mmamzlTSZ1^:
j. SROOÏÏlüRST 1
binnenland
„DE EEMLANDER"
BÜÏtËNJLAND
De Slem van Frankrijk
PRIIS DER ADVERTENTIE met inbegrip van ccn
Van week tot week.
BoitpnlandschR "firichtt.il
FEUILLETON.
g KOF 33. g
le klas Reoaratis-inrichtmn.
ise Jaargang No. 192
per post f 2.60, per week (met gratis venekcring
tegen engelen) f 0.17', eiiondetlijke nummeti
0.03.
AMERSFOORTSCH DAGBLA!
HOOFDREDACTEUR: M,. D.J. VAN SCHAARDENBURG
UITGEVERS: VALKHOFF 4 C,
BUREAU: ARNHEMSCHE POORÏWAL MOCK UTRICHT3CH6STK
INTERCOMM. TELEFOONNUMMER 513
Maandag 9 Februari 19ZO
bewijsnummer, elke regel meer 0 20, dienstaanbio*
dingen 1-5 iegels 0.50. Voor handel cn bedrijf
bestaan zcci voordccligc bepalingen lol het herhaald
ndvcriccicn bij abonnement L'cnc circulaire,
bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden. Bewijsnummers 5 cent.
Met js -eer* moeilijke kunst te juister tijd
4e kunnen eindigen. Hoe vaak is niet een
werk verknoeid, doordat, na het beëindigen
en de bekroning ervan, men van g*een op
houden wist
Ontegenzeggelijk was het een grootsche
dag voor Frankrijk, toen spontaan allen ju
belden over den wapenstilstand. De Parij-
sche straten leverden een schitterend
schouwspel op, toen een natie in groot ge
luk uiting gaf aan zijn vreugde om de over
winning en toen na de onderteekening van
het vredesverdrag de overwinnaars in tri
omf door de straten trokken, een triomf, die
even werd afgebroken voor piëteit jegens
'den cénotaphe, was er evenzeer iets grootsch
in dat oogenblik. Verleden jaar November,
l ij de herdenking van den wapenstilstand
al koning George, dat men een oogenblik
allen arbeid zou laten rusten ter herden-
hing van de periode die toén een jaar gele
den heette te zijn afgesloten. En ook dat
oogenblik was er een -Van wijding en onmis
kenbare grootheid.
Nu zijn de helden gedecoreerd, ge gene
raals zijn doctor honoris causa van schier
'e geallieerde hoogescholen, nu moest het
ti iomfeeren geëindigd zijn Maar neen. Men
heeft zich bedacht, dat nog niet alle strijders
ziin beloond. Niet alleen menschen streden
mede, maar ook- de postduiven speelden hun
i En ernstig, doodernstig is men „de ge-
i cderd-e helden" gaan decoreeren, heeft hen
e en ring om hun poot geschoven, die gelijk
staat met het kruis van 't legioen van eer.
Het decoreeren brengt in Frankrijk de
eigenaardige ceremonie van een broederkus
mee. Hoe zal men zich tegenover de post
duiven uit de moeilijkheid der accolade réd
den
Men moet weten, waar te eindigen. Dit
geldt ook voor het eischen van uitvoering
der vredesvoorwaarden. Men heeft Duitsch
land 'vloot, rollend materieel, machines en
1 nrlbouwwerktuigen ontnomen. „Nu moogt
.veer een volk van „Denker und Dichter"
den, spraken de overwinnaars. Is dat
riet genoeg? Neen, „de postduiven moeten
nog gedecoreerd worden", wij meenende
oorlogsschuldigen moeten worden uitgele
verd. Dat het nog nooit vertoond is, is geen
bezwaar.
Von Lersner zag geen kans hei uitleve»
5 ngs document in ontvangst te nemen. On
middellijke diende hij zijn ontslag in en ver
kreeg het. Het teekent wél defernst van den
toestand. Wel heeft, vóór het sluiten van
den vrede Von BrockdorffRantzau iets
dergelijks gedaan, maar de omstandigheden
ziin sindsdien veranderd. Toen hoopte
Duitschland nog op uitvoerbare voorwaar
den, nu weet het beter. ITet wegblijven van
de krijgsgevangenen heeft het geprikkeld,
de valuta-daling veroorzaakt een schier wan
hopige gedruktheid en nu eischt men acht
honderd Duiischers! Weinig goeds kan daar
jn komen.
