„DE EEMLANDER"
M»! KI «raimitiïï Lisa's'
BUITENLAND
Battenlandsche Berichttii
FEUILLETON.
TS10TS.
Gummi Ansica ZtioSlnslati
J. Grootendorsf
nin~
18e Jaargang Ne. 111
■V.i "i
rct CO!' f 2"'0, r" WCCl< 'met O"'1» verrckering
tcj.cn ongelukken) f 0.15. tUondeclijko nummer»
i OOI
HOOFDREDACTEUR: M». D. J. VAN SCHAARDENBURG
UITGEVERS': VALKHOFF C.
BUREAU: ARNHEMSCHEPOORTWAL. HOPK UTACOHTSCHeSTR.
INTERCOMM. TELEFOONNUMMER 613
Maandag 3 November 1919
kewijsnummer. elke regel meer 0.20. dienstaanbx»
dingen 1-5 regel» 0.50. Voor handel en bedrijï
bestaan teer voordeelige bepalingen tot hel herhaald
idverleercn. bij «bonncmcnt Een# circulaire,
toevallende do voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden. Bewijsnummers 5 cent.
Politiek Overzicht
Wij hebben van graaf Czernin de uit
spraak aangehaald, dat de gedachte zeker
juist was, dat er een Duits ch militarisme be-
Itorvd, maar dat dit niet een specialiteit van
Duitschland was en dat ook nog elders dan
lan de oevers van de Spree een militarisme
bestond. Een merkwaardig bewijs van de
juistheid van deze uitspraak levert een de-
ter dagen uitgekomen boek, dat de levens
herinneringen bevat van lord Fisher, den
gewezen chef van de Britsche admiraliteit,
Daarin worden verbazing wekkende dingen
onthuld. De schrijver vertelt, dat
hij in de jaren 1Q05 en 1908,
d\is tol twee malen toe, getracht heeft
de toestemming van zijn koning te krijgen
lot een vernietiging van de Duitsche vloot
zonder voorafgaande oorlogsverklaring. Hij
heeft dit voorstel gedaan, omdat hij er vast
van overtuigd was, dat een oorlog tusschen
Duitschland en Engeland niet zou zijn te
vermijden. Den 14en Maart 1908 schreef
hij aan koning Eduard
..Dat wij tegen Duitschland zullen hebben
te strijden, is zoo zeker als iets, alleen
reeds daarom, omdat Duitschland's handel
zich anders niet kan uitbreiden." Lord
Fisher stond op het standpunt, dat de ver
rassing .pit en merg van den oorlog" was,
en wendde den vollen invloed van zijne
machtige persoonlijkheid aan om den Ko
ning, met wien hij nauw bevriend was, te
winnen voor zijne plannen, die hierin be
stonden, in de haven van Kiel de Duitsche
vloot midden in den vrede te „Copenhagen",
d. w. z. haar zonder oorlogsaanzegging in
den grond te boren, zooals Nelson meer dan
honderd jaren geleden met de Deensche
vloot, in Kopenhagen had gedaan.
Met betrekking tot 1905 schreef Fisher
„Het' was toen een tijd van bedruktheid en
onvoldoende gereedheid in Duitschland, het-
c-en maakte, dat het oogenblik bijzonder
mistig scheen om Nelson's Kopenhagen te
nerhalen. Maar ach, wij hadden geen Pitt,
pen Bismarck, geen Gambetta. En dienten
gevolge zijn deze verschrikkelijke oorlogs
jaren gekomen met de millioenen gesneu-
v eltlen en verminkten."
fishers plan bepaalde zich niet tot een
y rrassenden aanval op de Duitsche oor
logsvloot. In verband daarmee was het aan
land brengen van een leger in Pommeren
betaamd, eveneens om den „onvermïjdelii-
ken oorlog" te voorkomen. Het ijverigst
werkte lord Fisher voor zijne plannen in
het jaar 1908. Maar hij hield ze geheim
voor de politieke regeering. Zelfs de eerste
minister Campbell Bannerman mocht er
niets van weten. Hij schreef„Ik zou mij
liefst buiten de verdedigingscommissie hou
den totdat Marokko geregeld is, want ik wil
mijn veldtochtsplan aan niemand onthullen,
zelfs niei aan C. B. De eenige man, die
v.in de zsak weet, is Sir Arthur Wilson, en
die is zoo gesloten als een bus. Het succes
7..:: geheel afhangen van vlugheid en ver
rassing, en als ik er iemand iets van vertel,
zal het met beiden gedaan zijn."
