Avondjaponnen
Gekleeds Blouses.
STADSNIEUWS
ST. EMILION
Wijnhandel 1.1. Schoterman 8 Zoon Utrechtschestraat 17 Telf. 145
UIT DEN OMTREK
BERICHT
£*?3EIDERS!
WERKT
voor't NOODLIJDENDE KIND
SfeiiopH Raadsver-hg
MODE - MAGAZIJN
ROBERT
en
iden gesteun nis het particulier initiatief vol- aankoop van de noodzakelijkste levensinid-
«iovnde is. De Zuiderzeevisschers behoeven delen.
over hun belangen niet ongerust te zijn. ]h r van Vredenburgh te
Hun vertegenwoordiging in den Zuiderzee- Luxemburg. Ilavas-Reuter seint dd. 1
raad is niet noodig. Het Twentsche kannlen- dezer uit Luxemburg:
(plan is in nader onderzoek. De instelling- Jhr. v. Vredcnburch, de Ncderlandsche gc-
\an een Rijksbouwdienst wordt overwogen, yant tc Brussel, is met zijn echtgcnootc nange-
ln onderzoek is de afwatering van het Dom- l omen. De gezant zal morgen zijn geloofsbrie-
mtigebied. ven aan dc groothertogin overhandigen.
De heer De M u r a 11 (U. L) trekt zijn
t. lie in. Crmmer.
De heer De Muralt (U. L.) bepleit ver-' Blijkens bij het departement van Buiten-
dieping der Scheveningsche haven tot 3.10 landsche Zaken telegrafisch uit Washington
M. beneden N. A. P. I ontvangen bericht is de toestand van den
De Minister overlegt met Oorlog. Nederlandschen gezant aldaar, den heer
.De heer Van de Bilt (R. K.) vraagt Cremer, bevredigend en gaat de patient
verbetering van de havenwerken te Philip- goed vooruit,
peno.
De Minister zegt overweging toe.
•De heer Ter Hall (N. P.) vraagt sub
sidie voor de A. N. W. B. voor het plaatsen
van waarschuwingsborden.
De heer B o n g a e r t s (R. K.) vestigt
's ministers aandacht op de wegen in Zuid het Spanderswoud, zooals men weet, een
Limburg en vraagt het ontwerpen van een van Hilversum s grootste aantrekkelijkheden,
v "eenplan. 1 Het eene gedeelte, groot 54 H.A., voor
De heer Schaper (S. D. A. P.) steunt 300,000, het andere gedeelte, groot ruim
hef verzoek van den heer Ter Hall. j 43 H.A., voor 226,300.
De Minister meent dat de provincies Keurt de Raad het voorstel goed, dan vra-
den A. N. W. B. moeten steunen. Een wc-, gen B. en W. machtiging om betreffende de
<g nplan is in voorbereiding. aan hel bosch te geven bestemming, voor-
De heer Van de Bilt (R- K.) wil een lichting te zoeken bij deskundigen, als de
verbindingsweg tusschen O.- en W.- Nederlandsche Heide-Moatschappij, tuin-
'L T^uwsch-Vlaanderen. j architecten e.d. Naar met zekerheid dus kan
De Minister kan dit niet toezeggen, j worden medegedeeld, bestaat het plan, het
De heer De Jonge (S. D. A. P.) be-Spandersvvoud ook als gemeentelijke bezit
ting in de grote hoofdzaak wandelbosch te
laten.
Per fiosch f 1.75, Bij minstens 25 fl. 15 ct, korting.
Uit S p a n d e r s w o u d. B. en W.
van Hilversum stellen den Raad dier ge
meente voor, over te gaan tot aankoop van
t 1 vit wegenverbetering in Limburg.
De Minister wijdt daaraan zijn aan
dacht.
De heer Deckers (R. K.) vraagt steun
i oor vereenigingen die de belangen der
Zuiderzeevisschers behartigen.
De Minister kan geen toezegging
doen.
"De beer Dresselhuys (V. L.) vraagt
Koe het staat met de nieuwe woning van den
Raad van State.