De „Deutsche Post" schrijft dienaangaan
de „Lersner heeft naar het hart van het
■gansche Duitsche volk gehandeld, door het
schandelijk document niet aan te nemen.
Hij heeft daarmee tegelijkertijd een voor
beeld gegeven, hoe elk Duitscher handelen
moet, die nog een sprankje Vaderlandslief
de in het hart heeft". Daar heeft de „Deut
sche Post" geen ongelijk in.
In eigen land trekt de huldiging van De
Meester deze week de meeste aandacht.
ïSijnoff vergelijkt den G0-jarigen auteur van
„Geertje", „De Zonde in het deftige Dorp",
Gedenk te Leven" en zoovele andere bij een
Dickens of een Disraeli. De viering van de
zen dag verzamelde een aanzienlijk getal
mannen van beieekenis, die allen hun be
wondering voor den schrijver uitspraken.
Onder de eigenaardigste van deze 'fmldebe-
tuigingen is een sonnet van Dr. Hein Boe
ken bij die gelegenheid voorgedragen.
Het luidt
TOT JOHAN DE MEESTER,
den zestig-jarige,
x 6 Fc-br. 1920.
Wij zijn wei-licht een beetjen anti-poden
Gij staat in 't Leven ik op den Olymp
Der dichtren, wat gij noemt de Grieksche
Goden.
Ik zie van 't Leven slechts een verren
glimp
Slechts de echo hoor 'k, die komt zoo hoog
gevlogen
Gij eet de rauwe schel visch, vcisch en
krimp,
Waan niet, dat ik hiermee uw maaltijd
schimp.
Ik eet ze eerst als ze deftig is gezoden.
Toch, waarde Meestér, was iels dat mij toog
Uit mijne stad, om u dus toe te spreken,
Om mee te 2ien hoe in uw donker oog
Wel 't licht van dezen feest-dag kwam te
breken.
Ons beiden trekt het schouw spel hoe de
jeugd
In 't worstlcn vindt de wave levens-vreugd
Politiek Overzicht
Bii de successen, die op militair gebied
door de regeerders van sovjet-Rusland zijn
behaald, heeft zich thans een feit van an
deren aard gevoegd, dat misschien van nog
meer beieekenis is. Tusschen sovjet-Rus
land en Estland is de vrede tot stond ge
komen. Het vredesverdrag, dat verleden
Maandag is onderteekend, houdt in, dat
geene oorlogsschadevergoedingen worden
betaald. Rusland erkent de zelfstandigheid
von Estland. Het doel afstand van het voor
malige Russische staatseigendom in het
Estnische gebied, levert uit wat het bezit
aan Estnisch eigendom, keert 15 millioen
goudroebels uit als aandeel van Estland in
den goudvoorraad van de Russische bank en
verleent aan Estland het recht om een
spoorweg aan te leggen naar Moskou, als
mede het recht om een mjllioen dessjatinen
van het complex der Russische boschgron-
den te exploiteeren. Beide partijen zien af
van dcrorgangsrechten.
Onder de verdere bepalingen verdient
nog de aandacht, dal alles wat de Russen
uit het land hebben weggevoerd zal worden
teruggegeven. De Estnische bibliotheek en
de kunstvoorwerpen en zaken van histori
sche beteekenis blijven het eigendom van
de universiteit te Dorpat. Eene commissie
wordt heiast met het opstellen van een
handelsverdrag. De Finsche golf wordt
geneutraliseerd. De beide contracteerende
partijen verbinden zich, dat zij zich zullen
onthouden van het samentrekken van troe
pen met het doel de regeering van het an
dere land omver te werpen.