Men heeft hier te doen met plannen, die
niet tot uitvoering gekomen zijn. Maar zij
getuigen van de geestesrichting van den
man, die vóór den oorlog een aantal jaren
aan het hoofd van de Engelsche marine
heeft gestaan. Die komt niet e®rst nu aan
den dag. Lord Fisher heeft van zijn hart
geen moordkuil gemaakt. In Maart 1916
heeft hij in een open brief aan admiraal
van Tirpitz, den schepper van de Duitsche
ooriogsmarine, dezen lof gebracht voor zijn
beleid er. tot hem gezegd„Gij zijt de
eenige Duitsche zeeman, die wat van den
oorlog verslaat. Maak uwen vijand dood,
zonder zelf om het leven te komen. Ik heb
geen blaam voor u wegens de Uboot-ge-
schiedenis. Ik zou zelf hetzelfde gedaan heb
ben, maar onze idioten in Engeland zouden
dat niet gelooven, als ik het hun vertelde."
Dit vertelt lord Fisher in ronde zeemans
taal. De wensch, die hem bij het ontwerpen
van zijne plannen bezielde, is vervuld. De
Duitsche vloot is vernietigdhet Duitsche
militarisme is ondergegaan. Maar dat nu
ook het militarisme elders dan aan de oevers
van de Spree verdwenen is, is moeilijk te
gelooven en de onthullingen, die het boek
van lord Fisher brengt, kunnen zeker niet
bijdragen om dat geloof op te wekken.
Den 29en October is in Washington de
door het vredesverdrag ingestelde interna
tionale arbeidsconferentie voor hare eerste
zitting bijeengekomen. Deze eerste samen
komst geschiedt niet onder gunstige om-
standigheden. President Wilson, die haar
heeft bijeengeroepen, is door zijne ziekte
verhinderd haar persoonlijk te leiden. In
zijne plaats treedt het hoofd van het arbeids-
departement in zijn kabinet als voorzitter
op. Die draagt ook den naam Wilson, maar
mist het gezag van zijn op den presidents
zetel tronenden naamgenoot, te meer om
dat in de conferentie geen eigenlijke Ame-
riknansche delegatie aanwezig is. Die kon
eerst komen, als het vredesverdrag door
den senaat bekrachtigd is. Zonder ^gedele
geerden van Amerika, Duitschland, Rusland,
Oostenrijk en Hongarije, zonder den presi
dent, die haar heeft bijeengeroepen, is deze
conferentie voorshands niets meer dan een
romppnrlement.
Nog in een ander opzicht zijn de omstan
digheden voor de conferentie ongunstig. De
strijd tusschen arbeid en kapitaal in Amerika
heeft in de laatste wjeken steeds scherpere
voimen aangenomen. De staking in de ko
lenmijnen der Vereenigde Staten en de maat
regelen, die de regeering met steun van
het congres neemt om aan de gevolgen, die
daarvan zijn te verwachten, het hoofd to
bieden, loopen zeer ongelukkig samen met
deze eerste bijeenkomst van de arbeidscon-
ierentie. Het zou zeer te betreuren zijn, als
dit een nadeeligen invloed had op den loop
van zaken, want van het slagen van deze
conferentie hangt in zekeren zin de goede
werking af van het orgaan voor den socia
len vrede, dat in hoofdstuk XIII van het
vredesverdrag in elkaar is gezet.
Het zou op het eerste gezicht vreemd
kunnen schijnen, dat een van.de eerste
daden, uit bet vredesverdrag voortvloeien
de, is .de bijeenroeping van eene arbeids
conferentie. Men ziet niet terstond het ver
band tusschen het samenkomen van dit
werkliedenporlement en het diplomatieke
stuk werk, dat als het is geratificeerd, het
einde van den oorlog zal beteekenen. Toch
is bij aandachtige lezing van het vredesver
drag dat verband wel aan te wijzen. Ge
sloten na eene reuzenworsteling, die niet
alleen gebieden heeft verwoest maar ook
het politieke en sociale samenstel van tal
rijke staten vernietigd heeft, kan het ver
drag' van 28 Juni 1919 niet pretendeeren
de orde in Europa te herstellen op grond
van zijne 440 artikelen. Behalve op enkele
scherp en duidelijk geformuleerde punten,
hebben de vredesonderhandelaars er van
moeten afzien afdoende oplossingen op te
stellen. Vandaar de talrijke compromissen
die zijn uitgedrukt door de verschillende
formules van volksstemmingen, bezettings
zones, mandaten van den volkenbond enz.
