BINNENLAND
iT'
Kameroverzicht
Tweede Kamer
f In de zitting van Dinsdag was aan de orde
,fle Interpellatie-Kruyt inzake de mededee-
'Jingen van den minister van Binnenlandsche
'Zaken op 8 October omtrent de schorsing
^der verloven.
Interpellant vraagt of de minister
ftiet van oordeel is, dat hij, als behoorende
Jot een rechtsch ministerie, dat beweert, het
Christendom politiek en maatschappelijk in
'praktijk te willen brengen en in rt bijzonder
Cis overtuigd aanhanger van de roomsch-
katholieke levens- en wereldbeschouwing
op dit kritieke oogenblik van den wereldoor
log andere maatregelen had behooren te
nemen clan de op 8 Oct. medegedeelde en
wel zulke maatregelen als overeenstemmen
met den wil tot wereldontwapening, wat
thans voor Nederland beteekent een alge-
heele en -onmiddelijke demobilisatie. Spr.
beschuldigt in zijn rede tot toelichting van
zijn vraag de soldaten van diefstal bij de
huiszoekingen in Haarlemmermeer. Van
•verschillende kanten wordt geroepenfei
ten 1 noem feiten I
De Voorzitter noemt het onbehoor
lijk, in het algemeen een groep menschen
te beschuldigen, die zich niet kunnen ver
dedigen.
De heer K. t e r L a a n interpelleert over
het gebeurde in de Harskamp^. Hij betoogt
dat bij de officieren geen begrip bestond
van wat er groeide. De muiterij begon in de
Harskamp doch was uiting van een geest
die leeft in het geheele Nederlandsche le
ger. Het intrekken- van de verloven was de
druppel die den emmer deed overloopen.
De groote fout is geweest dat aan de sol
daten niet is verklaard, waarom deze maat
regel moest worden genomen en zoo eenig-
zins mogelijk hoelang hij zou duren.
Spr. somt de grieven van de soldaten op,
dringt aan op instelling van een uit en door
de soldaten te kiezen commissie in elk gar
nizoen. Hij wil voorts het leger grootendeels
demobiliseeren en de stelling Amsterdam
1 loslaten.
De heer Ter Laan, zijne interpellatie
voortzettend, vraagt- welke oorzaken- hebben
geleid tot het gebeurde, wat er in de Hars
kamp is voorgevallen, welke maatregelen
zijn genomen en nog zullen worden geno
men, of tot die maatregelen ook zullen be
hooren schadevergoeding aan hen die bij
muiterij bezittingen verloren hebben; en
voorts naar de voortgezette demobilisatie.
De heer Duymaer van Twist kan
van het stellen van vragen afzien. Hij had
willen vragen om de instelling eener com
missie met burgelijk element, tot het onder
zoek van grieven, welke commissie inmid
dels is geïnstalleerd. Spr. betreurt dat de
Minister bij de installatie zelf grieven noem
de, daar ook dient gekeken naar het depar
tement en de hoogere legerleiding.
De heer Troels tra vraagt naar de be
doeling van de uitdrukking in de troonrede,
'dat de regeering de onafhankelijkheid tot
Ivet uiterste wil verdedigen; of en zoo ja,
welke maatregelen zijn genomen dat de po
litieke leiding van een eventueel ons opge
drongen strijd berust bij de Regeering in
overleg met de Staten-Generaal en niet bij
de militaire autoriteitenof de Regeering
de Kamer wil inlichten omtrent het militair
vermogen van leger en vloot welke plannen
•de regeering heeft ten opzichte van eventl-
eele overschreiding onzer grenzen; wat de
regeering bedoelt met de uitdrukking in dre
troonrede, dat getracht zal worden de lasten
der mobilisatie te verlichten zonder vermin
dering der weermacht; en of de Minister
van Oorlog voldoende waarborg heeft, dat
het leger geschikt is voor even-tueele verde
diging van onze neutraliteit en onafhanke
lijkheid. Spr. meent dat de opperbevelheb
ber moet worden afgezet onder wie het ver-
Jkeerde stelsel is gegroeid en dat anders de
.Regeering afgezet moet worden.
