BINNENLAND
flechts onder bijzondere voorwaarden en be
paalde waarborgen voor deelneming aan
ulk een ministerie te vinden.
Washington, 18 Sept.~(R.) John W.
Paris, advocaat-generaal m de Vereenïgde
(5taten, is tot Amerikaansch gezant te Lon
den benoemd.
Konstantinopel, 10 Sept. (Mil-
li.) De bijzondere correspondent yan het
Milli-agentschap in Bakoe meldt, dat de stad
j(dcor de Turken) veroverd is.
Berlijn, 16 Sept (W. B.) Volgens
frier ingekomen berichten was het aantal uit
ikoord-Perzië naar Bakoe komende Engel-
JBchen de laatste dagen met vele duizenden
Vermeerderd. Zij hadden de sovjet-regeering
jyerdreven en een sociaal-revolutionair be-
ptuur ingesteld.
Om de Engelschen te verdrijven trokken
JTartaarsche vrijwilligers uit Kaukasisch
tAzerbeidsjan naar Bakoe op. Na een hard-
Wkkigen strijd gelukte het hun de Engel-
'fcchen te overwinnen en de stad te bezetten.
Berlijn, 1 8 Sept. (R.) Volgens de Is-
^jvestia van gisteren belooft Trotzky in een
öproep tot de Czecho-Srowaken allen, die
eich uit eigen beweging overgeven, begena-
jdiging en de mogelijkheid om in Rusland
'evenals alle andere burgers te leven.
Boekarest, 17 September.(W. B.)
Bij de discussie over de wet op de amnestie
In de Kamer heeft minister-president Mar-
ghiloman zich scherp gekeerd tegen het on
verantwoordelijk stoken en ophitsen in Mol
davië en verklaard Wanneer er heden aan
de fronten een of andere nog zoo onbe
langrijke verandering is te bespeuren, be
ginnen de koffiehuishelden met hun be
lachelijke snoeverij en hun vernietigende
werkzaamheid. Men zou aan het lot van dit
land moeten twijfelen, indien het uit zoo
yeel ongeluk en lijden niets zou- hebben ge
leerd.
Tot de oppositie zeide Marghiloman
Denkt wat ge wilt, verwacht wat ge wilt,
stemt hoe ge wilt, doch wanneer ge uw land
liefhebt en zijn toestand wilt verlichten,
fcwijgt dan.
Na deze verklaring zagen alle ingeschre
ven sprekers van het woord af en nam de
Kemer met 350 tegen 25 stemmen het wets
ontwerp aan.
Uit de Per9
De troonrede.
Wat de troonrede ten aanzien van de ver
achting van de lasten der mobilisatie voor-
Celt, lijkt, hoezeer deze ook. toe te juichen
aan de Nieuw eCourant een puzzle.
„Verlichting der lasten van de mobilisa
tie zonder vermindering der weermacht
Hoe moet dit Niets dat op een nadere
adstructie dezer raadselachtige zinsnede
gelijkt. Toch is zij verreweg de belangrijk
ste, die in de Troonrede staat. Indien het
gelukt, indien het mogelijk blijkt de las
der mobilisatie te verlichten zonder vermin
dering van de weermacht, dan zal daar
mede bewezen zijn dat wij vele maanden
teveel aan onze weermacht hebben betaald.
Dan zal het nieuwe ministerie ineens de op
lossing hebben gevonden voor wat de natie
al jaren lang benauwde. In die omstandig
heden kunnen wij niets anders zeggen dan
dat wij met buitengewone belangstelling de
maatregelen van minister Al ting van Geu-
san tegemoet zien."
Ook do Nieuwe C t verneemt omtrent
le plannen van het Ministerie uit de troon-
•ede slechts weinig, met name de zinsnede
betreffende de financiën kenmerkt zich door
,froote magerheid.
