„DE EEMLANDER"
PRIJS OER ADVERTEHTItH I" aS
BUITENLAND
Vrouwenregeering
17e Jaargang, No. 40
ABnUHEUEIlTCDDIIC po <n"ndtB v£>0' Amen.
flCUUntmtn I OrnliO foort t 1.50. Idem frinco
pa po»i 2.00, pa weck (mei gratis ««zekering
tegen ongelukken) 0.14, ibonderljjke nummer»
0j05. WekeUjkscb bijvoegsel «De Holkndsch*
Jialmouu» ioada redactie »an Tbirise Hoven)
pet 5 meanden 50 cent WekelUkach büvoegtel
•WaeUrcvuee p« J maanden 40 eent
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
HOOFDREDACTEUR: Mn. D. J. VAN SCHAARDENBURG
UITGEVERS! VALKHOFF Ce
bureau: arnhemsche poortwau hoshut«kh!sch«»!ii.
intercomm. telefoonnummer 513
Woensdag 14 Augustus 191 8
dienstaanbiedingen 1—5 regels f 0.50, groote letten
naar plaatsruimte. Vooi handel en bedrijf bestaan
teer roordeelige bepalingen tot het herhaald adver*
tceren in dit Blad, bij abonnement Eene circulaire,
bevattende de voorgaarden, wordt op aanvraaf
toegezonden.
Politiek Overzicht
De Russische chaos.
n.
De Sovjetregeering heeft, naai het voor-
"^c-eeld van de groote Fransche revolutie, het
„socialistische vaderland" in gevaar ver
klaard. Een van hare organen schrijft, dat de
opstand tegen het gezag der Sovjets zich
uitbreidt als een olievlek. Van alle kanten
wordt dit gezag in 't nauw gebracht.
Dit kon geen stof tot verwondering geven.
Het bolshewisme droeg van den aanvang af
de doodskiem in zich, want het is niet eene
politieke richting, die door de massa van het
volk wordt gesteund. Het is ontstaan
zoo wordt aan de Neue Freie Presse geschre
ven in het betrekkelijk weinig talrijke ar
beiderselement van de steden en heeft zich
uitgebreid over het leger, dat door de af
schaffing van de militaire discipline in een
ordeloozen troep is herschapen, en over het
bezitlooze stedelijke proletariaat, het schuim
van de stedelijke bevolking.
Deze lagen sloten zich bij het bolshe
wisme aan niet om ideëele redenen, maar
slechts omdat zij ónder de vlag van het
bolshewismevrij van alle belemmeringen
konden leven en zich konden verrijken op
kosten van de bourgeoisie, d. i. konden plun-
J"'-- deren zooveel zij wilden.
jBi Het boerenelement, dat omstreeks 90 pet.
van de geheele bevolking van Rusland uit
maakt, ging zóó lang mee met het bolshe
wisme als het hielp de bezittingen van den
adel en de kloosters en de staatsdomeinen
1e verdeelen en op deze wijze het stre
ven naar nationalisatie en socialisatie van
het grondbezit in 't gevlei kwam. Hiermee
l waren de socialistische aspiratiën van de
boeren uitgeput. Toen later de stedelijke
ft bolshewiki onder den drang van den toene-
menden voedselnood trachtten graan en an-
dere levensmiddelen met geweld uit de dor-
ff pen weg te voeren, stuitten zij op het na-
drukkelijk verzet van de boeren, die vol
doende bewapend waren om zich te weer te
stellen tegen de rekwisitiecommando's van
l* de bolshewistische roode garde.
Niet alleen de boeren hebben' zich van
het bolshewisme afgewend, maar ook de ar-
h beiders en de soldaten van het voormalige
czaristische leger. Deze beiden zijn naar de
v dorpen teruggekeerd en \veer boeren ge
worden. De arbeiders omdat de industrieele
bedrijven in de steden geheel geruïneerd en
gesloten zijn, de soldaten omdat zij meer dan
overvloedig gelegenheid gehad hebben op
de eene of andere wijze in het bezit van
soms zeer aanmerkelijke middelen te komen.
