, nog jaren lang
hel land kunnen regeeren zor.der dat ze eene
wezenlijke «roositie, d, w. z. een aaneenge*