buitenland'
mum GROENHUIZEN 0
Baltenlandsf.iie fierichtui
17e Jaargang No. 230
per t aaandeo »o<w Amrra»
rr»iJ«) foort f 1^0 idem franco
pe, ,>ü*t t L*ü pet »eek 'n" *mrkmn|
.*igrlukkcii> f0l\ •fennderldke nummer»
Wekrïukseb hpvoegsel Ho/ljnrfvi»
oodf. «iam. Ó«r«, Ho..n»
p., mJao<1»r M -ent W.U.IilkwJ» (h)»ocï«I
»l^tr«X<lr«nir* pet maanden 60 cent
„DE EEMLANDER"
HOOFDREDACTEUR M. O 1 VAN SCHAARDENBURG
Uil GEVERS VALKHOFF 4 Co
BUREAU ARNHEMSCHE ROORTWAU
INTERCOMM TELEFOONNUMMER 513
Donderdag 27 Maart 1919
prijs" oer
dienstaanbieding*-*! 1f rebels 0-50. urnote let.
Oaa» plaarcruimtp '-'oni Sandel eo bednjf 'besta-'a
*r» *onrticrli®e bcpaltngm taf hef hertvaatd adve/t
<4i» RU4 hg ihnoaemenL Ernr circulaire
beurten da d» voorvaardcrL word» ap «anvraat*
toeferonden
NaüeirachtiBg over da
Raadsvergadering.
Om één minuut voor half zes was men
prist halverwege de agenda gekomen, en
reeds om één minuut over half zes was de
tweede helft afgewerkt. Maar voor de rond
vraag bleef nauwelijks tijd over. Dat komt
er van als /men de raadsvergaderingen als
dispuutkransjes gaat beschouwen en over
nuttelooze of onbeduidende zaken kwartie
ren lang uitweidt.
De raad was voltallig en de publieke bed
stee overbevolkt, voornamelijk met gemeen-
•ewerkliedcr., v.'er bc' opstelling het voor
stel .van B. en W. in zake de extre-loontoe-
slag bij wijze van voorschot op de komende
loonsherziening gold.
Tweemaal hebben B. en W. deze zaak in
den Read gebracht en tweemaal bleek, dat
de raad en het college 'n verschillend uit
gangspunt wenschten. B. en W*. moesten
dus wel capituleeren en voor de derde maal
met 'n voorstel komen in den geest van den
raad. De extra-loontoesla? zal op de thans
geldende salarissen gebaseerd zijn en niet
op het nog embryonale schema voor de sa
larisherziening. De heer v. Nyr.etffen heeft
dus ziin zin gekregen en waar de vorige
maal de leheele raad aan ziin zijde stond,
was te voorzien dat er over dit punt ditmaal
niet veel esproken zou worden.
Eerst werd er wat gekibbeld tusschen de
heeren Kroes en v. Nynattèn, die het niet
met elkaar eens waren of eerstgenoemde
ook de hoog ere salarissen in zekere mate in
den toeslag wilde doen deelen. Toen deed
de voorzitter voorlezing van 2 opmerkingen
van den heer Hofland, de eerste èenige
ambtenaren van het distributiebureau be
treffende, en de tweede bedoelende om
vast tc- leggen dat later 'n uitkeering zal
plaats hebben van het bedrag, waarmee de
nieuwe definitieve salarisregeling dézen
voorloopigen toeslag te boven zal gaan.
Waar deze toeslag als 'n voorschot geldt op
de nieuwe regeling, op welker tot standko-
mrng bij den nijpenden nood niet te wach
ten viel, doch welke natuurlijk, r.3ar alle
waarschijnlijkheid tot 1 Januari 1919, zal
terugwerken, was wat de heer Hofland
wenschte .niets principieels doch iets abso
luut van zelfsprekends. Zelfs de doortrapste
politieke bedrieger zou daaraan niets kun-
- \"f randeren. Hoe kan nu "n scherpzin-
nr.n daarvept z'n zieke keel zoo forcee-
ren?
