SSm- in Bertiet Handelscredieten. deposito's. AMERSFOORTSCH DAGBLAD „DE EEMLANDER FIRMA KLAAS BA VING NI Middenstands Credietbank tweede blad. ^binnenland"" Opgericht.1866. Gestori Kapitaal Reserven ff 10.000.000 - 4.400.000 JOH. SCHUT. Amersfoort en Omstreken. U^GEGRACHT Mo. 4. TELEPNOON No. 304. 1Ëe Jaarrang No. 79 v» i-aieruag 27 September 1919 Brieven uit Genève. Zal Genève de metropool van ~n nieuWe, betere maatschappij worden? Reeds eenmaal heeft Genève in -n pe riode van verneiuwing 'n belangrijke rol in de wereldgeschiedenis gespeeld. Thans nog wordt men er telkens aan herinnerd, dat Genève eens het Rome van 't Protestentis- me was. Genèfsche schrijvers en journalis ten scheppen er nog altijd behagen in hun steel l'ancienne Rcme du Protestantisme'te 'bétitelen, de grootsch ondernomen Muur der Reformatoren, gesticht bij de herden king van het 4e eeuwfeest der Hervorming, zal°er het weinig-indrukwekkende monument van blijven, maar „het" protestantisme als zoodanig spreekt in de wereldgeschiedenis niet meer mee en zelfs in de kerkelijke en theologische wereld gaat van de kerk van Genève geen bizondere invloed uit. De vraag kan gesteld worden of Genève eigen lijk nog wel 'n Protestantsche stad is. Hoe vreemd het klinken .moge, de bevolkings statistiek wijst het uit, dat het percentage der Proiestanen reeds beneden de 50 ge daald is en door da der R. Katholieken zelfs lYosf iets overtroffen wordt. Deze cijfers zeggen echter bitter weinig en geven allerminst aanleiding tot ongerust heid over „Rome's wassenden invloed". De burgers van Genève zijn en blijven in groote meerderheid Protestant en het zijn de vreemdelingen, a^n wie de merkwaardige statistische cijfers te danken zijn. Genève is de meest cosmopolitische stad der we reld. bijna de helft der bevolking is vreem deling. Het grootste contingent wordt ge leverd door de aangrenzende landen. Frank rijk, Italië, vooral Frankrijk natuurlijk, waar in Genève bijna 'n enclave vormt; gelijk Maastricht ten opzichte van België, maar Frankrijk taalt er niet naar om Genève te annexeeren, al zou het in de taalgemeen schap 'n heel wat pakkender voorwendsel vinden om desnoods geheel Fransch Zwit serland op te eischen. Die Fransche en Italiaansche vreemdelin gen ziin bijna allen, althans in naam, r.-kath. Vandaar het hooge percentage. Die verhou- «lingscijfers beteekenen evenwel niets. Cos- mopolie'ten behooren gewoonlijk niet lot de trouwste zonen en dochteren hunner kerk, YO' welke zij geen andere dan statistische wc. l'e hebben. Als het Rome van de Protestantsche we reld heeft Genève afgedaan, nu zal het.'t Rome van 'n nieuwe wereld worden als zetel van den Volkerenbond. De Volkerenbond komt. Niets kan hem tegenhouden, want hij. ligt in. de ontwikke ling der dingen. Udpl zal dus de. tegenstand van conservatieven- en socialisten zijn. Uit het onvolmaakte en gebrekkige ontwerp zal eenmaal groeiten de Internationale der Vol keren, de Niuwe Werelddemocratie. Om verbeterd te kunnen worden, moet iets eerst bestaan. Wie terwille van de daaraan kle vende gebreken het ontstaan zelf zou belet ten, geeft blijk de verbeteringen niet te wen- schen. Ook al verminderde het ontwerp voor den Volkerenbond de oorlogskansen met slechts 10 welke ware vredesvrien- den zouden het niet terstond aangrijpen? De Volkerenbond komt. En zal zich ont wikkelen. En Genève zal zijfri zetel zijn. Ge nève, capitale die mondei Er schijnt nog geintrigereerd te worden om op de keuze terug te komen ten behoeve van Brussel en de vorige week nog doken in de Parijsche pers, welke ondanks de ultra-francophiele stemming te Genève steeds voor Brussel propageerde, nieuwe berichten daarom- tient op. doch het zal niet baten. Wijziging is uitgesloten. Zinspeling op de mogelijk heid kan hoogstens dienen als plomp drei gement om de Zwitsers wat haast te doen maken met hun toetreding tot den Volke renbond. En ook dit dreigement zal overbo dig ziin als het Zwitsersche Parlement in zijn a.s. Septemberzitting, de laatste voor de ontbinding, tot toetreding besluit. Bij de ■tegenstanders hebben zich thans ook eenige r.