Daar zij de onmogelijkheid inzagen om
reeds dadelijk tot een besluit te komen,
hebben de stellers van het verdrag de op
lossing voot later aangehouden en .zich eT
toe bepaald de methode aan 6e geveiv
waardoor de oplossing ter gelegener tijd is
te krijgen.
Het hoofdartikel van dit programma van
geleidelijken wederopbouw van Europa is
de overeenkomst van den volkenbond. De
volkenbond heeft ten doel de volken dich
ter bij elkaar te brengen, hen beter aan el
kaar te doen kennen en de onwetendheid
en het misverstand weg te nemen, die in
het verleden zoo dikwijls de kiemen van den
oorlog zijn geweest. Zich bewust van de
beteekenis, die voor den binnenlandschen
vrede van ieder land de betrekkingen tus
schen arbeid en kapitaal hebben, hebben de
vredesonderhandelaars in het dertiende
hoofdstuk een organisatie van den arbeid
opgebouwd, die in het kader van den vol
kenbond eene voortdurende wisseling van
gedachten zal verzekeren tusschen de ver
schillende regeeringen over de arbeids
vraagstukken en een aanhoudende gemeen
schap tusschen de arbeidersklassen van die
landen in stand zal houden. De organisatie
van den arbeid is een en misschien het
belangrijkste van de hoofdstukken van
het in het volkenbondsverdrag opgenomen
programma. De arbeidsconferentie te
Washington is dus, reeds voordat het vre
desverdrag volledig is geratificeerd en in
werking is getreden, een eerste optreden
van den volkenbond en als 't ware de eerste
proefneming tot praktische verwezenlijking
van deze grootsche poging tot wederop
bouw op politiek en sociaal gebied. Er is alle
reden om de hoop uit te drukken, dot deze
poging een goede uitwerking zal hebben
en de slechte voorteekenen zal logenstraf
fen, die zich bij haren aanvang vertoonen.
Parijs, 1 Nov. (N. T. A. Draadloos van
Lyon). In den Zaterdag gehouden bijeen
komst van den Oppersten Raad onder voor
zitterschap van Clemenceau hield men zich
opnieuw bezig met de maatregelen, die geno
men moeten worden in verband met het in
werking treden van het Vredesvredrag. Het
schijnt thans onmogelijk, dat het van kracht
worden van dit verdrag, dot automatisch
volgt op de vervulling der formaliteiten van
het raficatiebureau, zou kunnen plaats heb
ben op 11 Nov. a.s.
De Opperste Raad,' waarin maarschalk
Foch 'aanwezig* was, besloot de Duitsche re
geering in een nota 'uit tc noodigc-n voor
korten tijd een detegarfie naar Parijs te zen
den om met de vèrtegenwoordigets van de
geallieerden en der.-intergeallieerden staf,
de'practische wijzigingen van de verschillen
de voorwaarden van het wapenstilstandsver
drag te bespreken, welke onmiddellijk moe
ten uitgevoerd worden, wanneer het verdrag
van Versailles van kracht zal worden.
De nota, welke aan de Duitsche regecring
zal gezonden worden, zal haar tegelijkertijd
mededeelen. dat zij voor het van kracht wor
den van het vredesverdrag een protocol
moet teekenen, waarin de clausules van het
wapenstilstandsverdrag, welke niet uitge
voerd werden, staan opgeleekend. De tekst
van het protocol is nog niet opgesteld.
New-York, 2 Nov. (N. T. A. Draad
loos). Gisteren heeft senator Lodge aan den
Senaat een schriftelijk voorstel doen toe
komen, strekkende tot vaststelling, met al-
gemeene goedkeuring, van den datum, waar
op de eindstemming over het vredesver
drag met Duitschland zal plaats vinden, op
12 November. Voorts stelt hij voor,"dat op
en na 10 November geen senator meer dan
eenmaal het woord zal voeren en langer dan
10 minuten zal spreken. Den 12en Novem
ber om 5 uur zullen de debatten worden
gesloten, waarop tot stemming zal worden
overgegaan, totdat over alle amendemen
ten en reserves, en ten slotte over de eind-
motie tot ratificatie' zal zijn beslist.
