AJÉtaani Zoon (ItrechtschBstraat ff Talf. I4ü
Fontein&Schippers
EMILION
lüeeliiieeringen. Kynslbande!. Behangerij en Stoffeerden}
Lanqestraat 42. Tel. ïnt. 496 AMERSFOORT
UIT DEN OMTREK
De heer E. Vogelenzang, hoofdopzichter
ran ,.Stad en. Lande van Gooiland'- te Hil
versum is benoemd tot rentmeester der Provin
ciale Landgoederen van Noord Holland.
Br a ndwe er-c o n g r e s. De Neder-
iaudsche Brandweervcreeniging zal van 2*-G
Juni een, Brandweer-congres en -tentoonstel
ling houden te Arnhem. In het eerc-comité
ttiebben o. a. zitting de hecren jlir. mr. dr. II.
Do no«r<l te Beeii.
Het Hol te Arnhem veroordeelde terzake
van inbraak bij den Burgemeester van Beesd,
die bij deze inbraak werd doodgeschoten, P.
J. C. K. tot vier jaar gevangenisstraf.
De rechtbank te Tie! had hem tot 12 jaar ver
oordeeld.
De moord op den v r o e g e r e n
II o u g a a r s c h e n premier. Door de
IA. van Korncbeek, minister van Buitenianósche Honganrschc regeering xvorrit opsporing ver-
Znlten. ,I,r S vail Citters, rommissaris der i '-ocht van Emench (Imre) Csernyak, voorma-
li. ningin in Gelderland, lmron Van Heemstra, Hg kapitein en chef van een vliegkamp, gevve-
Imrgemcesier van Arnhem, mr. J. Dijekmees- z?n president van den revolutionnairen Buda-
ler, burgemeester van Zutrihèn. Pe«er soldatcnraad, geb. te Budapest, 32 jaar,
B. K, verdacht op 31 October 1918 in zijn villa
Hermin astraat 35 te Budapest, in vereeniging
met eenigc andere personen te hebben ver-
pransche en Nederlandsche moord graaf Stefan van Ti&za, vroeger Hon-
iArbeidsbeurzen. Naar de „Haagscne gaarsch minister-president.
Ct." meldt, zijn de heeren A. Folmer, voor- liet portret van den vreemdeling is aan het
ïilter van de Vereeniging van Arbeidsbeur- departement van Justitie aanwezig .Het nemen
zen en directeuren van den dienst der van maatregelen in verband met bet vreemde-
Verkloosheidsverzekering en Arbeidsbemid- lingentoezicht wordt bij opsporing en aan-
deling en J. W. Albarda, secretaris van bo- houding aanbevolen.
vengenoemde vereeniging en wethouder Verzocht wordt bij opsporing bericht aan het
van onderwijs in Den Haag, naar Parijs ver- departement van Justitie tc zenden,
trokken om aldaar to trachten samenwerking j Schoener gestrand. De <c Umui-
ict slant! te brengen tusschen de Neder- de„ hinnenkom„wlc umui<ber schoener „Ali-
landsche arbeidsbeurzen en de centrale van da w is ,)iltnen dc pieven Restran<1 op de blolt-
aiheidsbc-middeling in Frankrijk. ken bij ,1c Noordpier. Er is geen direct ge-
Samenwerking tusschen
Deze samenwerking is noodig om bijv. te
beletten, dat in Nederland noodige arbeids
krachten door buitengewoon hooge loonen
en andere gunstige voorwaarden naar
Frankrijk worden gelokt, iets wat thans wel
schijnt te gebeuren met bouwvakarbeiders.
vaar voor het schip en de bemanning.
8?ook Trater.
De doorbraak b ij C u y k.
De dichting van den Valuwsclien dijk bij
Cuyk is in vollen gang. Van uit Mook wordt
Ook wil men trachten gunstige voorwaarden per trein geregeld zand aangevoerd. Van den
le verkrijgen voor de naar Frankrijk gezon
den krachten als landarbeiders e. d.
