AMERSFOO "buitenland- Si»!» Zr 7%: zz DE EEMLANDER" Billijke prijzen. - Prima waren. Flinke voorraden Levensmiddelen. Ni voorheen VAH SEHT Co., BINNENLAND™ FÊU8LLETOM. Vrouwenregeernig 17e Jaargang, No. 27 j>* poM f ZjOO, p«t week (met fivatlt mnAmiat *-&*■ op gelukken? f 0*14, tbondertgk* wuwm«*i -f tl&. \P«kcUjV<rb byvoegwJ *Xh HaOêG'&A* toiido redactie **n Thèxtoft flovcad 'yts 3 maanden 3C cent Wekcl^ltKè b$*U*X •Wtfddrirvt* ptt 3 maande* éO mat HCOFOAEDACEURt M«. D. J. VAN SCHAARD EN BURO uiToevmni VAUCHOFP c> BUREAUARNHEMSCHE POORTWAL, hobk UTRBCHTBCHEBTK. INTERCOMM. TELEFOONNUMMER B13 Woensdag al Juli 1918 dienstaanbiedingen 1—3 regels f 0J0. groote let*xi naar plaatsruimte. Voor bandel en bedrflC bcsUaa zeer voordecllge bepalingen tot het herhaald ad^e» teeren Is dit Blad, by abonnement Cent dreulalit^ bevattende de voorwaarden, wordt op «aovraag toegezonden. tfeciarne. Pietsr Fljperatreat 7 Lensderwsg 82, Blosmsndaalschc Binnenpoort. OE adrassai m actcule l?iiw':<i. jlnime sorteering in Surrogaten op allerlei sebietl. Amersfoort-Ft reetit-Bnssnm- Soestdijk. Politiek Overzicht Op de grens van het vijfde oorlogsjaar. I. Wij doorleven in deze week nog eens weer de bange dagen van einde Juli en be gin Augustus 1914, die ons den oorlogs toestand hebben gebracht, waarónder wij nu vier jaren zuchten. De 28e Juli bracht 'de oorlogsverklaring van Oostenrijk-Hon- garije aan Servië, de 29e Juli het Russi sche mobilisatiebevel tegen Oostenrijk- Hongarije, de 30e de officieele kennisgeving van de den vorigen dag bevolen mobilisatie, ■den 31. gevolgd door Duitschlands sommatie aan Rusland om de mobilisatie te staken en verklaring van den toestand van dreigend oorlogsgevaar. Daarop volgde den len Au gustus de oorlogsverklaring van Duitschland aan Rusland, de eerste van de lange reeks, waardoor het geschil tusschen Oostenrijk en Servië werd uitgebreid tot de nagenoeg de gansche wereld omvattende reuzen wor steling, waarin wij nu leven. Vier jaren zijn sedert voorbijgegaan. De omvang van de feitelijke oorlogstooneelen is aanmerkelijk verminderd. Slechts aan de fronten in het Westen en in Noord-Italië zijn de oorlogvoerenden met elkaar in ern- stigen strijd gewikkeld. Wat in Albanië en Macedonië, in Palestina en Mesopotamie gebeurt, is in militair opzicht van geringe 'beteekenis. Wat uit de plannen van de •Entente- aan de Moermankust en in Sibe- rië, die ten doel hebben Rusland weer in den strijd te betrekken, zal groeien, laat zich nog niet overzien, maar zal wel niet van beslissenden invloed zijn. Daarentegen heeft zich het gewicht van den strijd steeds meer verplaatst naar het Westen. Aan het front, dat zich van de Vlaamsche kust tot ver in Noord-Frankrijk uitstrekt, staan de partijen met elkaar in eene worsteling op leven en dood. Daar laat het zich aanzien, dat de beslissing zal vallen in den strijd, dien Duitschland en zijne" bondgenooten hebben te voeren tegen de vereenigde "strijdmacht van de oude en de nieuwe wereld. Alles wat is beproefd om den strijd op andere wijze dan op het slagveld ten einde le brengen, heeft tot dusver niets opgele verd. Men is er ten slotte moedeloos onder geworden en geeft zich geen moeite meer om pogingen te ondernemen, van. welker mislukking men bij voorbaat overtuigd is. Het Vaticaan heeft juist in deze dagen laten verklaren, dat het voorloopig niet van zins is nieuwe vredesstappen bij de oorlogvoe renden te doen. De regeering van Spanje heeft tegengesproken, dat zij van Duitsche zijde voorstellen over een vredesconferen tie heeft ontvangen, en uit den nadruk waar mee zij dit verklaart, valt af te leiJen, dat zij voor zich er niet aan denkt zulke voor- steiïwt **nharsig te maken. !