Ook deze lagen zijn voorr het bolshewisme
v verloren. Als eenige aanhangers zijn nog
overgebleven de stedelijke proletariërs, die
niets hebben te verliezen en voor wie zelfs
de geringste kans winst beteekent.
Het bolshewisme heeft dus slechts zóó
lang den steun van de massa's genoten als
I" dezen een zorgeloos leven kodden leiden
en zich op kosten van de bourgeoisie kon-
K- den verrijken. De nieuwe bourgeois willen
ft echter niets voor het algemeen afstaan, en
K de bolshewistische regeering is niet in staat
"r hare besluiten, die ten doel hebben de bur-
V gers te doen bijdragen tot den algemeenen
dienst, ten uitvoer te leggen, omdat zij nooit
S de taak heeft vervuld van een centraal gezag.
als 4.67 milliard roebels, de gewo'he uitga
ven als 4.46 milliard. Dat zijn echter slechts
de gewone uitgaven; daarnaast komt een be
drag van 24.87 milliard als oorlogsuitgaven.
De cijfers voor het eerste halfjaar van 1918
zijn: 2y85 milliard roebels inkomsten, 12.27
milliard gewone en 5.33 milliard buitenge
wone uitgaven. Er is dus een buitengewoon
hoog tekort. Men troost zich daarover met
de verzekering, dat, nu de oorlog ten einde
is gebracht, het mogelijk zal zijn het ge-
heèle economische leven te reorganiseeren.
Met deze reorganisatie is men nu bezig.
Voorloopig verschijnt zij in de begrooting in
eene aanzienlijke overschrijding van de uit
gaven door de inkomsten; maar in de toe
komst zal het daardoor mogelijk worden de
staatsinkomsten zoodanig te doen stijgen,
dat de begrooting zonder tekort sluitend kan
woiden gemaakt.
Voor een zeer gering bedrag komen de
directe belastingen aan de zijde der inkom
sten vooi; als opbrengst van de bedrijfsbelas
ting is uitgetrokken 200 millioen, van de in
komstenbelasting 150 millioen. Dit wordt
verklaard met de „nationalisatie van de
volkshuishouding", die den staat andere
bronnen van inkomsten uit de productie zal
verschaffen. Aan den' anderen kant klaagt
de Sovjet-regeering, dat zij de boeren nog.
niet voois.de inkomsten van den staat heeft
kunnen aanspreken; zij zegt: „Voorloopig
blijft een reusachtig deel van de bevolking
der republiek, de boerenstand, door eene
belasting ten gunste van den staat zeer wei
nig getroffen of nagenoeg bevrijd. De boe
ren, die door de revolutie een maximum van
economische en politieke voordeelen hebben
verkregen, moeten natuurlijk ook een aan
zienlijk deel van de staatsuitgaven door het
opbrengen van staatsbelastingen op zich ne
men. Slechts bij deelneming van de boeren
aan het onderhoud van de instellingen van
algemeen nut kan men rekenen met een
staatsbegrooting zonder tekort."
Hiermee klopt de regeering aan eene doo-
vemans deur* en nu zij deze richting wil uit
gaan, slinkt het getal van nare aanhangers
als sneeuw voor de zon. De verzwakking van
het bolshewisme, dat tegenwoordig nog
slechts een schaduw van vroeger is, is dan
ook door het klimmende aantal van zijne
tegenstanders doorschouwd en men begint
het van alle kanten te berennen. De tegen
omwenteling neemt steeds toe in kracht en
de dagen van het bolshewisme zijn geteld,
omdat zijne aanhangers niet beschikken over
de reëele machtmiddelen, die zij tot onder
steuning van hunne heerschappij zouden be
hoeven.