Voor «8© STeandclie hinderen
c— Naar men ons van de zijde van bet'Comité
*tii do Vakcentralen mededeelt, is thans defi
nitief bepaald, dat de steunbeweging ten be
hoeve van het "WeenSche kind uiterlijk 15 Fe
bruari zal nfloopen.
Iïet Centraal Comité voor de verzorging
van Joodsche kinderen uit \Vtf_nen heeft sedert
30 Juli 1919 ongeveer 3000 Joodsche kinderen
nit Weenen naar Nederland laten komen en in
verschillende plaatsen ondergebracht. Ruim
2000 van die kinderen genieten thans nog gast
vrijheid hier te lande .En in- Februari komt
Weder een transport van ongeveer 600 kinde
ren aan.
De reis- en verblijfkosten dier kinderen en
v at daarmede in verbond staat vragen uitga-
Ven, welke ondanks de grootste zuinigheid, de
middelen van het comité te boven gaan.
Een bedrag van f 25.000 is noodig om het
comité in staat te stellen zoowel de loopeude
transporten af te wc-rken als nieuwe transpor
ten voor tc bereiden. Indien dit bedrag niet
spoedig bijeen komt zal het Centraal Comité
Zijn arbeid moeten staken.
M e 1 k.~ Een medewerker van het Hbld.,
dc ingetrokken bijslag regeling besprekende,
«egt:
Is er nu vrees voor moeilijkheden? Ja, er
IvUUUea recalcitrante boeren zijn, die liever
Diets zullen leveren. Maar dat kunnen zij niet
lang volhouden. Eind Februari begint <le melk-
gift zeer toe te nemen, bet afzetgebied aan de
spoordijk wordt dit zand over den Yaluwschen
dijk getransporteerd in wagentjes op smal
spoor.
Om bij de dichting een vasten grondslag te
verkrijgen worden zakken zand in de opening
gestort. Van deskundige zijde' vernam de
„Echo van het Land van Cuvk", dat men on
geveer '10.000 zakken zand noodig zou hebben.
Wanneer men nu eiken zandzak berekent op
f 0.50, dan kost dit dichtingswerk alleen
aan zandzakken reeds de som van 20.000
gulden.
Daar er bij den doorbraak door het instor
tende water een gat is geslagen van enorme af
metingen, gaat men niet de eigenlijke oncning
in den. dijk dichten, doch bouwt men halve-
maansgewijze om het gat heen in buitenwaart-
sebe richting.
j Een geweldige hoeveelheid zand is door liet
i instr oomend e water meegevoerd. Nu het.wa-
I ter gezakt is. kan men constateeren dat er in
een grootep halven cirkel om 't gat been met
een straal van minstens 30O M. een breede,
I dikke zandbank ligt. liet land buiten den dijk
voor den doorbraak is ongetwijfeld geheel on-
bruikbaar geworden door de dikke zandlaag.
Evenzoo is t gesteld met het bouwland ten
.Westen van den spoordijk-doorbraak. Ook
daar ziel men reeds liier en daar op honder
den meters afstand, het zand en grint boven 't
water uitsteken.
Uit W ij c li e li.
Men meldt bit Wijchen dd. 29 Jan. aan
de „Geld.":
Vannacht is liet kwelwater weder zoo hard
gestegen, dat de Bossche straatweg, welke de
verbinding is tusschen Wychen en het land
van Maas en Waal, diep onder water is ko
men tc liggen. Men kan nu nog slechts over den
,1 eenigszms lioogcr gelegen dam van Wychcn
fabrieken is beperkt, wordt wellicht nog be- naar Lenr komen. Tot overmaat van ramp is
perkier en zal in de naaste to. komst toch óók dc duiker in den weg Wvchen-Leur door het
slechts 13 cent per l.ter opleveren. Wegert de v,Me|. doorgebroken- men heeft nu zijn toe-
hoer melk tegen dien pn„ te leveren, om het vInf,„ mocten nemen ,ot het lcgge„ van een
even voor .lc consumptie of voor de vc-rwer- noodbrng ovcr de (luikeropening teneinde het
verkeer over dien weg te kunnen doorgaan.