-katholleken aangesloten op grond van de uitsluiting van den Paus. Plus papiste que le Pape I De Paus zelf moet zeer welgezind tegenover een Volkerenbond staan en het genoemde argument zal dus wel 'n voor wendsel zijn, waarachter de katholieke ger- monofolêtres hun tegenzin tegen Wilson's schepping verbergen. Maar er is meer wat Genève tot het mid delpunt der nieuwe samenleving zal maken. Het zal ook de zetel worden van de Interna tionale der Volksgezondheid. De Roode Kruisvereenigingen van de ge- heele wereld vereenigen zich tot een Ligue, welke den georganiseerden strijd zal aan binden tegen typhus, tuberculose, veneri sche en alle andere volksziekten. Het denkbeeld is in Amerika geboren en den 5en Mei is te Parijs de Ligue gesticht. Vijf en twintigy nationale Roode Kruisver enigingen sloten zich reeds aan. En een der eerste daden is geweest de uitzending van 'n missie naar Pplen, waar op sanitair gebied de ergerlijkste wantoestanden moe ten heerschen. Alles wat de volksgezondheid betreft valt binnen het kader van de Liga. Voor alcoho lisme en ontucht wordt zij de geduchtste vijand, gelijk de Volkerenbond dit zijn zal voor imperialisme en anarchisme, voor oor log en revolutiesde eene moet de lichame lijke, de andere de politieke gezondheid aan de menschheid brengen. De Ligue wordt te Genève gevestigd. Hier ook komt het laboratorium waar geleerden voortdurend bezig zullen zijn met te zoeken rasr middelen ter bestriding van de volks- DEPOSITORENTE: een maand opzegging 3 drie maanden 3l/2 ~/0 een jaar 4 °/0 WWLLL,9U.«NEUUUW!£BnnSQ 10 o Reading-Standard Motorrijwielen. Automobielen en Motorrijwielbanden in verschillende maten uit VOORRAAD leverbaar. T Telef. 399 il Telegr. adres DIXI. ziekten, hier komt de bibliotheek, het bure au voor onderzoekingen, statistiek en alles wat de studie en wetenschap behoeven en aan het licht brengen, hier zal het centrum ontstaan waar de geneeskundigen der ge- heele wereld hun licht laten schijnen'en op steken. In het nieuwe tijdperk, dat in de geschie denis der menschheid geopend wordt, is voor het Roode Kruis als instelling van 'n schijnheilige filantropie, welke met de eene hand repareeren wil wat ze met de andere hand misdreef, geen plaats meer. 'n Eerlij ker en zegenrijker taak is thans voor haar weggelegd. 15 Sept. 1919. - Het K -o n i n k 1 ij k bezoek aan Groningen.* Het gevölg van 't Konink lijk echtpaar bij het bezoek aan de provincie Groningen zal bestaan uitgrootmeester graaf Dumonceau, hofdame freule Van Swinderen, kamerheer baron Van Geen, particulier secretaris van H. M. de Koningin, kapitein Ruys, adjudant van Hare Majesteit, en jonkheer Laman Trip, adjudant van Z. K. H. Prins Hendrik. Z. K. II. de Prins neemt heden gedeelte lijk deel aan de excursie naar het Speulder- 'bosch, verbonden aan de gisteren te Utrecht* gehouden vergadering van de Ncderlandsche Boschbouwvercenigiiig. De Minister van Buitenlandsche Zaken Jhr. Mr. Dr. van Kamebeek, heeft sedert eenige dagen de voor hem bestaande ambts- woning aan den Kneuterdijk te Den Haag, hoewel de inrichting daarvan nog niet ge heel voltooid is, betrokken. De sedert geruimen tijd hier le lande vertoevende Ncderlandsche Gezant te St. Pe tersburg baron Sweerts de