Maar wat nog vreemder is: toen even la
ter de heer van Nynattèn 'fi prlnc:pieele
uitspraak van den raad v. ;lde uitlokken ten
opizchte van den 8-uronclag, nam de heer
'M'-hd 'n heel ander standpunt in; toen
?lde hp niets meer voor „vastlegging",
hoewel het hier toch inderdaad om iets prin
cipieels en hoe zeker de komst van den
8-urer.dag zijn moge niet meer om iets
van zeif sprekends ging. Het vertrouwen,
dat hij even te voren miste, wilde hij nu
Tlotseling rijkelijk schenken.
Die verande ne houding moet den leek
\yel zeer zonde.ling toeschijnen, de ver
klaring ligt i.!:iLUJ 'jk in het b-it dal ditmaal
cle heer v. Nb natten de v^oTsteller was.
Het late uur, de afwijzende houding van
den heer Hofland en de besliste toezegging
van B en W., dat de zaak heel spoedig aan
de or« e zou kernen, noopten ten slotte dan
voorsteller niet verder op 'n uitspraak aan
te dnngen.
Ten onrechte, mcenen wij. De quaéstie is
aio,, zoo van alle kanten bekeken, dat wij
niet gelooven, dat zelfs de Amersfoortsche
raadsleden er nog iets nieuws over zouden
weten te vertellen of er eenig nieuw licht
■over kunnen werpen. Er was geen reden tot
uitvoerige discussie, ieder zal z'n gevestig
de opinie hebben en de uitspraak zou ver
kregen zijn eenvoudig door het aflezen der
namen.
Geen sterveling zal denken dat daardoor
morgen aan den dag de 8-urendag voor al
le takken van dienst 'n feit zou 7:;n, maar
het beginsel ware dr.n vastgelegd en &elfs
de^mo?e!iikhrid van overbodige discussies
bij 'n volgende gelegenheid uitgesloten, af
gezien dan nog van het moreele effect dat
zoo'n uitspraak reeds heeft, Wij lezen nu
eiken dag van gemeentebesturen die zich
voor de ïhvoering V3n den 8-urendag uit
spraken, maar van Amersfoort zal men het
eerst op z'n vroegst over 4 of 8 wek-n hoe
ren. Dat wekt onnoodig den schijn van ach
terlijkheid.
Uitvoering gevende aan het raadsbesluit
van November, waarbij 'n blanco crediet
toegestaan werd voor werkverschaffing, be
sloot de raad thans tot aanleg van haven
werken en wegén in de industriewijk en tot
wegenaanleg aan de berghelling bij de nieu
we H. B. S. 't Mag wel weer eens gezegd
wórden, dat dit laatste nu niet geschiedt ter
bevoorrechting van het bergkwartier doch
in de eerste plaats ter wille van de' werk
verschaffing.
Over het afwijzend advies op het verzoek
van de stichting St. Ansfridus om een voor
schot ingevolge, de woningwet, was heel wat
te doen. Wij durven hier geen oordéel uit
spreken, omdat wij door de felheid der dis
cussie den indruk kregen dei hier meer ach
ter schuilt dan het formeele punt van ver
schil. 't Zou echter wel zeer jammer zijn als
de zoo dringend nöodige woningbouw zelve
hierdoor vertraging leed.
De geitjes van den heer van Kalkrn
brachten even wat vroo.Üjkheid in de over
't algemeen naargeestige vergadering. Maar
't oudste raadslid slascrde er r.iet in de le
den in zoo goede stemming te brengen, dat
ze hem nu ook z'n z'n gaven.