Dit vredesverdrag is, wanneer men het
verdrag van Brest-Litowsk, dat slechts een
korten levensduur heeft gehad, buiten
rekening laat,, het eerste, dat met sovjet-
Rusland is tot stand gekomen. Niet alleen
daarom is de onderteekening van dit ver
drag een feit van beteekenis. Het zal wel
niet het eenige vredesverdrag blijven, dat
met de randstaten gesloten wordt. Op de
van 15 tot 22 Januari in Helsingfors gehou
den conferentie van vertegenwoordigers der
randstaten, waar Finland, Estland, Letland
en Polen vertegenwoordigd waren, heeft
Estland zich verbonden de anderen op de
hoogte te houden van den loop der vredes
onderhandelingen, waarmee het toen bezig
was. Nu de uitkomst van die onderhande
lingen bekend geworden is, mag wel wor
den aangenomen, dat de andere randstaten
zich zullen spiegelen aan het voorbeeld, dat
hun door Estland is gegeven. De Daily News
schrijft naar aanleiding hiervan:
Estlands terugtrekken uit den gewapen-
den strijd met het bolsjewisme zal waar
schijnlijk de voorlooper zijn van eene ge
wichtige ontwikkeling wat de randstaten in
het algemeen betreft. Livland, Estlands
zuidelijke nabuur, dat gezegd wordt in 't
geheim te zijn getreden in zelfstandige vre
desonderhandelingen met de sovjetregee-
ring, heeft volgens een bericht uit Helsing
fors een belofte teruggenomen om zijn leger
en havens ter beschikking van Polen te
stellen. De bolsjewistische gedelegeerden te
DoTpat beweren, dat als gevolg van deze
houding'de Polen hunne militaire toebereid
selen hebben prijs gegeven, die doelden op
een gelijktijdigen aanval op Petersburg en
Moskou. Het is echter meer don waarschijn
lijk, dat er van een geh. el andere zijde
pressie is uitgeoefend op do Poolsche re
geering.
In dit verband verdient de aandacht een
persgesprek met den Poolschen gezant te
Londen, prins Sapieha, waarin deze ont
kende, dat hij non 2ijne regeermg had over
gebracht eene mededeelirvg van den Brit-
schen premier Lloyd George, die een weige
ring inhield om het Poolsche leger te steu
nen. Hij voegde echter daaraan toe:, „De
meening van den heer Lloyd George werd
geheel duidelijk gemaakt aan onzen minis
ter van buitenlondsche zaken Potek, die nu
in Warschau terug is. De algemeene positie
Is, dat de Polen geen plan hebben om de
bolsjewisten aan le vallen. Een stellig en
finaal besluit kan echter slechts genomen
worden door den Poolschen landdag, nadat
de heer Patek daar den uitslag heeft mee
gedeeld van zijne zending naar Londen en
Parijs. Wanneer de geallieerden er gunstig
voor gestemd zijn, dat Polen tracht vrede
te sluiten met de bolsjewisten, zal de Pool
sche landdag dit in overweging nemen. Ik
geloof, dat de geallieerden zelf de nood
zakelijkheid erkennen, dat onze kracht in
stand blijft hangende het sluiten van den
vrede. Ik kan zeggen, dat niet verwacht
wordt, dot territoriale moeielijkheden het
sluiten van zulk een vrede zullen beletten,
want de commissaris voqr buitenlandsche
z6ken Tsjilsjerin heeft reeds duidelijk te
kennen gegeven, dat de sbvjetregeering ge-
biedsoanspraken niet beschouwt als een be
letsel voor den vrede met Polen."
P a r ij s, 7 F e b r. (N. T. A. Draadloos
van Lyon). Volgens een bericht uit Havana
heeft de Cubaansche Kamer het vredesver
drag met Duitschland geratificeerd.
Londen, 7 Febr. (R.) Reuter ver
neemt, dat een der voornaamste punten van
behandeling in de zitting van den uitvoe
renden raad van den volkenbond, die den
11 en Februari begint, zal zijn de kwestie van
het internationale gerechtshof. De raad zal
verder behandelen de benoeming van den
'hoogen commissaris voor Danlzig en de toe
lating van Zwitserland tot den volkenbond.
B e r 1 ij n, 7 Febr. (W. B.). De authen
tieke uitleveringslijst van de Entente is nog
niet aangekomen. Verscheidene bladen hou
den het voor waarschijnlijk, dot de lijst te
zamen met de nota en het antwoord van de
Entente op de Duitsche voorstellen van 25
Jan., zal worden overhandigd.
Volgens de marine-autoriteiten bevinden
zich op de gepubliceerde voorloopige lijst 29
U-boot commandanten.
