msissiispiiis -j tïj* ,r;
„DE EEMLANDER7'
BINNENLAND
PUIS DER
EERSTE BLAD
BUITENLAND
TBe Jaargang No. 179
pet 1 2.40. per week (met eralis venekcr.ng
leges 06»etulk»a) 0.17», alzondcilijke nummers
0SO.
HOOFDREDACTEUR: M*. D. J. VAN SCHAARDENBURG
UITGEVERS: VALKHOFF Co
8UREAU: ARNHEMSCHE POORTWAL HOEK urRecHrscHssrit
INTERCOMM TELEFOONNUMMER 513
Zaterdag 24 Januari 1920
bewijsnummer, elkc ic«cl mccr 0 20, dicnsta.inbioi
dingen 1 jc^N 0 50. \'oor h.uull cn bedrijf
best .ian zcci vooititcMgc bcp2iin .cn 10» Ucl hcriuald
ndvcrtccrcn bij .abonnement. licne circulaire,
bevattende de voorwaarden. wordt op aanvraag
toegezonden Bewijsnummers 5 cent.
M. VLEESCHHOUW'ER,
Meubelfabrikagt - Hof 46.
AMERSFOORT
Fabriek: Pape roofstede
De uiterst coneurreerend
gestelde prijzen sluiten
degelijke eonstruotie
niet uit
Politiek Overzicht
8ij zijne terugkomst uit Parijs om met de
regeering overleg te plegen over het ant
woord, dei zal gegeven worden op de aan
de Hongaarsche delegatie ter hand gestel
de vredesvoorwaarden, heeft graaf Apponyi
gewaarschuwd, dat men den toestand niet
el te pessimistisch moest inzien. De mi
nister-president had, om den toestand van
Hongarije te teekenen, het beeld gebruikt
van een ter dood veroordeelde, wachtende
in zifne ce) op de voltrekking van het von
nis Daartegen kwam het hoofd van de
iedesdelegatie op. Hij vond het voorbarig
ui reeds de rouwvlag uit te steken. De
aad van drieën had aari de delegatie ge
legenheid gegeven hare bezwaren te berde
te brengen en haar verzekerd, dat zij die
ernstig zou overwegen. Hij zag geen reden
om dat als een ijdele fraze op te vatten.
Het laatste woord was nog niet gesproken; de
zaak ligt, 200 besloot hij, in Gods hand
Er is natuurlijk geen reden om de ver
zekering, dat de zaak nogmaals zal worden
overwogen, in twijfel te trekken. De vraag
is echter of die overweging iets zal uitwer
ken. Stond men aan het begin van de onder
handelingen, dan was het een andere zaak.
^Iaar. met alle betrokken partijen behalve
Hongarije is de zaak beklonken. De onder
handelingen met Rumenië zijn langdurig en
moeielijk geweest. De Rumeensche regee-
ring had bezwaar tegen de bepalingen vnn
het verdrag over de bescherming van de
minderheden, maar heeft ook lang zich ver
zet tegen de artikelen, die op de territoriale
en de economische kwestiën betrekking heb
ben. Na de ontruiming von Budapest on van
het gebied rechts van de Theiss heeft zij
zich ook de herhaalde en dringende waar
schuwingen van den oppersten raad in de
zaak van de door de Rumeensche troepen in
Hongarije gedane rekwisitiën niet willen laten
welgevallen. In al deze zaken is de opperste
raad niet ingegaan op de door Rumenië
verlangde wijzigingen. Ook de Rumeensch-
Hongaarsche en de Rumeensch-Servische
grenzen zijn gebleven zooals zij in het ver
drag ven Saint-Germain bepaald waren De
kwestie van het Banaat is na harden strijd
ten gunste van Servië beslist, dat zich ge
haast heeft vóór Rumenië het verdrag te
onderteekenen. Ook Rumenië is ten slotte
daartoe overgegaan; den lOen December
jl. heeft de voorzitter van de Rumeensche
vredesdelegatie zijne handteekening ge
plaatst onder de verdragen, die aanvankelijk
werden aangemerkt als strijdig met de waar
digheid en de belangen van Rumenië",
waai onder ook dat van Neully.
Nu komt de zaak voor de laatste maal te
berde, om de nog ontbrekende onderieeke-
ning van Hongarije te krijgen. Met grooten
nadruk heeft de Hongaarsche delegatie doen
uitkomen hoe zwaar de voorwaarden zijn,
die aan Hongarije worden voorgeschreven.
