Geen cent
Valkhof!'s Boekhandel
De eenvoudigste manier
J. S. v. d. WERF
DE WIJZE KATEf)
rwijs
Kinderwagen.
L I.
SMIT sn Ci.,
DEELGENOOT.
Muziek en Instrumenthandel
verhuizingen
in het
groei is
Se Volksvoorstelling
Adverteeren in het Amersfoortsch Dagblad.
N.V. VAN DER TAS' Handel-Mij.
Spaansche faal
Beprsatinp kosteloos.
Wed, H0NTEUE en W. FRANSEN
EXPEDITEURS
Maatschappij van Nijverheid.
ADVERTENTIE N.
Generaal-Agente voor Nederland:
AMSTERDAM.
f 50 belooning
f 25 belooncng.
WONING,
gemeub. Zit- en Slaapkamer
Inschrijving
Dag-Dienstige ol Dienstbode,
timmerman en aannemer
Kamp 50- Telef. No. 449.
Timmer- en Metselwerken
Joh v.d. GELD,
Afdegondeotraal 23.
Electroteehnisch Bureau.
LAVENDELSTRAAT No. 11. (boek Havik).
Het goedkoopste adres voor
Kruisksmo 128. Amersfoort.
-|- Vallende Ziekte -|-
DINSD6 25 FEBRUARI a s. lezing te honden
door Prof. j. g. c. volmer, 's avonds half
acht, in Hotel Monopole, Stationsplein.
ürediBtverlee^inn door den Middenstand (Het Varbruiks-crediet).
Plaatsing van advertenties in
alle bladen der wereld zonder
prijsverhooging.
om de aandacht van heel Amersfoort op uw
zaak, uw firma of uwe artikelen te vestigen is:
\rist zooveel zuiverder. Rodin heeft zich niet
in or.heiiigen hoogmoed boven de smart en
<h?n hartstocht des levens verheven. Hij
Stond dichter bij Michel Angelo. Vandaar
echter ook dat zijn liefde voor de natuur
steeds verzuchting bleef en dat zijn bewon
dering voor de Grieksche kunst steeds door-
vlaagii Weef van „de Christelijke onrusten
Tegenover het mystèrie". Treffende citaten
uit Rodin's geschreven en gesproken woord
lichtten dit nader toe.
Deze levenshouding bepaalt Rodin's ero
tiek. De vrouw werd hem tot symbool dier
mysterie-volle natuur, die zich vereeren en
nooit doorgronden laat. Meivrnag een diepe
verwantschap zien tusschen de erotiek en
Rodin en die van den dichter, dien hij zijn
leven leng Jas, Boudelaire, een der laatste
Chris» £jvdichters naar spreker hem karakte
riseerde. Maar Baudelaire's ziekte is in Ro
din overwonnen. Rodin is de gezond
geworden Baudelaire, hij is een
'dergenen, die na een eeuw van vertwij
feling en zelf-analyse het leven weer leven
durfden, die het eerden en liefhadden in zijn
tragedie. Hij is de dichter van do daad, de
dichter van het verlangen. Rodin's erotiek
zelf is 't bewijs van zijn niet-Grieksch-zijn.
Daarna tracht spieker analogieën te vin
den tusschen Rodin en eenigc groote tijd-
genooten. Hij was een eenzame, raadsel
achtig in zijn eenzaamheid. Al zijn in zijn
werk impressionistische elementen te be
speuren, toch heeft hij met do impressionis
ten nauwelijks iets gemeen. Al zoekt ook een
Puvis de Chavannes naar Grieksche vormen
schoonheid, voor een verzoening van Paga
nisme en Christendom: werelden scheiden
Rodin van den elegischen fresco-schilder af.