J Het Vaderland zegt ten aanzien van
Be onderwijs- en verzekeringsparagrafen:
Dat dc organieke wet door wijziging van
art. 192 der Grondwet noodig geworden,
ten spoedigste en met kracht ter hand zal
genomen worden is natuurlijk. Het zou in
vredestijd het allereerste zijn, waarmede de
Regeering moest komen, en het kan thans
alleen niet geheel vooraan komen, als de
noodtoestand waarin ons land verkeert an
dere maatregelen urgenter maakt- Niet ge
heel zonder gevaar lijkt het ons dan ook,
dat daartusschcw geschoven zal worden een
voorstel tot wegneming van de steeds toe
nemende ongelijkheid in bezoldiging van de
openbare en bijzondere onderwijzers. Wij
erkennen den nood van deze laat sten en
hebben geen principieel bezwaar tegen
hulpverlcening, maar de overname van het
amendemcnt-Duys op de Invaliditeitswet
door minister Taima is een baken in zee
voor regeerir.gsmannen, die,-omdat het ge
heel zoo veel tijd kost, zich laten verlei
den om een deel daarvan tot wet te ver
heffen. Laat Dr. dc Visser met allen spoed
aan het werK gaan, cn laat men aan de
wet die financieele gelijkstelling zal bren-
f ?en desnoods terugwerkende kracht geven,
anders loopt men gevaar in deze bijzondere
tijdsomstandigheden ergens te belanden
waar men zelf niet had willen wezen. In alle
gevallen zal hét goed zijn als Dr. de Visser
zóó hard aan het werk gaat, dat de nieuwe
onderwijswet iegelijk met de noodwet op
tafel zal komen te liggen.
In de voorstellen tot aanvulling van de
tot stand gekomen verzekeringswetten bo*
luistert men met genoegen het woord van
X Verzoening na jarenlange kamp, waarop
beide partijen, die elkaar over den aard van
den strijd maar geen onderlinge verwijten
moeten doen, zijn aangewezen. Voor ons
L blijft het natuurlijk hoofdzaak, dat door de
uitvoering van de wetten-Talma de strijd
- voor staatspensioneering niet voor goed
met lamheid zal geslagen worden. Tijdelijk
verslagen kan men tot compromis komen,
maar men zegt daarmee niet, dat men wan
hoopt aan den eindtriomf van zijn beginseL
Dat de wetgcring-Telma onvertraagd
lal worden ingevoerd was te wachten, dat
ie niet ongewijzigd zal worden ingevoerd
Wen eens, dat het schip kalefatering noodig
l„ bad. werd toch ook doOr Rechts erkend.
Feitelijk is er dus wet e wetgeving be
treft niet zooveel verschil tusschen Aal-
berse en Lelv, except natuurlijk de uitkee-
rincren uit de Staatskas aan oude fcehoefti-
gen"
Het blad concludeert:
Alles bijeengenomen is de Troonrede een
kloek cn toch bescheiden stuk, waarin de
nationale gedachte zich luid uitspreekt, en
waarin het partijgcluid ternauwernood
wordt vernomencn De Standaard zelfs
zal moeilijk kunnen volhouden dat de
gele vlag in top waait. Kloek, bijzonder
kloek is het in de eerste plaats om het
netelig vraogstuk van dc vermindering der
lasten van de mobilisatie onder de oogen
te durven zien, waar op dezen weg zooveel
voetangels cn klemmen liggen.
Bescheiden is dc Troonrede, omdat ze
het bewijs geeft, dat de nieuwe regeering
zich zeer bewust is van het moeilijke van
de taak, die ze op zich nam, omdat alle uit
daging daarin aan de overwonnenen van
3 Julj jJ. ontbreekt.
Het scheelt altijd veel of de entree de
chambrc goed iswelnu op den eersten
stap kan het nieuwe Kabinet met genoegen
terugzien.
Het Nieuws van den Dag had o. m.
forscher taal gewenscht in de zinsnede
waarin wordt gewaagd van de hindernissen
die de mogelijkheden met wie wij zoo gaarne
op vriendschappelijken voet blijven, ons in
den weg leggen en die 's lands economi-
schen toestand voortdurend ernstiger ma
ken. In 't bijzonder zal hier wel de telkens
verscherpte belemmering onzer scheepvaart
bedoeld zijn, ,:elke tegelijk den handel knot
en het economisch leven naar het hart
steekt.