Minister Ruys de Beerenbrouck
d^elt mede, dat aan de regeling der open
baarheid hard wordt gewerkt. Hij betoogt
(Voorts dat de zinsnede in de Troonrede, be
treffende de eensgezindheid van het volk
glaat op de eensgezindheid naar buiten.
Spreker is overfuigd dat het geheele volk-
pal wil staan tegen ieder die ons wil aan
ballen van welke zijde ook. (Applaus.) De
jüitdrukking verdedigen tot het uiterste be
teekent niet het inluiden van een nieuwe
fichting. Het beleid van de vorige regeering
blijft in dit opzicht onveranderd. We zullen
pet volk en vermogen van onze weermacht
Zoowel militair als economisch gebruiken,
pm onze neutraliteit en onze onafhankelijk
heid te handhaven. De regeering, niet de
Inilitaire autoriteit heeft de leiding.
De militaire autoriteit is een instrument
Van de regeering. De strategische leiding
Is en blijft ondergeschikt aan het politiek
beding. De'instructie van den opperbevel
hebber zal ter griffie worden neergelegd.
pe Regeering is bereid steeds overleg te
plegen met de Staten-Generaal. Welke maat
regelen zullen worden genomen bij een
Bventueelen vijandelijken aanval volt nog
niet te zeggen. Dat hangt af van de gebeur
tenissen van het oogenblik. Spreker protes
teert tegen het neerhalen van Nederland
sche jonge mannen door den heer Kruyt.
De Regeering zal de demobilisatie vermin
deren zoodra zulks eenigszins mogelijk is.
De Minister van Oorlog zal de vakbonden
In het leger een nieuwe plaats doen inne-
jnen, een andere dan ze tot dusver bezaten.
De Minister betoogt dat het niet moeilijk
js ontevredenheid te kweeken in het leger
,ïoor de grieven op te schroeven.
L uur 5 worden de beraadslagingen
Jrerdaagd tot mos®en een' uur.
Uit de Pers
De ongeregeldheden oader de
militairen.
Het Handelsblad is van meening, dat
de commissie van onderzoek, door den Min.
van Oorlog benoemd inzake de gebeurtenis
sen in de Harskamp en elders, aan ons leger
en volk een grooten dienst kan bewijzen, in
dien zij den moed heeft haar taak niet te be
perken tot een eng onderzoek van de feiten,
maar ook aandacht wijdt aan de diepere
oorzaken, aan het wéérom.
Wanneer een dergelijk diepgaand onder
zoek wordt ingesteld naar het zieleleven
van ons leger en niet geschroomd wordt
aan de hand van 'de conclusies daarvan tot
ingrijpende maatregelenover te gaan, nu
het nog tijd is, dan zullen de'diepbetreurens-
waardige militaire incidenten van den laat-
sten tijd ons leger ten slotte ten goede ko
men.
Wil men werkelijk een onderzoek, dat tot
de -kern van de zaken doordringt en <5ók
van moreelen invloed zal zijn, dan achten
wij het noodzakelijk, dat in de eerste plaats
deze militair burgerlijke commissie wordt
aangevuld met militairen ook beneden den
officiersrang, met een paar onderofficieren
en soldaten, en ten tweede dat het onder
zoek in het openbaar plaats vindt.
Het geldt hier een kwestie, die het geheele
volk raakt.
Het blad wijst ei- op hoeveel hier op het
spel staat.
Zoo in éénige weermacht, dan is wel in
het Nederlandsche leger met zijn geringe
matericelc kracht een alleszins hoogstaand
moreel een levensquaestic. Zulk een hoog
staand iTtoreel, dat gehandhaafd blijft ook
in de geweldigste beproevingen, kan alléén
aanwezig zijn, wanneer soldaat en aanvoer-
der elkaar kennen, begrijpen en v e r t r o u-
w e n. Zijn -er aanwijzingen, dat dit vertrou
wen ontbreekt, dan is het plicht van de le-
ger-autoriteiten de oorzaak daarvan op te
sporen en weg te nemen.