Senator Hitchcock heeft een tegenvoor-J
stel ingediend, volgens hetwelk de Senaat
eiken dag een uur vroeger zal bijeenkomen
en de spreektijd tot 15 minuten voor eiken
senator zol worden beperkt. i
Senator Fall had reeds vroeger gevraagd
de stemming op 10 November vast te stel
len.
P a r ij s, 1 N o v. (N. T. A. Draadloos van
Lyon). De Opperste Raad hervatte Zater
dagmorgen de besprekingen over.de vredes-
bepalingen aan Bulgarije op te leggen. Het
antwoord van de regeering te Sofia op het
ontwerp van de Entente was te Parijs over
handigd op 24 Oct. j.l. en onmiddellijk rond
gezonden aan de verschillende commissies
der conferentie. Nadat die commissies hun
onderzoek voltooid hadden bereidde de com
missie van coördinatie haar rapport voor dat
voorgelegd werd aon den Raad en dat in be
ginsel concludeert, de oorspronkelijke tekst
te handhaven, op enkele kleine veranderin
gen na.
Dc Raad heeft beslist, dat Servië en Ru-
menië geen vrede met Bulgarije kunnen slui
ten voordat het verdrag van St. Germain on
derteekend is.
P a r ij s, 1 No v. (N. T. A. Draadloos uit
Lyon). Uit Athene wordt gemeld, dat bij ko
ninklijk besluit de minister van buitenland-
sche zaken, Politis, benoemd is tot vertegen
woordiger van Griekenland in den raad van
den Volkenbond.
B e r 1 ij n 1 Nov. (W.-B.). Volgens de
Lokal Anzeiger werd op bevel van den op
persten bestuurder van het Saar-gebied de
kolenuitvoer uit het Saar-gebied naor
Duitschland, de neutrale en geallieerde lan
den voorloopig stopgezet. De Fransche
overheid eischt van de mijnwerkers over
werk en wil ook door vermeerdering van de
kolen-treinen den aanvoer uit het Sanr-ge-
bied naar Frankrijk opwerken.
Frankfort aa,n den M a i n, 1 Nov.
(W. B.). De Frankfurter Zeitung bericht uit
Wiesbaden De opperbevelhebber der geal
lieerden heeft den eersten burgemeester Dr.
Glassing van zijn ambt ontheven. Deze wordt
er van beschuldigd, dat hij door slecht be
heer en onvoorzichtigheid veel bij heeft ge
dragen lot den ernstigen toestand op 't ge
bied-der kolen voorziening in Wiesbaden. Bo
vendien moet hij de Fransche autoriteiten,
van toestonden, die de werkzaamheden der
takken van dienst en de openbare orde in
gevaar konden brengen, pas laat in kerwris
hebben gesteld. Volg'ens dc' Prank f. Ztg. is
dit motief slechts èen doekje voor het bloe
den.
P a r ij s, 1 No v. (N. T. A. Draadloos uit
Lyon). Uit Brussel wordt gemeld, dat graaf
de la Faille de Levo^ghem, die België te
Tokio vertegenwoordigt, binnenkort zal wor
den aangewezen voor Berlijn, doch aanvan
kelijk slechts ah zaakgelastigde zal optre
den.
Londen, I Nov. (R.). Aan de lunch die
den Sjah van Perzië in de Guildhall werd
aangeboden, zeide Curzon, dat de betrekkin
gen tusschen Engeland en Perzië gebaseerd
waren op de belangengemeenschap der
beide landendaarom moest Engeland Per
zië hebben bij het herstel van vrede en rust.
De Sjah antwoordde met een toespraak
waarin hij zeide c!at zijn vurigste wensch was
nauwe handelsbetrekkingen tusschen het
Oosten en het Westen tot stand te brengen.
Weenen, INov. (W.-B.). De Arbeiter-
zeitung maakt den tekst openbaar van hel
plan voor een monarchistischen opstand,
waarvan Friedrich Adler gisteren op de so
cialistische partij vergadering gewag maakte
en dat uitgaat van een zoogenaamde vrijwil
lige burgerwacht. De opstand zou beginnen,,
zoodra het geheime wachtwoord „Heiden-/
kingsdog" uitgegeven werd.