De Minister deelt mede. dat.de Regee-
rrr.g voor 6 ton de hand heeft gelegd op dc
perceelen van den heer Deen, hoek Java-
sirr.ot en Zeestraat. Wellicht kan de Raad
ven State (laar na het zomerreces zijn in-
ti ak nemen.
Bij de afdeeling Spoorwegen is aan de
orde de interpellatie-Braat over de tramsta-
king op de Z.-H.-eilanden.
De neer B r a a t (Platlelandspartij) schetst
den ouhoudbaren toestand op de eilanden,
wat betreft het verkeer. Hij vraagt of de Mi-
nisier, als bemiddeling bij de staking niet
helpt, een wetsontwerp wil indienen, om aan
den toestand een einde te maken.
De heer de Muralt (U. L.) vraagt sub
sidie voor dc tram van Bresken naar Relran-
tk -ment.
•_De Keer van Beresteyn (V. D.) be
pleit verbetering van het tramverkeer in het
Z.-W. deel der provincie Utrecht.
S m e e n k (A. R.) betoogt de
7/' «lie zich met ingang van liet
Stichting St. Ansfridus houdende verzoek
om voor de uitvoering harer plannen betref
fende den bouw van 110 woningen en 2
winkelhuizen een suppletoir voorschot groot
135,000.te willen verleenen.
17. Voorstel van B. en W. tot intrekking
van de „Verordening houdende het verbod
van het gebruik van gas uit de Gemeente
gasfabriek en van electriciteit door middal
van het gemeentelijk kabelnet op bepaalde
plaatsen en bepaalde tijdstippen".
18. Voorstel von B. en W. om aan de
Wed. J. G. van Unen, geb. T. Breuer onthef
fing te verleenen van het bepaalde in art.
2 der Verordening, waarbij eischen zijn ge
steld voor verlofslokaliteiten.
19. Voorstel van B. en W. tot vaststel
ling der gemeentebegrooting met bijlagen
dienst 1920 met de verslagen der afdelin
gen en het antwoord daarop van Burge
meester cn Wethouders.
20. Voorstel van B. en W. tot wijziging
der gemeenlebegrooting, dienst 1919.
Vervolg van het verslag der afdeelings-
vergaderingen.
2e afdeeling. Tot rapporteur wordt be
noemd de heer Th. H. J. Nieuwendijk. na
1 e kwartaal van 1 f>20 op «leze courant opmerking van den burgemeester, dat het
abonncereii. ontvangen liet I>agt>8n«l gewenscht 'S te breken met de gewoonte,
om steeds het jongste lid als- zoodanig te
benoemen, uit overweging, dat het beter is,
dat iemand met kennis van zaken als rap
porteur optreedt, die dan ook in den Raad
de voorstellen kan verdedigen en voorts
nauwere aanraking met B. en W. kan zoe
ken.
Een lid heeft uit den brief van B. en W.
gezien, dat deze begrooting feitelijk geen
begrooting is. Hij doelt daarbij op den post
voor onvoorziene uitgaven, ten bedrage van
130,000, waaronder zaken zijn begrepen,
die anders in de begrooting zelve zijn ge
raamd.
Evenals vorige jaren zullen ook dit jaar
wel weer vele wenschen worden geuit, maar
is daaraan te voldoen
Spreker gelooft, dat B. en W. tot dusver
steeds de inkomsten wat laag raamden doch
hij meent, dat deze keer het College niet
Schriel met de romin» is de post inkom-
lol 1 Jaiuiaii I-SiATIS.
Met 1 Jnuuarl kmi men ziclt
onze »a«8 miiiSstralIc we<ler nbonneereri
op fiaet
legen betallug van II.— per jaar.
Kennisgeving
HINDERWET.