Icing, dan blijft hij met zijn melk zitten. Hij zal
begin Maait in de .melk zwemmen. Dat kan de
boer niet lang: hij gaat leveren of... verdrinkt.
Wij schrijven hier nu op badineerenden toon
over en voornamelijk Ter geruststelling van I
ben. die zeer bevreesd zijn voor moeilijkhe-
Eenigc boeren zijn met hun vee reeds naar
hooger gelegen gedeelten van de gemeente
Wvchen gevlucht.
De Oosterweg naar Grave is geheel onbe
gaanbaar, zoo diep ligt die al onder water.
geven en hare hoogste bevrediging alleen kun
nen vinden in het 'huwelijk.
vSpr. wil ook meedoen aan een fusie, waartoe
de tijd nog niet rijp >s gebleken, doch nooit
zullen mannelijke en vrouwelijke studenten een
gezelligheidsvereeniging kunnen vormen.
De fusieplannen zijn voorloopig VQn de baan,
doch aldus besloot spr. laten wij ons ge
reed houden en werken, dat, als de behoefte
aan eenheid gevoeld wordt, de club het middel
punt kan blijven. Daarom moeten wij aan haar
onze persoonlijkhcid geven. Dan ziet spr. de
toekomst niet donker in en vertrouwt op den
voortdurenden bloei en groei der vereeniging.
Met een woord van dank aan hoogleerarcn.
besturen van zusterverenigingen en andere be
langst ellenden, eindigde spreekster.
Hierna vereenigdon zich de oudleden aan een
noenmaal in hoiel Leved'ag.
Van half drie tot half vijf uur was er een druk
bezochte receptie van het bestuur. Helaa» kon
me}. Asman., de presidente, door overspanning
tengevolge van het vele wérk bij de voorbere»
ding, niet aanwezig zijn. De abt actis, mej. Van
Houten, nam dc honneurs waar.
He eerst verschenen de president curator der
Leidsthe Universiteit jhr. de Gijselaar, en de
secretaris jhr. Boddanrt. Eerstgenoemdt hield
een hertelijke toespraak tot het bestuur, waarin
hij er op wees, dat, hoe men vroeger ook over
de meisjesstudenten heeft gedacht, curatoren
alles' hebben gedaan, opdat zij haar stud'c zoo
good mogelijk konden volgen.
Hierna verschenen de rector magnificus, prof.
Nieuv/enhuis, en de secretaris van den acndemi
«tchen senaat prof. van Calcar. Ook de rector
sprak het bestuur hartelijk toe. Hij wees daarbij
op het btlengrijke feit, dat de V. V. S. L. zoo
goed alt* alle vrouwelijke studenten onder haar
vleugelen heeft en weet tc houden en besloot
met den wensch» dat dit nog long zoo moge
blijven.
Ook het collegium ven het L. S. C. kwam het
bestuur gelukwenschen. De praeses, dè heer
Gratama,. hield daarbij z»in toespraak-
De waarnemende presidente beantwoordde
de verschillende toespraken.
Onder de vele anderen d'e hun gehrkwcnschc-n
kwamen aanbieden, was o o. er-n deputatie van
drie dames der Brusselschje vrouwelijke studen
tenvereeniging te Brussel.
Na afloop van de recept'e vereenïgden zich
de leden en genoodiuden aan een feetmaal in
de 'gehoorzaal. No afloop had daar een gezel
iige bijeenkomst plaats waarbij een soort revue
voorstellende de mijlpa'en van het studenten
leven., vervaardigd door ecnige leden der V. V.
S Twerd opgevoerd.
Donderdagmorgen zijn de feestelijkheden
voortgezet.
Met den trien van 10 uur 57 min. vertrokken
ongeveer 300 damesstudenten in eenige voor
hen gereserveerde rijtuigen naai* Den Haag. Bij
aankomst aldaar werd op het perron het Io Vi
vat aangeheven.
Onder gejuich verlieten de vrouwelijke stu
denlen het station om zich naar de- op het sta
tionsFxein wachtende drie extra trams met aan
hangwagens te begeven, die haar naar het Room
huis in het Haagsche Bosch zouden brengen.