D& oorlog,
„Van de Ancre tot de Avre een rustige
dag. Tusschen de Avre en de Oise zijn pai-
tieèle aanvallen van den vijand mislukt."
Zoo wordt uit Berlijn bericht. Volgens de
berichten van de andere zijde zijn die aan
vallen niet geheel zonder succes geweest.
Maar men ziet ook daaruit, dat zij van ge
ringe beteekenis waren.
Londen, 13 Aug. (R.). Naar aanlei
ding van het bericht der Duitsche admirali
teit van gisteren, dat bij de gevechten van
11 dezer tusschen Britsche strijdkrachten
ter zee en Duitsche in de lucht ter hoogte
van de Friesche eilanden een gepantserde
kruiser en een torpedoboot der Britten door
bommen
v^1TUlU werden getroffen, vernemen wij
dat zich door het geheele land doet eerbie 'Qn ^ant, dat geen enkel schip
digen. CP eenige manier is getroffen of beschadigd.
Een opmerkelijk getuigenis daarvan le-1 Londen, 13 Aug. (R.). De koning is
vert de eerste begrooting, die door de kfdenavonu van een bezoek aan.Frankrijk
Sovjet-regeering is opgemaakt en die be- j ^ier teruggekeerd.
trekking heeft op het reeds afgeloopen half Berlijn, 13 Aug. (\V. B.) Kroonprins
jaar Januari—Juni 1918. Men vindt daarin: Boris van Bulgarije heeft gister den keizer
de inkomsten van het jaar 1918 opgegeven j in het groote hoofdfkwartier bezocht.
B e r 1 ij n 1,3 Aug. (W.-B.). De Nord-
aeutsche Allgemeine wijst er op, dat het
samenvallen van het vertrek van den Russi-
schen gezant Joffe naar Moskou en de aan
wezigheid van den Duitschen gezant dr.
Helfferich in het'grooie hoofdkwartier toe
vallig is. Joffe reist naar Moskou om te
trachten de goedkeuring door de Russische
regeering van de uitvoeringsbepalingen van
het verdrag van Brest Litowsk te verkrijgen,
waarover de onderhandelingen te Berlijn af
geloopen zijn.
Het blad doet uitkomen, dat het hier
geenszins eene herziening van den vrede
van Brest betreft.
B e r 1 ij n 13 Aug. (\V. B.) De Peters-
burgsche Sewernaja Kommuna van den llen
schrijft onder het opschrift „Men wil ons
weer in den wereldstrijd betrekken": De
Anglo-Franschen en hunne agenten in Rus
land hadden sedert den vrede van Brest de
hoop niet opgegeven Rusland weer in den
oorlog tegen Duitschland te betrekken. Rus
land moet onvoorwaardelijk in den binnen-
landschen strijd overwinnen, om aan den
buitenlandschen oorlóg te ontkomen.
Londen, 13'Aug. (R.). De Britsche
regeering maakt de volgende verklaring be
kend
Sinds het begin van den oorlog heeft de
Czecho-Slowakische natie den gemeen-
schappe!ijken'vijand meralle haar ten dien
ste staande middelen het hoofd geboden.
De Czecho-Slowaken hebben een aanzien
lijk legejr op de been gebracht, dat op drie
gevechtsterreinen -strijdt en in Rusland als
ook in Siberië den Duitschen inval tot staan
tracht te brengen. Mei het oog op hun
streven om zich onafhankelijk te maken,
beschouwt Groot-Brittannië de Czecho-Slo
waken als een geallieerde natie en erkent
het Czecho-Slowakische leger als een bond
genootschappelijk «n oorlogvoerend leg*r,
dat een geregelden oorlog tegen Oostenrijk-
Hongarije en Duitschland voert. Groot-Brit
tannië erkent eveneens het recht van den
Czecho-Slowakischen nationalen raad als
hoogste orgaan der Czecho-Slowakische be
langen en als tegenu oördige gevolmachtig
de der toekomstige Czecho-Slowakische
regeering, om over dit geallieerde oorlog
voerende leger het oppergezag uit te oefe
nen.