Laat men niet bevreesd zijn, dat de dis
cipline en het prestige geschaad zouden
kunnen worden door ook militairen beneden
den officiersrang in de commissie van on
derzoek op te nemen, zij zullen integen
deel er door verhoogd wórden, indien de
soldaat ziet, dat men de zaak krachtig en
niet éénzijdig aanpakt
In ons officierskorps zijn wij verschillen
de mannen rijk, die de groote kracht besef
fen van die echte soldaterij aan die leden
van het officierscorps, waarop thans in zijn
geheel in de publieke opinie een smaad is
geworpen, is men verplicht op afdoende
wijze en in het openbaar het kaf van het ko
ren te scheiden.
Berichten
De Staatscourant van 5 November bevat
o. a. de volgende Kon. besluiten:
benoemd lot burgemeester van Breda mr.
"W. G. A. van Sonsbeeck, idem van Asenliorn
J. de Groot;
tot algemeen voorzitter rijkscommissie voor
monumentenzorg het lid dier commissie mr.
S. Gralama, vice-president van den Hoogen
Raad en tot lid der afdecling B, C. B. Posthu
mus Meijjes, architect te Iluis ter Heide;
tot directrice van het Rijksopvoedirigsge-
slicht te Zeist mej. D. I. Dobbe hoofdonder
wijzeres aldaar;
benoemd lot tijdelijk adjunct-commies de
partement Financiën mr. J. II. Blijen te
Utrecht;
benoemd lot officier-vlieger 3e klas bij den
marine-luchtvaardienst G. C. Meulcman, H.
IL Schmidt Crans, "W. Yerploegh Chassé, C.
P. Ouwerda, jhr. E. L. T. van der Maesen de
Sombref, P. I.. F. Doorenbos en J. H. Akveld.
den lijdelijke-officier van gezondheid der
2de klasse "W. J. Assies, van het personeel van
den Geneeskundigen Dienst der Landmacht,
op het daartoe door hem gedaan verzoek, een
eervol ontslag uit den militairen dienst ver
leend;
overgeplaatst in zijnen rang en ouderdom
van rang bij den generalen staf en benoemd
tol provinciale-adjudani in Friesland, de lui
tenant-kolonel G. J. A. baron van Hardenbrock
van Ammcrslol,-van het 3de 'regiment huza
ren;
met ingang van 1 November 1918, den reser
ve tweede-luitenants C. P. Auwerda, J. II.
Akveld en jhr. E. L. T. van der Maesen de
Sombreff, onderscheidenlijk van het 8sle
bataljon landweer-infanterie, het 6de regi
ment infanterie en het 4de regiment veld
artillerie op het daartoe door hen gedaan ver
zoek een eervol ontslag uit den militairen
dienst verleend;
den lijdelijk als zoodanig benoemden reserve-
kapitein van de militair administratie H. J.
E. Dekker van dc landweer, op zijn aanvrage
een eervol ontslag uit den militairen dienst
verleend;
den reserve-tweede-luilenant P. II. van
Hoorn Janssen, van het 3lste bataljon land
weer infanterie, Ier zake van ongeschiktheid
voor dc verdere waarneming van den mili
tairen dienst wegens lichamsgebreken een eer
vol ontslag uit den militairen dienst verleend;
benoemd, bij het reserve-personeel der
landmacht, bij het personeel van den Genees
kundigen Dienst, lot reserve-off icier van ge
zondheid der 2de klasse, dc heer T. Ilal-
berlsma, arts.
Generaal Van Keulss; ca»r bet
Daltselae kftoldkvurtler.
Naar het Hbld. verneemt, is luitenant-
generaal J. B. van Heutsz, oud-gouverneur-
generaal van Nederlandsch-Indië, gistermor
gen voor eenige dagen naar het groote
hoofdkwartier van het Duitsche leger ver
trokken.
