Mode-Magazijn „DE VLIJT" DE EEMLANDER" Amersfoort en Omstreken, unmcm hi. 4. minuut ui imiJiïs PLUIMVEE WASGHZUBE BLOUSES f12.51 BINNEN CAN DT~ pHMiii8PiiiisrJ7»z*r PRIIS DER ADVERTENTIE met inbegrip van ces m. VleeschhouWer, -i papenhofstede EERSTE BLAD. Millioenen-nota. NI Middenstands Credietbank Fourneert Cheques op Binnen- en Buitenland BUITENLAND. L. J. LUYCX EN ZOON Bontstellen voor iedere beurs. BIJ 19e Jè'araahg Ne. so pet pott f 2.60, per week (net gratie vetiekcrmg 'ijgen ongelukken) f 0.175. alionderlijke nummer» o.OS. AMERSFOORTSCH DAGBLAD ft DIRECTEUR: J. VALKHOFF. BUREAU: ARNHEMSCHE POORTWAL. TEL. INT 513. T Zaterdag 2 October 1920 ^bewijsnummer, elke regel meer 0.25, dicnstaanbic* dingen en Liefdadigheids-adve.tenticn voor de helft der prijs. Voor handel cn bedrijf bestaan zeer voordcclige bepalingen voor het adverteeren. b"cn« circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt aanvraag toegezonden. op M«ubelfabrikai)t Hof 16. AMERSFOORT filXIIKi De uiterst eoneurreerend gestelde prijzen sluiten degelijke eonstruetie' niet uit. In dazen tijd van duurte, die ondanks alle optimistische voorspellingen maar niet wij ken wil, ziin de oeconomen Ln heel de we reld bezig de oorzaken van de duurte op te sporen, om, zoo mogelijk de middelen aan te geven, die aan het stijgen der prijzen een einde zullen maken. Naast de beide hoofdoorzaken, de kapi taalsvernietiging gedurende den oorlog en de verminderde productie van goederen, zijn er tal van bij-oorzaken. Hiervan is de voornaamste, dat handel en industrie, ge wend aan de hooge oorlogswinsten, van die hooge winsten maar geen afstand willen doen en geen* afstand behoeven te doen, wijl tengevolge van de verminderde productie de cncurrentie minder scherp i-s dan vroe ger, zoo er al van ernstige concurrentie spraken is. De winkelier redeneert aldusvroeger nam ik 20 bruto winst op mijne artikelen. Thans moet iik, wijl de loonen van cnijn per soneel, vT-achten en onkosten en ook het le vensonderhoud van mijne familie het dub bele van vroeger bedragen zeker 40% winst nemen. Hierbij vergeet hij, dat zijne artikelen ook dubbel zoo duur zijn als voor den oorlog zoodat automatisch zijn omzet is verdub beld. In plaats van het dubbele van vroeger verdient hij dus thans vier maal zooveel als in den goeden ouden tijd vóór 1014. Het publiek, dat deze oorzaak hoezeer ook bij-oorzaak van de duurte het duide lijkste ziet, is verontwaardigd op den winkel stand, die inderdaad men zie slechts de aanslagen der winkeliers in belastingen verbazend hooge winsten maakt. - Welke maatregelen ook genomen zullen worden om de duurte te bestrijden naar onze nveening is alleen verhoogde productie en vrij ruilverkeer in staat, den toestand te normaliseeren in elk geval zal men de gerechtvaardigde kritiek, op de handels- winsten van dezen tij d-n a-den-oorlog, niet mogen vergeten. Ook niet de kiezers.* en forteriori, de mannen van de politiek, Zij zullen zich te binnen moeten brengen, noe de handelaren ons, consumenten, knij pen als een minister van finantiën voor- ioopigi pogingen zou willen doen, om ons nieuwe belastingen op te leggen of de be staande belastingen te verhoogen. Want zulk eene poging zou volkomen gelijk staan met het najagen van V r e d e-w in s t door n!jveren en winkelieis. Men ga maar eens de cijfers na voorko mende in de milioenen-nota den 21 Sept. j.L bij de Tweede Kamer der Sta ten-Oen a ra al ingediend: De cijfers over den gewonen dienst zijn Jaar. Inkomsten. Uitgaven. 1915. 225.883.336.- 241.431.556.- 1916. 262.790.336.— 242.513.962.— 1917. 303.653.336.— 267.927.588, 1918. 325.971.337.— 331.609.568.— 1919. 449.610.413.