Rodin was een samenvatting van eeuwen in
de gedaante van zijn tijd. Met 't litteraire
1 i ankrijk zijner dagen en met dat der groote
naturalisten en pessimisten van vroeger
1 eelt hij weinig gemeen. Eerder denkt men
aan Wagner, aan Mahler. Spreker geeft van
beiden korte karakteristieken en toont aan
wat Rodin met hen gemeen had. Maar de ver
schillen blijven groot. De duidelijkste over
eenkomst wordt gevoeld met den grooten
Vlaming Verhaeren, de visioenaire dichter
van de daad, van den wil, van den scheppen
den menschen-geest, de dichter der heroïek
en der cosmisch aangevoelde natuur. Rodin
ïs een Verhaeren zonder rhetoriek, een ver-,
diepte Verhaeren, daardoor ook een droo-
meriger en weemoediger, een minder barok
ke, een mystischer geest dan Verhaeren
is geweest.
Ten slotte wordt gewezen op de kloof die
nu reeds het jonge kunstenaars-geslacht van
Rodin scheidt. Rodin is het verledenhet
thans levende geslacht zoekt onstuimig naar
r.ieuwe levensvormen, nieuwe normen, een
heel andere aesthetiek. Maar toch kan
Rodin ons allen nog tot een richtsnoer zijn.
In zijn. kunst is het visioenaire element, dat
al tijd een element van synthese en van mys-
'sch voelen is; Rodin's mystiek vond haar
.1 in zijn deemoedige liefde voor het le-
Een drietal diepzinnige uitspraken van
:i t. dóen de groot-beteekenis voelen 8e-
vensliefde. Heel zijn werk heeft baar
openbaard. De naam Rodin beteekent
eredienst van het scheppende leven.
Rectificatie. In het vorig ver-
it.er lèzingfn een sforende druk-
9
fout bbjyen staanRodin's „Baiser" en
„Eternel Fiintemps" werden niet zijn meest
fatalistische, doch zijn meest pa g a n i s t i -
s c h e werken genoemd.
Onze 'Vloot.
Zaterdagavond hield de Kon. Nederland-
sch'e Vereeniging „Onze Vloot'' eene ver
gadering in Amicitia, waarin de heer J. W.
J. baron van Haersolte eene lezing hield
over: „De Nederlandsche scheepsbouw en
scheepvaart voorbeen en thans."
De niet druk bezochte vergadering werd
geopend door Jhr. Eekhout, waarna baron
van Haersolte een overzicht gaf van de ont
wikkeling van den scheepsbouw en van de
scheepvaart. Spreker verduidelijkte daarna
zijn rede met een reeks lichtbeelden.
Postzegelvereeniging
„Afd. Amersfoort".
In de vergadering van bovengenoemde
vereeniging werden tot bestuursleden geko-
zenn mevr. Scheltema de Heere en de hee-
ren A. J. Vale wink en M. A. Witsenburg.
De aanwezige heeren namen deze benoe
ming aan, terwijl de heer Valewink tevens
de functie aanvaardde van directeud van den
verkoop, welke bestaat in het samenstellen
en doen circuleeren van postzegelzendingen
der hoofdvereeniging en van de afdeeling,
het regelen en leiden der veilingen, enz.
De vergadering nam verder een besluit,
overeenkomende met den geest des tijds en
in navolging van vele vereenigingen op,an
der gebied (pluimvee, enz.), n.l. om ieder,
dus ook niet-leden toe te staan hunne zegels,
hetzij verzamelingen, hetzij losse regels in
groote of kleine partijen, zelfs enkele zegels
aan dien directeur te doen toekennen, welke
inzendingen op de eerstvolgende vergade
ring worden geveild en het bedrag daarna
aan den inzender wordt overgemaakt met af
trek van 10 ten bate van de afdeclings-
kas.
Ieder, die dus zegels in bezit heeft, kan
hiervan profiteeren, dus b.v. ook zij, die ver
zamelen voor liefdadige doeleinden, zaken-
menschen die groote correspondentie heb
ben, qnz. Voorzeker iets nieuws.
DeFabrieksbaas.
Gisterenavond had in „Amicitia" voor een
goed bezette zaal de opvoering plaats van
„De Fabrieksbaas".