De Arbeiterzeitung deelt mede, dat de
regeering dadelijk een onderzoek ingesteld j
en een aantal verdachte personen gehoord
heeft, en dat de volksweermacht gisteren in
alle kazernes van Weenen tegen het plan
betoogd heeft. -
Weenen, 31 Oct. (Corr.-Bur.). Op de
agenda van het heden geopende congre»
van de Duitsch-Oostenrijkschc sociaal
democratische partij komen o. a. voor:
Grondwettelijke vraagstukken (inleider
staatskanselier Renner) en het socinal-eco-
nomisch program (inleider dr. Otto Bauer).
President Seitz verklaarde o. n. dat het
congres als zijn voornaamste doel moest bc- 1
schouwen de eenheid van het proletariaat,
waarvoor men zoowel binnenslands als in do
Inernationale moest werken.
Staatskanselier Renner woonde dc opo<
ningszitting bij. h
Komenetz Podolsk, 31 Oct. (Ukr..
P.-Bur.). Aan het front van Denikin woedt
sedert drie dagen een hevige strijd. De vij-®1
and heeft veel versterkingen aangevoerd eni
tracht de overgang over de Boeg te forree-^
ren. Onze troepen boden een succesvollen
tegenstand. Bij Brezlof werd de vijand ver*
slagen. Westelijk van Oratof sloegc-n onztf
troepen een sterken vijandelijken aanval al,
In de richting van Odessa zijn onze af*
deelingen tot Anonief doorgedrongen, Een'
groot aantal gevangenen en een zwaar be
laden trein vielen in onze handen.
B e r 1 ij n, 1 Nov. (W. B.). Op 24 Oct.
werd door de Duitsch-Poolsche militaire sub*
commissie een overeenkomst gesloten, dio
de termijnen en de zón es voor de economie
sche ontruiming der aan Polen af te stand
gebieden door de Duitsche troepen regelt,
De Poolsche opmarsch begint op den twee-<
den dag na het deponeeren van het protocol
inzake de ratificatie van het vredesverdrag
door de voornaamste mogendheden te Pa
rijs. Het van kracht worden der overcen-
kosmt is van het tot stand komen van het ge-
heele verdrag met Polen afhankelijk.
B e r 1 ij n 1 Nov. (W.-B.). Naar aanlel-
ing van een gevecht tusschen Litlausche
en Duitsche troepen, waarbij zes Duitsche
soldaten gedood werden, heelt dc Duitsche
regeering tot de Littausche een vertoog ge
richt, en strenge bestraffing van de schuldi
gen geëischt. Aan den vertegenwoordiger
vari Littauen te Berlijn is verzocht dezer»
stap bij zijn regeering te ondersteunen.
Berlijn, I Nov. (W.-B.) De rijks re»
geering heeft aan de troepen in de Boltische
landen, die weigeren het bevel om terpg te
keeren op te volgen, een laatste waarscluu
wing gezonden, waarin zij iedere andere po
litiek dan die der onmiddellijke ontruiming
yan de Baltische landen, als misdadige avon-
turierspolitiek brandmerkt, welke thans ceeda
het geheele Duitsche volk in het grootste
gevaar heeft gebracht en nog meer moei
lijkheden zal veroorzaken. Daarom, zoo zegt
de waarschuwing, heeft de tijksregeering het
laatste onverbiddelijke middel aangegrepen
om de op een dwaalspoor gevoerde troepen
op het laatste oogenblik tot bezinning ta
brengen.
De waarschuwing wijst ten slotte op do
gevolgen van de straffen en op dc strenge
heid van den noordelijken winter waaraan
de troepen worden blootgesteld en besluit
met de woorden „Weg uil de Baltische
landen! Terug naar het Vaderland!"
Berlijn,! No v. (W.-B.). Tot bestrijding
van de werving voor dc legers in de Bnlti*
sóhe landen werd op bevel van den rijks*
we er mini ster Noske een buitengewone t-c4i*
Overgenomen van de politie uit Utrecht
een Duitscher K., wiens aanhouding was
•vcvzochf door den Officier van Justitie te
Leeuwarden, daar hij wordt verdacht van
verduistering. Hij wordt doorgebracht naar
2 volle.
