DAGBLA
Bouillon-Blokjes,
binnenland
„DE EEMLANDER"
VAN CENT en Co.
nnsiHuraimesïiïtfSa
3, 4 en 5 cent per blokje.
BUITÊNLAND
"koloniën.
FEUiLL.£ïON.
Vrouwenregeering
17e Jaargang, No. 14
IDflUHtUEUTCDDIIt P" 3 Amen.
fiuUnnlultnlurnliu fooft f 1.50, Idem franc*
par potl f 2jOO, p«r week (met gratü verzekering
tsgm Mgelukken) f 0.14, tErondedijke cummer*
f 005. Wckelljkscb bijvoegsel »D« HolLwJscb*
Jimimrtavw (onder redactie van Thértee Hoven)
per 3 maanden 50 cent Wekelyksch byvoegsc!
pWfMftrui* pet 3 maanden 60 cent
HOOFDREDACTEUR: M«. D. J. VAN SCHAARDENBURG
UITGEVERS, VALKHOFF 4 C. -
BUREAU: ARNHEMSCHE POORTWAL, ho«k UTB«eHr»c«NTit
INTERCOMM. TELEFOONNUMMER 613
Dinsdag 16 Juli 1918
dienstaanbiedingen 1—5 regels f OJO, groote lettert
naar plaatsruimte- Vooi handel en bedrijf bestaan
rcer voordcelige bepalingen tot het herhaald adven
(cercn In dit Blad, btj abonnement Eene circulaire,
bevattende de voorwaarden, wordt op unvraag
toegcronden.
Reclame
diverse merken,
in lmssen van 12-100-200 300 500
en 1000 sinks
j?uime sorteering-Saueen.
X.V. voorheen
Pieterpijperstraat 7
Leusderweg 83
Blosmendalsctis binnenpoort.
Politiek Overzicht
Oorlogswerk van den
Duitschen rijksdag.
,n
De nu afgetreden staatssecretaris von
Kühlmann is de derde titularis, die gedu
rende den oorlogstijd aan het "hoofd "van het
Duitsche departement van buitenlandsche
zaken heeft gestaan. Hij heeft dit ambt niet
lang vervuld. Den 5en Augustus 1917 werd
hij benoemd. Maar de elf maanden van zijne
ambtsvervulling waren zóó vol gebeurtenis
sen, dat misschien geen staatssecretaris in
Duitschland in een zoo korten tijd zoo vele
en velerlei krisissen doorgemaakt heeft. In
het tot stand komen van vier vredesverdra-
*-'eri heeft hij aandeel gehadmet Groot-
>,Ifland, de Ukraine, Rumenië en Finland.
dj zijn eerste optreden in de hoofdcom-
"r :cIe van den rijksdag heeft hij als zijn be-
,3'nsH uitgedruktIn de politiek spreekt de
macht, maar in .de politiek spreekt ook het
r ."ht. Hij plaatste zich geheel op den grond-
óm?? an den vrede door overleg en van den
vfc. ^edigingsoorlog, waarvan in het besluit
var. den rijksdag van 19 Juli gesproken
wordt. In September heeft hij in den rijks
dag het woord gevoerd en reeds toen moest
hij ce geruchten tegenspreken, dat er strijd
bestond tusschen de hoogste organen
van de rijksregeering en de legeraanvoer
ders. In October heeft hij de bekende poli
tieke geloofsbelijdenis afgelegd, waarin ge*
zegd werd, dat op de vraag of Duitschland
met betrekking tot Elzas-Lotharingen eenige
concessie aan Frankrijk kan doen, slechts
één antwoord kon worden gegevenNeen,
nooit! Hij verklaarde, dat Duitschland niet
voor fantastische veroveringen strijdt maar
voor de ongeschondenheid van zijn gebied
en zeide, zinspelende op BelgiëBehalve
Frankrijks wensch naar Elzas-Lotharingen,
is er geen absoluut beletsel voor den vrede,
niets wat de voortzetting van het moorden
en bloedvergieten waard zou zijn.
Toen Kühlmann's voorganger het ambt
van staatssecretaris neerlegde, waren twee
politieke stroomingen tegen elkaar aan het
werk. De eene wenschte, dat een besliste
aanhanger van den ckiikbootoorlog en een
vertrouwensman van het opperste legerbe-
vel tot staatssecretaris zou worden benoemd.