Het eerste bedrijf bracht ons in het kan
toor van den heer Chandler, eigenaar eëner
gToote fabriek van aardewerken. Voor zijn
werkvolk is hij echter uiterst onbillijk, hierin
dapper bijgestaan door zijne vrouw. Zijn zoon
George staat lijnrecht tegenover zijne ouders.
George erkent de rechten van zijne onder
geschikten. In de loop der tijden heeft hij
eene warme toegengenheid opgevat, voor
Merij, de dochter van hun fabrieksbaas. Zijne
ouders willen hiervan echter niet weten en
trachten hem uit te huwen aan eene jonge
dame, die niets anders presteert, dan in het
bezit te zijn van een vermogen. Wanneer
hun dit mislukt weten zij listig George van
Merij te verwijderen, door hem naar Parijs
te zenden.
Bleukam, de fabrieksbaas, die bezig is met
eene nieuwe uitvinding1, kan van zijn patroon
hiervoor geen financiëele steun krijgen en
wordt vernederd weggezonden. Tegen de wil
van zijn vader verschaft George Bleukam
ech-er de noodige gelden om zijne uitvin
ding te voltooien.
Het tweede bedrijf toont ons tijdens een
rondgang door de fabriek, hoe weinig het
werkvolk met hun patroon symphatieseert.
De fabrieksbaas weigert zelfs Chandler zijne
afdeeling te bezichtigen. Een aardig tafreeltje
tusschen de zuster van Merij en Jesse Pech
laat ons zien, dat het volk het onderling best
kan vinden.
Todd, een verkiezingsagent, die nergens
voor terugdeinst, heeft van Bleukam opdracht
gekregen, de correspondentie tusschen Ge
orge en Merij te ontdersrheppen. Een brief
aan Merij's adres gericht, weet Chandler
door een toeval in zijn bezit te krijgen en
wanneer hieruit blijkt dat George's liefde
nog niet verminderd is, misleidtt Chandler
Merij door haar te vertellen, dat George met
een meisje van zijn stand denkt te huwen.
Merij, zich bedrogen denkende, richt een
brief aan haar vader en verlaat de ouderlijke
woning om zich van het leven te berooven.
Inmiddels lukt het de fabrieksbaas toch
nog ondanks alle tegenwerking zijne uitvin
ding tot stand te brengen. Vanaf dit oogen-
blik is zijn leven er op gericht zijne dochter
Merij te wreken en Chandler ten gronde
te richten.
In het laatste bedrijf gelukt dit hem geheel
en doet hij intrede in cfe woning van Chand
ler, die met een bankroet «bedreigd wordt.
George en-Merij blijken dan elkaar in Parijs
toch te hebben weêrgevotnden en hun staat
rui natuurlijk geen beletsel meer in den w eg
om een gelukkig en vredig lever? te lijden.
Het stuk werd goed weergegeven. Speci
aal oen woord van hulde aan Mej. Juul de
la Mar, die de rol van Merij vervulde. De
heer Groebe, die als invaller de moeilijke
titelrol kreeg te vervullen, deed dit zeer in
de smaak van de aanwezigen. Ook de heer
J. D. Blaaser, de onsymphatieke rol van
Bleukam vervulde, speelde goed.
Het geheel maakte echter de indruk, dat
het gezelschap weinig rolvast was, waardoor
de souffleur moest ingrijpen, zoodat deze
laatste, tot achter in de zaal te hooren was.
Symphonie Concert.
Programma van het concert, Woensdag
avond te geven door het Symphonie-orkest
van het 5e reg. inf., dir. de he^r G. Bikkers:
1. „Marsch van de Vde Infanterie Brigade",
Bikkers.
2. "Ouverture „Le Cheval de Bronze",
Auber.
5. „Zigeunerliebe", Walzer, Lehér.
4. „Romanze", violinsolo, Svendsen (voor
te dragen door den heer Beij).
5. Grande Fantaisie sur des motifs de
l'Opéra „La Traviata", Verdi.
Pauze.
Dozmez, Mignonne", Bercense Fo-
cheux.