Landas Wyborgh, die tijdens het verlof van baron Gevers het Nederlandsche Gezantschap te Berlijn be heerde, is weder te V Graven-hage terugge keerd, nu baron Gevers zijn functie alsNc(Ier land sch Gezant te. Bérlijn weder heeft aan vaard JfederlaMttl en Beleid* De redacteur te Brussel der Maasbode schrijft Ofschoon de leidende mannen op het Belgisch ministerie van buitenlandsche za ken nu zoo langzamerhand wel tot de over tuiging zijn gekomen, dat, ondanks alle po gingen der annexionisten, de onderhandelin gen te Parijs strikt binnen het besluit van 4- Juni moeten blijven en dat alleen door vriendschappelijk overleg een voor beide partijen bevredigend resultaat kan verkre gen worden, zijn er op het Belgisch minis terie van buitenlandsche zaken hoogere ambtenaren, die nog moeilijk hun draai kun nen nemen. Als bewijs daarvan het volgende De Belgische journalisten worden gewoon lijk 's Zaterdags door dignitarissen van het ministerie van buitenlandsche zaken ontvan gen, die hun zekere instructies en voorlich ting geven. Ook j.l. Zaterdag, 20 Septem ber, had wederom een dergelijke conferen tie plaats en over hetgeen daar werd mee gedeeld is dezer dagen in journalistieke krin- .gen nogal druk gesproken. Ook ons is er het een en ander over ter oore gekomen en, hoewel het niet van bui tengewoon belang is, lijkt het ons niet on dienstig dat hier weer te geven om eenig licht te werpen op de mentaliteit van som mige vooraanstaande persoonlijkheden. De hooge functionaris begon tegenover de journalisten met enkele klachten. Een liep er over de uitbreiding der Nederlandsche propaganda in België, welke, volgens hem, een énorme afmeting had aangenomen" en waartegen «schern moest worden opgetreden. De Nederlandsche propagandisten waren zeer actief. De ambtenaar gaf daarvan het volgende staaltjeEenigen tijd geleden is in Kamer en Senaat een groot aantal Nederlandsche propaganda-geschriflen (waarschijnlijk» de bekende brochure „Vers l'apaisement hol- lande-bplge",) binnengesmokkeld. Nie mand weet, waar zij vandaan gekomen zijn, maar een feit is, dat zij op de tafels der grif fiers lagen, „en", zoo zei de man van het ministerie van buitenlandsche zaken, met zekeren nadruk en voldoening, „het scheel de maar weinig of de griffiers hadden de brochures aan senatoren en volksvertegen woordigers verzonden.;,Sléchts op het laat ste moment kon zulks Jjerhinrferd worden",... besloot de functionaris met zekere blijd schap in dc stem also he ee r.am| zoi zijn .g.eweest, wannéér de Belgische, senato ren en kamerleden nu' ook eer.S iets omtrent het Nederlandsch standpunt zouden ge hoord hebben. Voorts klaagde hij er over, dat sommige Belgische kranten stukken overnamen uit Engelsche bladen, waarin het Nederlandsche standpunt gunstig werd beoordeeld, zonder daarbij commentaar te leveren. Dat is be droevend en moet een gekken indruk ma ken, zoo zeide hijvooral in den vreemde, omdat men door zal concludeeren, dat er Belgen zijn, die het standpunt uit de Engel sche pers ten voordeele van ^Nederland dee- len. De hooge persoonlijkheid verzocht den journalisten, dat zij dien indruk zouden dood drukken. Voorts sprak hij over de Nederlandsche pers. De Nederlandsche bladen zijn zeer scherp, zoo vervolgde hij. Onze bladen gaan daar veel te weinig op in. Zij moeten fel be streden worden. Een hachelijk oogenblik bezorgde hij den journalisten, toen hij vroeg „lezen jelui de Nederlandsche bladen wel eens?" Een hunner antwoordde met een hautain gebaar„wij nooit" anderen zeiden meer bedeesd „zeer zelden". De functionaris kon na deze bekentenis van schuldige onwetendheid nog moeilijk verder over dit punt uitweiden en wierp het