Moskou, 5 Augüstus. (W.-B.). In c-en be
vel, uitgevaardigd do<.v Trotzki, wordt er op
gewezen, dat een^aanial treinen met troepen,
die bestemd zijn om de Czecno-SJowaken te
bestrijden, zich sléchts uiterst langzaam in de
richting van het CzecKo-Slowakischo front
voortbeweegt. Dit is toe te schrijven aan gehei
me sabotage van enkele spoorweg-beambten.
Trotzki beveelt, dat he mdaurovei rapport zal
werden uitgebracht en dat de noodige maatre
gelen zonder verschooning worden genomen.
Moskou, 3 Aug. (W.-B.) Het Petershurg-
scho Telegraal-ag entschap me,dt In dc aan
staande zitting van de rcvoluionairc rechtbank
-komen de processen in behandeling tegen de
volgende ministers uit den tijd van het Czaris
tische 'bewindTsjeglowitov/, Zwostow, Proto-
pow en tegen nog anderen.
Moskou, 6 Aug. (W.-B.). Tc Moskou zijn
vertegenwoordigers aangekomen van de So
vjets uit Oost-Siberië. Zij verklaren, dat de
Czecho-Slowaken slechts tot aan den Baikal
zijn gekomen. Van den Baikal verder naar het
Oosten is heel Siberië in handen van de Sovjet
regeering. Over de steden en dorpen wappert
nog steeds de roode vlög der socialistische re
publiek. Oost-Siberië is volstrekt geen verzamel
plaats voor Engelsche en Fransche troepen;
die zijn er evenmin als Amcrikaansche o: Ja-
pensche afdeelingen.
Moskou, 7 Aug. (Tel.-ag. via Berlijn).
De door de sowjet op de Wolga gevormde
oorlogsvloot heeft de \\7olga van de door de
Czecho-Slowaken in beslag genomen sche
pen gezuiverd en de verbinding tusschen de
oostelijk van de Wolga staande Czecho-Slo
wakische troepen en de Ozêcho-Slowakische
strijdkrachten te Simbirk en Sysran verbro
ken.
De steden Astrachan, Tsarikin en Saratow
zijn onveranderd in handen van de sovjet
troepen.
De strijdkrachten van witte garde, Czecho-
Slowaken en kozakken aan het Midden-
Wolgrafront beloopen 80,000 man. Het
samentrekken van sowjet-legers is ten einde
gebracht; ze "zijn 150,000 man sterk. De
aanval, die reeds begonnen is, ontwikkelt
zich voorrspoedig. De sqwjet-troepen rukten
reeds onder strijd de voorsteden van Sim
birsk binnen.
O e f a, 6 Aug. (W. B.) Onderr de Cze
cho-Slowaken openbaart zich desorganisatie.
In de troepenafdeelingen vinden terechtstel
lingen op groote schaal plaats. De comman
dant heeft een verbod uitgevaardigd tegen
het houden van vergaderingen.. Dientenge
volge openbaait zich onder de manschappen
sterke ontevredenheid.
B er 1 li n, 13 Aug. (W. B.) De Agence
hellénique ontleent aan particuliere berich
ten uit Griekenland, dat de opgewondenheid
en verbittering van het volk tegen het Veni-
zelistische schrikbewind steeds meer toe
neemt. De Venizelistïsche ïegeering heeft,
nu de mobilisatie schipbreuk heeft geleden,
de meest drakonische maatregelen genomen
en strafbepalingen gemaakt.
De Angence hellénique maakt verder mel
ding van een incident tijdens den slag bij
Skradjog'on, waar op het oogenblik van den
aanval jagers van de tweede divisie, die rie
pen: Leve koning Konstantijnl door Fran
sche troepen uit de achterste linie doodge
schoten werdeh.
Konstantinopel, 12 Aug. (Milli).