7. „Romance pour Flute et Violoncelie",
Bikkers (door de heeren Elsmann en Leïsti-
köw,
8. „Twee Boerendansen", Siep.
O. „Variété Flora", Potpourri, Bing.
Dekendiefstallen.
De militaire politie, heeft den soldaat, dien
zij verleden week met gestolen dekens be-
rrapte doch zag ontsnappen, thans gevat. De
man heeft volledig bekend.
Vrijdagavond is er wederom een diefstal
van dekens in de Inf. Kazerne gepleegd. Ook
daarvan zijn de daders reeds gearresteerd
door de mil. politie
Correspondentie.
Den heer P. v.'Gent Blijkens de mededee-
ling van den Dir. van het Levensm. bureau
in ons vorig nummer is aan het door u ge
noemde bezwaar reeds tegemoet gekomen.
Corrigenda.
In het bericht over de Vrijzinnige jonge
ren, leze men voor den naam Meuvelink,
Heuvelink.
AGENDA.
Onder deze agenda" worden alleen opge
nomen die uitvoeringen, vergaderingen, enz.
welke in het Dagblad geadverteerd worden.
Openbare Leeszaal (Beukenlaan) lO—
12Yt, 2'/4—10 uur, Zondag 2H—5H uur,
Maandag 2%10 uur.
D a g e T il k s
Museum Flehite.
Vrijdag, Zaterdag, Zondag Maandag,
Bioscoop de Arend.
Bioscoop Langestraat.
17 Febr. Maison de Haas. Bond v. Vrou
wenkiesrecht. Lezing Mevr. v. Riel.
18 Febr. Amicitia, Amersf. Mannen
koor.
18 Febr. de Zwaan. Kiesver. Amf. Gem.
belang.
18 Febr. Logegeb. Theos. Ver. Lezing v.
Ginkel.
19 Febr. Amicitia Svmph. Concert.
21 Febr. Amicitia. Concert Edwin Fischer.
22 Febr. Amicitia. Leerl. uitv. Mevr. Door-
neveldUitzinger.
22-23 Febr. Kunstbeschouwing. Reuter,
Garjeanne en Edzard Koning.
24 Febr. Rem. Kerk, Prot. Bond, Lezing
dr. Oort.
24 Febr. Amicitia. Volksavond Toon-|
kunst.
25 Febr. Amicitia. Uitvoering Toon
kunst
25 Febr. H. Monopole. Mij. van Nijv.
Lezing Prof. Volmer.
3 Maart. Amicitia. Bal Masqué.
5 Maart Amicitia Conc. Orkest Vereen.
6 Maart. Amicitia. Soirée Tijd. hulp in ge
zinnen.
5 Maart. Rem. Kerk. Herdenking 300-
jarig bestaan der Rem. Broederschap.
Burgerlijke Stand
17 Februari 1919.
Geboren: Fenna, d. van Nicolaas de
Goede en Cornelia de Graaf. Pieter Wil
lem, "z. van Jan Schuin en Evertje van de
Beek. Gijsbert Hendrikus, z. van Pieter
van de Kooy en Elisabeth Kohier. Petro-
nella Maria, d. van Cornelis Antonius Dek
kers erf Maria Anna Kerkhof. Johanna,
d. van Willem van Vulpen en Elberta-Jan
sen. Gerritje, d. van Gijsbert Koelewijn
en Biethje Vastenhouw. Petrus Wilhel
mus, z. van Petrus Voskuilen en Engelina
Heinz. Hendrikus Gijsbartus Franciscus,
z. van Hendrikus Gijsbartus Bosselaar en
Maria van den Bos.
Overled.en Valentein Mansé, 82 j.
Alexander de Zoete, 73 jr., ongehuwd.
Tobia Anna Lensink, 65 ongehuwd.
Telefonisch Weerberloht.
Naar waarneming in den morgen vwl
17 Februari 1919.
Hoogste stand 758.8 te Haparanda; laag
ste stand 732.8 te Scilly.