— 436.951.436.— Uit deze cijfers blijkt dat in de g*enoemde jaren de gewone inkomsten de gevone uit gaven vrij belangrijk hebben overtroffen. Uit een in de millioenen-nota voorkomende slaat blijkt, dat de gewone dienst in de jaren 19001919 een batig saldo van meer dan 87 millioen heelt opgeleverd. Nu is wel is waar de raming van de uitga ven in. 1921, wat den gewonen dienst betreft gestegen tot 601.648.465.— terwijl de ontvangsten ziin geraamd op „slechts' 544.163.731.zoodat er een tekort dreigt van ruim 57 millioen, maar dit neme men niet e) te tragisch op. voor i uitflobreldOjro-vorkoor. De opbrengst van de middelen is in de laatste jaren zooveel booger geweest dan de raming, dat we in dit opricht gerust kunnen rijn. Nog komt in die opbrengst niet volle dig tot uiting, dat de inkomsten van schier alle Nederlandsche burgers met hooge percentages rijn toegenomen. Duirenden arbeiders roowel arbeiders met de her senen als met de handen verdienen thans genoeg, om gezamenlijk groote bedragen aan belastingen op te brengen, duirenden die vroeger niets of ongeveer niets hebben betaald. De gewone uitgaven (we hebben bij de gewone uitgaven en inkomsten in dit arti kel de „crisis" uitgaven en inkomsten ner gens medegerekend) waren voor 1020 ge raamd op 450,731.015, de gewone ont vangsten op 401.000,371., roodat er een geraamd tekort was van 49.712.643.—. In de eerste acht maanden van dit jaar is ruim 77 millioen méér ontvangen dan acht twaalfden van de raming bedraagt. Als de middelen als tot dusverre blijven vloeien, zal de rekening over 1920 ook nadat nog bijna 69 millioen voor gewone uitgaven is toegestaan na de vaststelling van de begrootingscijlers op heel andere wijze sluiten, dan was geraamd. Indien er al een tekort zal blijven, zal het onbeteeke- nend zijn. Er is geen enkele reden om te veronder stellen, dat het in 1921 met het accres der middelen uit ral zijn het tegendeel is het igeval en zoo mag worden verwacht, dat de rekening over 1921 een heel-ander beeld van da werkelijkheid zal geven, dat de be grooting voorspelt. De oijfers van de millioenen-nota leeren ons, dat, voonzoover dit bij de snet stijgende inkomsten en uitgaven is vast te stellen, reeds nu de inkomsten de uitgaven dekken. Hiermee is de grond voor elk voorstel tot verhooging van bestaande belastingen of tot invoering van nieuwe belastingen verdwe nen en minister de Vries zal dus'wel zoo wijs zijn, de weeldebelasting terug te nemen en geen nieuwe plannen tot rwaarderen be- lastingdrukte doen uitwerken. Minister de Vries kan, wat de gewone inkomsten en xtit- gaven aangaat, zijn ambtenaren belast met het uitvoeren van zijne orgineele ideeën op belastinggebied, wel vacantie geven. Politiek Overzicht. De besprekingen, die zijn gehouden tus- schen de Engelsohe mijnwerkers en mijn eigenaars, hebben, wannieer mien kan afgaan op de gegevens, waarover thans valt te be schikken, de crisis zeer naibij haar oplossing gebracht. Het verschil toch, dat tusschen de eischen der onderhandelende partijen be stond, is herleid tot een kleinigheid. Het productie-kwantum over het eerste kwartaal van 1920 bedroeg 248 millioen, terwijl de opbrengst over de maand September wordt geschat op 234 millioen. De mijnwerkers eisdhten een daag'lijksche verhoogin'g van twee shilling op 't loon, waarbij als basis werd genomen de opbrengst gedurende de Septembermaand en een geleidelijke ver hooging van het loon werd gevraagd, naar mate de productie toenam. De mijneige naars boden een looms v;erhoogmg aan van 1 shilling per daig op een grondslag van 242 millioen ton en 2 shilling bij 250 millioein, hetgeen juist iets meer is dan de opbrengst over het