Daar vereenigden 2ij zich aan «en feesleliik noen
moal en hadden verder eenige feestelijkheden
plaats.
(lcn. ooi den boer is de-ze gang van zaken pe ^arw]straat i<? tot lieden nog water vrij.
f -1 111 a 'ill..- 1 7f - t i ..ff i 1
crliter alios behalve grapmg, want een prijs
van 13 cent is waarschijnlijk voor een aanzien
lijk dool dér producenten niet loonend. Er is
evenwel geen tusschen weg. en van de keus om
hi t e r m ij h e n een prijsdaling te bevorde
ren oi" ineens, schijnen ook dc producenten het
laatste verkieslijk te achten. Het is bovendien
teen eminent belang, dat"thans reeds, om dc da-
pog van den prijs die dc boeren voor hun melk
{binnen bedingen, een evenredige daling van
Ido pachten wordt bewerkstelligd. Dat komt
fiier maar terloops tor sprake, doch is web
Piriit bet allerbelangrijkste gevolg van dc on
theffing der bij$1agr cgeli 11 g
Do prijs voor den consument daalt niet.
Er mogen enkele dagen Storingen zijn, en-mis
schien zal liiei5 of daar wel wat meer voor dc
knelk worden betaald, hetzij, door do inrich
ting of den slijter, hetzij door den consument,
tuaar grootc moeiliiklïeden zijn. uiet le ver
dachten. Melkiioêd.? Geen nood!
„V erboden te Rooke n." Door de
Airecties der Ned. Spoorwegen is het perso
neel opnieuw opgedragen het rooken in
aiet rookafdeelingën krachtig tegen te gaan.
•afc dat liet constateeren van deze overtreding
ronder voorafgaande waarschuwing rap
port van bekeuring moet worden opgemaakt.
Indien reizigers zich beklagen over rooken
in een niet rookafdeeling en hot personeel dc
overtreding niet heelt gezien, moet rapport*
ran bekeuring worden opgemaakt op verkla
ring van de medereiziger-:, die het wei-gezien
hebben.
Zoo juist vernamen wij, dat de spoorlijn tus
schen Niftrik en Wychen door het gezwollen
kwelwater bedreigd wordt.
Daar de hevige wind het water recht op
den dijk aanstuurde, leed deze op vele plaat
sen 1 eel ijk geweld. Mannen moesten er van-
Kunat en Wetenschap
Do «taklag <6or <eoBeel«pelero.
II ij man Croiset aan het woord.
In een Donderdag in de( bovenzaal van
Café het „Brouwhuis" te Amsterdam gehou
den vergadering yan dc Ned. Centrale Artisteu-
verceniging, hebben verschillende sprekers 't
woord gevoerd over het onderwerp „Wat de
tooneelspelérsstaking ons geleerd heeft". De.
vergadering was slecht bezocht.
De beer H. Croiset, secretaris van de Ned.
morgen reeds op uit om den .dijk op bedreigen- Tooneelkunstenaars Vereeniging, die het eerst
Do nti-ijfi la ïcet. IniTanbcdrjft.
De scliuitcnvoerdber^Yereenigiilg „Een-
/roclit maakt Macht" te Amsterdam, anngeslo-
k?n bij dc Fedefatie van Transportarbeiders,
hield Donderdag een zeer cicuk bezochte le-
lïcnvergadcring tot liet nemen van een beslis
sing, in zake dc afwijzing der gestelde looii-
isehen. Na een uiteenzetting van bei bestuur
*verd tot stemming Qvergego. 90 der aan-
^ezigen sprak zich uit vóór 10 legen sta-
ling.
Ook dc Dok- en Veemarbeiders en Vaste
veemarbeiders, eveneens aangesloten bij de
federatie heeft zich met groote meerderheid
•fóór de staking aangesloten.
Alle bij de afdeeling Amsterdam van dc Fe-
Beratic van Transportarbeiders aangesloten
Organisaties hebben zich thans vóór de sUi-
auoriWaard,
de punten te versterken. Men is op zijn hoede
en ^al ieder ernstig gevaar weten te kecreii.