Graaf Apponyi heeft als woordvoerder van
de delegatie betoogd, dat van alle over
wonnen stalen Hongarije het zwaarst ge
troffen wordt. Zijn gebied en zijne bevol
king worden verbrokkeld; het gebied, dat
v.'-n Hongarije overblijft, zal van de moge-
1'ikheid verstoken zijn om economisch weer
er hoven op te komen. Men zou gaarne wil
len aannemen, dat dit te donker is voorge
steld. maar het voorbeeld van Oostenrijk
moet ons daarvan weerhouden.
Donker is het vooruitzicht, dat dit vredes
verdrag voor Hongarije opent. Op verzoch-
ïng van de har^e vredesvoorwaarden is het
.lifzicht gering. Wanneer de Entente gereed
s met de door haar toegezegde overwegin
gen, zal de Hongaarsche regeering staan
voor de vraag of zij een verdrag, slechts op
ondergeschikte punten verschillend van het
mn hare vredesdelegatie overhandigde, zal
mrlerteekenen. Er worden stemmen ge
looid die verklaren, dat voor Hongarije de
dwang om te onderteekenen niet zoo groot
's als voor Duitschland en voor Oostenrijk.
Maar ten slolte zal wel de overweging den
loo»*slng geven, die de minister-president
rluszsr eenige weken geleden in een pers-
fesprek uitdrukte in de woorden; „De drin
gendste taak is thans het sluiten van den
vrede, want de eenige mogelijkheid voor de
a ederoprichling en de herleving V8n het
verminkte en economisch nagenoeg te
gronde gerichte Hongarije is de vreedzame
en onverpoosde arbeid."
Boitenlandsche Berlchtu
P a r ij s, 2 2 J a n. (R.). President Poincaré
heeft een besluit onderteekend, waarbij tot
vertegenwoordigers van Frankrijk op de
.^edesconferentie benoemd worden Miife-
rand, Marsal, Isaac en Paléulogue ter ver
vanging van Clemenceau, Pichon, Klotz en
Tardieu, die ontslag genomen hebben. Jules
Cambon blijft als gedelegeerde in functie.
P a r ij s, 2 2 Jan. (R.) Jonnart, senator
van Pas de Calais, is benoemd tot gedele
geerde van Frankrijk in de commissie van
herstel.
Londen, 2 3 J a n. (N. T. A. Draadloos
van Carnarvon). Op verzoek van MUlerand
heeft JonnarL het voorzitterambt van de
commissie van herstel aanvaard.
Budapest, 23 Jan. (Corr.-bur.) In den
heden gehouden ministerraad werd door
den president van de Hongaarsche vredes
delegatie rapport uitgebracht over den tot
dusver verrichten arbeid. Daarna werd over
gegaan tot de behandeling van de bijzon
derheden van het vredesverdrag, waaraar
deskundigen als rapporteurs deelnamen.
Vertegenwoordigers van de met Honga
rije sympathiseerende nationale minderhe
den hebben tegen morgen namiddag een
m on starmeeting beleed, waarin vertegen
woordigers van de Duitschers, Ruthenen,
Rumenen, Slowaken, Wenden en Zuid-Sla
ven het woord zullen voeren. Er zal een me
morandum aan de Entente gericht worden,
waarin ten scherpste geprotesteerd wordt
tegen de verbrokkeling van Hongarije
Parijs, 23 Jan. (N. T A Drcadioos
van Lyon). De Duitsche zaakgelastigde zal
Zondag hier aankomen.
P a r ij s, 2 3 Jan. (R.) In de regeerings-
verklaving, waarmee het kobinet-Millerand
gisteren in de Kamers is opgetreden, wordt
verklaard, dat het tijdperk van de opoffe
ringen en beperkingen nog niet geëindigd
is. De burgerdeugd is thans in vier woorden
samen te vatten: „Minder verteren, meer
voortbrengen". De verklaring kondigt belas-
tingverhooging en vermindering van den
duur van den militairen dienst aan; bij dit
laatste moeten echter de internationale ver
bintenissen in aanmerking genomen worden.
Na behandeling van eene interpellatie
van Léon Daudet werd een votum van er-
trouwen uitgebracht met 272 tegen 33
stemmen.