gesprek op een andere kwestie, n.l. het vraagstuk van Luxemburg, dat Zondag door een referendum zal beslissen, bij welk land het zich economisch zal aansluiten België of Frankrijk. Men weet, dat beide staten en in het bijzonder ook Frankrijk, een krachtige propaganda hebben gevoerd in Luxemburg ïn de Belgische pers is er een enkele maal een hard woordje gezegd tegen de Fransche propaganda, die België dit groote voordeel (veel grooter dan Limburg en Zeeuwsch- Vlaanderen) wil en waarschijnlijk zal afsnoe pen. De hooge ambtenaar van het ministerie van B. Z. sprak over het referendum in Luxemburg. Hij beval den journalisten aan gematigd te zijn ten opzichte van Frankrijk en hoe de beslissing ook mocht uitvallen, geen enkel scherp woord tegen Frankrijk le gebruiken. Het verschil tusschen dit advies en dat ten opzichte van Nederland, waarbij scherp te werd aangeraden, (alsof sommige Belgi sche bladen nog niet scherp genoeg zijn ij is waarlijk te-groot om te verzwijgen. In de Belgische braden is herhaaldelijk de vraag gesteld, waarom de George Was hington nietwaar Antwerpen gekomen was, om daar het koninklijk paar af te halen. De Neptune geeft thans als reden op dat noch Amerika noch België verlof hebben willen vragen aan Nederland om de Schelde op te mogen varen. Zij waren blijkbaar bang zegt H e t Vad. c!at de Nederlandsche Regeering dat verlof zeer hoffeliik zou hebben gege ven l Eerste Kamer. De leden van de Eerste Kamer dor Stnten-Generaal zijn ter Vegadering bijeen geroepen tegen Dins dag 30 September a.s., des avonds om half negen. PéTceelen voor de Roden van A r b e i ri. Op de vraag van den heer Engels betreffende de prijzen, besteed vooi perceelen ten behoeve van de bureaux voor de Raden van Arbeid, heeft Minister Aalber- se geantwoord.* dat het wel geen nadere ver klaring zal behoeven, dat de voorzitters van de Raden van Arbeid bij het rondzien naar een gebouw, ten gevolge van den heerschen- den woningnood, groote moeilijkheden on dervinden, welke nog vergroot worden, door dat de, voorziening in de behoefte aan kan toorruimte, in verband met de aanstaande inwerkingtreding der invaliditeits- en ouder- domsverzekering, geen uitstel lijden kon. Er is naar gestreefd om zooveal mogelijk door huur in de huisvesting van de Raden van Arbeid te voorzien. Op een 10-tal plaat sen is de voorzitter daarin geslaagd. Aangezien eventueel in de groote meer derheid der gemeenten, waar de zetel van een Raad van Arbeid is gevestigd, geen wo ningen of kantoren te huur worden aangebo den, staat den voorzitters der raden in den regel geen andere weg open dan door koop zich de beschikking te verzekeren over een gebouw van voldoende grootte. Uieraard zijn de gevraagde koopsommen onder den invloed van den bestaanden woningnood aanmerke lijk hoogèr dan eenige jaren te voren. Tot den aankoop van een perceel wordt intus- schen niet overgegaan dan na overleg met het bestuur der Rijksverzekeringsbank, welk bestuur het beheer voert over het Invalidi- teilsfonds, waaruit de koopsommen woiclen gekweten. Hierbij wordt nog opgemerkt, dat no de invoering der Ziektewet een deel van deze kos'ten, bijvoorbeeld in den vorm. van huur, zal komen ten laste van de ziekenkas sen van de Raden van Arbeid. Zonder goed keuring van voornoemd bestuur wordt niet tot aankoop van een perceel overgegaan, zoodat de bedoelde voorzitters bij hun zoe ken naar geschikte kantoorruimten niet vrij over rijksgelderi de beschikking hebben. In den regel wordt bij aankoop van een perceel de volgende weg gevolgd. Voor taxaties wordt de hulp van betrouw bare taxateurs ingeroepen. Op buitensporig hoöge aanbiedingen wordt niet ingegaan. Wel doet