Ou d-rn inistej Loudon. Het bericht
van hel Vaderland, dat jhr. dr. Loudon, af
getreden minister van Builenlandsche Zaken
en gewezen gezant van de Nederlandsche re-
peering te "Washington, in eene of andere hoe
danigheid aan het Nederlandsche gezantschap
te Parijs zou worden verbonden, mist, naar
het Haagsch Corr. Bureau van hoogst be
trouwbare zijde is gebleken, allen grond. Jhr.
Loudon is eenvoudig in gezelschap van zijn
broer, voor eenigen tijd naar Parijs vertrok
ken.
Met bUiooopseranr.
Ingesteld is een Staatscommissie om te
onderzoeken welke maatregelen van over
heidswege behooren te worden genomen om
het zedelijk en maatschappelijk gevaar te be
strijden dat aan bioscoopvoorstellingen ver
bonden is. Zij bestaat uit de heeren: Mr. A. B.
Ledebocr, advocaat, generaal bij den Hoogen
Raad, lid tevens voorzitter; J. Bemelmans,
redacteur van „Tooneel en Bioscoopleeraar
te Rolduc; mr. J. van Dijck, raad adviseur bij
het departement van justitie; TI. Ter Ilall,
Tweede Kamerlid; mevrouw M. llugenholtz to
's Gravervhage; mr. J. Limburg, lid van Gede
puteerde Staten van Zuid-Holland; T. van der
Molen Tzn., Tweede Kamerlid; W. Th. TI. G.
Trcussard Ridder van Rappard, inspecteur
van het Rijks Tucht- en Opv^pdwezen; S. L-
Veenstra, inspecteur bij het departement van
Justitie, leden, terwijl secretaris is mr. II.
Doogcweerd Hzn., commies redacteur ter ge
meente-secretarie van Leiden.
Losse werklieden Artille
rie-I ar i c h t i n g e n.. In antwoord op een
tweetal schriftelijke vragen van het Kamer
lid Helsdingen betreffende het voorgenomen
ontslag van losse of lijdelijke werklieden aan
de artillerie-inrichtingen heeft de minister
van Oorlog medegedeeld, dat dit ontslag
geschiedt wegens personeelsvermindering.
De minister vindt geen aanleiding om bij
ontslag een uitkeering te verstrekken, gelijk
staande met drie maanden loon, maar wel
is besloten om de betrokkenen hoewel de
voorschriften, onder welke zij zich indertijd
verbonden, een dergelijke tegemoetkoming
niet eischen met ruimen opzeggingster
mijn en onder toekenning van een soort
wachtgeld te ontslaan. Ten aanzien van los
se werklieden, die een jaar of langer in
dienst zijn geweest, zal een opzeggingster
mijn van een maand, ten aanzien van hen,
die korter dan een jaar gediend hebben, een
opzeggingstermijn van veertien dagen in
acht genomen worden.
Eerstbedoelde werklieden zullen geduren
de de eerste maand na het ontslag in de
tweede maand de helft van het loon ontvan
gen, terwijl de laatstbedoelde arbeiders ge
durende twee weken na de dienstbeëindi-
ging van hun loon zullen genieten.
Te Oude Pekela is overleden dr. R.
van Wering, sedert kort burgemeester dier
gemeente.
Te Utrecht, te Bussum, te 's Graven-
hage en te Arnhem heeft gister de begrafe
nis plaats gehad van de militairen, die Vrij
dag bij het ernstige vliegongeluk te Soester-
berg om het leven kwamen.