eerste kwartaal van 1920. De fei ten zijn dus als volgt: de mijnwerkers eisohen een loonsverhooging van 2 shilling np de basis vön de tegenwoordige vermin derde opbrengst en de mijneigenaars bieden een loonsverhooging aan van 1 shilling op den grondslag van de grootere opbrengst in het begin van dit jaar. Hef verschil aan bel de kanten bedraagt 8 millioen ton per jaar of 100 weight (een centenaar derhalve) per man per jaar. Het is ter conferentie niet gelukt het ver schil te overbruggen tusschen de partijen, maar de bijeenkomst werd gevolgd door het belangrijke besluit van de vergadering van mijnwerkersafgevaardigden om de sta king nog twee weken uit te stellen en een tweede stemming onder de mijnwerkers te houden over het aanvaarden van het aan bod van de mijneigenaars. De staking is dus voorloopig weer afgewend. Echter meldt Reuter, dat de aankondigingen voor de sta king niet twee weken, maar één week zijn uitgesteld. De duur der opschorting mag dus in de twee beriohten een aanmerkelijk ver schil vertoonen, een feit is het nochtans, dat vandaag het werk in allen gevalle nog niet wordt neergelegd. Verdere besprekingen zullen het dan ook mogelijk kunnen maken, dat de twee partijen bet ten slotte eens wor den. De Poolsche pers is optimistisch gestemd over de vredesonderhandelingen te Riga. Uit een onderhoud met de Russische gede legeerden blijkt, dat Rusland groot gewicht hecht aan de kwestie van het.vervoer door Polen om zich met Duitschland in verbin ding te stellen. Deze kwestie zal door des kundigen worden besproken en gere'geld. Manilski, die de Ukrainische sovjet verte genwoordigt, heeft betoogd dat Rusland van goeden wille is om de kwestie van Oost- Galicië in gunstigen zin op te lossen, waar van het groote belang voor Polen door de sovjet-delegatie wordt erkend. De ethnogra- fische grenzen van Polen moeten alleen als gen. Daarentegen schijnen de Russen on verzettelijk te zijn ten aanzien van de kwes tie van Wrangel's leger, waarvan zij het spoedig einde aankondigen en ook toonen zij zich .vijandig ten opzichte van Petljoera. Noohtans erkennen zij, dat Polen zijn ver plichtingen jegens Petljoera moet nakomen. De Sovjet-afgevaardigden verklaren na drukkelijk, dat zij zich zullen onthouden van alle inmenging in de binnenlandsche aan gelegenheden van Polen en ook van alle propaganda. Tot dusverre was die propa ganda gemotiveerd door de noodzaak het imperialisme te bestrijden cn het verdrag von Brest omver te werpen. De tegenwoor dige toestand is volgens Poolsche opvattin gen thans evenwel anders. Het bolsjewisme, aldus wordt nu geredeneerd, is thans krach tig en goed georganiseerd, het heeft het hoogtepunt van zijn geleidelijke ontwikke ling bereikt en kan daarom thans gemakke lijk de gemeenschappelijke belangen met de naburige volken erkennen en daarnaar han delen, ondanks het verschil in regeerings- stelsel. De propaganda is thans slechts een oorlogsinstrument en zal ophouden, zoodra de vrede is gesloten. De Russische gedelegeerden bepleiten eveneens een vrede met Roemenië, wanneer dit -een regeling inzake Bessarabië aan vaardt, in denzelfden geest als is voorge steld in de Oost-Golicische kwestie, nJ. een volksstemming zonder inmenging van mili taire macht. Volgens het Poolsche Telegraaf Agentschap is met deze vredelievende hou ding van de Russische gedelegeerden de toon der Russische pers in scherpe tegen stelling, daar zij spreekt van een bolsjewis tische regeering die in Polen moet komen en van een vrede door overwinning. Buitenlandsche Berichten. Warschau, 30 Sept. (H.