>:t hfciH .vchterwege niet omdat tie liefde tot den yrc-óe #«heei ontbreekt. 3ij een der partijen k die roo Püerk, iet zij gesrie gele- iaat voorbij gaan om van te doen i blijken.' Daarvan getuigt do 4oor den Duit- schon rijkaWvselier voordat de rijksdag huis waarts* ging afgelegde verklaring, dat Duitsch land der geeneriei vorm ven »ns is Bel gië ie behouden. Volgens de Vorvërts was dc nieuwe staatssecretaris von H.'ntzc er te gen eene nieuwe verklaring over België af te leggen. Niettemin heeft de rijkskanselier haar afgelegd, blijkbaar met de bedoeling door eene ondubbelzinnige verklaring over België een struikelblok, dat aan eene mogelijke toenadering in den weg stond, uit den weg te ruimen. Maar hoe is die ver klaring ontvangen? De Engelsche regeering heeft haar met beslistheid afgewezen, en minister Balfour heeft met opzet aan de af wijzing den meest kwetsenden vorm gege ven, dien hij kon bedenken. Hij heeft de op merking gemaakt, dat als de tijd gekomen was om zich aan de conferentietafel -te zet ten, geen Europeesche staatsman zou kun nen vergeten, dat een Duitsche belofte geen bindend verdrag is. En hij heeft daaraan toe gevoegd de uitlegging, die hij gaf aan graaf Hertlings verklaring, dat Duitschland voor nemens was België als vuistpand te gebrui ken. Die verklaring beteekende volgens hem, dat Duitschland bereid is aan het wanbe stuur en de onderdrukking van België een einde te maken onder voorwaarde, dat het vergunning krijgt zijne macht te gebruiken voor «de wanregeering en onderdrukking van een ander gebied in Europa of elders. Dit drukt de gezindheid van de Engelsche regeering uit. Men kan zich er niet mee vleieiy dat zij hier slechts voor eigen reke ning heeft gesproken, want eene latere ver klaring, die door lord Curzon, lid van het En gelsche oorlogskabinet, is afgelegd, geeft on miskenbaar de stemming van de geheele En tente met Amerika er bij weer en daarin wordt gezegd: „Na vier jaren zijn wij verlangend naar den vrede, maar slechts wanneer het een vrede is, dien wij in eere kunnen houden. Maar aan het einde van deze vien jaren is ons be sluit onverzwakt. Wij hebben met onze vrienden en bondgenooten een levenskracht, die nimmer voor een oogenblik geschokt is geweest, en het besluit, dat wij met onze bondgenooten deelen, is onverminderd te volharden tot dat het doel is bereikt. Wij gaan verder met trots en dankbaarheid voor ons eigen volk en de bevolking der domi nions en met onveranderd vertrouwen in de rechtvaardigheid van onze zaak." Daarmee zijn wij volkomen ingelicht over de stemming, waarin de Entente het vijfde oorlogsjaar ingaat De oorlog. De strijd aam de nieuwe Duitsche stellin gen in het gebied tusschen Aisne en Marne is tot rust gekomen. Het avondbericht uit Berlijn drukt dit uit in de woorden: „Na zijne nederlaag van gisteren (Maandag) heeft de vijand zich kalm gehouden." De Parijsche communiqué's maken slechts van plaatselij ke gevechten melding. B e r 1 ij n, 3 0 J u 1 i. (W. B.) Wat het Duit sche leger in het vierde oorlogsjaar heeft verricht, wordt uitgedrukt in de volgende ge tallen Het gebied, dat den vijand ontnomen en door de Duitsche troepen bezet werd, be draagt in het Oosten 198,256 KM3, in Italië 14,423 KM-, aan het westelijk front 5323 KM3 (het aan de Marne ontruimde gebied is hiervan afgetrokken). In 't geheel 218,002 KM3 Verder hebben onze troepen meegewerkt om gebied door den vijand en dot>r roovers- benden te doen ontruimenin Finland 373,602 KM3, in de Ukraine 452,033 KM3, in de Krim 25,727 