B. on W. van Amersfoort,
Brengen ter kennis van het publiek, dat een
door E. J. Krause, namens Gebr. H. en J. de
Froe ingediend verzoek met bijlagen, om ver
gunning tot het oprichten van een meubel
makerij, te drijven door een electromotor van
3 P.K. in het perceel, gelegen aan de Vijver
no. 5
dat een door E. J. Ki'nuse, numerc; E. J. El.
noodzakelijkheid \an positieverbetering en 1 bertse ingediend verzoek om vergunning tot het stenbelasting is vrijwel verduboeld. Hij wil
per.sioensverhooging voor spoor- en tram-J uitbreiden van een bakkerij, door het plaatsen geen bepaalde wenschen uiten, doch een
1 nunten onder de aandacht brengen.
bestaan zeer groote bezwaren tegen
cen v^rajek, ingediend door E. J. de heffing van opcenten op de personeele
htausc, namens GA .van der Veer, omver- belasting: In het algemeen wordt toch ge-
w* f01 en Vün ï?""1-7 zeSd' dat speciaal de middenstand mede
door het daann plaatsen van een deegmachine
mei electromotor van V/, P.K. in het perceel oor2aak van de dl'l,rta 's- doi::h men denkt
ieuwstraat no. 29, op dan niet aan de belastingen, die onbillijk
de Secretarie der gemeente ter visie liggen, en drukken.
jr.i.jiwc.ui v .o.,,. I
■wcg-personeel. Hij waarschuwt het personeel, deegmachine met een electromotor van paar punten
i i - ,-r ".IC aan de Kampstraat no. 39, 7i bestaa
tegen sJaKingspJannen en raadt aan de wer- u uebias
r i en dat j
king van eten Loonraaa at te wachten.
De heer Bpumev (A. R.) acht het op
treden van hen die tot staking aansporen,
onverar. t\v oor del ij k
£)e heer W e i t k a m p (C. H.) vraagt uit- j alhier gelegen aan de Ni
der spoorwegbaan te Coevorden. i de Secretarie der gemeen
dot op Woensdag, den 3Ten December a. s., Spr. oordeelt het diarom niet billijk, een
des voorm. half elf, gelegenheid ten Raadhuize belasting, die in het bijzonder den midden-
wordt gegeven om bezwaren tegen het oprich- stand onevenredig drukt, te handhaven,
ten van de inrichting in te brengen. Voorts vraagt Spr. of toepassing te geven
zou zijn aan art 243 der Gemeentewet,
Se a waai uit blijkt, dat inkomen uit vermogen
ciaaf) bel oogt dat de spoorwegmaatschap- Raad d*r gemeen^Amers^ooi't^o^Maan'- 2waardcr ka" worden be,ast dan lnkomen ult
piien oneconomisch worden beheerd. Beier da,r 22 December 1019 des avonds 7 uur, an?/'cn f...
beheer zou betere sularieering mogelijk ma- nood,g voortzetting Dinsdag 23 Decern- vcn te pratfn"'hoewel hej
1,1 l65 namiddaSs 2 urn. ingevoerde pijprecht toch onevenredig
i 1. Ingekomen stukken en mededeelin- druVt op een bepaaide klasse.
Omtrent het tekort van het Woningbedrijf
2 Benoem,ng van leden voor verschil- meen, spreker, dat die raming veel te laag
lende commissies wegens periodieke aftre- !s Hij mecn( zeker te weten, dat dit be.
drijf, bij verderen voortgang van den tegen-
woordigen bouw. een vrij groot tekort zal
opleveren en vraagt of bezuiniging moge-
hreidin;
De heer T er H a 11 (N. P.) dringt aan op
•.Spoedige verbetering der pensioenregeling
wan het personeel der spoorwegmaatschap
pijen en op electrificatie der tram Koog
Delft.
JDe heer v a n de Laar (christelijk-so-
ken, waarbij de grootte van het gezin
aanmerking moet worden genomen.
Te 12 uur 50 wordt de vergadering geslo
ten.
ding.
3. Benoeming van een curator aan het
Gymnasium wegens periodieke aftreding
van Mr. J. C. Graaf van Randwijck.