Volgens de Ikdam is ten gevolge van de
door de Armenische deputatie ondernomen
stappen besloten de Armenische vluchtelin
gen geleidelijk naai- den Kaukazus terug te
brengen. Thans is het nog slechts aan de
in de streek van Batoem en Alexandropol
aanwezige vluchtelingen vergund terug te
keeren.
Binnen kort zullen twee Turksche deputa-
tiëfi zich iiaar de Eufbpeesche hoven bege
ven, om kennis te geven van dc troonsbe
klimming van den sultan.
Washington, 12 Aug. (R.) De Se
naatscommissie voor de militaire aangele
genheden heeft gunstig gerapporteerd over
net wetsontwerp tot uitbreiding van dep
dienstplichtigen leeftijd van 18 tot 45 jaar.
De - commissie stelt voor dat na -den oor
log kosteloos onderwijs zal worden verstrekt
aan jongelieden onder de 21 jaar.
Verspreide Berichten
De laatste brief van
Lord Lansdowne.
Het Bestuur van den Nederlandschen
Anti-Oorlogsraad meldt het volgende:
In de Nederlandsc'ne bladen van 1 Augus
tus werd in eeh Reuter-telegram de verkorte
inhoud medegedeeld van een nieuwen brief
van Lord Lansdowne, gezonden aan „zijn
vrienden en aanhangers, die op 31 Juli in
conferentie bijeen waren." Verder werd uit
Engeland niet anders geseind, dan dat aan
dezen brief in de Engelsche pers weinig
aandacht werd geschonken, terwijl enkele af
keurende stemmen werden vermeld.
Uit dc Engelsche bladen van 31 Juli blijkt
nu ten eerste, dat de namen dergenen, die
in conferentie bijeen waren op 31 Juli, wel
eenige vermelding hadden verdiend. O. a.
word engenoemd: Lord Buckmaster, Lord
Parmoor, Lord Weardale, Lord Farrer, Sir
Hugh Bell, Lady Courtney, the Dean of St.
Paul's, Mr. Ramsay Mac Donald, M.P., Mr. J den binnén!?
Snowden, M.P., en mr. Trevelyan, M.P., ter-
wijl Mr. Arthur Henderson geschreven had
tot zijn leedwezen verhinderd te zijn de con
ferentie bij te wonen.
Verschillende gedeelten uit den brief,
voornamelijk die, waarin ernstige kritiek
.vordt uitgeoefend op de vredespolitiek van
de Engelsche regeering en van de Geallieer
den, zijn irf het Reuter-teiefcram onvolledig
weergegeven. Eveneens gêldt dit van het
gedeelte van den brief, wéarin Lord Lans
downe wees op de groote overeenkomst tus
schen uitspraken van Généraal Smuts eener-
zijds en den afgetreden Duitschen staats
secretaris von Kühlmann anderzijds. Ook
de nadrukkelijke verklaring van Lord Lar.s-
downe aan het slot vaaziin schrijven: „Geen
enkel oogenblik kan ongeschikt zijn voor het
overwegen van verstandige voorstellen,1
welke in goed vertrouwen worden gedaan",
werd door Reuter niet het vermelden waard
geucht.
Nadat de brief in zijn geheel was voorge
lezen had, een verdere bespreking plaais,
welke ons door Reuter'geheei werd verzwe
gen en waarbij Lord Beauchamp, Lord Par
moor en Lord Buckmaster ook ernstige kri
tiek op de Engelsche regeering uitoefenden.
Lord Beauchamp, die presideerde, wees we
derom er op, dat men toch eens tot onder
handelingen zal moeten komen, dat deze on
derhandelingen liever eerder dan later moe
ten plaats hebben en dat het dus plicht is
deze onderhandelingen voor te bereiden.
Lord Parmoor sprak in denzelfden ziiv^
VWanneer wij alle onderhandelingen van het
eerste oogenblik af afsnijden, wat voor mo
gelijkheid bestaat er don om een Eervolle
vredesovereenkomst tot stand te brengen?