KM3. Als buit wérden ingeleverd 7000 kanon nen, 24,600 machinegeweren, 751.972 ge weren, 2,867,500 schot artilleriemunitie, 102,250,900 schot infanteriemunitie, 2000 vliegtuigen, 200 kabelballons, 1705 veldkeu-' kens, 300 tanks, 3000 locomotieven, 21,000 spoorwagens, 65,000 vaartuigen. Het aantal in het vierde oorlogsjaar ge- maaakte gevangenen bedraagt 838,500, waarmee het cijfer der gevangenen lot nage noeg 3V; niillioen is gestegen. Londen, 30 Juli. (R.). De eerste lord der admiraliteit, Geddes, heeft in het Lager huis, den toestand.van den oorlog overzien de, wat het scheepsbouwprogram aangaat ge zegd Een jaar geleden bedroeg het netto verlies van geallieerde en onzijdige tonnen- maat ongeveer 550.000 ton bruto maande lijks waarvan 400.000 ton Britsch was. In de afgeloopen 12 maanden is de toestand al lengs gewijzigd. De uitkomst van het laatste kwartaal was de winst van ruwweg 100.000 ton per maand voor neutralen en geallieer den. Dit is bereikt door de in-den-grond-bo- ringen te verminderen en den aanbouw op te voeren. Hierin is niets begrepen van op- geëischte of verkregen scheepsgelegenheid. Het standaardschip dankt zijn ontstaan aan de admiraliteit. Daarna hebben de scheeps bouwers het overgenomen om schepen met een minimum aan geoefende arbeidskracht te bouwer.. De Amerikanen hebben hetzelf de vraagstuk in feitelijk denzelfden trant met dezelfde soort werf en dezelfde wijze van aanbouw met uitstekende gevolgen opgelost. Het Amerikaansche program begint zich nu te laten gelden en de stroom ter bestrijding van de duikbooten uit de Vereenigde Staten zal weldra een vervaarlijke vloedgolf worden. Geddes wierp ook een blik in de toekomst, wanneer de admiraliteit de verlichting .m dien vloedgolf zal ondervinden en de hulp bronnen anders zal kunnen aanwenden, n.l. om de verliezen aan koopvaarders goed te maken. Op een werf zal men elke vijf maan den een schip van 10.000 ton doodgewicht van stapel kunnen laten loopen. Als alle wer ven in vollen gang zijn zal de hoogste capa citeit honderd schepen per jaar zijn. Londen, 30 Juli. (R.). Met betrekking tot de verklaring van admiraal Holtzendorf, dat de tijdelijke verbetering van den toestand van de Engelsche koopvaardij het gevolg is van de toeëigemr j van. neutrale scheeps- ruimte, verneemt Reuter officieel, dat de openbaargemaakte cijfers van de Britsche admiraliteit alleen voor nieuwen aanbouw gelden. Holtzendorf zeide ook, dat de ver liezen van de Entente 330.000 ton per maand boven den aanbouw bedragen. Hij onderschat echter den aanbouw met 50.000 per maand en, terwijl Holtzendorf beweert, dat onze verliezen 630.000 bruto ton ge middeld per maand gedurende de laatste zes maanden hebben bedragen, bewijst de op gave van de admiraliteit dat zij nog geen 350.000 ton waren. Holtzendorf beweert, dat de verliezen aan schepen, die voor aller lei militaire doeleinden gerequireerd zijn, niet vermeld worden. Dit is onwaar. De Open baar gemaakte verliezen omvatten alle trans portschepen/ hospitaalschepen en andere schepen in maritiemen en militairen dienst Zoowel door vijandelijke handelingen als door de gevaren der zee. De Eerste Lord der Admiraliteit heeft van middag in het Lagerhuis verklaard, dat de scheepsbouw in het half jaar, dat op 30 Juni geëindigd was, in het vereenigde koninkrijk, de geallieerde en neutrale landen alle ver liezen van eiken aard in die periode had goed gemaakt. Washington, 30Juli. (R.) De Ame rikaansche scheepswerven hebben in de vo rige week acht stalen schepen te water ge laten van een totale bruto-tonnage van 85,890 ton. Deze week loopen tien stalen