Het voorstel van B. en W. om met de
georganiseerde boekdrukkers 'n contract
voor de levering van het drukwerk ean te
*aan lokte verzet uit van den heer Ruiten
berg e.a. Men vond het onbillijk dat de on
afhankelijke vereeniging van boekdrukkers
uitgeschakeld werd. En die onbillijkheid
schrijnde te meer, omdat feitelijk slechts
één der kleinere drukkers hier ter stede er
de dupe van zou zijn. Dat de gemeente in-
dnrect meewerkte tot het opvoeren der ar
beidsvoorwaarden hetgeen door dit voor
stel in de hand gewerkt werd.juichte men
to^, maat* mag" de gemeente daarom druk
kers uitsluiten; die om welke reden dan ooi
zich bij geen der drie officieele b'nden wil
len aansluiten, doch nietteman goede ar
beidsvoorwaarden brbben, misschien zelfs
betere dan sommige der aangeslotenen, ter
wij! toch eveneens de mogelijkheid bestoet
dat 'n kleine drukker zonder oersoncel, al
leen met eigen krachten werkt.
fn theorie was het standpunt der soc.-
aem. leden volkomen juist en in de prak
tijk is hun oord-eel over sommige „vrijbui
ters" eveneens menigmaal juist, maar in de
praktijk kunjven bij dat standpunt ook onbil
lijkheden voorkomen en wij meenen dat dit
hier het geval was. De vraag was nu maar:
moet men willens en wetens één drukker
aan het standpunt opofferen?
Neen, zeiden 8 leden, maar 9 loden zei
den: Ja. „Zou de gemeente de consequentie
aandurven om ook in de andere 'bedrijven,
waarmee zij te maken krijgt, de onderne
mers op straffe van uitsluiting te dwingen
tot de off. bonden toe te treden, ook al be
staat daarbij het gevaar, dat aldus „prole
tariërs" onder de ondernemers doodge
drukt worden t-en gerieve van de kapitaal
krachtigen' onder hen?
B. en W. hadden nog voor 'n extra-num
mer gezorgd; zij kv/amen aan het slot met
het voorstel om toe te treden als lid van het
congres tot bestrijding van het Nw.-Malthu-
sianisme (door event, jeugdige lezers niet
te verwarren met de Tango, Fox Trott of
Rouli-Rouli). Det moest op stel en sprong
gebeuren. Niemand had er wat op tegen
maar er was toch algemeene twijfel welk be
lang ei voor de gemeenU Amersfoort aan
verbonden was en waarom het congres zon
der Amersfoort niet evengoed zou kunnen
doorgaan.
Politiek Ovej£.icht
De loop der gebeurtenissen in Hon
garije is in chronologische orde deze ge
weest, dat de chef van d. in Budapest ge
zetelde militaire commissie der Entente, lui
ten ant-kolon ei Vix, aan president Karolyi
een nota heeft doen toekomen, die de mede-
deeling inhield van de door de Entente
vastgestelde demarcatielijn, wélke nieballeen
voor den wapenstilstand maar ook als poli
tieke grens zou gelden. Deze nota werd in
gebracht bij den ministerraad, cïle weigerde
haar in ontvangst te nemen en de verant
woordelijkheid voor de catastrophe, die
daaruit moest onistaan, op zich te nemen.
Deze weigering had ten gevolge, dat met het
kabinet ftok de president der republiek Ka
rolyi bedankte, hetgeen ljj_ in een antwoord
nota ter kennis bracht vi n-overste Vix en
in eene proclamatie'meedeelde aan hetwelk
van Hongarije. Hij verklaarde daarin, dat
de verdere verbrokkeling, "van Hongarije het
loon was voor de Czechen, Slowaken en
Rumenen, die hunne legers, beschikbaar
stelden voor den strijd." tegende sovjet
republiek in Rusland, terwijl Hongarije het
operatiegebied voor dezen veldtocht zou
leveren. De sociaal-democraiische partij
heeft zich daarop met de communistische
partij verbroederd en een radendicfatuui
voor Hongarije uitgeroepen, onder verkla
ring, dat z i zich ten nauwste aansluit bii de
sovjetrepubliek in Rusland.