4. Benoeming van leden voor de Com-
lijk is. Van deskundige zijde heeft Spr. ver-
IVr rich tea
De Staalscc r nt vcn 17 December bevat
c.rii de volgende Kon. keeKnien
L noc-md tot burgemeester van de gemeente
i i j Benoeming van leden voor de Gom- nomen dat onze bouwverordening te zware
op verzoek eCrvo! ontslagen m veruoni met Taa°. T n nomen, aar onze uouwveroraeiung ic
dc vithreiding v»n dc Eindhoven de I '.SSIC van oe2 C t °P het La=er °nder" eischen stelt voor den bouw von arbeiders-
theer P. H. van Mens, als tunrcmeester dScr ge 1 w,Ji- woningen o.E. wet betreft de fundeering.
jneente. Benoeming van twee leden van het j-jjj geeft wijziging der verordening in ovev-
Burgerlijk Armbestuur (vacature L. A. Baron weginf.
T, ?,a ",k ,v r.s an,ot a" S 0 s tvr]i- van Ittersum en Mr. Dr. H. Th. A. Verhoef). Spr.' lept aan de R. P. S. R de vraag voor
b eid. H. M. de Koningin heelt het volgende 6. Benoeming van een leeraar in de om v00r bet bijWOnen van Commissie-ver-
t' -ram ontvangen-, Ned- Taal en Letterkunde aan de Handels- 'gaderingen presentiegeld toe te kennen.
„De Poolsche mijnwerkers m L.mburg op dagschoo!. Tcn a,otte wijst s Deventer, waar
ver gadering van den 14den December ge-j 7. Voorstel van B. en \V. tot het inbren- terreinen worden aangewezen voor een
houden ,n Heerlen om den eersten verte- gen van gr0nden in het grondbedrijf. vIie"haven. Bij het uitbreidingsplan, dat
genwoordiger van het vrije Polen ,n Neder-1 8. Voorstel van B. en \V. tot verkoop'voor Amersfoort is vastgesteld, heelt hij er
land te verwelkomen, nemen de vrijheid van een percee| bouwterrein nabij de Rijks n;els van vernomen, of ook hier aan iets
Horer Majesteit eerbiediglijk te verzoeken H. B. S. aan J. Frima. dergelijks wordt gedacht,
hun diepste hulde en dankbaarheid voor oe q Voorstel van B. en \V. tot verkoop Een ander lid vindt de geleidebriei som-
gastviijheid, die zij in Nederland genieten, van twee perceelen bouwterrein aan de Bil- ber gesteld. Wel ziet hij in, dat de linan-
te willen aanvaarden. Leve Hare Majesteit derdijklaan aan J. van Keulen. ciën zoodani-r zijn, dat op allerlei manier
Koningin Wilhelmina, leve het Nederland-: 10. Voorstel van B. en W. tot overname moet worden"bezuinigd, doch z. i. hebben
sche volk!" I van een strook grond groot 9 M'. van Mr. B. en W. de bezuiniging ook uitgestrekt over
Dr. H. Th. A. Verhotef. posten, die daartoe niet geschikt zijn. Zoo
11. Voorstel van B. en \V. tot overname zïet hij slechts* een bedrag van ƒ350 uitge-
van de sloep voor het perceel Utrechtsche- trokken voor subsidie aan de Vereen, tot
straat 23 van G. v. Duin. bestrijding der tuberculose en ook, dat voor
12. Voorstel van B. en W. tot openbaren het armwezen, voor de reiniging en voor
verkoop van het grasgewas van de landerij- straten minder is uitgetrokken,
en onder Bunschoten en Eemnes. Alvorens het tekort bij het woningbedrijf
13. Vorrstel van B. en W. om een ere- te dekken door verhoo^ing der huren, zou
li d i c n t i e s. De gewone audiëntie van
'den Minister van Justitie zal Zaterdag 20 Dec j
a,s. niet plaats hebben.
Minister Dc Vries ongesteld j
De Minister van Financiën, mr. De Vries,
wordt door lichte ongesteldheid veihinderd
zijn bezigheden aan het Departement te ver-1
kleeding volledige gemeentezorg wordt.
Voorts merkt spr. op, dat de belasting op
de Openb. Vermakelijkheden onbillijk
wordt toegepast op de voetbalvereeniging
„H. V. C.".
Een ander lid heetf niet den indruk ge
kregen, dat B. en "W. belangrijke zaken heb
ben willen drukken. Ten aanzien der bestrij
ding van de ;herculose worden ook som
men besteed door het Burgerlijk Armbe
stuur. Voorts heeft hij den indruk gekregen
dat B. en W. de controle op de belastingen
scherper willen voeren en daarmede het
belastbare inkomen opvoeren.