Verwachting tot den avond van 18 Febr.;
Zwakke tot matige Oostelijke tot Zuidelijke
wind, nevelig tot zwaar bewolkt, waarschijn-
lijk regenbuien, stijging van temperatuur inr
het Noorden.
Marktberichten
A ni e rs 1o t t, 14 Febr. Up de heden ge"-
houden weekmarkt besteedde men voor Aard
appelen 16.50 k 10.—. Appelen 0 k 0. J
Peren f - per H.L. Hoendereieren
f ABruine eieren f k per'
100 stuks. Hóoiboter ƒ0.00 k 0.00 p. K.G. Kippen
0.— k 0.—Eenden 2.— 8.— Piepkuikens-
f -•k 3.50 Hazen r 0.— k 0.Ganzen1
fJ0 k 0.-. Wilde Konijnen f 0.— k0.—. Tamme
Konijnen 2.a 5.per stuk. Duiven f 1.25
k 1 00 per paar. Magere Varkens 70 k 100
Kalveren t 20.— h 26.— Zeugen ƒ200 k 300
dr. Zeugen f 000 k f 000. Biggen 25.— k ƒ40.
Jonge Eenden 0.— k 0.
Aangevoerd waren heet. Appelen. 0j'
heet. Peren. 8000 heet. Aardappelen. OOOO.'
stuks Hoendereieren. kilo Hooiboter. CO,'
20 Magero 'Varkens 8 Biggen. 0 Vette Varkené
3 Zeugen 3 Kalveren.
Lijst van GEVESTIGDE personen.
Wilhelmus J. C. Jagers, geb. 1899, R.-C, vaii
Wagervingen naar Muurh. 131, letterzetter.
Adriana J. Lammerts v. Bueren, N.-H., vart
Amsterdam naar Berkesvweg' 20.
Johannes B. Schol ten, geb. 18S6, R.-C-, vaif
Nijmegen naar Aldogondestraat#-18, koetsier.
Jan G. Bartjes, gelb. 1880, N.-H., van Nijme-'
gen naar Utr.weg 26, off. v. gezondh.
Jaeóbus H'eyveld, geb. 1904, N.-H.r van Baarri,
naar Leusderweg 178.
Hendrik Warms, geb. 1892, N.-H., van Hoo<
gevee*r naar Oliesteeg 5, monteur.
419e Staatsloterij.
Vijfde of laatste klasse. Vierde of laatste.
week.
Trekking van 14 Febr. 1919 (100 loten).
Ten kantore van den collecteur A. C. R.
O. Leinweber te Amersfoort (Breestraat 26)'
is no. 749? --ii- uitgetrokken.
School- en Kerknieuw»
Amsierdamsche Handels
school. Zaterdag bestond de Amsterdamsdhe
Openbare Hór.delssdhool 50 jaar. Reeds kort
na haar oprichting had de Handelsschool een
were'dbekendheidzij werd beschouwd als éérti'
van do besten van Europa.
Onder haar oud-leerlingen treffen we veel
bekende persoonlijkheden aan o.a. de heer\)
W. Ji Oudendijk, dr. Fred, vam Eeden, prof.)
J. A. van Hamel, Jan Feith, F. L. Lapidoth.
Als directeuren hebben, na dr. Hubrecht, aan]
het hoofd gestaan dr. J. J. H. Hulsmann en dc
heer J. IJzerman.
Ter viering ven het jubileum heeft Vrijdag,
avond in htt Paleis voor Volksvlijt een tooneeK
voorstelling plaats gehad door leerlingen van'
de school. Gespeeld werden Pieter Langen^
dijk's. Da Wiskunstenaars en het uit het EHf';
gelsch vertaalde spel van Colman en Garridfc
Hol Hofmalijcke Huwelijck.
In verband met het 40-jarg bestaan van d®
Vrije Umversittit in 1920 hoeft zich een com<
missie gevormd om gelden te verzamelen voor.
een Studentertstudiefonds, groot f 50.000, ert
dit fonds aan de directeuren der vereeniging
aan te bieden.