-R.). Het Poolsche stafibericht meldtNa de vernieti ging van de sovjet-troepen in de streek van Lida, zetten vvij krachtig de vervolging voort in oostelijke richting.. De vijand trachtte zich terug te trekken, maar werd 'door 'onze alf de dingen omsingeld. Een heele divisie gaf zich over na de commissarissen te heb ben vermoord. Ten Z. van de Pripet trekt de vijand zich terug op de linie van de rivier de Wij hebben Zwihol bezet. Moskou, I Oct. (W. B. Draadloos). Stafibericht van 30 Sept.In den sector van Slonim duren de hardnekkige gevechten voort. In den sector van Pinsk worden voor ons gunstige geveohten geleverd nabij Pinsk. In den sector Nowogrod-Wolhynsk verdreven wij den tegenstander uit het ge hucht Gorodnika. Ten Z. O. van Proskoerof duren de gevechten voort. Krimfront. De hardnekkige gevechten aan de Dnjepr tot aan Alexandrofsk en tot de Zee van Azof duren voort. Brussel, 1 Oct. (H.-R.) De premier Delacroix ontving uit Rio de Janeiro een telegram van den koning, waarin deze ver klaarde met leedwezen het ontslag van mi nister Janson te aanvaarden en den minister van binnenlandsche zaken Jaspar het inteni- maat opdroeg. Bergen, 1 Oct. (H.-R.) De staking der mijnwerkers in de Boringe heeft zich uitge breid tot nieuwe mijnen. Men vreest, dat de beweging zich van de grenzen van het mijnbekken naar het midden zal uitbreiden. Er zijn op het 0ogenblik 20 ix 25 duizend stalkers. B e r 1 ij n, 1 Oct. (W. B.) Door 't rijks ministerie van defensie wordt meegedeeld, dat van lieden af de 50 KM.yzöne ontruimd en het leger op 100.000 man terug is ge bracht. -B e r 1 ij n, 1 Oct. (W. B.). De Voss. Ztg. meldt uit München, dat ihet hoofdbestuur van de Duitsche vereenigirngen van hotel houders besloten heeft den valuta-toeslag voor buitenlanders, die hun hotels bezoe ken, af te schaffen. P a r ij s, 1 Oct (N. T. A. Draadloos uit Lyon). Kardinaal Dubois, primaat van Nor- mandië, is volgens een telegram uit Rome, benoemd tot aartsbisschop van Parijs. Hij vervangt Amette. Parijs, 3 0 Sept. (H.-R) De minister van landbouw is van plan in Dec. van dit jaar te Parijs een internationale conferentie bijeen te roepen om een permanent bureau te stichten voor de studie van de ziekten onder het vee. Dit bureau zou dan alle ge gevens op dit gebied, o-a. wat betreft de ver schillende processen om de ziekten te be strijden en de verkregen resultaten moeten verzamelen en publiceeren en de voorbe reidende werkzaamheden verrichten voor latere bijeenkomsten van de conferentie. Londen, 1 Oct. (R.) De mijnwerkei's hebben besloten de aankondigingen van de staking opnieuw een week uit te stéllen met het oog op een nieuwe stemming onder de mijnwerkers. Lond n, 1 Oct. (R.) De mijnwerkers en mijneigenaars hebben vanochtend be raadslaagd met Lloyd George. Men zegt, dat de partijen elk een kleine commissie voor onderhandelingen hebben ingesteld. Daar na verlieten Lloyd George en de regeerings- vertegenwoordigers de bijeenkomst. De commissies voor de onderhandelingen be raadslagen nu over het vraagstuk. Madrid, 30 Sept. (H.-R.) De dag en de avond van gisteren zijn door verscheiden terroristische aanslagen gekenmerkt. In Corunha en Bilbao zijn verschillende bom men ontploft. Dato zal den koning Maandag voor de WEESPERS Maison s L'Hirondelle" uitgahgsjjuivt dienen voor de onderh'andelin- werking treden- Parijs, I Oct. (N. T. A.) De berichten uit Riga, gepubliceerd door de Fransche pers, voorspellen dat de conferentie te Riga zal uil'loopen op een Entente tusschen Polen en sovjet-Rusland. Deze Entente wordt in het bijzonder door de bolsjewisten ge- wenscht Constantinopel, 30 Sept. (H.