Hij maakt de opmerking, dat de Gemeen
te bij woningbouw voordeeliger condities
kan bepalen. Zoo zijn er twee woningen,
die met steun van de Gemeente zijn ge
bouwd, nu veel -duurder verkocht.
Spr. vraagt, hoe denkt het gemeentebe
stuur over het bouwen van houten landhui
zen De grond er voor is beschikbaar en
als de Gemeente dien in erfpacht wil uit
geven, dan zou daarmee de grens en duur
an die noodwoningen kunnen worden be
perkt en de woningnood eenigszins worden
gelenigd.
Een der leden zegt, dat in de Commissie
ran Bijstcnd voor den Reinig.dienst is voor
gesteld, de werklieden te voorzien van olie-
jassen. Hij vraagt een post van 1000.
Een lid geeft te kennen, dat de Centr.
Boekhouding z.i. een duur instituut is.
Een lid merkt op, dat hij hei presentie
geld van de leden van den Raad te weinig
acht. Waar in Hoogland 2.— en in Soest
4.is toegestaan, meent hij, dat voor
Amersfoort een bedrag van 5.gewet
tigd is.
Door een lid wordt gevraagd of de ge
raamde kosten voor het raadsverslag wel
voldoende zijn. Zoo niet dan geeft hij in
overweging een meer beknopt verslag te
doen maken door een ambtenaar.
Een ander lid vindt dit laatste minder ge
wen scht.
Een lid vraagt, of de post van 4000
voor het drukken van de kiezerslijsten niet
verminderd kan worden, nu er het volgend
jaar geen verkiezingen ziin.
Een -der leden merkt op, dat z. i. het be
drag van 25 voor kleeding van de nacht
wakers te weinig is.
Een ander lid vraagt of het niet billijk
is, dat aan de boden ten Gemeentehuize,
die bij open-bare plechtigheden voorge- j
schreven kleeding moeten dragen, eene
vergoeding wordt gegeven.
Een. Jid verbs ast zich er -over, dat -voor
keuring van yleesch en vee nog minder
wordt uitgegeven dan voor vischkeuring 1 j
Een ander lid merkt op, dat hij zich ver
plicht voelt tegen de som van 700 voor
onderhoud Rosarium te stemmen, als tege
lijkertijd ook niet voor een verbetering van
den Parallelweg wordt gezorgd.
Aan cen der leden is het opgevallen, dat
B. en W. telkens komen met voorstellen,
om bevoegdheden van den Raad te verkor
ten en deze aan het college over te dragen.
Hij oordeelt dit niet goed en wil ook in dit
geval niet aan B. en W. -de bevoegdheid
overdragen, om te beslissen, welke subsi-
dies zullen worden toegekend.
Een der leden vraagt of er slechts één
gemeente-vroedvrouw is. Een ander lid
merkt op, dat tengevolge der nieuwe rege
ling per verlossing wordt betaald. Hij vindt
zulks echter geen ideëele toestand, omdat
bij vestiging van een nieuwe vroedvrouw,
wat in het belartg der arbeidersklasse soms
is toe te juichen, zij niet genoeg patiënten
heeft om rond te komen.
Een lid meent, dat in plaats van de Van
Asch van Wijckstraat, de Wijersstraat, de
Julianalaan en de Paulus Buislaan er we- -
gen en straten in dè gemeente zijn, die nog
eerder voor verbetering in aanmerking ko
men hij wijst daarvoor op den Appelweg
en den Laaglandschen weg, terwijl hij te
vens wijst op den zeer onhygiënischen toe
stand der slooten langs laatstgenoemden
weg.
Een ander lid wijst op den Soesterwe? en
een ander komt op voor de v. Asch v.
W.str. en Wijerstr.
Kamer van Koophandel.
De K. v. K. vergadert morgenavond tenj
raadhuize.
Lanyestraat 36. AmarsUort.
dit
jaar
Mannenkoor.
Amersfoorts "Mannenkoor geeft
reeds in Januari de uitvoering.