Blijkbaar is er in dit lar.d een zekere invloed
aan het werk, die er naar streeft om alle
soorten van onderhandeling tegen le wer
ken. De Oostenrijksche minister van Buiten-
landsche Zaken heeft verklaard, dat zoodra
de vijand maar eenigszins geneigd zou zijn
om onderhandelingen te beginnen, Oosten
rijk ten allen tijde bereid zou zijn om vre
desvoorwaarden te bespreken, waardoor een
aannemelijke en eervolle vrede voor beide
zijden verzekerd zou worden." Lord Parmoor
zag den toestand voor de oprechtheid van
het vredesverlengen bij den vijand in de
vraag, of de vijandelijke mogendheden be
reid zouden zijn zich zelf te onderwerpen aan
de' verplichtingen van een Volkerenbond.
Ten slotte klaagde öok Lord Buckmaster
er over, dat telkens, wanneer van Duitsché
zijde over de mogelijkheid van vrede werd
gesproken, een dergelijk voorstel in Enge
land altijd werd verworpen qp grond, dat het
niet oprecht zou zijn. Spreker was bevreesd,
dat de oorlogsdoeleinden, waarvoor Enge
land den oorlog begonnen was, niet dezelf
de waren, als die waarvóór Engeland dpn
oorlog voortzette.
Na afloop der besprekingen wertf de vol
gende motie aangenomen:
„De Conferentie spreekt haar zeer harte?
lijken dank uit tegenover Lord Lansdowne
voor zijn schrijven; <le Conferentie is van
meening, dat zijn politiek de grootste dank,
baarheid verdient en in overeenstemming ia
met de béste en meest verhevene tradities
van de Britsche politiek; de Conferentie ver-
bindt zich de politiek van Lord Lansdowne
met alle kracht te steunen."
De Frankfurter Zeitung haalt in een
hoofdartikel de volgende woorden van Lord
Lansdowne aan: „Wij zullen in dezen oorlog
op leven en dood volhouden, wanneer wij
gedwongen zouden worden, den oorlog
voort te zetten", en zegt dan: „Zou.men niet
van Duitsch standpunt precies woordelijk
hetzelfde kunnen zeggen? Wie den vreds
wenscht, moet zoowel hier als bij de tegeni
partij er voor zorgen, dat deze richting irj
?>-üd"de overwinning
De helft van wat wij begeeren is schade
lijk, en de andere helft nutteloos voor ons
geluk.
Roman naar het Duitsch
van
A. Oskar Klausmann.
30
i vromv'rTi'? WC "iet 200 boud beweren, me-
l l ,bcn, pas korl hier. mnai' ik weet
i Toil! nl, dal li de ziel van de vereenifiinR bent
cn hoeveel er van uw persoon afhanfil."
fiarhnr. U V00^ ïv vriendeliikc meeniflf!," zei
onrb'"a en gaf Werner dc hand. Deze hield
baar een oofienblik vast en kuste ze.
k «a nu huiswaarts en zal mijn besl doen,
I IIICI door u\ff aanplantten le rijden. Met
wan er. waarschijnlijk weinig rijden,
en d V1. Kr,sle ,s h'i voortdurend op reis
cn laarbij is hij verstrooid en gereserveerd
ls m'j °°k al opgevallen,1' zei me-
ccn11^* ',icder heef' 2iin 'ira-
flevai i°°P lcr' dat het een voorbijgaand
enns 'iS- VnZe" "icnd en dot ht-t resultaat
finnslig is. Wal a zelf betreft ,doe ik een ver-
zoek namens al uw vrienden, om uzelf niet te
veel in le spannen, opdat we na aller terug-
Non e»"" a"elliS weder2icn kunnen vieren.
^Og ceils: de groeten aan Klinter.'-
Nogmaals reikte Barbara Werner de hÈbd
en weer kuste hij deze, terwijl hij bleef staan
op dc plek, waar zij afscheid genomen hadden
om haar na te zien, totdat zij achter de muur
van hel park verdwenen was.