Voor Hongarije wordt dus eene nieuwe
binnenlandsche -revolutie aangekondigd,
masr tegelijk wordt verklaard, dat d? nieuwe
regeering van Hongarije in haren strijd tegen
de Czécho-Slowaken en Rumenen, die de
Entente op hare kosten wil bevoordeelen,
steun zoekt bij dé machfhebbenden in Rus
land. Dit is dezelfde teger-telling, die ge
maakt wordt door de Prnvda, een Officieus
orgaan van de regeerihg'le Moskou, in deze
woorden„De volkenbond eenerzijds, de
derde Internationale enderziids dit zijn de
beide clans, die den eindstriid zullen voe
ren."
De Temps vindt in deze oorlogsverklaring
der bolsjewisten aan bét denkbeeld van Wil
son aanleiding omn&reens weer de vraag
te stellen: V/elke politiek zullen de Veree-
nigde Stater, en de verdere geallieerden be
sluiten in Rusland te voeren Sedert de
mislukking van de uitnoodiging r.aar Prin-
kipo rs er niet verder vernomen van eenig
plan. Maar wanneer mén eene internatio
nale regeling wil maken en een ayurzamen
vrede vestigen, dan kan men niet voor onbe-
paalden tijd onverschillig blijven voor wat
in Ruslsnd gebeurt.
„Hel bolsjewisme is een stelsel van dicta
tuur en van oorlog. Het houdt zich. staande
door de kracht der wapenen en zijn fortuin
hangt geheel af van zijn militairen toestand.
Voor zoover c'e berichten uit Rusland een
oordeel daarover toelaten, wisselt die mili
taire toestand of naar de streken. Men heeft
den indrffk, dat de bolsjewisten stijgende
moeielijkheden ondervinden daar, waar zij
sedert lang heerschen, en dat zij daarente
gen snelle vorderingen maken daar, waar zij
nog niet waren doorgedrongen.Het
bolsjewisme'-ontwikkelt zich dus op de wijze
van een brand. Daar, waar het sedert lang
woedt, ligt alles in puin en smeult het vuur.
zonder dat de slachtoffers echter in staat
zijn het te doven. Daarentegen grijpt de vlam
snel om zich heen daar, waar nog rijkdom
men zijn op te teren, nationale organisation
te vernielen en maatschappelijke inrichtin
gen omver te werpen. Zij breidt zich uit
in weerwil van de meerderheid der bewo
ners en niet, zooals de bewonderaars van
het bolsjewisme beweren, dank zij een vrij-
willïgen en on weersta ar. ba ren aandrang van
het proletariaat.
Zullen c'e geallieerden-" onverschillig blij
ven bij hel treurspel, dat onder hunne oogen
wordt voltrokken? Men houdt zich onledig
met de versterking van Polen en men zal
zonder ïv.'ifel zich elegen laten ziin aan de
versterking van Rumenie. Dat zijn onmis
bare en uitmuntend? voorzorgen, maar kan
men daarmee volstaan? Is het voldoende een
politiek te hebben om Rusland heen? Moet
er niet een politiek zijn in Rusland?
De bolsjewisten hebben, den oorlog aan
den volkenbond verklaard. Zal de volken
bond zich buiten stoet verklaren de bolsje
wistische kwaal te genezen?"
P a r ij s, 2 6 Maart. (Haves). De hoof
den van de geallieerde regeer in gen hebben
Dinsdag de beraadslagingen, voortgezet vol
gens de nieuwe methode, die zij besloten
hebben te volgen, hierin bestaande, dat voor
den Raad van tienen in de plaats gesteld
wordt het viermansvkop Wilson, Clemen-
ceau, Lloyd George en Orlando ter over
weging van het preliminaire vredesverdrag.
Geen minister van builenlandsche zaken en
geen enkele technische adviseur nemen
deel aap deze beraadslaging-én» die uiwi$se-
ler.d geveerd worden bij Wilson, Lloyd
George en in het kabinet van Clsmenceau.