De andere strooming meende, dat het niet
onmogelijk zou zijn zich met Amerika te
verstaan, en wilde, dat met het Oog daarop
de keus van den nieuwen titularis zou wor
den bepaald. Door de benoeming van von
Kühlmann werd een middenweg ingeslagen.
Haar o,? roerstanders van eene scherpere
richting lieten zich niet uit het veld slaan.
Uit hun hoek zijn de stemmen gekomen, die
op steeds heftiger toon op het beleid van
het departement van buitenlandsche zaken
kritiek uitoefenden.
/Deze kritiek werd op de spits gedreven
na de rede, die von Kühlmann den 24en
Juni j.l. in den rijksdag heeft gehouden. De
aanvallen richtten zich in 't bijzonder tegen
drie zinsneden, die door den staatssecreta
ris waren uitgesproken. Hij had, na te heb
ben geconstateerd, dat „nog geen vredes-
lichtstraal" in de duisternis was gevallen",
zich verzet tegeri de meening, dat door de
regeering nooit gerekend was met een zeer
langen duur van den oorlog, en zich daarbij
beroepen op eene verklaring van maarschalk
von Moltke, die den 14en Mei 1890 in den
rijksdag had gezegd, dat als het weer oorlog
werd in Europa, dat een zevenjarige, zelfs
een dertigjarige oorlog zou kunnen worden.
Hij had verder nadruk gelegd op de schuld
van Rusland aan het uitbreken van den
oorlog. Eindelijk had hij gezegd, dat nog
niet was te zien hoe eene gedachtenwisse-
ling, die tot den vrede moest leiden, kon
worden verkregen, zoolang van de andere
zijde elke poging daartoe als een valstrik
werd opgevat, en hij had daarop lat^n vol
gen, dat zonder zulk een gedachtenwisse-
ling bij de monsterachtige grootte van dezen
coalitie-oorlog en bij het aantal der daarin
betrokken landen door zuiver militaire be
slissingen alleen zonder elke diplomatieke
onderhandeling een absoluut einde be
zwaarlijk kon wordei\ verwacht.
De verklaring over den langen duur, dien
de oorlog nog zou kunnen hebben, verwekte
ontstemming in breedë kringen, waar men
reikhalzend uitziet 'naar teekenen, die kun
nen worden opgevat als aanduidingen, dat-
het einde van den oorlog nadert. De aan
wijzing van Rusland als de schuldige aan
het uitbreken van den oorlog klonk als een
halve verontschuldiging van Engeland, dat
blaast in de trompet der vernietiging van
Duitschland. Maar door de zinsnede, die in
houdt, dat niet door beslissingen op het
slagveld alleen de oorlog zal zijn te beëin
digen, voelde het opperste legerbevel zich
in zijne eer aangetast, dat aanstonds door
de militaire censuur liet verkondigen: „Het
opperste legerbevel is steeds van het zege
vierend einde van den oorlog overtuigd.
Eene andere uitlegging van de rede van den
staatssecretaris is ontoelaatbaar."
Vooral op grond van de gevoeligheid,
waarvan het opperste legerbevel blijk gaf,
werd na deze rede aangenomen, dat de da
gen van von Kühlmann als bewindsman ge
teld waren. Zijn heengaan heeft dan ook
niet lang op zich laten wachten. Als zijn
opvolger komt aan het hoofd van het depar
tement een man, die reeds toen de vorige
maal het ambt was te bezetten, er ernstig
voor in aanmerking is gekomen. Von Hintze,
die laatstelijk als gezant het Duitsche rijk
heeft vertegenwoordigd bij de regeering
van Noprwegen, is geen diplomaat van be-,
roep. Hij heeft het in de marine tot admi
raal gebracht en is eerst in 1911 overge
gaan tot de diplomatie. Als gezant is hij
achtereenvolgens in Mexico en in Peking
geweest tot zijne overplaatsing naar Chris-
tiania in het begin van het vorige jaar. Hij
had steeds den naam een der voormannen
van de Alduitschers te zijn, en het log dus
voor de hand in het feit, dat hij geroepen
is de plaats van von Kühlmann in te nemen,
de bevestiging te zien, dat von Kühlmann
gevallen is als slachtoffer van de „kleine,
maar machtige" partij. Daarmee is intus-
schen in strijd de verklaring, die door den
rijkskanselier in de hoofdcommissie van den
rijksdag is afgelegd, dat de verwisseling in
het staatssecretariaat geene verandering van
den politieleen koers béteekent.