-R.) Het stofbericht van Wrangel zegt: Door een schitterende beweging zijn de troepen der bolsjewisten in de streek van Alexan drofsk vernietigd. Na een strijd van zes da gen hebben wij de roode troepen in d-e streek van Werkne, Ojetzk, Palojef, Orjekof en Alexandrofsk omsingeld over een front van 200 werst. Wij maakten meer dan 10.000 gevangenen en een geweldige buit. Londen, 1 Oct. (N. T. A. Draadloos uit Horsea). Groot-Brittanmiië heeft aan den Volkenbond ter registratie en publicatie zestien internationale overeenkomsten on derworpen, die het sinds 10 Januari 1920, toen het Volkemboricfeverdrag van kracht werd, heeft aangegaan. Onder deze over eenkomsten zijn zoowel verdragen, die het gehoele rijk betreffen, als bizondere ver dragen van Indië, Zuid-A frik a en Canada. Zij 'betreffen zeer verschillende onderwerpen. Zoo is er b.v. de Engelsch-Fransche petro- leum-overeenkomst, te San Remo getee- kend, de overeenkomst met Estland, betref fende handelsbetrekkingen, het verdrag met Sovjet-Rusland, over de uitwisseling der gevangenen en verschillende toetreden£cn tot en opzeggingen van verdragen, vóór. 10 Jon. van dit jaar gesloten. De regisb^e dezer verdragen moet plaats hebben vol gens artikel 18 van het Volkenbondsver drag. Volgens dit artikel zijn verdragen of internationale overeenkomsten bindend, zoodra zij geregistreerd zijn. Van de op richting van een afdeeling voor het regis- Ireeren van verdragen binnen het secreta riaat van clen Volkenbond, is aan alle re- igeeringen kennis gegeven na de vergade ring van den Volkenbondsraad te Rome. Lord CYrzon heeft uit naar der Bngel- sche regeering den bond doen weten dat alle internationale overeenkomsten, door de Britsche regeering aangegaan, aan het se cretariaat van den Volkenbond ter registra tie zullen worden voorgelegd, zoodra zij in vraag stellen: of de ontbinding van de Cor tes, of het dadelijk aftreden van het kabinet. Lissabon,! Oct. (H.-R.) De gedeelte lijke staking onder het gemeentepersoneel breidt zich uit. Rome, 1 Oct. (V. D.) De autoriteiten hebben onder dwangbeheer geplaatst het Russische stoomschip Rodosto, dat door matrozen te Genua was gekaapt op bevel van Lenin. Het aantal gearresteerde matro zen bedraagt 60. Er heerscht onder de ha venarbeiders in de Italiaansche havens groote opwinding. Zij hebben tegen de ar restatie protest aangeteekend. Weenen, 1 Oct. (W. B). Bij de derde lezing van heL grondwetsontwerp heeft de Nat. Verg. met algemeene stemden een motie aangenomen, waarin' van de regee ring geëischt wordt, dat zij uiterlijk binnen zes maanden een volksstemming zal uit schrijven inzake de aansluiting bij het Duitsche rijk. (Levendige bijvalsbetuigin gen). De toevoeging, dat deze volksstem ming zoo mogelijk gepaard zou gaan met de verkiezingen voor de Nat. Verg. op 7 dezer, is verworpen. De Staatscourant van 1 October bevat o.a. de volgende kon. besluiten 'bevorderd tot verificateur der invoerrech ten en accijnzen J. Gunster, commies-verifi cateur bij de directe belastingen te Olden- zaaj op verzoek eervol ontslagen J. G. Pontier, als commies bij het departement van finan ciën en hem persoonlijke titel van hoofdcommies verleend benoemd bij den waarborg en de belas ting der gouden en zilveren werken tot aiideissayeur te Schoonhoven P. A. Cdté, thans idem te Utrecht 1>© nieuwe gouverneur-generaal. Een vertegenwoordiger van het Haagsche Aneta-kantoor heeft met den niemv-be- noemden gouverneur-generaal van Neder- landsch-Indië, mr. D. Fock, een kort onder houd gehad. De heer Fock wilde thans alleen zeggen, dat hij als gouverneur-generaal de lijn wilde voortzetten, welke hij als minister van Kolo niën en trouwens ook als Kamerlid had ge trokken, n.l. de steeds opgaande lijn van de volksontwikkeling. Naar mate het onderwijs, waarvoor