School- en Kerknieuw»
Het 305 jorig beslaan van de universiteit le
Groningen, cfat hel vorige jaar niet kon worden
gevierd!, zal mi Dinsdag en Woensdag a.s. wor
den herdacht. Dinsdagmiddag om 3 uur z.al I A.el e( ,^C e,, !e
1 1 j -.r. 1. eischen, welke als minimum-eischen beschouwu
de rector van het studentencorps Vinrhcat atque; j t-, 1^1
Polit een toespraak houden in de remons'raivt worden D«e toneelspeler
sche kerk voor reünisten en de leden van het j ,eL r' P1-» 1 ee
corps. Om -1 uur zal een matinee musicale wor 1 eZen strijd niet spoe( ig opniei w <-en g
don gegeven op Mu.ua Fides. Mr. H. Smeenïevan arfts,e» zal M,tbreIten' v00ral on,dat dC
het woord voerde, stelde vost. dot de tooneel-
spelers niet in, maar hoven den klassenstrijd
staan. Het wezen en het doel van de kunst
gaat immers boven eiken strijd uit, doch hier
bij mag niet uit het oog verloren worden, dat
dc tooneelspelers ook menschen zijn, die recht
hebben op een menschwaardig bestaan. Spr.
N. T. K. V. gestelde
Overgansoompelitie.
DelftConcordia—Stormvogels.
Hilversum; 't Gooi—S. V. V.
Utrecht: Hercules—W. F. C.
Schiedam HermesFeijenoord.
Amsterdam: SpartaanR. P. C.
Den Haag: V. U. C.-V. V. A.
Reserve le klasse.
A DordrechtD. F. G II—Sparta II.
RotterdamFijenoord II—Her mes II.
V. O. C. 11Quick U.
B Amsterdam: A. F. C. II't Gooi II.
HaarlemHaarlem II—Hercules H.
klasse A.
UtrechtVelox—D. E. C. -
AmsterdamHorlus—Gouda.
Gouda OiympiaKampong.
3e klasse A.
CulemborgVriendenschaar—Voorwaarts.
Reserve 2e klasse
A UtrechtIL V. V. H-Olympm H.
AmsterdamD. E. C. II—Hercules DL
B Utrecht: D. O. S. II-V. V. A. D
Oostelijke afdeeling.
le klasse.
HengeloHengelo—Be Quick.
Zwolle: Z. A. C.Go ahead.
Nijmegen QuickEnschedé.
Zuidelijke afdeeling.
Tilburg: N. O. A. D.'t Zesde.
Breda: N. A. C-V. y. V.
Noordelijke afdeeling»
le klasse.
GroningenBe Quick—Veendara.
LeeuwardenFrisio—Velocitas.
Assen: Achilles-W. V. V.
MeppelAloidesForward.
V. P. T. B.-proitramm»
le klasse.
Laren: Laren I—Ares I.
Hilversum: 't Gooi DlUtrecht L
UtrechtDonar I—S. F. G I.
Zeist: Zeistenaren I—Amersfoort I.
2e klasse.
A Maarsscn Maarssen I—Zeist II.
UtrechtUtrecht IIGooiland E
Velox DlStichtenaren L
HilversumHilversum Dl—S. S. S. L
B UtrechtSporthist I—Hilv. Boys I.
St. Boys I-A. W. DL
Baarn Baarn 2—de Bilt I.
ZeistN. A. S. I—'t Gooi 4»
3e klasse.
A de Biltde Bilt 2-S. S. S. Z
Zeist: N. A. S. 2—Driebergen. I.
Amersfoort: Amersf. Boys I—Zeistenaren 2.
ZeistZeist 3—Breukelen L
B AmersfoortAmersfoort 2—D. O. S. V.
Hilversum Gooiland 2Leren 2.
UtrechtV- O. G. 2-de Bilt 3.
Stichtenaren 2—Donar Z
C Utrecht: D. O. S. 3—St. Boys 2.
Ares 2Sportlust 2.
En Avant 2Utrecht 3.