De oorlog.
Uit de berichten uit Parijs en Londen
krijgt men den indruk, dat weer een nieuwe
periode van den grooten strijd in het Wes
ten begonnen is. Op een front van 80
K.M., van'CfiatèaurThierry tot Main de Mas-
siges, is gister in den vroegen morgen een
Duitsche aanval ingezet. De strijd heeft ge
woed tqn O. en ten W. van Reims en ook
ten Z. van deze stad. Daar hebben de Duit-
schers vrij beduidende vorderingen gemaakt.
Op een aantal punten zijn zij over de Marne
gekomen. Ten O. van Reims is de aanval
niet noemenswaard gevorderdten W. van
deze stad is de vooruitgang gemiddeld 2
3 mijlen op een front van 20 mijlen. Eene
speciale vermelding krijgen de Amerikanen,
die ten O. van Chateau-Thierry hunne stel
lingen niet alleen handhaafden", maar in een
tegenaanval ze zelfs eenige honderden
Meters vooruitbrachten.
Het Duitsche avondbericht is zeer lako-
niek over dezen strijdhet bepaalt zich tot
de mededeelingl Ten Z.W. en ten O. van
Reims zijn wij in gedeelten van de Fransche
stellingen gedrongen.
Het bombardement van Parijs uit vèr dra
gend Duitsch geschut is hervat.
Haiti heeft aan Duitschland den oorlog
verklaard.
Washington., J5 Juli. (R.). Gene
raal March heeft bekend/ gemaakt, dat drie
legerkorpsen van 225,000 tot 250,000 ma n
elk voor goed uit de Amerikaansche divisies
in Frankrijk zijn gevormd.
De verscheping van dè troepen gaat on
verpoosd in dezelfde mate als de vorige
maand haar gang.
Londen, 1 5 J u 1 i. (R.) Bonar Law heeft
in het lagerhuis medegedeeld, dat overeen
stemming is verkregen tusschen de gevol
machtigden te 's Gravenhage van de En
gelsche en Duitsche regeeringen, behoudens
bekrachtiging door de regeeringen zelve,
over de uitwisseling van gevangenen. Zoo
dra de Engelsche gevolmachtigden terug
gekeerd zijn, zal de kwestie ter hand geno
men worden van de uitwisseling der Turk-
sche en der ..Engelsche en Indische krijgs
gevangenen.
W e e n e n, 14 J 1 i. (W. B.) Naar de
bladen uit Praag vernemen, heety gisteren
de stichtingsbijeenkomst van het Czechische
nationale comiflp plaats gehad, waarin Kra-
marcz tot voorzitter gekozen werd. Het na
tionale comité besloot oen manifest tot het
Czedhisch-Slowakische volk te rfchtenr waar
in o.a. gezegd wordt: De taak van het Cze-
chisch-Slowakische volk is gelegen in den
arbeid tot bereiking van het zelfbepalings-
recht en een zelfstandige Czechisch-Slowa-
kischen staat met een eigen bestuur, in
eigen oppergezag.
Moskou, 13 Juli. (W. B.) De Nowoja
Shisn bevat de volgende vtrklaring van den
Amerikaanschen gezant bij gelegenheid van
Amerika's nationalen feestdag: Alle bondge-
nooten beschouwen Rusland nog als een
strijdenden staat. Zij erkennen den vrede
van Brest niet. Wilson heeft verklaard, Rus
land niet in den steek te zullen laten, d. w.
z. hij wil niet onverschillig toezien, dat de
Duitschers het Russische volk uitbuiten en
zich Rusland's rijkdommen toeëigenen. De
houding van Amerika is nietn ingegeven
door wenschen naar landbezit en handels-
voordeelen en ook in de binnenlandsche
aangelegenheden van Rusland wil Amerika
zich niet mengen. Het zelfbeschikkingsrecht
van Rusland gaat het evenwel ter harte en
dit land zal gedwongen ziin zich te schik
ken naar het tirannieke Duitsche bestuur
Ik roep het 'Russische volk op om zich te
veimannen en zich tegen den Duitschen
c'racht
dat op
volkens
veroveraar ie organiseeren. Ik !.eh
gekregen, openlijk te verklaren,
Amerika de taak rust alle Slavische
van de Duitsche en Oostenrijksche heer
schappij te bevrijden.