Hier hadden wij een aanwijzing mogen
verwachten yan dc wijze waarop de nieuwe
regeering zich tegen deze voortdurende
aanslagen op onze vrijheid, onze zelfstan
digheid, ons materieelc leven zelf te weer
denkt te stellen. Staat er dan tegenover den
plicht der neutraliteit, welken wij ook nu
weer zoo plichtig beloven, onwrikbaar te
vervullen, niet het recht van het volk op
althans het minimum voor zijn levensonder
houd, dat aan de oorlogvoerende volkeren
nog ten deel valt
de Koningin met haar volk medeleeft, cnzal blijven brengen, die de nog steeds woedendeDaarentegen
cr op alle manier op bedacht is, om de j wereldoorlog eischt.
telkens opduikende leemten aan te vullen.3. Het verheugde ons te vernemen, dat, niet-
Vooral de saamkoppeling van rechten en I tegenstaande gerezen moeilijkheden ten gevolge
In de passage over de maatregelen tot
voorziening der levensbehoeften mecnen
wij een streven naar de zoo hoog notfdige
vereenvoudiging en bezuiniging van het
kostbare distributiestelsel te ziende zin
speling op de zekerheid van de rechten
naast de plichten der ingezetenen duidt al
licht op een pogen om de tusschenpersonen
der distributie te beschermen tegen 't ge
weld van misnoegde verbruikers. Of zou
men haar in meer algemeenen zin mogen
opvatten als een streven om perk te stel
len aan de ergerlijke ongelijkheid van rech
ten der ingezetenen bij de verdeeling der
levensbehoeften ten gevolge van knoeie
rijen, ontduikingen en omkooping
De tijden zijn zwaar en ernstigniemand
weet hoe lang de wereldoorlog nog zal woe
den, hoe ernstige beproevingen ons nog
wachten. Niet ten onrechte 'doet de Konin
gin, wier stem wij aan 't' begin en aan 't
slot der toespraak het duidelijkst mcenen
te hooren, een beroep op de offervaardig
heid van ons allen en op de onverdeelde
medewerking der Staten-Generaal.
Wie er aan twijfelen mocht zegt D e
T ij d of het Kabinet-Ruys de Beerenbrouck
een voortzetting is van de kabinetten-Mac-
kay, -Kuyper, -Heemskerk, de christelijke
signatuur zal dragen, christelijke politiek zal
voeren, een weerslag zal zijn van den uit
slag der verkiezingen, worde gerustgesteld
door het regeerings-program, dat in de
Troonrede is aangekondigd.
Uiteraard kan eerst, wanneer de desbe
treffende regeeringsontwerpen zijn inge
diend, een nader oordeel over het regee-
ringsprogram worden uitgesproken. De
Troonrede bevat echter tol van beloften,
welker vervulling door ons volk met in
stemming zal worden begroet.
Deze Troonrede is werkelijk een staats
stuk, een daad van de Regeering. Zoowel
in vorm als in inhoud kenmerkt zij het
nieuwe Kabineteen Kabinet, dat moedig
de regeeringstaak op zich genomen heeft,
het oog gericht niet alleen op de moeilijk
heden gedurende den oorlog, doch tevens
op de eischen der toekomst In groote lij
nen projecteert het den weg, dien het vol
gen zal, welbewust, dat deze ons volk zal
leiden door de moeilijkheden van de crisis
naar het nieuwe land van den vrede en de
aera eener nieuwe ontwikkeling.
De Standaard vindt in deze troon
rede veel dat aantrekt.
Reeds in den aanhef is de gewone phra-
seologie vervangen door een aangrijpende
zinsnede, die u beseffen doet, hoe onze
Koningin in den ernst van het oogenblik
meeleeft. Het was Haar behoefte, openlijk
uiting te geven, niet alleen aan de zorge,
maar ook aan de smart, die de buitenge
wone nooden van ons volk in Haar Konink
lijk gemoed opwekten. Vooral de betui
ging, dat zij voortdurend medeleeft en me-
degevoelt met wat in den boezem van het
volk veelszins geleden woTdt, trok door de
deelnemende en hartelijke gezindheid die
er zich in uitspreekt, op weldadige wijze
aan.
plichten der ingezetenen deed hierbij wel
dadig aan. Op beide moest de Koningin
bedacht zijn, cenerzijds op de voorziening
in" eiken nood, maar toch tegelijk ook op
de handhaving van burgerrust en orde.