B e r 1 ij n, 7 Febr. (W. B.). Voortdurend
komen berichten binnen over betoogingen
tegen de uitlevering. De nationale vergade
ring var\ Bremen protesteert er tegen met
de diepste verontwaardiging. De studenten
van alle hoogescholen te München verkla
ren, dat zij.vost besloten zijn de mannen,
wier uitlevering wordt verlangd, te bescher
men. In de volgende week, heeft in Berlijn
oen groote protestbetooging plaats.
In een verklaring van de Berlijnsche uni
versiteit wordt het vaste vertrouwen uitge
drukt, dat er geen Duitscher te vinden zal
zijn, die bereid is lot den handlongersdienst
om deze Duiischers uit te leveren.
B e r 1 ij n, 7 Febr. (W. B.) De Deutsche
Allg. Zeitung publiceerde gister een voorstel
tot wijziging van de uitleveringsbepalingen.
Daarin werd gewezen op het scheidsgerecht
van den volkenbond. Het Berliner Tageblott
verneemt, dat de regeering geheel buiten dit
artikel slaat en niet van plan*is naar uitwe
gen te zoeken.
De Baseier Nationalzeitung verneemt van
bevoegde Zwitsersche zijde, dat het bericht,
dat Duitschland zal voorstellen de berech
ting van de Duitsohe beklaagden aan neutra
le rechtbanken op te dragen, volkomen on
juist is. Zwitserland zal zich niet bereid ver
klaren tot aanvaarding van een dergelijke
opdracht.
B e r 1 ij n, 7 Feb r. (W. B.). De rijksregee-
ring had heden uitvoerige besprekingen met
de besturen van de partij groepen der natio
nale vergadering. Er werd bepaald, dat een
besluit in de uitleveringskwestie slechts met
medewerking van het parlement zal geno
men worden. De bijeenroeping zal dadelijk
geschieden, zoodra de stukken aanwezig
zijn, waarvan moet worden kennis genomen
om in den toestond klaarheid te brengen.
B e r 1 ij n, 8 Feb r. (\V. B.). Heden avond
heeft de Fransche zaakgelastigde den rijks
kanselier de lutleveringslijst met begelei
dende nota overhandigd.
Koningsbergen, 7 Febr. (W. B.).
Het Oost-Pruisische gebied, waar een volks
stemming zal worden gehouden, was den
6en Februari geheel ontruimd.
B e r 1 ij n, 6 Febr. (\V. B). Naar de Vos-
sische Zeitung" «verneemt, zal de behande
ling van 't proces tegen den gewezen vaan
drig, thans gymnasiast, Oltwig von Hirsch-
feld, die een aanslag op den rijksminister
van financiën Erzberger pleegde, op Zater
dag 21 dezer voor de rechtbank van gezwo
renen van het Landgericht beginnen De
aanklacht kwalificeert het misdrijf als po
ging tot moord.
B e r 1 ij n, 6 Feb r. (W. B.). Volgens tie
Tügliche Rundschau staal het thans reeds
vost, dat voor de publiek beheerde levens
middelen in het aanstaande jaar geene maxi
mumprijzen zullen worden bepaald, maar dal
men zal overgaan tot het stelsel van de mi
nimumprijzen.
De officieele bevestiging ontbreekt nog.
Londen, Pebr- (R). Het besluur van
de federatie van mijnwerkers heeft met het
oog op de weigering van den premier om
een wetsontwerp betreffende de nationalisa
tie van de kolenmijnert in te dienen, beslo
ten aan te dringen op bijeenroeping van een
bijzonder vakvereenigings-cogres om te
overwegen wat er gedaan kan worden om
aan de eischen kracht bij te zetten.
P a r ij s, 7 F e b r. (N. T. A. Draadloos van
Lyon). Uit Budapest wordt gemeld, dal de
ministerraad zich Donderdag bc-zig heeft ge
houden met de Entente-nota, welke ver
klaarde, niet de restauratie van de Hobsburg-
sche monarchie in Hongarije te kunnen ge-
cloogen. Volgens geruchten in politieke klin
gen zal de Algemeene Vergadering zich aan
het bevel van de Entente onderwerpen en
geen Habsburger kiezen.
Een voorloopig bewind zal in 'i leven wor.
den geroepen door de verkiezingen van Ad
miraal Herthy tot rijksbestuurder.
r I III
Staten-Gencraal
TWEEDE KAMER.