schepen van 53,250 ton en vijf houten van 19,200 ton van stapel. Be r I ij n 2 9 Juli. (W. B.) De Turksche gezant Hokki Pacha is gisteravond na een ernstige ziekte van acht dagen gestorven. Moskou, 28 Juli. (W. B.) Naar de Iswestie meldt, is wegens hel doodschieten van sowjetleden te Kern, een commissie naar Moerman gereisd, die heeft bevestigd, dat de sowjet te Kem verjaagd en de leden doodgeschoten zijn. De commissie bracht veel materiaal mee over de toebereidselen der Engelschen aan de Westkust van de Witte Zee, dat weldra in het licht w'ordt ge geven. Moskou, 28 Juli. (W. B.) Volgens persberichten uit Tsjeljabinsk zijn ie Omsk de lichtingen 1912 tot 1920, in Koerban die van 1917 tot 1919 onder scherp protest der arbeiders en boeren onder de wapenen ge roepen. Naar Siberië worden wegens den oorlogstoestand geen postzendingen meer aangenomen. Het postcommissariaat roept alle in 1896 en 1897 geboren telegraafbe- ambten en de van 1893 tot 1897 aangestel de op, welke bij artillerie en genie gediend hebben om zich onverwijld voor den militai ren dienst aan te melden. De raad van volks commissarissen heeft een besluit opgesteld over den plicht, paarden en voertuigen ter beschikking te stellen. Als tegenhanger van den moord op den Duitschen gezant in Moskou, is een moord aanslag gepleegd op veldmaarsdv*11- von Eichhorn, den bevelhebber van de Duitsche troepen in de Ukraine. Alleen in de uilwer king bestaat verschil; het slachtoffer van den aanslag niet gedood maar ernstig gewond en de bedrijver bevindt zich in hechtenis. B e r 1 ij n, 3 0 J u 1 i. (W. B.) De Vossische Ztg. bericht uit Rome In sommige oostelijke staten van Amerika is een strijd tegen het Jiddish ingezet.'Men verlangt, dat deze taal in het Amerikaansche openbare leven niet meer gebruikt zal wor den, omdat zij grootendeels uit Duitsche woorden- bestaat. In New-York leven V~ millioen Joden, van wie een millioen zich niet anders dan in het Jiddish kan uitdrukken. Er zijn verscheidene dagbladen in Newr-York, die in het Jiddish verschijnen; zij hebben eene oplage van 600,000 exemplaren. Verspreid® Berichten Lupinen als Voedingsmiddel. Men schrijft aan de N. R. Crt. „Met een kapitaal van 3 millioen mark is te Chemnitz een maatschappij opgeericht, welke zich ten*doel stelt, de verwerking op groote schaal van lupinen tot voedingsmid del voor mensch en dier. In vroegeren tijd gold de lupine als een gewas, dat voor de voeding hoegenaamd geen waarde bezat. Doch vóór ongeveer een halve eeuw gelukte het aan den apotheker dr. Simpson, te Moh- rungen, de bittere slof, welke de plant onge nietbaar maakt, te verwijderen en de g-roote hoeveelheeden eiwit en vet, in dit gewas voorhanden, dienstbaar te maken aan de volksvoeding. Het uit de plant verkregen meel bleek uitstekend geslikt bij de berei ding van brood. Maar omdat toen het brood koren in overvloed voorhanden was, geraak te de uitvinding van Simpson in vergetelheid. Thans, bij de groote behoefte aan voedings middelen, heeft prof. dr. Backhaus, de be roemde chemicus en samensteller van ver schillende voedingsartikelen, met kracht de bereiding van lupinen voor de volksvoeding aanbevolen. En bedoelde maatschappij zal nu op zeer uitgebreide schaal uit lupincrx meel bereiden voor het bakken van broodJ Uit deft afval van deze fabricatie zaï tevens een uitstekend veevoeder worden samenge steld. Van regeeringswege wordt tk* iri Duitschland met kracht op de teelt van lupi nen, welke de laatste jaren zeer achteruit ging, aangedrongen. Zou dit voorbeeld in ons land niet navol ging verdienen? r Negerinnen als verpleeg sters. De Temps