De Nederlander:
De Talma-wetten zullen dan toch einde
lijk worden uitgevoerd, cn wel r,zonder ver
traging." Dit is een ferm en kloek woord,
verfrisschend als een regenbui na de dorre
spitsvondigheden, waarmede deze invoering
jarenlang is opgehouden. Maar bovendien
de opbouw der sociale wetgeving zal wor
den voortgezet, met name door (wettelijke)
rcgeh'ng 'van het collectieve arbeidscontract.
Daarmede zal een in de arbeiderswereld
nagenoeg algemeen levende wensch in ver
vulling komen, en ook aan den socialen
vrede worden gewerkt.
Ten aanzien van de economische nood-
politiek hooren wij met instemming de
aankondiging van maatregelen, waarbij zoo
wel dc rechten als de plichten der
ingezetenen zullen worden in het oog ge
houden, en dus, mogen wij er aan toe
voegen een eind zal worden gemaakt aan
het ergerlijke systeem van ambtelijke en
half-ambtelijke „tuchtmaatregelen", die de
rechtszekerheid bedenkelijk ondermijnen.
Als geheel is de rede een sober, maar
waarvan de economische toestand van ons land
een voortdurend ernstiger karakter aanneemt,
onze betrekkingen met alie mogendheden van
vriendschappelijken aard bleven.
4. Wij ontvmgen met onverdeelde instemming
van Uwe Majesteit dc verzekering, dat Zij de
verplichtingen, die op een neutralen Staat rus-
•ten, met onveranderde nauwgezetheid en vast
beradenheid zal blijven nakomen en, gesteund
als Zij wordt door een eensgezind volk, onze
onafhankelijkheid tegen iedere aanranding tot
het u'terste zal verdedigen.
5. Met belangstelling en waardeering namen
wij kennis van de mededeeiing, dat gewichtige
voorstellen van verschillenden aard in het be
lang van ons land en onze koloniën aan de
Stcten-Generaal ter overweging zullen worden
voorgelegd.
Uv. e Majesteit z<il doarbij en bij het toenemen
der binnen- en buitenlandsche moeilijkheden
steeds en in alle oprichten op onze onverzwak
te toewijding en medewerking kunnen rekenen.
6. Ven ganscher harte stemmen wij in met de
bede, dat God het Nederlandsche volk in een
dracht sterken, en door de zware tijden heen
lot betere dagen voeren moge.
Tweede Kamer
Zuiderzeewerken.
Een wetsontwerp is ingediend, waarin voor-
Men verneemt er wel uit, welke onder
werpen de voornaamste zijn, die het chris
telijk* ministerie aan de orde zal stellen,
maar er schijnt meer naar gestreefd te zijn,
om aan deze eerste uiting van het nieuwe
kabinet naar den vorm een godsdienstig
cachet te geven, dan om reeds in hoofdlij
nen te laten blijken, niet alleen w e 1 k e
onderwerpen behandeld zullen worden, maar
ook in welke r i c h t i n g de oplossing
dier zaken gezocht zal worden. Mogelijk is
het te wijten aan de haast, waarmee de
troonrede ineengezet moest worden, nu
eerst een week vóór het bijeenkomen van
het parlement de regeering gevormd was.
In elk geval zal het noodig zijn, dat ten
spoedigste nader uitstel verkregen wordt
omtrent allerlei punten, die nu nog in neve
len gehuld zijn.
Wat de rede over de voornemens van den
crisisminister zegt, zijn niet veel anders dan
algemeene frazen, een leege huls waarin
nog alles gestopt kan worden, goede, maar
ook zeer slechte maatregelen.