Birmingham, 23Jan. (R.). De kanse
lier der schatkist Chamberlain ontkende,
dat het ooit de politiek van de regeering
was geweest groote sommen in Amerika te
leenen met het doel ze aan andere natiën
van Europa in leen te geven. Hij geloofde,
dat de nationale schuld nu haar maximum
had bereikt. In het aanstaande dienstjaar ko
men -vviï aan de andere zijde van de helling.
Dan zullen wij m staat zijn de oplossin? van
de groote vlottende schuld in overweging
te nemen.
B e r 1 ij n 2 3 Jan. (W. B.) Ter beteuge-
ling van de beursspeculatie heeft de ver-
eeniging van Berlijnsche bankiers besloten
voorlaan geldswaardige papieren nog slechts
legen 50 van de koerswaarde hoogstens
echter tot 200 te beleenen. De nog loo-
pende credieten moeten vóór 15 Februari
aan deze bepaling aanc-epast worden.
B e r 1 ij n, 2 3' J a n. (W. B.). Het Berliner
Tagebl. verneemt uit Flensburg, dat de tij
delijke hoofdambtenaar Erichsen uit Scher-
rebek door de internationale commissie is
gesommeerd het stem gebied te verlaten.
Erichsen is een geboren, stemgerechtigd
Noord-Sleeswijker.
Son derburg, 23 Jan. (W. B.) De
Sonderburger Zeitung meldt, dat de gesve
zen burgemeester van Norburg, Hardesvogt
Klinker, van de internationale commissi?
aanzegging heeft gekregen, dat hij vóór 24
.Tan. het land moet verlaten. Klinker is te
Flensburg geboren en is sinds meer dan
veertig jaren gevestigd te Nórburg, zoodat
hij in Noord-SIeeswijk stemgerechtigd is.
B e r 1 ij n, 2 3 Jan. (W. B.). Aon den
Berliner I.okalanzeiger wordt uit Halle ge
meld, dat in de Lünafabriek van de „Badi-
sche Anilinfabrik" zes duizend arbeiders
in staking zijn getreden. Hierdoor wordt de
sHkstofproductie bedreigd.
Londen, 22 Jan. (R.). De uitslag van
de stemming onder de vormers in de ijzer
industrie is, dat 17.667 stemmen voor en
11.263 stemmen tegen de hervatting van
den arbeid zijn uitgebracht.
We en en, 23 Jan. (W. K. Tz.) De
Staatscorrespondenz meldt, dat de Britsche
levensmiddelencommissie te Weenen aan
het ministerie voor de volksvoeding meege
deeld heeft, dat de Britsche regeering aan
de Oostenrijksche aanbiedt, om ond^r ver-
rkening op het bedrag van de Euroneesche
hujpverléenirig nog ongeveer 900,000 ton
vet, 1000 ton vleesc.hconserven en 600 ton
rijden spek tot een gezamenlijk? waarde van
57.800 pond sterling te leveren. De staats
secretaris voor de volksvoeding heeft het
aanbod dankbaar aanvaard. Met de levering
zal onverwijld begonnen worden.
Praag, 23 Jan. (N. T. A. Draadloos
van Lyon). De grondwetscommissie van de
nationale vergadering heeft verschillende
besluiten genomen. Een daarvan is, dat on
der zekere voorwaarden een recht van veto
wordt toegekend aan den president der
republiek. De president zal een mandaat
ontvangen voor zes jaren en zal niet meer
dan eenmaal herkiesbaar zijn. Praag werd
gekozen als zetel van den president der re
publiek.
Berlijn, 23 Jan. (W. B.) Volgens de
Berliner Lokal-Anzeiger melden de bladen te
Praag, dat in West-Gallcië de pest is uii^'
broken, die blijkbaar uit Oost-Galicië is bin
nengeslopen. Het bestuur van den Pool-
schèn Nationalen Raad te Teschen is door
de vele ziektegevallen gedecimeerd.
Londen, 2 2 Jan. (R.) De Britsche
missie in Zuid-Rusland seinde 21 dezer:
In den Kaukasus is een gewapende ko-
lonne bolsjewisten, clie Kizliar binnenge
drongen was, daaruit weer verdreven. De
Russen zijn teruggedrongen van' de Sol-linie
ter weerszijden van den spoorweg Tsarit-
sinJckaterinodor. Meer naar het westen
trachten de bolsjewisten ten oosten van
Rostof de Don over te steken en slaagden
er in om op twee plaatsen een britggehoofd
te bouwen. Ten Westen van Rostof n hun
pogingen om de rivier over te trekken ech
ter mislukt, waarbij zij zware vërliezen leden.