hij zich reeds moeite had geg-e- ven tijdens zijn ministerschap, zich iti'breid- d«e en een grooter deel van het vol! be reikt heeft, zou de inlander meer invlocc. op het bestuur kunnen krijgen en zou ook de beteekenis van den Volksraad en andere vertegenwoordigende lichamen toenemen. De bewuste keuze van een zuivere volks" vertegenwoordiging door een voor het over groot gedeelte analphabetisoh volk achtte hij volkomen illusoir en men moest niet meenen, dat het tegenwoordig levende ge slacht reedis een Indië zou aanschouwen, geheel als een Europeesch democratische staat bestuurd. Zeker mag de band met het moedwland niet worden verbroken, maar wel moet krachtig en onvermoeid gestreefd worden naar een meer en meer geschikt maken van de bevolking voor toestanden als b.v. in de Engelsche dominions. Wat de Sarekat Islam aangaat, stellig erkende de heer Fock, dot deze onder de Indiërs zelve opgekomen beweging, niet slechts met de beste bedoelingen begon, maar ook inderdaad nut voor de volksont wikkeling heeft gewrocht. Overal waar eni zoolang als de beweging ook binnen haar natuurlijke perken blijft, ht-eft zij aanspraak op steun en aanmoediging. Het is evenwel niet te ontkennen, dat hier en daar en vooral onder invloed van leiders, die een! verkeerd gebruik maken van hun populari teit, de beweging is ontaard. Te vaak ook blijkt, dat de gekozen bestuursleden nog niet zijn opgewassen tegen het gewicht -vaat hun taak, dat -een penningmeester met de kas op den loop gaat en zoo meer. Wno/r evenwel nog ernstiger dingen gebeuren en een Sarekat-Islam-afdeeling in bepaald ver zet komt tegen het wettig gezag, ziet de nieuwe gouverneur-generaal geen enkele reden om niet met kracht tegen de schul digen op te treden. Op de vraag, of hij als vrijzinnige, gieen mceningsverschillen vreesde met de tegen woordige anti-vrijzinnige regeering, vooral in kerkelijke aangelegenheden, als de zen ding- of de Christelijke scholen, antwoordde de heer Fock, dat z. i. juist zijn benoeming door een clericale regeering, die immers zijn denkbeelden omtrent deze zaken kende wel wist dat hij ze niet zou verlooche nen, een bewijs was, dat het kabinet ten deze een gematigd beleid wenscht. Trou wens, zeide hij, de laatste te zullen zijn om de verdiensten van de zending op verschil lend gebied, vooral voor het onderwijs, t© ontkennen, terwijl z. i. aan den anderen! kant ook de kèrkelijken wel moeten inzien, dat cle Christelijke godsdienst aan de Indi sche bevolking niet kan worden opgedroiv- gen. Reisplan van de „Zeeland Voor den oefenimgstocht voor de adelbor sten naar de Middellandsche Zee met het on'der bevel van den kapitein ter zee D- E. Keus staand pamtserdekschip „Zeeland 4 het volgend reisplan vastgesteld: 20 October vertrek van Niemvediep 25 October aamkomst te Vigo- 29 October vertrek van Vigo. 4 November aankomst te Palma. 8 November vertrek van Palma 9 November aankomst te Port Maharv 20 November aankomst te Algiers, A 26 November vertrek van Algiers. 6 December aankomst te Malaga. 11 December vertrek van Malaga. 20 December aankomst te Nieuwedieip. Het Bossche garnizoen. Men mekit uit 's Hertogenbosoh dat het Le gerbestuur op aandrang van eenige R--K. Kamerleden moet teruggekomen zijn op het voornemen om het garnizoen van 's Herto genbosoh aan die staid te onttrekken. De directeur van het Telegraafkantoor te Breda, de heer J. D. Kelder, heeft tegen 1 Januari 1921 eervol ontslag aangevraagd, Dr. Tagore te Rotterdam. Voor een uitgelezen auditorium heeft gister dr. Tagore te Rotterdam met het uit- soreken ziiner rede over ..The meeting of

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1920 | | pagina 1