P a r ij s 2 6 Maart. (Havas). Heden
morgen hebben de oecohomische commis
sie en de subcommissie voor de wetgeving
in zake het vliegwezen. de vierde financieels
subcommissie, en de eerste voor het her
stel, alsmede het centrale comité voor c! ge-
biedskwestïën vergaderd. De vierde finan-
cieele subcommissie onder voorzitterschap
van Klotz heeft met algemeene stemmen
den tekst van het rapport over de finan-
cieele afdeeling van den volkenbond opge
steld, clt aan de vredesconferentie zal wor
den voo/gelegd. Verder zijn de subcommis
sie, de havencommissie en de oeconomi-
sche subcommissie voor de scheepvaart bij
een geweest. De commissie voor het interna
tionale beheer van haver water- en spoor
wegen heeft het onderz an het interna
tionaal beheer van den Donau voltooid.
De Temps meldt, dat r.c-g niet^eker is,
dat alle vijandelijke mogendheden worden
uitgenoodigd, terzelfder tijd het vredesver
drag te onderteekenen, noch dat de met hen
te sluiten verdragen in één document ver-
eenigd zullen worden. Voor het oogenblik
schijnen de hoofden der geallieerde regee
ringen zich uitsluitend met de bepalingen in
verband met Duitschland bezig te houden
Het Haagsche correspondentiebureau
bericht:
De Italiaansche legatie verzoekt ons het
volgende mede te cleelen: Reuter en de As
sociated Press hebben bericht, dat de Itali
aansche gedelegeerden ter vredesconferen
tie éénparig in de Vriidag gehouden bijeen
komst hebben besloten zich van de confe
rentie terug te trekken, indien Fiume niet
aan Italië zou worden toegewezen. De lega
tie is gemachtigd tot de verklaring, dat de
'Italiaansche delegatie geen enkele beslis
sing in dien zin heeft genomen. -
B e r 1 ij n, 2 6 Maart. (W. B.) Volgens
oagbladbericihten zal de financieele commis
sie, tot welker dadelijk vertrek naar Ver
sailles is besloten, bestaan uit vijf aanzien
lijke vertegenwoordigers uit bank- en indus-
trieele kringen. Verder worden haar twee
veri.eg'enwoordigers van de rijksbank en twee
leden van de wapenstilstandscommissie toe-'
gevoegd.
Berlijn, 25 Maart. (W. B.) Door de
Franschen is een verordening uitgevaardigd,
waarbij het uitgewezen of vluchtenden Duit-
schers, die in Elzas-Lotharineen wonen, niet
toe estaan is meer dan 2000 mark voor
zichzelf en 500 markt voor elk kind mee te
nemen. Op Duilsche protesten wordt geen'
acht geslagen. Het Fransche volk behoefde,
zooals de Fransche voorzitter in Spa te ken
nen gaf, van de Duitschers geen lessen over
menscheliikheid in ontvangst te nem^n Fen
protest der Duitschers tegen de door de
Franschen genomen maatregelen, beant
woordde de. Fransche regeering met de vnr-
.-laring, dat het vermogen van de Duitschers, j
die Elzas-Lotharingen verlaten, als onder
pand zou dienen voor de aansprakén vnn
Elzaé-Lolyharingen op Duitsche staatsbur
gers. Door deze handelwijze geraken volko
men or.schuldigen in pijnlijk-moeilijke om
standigheden.