Als hoofdwerk gaat de Fritjhofs-sage van
Niels Gade.
Mevr. van Haselen-Couwenhoven, so
praan en de heer Caro hebben hun mede-j
werking als solisten toegezegd.
richten.
j diet te verleenen van 1800.-
aanschaffing van huisnummerhordies.
EenJ 14- Voorstel van B. en W. tot vaststel-
voor de spr. willen probeeren dit tekort met andere
middelen te dekken.
rijksche tabaks monopolie. Een.' 14- Voorstel van B. en Vv. tot vaststel Een der leden dringt aan op "de stichting
telegram uit Parijs meldt, dat de Opperste linS van concept-verordening houden- van een volksbadhuis; hij acht zulks zeer
Raad der Geallieerden zijn toestemming de aanwijzing van de stemlocalen voor elk noodzakelijk, daar de kleine behuizing het
'heeft gegeven tot het beëindigen van ue ort°- stemdistrict. voor vele arbeiders belet zich in huis vol-
'derhandelingen der Oostenrijkscne regec-' 15. Voorstel van B. en W. tot herziening doende te kunnen reingen.
Ting met een Nederlandsch consortium we- van de verdeeling der kieskringen in stem- 't ls hem opgevallen, hoe treurig sommi- hebben daarvoor a.s. Zondag een pracht-
-1.1keris.^V
WêBUpen van harte en, gezien den naam
van den heer Darome, gelooven we, dat a.s.
Zondagmorgen een goed begin zal vormen
M u 11 a t u 1 i-h u 1 d i g i n g.
Zooals uit een advertentie in dit nummer
blijkt, wordt a.s. Zondag de actie ingezet
van de huldiging van Multatuli. Het comité
geeft blijken van goeden smaak door nie
mand minder dan den heer Damme uit Rot
terdam uit te noodigen voor een lezing. De
heer Damme toch is zeker iemand, die ont
zaglijk veel studie heeft gemaakt van het
leven en de werken van Multatuli. En velen,
die reikhalzend hebben uitgezien naar een
gelegenheid, om oude herinneringen aan
Multatuli te verlevendigen of te vernieuwen
gens het verpanden van het Oostenrijksche districten voor de verkiezing van leden van ge kinderen zijn ge\oed en gekleed en hij
tabaksmonopolie. Het hiervoor te verkrijgen den gemeenteraad. acht het niet onmogelijk, dat deze kinderen
voorschot van dertig millioen gulden zou in 16. Voorste! van B. en W. naar aenlei- met vrucht het onderwijs kunnen volgen.
w TiwizAD voor deiv ding van het adres van het Bestuur der Het is Koog tiid. dat de schoolvoeding en
van de huldiging, waarvoor her comité rich
zooveel moeite geeft.
„A mbachtsschoo!"
Dinsdagavond heeft de heer A. Baart
voor Bestuursleden en Leeraren een 5•-••ring
gehouden met Lichtbeelden, in de nieuwe
daarvoor ingerichte zaal van net school ge
bouw over ,,'t Nut van de Projecrielar. irn
voor het Vakonderwijs", er. Architer
sche beschouwingen van het gewelf.
Hoe nuttig zoo'n lezing met lichtbeelden;
in het belang van het Vakonderwijs is,
kwam o.m. uit door de serieplaten „Het >nt-«
staan en verdere bewerking van hot li' v"4
De verschillende .beelden kwamen allen
prachtig uit en de groote projectielantaarn,
vervaardigd door den heer N. J. Ootes,
volgens ontwerp van den heer A. Baart, is
een prachtstuk van werk, met welke de
Amb.school een groote stap vooruit gaat in
het geven van onderwijs aan de leerlingen.
Amersfoortsch D r a n k w e e r-
Comité.