Muziekautcursrochl
Bij do 1 woede humor is oon vin 'soiuworp in
gediend tol nadere regeling v«n hot muziek
auteursrecht.
De bedoeling von dit ontwerp is om bureau'*
voor muziekauteurshecht, die uls mmmeri ieole
ondernemingen neig.'ng to! a1 u n.tem>ic>e ex
ploilatie zouden kunnen woester en, von mogo
lijke overvragingen te weerhouden. Voorgestel
wordt ic bepalen, dut ook de openbare uilvo»
ring van een muziekstuk zoh zijn geoorloofd,
mits legen een billijke vergoeding ven den au
tour, welke vergoeding in het uitcrsle geval doe
den rechter zul worden bcpuald.
Uil de Per»
De «IrfclgoiMlc alaklitg; in «lo hiucx,
De anti-rev.) Rotterdammer ontwik
kelt het standpunt, dat bemiddeling in dit
conflict in h o o g e mate o n g e-
wenscht is en dat de pnrtijenn, die liet
conflict in het leven hebben geroepen, ook
de volle verantwoordelijkheid voor de ge
volgen van haar daad zullen hebben te dra"
gen.
Deze cisch mag vooral worden gesteld
in dezen tijd, nu bij de zedelijke Ónturich-
"t'ing, die op alle gebied wordt aanschouwd,
voor den opbouw van lici leven noodig zijn
mannen, die blijk geven zelf een diep ver
antwoordelijkheidsgevoel te bezitten en ul-
le krachten non wenden om dut besef ook
bij hun volgelingen nnn te kweeken.
De Centrale Bond en „Het Volk" trach
ten de verantwoordelijkheid van zich nl te
schuiven en op de werkgevers tc leggen.
Maar de zauk stout cenigszins anders.
Door do werkgevers 'is medegedeeld, dut
zij met hor oog op den toestond in ondero
bedrijven verdere loonsverhooging in liet
transportbedrijf onverantwoordelijk zou
den achten. Persoonlijk staan wij op het
stondpunt, dut deze opvatting der pu-
troons op zichzelf volkomen moet worden
geëerbiedigd, ol hebben zij hoor niet oltijd
op de meest gejukkige en tactvolle wijze
verdedigd Moor op deze meening cjuu tu-
lis zouden wij geen coptie willen maken,
omdat de werkgevers blijk hebben gege
ven oog te hebben voor 'i gevaar dat
schuilt in den psychologischeii factor, wuirr
door meer en meer de loonpolitiek der ar
beidersorganisaties wordt beheerscht, Wij
bedoelen hiermede het verschijnsel dut
loonsvcrhooginum in het eene bedrjjf
voor de arbeiders in een ander bedrijf oen
prikkel inhoudt om ook weer op hun beurt
naur verheoging hunner inkomsten te stre
ven, hetgeen er ten slotte toe leidl, dat
men de loonen tot in het oneindige wil op
voeren, zonder daaibii er rekening ïru-de
te houden, dat vooral in den crisistijd, die
wij beleven, niet alle bedrijven in staat /.i.M-i
die abnormale loonen te dragen. Duor de
ongekende loonsverhooging weer schriklie
rende prijsstijging tengevolge heeft, wordt
gene niet alleen voor somine bedrijven
noodlottig, maar schaadt de arbeiders zeU
liet meest. Ook socioal-democ rutische eco
nomen hebben er op gewezen dat looiw
verhooging niet het ultimum r»-medium is
voor de verarmde massa, en neen punacée
voor de wonden waaruit het maatschappe
lijk leven bloedt. Ook van sociunl-democic-
tische zijde wordt dU9 erkend, dut ei voor
de loonsverhooging een grens bestaat. Bn
wat hebben nu de werkgevers in den Loor-
raad anders gedaan, dan le kennen gege-
ven, dot naar hun meening om de genoem
de reden in hei transportbediijl din grens
was bereikt En dat zij bij het bepalen
daarvan niet alleen met de draagkracht
van hun eigen bedrijf hebben gerekend,
maar ook in het oog hebben gehouden, dat
de „skilied labourers" in andere vakkón er
naar zouden streven om hun loonen
belangrijk \e doen stijgen boven die dm
ongeschoolde arbeiders, geelt op zich ze»!'
blijk van gezond economisch en sociaal in
zicht cn besef van «amant woordelijkheid
Als men maar niet spreekt van akelige
dingen, denkt menigeen dat ze ook niet be
staan.