verneemt uit New-Yorïc, dat Baker, de Amerikaansche minister van oorlog, besloten heeft, dat er negerinnen als verpleegsters verbonden zullen worden aan de instructie-kampen der neger-solda ten. Aan generaal Pershing zal gevraagd worden, wat hij denkt van het gebruik de zer negerinnen-verpleegsters in Frankrijk. Be r 1 ij n, 3 0 Juli. (W. B.) Officieel be* richt. j Hedenmorgen om 9 uur 14 min. is tus schen Zantock en Gurkow bij "Landsberg de linker zuigerstang van een locomotief vaitj den D-trein 22 gebroken. Dientengevolge ontspoorden de locomotieven. Daarbij wer den de laatste vier wagens van den goede rentrein 6641, die op de daarnaast liggende lijn reed, uit het spoor gelicht. Van den D- trein zijn vier wagens verbrand, van den goe-' derentrein drie,.. Tot nu toe is vastgesteld, dat 16 menschen zijn gedood. 27 ernstig ert twee licht gewond. De machinisten en sto kers van den trein kregen geen letsel. Beides lijnen werden versperd. Echter zal er eetf vermoedelijk vandaag na drieën «weer berijd baar zijn. Het treinverkeer gaat door, de pas sagiers moeten overstappen. Tweede telegram. Volgens bericht van het spoorwegbestuur te Bromberg be draagt naar de tot dusver beschikbare gege- ve- het aantal denden ongeveer 30, dat der zwaar en der licht gewonden 2„ De Staatscourant van 30 Juli bevat o. a. de volgende Kon. besluiten: benoemd tot notaris te Eek cn Wiel gem. Ma-brik D. Rcuff, candidaal-nolaris te Eek en Wiel; tot notai js le Culcmborg C. Schouten, candi daal-nolaris le Maasland; tol burgemeester van Nedcrhemert jbr. mr, J. E. W. Twiss Quarles van Ufford, cn tot bur gemeester van Gcldermalsen jhr. G. von Geu- sau, met eervol ontslag als burgemeester van Blokzijl; lot gewoon hoogleeraar in de afdeeliug werkluigbouwkundfsclieepsbouwkunde ea electro techniek aan de Technische Hooge- school le Delft J. M Burgers, conservator aan het Natuurkundig Laboratorium van Teyler's Stichting te Ifaarlem; tol gewoon hoogleeraar in de faculteit der geneeskunde aan de Rijksuniversiteit tc Gro ningen dr.-L. Polak Daniels le 's Gravf'nhagc onder ontheffing van den hoogleraar A. Klein van liet onderwijs in de geneesmiddelleer; op verzoek eervol ontslagen -T II. van den. Brug als leeraar ana de R. H. R. S. te Zait- Bomnvcl; benoemd tol inspecteur v:n het Middelb. Onderwijs dr. A. Pit, oud-directeur van het Nederlondscli Museum van Geschiedenis ea Kunst te Laren; met ingang van 1 Augustus 1918 met afwij king in zooverre van de bestaande organisa- tiën en van het sedert gewijzigd I\ B. van 26 Februari 1912: I. benoemd: A. bij het wapen der inhunei Le,'l..l luitenant- kolonel, onderscheidenlijk commandant van het 13de cn het 20ste regiment, de majoors L'. IT. C Beijens en jhr. J. A. A. von Schmid, respectievelijk van het 5de err het 21ste. regi ment; tol majoor, de kapiteins L D. T, M- Coeifegracht. II. Dijkstra.^E. Kool, W. F. II. Er zouden vele gelukkigen te maken zijn met al het geluk dat niet gewaardeerd wordt. Roman naar het Duitseh van A. Oskar Klausmann. 29 Hij deed weinig moeite om klaarheid in zijn gevoelens te bj>engen. Slechts zooveel was hem ■duidelijk, dat hij zijn belangstelling voor Dora nimmer mocht verraden. Indien hij hier wilde a ij ven cn zich voorgoed aan de werken ver inden, dan moest hij alles vermijden, wat aanleiding kon geven tot een conflict, zooals niet zijn voorganger had plaats gegrepen. och stond hij wel tegenover Dora, zooals die opdringerige minnaar had gedaan? Voel de Dora niets voor hem? Hij wist het niet, doch hij hoopte het vurig. In elk geval had aij het gevoel, dat hij haar sympathiek was. es te voorzichtiger