Hun cavalerie verloor twaalf kanonnen, hon
derd machinegeweren en een groot «aantal
gevangenen.
Hel sing fors, 2 3 Jan. (N. T A.
Draadloos uit Lyon). De Baltisch sL.ten-
conferentie, die voor twee dagen ten einde
zou loopen, heeft hare zittingen verlengd,
omdat er tamelijk heftige debatten rijn ge
voerd tusschen de gedelegeerden uit Polen
en Litauen.
Parijs, 2 5 Jar (N. T. A). Uit Beiroet
wordt gemeld, dal de Emir Fay^al aldoor is
aangekomen op de Waldeck Rousseau. Ilij
werd ontvangen dcor generaal Lmnct als
vertegenwoordiger van generaal Gouraud,
aan wien de Emir vervolgens een bezoek
bracht. De troepen verrichtten de. eerbewij
zen.
Cairo, 22 Jon. (R.) In Tantah viel cen
groote menigte een patrouille Indische troe
pen aan met steenen en revolvers. Een
korporaal werd gedood. Door het vuur van
de soldaten werd een persoon gedood en
werden twee gewond
Uil dp Pert
antwoorJ op «Ie «ritlererlngs-
RAnvrnte.
De pers, is eenstemmig in haar oordeel
over de waardigheid en bondigheid waar
mede onze Regeering de nota der Entente-
mogendheden heeft beantwoord.
Het antwoord zal 7.00 zegt de N i e u-
we Rotter da msche Courant
hier te lande bijval' ondervinden, ook hij
hen, die zich bij de beoordeeling van de
vraag of de ^eyjezen keizer- uitgeleverd kon
worden, op een eeriigszins ander standpunt
hebben geplaatst, dan waarvan onze Re -ne
ring blijkbaar is uitgegaan, en dus wellicht
bij de formuleering van de afwijzing op
eenige punten andere jvóorden of eene an
dere zinswending zouden hebben gekozen.
Dankbaar mag echter ooi: door hen wor
den erkend, dat het antwoord hen en heel
eind tegemoet komt. door zich niet vast
te klampen aan een formeel juridisch be
toog, waarbij in eene opsomming van con-
creete wetsteksten en tractaatsarlikeltjes.
de voornaamste kracht wordt gezocht, en
waarmee een dood stuk zou zijn samen
gesteld, doch de heele zask midden in
het leven van algemeenc rechtsovertui
ging en nationale traditie over te planten,
gelijk feitelijk ook de mogendheden bij
hunne aanvrage voor een goed deel had
den gedaan.
Ernstige verwikkelingen verwacht hel bied
van de beslissing onzer Regeeririg niet,
maar zij zal, gegeven de onder een deel
van de Fransche en Engelsche bevolking
gekweekte mentaliteit in de andere ge
allieerde en geassocieerde lenden' schijnt
de volksstemming eer met ons den tegen
ons te zijn aan de gelukkig allengs zoo
veel verbeterde verstandhouding tusschen
die landen en Nederland toch geen goed
doen.
Dit kon voor onze Regeering, toen zij
haar antwoord overwoog, natuurlijk geene
overweging zijn. Het gold hier geen zaak
van .kansberekening doch eene van eer en
geweten. Juist echter omdat de Regcering
de.\rbij geen bijoverwegingen heeft loten
gelden, zal op den duur, daaraan twijfelen
wij niet, ook bij de teleur ges lelden zich de
overtuiging moeten boon breken, dat Ne
derland in een moeilijk uur zijner geschie
denis zicli zijn ouden naam is waardig ge
bleven.
Het Handelsblad is vast overtuigd,
dat het antwoord van de Nederlandsche re-
geering op de nota van de mogendheden
weergeeft, wat in hart en hoofd van de
overgrooie meerderheid van onze laridge-
nooten omgaat. De vorm lijkt uitnemend
gekozen. Geen wijdloopige beschouwingen,
geen hooge theoretische uiteenzettingen
van de fundamenten van ons zoo goed
recht, beschouwingen en uiteenzettingen
die slechts zouden nooden tot woorden
strijd, tot debatteeren over niet-essentieele
bijzaken. De verkapte bedreiging, in de
nota van de mogendheden vervat, wordt
niet besproken, wordt niet begrepen.