Moskou, 13 Juli. (W. B.) Volgens
dagbladt erichten hebben de sovjet-troepen,
die op Stawropol aanrukken, Sysram en
Boegoely genomen. De sector van Nikolajew
is eveneens in handen der regeeringstroe-
pen.
Van het front van Tsjeljabinsk en Jekate-
rinenburg wordt van ontevredenheid der
Czechische troepen met hunne officieren ge
wag gemaakt.
Uit Siberië wordt gemeld, dat tusschen de
Siberische regeering en Japan de onderhan
delingen sleepend blijven wegens de te
zware voorwaarden, die Japan voor zijn hulp
stelt.
Trotzky heeft 9 Juli de zitting van het Al-
Russische sovjet-congres geopend met de
voorlezing van een rapport óver de onder
drukking van den opstand der linker sociaal
revolutionairen. Hij betoogde, dat geen
boer, arbeider of soldaat, die bij zijn ver
stand is, den oorlog met Duitschland
wenscht te heropenen.
Moskou, 15 Juli. (W. B.) De pers
bevat uitspraken van verschillende arbei
dersorganisaties en op zich zelf staande le
den der linksche sociaal-revolutionairen, die
de handelwijze der*partij veroordeel en. Even
eens wordt bericht, dat een deel der linksche
sociaal-revolutionairen naar de bolsjewiki,
een deel naar de rechtsche sociaal-revolu
tionairen is overgegaan.
De Prawda maakt het volgende besluit van
het congres der Raden uit heel Rusland be
kend: De aanstichters van en deelnemers
aan den moord op den gezant en de
oproerlingen hebben hun positie als
jetpartij, alsmede de officieele positie hun
ner medeleden misbruikt. Het congres vei-
langt strenge bestraffing van de misdadigers.
De sowjet-groepen der linksche sociaal-revo
lutionairen zijn met de misdadigers solidair.
Voor zulke elementen is in de Raden der
Afgevaardigden geen plaats. De macht der
Raden heeft tot taak, den vre.de in riand
te houden. Slechts in het geval, dat a eem-
delingen het land binnenrukken, is het
plicht van alle arbeiders, boeren en goed
gezinde burgers het land tegen de imperia
listen te verdedigen.
Charbin, 10 Juli. (R.) Generaal
Horvat heeft eene voorloopige Siberische re
geering opgericht. Hij zelf is premier met
ministers van oorlog, financiën, landbouw,
handel, voedselvoor~;ening, enz. naast zich.
Zijn minister van oorlog heeft rich naar
Wladiwostok begeven om poolshoogte te
nemen over de daar heerschende stemming.
W a s h i n g t o n,/l 5 Juli. (R.) De Se
naat heeft het door het huis van vertegen
woordigers reeds aangenomen besluit goed
gekeurd tot machtiging van den president
om den telegraaf- en telefoondienst over te
nemen.
Verspreide Berichten
Stockholm, 1 5 J u 1 i. (W. B.) Van de
aan boord van het stoomschip Angerman-
land door cholera aangetaste personen is
een gestorven en zijn de anderen zwaar
ziek.
Oost-lndlë.
IPer.viicütiiis over Nleuw-Ünirae».
Dr. E. Mjöberg van het „Riksmuseum"
te Stockholm bezocht naar we in een
„Won Dag tot Dag" in het Hbld. lean
Nederland om zich voor te bereiden tot een
welenschappelijken vliegtocht in tropiscK
Nederland. Hij is een zeer bekend zoöloog ert j
was van 1910 tot 1914 de leider van eert j
Zweedsche expeditie in Noord-Australië.
Zijn voornemen is nu om na den oorlog een 1
expeditie naar Nederlandsch Nieuw Guinea
uit te rusten. Hij wenscht van de Humboldt*
baai zijn hoofdstation te maken en van daar
per vliegmachine te gaan naar het Hobber-
nameer, het groote water dat van het
Sneeuwgebergte door Lorenz gezien is. In
het midden van Nieuw Guinea ligt het en"
dr. E. Mjöberg meent het zonder groot be
zwaar te kunnen bereiken om daar onder
zoekingen op zoölogisch, botanisch en geo
logisch gebied te do#en.