De regeering zal te dezen opzichte duch
tig aan den tand gevoeld moeten worden,
opdat er zekerheid kome, in hoeverre zij
bereid is aan het onveranderd program der
moderne arbeidersbeweging, reeds het vo-
vertrouwenwekkend Staatsstuk, dat geener- gesteld wordt de begrooting van het Zuiderzee-
lei pertij-politieke tendenzen vertoont, maar fonds vast ie stellen op 200.000, waarbij re-
niettemin de verwachtingen, die wij van een kening is gehouden met de vestiging en inrich-
rechtsch Kabinet meenden te mogen koes-ting van een bureel voor de Zuiderzeewerken,
teren, niet teleurstelt. de indicnststelling van het personeel en uitge-
I breide opnemingen en onderzoekingen, die in
T, - j -r j het volgend jaar zullen worden ter hand geno-
H e t V o 1 k acht de Troonrede een tame-m^n 6
lijk kleurloos geschrift.
Oorlogsbegrootin g.
Ten aanzien van dc oorlogsbegrooting is
nog het volgende vermeldens waard.
De aangeboden begrooting is geheel naar de
zelfde beginselen samengesteld, welke voor die
van het loopende dienstjaar hebben gegolden.
Aanschaffing van modem geschut. In I9T8
zullen uit Zweden worden afgeleverd de alsnog
op de gesloten contracten te leveren 16 hou
witsers van 12 c.M.8 hiervan zijn gereed voor
verzending.
De volgens contract te leveren munitie is
thans grootendcels hier te lande ontvangen
de rest wecht op gelegenheid tot verzenden. De
in Duitschland loopende bestellingen" zijn nog
niet afgedaan. Het staatsbedrijf der Artillerie-
Inrichtingen gaat voort met het tot vuurmonden
afwerken 'van de uit Zweden ontvangen kernen
en mantels van houwitsers van 12 c.M.met
het aanmaken van kanonnen van 7 c.M. is nog
niet kunnen worden begonnen. Wel worden
thans kanonnen van 7 c.M. kazemat gewijzigd,
ten einde deze naast de kanonnen van 7 c.M.
veld op de veldaffuiten te kunnen bezigen.
Op de ontwerp-begrooting zijn gebracht de
bedragen benoodigd om de hiervoren genoem
de houwitsers van 12 c.M. en kanonnen van 7
c.M. geheel volledig als materieel-reserve te
kunnen opleggen.
Gelden worden aangevraagd vot>r den aan
maak van een deel der munitie voor de hou-
rige jaar ingediend, gevolg te geven. Zij
zal daarbij hebben te bedenken, dat dit pro-j witsers van 12 en 15 c.M.
gram een minimum-program is, waarvan Rijksstudiedienst voor de luchtvaart. Bijna
niet zonder zware schade voor het behoud het geheele bedrag, toegestaan voor den bouw
der levenskracht van de bevolking en voor van de laboratoria, is noodig geweest voor de
het behoud der binnenlandsche rust, afge
weken kan worden.
Een goede noot verdient de aankondiging
van vermindering van de lasten der mobili
satie, maar vreemd doet aan, dat terwijl van
uitbreiding der weermacht in Indië geen
sprake is, voor de koloniën een bijzondere
verbouwing en eerste inrichting van het in ge
bruik genomen bestaand gebouw. Thans wor
den gelden aangevraagd voor de verdere in
richting van de laboratoria, bibliotheek en bu
reaux waarbij bovendien gerekend wordt op den
bouw en inrichting van een laboratorium voor
motorbeproeving.
In beginsel is tot de scheiding van mi lit ai r-
e Ill LH-UUISCI IS IVl UC Vinnig VtU
paragraaf gewijd wordt aan de voortzetting intendenBce en odministrol;e bJUn.
der vorming van een militaire weermaoht.
Met genoegen lezen wij, dat de uitvoe
ring van het nieuwe onderwijsartikel der
Grondwet „in den geest van onderling ver
trouwen en toenadering" zal worden be
handeld. Echter wordt het "genoegen daar
over aanmerkelijk gedempt door het be
richt, dat vooraf .de gelijkstelling der sala
rissen van de openbare en bijzondere onder
wijzers zal worden ingevoerd.
Het aanstonds doorzetten van het eenmaal
verworpen voorstel, nu door de regeering,
geeft geen hoogen dunk van „den geest van
onderling vertrouwen en toenadering",
waarin de regeering in onderwijszaken toe
zegt te zullen handelen. Wij loten nog de
mogelijkheid open, dat zij ook een verzoe
nenden middenweg zoekt, gelijk Troelstra
bij de behandeling van het -vroegere voor
stel vergeefs heeft aangewezen, maar vree
zen toch met groote vreeze.