Vrijdag 12 December 1.1. hield TA D. C.
een afgevaardigdenvergadering, waarin!
eenige belangrijke punten werden -beharw
deld. Eerstens de aanvulling in het regie*
ment, welke de aangesloten vereenigingen
verplicht een jaarlijksche contributie, in er-
houding tot hun ledenaantal, te storten en
de gelegenheid opent aan particulieren en
sympathiseerende organisaties -om als be
gunstiger toe te treden tegen een minirr. m-
bijdrage van 1 per jaar. Mogen crien
zich gc-drongen gevoelen het A. D. C in
haar strijd tegen het alcoholisme fine: ci'.-el
te steunenl Men wende zich daartoe lot den
heer Th. Bianchi, penningmeester van het
A. D. C, Hooglandsche weg 3, Amersfoort.
Aan het gemeentebestuur is een verhoo
ging der subsidie tot 500 verzocht in v er
band met de stijgende prijzen, zelfs van 't
noodzakelijkste propagandamateriaal.
Verder werd besloten voorbereidende
maatregelen te nemen tot ^oprichting van
een consultatiebureau eh daartoe een be*
voegd persoon uit te noodigen om oor
haar nauwkeurig"de inrichting en werkwijze
von een dergelijk bureau uiteen te zetten
„De Moderne Ri l n tin y'
In de Remonstrantse'ne kerk sprak Dins
dagavond voor den Protestantenbond mevr.
MankesZei nick e over „De V" 7 rne
Richting.
Een der groote verschillen tusschen de
orthodoxen en modernen betreft het won
der, de rechtzinnigen gelooven in het won
der, de modernen verklaren het. Zij ben
nen de wereld als een planeet, go', oven
dus niet in de Schepping. Het standpunt,
dat de modern godsdienSfigen innemen is
niet steeds ongewijzigd gebleven. Integen
deel er is een zeer eroote wiiz*?incr van op
vatting gekomen. Aanvankelijk ging men
uit van de idee, dat het onmogelijk was,
nog eenig natuurverschijnsel onder de be
staande wetten te brengen. Pik mysterie,
alles wat hem momenteel o- -klaarbaar
oorkwam, moest worden geïdentificeerd en
langs natuurkundigen weg worden 'pge-
lost.
Van deze toenmaals zeer moderne rich
ting, die voortkwam uit de cultuur fier I9e
eeuw waren Scholten en Opzoomer de '- oor-
mannen, de vaders der moderne rcrigie.
Opzoomer ging in deze richting zelfs zoo
ver, dat hij niet aarzelde de wonderen Gods
voor bijgeloof uit te maken.
i'e moderne menseh echter is niet ver
wonderd en zal voor een hem onbekend
natuurverschijnsel een wet zoeken en oh-
hij deze niet vindt, de overtuiging koeste
ren, dat zij gevonden zal worden. Daaren
tegen is de consequentie waartoe een gods
dienstig leven in de leer van Opzoomer zou
leiden, moeilijk te bevroeden. Men is \an
zijn theoriën (want het is meer theorie dan
geloof) teruggekomen en kan thans een
wonder als het logisch ongerijmde voelen.
Aan Scholten, danken wij de verheven
heid onzer religie. Wij bidden om den Heili
gen Geest, om den menseh op te voeren
tot God. Scholten verzet zich tegen het ma
terialistische supra-naturalisme. Wetenschap
verklaart door te ontleden. Meer om inzicht
dan om overzicht stelt zij haai' onderzoek
in. Het is de concrete arbeid van. het ver
stand.
Godsdienstige beschouwing is het werft
van het gemoed. Zij wil niet begrijpen zijl
wij waardeeren. Zij ondergaat den indruki
van de majesteit van het geheel. Met vooiw
beelden lichtte spr. dit toe. Nochtans zijn
godsdienstige en wetenschappelijke be*
schouwingen geheel gescheiden. Hoe kun*
nen wij God dienen in de absolute oorza*
kelijkheid van het gebeuren7. Omstreek»
1870 traden nu de moderne theologen in
hun 2de tijdvak. Zij werden de ethisch-mo*
dernen en Van Hamel. Bruining en Rau#
wenhof waren hun voorgangers. Zij zagenj
dat de godsdienstige voorstellingen d<aj
vrucht van poëzie zijn. De IQs eeuw wa^
materialistisch en zag naar het heelal. De
reactie richtte ae aandacht weer op den
menseh. Prof. Hoekstra zeide reeds: Dq,