Hij is zelf vlieger en zal dit najaar in
Zweden zijn brevet als vlieger behalen. Met
twee vliegmachines hoopt hij dezen tocht te
doen.
De Staatscourant van 15 Juli bevat o. a.^
de volgende Kon. besluiten:
benoemd tot assistent voor de werktuig- j
bouwkunde aan de Technische Iloogeschool
te Delft A. H. IJssclinuiden te Amsterdam;
benoemd tot verpleegster in de kraaminricli-
ting van de Rijks Kweekschool voor Vroed
vrouwen tc Rotterdam van 1 Augustus a.s. tot
31 Juli 1919 mej. M. vtm Salie te Utrecht; vanï
1 Oct 191S tot 30 Sept. 1919 mej J. Boot to
Utrecht;
benoemd voor het tijdvak van 1 Augustus tol
en met 31 Dec. a.s. tot boekhoudster bij de kli-<
nieken voor chirurgie, obstaetric en gynaeco*
logic aan de Rijks Univcrsittit te Utrecht mej.
L. J. Monsjou te Ede;
benoemd tot substituut-officier te Rotterdam
mr. A. Rombach, thans idem te Leeuwarden;
lot substituut-officier tc Leeuwarden mr. T,
A. M. A. van Löben Seis thans ambtenaar,
O. M. bij hel kantongerecht te Roermond; tot
substituut-officier te Rotterdam mr. J. Wijn-,
veld, thans ambtenaar O. M. bij liet kanfonge-i
recht tc Rotterdam; lol substituut-officier lo
Maastricht mr. C. M. F. Kneepkens, than*
ambtenaar O. M. bij het kantongerecht tc Rot
terdam.
De kabinetscrisis.
Uit 's Gravenhage wordt aan De Standaard
gemeld:
Naar ons van welingelichte zijde verze
kerd wordt, bestaat er volstrekt geen zeker
heid, dat prof. mr. Nolens de opdracht tot
kabinetsformateur aanvaarden zal.
Wel schijnt zeker te zijn, dat indien hij
haar aanvaardt, hij zelf geen zitting zal ne-1
men. Neemt hij de opdracht evenwel niet
aan, hetgeen niet onmogelijk geacht wordt,
dan zullen zeer waarschijnlijk alsnog de
heerert De Savornin Lohman of Idenburg
als formateur in aanmerking komen.
Het dagblad Het Centrum bevat een zelf
de mededeeling en noemt nog mr. Heems
kerk als formateur. Het blad herinnert er nog
aan, dat er in onze politieke geschiedenis
van den lateren tijd wel een precedent is,
dat een staatsman optrad als formateur van
een kabinet, waar hij zelf buiten bleef: de
formatie van het ministerie De Meester door
mr. Goeman Borgesius. Men heeft daarvan;
den heer Borgesius meermalen een grief ge
maakt.
Naar Het Volk meldt was de jongste vei*
gadering van het bestuur der S. D. A. P. ge
heel gewijd aan de politieke crisis, waarbij
het P. B. zich eenstemmig vereenigde met
de conclusies, die door mr. Troelstra uit den'
toestand werden getrokken en dus kloppert
met het advies door hem aan de Koningin'
gegeven, dat nl. de partij in den uitslag dec
verkiezing geen grond vindt om aan te drin
gen haar plaatsen in eenig ministerie aan te
bieden; en aan den tóestand waarin de partij
Zoo gij iemand moet oordeelen, verplaats
u dan in ziin toestand en vel daarna een
Oordeel.
Roman npar het Difitsch
van
A. Oskar Klausmann.
18
Werner deed inspecteur Lenske bcrllht toe
komen, dat hij met geheimraad Kersten naar
de Justinus-groeven was gegaan cru dat hij
waarschijnlijk niet voor den namiddag zou
terugkomen.