Vgikomen goed gezien, een verzoek, dat
begeleid gaat van een bedreiging, kan niet
met die rust en beleefdheid beantwoord
worden, die bij de behandeling van een
zoo ernstige zaak gewenscht zijn.
Het blad maakt nog enkele opmerkingen
bij de nota der geallieerden, waarbij het uit
eenzet, dat hier in den ideëelen zin van
het woord volstrekt geen hooger recht
tegen een lager recht wordt gesteld. En
waarom zoo vraagt het blad onder meer
wanneer de beschuldigers van den Keizer
hem hadden willen berechten in een sfeer
van hooger recht dan het tot nu toe gel
dende positieve recht, hebben zij niet den
moed gehad de berechting eene plaats te
geven in het organisme van het nieuwe
recht de wereldorganisatie, den volken
bond
Ten slotte zegt het blad
Eon buitenstaander kan het voorschrift
van art. 227 van het vredestractaat in
geen ander licht rien dan in dat van den
overwinnaar, die zijne overwinning ook
in den persoon van hot overwonnen staats
hoofd wil verzekeren. Deze moef worden
overgeleverd aan zijne v ij a n d e n om
hem te berechten, cn daaraan aan deze
daad \qjn overwinningspolitick kan Ne
derland, met verkrachting van het posi
tieve recht, niet medewerken zonder de
hoogste beginselen van het recht te ver
loochenen.
Het Vaderland besluit, na een over
zicht van den inhoud der nota gegeven ie
hebben, met te zeggen
Indien er toch nog een verkeerde schijn
aan de weigering van uitlevering wordt ge
geven, indi< n zij aan sympathie voor Wil
helm von Hohenzollern wordt toegeschre
ven, of aan Duitschgezindheid> of aan wat
een onwelwillende of onwetende pers in het
buitenland mocht verzinnen - dat verant
woordelijke mannen in de Entente-landen
daaraan zouden deelnemen mag niet wor
den ondersteld don zou dat, diplomatiek
zocht gezegd, onredelijk zijn. -
Maar ols hel gebeurt, en het zal wel ge
beuren, dan zullen wij het langs onze kou
de kleercn laten gaan, rustig in onze over
tuiging, dot onze Regeering heeft gedaan
wat plicht, wat eer 00 geweten haar ge
boden.
De N i e u w e Courant leidt uit den
waardigen en zonder te prikkelen krachti-
gen toon der nota of, dat het blijkbaar in
de bedoeling onzer Regeeiing ligt zoo min
mogelijk aanleiding te geven tot een pole
miek, laat staan die uit te lokken.
Terecht,. Immers de wijze, waarop do
openbare meening in Engeland en Frank
rijk heeft gereageerd op de nota van 15
Januari bewijst, dot de Nederlandsche- zaak
alleen zou kunnen worden verzwakt in de
oogen van het volk dezer twee geallieerde
landen door juridische haarkloverij of in
hel algemeen een polemiek over de feiten.
Terecht treedt onze Regeering dan ook niet
in een waardeering von de argumenten der
nota van „les Trois". Door het feitelijke
daaruit op den voorgrond te stellen in
hoor antwoord, biedt zii aan critische gees
ten een ongezochte gelegenheid voor een
vergelijking tusschen inhoud en vorm de
zer argumenten.
Do verlokking om zeer veel nadruk te
leggen op onze souvereine rechten, is ge
lukkig weerstaan. Het zou noodeloos heb
ben geprikkeld en dot is wat in de gege
ven omstandigheden vóór alles dient te
worden vermeden Wij wagen het dan ook
t«% hopen, dot de mogendheden in dit stuk
een volstrekte belemmering zullen zien
voor een berechting van den gewezen kei
zer, zoools hel vredesverdrag die bedoelt,
m e I onze medewerking. De toon der Fran
sche en Engelsche commentoren op het
verzoek om uitlevering" versterkt ons in
deze. hoop.
Al kan de Telegraaf in het algemeen
het besluit onzer regeering eerbiedigen en
de wijze waarop zij daaraan uiting heeft ge
geven, goedkeuren, dit neemt niet weg, dat
op een enkel punt dit blad gaarne een an
deren toon bed zien aangeslagen.
„Dit is het gedeelte, waarin de regeering
een beroep doet op de onzijdigheid, welke
ons land tot het einde van den oorlog toe
heeft bewaard, en waarbij weer dat onge
lukkige neutraliteitsgevoel naar boven komt,
dat or.s onder de leiding van Cort van der
Linden zooveel kwaad heeft gedaan.