Zeker spreekt niet van een „geest van
onderling vertrouwen en toenadering",- wat
de Hoonrede zegt over de verzekeringswet
geving, het groote twistpunt van de laatste
jaren. Eerst zullen, „zonder vertraging",
Talma's wetten worden ingevoerd en uit
gevoerd, en pas daarna, „vervolgens"/ zul
len aanvullingsvoorstellen worden inge
diend. De voorstanders van staatspensioen
zullen dus eerst hebben te buigen, den voet
op den nek. Ook naar wat die „voorstellen
tot aanvulling" zullen bevatten, laat men
ons in volslagen duister tasten.
Voorloopig wekt de troonrede op menig
punt een gevoel van onbehagelijkheid, con
cludeert „Het Volk."
Minder geruststellend deed de betuiging
aan, dat dc lasten der mobilisatie, zonder
vermindering der weermacht, verlicht ston
den te worden. Mobilisatie op iets kleiner
schaal kan zeer zekeT toegelaten, zoolang
de oorlog niet dichter onze grenzen nadert
maar toch kan men moeilijk den indruk van
zich zetten, dat, waar onze verdediging j
zoo bijna in elk opzicht te kort schoot, ge
lijktijdige toezegging van herstel onzer
weermacht op vollediger voet, geen weelde
ware geweest
Moedgevend daarentegen deed het aan,
dat het volk de toezegging ontving, hoe
geen maatregel onbeproefd zou worden ge
laten, om in het steeds toenemend gebrek
aan levensbehoeften te voorzien. Er bleek
op zoo aantrekkelijke wijze uit, hoe warm
Staten-Generaal
Eerste Kamer
gewisselde stukke»
Gewijzigd ontwerp-adres van antwoord
op de troonrede.
Het gewijzigde ontwerp-adres van antwoord
op de troonrede luidt als volgt:
Mevrouw;
1. De Eerste Kamer waardeert hoogeiijk het
voorrecht, dat zij Uwe Majesteit, vergezeld van
Zijne Koninklijke Hoogheid den Prins der Ne
derlanden, Hertog van Mecklenburg, wederom
te midden van de Volksvertegenwoordiging
heeft mogen zien tot opening van de gewone
zitting der Staten-Generaal.
2. Door de woorden van Uwe Majesteit wer
den wij bevestigd in onze overtuiging, dat Zij
mede leeft met Haar volk en zijne buitengewone
nooden mede gevoelt.
Ook wij zijn God dankbaar, dat voor ons land
de vrede bewaard bleef.
Het dienstvak der militaire administratie zal
zelfstandig worden en onder een eigen inspec
teur staan, die rechtstreeks onder den Minister
van Oorlog zal zijn gesteld.
Naast de militaire administratie zal dan de
intendance onder een afzonderlijk hoofd, den
hoofdintendant, worden gesteld en zulks onder
de bevelen van den chef van den generalen staf.
Opr 1 Augustus van dit jaar is de scheiding
tot uitvoering gebracht.
Voor een scherpe controle op het intendance-
materieel is aangewezen een hoofdofficier der
intendance.
Ten slotte ligt het in het voornemen de func
tie van etappenintendant ook in vredestijd te
handhaven.
Geestelijke verzorging van militairen. Ten
einde in de geestelijke verzorging van de mili
tairen naar behooren te kunnen voorzien, komt
den Minister de instandhouding van het instituut
der veldpredikers en aalmoezeniers noodzake
lijk vóór.
Noodig geacht worden 1 legerpredikant in
algemeenen dienst en 5 legerpredikanten, ter
wijl met T hoofdaalmoezenier en 3 aalmoeze
niers kan worden volstaan. Voor den legerpre
dikant in algemeenen dienst en voor den hoofd
aalmoezenier wordt een bezoldiging van 5000
6000 billijk geacht, terwijl die van de leger
predikanten en aalmoezeniers wordt gesteld op
4000-/ 5000.