D. O. O. 3HDvert.
PrestoZeistenaren 3.
zal de feestrede iri'spreken in de Martinikerk,
waarna een reünie zal worden gehouden in de
Harmonie.
De volgende dag zal een maaltijd van reiuvis
ten plaats hebben in de Harmonie, en de stu
den ten zullen dien dag diés natalis vieren.
Heriecstder LeldscheV rou
v; e 1 ij k e Studente n. De feestelijkhc
den, verbonden aan de viering van het 4e lus
trum der V. V. S. L.- zijn Woensdagmorgen
aangevangen. Met de treinen uit de rich
ting* Amsterdam, Den Haag cn Utrecht kwamen
tal ven reünisten cn vertegenwoordigers van
zustervereenigingen aan-, terwijl het bestuur de
lusiruniccmmissie en vele leden studenten hun
ne opwachting maakten.
In het Groot Auditorium, werd in tegenwoor
digheid van den rector magnificus, hoogleer
aren, studenten en andere belangstellenden, het
lustrum geopend met een rede van de praeses
mej. C. Asm an.
Deze gaf een kort verslag1 van de geschiede
nis der club, om daarna wat langer stil te staan
bij den huidig en toestand van" de studecrende
meisjes.
Er is, volgens Mej. Asm on, een strooming te
gen het studeeren van een groot aanial meis
jes. Spr. stelt er tegenover, dat er nog plaats
is aan de universiteit voor zoovelen, die er niet
komen. Het onderwijs moet nog meer geschikt
worden voor de vrouw. Meer vrijheid van stvrdie
aan de academie zal leiden tot meer gebruik.
Daardoor zal ook verdwijnen het onbevredigd
zijn door de stucKft al zal de studeerende vrouw
noch alle elementen van vrouwelijkheid orira
lucht 11a dit conflict gezuiverd zal zijn. De- too-
neclspelersstaking moet ook den varieté-
artisten leeren. dat zij niet direct in staking
mocten gaan. In dit verband verheugde Spr.
zich over het feit, dat er spoedig een fusie zal
tot stand komen tusschen de twee bestaande
artistenvereenigingen.
De heer Dumont betoogde, dat de loonen
der musici in Rotterdam verhoogd zijn onder
den invloed" der tqoneelspelersstaking. Spr.
ging uitvoerig de grieven na, welke nog in het
nrtistenbcdi'ijf bestaan en wekte ten slotte op
tot vereeniging van alle variété-artistcn.
Sport en wedstrijden.
Toet balpro b*anima tooi* Zondag;
Westelijke afdeeling.
le klasse.
Amsterdam Blauw WitD. F. C.
AjnxHaarlem.
Den Haag H. B. S.A. F. C.
H. V. V.—IJL V. V.
Haarlem H. F. C Quick.
RotterdamSparta:V. O. C.
Na korte ongesteldheid, die operatief
ingrijpen noodzakelijk maakte, is te Utrecht 1
overleden de heer J. C. van Tienho-1
ven, directeur van de Twentsche- Bank te
dezer stede, welke bankinsteüing gevestigd
is op het Vreeburg, hoek Drieharingstraat.
De heer Van Tienhoven was 26 jaar lang
directeur van de Stichtsche Bank en - werd,
toen deze Bank overging in de Twentsohe 1
Bank, ook directeur van die instelling. j
De begrafenis zal plaats hebben óp a.s.
Maandag op „Westerveld", gemeente Drie-j
huizen; het stoffelijk overschot zal dien dag
per lijkauto naar „Westerveld" worden ge
bracht, waar het dan 's middags omstreeks
half 4 zal worden teraardebesteld.
Vanwege den Bond van Nederlandsche
Baksteenfabrikanten werd onderstaande
motie ter kennis van den minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel gebracht:
De Steenfabrikanten in vergadering bij
een te Utrecht op 28 Januari 1920.