Roman
door
Mr. 1. IJ. J. LAMBERTS IIURRELBRINCK.
-
Eens weer de Zcllebeker in „hun wagen,
wrrvr.: Graduske naar het stadje is gereden
cn.... Thcodoor monnend het paard het kind
ii' -U'stTcki neerliggend op dc kussens.
Met bleek- M'hrikgczicht is Berbke naar het
ek gcloopen, heeft dit geopend met trillende
hand.
„Wat... wat is er gebeurd'' heeft /ij gevraagd
i" angstig gestotter..
9b, ge hebt er u niet bezorgd over tc ma-
ken Berbke'' heeft Goosens haar gezegd
t is jjiet erg fcocr 't is alles goed afgeloo-
pen.
Maar wat... wat dan toch?'*
l-ii toen heeft Theodoor haar verteld, dat
aij op weg naar Robertsville, vlak bij een klein
boschje een akeligen schreeuw heeft gehoord,
tint hij toen, zoo gauw als hii kon, is eeloo-
pen naar dc plaats van waar kwam die gi), dat
hij toen gezien had een grooien gajootl) met
rooden tong uit den spitsen bek, die, op den
wagen gesprongen, zich op Graduske had ge
worpen hij natuurlijk toen ook subiet op den
wagen; hij had het beest in z'n nek gegrepen
en geworgd het kreng had hein nog eerst
in z'n hand gebeten het dier had Graduske
ook gebeten in z'n been gelukkig niet erg;
't jongske zou er niks van nahoucn, de wond
was niet diep, dat had hij al onderzocht 't
was niks anders dan dc -schrik, dat hij zoo
bleek zag met 'n paar dagen zou alles, wel
weer in orde zijn. Op dit oogenblik niet besef
fend, dat ze alleen tehuis is, dat haar vader
cn Jeanc op d<? ka toen vel den zijn, heeft ze
verbonden eerst haar kind, zich zelve over
tuigd, dat dc beet niet ernstig is, zooals Theo
door Jiaar reeds heeft verzekerd en vervolgens
heeft ze de witte strooken gewonden om zijn
hand.
Een toomeloozc drang in haar om tc druk
ken die hand, tegen haar lippen, die hand, die
haar kind heeft gered, dip hand Aan hem,
dien zij lief heeft nog inniger, nog vuriger dan
voorheen... 't mag niet... 't mag niet... oogen-
blikken van doodsbenauwing, waarin zij voelt
het bloed vlammen in haar aderen als heet
koortsgeschroei; een nevel, die verduistert
haar ooger.. een voelen van een in haar
lichaam opdeinende, haar overweldigende
zwakte, die haar zal doen neerploffen en tege
lijk in haar hersenen één gedachte, één wil:
sterk blijven... sterk.
Goddank... 't is klaar; zij heeft dc linnen fee-
per» vastgesnoerd met stevigen knoop.
„Dank Bèrbke'* heeft hij gezegd met vroolij
ken, gullen lach „ik heb nooit geweten, dat
l) Ifyena der praeriëb-
gij zooveel force hadt in die kleine, handjes
't is krek of ge mijn arm hebt vastgcmetseld."
„Niks tc danken, Thcodoor" zonder hem
aan tc zien, contrarie -ik heb u tc bedanken,
zonder u zou ik nu mijn kind niet meer heb
ben, ik zal nooit vergeten, dat ge dat voor mij
gedaan hebt."
„Allei, allei, 't is dc pijnc niet waard, elke
andere kerel 7,011 krek hetzelfde gedaan heb
ben rt heeft zeker zoo moeten zijn, dat »k
het juist was, die d'r zoo kort hij was A >s
zeker een -beschikking van onzen lieven Heer
geweest die heeft er secuur een intentie
mee gehad" terwijl zijn hoofd neigt naar
het hare.
O God... 0 God... daar is het... daar is het.
STERK EN UOEDKOOP IN HET
GEBRIIK.