■UPTON'S THEE
Wordt bij alle Winkeliers in Neder
land verkrijgbaar gesteld f 2.
per pond (in origineele pakjes van
I ons a f 0.40.)
«.Tie voor een klein gezin van
«Trio personen een Boven- ol
Benedenwoning te huur
heeft in don prijs van f 15 ;'i
t 20 per maand.
Br. onder no. 1818, bureau
Amersf. Dagblad.
Gevraagd tegen Mei eon
in den huurprijs van fftOO
f 400.Br. no. 1820 bureau
Amersf. Dagblad.
Gevraagd voor two'e per
sonen een
en gebruik van Keuken. Br.
met opgaaf van condities onder
no. 1819, bureau Amersfoortsch
Dagblad.
voor Meisjes,
te goYon van begin Maart tot
einde October 4 namiddagen in
do week van 6 tot 8 uur.
op 25, 26 en 27 Februari 's avonds
tusschen ö*/s cn 7llt uur in do
openbare lagere school in do
Hel lest rant alhier.
Hot onderwijs omvat:
3. Nuttige handwerken; 2. Ne
der!. Taal; 3. Rekenen; 4. Ko
ken; 5. Hmshoudeliiko admini
stratie; 6. Gymnastiek.
Voor haar', die niet meer dan
C3 uur Herhalingsonderwijs
wenschen, omvat het de vakken
sub 1 tot 4 genoemd.
Het schoolgeld bedraagt 7
cent per week.
Het Hoofd van hot Herhalings-
onderwijs te Amersfoort,
W C. OOSTFRMAN.
Voor zoo spoedig mogelijk
gevraagd, in een klein gezin,
wegens ziekte der tegenwoor
dige, eeno netto
voor dag en nacht. Zelfstandig
kunnondo werken cn koken,
v. g. g. v. Zich aan te melden
Barchman Vuijtierslaan 16.
Te koop aangeboden een witte
Br. ond. no. 1823 n'h bureau
v/h Amersf. dagblad.
JONG MENSCH, over eenigo
maand i naar Argentinië ver
trekkende, zoekt leeraar of
docent in cfe
met referentiën.
Br. fr. 1811, bureau van dit
blad.
Uitvoering van alle
Aanleg van ges- en
waterleiding.
Reparatie en
huishoudelijke artikelen.
kost hel aanmaken van fornuis
of kachel; 325 voor f 1.00
met onze Vuurmakers F.
„Goedkoope Bazar"
Krom mest raat G4.
H-'ttbies Wlthoosstraat 9.
In een wir.stevenden handle! ivordt een DEEL-
GENOOT GEVRAAGD in het bezit van vijl honderd
gnlden. Winst per week i 25. minstens. Geen
werkzaamheden aan verbonden. Geld kan desge-
wenscht onder eigen beheer blijven. Geen risico.
Brievon onder Xo. 1823, a/lt bureau van hot Amers
foortsch Dagblad.
zenuwkwalen, -toevallen worden
gonczon door „BOLAXDO"
(wettig gedeponeerde) drank van
Dr. ROLAND. Prijs 11. 4.25.
Men wachto zich voor namaak.
N. T. Mij. SAX IT AS
Kon. goedgekeurd.
Amersfoort Langestraat 102
Arnhem Rijnstraat 10.
ütrccht Voorstraat 106.
Zwolle Diezcrslraat 38.
Stadsschouwburg Utrecht
N.V. TOONEELVEREEXIGING
dir. Heijonnans, Musch cn Van
der Horst
Donderdag 20 Februari
haii acht
«Sprookje in 3 bedrijven van
HERMAN HEIJERM NS.
Prijzen van f 1.25 - f 0.25.
Departement Amersfoort.
Onderwerp
3>e contributie bedraagt f 5.— tijdelijk ver
hoogd met 1 1.oorlogstoeslag;, voor het tijdschrilG
(Y. O. DE JONG)
UTRECHTSCHESTRAAT 46