Nederland en de oorlog
Verlies van belangrijke
hoeveelheden
v 1 e e s c h
Naar aanleiding van het feit-, dat sommige
burgemeesters op grond van plaatselijke
verordeningen bezwaar maken om vleesch
van afgekeurde runderen, hetwelk volgens
de meening der veeartsen of keurmeesters
voor sterilisatie in aanmerking zou kunnen
komen, naar een abattoir te doen vervoeren,
indien ter plaatse geen gelegenheid tot ste
rilisatie bestaat, terwijl een zelfde bezwaar
bestaat om geheel voor de consumptie afge
keurd vleesch voor technische doeleinden
beschikbaar te stellen, heeft de Minister
een aanschrijving tot de burgemeesters ge
richt, waarin hij mededeeling doet van voor
schriften, die de Minister heeft uitgevaar
digd, om zulks te voorkomen op grond van'
plaatselijke verordeningen.
Gemeentevarkens.
In de stedelijke varkensmesterij van En
schede houdt men thans ruim 50 varkens,
waarvan eenige het reeds brachten tot een
gewicht van meer dan 325 pondterwijl er
heel wat zijn, die over de 200 pond halen.
De dieren worden gemest met keukenaf
val, dat tweemaal per week vanwege den
Reinigingsdienst wordt opgehaald en met af
val uit de Centrale Slagerij.
Uitvoer van kinine en kinabast.
Naar aanleiding van een bericht in De
Telegraaf van gisteren over moeilijkheden
bij de onderhandelingen te Londen wordt
ons van bevoegde zijde medegedeeld, dat
hetgeen daarin wordt vermeld over het wei
geren van vergunningen tot uitvoer van
kinine en kinabast door den gouverneur-
generaal, onjuist is.
Reeds voor eenigen tijd deelde de Land
voogd mede, dat het niet in zijn voornemen
lag aan de normale uitvoeren van kinine en
kinabast moeilijkheden in den weg te leg
gen an nog pas enkele dagen geleden werd
van hem bericht ontvangen, dat tot dusver
geen enkele uitvoervergunning voor bedoel
de artikélen door hem geweigerd was.
Gediplomeerde verpleegsters
gevraagd.
Het hoofdbestuur van het Ned. Roode
Kruis deelt mede, dat, aangezien de lijst van
gediplomeerde verpleegsters, die zich naar
aanleiding van de kort geleden in de dagbla
den geplaatste advertenties opgaven, uitge
put dreigt te geraken, het zeer wenschelijk
zou zijn, wanneer nog meer gediplomeerde
verpleegsters-zich aan zijn bureel Prinsesse-
gracht 27, 's-Gravenhage schriftelijk aanmel
den.
Dp heer Van Kol naar België.
Het Eerste Kamerlid de heer Van Kol is
Maandagmiddag 2 uur in Zeeuwsch-Vla3n-
deren over de Belgische grens vertrokken,
om zich naar Brugge te begeven
De sociaal-democraten en de
vrede.
Het partijbestuur der S. D. A. P., het Nëd.
Verbond van Vakvereenigingen en de Bond
van Ned. Arbeiders-Coöperaties heeft, naar
Het Volk meldt, een oproep tot de moderne
arbeidersbeweging gericht tot het bijwonen
van een congres, dat op 24 November tre-
houden zal worden, om de houding van de
Nederlandsche sociaal-democratie tegen
over de nieuwe wending in het wereldgebeu
ren te bepalen.
Huldiging van gevallen
strijders.
Nadat de Belgische Vaderlandsche Bond
Herdenken om te Strijden Vrijdag reeds een
vaderlandsche betooging op de graven der
te Middelburg rustende Belgische soldaten
had gehouden, had Zaterdagmiddag een be
tooging te Vlissingen plaats. De daar gein-
terneerde geallieerde soldaten, de kinderen
der Belgische .onderwijsinrichtingen te Vlis
singen en Middelburg, het personeel van
het Belgische loodswezen, en tal van andere
Belgen trokken in optocht met treurmuziek
naar het kerkhof; twee Engelsche en twee
Belgische soldaten hebben op een baar een
houten kruis medegedragen, waarop stond
2 Nov. 1918. Aan de roemrijke geallieerde
strijders. Aux glorieux combattants alliés.