Eindcijfer. Het eindcijfer van de
ontwerp-begrooting voor 1919 bedraagt
43.725,799, zijnde 5,688,599 meer dan
voor 1918 werd toegestaan.
Tweede Kamen
Hoofdstuk V (Binnen 1. Zaken).
Voor 1919 wordt geraamd f 70.103.625. Voor
een goede vergelijking is van het bedrag af te
tifckken de kosten van voorziening in den wo
ningnood, verminderd met f 40.000, welk bedrag
minder blijkt noodig te zijn voor de kosten van
de Huurcommissiewet, het vori^ jaar geraamd
óp f 100.000. Deze kosten 'f 16.615.000) zijn
te rangschikken onder de crisis-uitgaven. Bllj't
dus f 59.593.625. Voor 1918 is toegestaan
f 54.149.702, welk bedrag weer is te verminde
ren met f 800.000 voor onderhoud van vluch
telingen en voor het vervoer van goederen door
of van steuncomités, wtlkc kosten voor 1919
voor memorie zijn opgenomen. Blijft dus
f 49.2-19.702. Zoodat meer is geraamdf 10.243.923
Zooals gewoonlijk is de stijging voor het
grootste gedeelte op rekening te stellen van de
uitgaven volgens wettelijke en andere bepalin
gen.
Nieuw zijn opgenomen subsidiën voor het
Ned. Inst, voor Volkshuisvesting f, 15.000; voor
uitzending van Ned. kinderen naar buiten
f 25.000 en voor gemeenten en vereenigingen
Met Uwe Majesteit koesteren wij het vertrou- 0
wen, dat ons volk bereidwillig de zware offers voor de inrichting van speelterreinen f 100.000. val gewenscht zijn de vraag onmiddellijk t<
zijn vervallen de posten van
70.000 voor vergoeding aan nog in leveff
zijnde onderwijzers bij Rijksnorraaatiessero
10.000 voor subsidie voor werbverschaffingt
door landontginning en van f 57.000 als del^
king voor het verlies der Algemeene Lander
drukkerij.
Rijksuniversiteit te Leiden, -w
Gelden worden aangevraagd o.m. voor de aan*
stelling van een gewoon hoog leer aar in het haiW-
delsrecht en burgerlijk procesrecht en voor eeflfi
lector in de propaedeutische wiskunde.
Rijksuniversiteit te Utrecht. =i
Posten worden uitgetrokken ojiw voor de aan*
stelling van éhn hoogleeraar in het volkenrecht!
en de staatkundige geschiedenis, van een gek
woon hoogleeroor in de vergelijkende physio*
logic, van een lector in "de wiskunde.
Rijksuniversiteit te Groningen*
Gelden worden uitgetrokken voor de benoe*
ming van een lector in de paedagogiek.
Technische Hoogeschool. Voor.*
gesteld wordt de benoeming van een builengèk
woon hoogleeraar m de mechanische^technolow
gie.
Hoogere Burgerscholen. Bij art.
219 is ce rekencn op een aanzienlijke toeneming
van het getal bijzondere hoogere burgerscholen*
In verband met de uitbreiding van het getal Rf»
H: B. S. zal een wetsontwerp moeten worden
ingediend tot verruiming van de subsidiën aar^
bijzondere H. B. S., in afwachting van de deftfc
nhiever ter uitvoering van art. 192 "der Grond*
wet te treffen regeling. In verband hiermede zaj|
dan c. q. bij suppletoire begrooting het than$
geraamde bedrag van f 300.909 nader moeten
worden verhoogd.
Algemeen, zoo wordt hierbij opgemerkt*
neerscht de overtuiging, dat de opleiding der
leerkrachten voor de lichaamsoefeningen hiér
te lande veel te wenschen overlaat. Een nor^
maal inrichting ontbreekt tot dusver. Het besté
middel om hierin verbetering te brengen schijn^
de oprichting van een Rijks centraal instituut
voor de lichamelijke opvoeding. De bedoeling
is om bij voldoende medewerking van het gek
meentebestuur dit instituut te Amsterdam té
vestigen.
Vermits de noodige gegevens voor een juiste
beraming thans nog ontbreken, wordt voorloopig
een memoriepost voor dit doel uitgetrokken.