In aanmerking nemend:
dat het ingrijpen der Regeering in het
distributieproces van baksteen op het
oogenblik het noodlottig gevolg Keeft, dat
de verzending van dit bouwmateriaal spaak
loopt;
dat het verlies van baksteen niet van
zoodanigen aard is dat stagnatie in het
bouwbedrijf daarvan het gevolg* behoeft te
zijn, waardoor een ingrijpen als hier boven**
genoemd, gemotiveerd zou wezen;
dat op eventueele voorstellen tot levering
van eene bepaalde hoeveelheid z.g. altruis
tische steen niet kan worden ingegaan, aan
gezien dit indruischt tegen het algemeene
belang, daar de particuliere bouw daarvan
de dupe zal worden.
Per flesoh t 1.75, Bi] minstens 25 fl. 15 ct, kerting.
I Besluit:
Aan de Regeering te adviseeren om in
overleg met den Bond van Baksteenfabri
kanten, de maximumprijzen voor baksteen
j vast te stellen en in het algemeen aUe maat
regelen te treffen, die zullen blijken noodig
j te zijn.
I Voorts richtte de Bond van Nederland-»
sche Baksteenfabrikanten het volgende tei
Iegram tot den minister van Landbouw, Nij<
verheid en Handel:
Regeeringsmaatregel veroorzaakt groote
stagnatie in vervoer. Op deze wijze worden
enorme verliezen geleden. Verzoeke blanco
vervoer-formulieren te zenden voor alle
goedgekeurde partijen Afnemers krijgen
groote last met werkvolk.
I Donderdag hield de heer J. A. Kers uit D(
Bilt, als plaatsvervangend wandelieeraor, vooi
een vergadering der Ned. Mij. voor iuinbouw
en Plantkunde afd. Utrecht in het hotel Noord-
Brabant aldaar een voordracht over „Vrucht-
boomen in Stadstuinen".
Spreker heeft de verwachting der toehoor-*
ders niet teleurgesteld en z'n van al omvatten
de vakkennis getuigende lezing zeer verduide
lijkt door aangevoerd materiaal. Door de groo
te uitgebreidheid van het onderwerp zag de
heer ICors zich genoodzaakt z'n stof te beper
ken en wel tot de kleine en in dit geval voor
naamste vormen als waaiervorm, verschillende
palmetten en enkele vrijstaande vormen als
struik en rechtstaand snoer.
Een eerste vraag rijst over de mogelijkheid
van het aanplanten van vruchtboomen in
stadstuinen, 't Antwoord hierop luidt bcvesti-
end, mits een tuin niet geheel is ingebouwd
en de boom dus van een eerste levensbehoefte
zonlicht, zou zijn afgesloten. Verkeerd zetelt
bij de menschen nog 't idee, dat men alleen
tegen Zuidmuren vruchtboomen productief kan
aanplanten. Integendeel, zonder nog de veel
zorg- vereischende en don nog slechte resulta
ten gevende leiboom van de morel te plaatsen,
kan men Van verschillende goede peersoorten
en niet te vergeten roode trosbessen, gebruik
makeu (waarvan men dan tot in October kan
oog-sten) en dnn van deze liefst een zoete soort,
als de Lopersuntmer" kiezen, om N., N.-W. of
N.O. gelegen vlakken winstgevend te maken.
Ook elke gevelvorm, hoe vreemd gevormd ook,
kan met behulp van de vormbooiuen als ,rpal-
met verrier", „vlakliggende polmet", „reebt-
stoand snoer", enz. beplant wordei\r*t geen niet
alleen fraai, maar tevens nuttig is.
De „palmet verrier". die voor een evenwich-
tigen groei nooit anders dan een even aantal
gesteltakken mag nebben (niet te verwarren met
de dubbele U-vorm), wordt gewoonlijk op 1,20
M. aangeplant. Gebruikt men de palmet voor
het beplanten van een gehcele schutting- of
muurvlakte, don doet men 't best afwisselend
palmet met vlakliggende takken, met sqhuine
takken, halve palmetten, zoo noodig aangevuld
met snoeren te plaatsen ze behoeven dan na
tuurlijk slechts op 3 JVT. te worden geplant
De waaiervorm, vroeger outief met een zgn.
hart gekweekt, waardoor de rugarmeiY niet ge
noeg voedsel kunnen bekomen, en daardoor
veel hebbend van een platgebonden struik, 19
voor kernvruchlen niet aan te bevelen, wel
voor de steenvruchten. Daarenboven is 't niet
zoo erg een tak te verliezen (wat door de „gom-
ziekte" nog al eens voorkomt) bij"den xvaaier-
vorm, als bij de andere regelmatige vormen.