R. I. P.
Op de begraafplaats vereenigde men zich
rond de graven der 11 Engelsche en 2 Bel-
gischè militairen, die op een afzonderlijk
deel van het kerkhof zijn ter aarde besteld.
Hier werd het kruis geplant en door den Bel
gischen pater Huismans ingewijd, waarna
verschillende heeren, o.a. de heeren Percy
Jones en Deroover, Engelsch en Belgisch
consul, het woord hebben gevoerd.
VaacSc ZeeiiF8«h'Vlaaia8ohe
*r«ns.
Men meldt ons uit Sas van Gent d.d. 5
NovDe laatste dagen waren aan de grens
te Sas van Gent zeer emotievol. Enkele per
sonen die er op het gerucht dat de Duit-
schers wegtrokken, Zaterdagmorgen aan de
buurt De Kette zeer vroeg bij waren, moes
ten zich meermajen trachten te bergen voor
in het rond vliegende stukken van opgebla
zen spoorwegen, geheele rails vlogen over
hunne hoofden.
Dat vernielen van alles wat den achter
volgenden vijand msar-eènigszins van dienst
zou kunnen zijn, duurde den geheelen dag
en geschiedde zeer systematisch. Heden
heb ik een bezoek aan de grens gebracht in
gezelschap van het Kamerlid den heer De
Muralt, die herwaarts is gekomen om de
toestanden aan de grens op te nemen, ook
in verband met de komst van vluchtelingèn
en die vergezeld was van den heer dr. van
Barmen te Loo, geneesheer,bij het Nederl.
Roode Kruis te Sas van Gent. Aan de wijk
De Stuiver bij de grens gekomen, vernamen
wij reeds spoedig, dat in den morgen een
voorhoede der Belgische Ianciers aan de
grens bij Het Staakje gezien was.. Aan de
westzijde van het Kanaal was nog een sterke
bezetting der Duitschers waar te nemen,
blijkbaar in afwachting van een aanval der
geallieerden. Het was toen omstreeks half
elf en verscheidene vliegtuigen zweefden
over het grensgebied. Behoudens een enkel
Duitsch vliegtuig, vermoedelijk vliegtuigen
der geallieerden, die verkenningstochten
deden.
In het Kanaal dreef veel doode visch en
groote stukken van de vernielde bruggen.
Er bleek echter bij een tocht langs de grens
die gemaakt werd onder geleide van den
sergeant Pennings van het Ned. Roode
Kruis, dat zich ook nog afdeelingen Duit
schers aan de westzijde van het Kanaal be
vonden, een daarvan was geposteerd in een
huisje bij de grens, juist waar de spoorlijn
naar Gent doorsnijdt, waar tot voor een paar
dagen de keuken van de posten was. De
Duitsche bezetting was blijkbaar in volle ac
tie, volledige wapens stonden alle verdekt
opgesteld, uitziende naar hetgeen van de
zijde van 't Staakje langs de Vrijstraat, die
juist naast onze grens loopt, te wachten was
en van burgers die daar reeds stonden ver
namen wij, dat daar voorposten van het Bel
gische leger waren. Spoedig zagen wij die
mannen vooruit komen, gebukt van boom tot
boom voortsluipende, het geweer steeds tot
gebruik gereed. Plotseling klonken vanuit
die patrouille geweerschoten, gericht op een
Duitscher, die in het kraaiennest op de ver
sterking beoosten het Kanaal stond..