Verkrijgbaar IMJ-s
HOF 33.
het lang gevreesde ze moet weg, de kamer
het huis uit weg uit zijn nabijheid... zc zou
niet langer weerstand kunnen bieden, ze zou
moeien schreeuwen, gillen, „ik heb je lief, ik
heb jc lief en t mag niet.... 't mag niet.... zij
is getrouwd... on dan persend dc woorden uit
de dichtgeschroefde keel... nu moet ik vader
en Jcanc toch ook gaan vertellen, wat gc voor
mij gedaan hebt en zij wankelt weg op dc tril
lende looden bcenen.
Even buiten heeft zij niet meer hoog kunnen
houden het afgemat, krachteloos lijf; zij is ge
vallen, tegelijkertijd uitbarstend in snikkend
geween.
Zoo heeft Jeanc haar gevonden.
„God wat heb je Berbke" heeft hij gevraagd.
„Graduske is door een gajoot gebeten.''
„Jezus Maria... erg?"
,.Necn gelukkig niet hij was cr direkt
bij."
„Wie?"
„Theodoor".
„Zoo... die" zonder nader vragen.
Thans alles hem duidelijk
Lang, heel lang tegenover elkaar, schuw
ontwijkend elkanders blikken.
Eindelijk: „en waar is nu Graduske?'*
„Thuis, in dc kamer?''
„Heb je hem dan 7.00 maar alleen gelaten?"
„Neen... hij... is nog bij hem."'
En weer heeft Jeanc begrepen, waarom zij is
gevlucht, waarom zij haar kind heeft verlaten
op dat oogenblik.
„Arm, arm Berbke'' terwijl hij haar. zacht-
kens opheft, zijn arm om haar lendenen slaat,
haar draagsteunend geleidt naar hunne wo-
Een huivcrangst, die onwillekeurig haar
doet terugduwen den rug* nis zij dc eerste
schrede zet op den trap.
„Kom Berbke, "11 beetje courage we. moe
ten toch naar hem gaan zien... naar jc kind."
„Ja, ja,'* in flauw gclispel en verder met
korte schuivende passen naar het Vertrek, dat
zij zoo even heeft verlaten.
Ilij is weg... Goddank... weg... Graduske al
leen nog maar in de kamer... op hel bed.
Een nieuw schokschouderend gesnik en zij
heeft zich geworpen op haar kind, hem ge
prest tegen haar borst, zijn gezichtje bcgloei-
end met hecte kussen.
„Wat is er... wat is er gebeurd" eenklaps de
Stem van den ouden Voncken acliter hen.
#,Een gajoot heeft mij gebeten, groot'vadp.r,"
mei helder vroolijk stemmetje, „maar 't is niks
erg hoor oom Thcodoor. was gelukkig
dicht bij mt. ik wou, dat jelui dat gezien
lvadt, hoc die dat leelijkc beest in z'n nek pak»
tc, met z'n kop legen liet' rad sloeg en tcgc-
i 'ijker tijd dc anderen tegen hun snuil irnpto/1
„Welke anderen?"
„Wel, ook gajuten.
„Waren er dan nog mee;?''
jé, zéker n stuk of tien, mnnr ze waren
allemaal bang voor hem; «c li' Pen allemaal
voor hem weg, liet bosch in."
Heilige maria wal 'ii kerel... wat '11 kerel*
die man, dien yij lief heeft.
„Goddank ventje, dafje er zoo bent afgclio-
1 rnen en heb je oom Theodoor ook vricndelijlfi
bedankt?'*
,Ja zeker en moeder ook."
„Was die er dan ook bij?'*
„Neen, maar hij is bier geweest, hij heelt
mij gebracht."
„Jammer, toen ook niet hier was, ik
zou hem ook zou gaarne de hand gegeven heb»"
ben voot dc redding van mijn kleinzoon, maar
ik /ai[ 't -Zondag dóen, na dc Mis, dan ga ik'
met jc naar lierri loc - jcui gaan zeker mec?'t
O Go,'d alweer, alweer die martelingen, dia.
folteringen, dat zijn bij elkaar, dat bij tn voor.
zich hebben het geluk-, het groot, ccnig geluk,"
de zaligheid, liet zoo tc kunnen grijpen, zooi
tc kunnen omvatten en toch niet te kunnen 'be«
reiken, altijd teruggeduwd, - weggeslingerd
door dat 'verdoemde Van vroeger, door dat
vervloekte verleden, 'waaraan zij vast zit roet
ijzeren kettingen.
•**tr - f - -*•'#>»
(Wordt vervolgd).