meest hij tegenover haar zijn, opdat ze hem niet voor een geldjager zou houden, zooals ze er al zoo velen zich had zien ontpoppen. Ze stelde vertrouwen in hem en "joelde waarlijk ook iets als vriendschap, at had ze door het in elkaar zetten van den lakkeioptocht bewezen. Ze deed alle mogelijke moeite, om hem het leven aangenaam te ma ken, voor zoover zij dat in hunne verhouding n doen. \an des te grooter belang was el voorzichtig^en gereserveerd te zijn. Daar schoven de omstandigheden hem weer een stuk voorwaarts in dc richting, die hij voorloopig althans, nog in het geheel niet overzien kon. Totnutoe was hij weinig met Dora in aanraking gekomen; dikwijls ging er een'week of langer over heen, dat hij haar niet zag. Van nu af aan zou hij haar dage lijks zien. Onder andere omstandigheden zou dat inderdaad heerlijk geweest zijn. Onwille keurig zouden ze nu vertrouwelijker met el kaar worden. Hij wist uit ervaring, hoe de vormelijkheid er afgaat bij een dagelijkschen omgang met personen. Voor hem werd het ge vaar nu belangrijk grooter, te verraden, wat er in hem omging. Hij zou zich natuurlijk in acht nemen, zoo/ veel hij kon. Maar door een toeval zouden misschien zijn gevoelens verraden kunnen worden en dan zou een onherstelbaar kwaad geschied zijn; nimmer zou hij zoo iets onge daan kurlnen maken. Dan zou ook hij op een goeden dag weggestuurd worden als de afge wezen, indringerige minnaar; hij zou tegen zijn wil weggaan, belachelijk in aller oog, zelfs van degenen, die hem genegen waren, zooals Kersten en Klinter. Misschien was het wel het beste,'dat hij uit zichzelf ging, zonder zich verraden te hebben; als het proefjaar om was, zou hij de Buchwald-werken kunnen verlaten en was dan weer een" vrij man. Dan zou hij misschien naar Dora's hand kunnen dingen, dan zou hij onder gansch andere omstandigheden voor haar staan om haar van zijn liefde te vertellen. Dan was hij niet meer de van haar afhankelijke onder geschikte, die de bespottelijke gedachte had gekoesterd, zijn meesteres te willen huwen, om zich in „het warme nest'' te kunnen neer zetten. Wanneer geheimraad Kerstep niet de groe ven van mevrouw Glover gepacht had, had Werner dit kunnen doen. Dan zou hij een voorwendsel gehad hebben, om. na zijn proef jaar, in Dasbür^ en in Dora's nabijheid te blijven; dan zou hij voorzichtig, als onaf hankelijk man kunnen beproeven, Dora voor zich te winnen. Doch waarschijnlijk zou men het hem zeer kwalijk nemen, als hij na afloop van het eer ste jaar weer wegging en zlfth als zelfstandig man in den omtrek vestigde. Kersten zou dat zeker kwalijk nemen en Dora waarschijnlijk ook. En zou hij dan zeker zijn, dat Dora hem niet afwees? Was hij er zoo van overtuigd, dat Dora meer voor hem gevoelde, dan voor alle mannen, die naar haar hand gedongen hadden? Hoe stond zij bijvoorbeeld tegenover Lothar Kersten, die ongehuwd en die ze vanaf haar jeugd kende? Deze kon haar meer on bevangen tegemoètlredcn dan elke andere man en had daarbij nog het^voordcel, dat hij de zoon was van geheimraad Kersten, den man, die niet alleen de plaats van algeheel leider, doch ook dfenigszins die van een vader van Dora had ingenomen. Afwachten! afwachten! Doch menschen met "hartstochtelijke gevoelens, al houden deze slechts hooge vereering voor een vrouw in, zijn zeer ongeduldig en he^ moeten wachten maakt hen onrustig en tot ondoordachte daden geDeigd. Eenjhvaas was hij, dat hij zich hier op de bank had neergezet en zich als een school jongen had verloren in dweeperijen! Hij had een geweldigen honger en liet zijn eten koud worden. Werner sprong op en ging met haastige