Van de vrijstaande vormen worde in de eer
ste plaats oeno^rnd de struikvorm, büna niet
meer te onderscheiden Van de pyramide-vorm.
Daar ze veel ruimte vraagt, is het wenschelijk
haar op een slecht groeienden, aan dc opper
vlakte wortelendén en vroeg vrwchtdragenden
onderstam te plaatsen, z.g.n. dwergonderstam
voor de peer de „k&vee" (kwee), voor de appel
de „doucin".
Toch is ze, door haar in den regel te dichte
planting, en als gevolg hiervan haar dichten
groei, niet voor stadstuinen aan te bevelen. Lie
ver kiezen we dan weer de snoeren, welke, ruim
geplant, groot en gaaf fruit kunnen leveren.
Ze eischen tenminste een plantingsruimtc van
4 M., althans op genoemde onderstam. Snoeren
kunnen ook heel goed dienst doen als randbe-
planting van een pad on tot het aanleggen van
berceaus.
De perzikboom, d:e meestal in waaiervorm
voorkomt, is een gewilde boom in 'n stadstuin,
en ze kan dan ook, wanneer ze niet te diep
geplant is, in niet te vasten bodem, die rijk'
aan kalk is. en goed behandeld wordt, zeifs
tegen een Z.W. of Z.O. muur geplant een prach
tige oogst geven.
De bessen, hiermee speciaal bedoeld de tros-
en kruisbessen, kannen zeer goed gedijen als
tusschenbeplanting. Ze wortelen zeer oppervlak- -
kig en maken jaarlijks lange scheuten, welke
in 't najaar tot op enkele cM. moeten wor den
teruggesneden, daar de vruchten alleen op meer
jarige houten voorkomen.
Vervolgens sprak de 'heéi* Kors over een
snoei der vruchtboom en, aanvangende met diö
van den struikvorm. Meestal wordt ze te weinig
gesnoeid. Gevolgenafhangende takken en
dichte groei, geen van beide wcnscheüjk voor
goede vruchtgeving.
Veel hoort men van de „beredeneerde snoei-
wijze"; er zijn echter verschillende beredeneer
ringenmaar wil men een boom snoeien, dnn
moet men beslist met zoo'n boom redeneeren,
men moet zoo'n boom kennen, men moet op
vertrouwden voet met hem slaan óm'hem naar
behooren te kunnen behandelen. Indien we eiken
boom in z'n eigen verband beschouwen, dan
Is elke snooiwiize beiedeneerd. Ais men weet,
dat op een goeden vruchtbcbom zich pl. m. 10
organen bevinden, waarvan dc voornaamste 2i*n
spoor, beurs, bloemknop, vruchttwijg, dan Van
men zelf wel nagaan, dat redenceren beslist
noodzakelijk is Zal men b.v. een „spoor lc
goed snoeien, dan wordt t een scheut, geeft
men hem te weinig, dan kan hij jarenlang een
„spoor" blijven.
Bij goed snoeien eerst kan t een bloemknop
wordenwaaruit na 2 jaar de vrucht zich kan
ontwikkelen.
Nadat spreker z'n uitgebreide voordracht
over dit laatste onderwerp geëindigd had, werd
de gelegenheid opengesteld over het gesproke
ne vragen te doen, waarvan door verscheiden©
aanwezigen gebruik werd gemaakt.
Eén dezer vragen was hoe diep moet men
planten. Hiervoor, zei Spr.. was geen regel te
geven, 't Beste was nog, dat men na planting
bij zich de vraag voelde rijzen, of dc boom.
niet te hoog was geplant. Een 'e diep geplante'
boom groeit in den regel slecht of niet.
Met een worm applaus werd Spr. aan het
eind zijner voordracht bedankt.