Weimar, 25 Maar t. (W. B.) Aan eert
nota van den rijksminister van financiën
Schiffer, ingediend bij de nationale verga
dering, is het volgende ontleend De be
lastingopbrengst bedroeg in de vijf oorlogs
jaren 19T4 tot 1918 17 milliard; de staat
van schulden op 3 November van het voriee
iaar bedroeg in het geheel 149 milliard. De
ocrlogsuitgaven tot aan het eind van T.et
vorige jaar bedroegen 14ö# milliard. Daarbij
komen nog de uitgaven voor de verdere de
mobilisatie van hot leger. Zij worden voor
den duur van den wapenstilstand op 8 mil
liard geschat. Daarbij komen nog teng vol-
ge van de verspilling van legerbehoeften
drie milliard. Voor vergoeding voor door.
den oorlog schade geleden hebbende Duit
sche gebieden is 4.5 milliard, voor schade
vergoeding aan Duitsche reederijen 1.5 mil
liard en voor door het Rijk te dragen gezins-
ondersteuning 5 milliard uitgetrokke-n; dnt
is dus in het geheel 11 milliard. Hieruit volgt
dat het gezamenlijk bedrag der uitga*vn
voor den oorlog, waarvan rente moet wor
den betaald, 157.7 milliard bedraagt, waar
voor ter delging jaarlijks 7.9 milliard moet
worden opgebracht. Voor jaargelden aan
oorlogsinvaliden en achtergelaten betrek
kingen door den oorlog moet het Rijk 12.25
milliard betalen. Vcór den oorlog bedroeg
c'e scm der loopende uitgaven van het Riik'
2.4 milliard. De uitgaven zu'!en in de toe
komst wunstens 14 milliard bedragen. Hier
bij komt nog, dat de afzonderlijke steten, ge
meenten en andere openbare lichamen aan
belastingen tenminste 5 milliard moeten hef
fen tegenover 5 milliard vóór den oorlog,
zoodat de belastingheffing van het Rijk met
inbegrip der afzonderlijke staten en gemeen
ten on de toekomst 19 milliard moet bedra*
gen tegen 5 milliard vóór den oorlog.
Be r 1 ij n 2 5 Maart. (W. B.) De presi
dent van de Pruisische Landsvergadering
heeft benoemd tot voorzitter Hirs b. minis
ter van binnenlandsche znkep. Hein? van
justitie Sudekum, van landbouw, Braun, van
volkswelvaart Stegerwald, van openbar^ wer
ken Oeser, van handel Fischbeck en var
oorlog kolonel Reinhardt.
H'-rdcnr is de cc^Htie tuss hen rr-erd-r-
heidssocialisten, democraten en centrum ook
voor Pruisen een feit geworden. De minis
ter-president verklaarde, dat de voornaam-'
ste taak ven de eerste wettelijke regeering
van dé Pruisische republiek is het land op
den grondslag dc~ derfiocratie vertrouwd te
maken met de nieuw geschapen t >•- ;n-
den. Van het oude Pruisen, dat vee.* £:ocd
is verdwenen, wil men' voortaan het goede
en schoons overnemen: eenvoud, ernst'c,e
plichtsbetrachting en nuchtere zake" jkhcid
De naaste taak der nieuwe Tegeerir 's de-
De verstandigste geeft toef Bedroevende
waarheid; zij grondt de heerschappij der
domheid.
oor
q Langsstraat 43. Amersfoort
c Goitfl- ph Zilvfirwerken o
6 e
FEUILLETON.
LIS DORIS
De Roman in een .Nederlandschen Schilder.
Naar het Engelsch van
maarten MAARTENS
door
J. L. van der Moer.
In de eerste plaats was bi bizonder tevre
den, omdat hij zag dat Jacob zoo in zijn nop
jes was. Jacob woonde in eer. visschersdorp
nabij Den Haag, waar hij temidden van de
zwoegers schilderde in een nauw vertrekje
een nauwe bedstede.. Hij gaf niets om
weelde, van walken aard ook, en bezat geen
«nkele rariteit moals Lokster, die er zoo vele
«net groote moeite had verzameld. Zijn kolos
saal Amerikaansch inkomen besteedde hij
voor aankoopen voor zijn museum en om
arme kunstenaars te helpen. „Tic vind 't naar.
te moeten denken dat iemand gaarne 'n goed
schilderij ziet en er niet toe in de gelegenheid
is, en ik vind 't ook 'n hatelijke gedachte,
wanneer 'n ongevraagde gift niet 'in 'n be
paalde behoefte voorziet"
De teekening van Raff's hoofd door Lis
Doris trokrin htt Haagsche Museum (voor een
groot deel ook ter wille van het onderwerp)
evenzeer de aandacht als die van den dooden
Simon te Amsterdam had gedaan. Maar ze
deed nog meer en dit was, alles wel be
schouwd. de hoofdzaak ze trok clientèle.