schreden huiswaarts, zonder zich verder.om de natuurschoonheden te bekommeren. Juf frouw Wolf verontschuldigde zich, dat het elen misschien niet zoo goed was als hij verwacht te, doch zij had niet geweten, wanneer hij thuis dacht le komen. Werner zei, dal het zijn eigen schuld was, en dat hét eten zeker nog wel le genieten zou zijn. Juffrouw Wolf was over deze vriendelijke woorden' echter heelemaal niet geslicht. Ze gaf zich de grootste moeite voor het koken en voor een goede leiding van hel huishouden, doch Werner begreep dat zoo niel. hij had waarschijnlijk niets geen verstand van huis houdelijke vaardigheid en bijgevolg nok wei nig waardeering cr voor. Indien hergraad Spalding tot nog toe een autoriteit voor haar geweest was, dan was dit aanzien wel en beetje verminderd door de woorden .van mevrouw Schottelius. Wiet weet, hoelang deze regecring hier nog duurde! Me vrouw Schottelius hield niets van den berg- raad en zij was de tante van de eigenares, die hier onbeperkt als een koningin heerschte. ACHTSTE HOOFDSTUK. Na veertien dagen ging alles weer zijn geJ wonen gang op het hoofd-bureau. Dagelijks kwam Werner op den bepaalden lijd naar Saarkirchen en vond op de schrijftafel zoo wel de klaargemaakte brieven als dc rappor ten der verschillende werken. Ds Buchwald- werlccn waren in een stadium van groote ont wikkeling cn gingen geweldig vooruit. Bij alle bedrijfsleiders was een groote neiging lot uit breiding en vergrooling van de werken. Dat vereischte middelen en daar er zooveel nieuws uitgevoerd werd, was er ontzaglijk veel geld noodig. liet was van het grootste belang, deze ontwikkeling niet te overhaast le doen plaats vinden, doch hier en daar te matigen en zoodoende een gezonderen en meer regel- matigen gang van zaken te bevorderen. Tiet ging alles om belangrijke, doch zeer koslbare aangelegenheden en steeds weer morst Werner Dora uitvoerig uitlegging geven en haar er op wijzen, dal een forceeren, ook wat dc uit gaven betreft, niet wenscliclijk was. Dora zag dat heel goed in: ze vond aiie maatregelen die Werner nam, goed; do/.e hatl zijn eigen hervormingen op hel Theresia-v.erfc opgeschort. Er waren wellicht gewichtiger za ken le doen, vooral bij de kolenmijnen, Mea moest hel niet alleen zoo ver zien te brengen, dat er genoeg kolen gewonnen werden voon eigen gebruik, doch hel was wenscliclijk, dat cr door den verkoop van kolen kapitaal ia* kwam. Dora was altijd van drie lol vier- uur ia haar kamer te vinden on zat aan de schrijf tafel, waarhoven het portret van haar vader hing. Werner had zooeven zijn beloog tegea; Dora geëindigd en ua ecnig nadenken sprak deze; „Ik begrijp, dal wc een deel van de plan nen moeten laten liggen en al onze krachten moeten aanwenden, om nieuwe kolenvelden te verkrijgen. Ook mijn eigen plannen moot ik laten liggen. Ik weel niet/ of geheimraad Kersten cr al met U over gesproken heef'.: ik had het plan, een opleidingsschool voor meis jes óp. te richten, w aar voornamelijk naaien cn: huishouden zou worden onderwezen. Ileitis ontstellend, zoo weinig ah de jonge mcisjca bij haar (rouwen van hel huishouden afweten. Al heel jong gaan ze naar fabrieken cn ris ze trouwen, weten ze nauwelijks, Ime ze rp moeten koken; van inkoopen en huuhoudi-nl hebben ze geen begrip cn evenmin, hoe hm man het thuiszijn behaaglijk morim rark^a en hun kinderen moeten opvoeden. Deze cp- yoedingsïnriohling voor meisjes hoof- mij r na aan het hart gelegen doch natuurlijk' zal ik nu vooreerst dc plannen daarloe maar op« geven." J (Wordt vervolgd.)

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1918 | | pagina 1