Die kogels namen hun weg over neutraal
terrein en de dienstdoende Nederlandsche
officier trok er spoedig met een hoornblazer
met een man met een witten zakdoek als
vlag, op uit om den voortrukkende Belgen
te beduiden, dat zij de neutraliteit van ons
gebied schonden, door daar over heen te
schieten. De Duitschers waren inmiddels
vaix de uitkijkpost omlaag gedaald.. Daar te
verwachten was, dat binnen enkele oogen-
blikken Duitschers en Belgen elkaar zouden
gaan beschieten," achtten onze begeleidende
onderofficieren het raadzaam noordwaarts
langs de spoorbaan te trekken, teneinde bui
ten het bereik der geweren te komen. Het
was omstreeks 11 uur toen het gevecht ook
inderdaad begon, doch tevens bleek, dot wij
allerminst veilig waren, want nu begonnen
de mitrailleurs der Duitschers ten westen
van het Kanaal, zich niet om het neutrale
gebied bekommerend, hun achterhoedepost
te helpen door de Belgen te bestoken.. Later
hoorden wij van een Belgisch officier, dat
die mitrailleurschoten de meeste gewonden
hadden bezorgd. Het was noodig ens te dek
ken langs de spoorbaan en daar lag nu ook
or.s Kamerlid plotseling in de vuurlinie. Ten
slotte vonder* wij dekking achter de gebou
wen van de spiegelglasfabriek. In een wo
ning daarbij waren sporen te zien dat ook
daar kogels insloegen.
Om verder nog een en ander te kunnen
waarnemen, trokken wij nu langs een bin
nenweg naar de grens, die ons nabij de Bel
gische voorposten moest brengen. Nabij
de villa van den heer Jacobs, directeur der
Glasfabriek, onmiddellijk bij de grens, werd
er geroepen dat er gewonde Belgen waren
en hulp noodig was. Onmiddellijk was dr.
Van Barmen bereid hulp te gaan verleenen
en toen wij in een huisje even over de grens
kwamen jonden wij daar reeds 3 jonge
IST
mannen op stroo liggen.. Aanstond* giite
dr. van Barmen, geholpen door den toef tf«
Muralt en den sergeant Penning*, aan tol'
werk. Drinken was niet voorhanden, 1? beer;
De Muralt zond een boodschap naar Sa» van'
Gent om flesschen wijn en chocolade voof
opwekking der gewonden. Terwijl wij ons oj
den weg bevonden, vielen nog enkele man
schappen gewond neer, terwij! 1 werd ge
dood. D^ Belgen trokken eenige meters te
rug om zich beter verdekt te kunnen opstel
len en groeven zich inmiddels eenigszins in'
het terrein in. Toen wij weer in het geimpro-?
viseerde hospitaal kwamen, waren de ver
wonden reeds verbonden. Er waren toen
ook aanwezig dr. Henno van het Belgische
Roode Kruis en de eerw.. heer Velghe, aal
moezenier.
Te ongeveer 3 uur kwam een auto van het
Belgische Roode Kruis ter plaatse, die de
zwaarst gewonden meevoerde naai* Brugge.
Er was nu in het voorpostengevecht stil
stand gekomen. De bevelvoerend^ officieren
wenschten te wachten tot het geschut der
geallieerden, dat nu in de verte donderde,
naderbij gekomen was. De Duitsche post
was te sterk verschanst en voorzien van mi
trailleurs, zoodat te veel soldaten zouden
moeten geofferd worden om hen daar te ver-
jagen.
Men meldt ons uit Terneuzen, d.d. 5 Nov.:
Alhier zijn 300 vluchtelingen aangeko
men uit Selzaete en omgeving, die bij Sas
van Gent over de grens kwamen. Volgens
personen, gisteravond uit Selzaete gevlucht,
zijn daar door de beschieting der stad vele
gewonden en ook dooden onder *de burge
rij. Een grenaat sloeg in een gebouw dat
door velen tot schuilplaats was uitgekozen.'
Te middernacht werd met zeer zwaar geschut
gevuurd. Heden werd te Sas van Gent de
Zondag aan de Vrijstraat gesneuvelde sol
daat V. Termolle, begraven.
Uit Sas van Gent seinde men Maandag
Om vier uur begon bij Selzaete een he
vig artillerie-duel, waaraan ook nog ten
westen van het kanaal staande Duitsche af
deelingen deelnamen. Vele granaten sloe
gen in de huizen, doch ook in het kanaal.
Vele bewoners vluchten naar Nederland.
Be vluchteliageu.