Onderweg zeide Kersten tot Werner:
»In de Justinus-groeven zijn 3000 arbeiders
fin 30 beambten werkzaam. De hoofdzaak is,
dat de dwarsgang naar de Kleophas-mijn ge
reed komt, wij hebben daar twee jaar geleden
ieen belangrijken brand gehad, die wij door af
dammen tot staan hebben gebracht. Wc moe-
,ïen nu echter met onzen dwarsgang daar vlak
Jangs en zulks vordert, zooals je begrijpt, de
grootste voorzichtigheid en oplettendheid. De
inijnopzie-ners, waarover je beschikt, zijn ge
schikte en flinke lui, maar hebben geen initia
tief. Krachtige leiding is daarom onontbeer
lijk, wil alles naar wensch gaan. Neem daarom
sen goeden raad van me aan, beste kerel,
overdrijf de zaak niet cn werk niet te veel.
Met iemand zooals jij, Is men wel verplicht
een dergelijken raad uit te spreken. Als je er
bij neer j*alt, loopt de boel in de war. Laat
de projecten van het walswerk daarom maar
wat rusten, hoezeer je die ook ter harte gaan
en breng vooral de Justinus-grocven tot haar
volle productie. Daarna kunnen we al onze
aandacht besleden aan je plannen Jbctreffende
de Theresia-mijn."
„Ik Jank u voor uy^gocden raad" verklaar
de Werner, „maar de krachten waarover een
mensch beschikt, stellen hem vanzelf een
grens, welke hij in zijn werkzaamheid niet kan
overschrijden."
„Men moet echter zijn krachten niet over
matig inspannen" meende Kersten. Daar zijn
we reeds aan de Justinus-grocven aangeland.
De beambten zijn reeds telefonisch ingelicht,
dat zc in de mijn-cantine aanwezig moeten zijn
om aan je te worden voorgesteld. Binnen een
half uur zijn we onder den grond om het
bergwerk in oogenscbouw te nemen."
Het ijzeren hek werd geopend en het rijtuig
reed het terrein op. Een gedreun van hon
derden van de meest verschillende geluiden
kwam hen tegemoet en maakte de paarden
wat onrustig. Maar de koetsier hield de teu
gels strak en reed tol vóór het lange gebouw
der cantine, alwaar Kersten en Werner uit
stegen.
In de groote zaal van de cantine, waarin
voor en na de dagtaak dè mijnwerkers zich
verzamelden om te worden opgeteckend cn
waar zij dan te\ens aan moesten geven, hoe
veel steenkolen door hen was gewonnen, wa
ren ongeveer vijftien beambten, die geen dienst
hadden, aanwezig; de anderen bevonden zich
in het bedrijf.
De hoofdopzichter Mandlick kwam de bin-
nentrcdcndcii tegemoet en geleidde hen naar
.dc lange tafel. Daarna verzocht hij de beamb
ten nader te komen cn nadat hij zelf aan Wer
ner was voorgesteld, noemde hij'één voor één
de namen van dc verschillende, beambten.
„Mijne" heeren, bergraad Spaiding zal zich
van af dit oogenblik belasten met de bedrijfs
leiding van de Justinus-mijn", sprak Kersten.
„Ik verzoek u vriendelijk, in hem het ver
trouwen te stellen, dat ge in zijn voorganger
hadt en deel u tevens namens eigenares
mede, dat mijnheer Spalding in ieder opzicht
de plaatsvervanger, van haar is en volle vrij
heid heeft de zaken naar zijn inzicht te rege
len."
„Mijne heeren, verrassend gauw cn eigen
lijk tegen mijn wil ben ik'als leider van dit
bergwerk aangewezen", zei Werner, „ik neem
de leiding over op een moment, dat er werk
zaamheden te verrichten zijn, even spoed-
eischend als gewichtig. Ik wil trachten deze
zware opgaaf tot een goed einde te brengen,
indien ik slechts op uw medewerking kan
rekenen, zonder welke ik niets kan tot stand
brengen. Tot mijn genoegen heb ik gehoord,
dat mijn voorganger in eene uitstekende ver
slandhouding tot u allen stond en. uw volle
vertrouwen genoot. Ik beloof u plechtig, dat
het mijn streven zijn zal, mij eveneens dit ver
trouwen waardig te maken. Ik verzoek u, in
mij niet alleen den chef, maar voor alles ook
een kameraad te zien, een makker bij het
scheppingswerk, dat door u wordt verricht.