..Een prachtige vrouw!" zei hij bij zichzelf.
„Werkelijk een buitengewone vrouw! Verstan
dig cn zelfbewust in den besten zin des
woords. 'tegenover haar voelt men zich zoo
zeker cn vertrouwd, als bij 'een zuster."
fn gedachten verzonken reed Werner den
weg op naar het station Buchwald. Zijn ge
dachten waren' ver weg. Onwillekeurig gin
gen ze van Barbara GIoYer naar een ander
vrouwelijk wezen en namen Werner daarbij
zoo' in beslag, dat hij pas tot de werkelijkheid
terugkeerde, toen zijn paard aanstalten maak
te, oni over den straatweg-greppel een nabu
rig veld in te stappen. Toen eerst schrikte hij
op, trok zijn paard terug cu ontwaakte uit zijn
clroomerijen.
„Alles zal nog wel eens goed worden",
troostte hij zichzelf. Dan gaf hij zijn paard de
sporen en reed in galop den weg af, over den
spoorweg bij Buchwald en zoo naar zijn villa.
Werner ontbeet en ging naar de Justinus-
mijn. Opzichter Mandlick wachtte reeds op
hem en bracht hem bij de verdachte plaats in
den zijgang.
Op bevel van Werner was er een horizon
taal boorgat gemhakt. zoover als zulks moge
lijk was. Het drong tot ongeveer twee meter
in de zandsteen in. Ann het eind van het gat
was een thermometer aangebracht en het
resultaat w^s zeer verrassend. In het binnen
ste der steenwand was het belangrijk koeler
dan op de plaats in den gang zelf. Het ver
schil bedroeg ongeveer twaalf graden Cel
sius. Aan de juistheid -van dit resultaat was
niet te twijfelen; in Werners tegenwoordig
heid werd de thermometer eruit gehaald en
afgelezen.
„De zaak is onnatuurlijk,'- meende Mand-
lick. „en geheel verschillend van 'soortgelijke,
gevallen.
„In het binnenste van de wanden is hel an
ders toch altijd warmer, dan aan den buiten
kant en nu is liet juist andersom en is het
hier beduidend koeler."
„Het moet aan de hoedanigheid van de ver
schillende lagen liggen, dunkt me' meende
Werner, „anders begrijp ik hel ook niet. Maar
natuurlijk geleidt brokkelige kleischiefer
warmte anders dan zandsteen zulks doet. De
zandsteen kan met kalk vermengd zijn cn dit
laatste is wel waarschijnlijk. Misschien wordt
de plaatselijke koelheid veroorzaakt door een
kleilaag, waaronder zich water bevindt."
„Moeten dc waarnemingen voortgezet wor
den?' '„Waarom niet?" antwoordde Werner.
„In elk geval krijgen we op deze manier eenige
resultaten, die ons materiaal voor een artikel
in een vaktijdschrift geven. Men moet zulke
waarnemingen den vakgenoo)cn niet onthou
den. Misschien heeft men hier of daar wel eens
meer dergelijke tempera tuur-verschillen op
gemerkt.'*
Toen Werner 's middags thuis kwam, ver
telde juffrouw Wolf hem. dat kapitein» Kersten
al driemaal getelefoneerd had en hem nood
wendig moest spreken.
„Is die weer terug?" vroeg Werner eenigs
zins verbaasd, want hij wist van een terugkeer
van Kersten niets af. Ilij vermoedde, dat de
geheimraad eveneens van zijn reis terugge
keerd was tegen zijn zin en telefoneerde naar
zijn huis. Dc huishoudster deelde echter mee,
dat de geheimraad nog niet terug was, doch
kapitein Kersten was sedert gisteren thuis.