Roman door
ADRIEN BERTH AND
Bekroond met den Prix-Goncourt.
HOOFDSTUK IV.
Op de Zerken van het IC e r k h o f.
Als je v ilt.' ze» luitenant Lucien Fabre.
„zouden we ons wat buiten het dorp kunnen
Vertreden."
De sergeant ging met graagte hierop in
Hij was niet meer verdoofd door het gebeur
de. Hij verlangde er naar, met iemand van
gedachten tc wisselen, alleen met het doel om
met zijn eigen gedachten tot klaarheid te ko
men.
Het bataillon had zieli verzameld in. het
dorp R'émécourt. Den vorigen dag was tegen
den avond de verbinding tusschen de compag
nieën hersteld, dank zij de uitputting der Duit
sche batterijen. Daarna waren -de mannen, op
van vermoeienis, in slaap gevallen op de plek
waar zij stonden. Bij liet aanbreken van den
big, die met nieuwe artillerie-salvo's werd be
groet waren infanteristen hen komen aflos
sen. liet was een reserve-regiment dal sedert
eenige uren was aangekomen en onmiddellijk
in het vuur was gezonden. De jagers waren
achter het front' gestuurd. Meel den dag door
waren afgedwaalden, zieken, licht gewonden
en treinsoldnien zich weer bij den troep kó
men voegen. Men verwonderde zich dat er nog
iemand in leven gebleven was. Niet het groo
te aantal der afwezigen trok de aandacht,
maar het feit dat er nog zoovelen present
waren: zóó zeer was het abnormale in
eenige uren normaal geworden, en zoozeer
scheen voortaan de dood het natuurlijke ge-
Volg le zijn van bet feit dat men zich in de
vuurlinie bevond. Men maakte zich gereed
den nacht door te brengen in de schuren, die
niet door den geneeskundigen dienst w'aren
gerequireerd voor de gekwetsten...
Den volgenden morgen zouden 'de compag
nieën op nieuw worden geformeerd.
Toen de schemering kwam, had het leanon
gezwegen.
„Dat is weer een dag voorbij,' verklaarde
Vaissettc opgelucht.
Ze liepen door dc dorpsstraten, waarvan dp
bewoners reeds te bed waren. Niets brak de
stilte. Over de velden lag dc groote vrede,
als een protest van dc aarde tegen de men
schen. De maan stond aan den zwaar be
wolkten zomerhemel. Haar licht doorwaasdc
den nevel, die opsteeg uit den grond.
„U wordt nu onze compagniescommandant,"
zei Vaissettc.
„Arme kapitein! zuchtte Lucien. En hij ver
zonk weer in zwijgen.
Zijn smart was sedert den Vorige» dag fel
ler en dieper geworden. Hij dacht aan zijn
mannen, die waren heengegaan, aan het jaar
dat hij met 'den kapitein had doorgebracht
oo een aLcelefien oost iu de Alnen: bii herin
nerde zich weer de week van de mobilisatie,
de eerste dagen van den oorlog,"Waarin dc fi
guur van kapitein Xicolaï plotseling grooter
was geworden le gelijk met de gebeurtenis
sen, en waarin de kapitein even fier, even on
weerstaanbaar als de storm zelf was gel»! ken
cn vol van eenvoud tot in den dood..
„liet is een krankzinnig ding, t'ó OfTlog.
verklaarde de officier.
„Blijkbaar" peinsde ltjj verder, .is de beste
van ons allen getroffen. Hij had zich meer
noch minder arm den dood blootgesteld dan
wij. En toch werd hij door vier bajonetstoten
getroffen, tenvijl jij noch ik een schram op'
liepen. De oorlog is hel domein van het loc
val. De dood is tenminste onpartijdig genoeg,
om zoowel "dc moedigen, die hem onder dc
tiogen zien, als de voorzichtigen, die lienv
trachten te misleiden, weg tc nemen. Met bet
moderne oorlogstuig loopt men hetzelfde ge
vaar of men zich bloot geeft dan wel of men
zich ingraaft. Het is een kwestie van geluk. En
sedert den dag van gisteren vraag ik mij ab of
ook niet dc overwinning een zaak van toeval
is. De Pruisen hebben ons na onze charge niet
meer aangevallen. "Waarom? Wij waren met
ons dertigen, en ik zag door mijn kijker talrij
ke versche compagnieën, die aan 'den ande
ren ika.nl- van. het water looosraveii maakten.