Even dringend als ik om uw vertrouwen en
vriendschap verzoek, beloof ik u. dat ieder van
u ten allen tijde op mij kan rekenen, hetzij dat
het pers-oonlijke, hetzij dat het dienstzaken be
treft. Laat ons in wederzijdsch vertrouwen
aan den arbeid gaan, een arbeid die niet al
leen de eigenares van de werken, doch even
zeer ons zelf ten voordeelc en fot zegen zal
strekken. Ik noodig u uit uwe niet aanwezige
collega's mededeeiing te doen van hetgeen ik
tot u heb gesproken."
Daarop werden binnengeroepen de buiten
wachtende groepen uit het personeel welke
tusschen de arbeiders en beambten in stonden.
Ook van hen waren slechts diegenen aanwe
zig, welke vrij van dienst waren. Ieder werd
afzonderlijk aan den nieuwen bedrijfsleider
voorgesteld cn Werner hield tot hen een korte
toespraak, waarin hij verklaarde, dat zij er
steeds op konden rekenen, dat- hij een wel
willend en rechtvaardig chef zou zijn.
Het gchcele personeel met uitzondering van
den hoofdopzichter Mandlick en den schacht-
meester Oswald, verwijderde zich, waarna
Mandlick uit de kast de groote kaarten te
voorschijn haalde, de zoogenaamde doorsnee-
teekeningen, waarop de onderaardschê gangen
stonden afgebeeld.
„Hier is het oude gedeelte", verklaarde ge
heimraad Kersten, „hier is twee jaar geleden
brand uitgebroken. Gelukkig werd deze bij
tijds ontdekt. Het brandde in een diepe laag,
die zich aan weerszijden tusschen zandsteen
bevond. Wij waren in slaat de pompmachincs
te laten stoppen, waardoor de geheele laag
onder water geraakte. Maandenlang hebben
we de laag onder water gelaten; daarna heb
ben we liet water weggepompt en zijn den
mijngang ingegaan, zoover de uitstralende
gloed zulks veroorloofde. Vervolgens hebben
we over de geheele doorsnede van de laag een
muur gemetseld van vuurvasten steen, cn op
tien meter afstand weer een, terwijl we tus
schen beide muren een zandbuffer hebben
aangebracht. Daarna hebben we op tien meter
afstand nog weer een dikken muur gebouwd
cn wederom zand gestort. Bij deze laatste
muur heeft men nog maandenlang de hitte
kunnen voelen. Thans is, zooals men tenminstö
wel mag aancmen, het vuur uitgedoofd, daar^'
de luchttoevoer is afgesloten. We hebben itf
overleg met den Staatsbergmeester langdurig
gewikt cn gewogen, of we het zouden wagen,'
den nieuwen mijngang dwars door het oudeU
brand veld aan te leggen. We hebben het echtei^
niet aangedurfd en daarom besloten een om.V
weg te maken. Ge ziet hier op de kaart dieT
nieuwe route reeds aangegeven. Zij leidt bijna
over den geheelen afstand door zandsteen,
slechts op twee plaatsen door kleischiefer. De
zandsteen is zoo solide, dat wc de gewelvert
gewoon daarin kunnen uithouwen, zoodat we
hout noch ijzer voor den onderbouw noodig
hebben. In de volgende weken komen we ioT
de nabijheid van het brandveld, dan echteir
bereiken wc onmiddellijk den dwarsgang,
welke van uit de Kleophasmijn naar hierï,!
wordt uitgehouwen. Geef mc eens de mijn^
kaart van dat gedeelte. Oswald! Hier zie 1^
de vertikale doorsnede. Je ziet, de hoofde
schacht is doorgetrokken tot aan den vierdert
schachtbodem. Zijwaarts van den derden totjj
den vierden gaat een zoogenaamde blinde,
schacht. Deze moet nu verder doorgetrokken^
worden om dc daaronder liggende horizontalaL
kolenlagen te bereiken. De boring heeft bewe^
zen, dat da'ar zeer goede en overvloedige lageit
liggen. Om echter een goeden luchttoevoer W
verkrijgen zullen wc tegelijkertijd de ^ofd-
schacht uitdiepen tot aan de blinde schacht
bij den vierden schachtbodem. Met de uithof
ling der blinde schacht zijn we een heel stuto
vefder dan met de hoofdschacht. Als we
noefi diepte hebben, zullen we een zijgan» ma'
ken naar de hcotdschachl en dan deze vaS
onder cn van bovenaf feficlijkertijd bewerken.
fWordl vervolgd.)