Dank zij Raff's portret, of zijn persoonlijkheid,
of zijn persoon, kreeg Lis van alle kanten
brieven met verzoek om portretten te schil
deren. Vrienden of kunstbroeders van den
grooten artist, maar meer noj? hun familie
leden of andere vrienden, me leiden zich aan.
Een rijke kaaskooper, die er over in de cou
rant had gelezen, kwam opdagen, evenals
e enige buren, die met belangstelling elk sta
dium van des kaaskooper's schildering volg
den, cn verder honderd zeven en veertig af
rammelingen van een zeker vrouwtje, dat zoo
welwillend was geweest negen en negentig
jaren qud tc worden. Zoo kwam dc sneeuw
bal aan het rollen. Het uitgebreide nageslacht
van die Moeder in Israël (zij was de weduwe
van een Ilaagsche Rothschild) werd voor Lis
een- eeuwigdurende reclame in allerlei krin
gen der samenleving. Spoedig stond hij be
kend als de- man wiens prijzen zeker zouden
omhoog gaan. En dit —„helaas, arme kunste
naars! is de beste reclame van* allen.
Die jonge man, je weet wel, Raff, die zoo n
mooien kop van jou schilderde..." v
„Verduiveld ja, hé, die kop"' zei Rail'.
Het*leven van zoo'n portret-schilder, die in
de mode is, is-niet zoo heel rustig, tenzij hij
over een voldoende dosis brutaliteit, pedante
rie en lompheid beschikt. De meeste vrouwen
willen er op baar portret dooier uitzien dan
ze zijn, en altijd mcenen ze dat de schilder aan
haar schoonheid tc kort doét. En om dat eer
ste gedaan te krijgen, geven ze gewoonlijk de
onmogelijkste wenken. In Holland is zelfs het
grootste succes, nog beperkt In Londen of Pa
rijs kon een schilder desnoods wat insolent of
zorgeloos zijn; maar hier zou men hem niet
betalen. Lis stond bekend als een voorkomend
en bekwaam schilder. Dat was in zoo verre
in orde. Maar de menschen, die een duizend
gulden betaalden voor een stuk linnen en wat
verf, om op grootmoeder tc lijken, wilden, bij
wijze van spreken, „waar hebben voor hun
geid". Ze moesten kunnen zaniken, wijzigingen
doen aanbrengen, kritiek uitoefenen op eiken
gelaatstrek, leuteren over gelijkenis en het
recht hebben tot algemeene afkeuring. Deze
afkeuring, die niet hardop werd uitgesproken,
doch gefluisterd, of wel te kennen gegeven
door een hoofd schudden of'door een veel be-
teekenenden blik. had, alvorens men de ge-
heele familie was rond geweest, betrekking
op de houding, de kleurmenging, het formaat,
de afmetingen, de vorderingen, de afwerking,
dc lijst. Papa's drie dochters vonden zijn neus
onderscheidenlijk gebogen, opgetrokken en
Romeinscli, terwijl de schilder er een arends
neus van liad gemaakt. Ze waren het er alle
drie over eens dat hij den neus gicrachtig
had gemaakt en zij toonden zich verschrikke
lijk geërgerd door de opmerking van een man,
die êens even kwam aanloópen, dat de neus
op het schilderij te klein was. Op haar drinr
gend verzoek veranderde Lis de schaduw, en
de man zei: „Jan Klaassen."