Dut wij in den strijd met de wapenen niet
deelnamen, heeft niemand ons kwalijk ge
nomen, maar dat de toenmalige minister
president gelukkig deed jar. Loudon het
anders in zijne nota's over den duikboot
oorlog en over de wegvoering der Belgen
het deed voorkomen alsof wij ook onzijdig
bleven tegenover de misdaad, alsof elk ge
voel van recht bij ons afwezig was en wij
het wereldgebeuren onverschillig langs ons
lieten glijden, heeft ons toen wel in een ver-
-• koerd daglicht geplaatst. Het is slechts
onder voorbehoud en niet met volledige in
stemming, wij zouden bijna zeggen, niet met
warm medevoelc-n, dat onze regeering de
aansluiting toezegt, in geval in de toekomst
eene in hel leven geroepen organisatie de
mogelijkheid mocht scheppen, om zonder
ecnig rechtsbeginsel prijs te geven en zon
der onze traditie te verloochenen, mede te
werken lot het koeren cn bestraffen van
misdadige schennis van het volkenrecht en
van de solidariteit der naties.
De wetten des Rijks en de nationale tra-
mogen wellicht terecht kunnen wor-
ingeroepen tegen het meedoen aan de
politieke daad, welke de mogendheden als
politieke daad van onze Regeering vroegen,
zij verzetten zich geenszins er tegen, dat
ook wij nadrukkelijk verklaren, dat eerbied
voor het heilig gezag van gesloten overeen
komsten en v.oor internationale zedeleer ook
hier te lande als misdadig wordt gevoeld."
Het Nieuws van denDa^, ofschoon
instemmende met de weigering zelve, had
liever andere argumenten daarvoor aan
gevoerd gezien. Wat o. m. het beroep op
het asylrecht betreft, dat wil geenszins zeg
gen dat deze traditie niet'„verouderd" zou
zijn en „uit den tijd.'
„Er zijn natuurlijk een macht von artike
len en precedenten bijeen te brengen waar
door een schijn van grond wordt gegeven
aan dit argument tegen uitlevering. Niette
min lijkt ons dit punt buitengemeen zwak.
Er zouden zeker honderden gevallen te
.verzamelen ziin waarin de geestelijke off
wereld 1
„vecht"
e overheid in vroeger eeuwen dlij
vrijwillig prijsgaf. waar het eert
g£OOt misdadiger gold zoodra men d't traHf
ditioneele, lont ons liever zeggen middel*
eeuwsche argument inroept, zei nv n dol
deur open voor de vruag, hoe groot don
wol de schuld, de verantwoord rijkheid!
althans is van den gewezen Duitschcn Kei*
zer."
En in dit opzicht blijkt, dat het Xicttm
van den Dag over den ex-keizer ge n itwJscw
oordeel heeft. Pacifisten zegt het blad -4
beschouwen hem als den U r h e b e van
«alle oorlogskwaad en zulk een man moet do
hand der gerechtigheid niet minder Ie voe
len krijgen dan de machinist die in ren on
bewaakt oogenblik, door een t keerden
greep, een ongeluk veroo /aakt. of iri vrouw
die een brood steelt voor haar hongerend!
kind. 1
Er ware, volgens het blad, een ruimer,
meer algemeen-menschehik standnunt in tö
nemen gewees' dnn dr.i ven 's Rijks wetten
en nationale traditie.
..Men had ooi aldus kunnen redeneeren i
Wij erkennen dot de ru ;chclijke gerecht
tighcid de groot ;lc schuldigen lot dusver,
nooit heeft getroffen. Wij zien in het uit*
ïeveringsverzock een der eerste uitingen
van een beteren geest, die dit wil verande
ren, ter voorbereiding van een hetere ver*
houding tusschen de natiën Ge-.rne werlrtr
Nederland daaraan mee. Deze regeeringl
moet toegeven dal de e wezen monarch,
die buiten ons toedoen ons grondgebied
betreden hoeft om zich duar voorloopig inl
veiligheid te brengen, ónder den zworen.'