Vanmorgen beeft de generaal mij gehikgc-
wenscht. Zijnerzijds moet hij door den opper
bevelhebber gefeliciteerd zijn geworden. Noch
bij noch ik, noch de Duitsehers hebben er iels
aan kunnen doen. liet toeval alleen heeft de
beslissing gebracht."
Precies hetzelfde had Ynisettc lot zichzelf
gezegd. Maar bij had er bij zijn chef niet mee
durven aankomen. Thans echter wilde hij den
luitenant tegenspreken. Ilij werd daartoe ge
dreven zoowel omdat jj hem wilde prikkelen
lot voortzetting van zijn beschouwingen, als
omdat hij, door zijn liefde voor* paradoxen,
steeds geneigd was cm vati alles wat hij hoor
de beweren, het tegendeel staande te houden.
„U vergeet," zei hij. „den bajonet-aanval, dien
u hebt gecommandeerd."
„Dien vergeet ik niet," antwoordde de luite
nant, „evenmin als jou schitterende dapper
heid. cn dc offers, die wij moesten brengen.
.Juist dooi' 'lat alles word ik in mijn ietwat
droc.vige overwegingen versterkt. Ik ontken
niet, dat er eën onmiddellijk verhand bestaat
tusschen onze daden cn dc oj>marsch of dc
terugtocht van den vijand. Dat lieblkrn wc wel
kunnen zien. Het is mij zelfs.tot een troost,
want nu kan ieder, zelfs dc eenvoudigste en
dc nederigste onder ons, de overtuiging heb
ben, dat zijn moeite en zijn opoffering niet te
ver eefscli zijn geweest. Maar, ik herhaal 't.
na onze charge behoefden dc Duitsehers maar
terug te kceren, oni ons weg tc vagen. Zij
hebben de nieuwe poging niet gewaagd. F.n
dientengevolge liebbc-n wij de overwinning be
haald. Hier heeft nu echter het Toeval de
hand in het spel gehad. Ik heb een charge
gedaan, stellig. Maar ik deed het zonder
daartoe bevel te hebben gekregen. Ik weet
niet, waarom deze gedachte bij mij is opgeko
men in plaats van het voornemen om achter
uit ir gaan, zooals mij later door den gener i-
len staf werd gelast. Is dit ici> miers dim
het blootc Toeval? Ergo zie ik niet het ver
band tusschen de bevelen van den chef en <k
overwinning of dc nederlaag."'
„Maar u wilt toch niet beweren," vroeg Vais
settc, wien de wending van het gesprek be
haagde, ,dat dc generaals overbodig zijn cj\
dal men, li tin generalen stal' gerust zou kunnen
afschaffen?"
„Ik wil daaromtrent geen theorieën ver
kondigen" antwoordde Fabre. „Diepzinnige
debatten zijn góed voor betcia tijden. Je zult
moeien toestemmen, dat de huidige dagen niet
bijster geschikt zijn voor speculatieve beschou
wingen en voor dc ontwikkeling van nieuwe
ideeën en theorieën. 1); spreek alleen maar
uit, wat er zoo nu en dan hij mij opkomt in
deze oogcivblikken van ritst, die volgen op (1c.
opwinding van den. strijd. En die opkfmu-uile
gedachten zijn een beetje droefgeestig, ook.
omdat onze kapitein is gesneuveld."
„IJ moet mij niet voor een stommeling hou
den/' zei Yaivsctte. „I!; wilde eigenlijk met
£-en leugen achter de waarheid komen. In-den
grond der zaak kom ik tot dezelfde conclusie#
als U.
„Dat is te zeggen," hernam dc officier, „wij
zijn eigenlijk niet tol een conclusie gekomen-
Wij zullen den geheelen oorlog vóór ons heb*
ben om voor ons z.elvcn tc komen tot een phi-
losophischc conceptie van dit drama, waar va»
wij tegelijkertijd dc acteurs en dc tocschom
wei's zijn."
(Wordt vervolgd).
f