Veel later, toen de 'Kunstenaar reeds een
wel bekeml.en naam bezat, ondervond hii een
grooten tegenspoed met de werkelijk groote
dame, die zich tevreden toonde over de ge
lijkenis, doch beweerde dat dc kleur van haar
mantel niet goed getroffen was. Den volgen
den dag verklaarde zij „dat de kleur nu ge
heel in orde was,'* waarop Lis in gerecht
vaardigde woede uitriep ofschoon hij al
tijd beweerde dat het zonder bedoeling ge
schiedde dat hij het ding in het geheel niet
had aangeraakt. Welke onhandigheid hem
„menige bestelling kostle", zooals Petrus Pau-
lus Lokster zou opgemerkt hebben.
En dan niet te vergeten de poets, welke in
den" beginne die bankier, een neef van de
honderdjarige weduwe van den Rothschild,
hem bakte! De man sprak hem gedurende
een uitgpbreide lunch voortdurend over zich
zelve en over zijn twee dochters en
schreef naikjjiand. een briefje over het maken
der portretten „van mijzclve en van mijn
dochters" voor een ronde som. Maar er waren
liefst tien dochters, de eene nog lcclijkcr dan
de andere. Lis deed er een jaar over om haar
portretten tc schilderen en deed al zijn "best
om te zorgen, dat zij niet op zich zelve of op
eene van de anderen /.ouden gelijken. Ze ver
moordden hem bijna,., als kunstenaar in elk
geval. Maar hij herstelde zich, schilderde zc
allemaal op nieuw, thans getrouw volgens het
model, dus met weergave van haar aangebo
ren leelijkheid, stuurde ze in een verhuiswa
gen naar dsn tegenstrevenden vader en depo
neerde ze in de tien vergulde lijsten op de
stoep, vol vertrouwen de wettelijke maatrege
len afwachtdhd, welke door de tegenpartij
vermoedelijk wel zouden genomen worden..
Door allerlei juridische haarkloverijen uitge
mergeld, won hij na drie jaren eindelijk zijn
proces.
I Vóór dien tijd had hij, na in lange niets
i in te hebben vernomen, een porh'et van
haar zoontje gekregen. Wel wat al tc haastig
maakte hij. naar deze foto en volgens de be
schrijving; van de predikantsvrouw, een mooie
pa^k'lteekening en cleze naar tf'arijs.
Laat ons hopen dat de moeder er n in
genomen was.
Die bewuste verVlarir i de i --o-'
schc werden tc Roldag - Lis verstrekt.
Deze had namelijk b- n zijn varrmtie's
kalm in zijn geboorteplaats doorzie bréngen.'
Na dien eersten gedwongen terugkeer, ver
langde hij cr naar, er toch weer heen te ga;uu
Met geheel andere gevoelens keerde de pre
dikantsvrouw uit Parijs terug. Up dc ijroeo-
sk ,i van haar kleinkind was zij, vergezeld
vou baren „lieer", over de grenzen getrok
ken. Ja, zij en dc dominee waren naa. h. t
moderne Babylon getogen; er. h.V'.n r:
tien zégge tien dagen doorn>
als Shadrach, Meshach en Abédncto. w-rstf
zij er wel ongedeerd van daan gekorvm. maar.
toch hadden hun zielen een gevoeligen knak
gekregen. De predikantsvrouw had dan ook
tot aan haar laatste uur den mond vol over
dc ontelbare verfoeilijke dingen, welke zij op
straat en in huis had gezien Wat dit laatste
betreft, had zij speciaal liet oog op de be
dienden van haar dochter. De dominee, did
zooveel meer fijngevoelig was dar zi we
derhelft, kon ook niet nalaten in stilte eer
afkeurend oordeel uit tc sproken over P-Pa-
revs, en hardop over P-Parijs Dominee'-
einde was niet meer 'oo ver of: hü wi<t di
wel, en gedurende dc laatste paar jaren wil
de hij zoo veel mogelijk genieten van Lis' vft-
canties.
(Wordt verYolgd.j