zich ook hier meermalen het géwone verschijnsel voor, dat, wanheec een maal een huis is gekocht, men aanstonds verneemt, dat er andere huizen voor lager prijs te koop zouden zijn geweest. Veevoeder voor zoetbfleren. Op vragen van den hen Weitkamp betreffen de het beschikbaar stellen van veevoeder voor de zoetboeréil nabij de vier cnante steden en betreffende de plannen..van den Minister ynii Landbouw ten aanzien van d consumptie aard appelen, hoefi Minister Van IJsselstcijn ge antwoord, dat hel juist is, dat bet voornemen beslaat een hoeveelheid buitcnlnndsch vee voeder mais, cocöskockcn, lijnkoeken enz. ter groote van ongeveer *100 000 ton, be schikbaar te stellen voor dc melklcvcranciers van de groote steden. Dit wordt wcnscheli.ik geoordeeld ten einde aan dc melkveehouders bepaalde eischen te kunnen stellen ten opzich •te van den prijs der tc leveren melk. Bemoeilijking van dc varkensmesterij kan uit die beschikbaarstelling niet voortvloeien. Er is (hans voldoende veevoeder tegen niet tc hoogen prijs ook voor dit doel tc verkrijgen. Extra uitgaven eischt deze beschikbaarstel ling van dc schatkist niet, aangezien dit vee voeder beschikbaar wordt gesteld tegen den kostepden prijsde aankoopprijs vermeerderd met dc vracht, betaald' bij aanvoeren, komen de in door de Rcgcering gcrequirccrde sche pen. Uitvoer van flesschen. De minister van Landbouw, nijverheid en han del heeft 'tot nadere aankondiging dispensa tie verleend van het verbod van uitvoer van flesschen. Deze- beschikking treedt in werking met ingang van 1 October. in de plaats van den heer G. Oldenice is tot wethouder van Assen benoemd de heer J. E. Smit (soc.-dem.) Naar wij vernemen"heeft II M. de Konin gin machtiging verleend om het in aanbouw zijnde <lepötschip voor ondcrzcebootcn in Nc- derlandsch-Indië den naam te geven van (Pelikaan". N E e c s t v a n den. hoofdcursus. Zooals men weel vangen 30 September e. k. de feestelijkheden aan ter herdenking van he*t 50-jarig 'bestaan van den Hoofdcursus te Kampen. Dc .Minister van Oorlog jhr. Alting von Geusau is voornemens den len October in persoon van zijne belangstelling in dit her denkingsfeest te doen blijken. voor ment huzaren", en daaronder links„Quatre Bras en Waterloo 1815, als regiment huza ren" en rechts„Tienclaagsche Veld|ocht 1831, als regiment lonciers". De bewoners van de pikeursbann, waaraan het genoemde gebouw gelegen, alsmede dio van de aangrenzende Geert Grootestrant, hadden eere-poorlen opgericht. In de stad wapperde van tal van openbare en particuliere gebouwen de driekleur. Talrijke particulieren en deputaties kwa men den commandant van het regiment overste jhr. van Kinschot hun gelukwenschen aonbiecien; onder meer de burgemeesters van Deventer en Zutphen, jhr. Beeloerts van Blokland, schrijver van de brochure „Oor sprong en Standaard van het 4e regiment hu zaren", generaal van der Wal, luitenant-ko lonel Erzey en voor het aanbieden van ge schenken, deputaties van het 1ste, 2de en 3a regiment huzaren. 's Avonds werd een gemcenschappelijkei» maaltijd gehouden voor officieren en reunis- ten. Hulpverleening aan burger wachten. Op grond van het Koninklijk besluit van 3 Januari 1919, no.