Uit Valkenswaard wordt aan het Hbld.
o. m. gemeld
Te Valkenswaard zijn thans 30 zieke uit
gewekenen. Een dame uit België en hare
dochter overleden bijna gelijktijdig. Te
Weert werden 29 vluchtelingen op één dag
ter aarde besteld, die allen aan longontste
king waren gestorven. Droevige tooneelen
spelen zich bij de begrafenissen af. Zoo
brachten vijf kleinen hun moeder grafwaarts.
Vader en bro^r zijn in den oorlog, en het
oudste zusje van II jaar ligt zwaar ziek, hier,
in het voor hen zoo vreemde land. Even
vreeselijk is de toestand der moeder, wier
man. krijgsgevangen is, terwijl de beide oud
ste zoons zijn gesneuveld. "Van de overige
10 jonge kinderen die met haar naar het
gastvrije Holland vluchtten, zijn er 8 op
den tocht door België overleden
En toch zijn er ook weer menschen bij,
die een en al opgewektheid zijn, en zich
onmiddellijk aan den veranderden toestand
aanpassen,. alsof zij dat reeds maanden ge
wend waren I
En ook zijn er daarbij, die bij het over
trekken der grens vriendelijk de medelij
dend toegestoken boterham afwijzen en hun
eigen heerlijk blank wittebrood uit knapzak
of valies voor den dag halen
Volgens geruchten aan de Belgische zijde
der grens zouden Stijn Streuvels en Hugo
Verriest ook hunne woonplaatsen hebben
verlaten, doch in welke richting zij gegaan
zijn, kon niet met zekerheid verteld wor
den.
Maandagmiddag kwamen op 220 karren
1030 vluchtelingen uit Valkenswaard en
174 uit Veldhoven door Eindhoven, welke
in de gebouwen van het Rijkskrankzinnigen-
gesticht te Woensel zullen worden onder
gebracht.
Volgens nader te Vlissingen ontvangen
bericht zullen de vluchtelingen niet van
Vlissingen, doch van Rotterdam naar Fran
krijk terugkeeren.
Het Roode Kruis te Rotterdam, dat bezig
was de loods Holland van den Rotterdam-
schen-Lloyd, tot nog toe gebruikt om krijgs
gevangenen in onder te brengen, te verbou
wen voor het onderdak brengen van ziekt
vluchtelingen, heeft van het hoofdbestuin'
van het Roode Kruis telegrafisch order ge
kregen deze verbouwing te staken.
Havas meldt uit Parijs:
De minister van Marine heeft last gege
ven, om onmiddellijk gebruik te maken van
de vier stoomschepen, die door Nederland
ter beschikking zijn gesteld van de Fransche
regeering ten behoeve van de vluchtelingen.
Er zal dagelijks een dienst heen en weer
worden georganiseerd tusschen Nederland
en Frankrijk, zoodat er iederen dag twaalf
honderd vluchtelingen vervoerd kunnen wor
den.. 't Is waarschijnlijk, dat een Engelsch
en een Fransch schip gevoegd zullen wor
den bij de schepen, die met zooveel vriende
lijke welwillendheid door de regeering in
Den Haag zijn aangehouden, zoödat de re-
patrieeringen verhaast kunnen wrorden.
Duitsche schepen.
Voor de haven van Ilansvveert komen
steeds meer Duitsche schepen uit Antwerpen
aan. In t geheel komen ér 38 Duitsche en 4
Oostenrijkschc booten, o. a. ligt nu voor Iians-
weert de „Gneisenau", de boot die eenige
jaren onder water heeft gelegen voor Ant
werpen.
De hospitaalschepen.
De hospilaalsch-epen „Sindoro" en „Zee
land", die. door stormweer opgehouden zijn
komen waarschijnlijk Woensdagmorgen
voor hun laatste reis binnen.. De „Sindoro'
heeft 68 passagiers, de „Zeeland" 61, waar
bij 27 vrouwen en kinderen. "Voorloopig