Vakonderwijs. Voorgesteld wordt
het Rijkssubsidie vcor de Middelbare Technische
School te Dordrecht te verhoogen met f 13.000
en te brengen op f 65.000 in verband met de
duurte en de ontwikkeling der afdeeling voor
chemische techniek.
Het Rijkssubsidie voor de Middelbare Tech
nische School te Haar'em stelt de Minister voor
te verhoogen' met f 7250 en te brengen op
f 33359, zijnde 50 pet. der netto uitgaven.
Verder stelt de Minister voor het subsidie
voor de Academie van Beeldende Kunsten te
Rotterdam te verhoogen met f 10.000 en te
brengen op f 70.000. De gemeente zal den nog
f 720.000 hebben bij te passen.
Verder subsidieverheoging voor talrijke am*
bachtsscholcn, industrie- en huishoudscholen,
teekenscholen en scholen voor speciale vakken.
Ook wordt voorgesteld aan de Ned. Athletielk
Unie een jaarlij'-sch subsidie van f 1000 ié
geven.
Kunsten en Wetenschappen.
Voor het bureau van toezicht op de monumen^
ten is thans een belangrijk hooger bedrag uitk
getiokken dan .dat tot dusver beschikbaar was*
als gevolg van de uitbreiding, die het aantal
'eden der commissie is uitgebreid.
Sen behoeve van de voortzetting der aange*
vangen werken zijn vervolgtermijnen uitgetrok
ken tot hetzelfde bedrog als voor het loopende
dienstjaar is toegestaan.
Voor de organisatie van het museumwezen
hier te lende heeft de Minister bet plan opge
vat een commissie te benoemen ven een aantal
deskundigen, welke dc zaak in haar geheelen
omvang in studie zal nemen cn der Regeering
van advies zal kunnen dienen.
Voor de kosten hiervan werdt voorloopig eén
bedrag van f 15.099 geroemd
Kameroverzicht
Eerste Kamer
Vergadering van Woensdag 15 Sep
tember.
Geopend 2.15 uur.
Voorzitter: Mr. J. J. G. baron van Voorst
tot Voorst.
De Voorzitter deelt mede, dat tot voor
zitters der afdeelingen zijn gekozen de hee-
ren Cremer, 't Hooft, Bavinck, van der Does
de Willebois en van Houten en tot onder
voorzitters de heeren Stork, van Lanschot,
Staal, Geertsema en Dojes.
Tot Commissie van Redactie voor hel
adres van antwoord op de Troonrede, de
heeren van Holthe tot Echten, Fransen, de
Vos van Steenwijk, Cappeyne van de Cop-
pello en Polak, tot lid voor de Commissie
voor de verzoekschiften de heer van Lams-
weerde.
Aan de orde is hierna de verkiezing van
twee leden voor de huishoudelijke commis
sie. Gekozen werden de aftredende heeren
Reekers en Kraüs.
Beide heeren verklaarden de benoeming
te aanvaarden.
Tot leden van de gemengde commissie
voor de stenografie werden herkozen de af
tredende leden de heeren Staal, van Lams*
weerde en de Vos van Steenwijk. Ook de
ze drie heeren verklaarden de benoeming
te aanvaarden.
Hierna bracht de voorzitter in herinnea
ring dat door de Kamer op 26 Juni j.I. be
sloten is dat ook leden der Eerste Kamer
vragen kunnen stellen aan een der Minis
ters, zonder daartoe vooraf 'verlof van de
Kamer te vragen. Spr. heeft nu besloten dil
als volgt te regelen. Wanneer hem een!
vraag van een der leden bereikt waartegen
wat vorm en inhoud betreft geen bezwaar
bestaat, zendt hij deze door naar den Mb*
nister maar brengt tevens de vraag ver
trouwelijk ter kennis aan de leden. De vraag
met het antwoord worden door hem gepu
bliceerd en gepubliceerd in het aanhang
sel der handelingen. Mocht een termijn van
dertig dagen verstreken zijn zonder dat een
antwoord van den Minister is ingekomen
wordt de vraag ook in de handelingen ge
publiceerd. Mocht het in een of ander ge-