- 115, lean militair personeel voor hulp bij de oefenin gen, alsmede wapenen^ledergocd en muni tie worden beschikbaar gesteld voor burger wachten, die voldoen aan de voorwaarden,, gesteld in Stbl. 256. Nederland e r s in R u s 1 a n cl. Het 'dagblad „Tubantia meldt: Onlangs is er melding gemaakt dat een aan tal Nederlanders o. w. dc Nederlandsche pre dikant le St. Petersburg, de heer II. P. Schim van der Loeff in Moskou door de Sovjet waren gevangen genomen. In het bericht werd ge zegd, dat dr. Nederland er»; ./eer slecht vcr- -za)i*gd werden. Zij waren reeds geruimen lijd in gevangenschap, terwijl hun bezittingen hun waren afgenomen, Thans is dhtTi' de echtgc- noolc van den heer Schim van der Loeff hier le lande, bericht ontvangen dat deze heer met nog eenige Nederlandss in Finland is aange komen, vermoedelijk i het gezelschap reeds op weg naar Nederland. J. L. vanden Br oekefTc Amster- c!oc is op 63-jarigen leeftiid, na een lang durige ziekte overleden de dirigent van het zangkoor der Vrije Gemeente, J. L. van den Broeke. N c d e r 1 aai d s c h V a k v e r c e n i g i n g e n. men staat het thans vast, Stenhuis en Joh.Rrnutienm Is voorzitter en secretaris V e r b om d van Naar wij vernc- lat de hccrc.li R- zullcn optreden n hel N. V. ter •de i Edo Eeuwfeest van het 4e reg, hu- z a r e n. Het feestvierende regiment huzaren maakte gisteren een militairen marsch van Zutphen naar Deventer. Onder groote belangstelling trok de troep in marschtenué, met de kolbaks op en voor afgegaan door de muziek, van de versierde IJzendoorn-kazerne door Zutphen s straten en verder den weg op naar Deventer, waar te ongeveer één uur de intocht gedaan werd. vervanging van dc hceren J. Ou FLmmcn. Bovengenoemde lurren /i;n thans bestuur ders van den Fiibi i Topbeidci hond en den Centra len Bond van Trans >r,r|., beiders. R ij 1; s o e r s once 1 Tiet Persbureau van de Cent rule van-Vere- ^iaiiu.'-n yaii Perso neel in 's Rijksdienst meldt dal Donderdag door den Minister von Marine in audiëntie- werden ontvangen de 1" eren F. Perdok Ilzn. en II. p, Be.ik, bestuursleden m ovengenoem de Centrale efi dc'besturen 'nversrltil lend organisaties' bij., liet Loodswezen'. De Minister zégde po- dal -in' Oetobfr a.s- een bevordering z'oe i' •'■hén van het lagere personeel in flood 'ien t fnvit. oz.en en lo'ods-kweekelinson). Voorts zegde Kxc. een onderzoek toe i aar de c-' P'i'l.e werking. \on de Yoedir.gsgeld-'-» v.-.or liet loodspe.rso- nccl en naar de nadneli««r» gevolgen voort spruitende uit de (lel ach ■•■••ring van* dit perso neel. De dcpu'atie verdedigde voorts het benoe men van ren commissie van overleg, die zal moeten worden geboord over personeelsaan- gelegervhedcn. De M:, r ri -verv egir.g ton en zal aan r?n c-*»mmv.sic U't dit personeel in begin October fo^'.aan nu Tr,el den hcci Perdok een rondreis h* door dc ver schillende dustrir'f,n. ,r>~ de ontevredenheid oud te onderzoeken om ver brengen. Ook <""r b 1 ■■•gi-focsoneel va» liet mari-HVocoijnjii P cocrd geliik stellen 'met dezelfde cMi -bi b i ag werld'T" de der r-'trn wcr1' m 'c. slpT piilatïc. CV *01) 0 0", nj voor ellen 'oc le p i v' wachting van de d?f:r iPdn d-> 'doUCIl VOO i loo'Kpersohecl Mgens rapport uit tc mvg de de» uinvlooP-m irruirn in nt- V? regeling. u n g e n.e*ir. D u i t s c h e krijg s g e Men schat het aantal Duitsche kri|gsg.e- vajvgenen, die gaandeweg zullen repatrieerep Hier ging de stoet door de met vlaggen ge- on 96,000 min, waarschijnlijk zullen er 40 tooide stralen en vervolgens naar de versier de kazerne. Nader werd gemeld Aan de kazerne, de rijbaan, de stallen en die der ingangen tot deze gebouwen, waren versieringen met groen, bloemen en vlaggen aangebracht. Boven een der ingangen prijk te het opschrift: „100-jarig bestaan 4e regi- h 50,000 over Rotterdam komen. Via Zeve. naar of Oldenzaal zetten zij don de reis naa. Duitsohland voort, alwaar in de militair* kampen te Friedrichsfeld bij Wesel, Dulmer en Munster hun aangelegenheden worder ^geregeld. Als dooi voerhuis doet te Rotterdam diend de loods van de Union Sulphur Cie.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1919 | | pagina 5