last leeft vnn het vermoeden dat hij een dei'
'hoofdbewerkers is van den wereldoorlog,
Tegen zoo groote rampen moeten voortaan'
krachtige middelen worden aangewend. Wij
willen niet nagaan of onze wetten en onze
verdrogen, of onze traditie die althans
aan vervolgden om geloofs- of oy rtnigings-
vil steeds een vrijbrief verschafte teii
deze toepasselijk zijn »t niot. Zelfs zouden
wij willen overwegen, of de goede grond
regel dat geen feit strafbaar is don uit
kracht van een daaraan voorafgegane wet*
lelijke strofbepoling, in dit geval ter zijd»
gesteld mag worden. Doch zelfs het geval
van den gewézen Duitschen Keizer beschou*
wend als een geheel op zichzelf slaand uit*
zonderingsgeval, kon de Nederlandschp
regeering er niet aan denken, een beschul*
digde, welke ook, uit te leveren aan een'
rechtbank die reeds wegens zijn ontsleari
on zijn samenstelling geenerlei waarborg
biedt voor rechtszekerheid. Wij moeten het
verzoek dus van de hand wijzen."
Misschien heeft de Regeering beter ge
daan met te spreken zooals zij deed. Maofl
het blad kan den indruk niet vnn z'ch nfzet-
tcn dot de beperking van haar plicht
's lands wetten en- traditie, in het buitenland,
ook in de ons niet onguns.'i gezinde krin
gen. geen overweldigend effect zal maken:
en Nederland niet den naam zal bezorgeiï
van een zeer modernen staat, waar het Recht
gnat hoven de rechten.
Geen woord te weinig en geen woord f<J
veel, dat is, voor De Tij d de erste in
druk, dien men krijgt van het stuk, waardig
de beste tradih'ën in dit land van Huig de
Groot en waaraan diplomatieke en juridische
kennis hebben saamgewerkt met karakter-
fierheid en rechtvaardigheidszin.
„Zelfs degenen, aan wie het geadresseerd
is en die er wellicht niet» zonder wrevel vait
kennis nemen, zullen hun achting niet kim*
nen onthouden aan een document, waarvan!
de eerlijkheid cn het rechtsgevoel zoo edel
aandoen onder de vele geforceerde stukken',
waarin de moderne diplomatieke rechtsfor-
niules heet op tc zotten. Het zal don ©old
geschiedenis maken, moge het tevens aan'
Europa, dat op het ©ogenblik met de ge
varen wordt bedreigd, die het toegeven oaiV
drieste opvattingen over het volkenrecht
medebrengt, een voorbeeld geven. Want al
zijn de Staatslieden, die aan dit recht eert
nieuwe leiding en ontwikkeling moetert
waarborgen, Den Haag voorbijgegaan ali
den zetel van den Volkenbond, de elemen*
taire rechtsbegrippen cn verheven opvattin*
gen, welke Nederland ook in deze interna*
tionale politieke actie weer in den ojngangi
met andere volken laat gelden, bewijzen'
welk een zegen een invloedrijke positie vartf
ons land in dien Bond zou beteekenen voor
de gansche wereld.
Of de Ententemorgcndheden haar beden*!
kelijke pogingen ook na dit eerste afstuiten!
op het eenvoudige schild van het recht zul*
len voortzetten, dan wel of zij zich in stillef
verheugen, dat zij de verantwoordelijkheid;
inzake de kcizcr-berechting, waartoe lonra
niet de edelste instincten van hun naties'
hen wilden drijven, quasi hebben gewenteld!
op hetonwillige Nederland, kan ons in/
het gevoel van den eenvoudjgen plicht, diert
wij voltrokken, in veilige afwachting laten.'
Langer dan een jaar aldus de M a a
bode heeft de kwestie van de uitleve*
ring van ex-keizer Wilhelm ons volk enj
men kan wel zeggen de menschheid in hei
algemeen bezig gehouden. Het werd eert
drukkende, benauwende cauchemar, eei^
nachtmerrie, waarin, zooals het met derge*
lijke aan de controle van de rede onttroki
ken voorstellingen pleegt te gaan, alle ver^
houdingen ontbraken en de uitersten zier
onnatuurlijk vergrootten.
Alle bezinning was weg.
Welke monsterachtige dreigementen wetv
den er niet geuit jegens ons "volkhoe zou
den wij ten onder gaan in de algemeen*
minachting der wereld, wanneer wij ten
minste nie: omvergeloopen zouden worden
door de phalanxen der geallieerden I Well
een passies ontketenen zich, toen in En*
geland de kwestie tot verkiezings-cry ge<
maakt werd f
Met welk een plassen van juridische be*
schouwingen en beredeneeringen zijn wij
overstroomd, om het voor of teuen va»