De kapitein was er op het oogenblik niet, daar
hij naar Neucnburg was gereden; vanmiddag
echter zou hij weer terug zijn, 1
Werner verzocht de "huishoudster, den kapi
tein lc zeggen, dal hij opgebeld had.
In hel directie-bureau was niets gewich
tigs ingekomen en Werner begaf zich dus van
daar naar hel Theresia-wcrk, waar hem mee
gedeeld werd, dat kapitein Kersten herhaal
delijk opgebeld had. Onmiddellijk liet Werner
zich verbinden "met Korstcn's huis en ditmaal
kwam dc kapitein zelf aan dc telefoon.
„Ik moet u nog heden spreken", verklaarde
hij, nadat hij gehoord had, wie er aan de tele
foon was.
„Ik ben tot uw beschikking", zei Werner.
„Zoudt u dan om aclil uur bij Zimmermann
kunnen zijn?"
„Jawel. IIcl zou me evenwel gemakkelijker
zijn, om daar om halfnegen te zijn."
„Goed; dus dan zien we elkaar om half
negen" was het antwoord.
De stem van den kapitein had merkbaar
bewogen geklonken. Zou er iets met den ouden
heer niet in orde zijn? Was dc geheimraad
ziek of misschien verongelukt? Waarom was
Lolhar alleen teruggekomen en waarom moest
en zou hij Werner spreken?
Nu, binncu eenige uren zou Werner welen,
wat er aan dc hand was.
De dienst verliep dien middag als gewoon
lijk. Alleen verliet Werner iets vroeger het
Thercsia-werk, om naar het bouwterrein le
rijden, waar de school gevestigd zou worden.
Hij wilde zich zelf van den goeden gang van
zaken overtuigen, om den volgenden dag aan
Dora de nieuwste berichten daaromtrent te
kunnen melden.
Daarna ging Werner eten, verkleedde zich
en reed met zijn auto n^ar Zimmermann. Hier
vond hij kapitein Kersten in civiel, niet twee
officieren van.net infantcric-balaillon, dat in
Neucnburg lag.
Kapitein Kersten, die een zeer opgewonden
-gelaat had, kwam hem tegemoet cn zei:
„Wilt u even in deze zijkamer gaan? Ik n;otö
u afzonderlijk spreken cn kom dadelijk bij u.'S
Het ging dus om een gewichtige zaak, dachf
Werner,-terwijl hij in liet zijvertrek ging, da|
geheel leeg was en wnar hij zich vast een
plaats zocht, om de wijnkaart in te zien.
Na eenige minuten kwam Kersten binnen cr.
zette zich hij Werner aan do tafel.
Werner wachtte totdat Kersten zou begin*
ncn lc spreken; deze zat echter stom tegen*
over hem cn klemde zijiKOnderlip tusschen zijii
tanden. Plotseling keek hij op en Wcrncn
schrok van den blik vol haat, die hem legen'
glocidf uit dc oogen van Kersten.
Lolhar scheen zich met moeite te beheer*'
schen. Langzaam cn met een eigenaardige'
uitdrukking in zijn slem begon hij:
„Ik was Vanmorgen in ;'e gelegenheid, on+
gezien op le merkfh, hoc u terugkeerde van;
een rit met mevrouw Glovcr. Ik zag, hoc H
haar tweemaal tender de hand kuste, hoe c
haar verrukt nastaarde, ik zag hoc u einde
lijk in dienzelfden gemoed lar.d naar huis
terugkeerde."
Dc kapitein maakte een pauze cn Wernefl
voelde zich vooralsnog niet geroepen, hem ló
antwoorden. Deze inleiding was dan toch cok'
wel heel zonderling. Zijn bedaardheid scheen»
Kersten echter nog meer op te winden. Ge
jaagd stootte hij de woorden uil:
„In welke verhouding staal u tol mevrouw
Glover?"
„Wilt u mij misschien zeggen, wait u het
recht geeft, dit te vragen?" vroeg Weme*
scherp.
(Wordt vervolgd)
