PELTERIJEN
DE EEMLANDER"
Amersfoort en Omstreken.
U'SES8I1C!1Ï Ho. 4. TELEPHOOK No. 301
EERSTE BLAD.
fourneert Cheques
Of» Binnen- en Buitenland
Heeft uitgebreid Giro-verkeer.
19e Jaargang Nc, i21
HMKMENSPiüS
per 3 m.i.inJea voor Amcrs,
toort 2.10, idem lunco
Mr pest 1 2.80. per »«tk (met gratis verrekcr ng
j»gen ongelukken) f 0.17s. aliondeilijke nummer»
y 0.05.
AMERSFOORTSCH DAGBLAi
Zaterdag 20 November 192Ö
PRIJS DEü
DIRECTEUR: J. VALKHOFF.
BUREAU:
ARNHEMSCHE POORTWAL.
TEL. INT 513.
FPTFHT'fM van ~1 rcRCls 105
I .111 ILtl met inbegrip van cca
bewijsnummer, elke regel meer /-0.25, dicnstaanbic*
dingen en l.icidadigheids-adveitcntiën voor de helft
der prijs- V oor handel cn bedrijf bestaan zeer
voordccligc bepalingen voor het advertecrcn. Pene
circulaire, bcvaltcnde dc voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
n. VlezschhouWer,
Meubelfabrikant - Hof 46.
AMERSFOORT
Tabkibk:
-I PAPENHOFSTEDB
Levering van complete
Slaapkamer, Eetkamer-,
Salon-ameublementen.
^BINNENLAND.
Aain de Staatscourant van gisteren
ontleenen wij nog de volgende Kon. be
sluiten
aan mr. J. C. W. L. Raymakers, advocaat
en procureur te 's Gravenhage, verlof ver
leend tot het aannemen zijner benoeming
tot officier d'Acadénvie, gedaan door d'en
minister ven openbaar onclerwijs en schoo-
ïke kunsten van de Fransche republiek;
aan A. Gilissien, lid ven de Eerste Kamer
'der Staten-Generaal, te Amsterdam, verlof
verleend tot het aannemen van het onder-
scheidingsteekens vam commandeur met de
Plaque in de orde van dien Heiligen Gre-
gorius den Grooten, van den Heiligen Stoel;
aan den adelborst le kl. bij de Kon. ma
rine-reserve J. de Vries met 1 Januari 1921
wegens ongeschiktheid voor de verdere
waarneming van den militairen dienst, ten
gevolge van lichaamsgebreken, eervol ont
slag verleend uit den dienst bij genoemde
reserve
aan den reserve-kapitein V. C. Koremans,
van><het 16e bataljon landweer-infanterie,
op zijn verzoek eervol ontslag uit den mili
tairen dienst verleend;
de 2e luit. A. J. A. van der Steen, van
het lie reg. inf., terzake van tijdelijke onge
steldheid op non-activiteit gesteld;
aan de klerk ter directie van de Rijkspost
spaarbank mej. A. J. Seger, op haar verzoek
eer vod ontslag verleend;
benoemd tot bode ter directie van de
Rijkspostspaarbank B. Bekker;
bij den dienst der \X7erk loosheids verzeke
ring en Arbeidsbemiddeling benoemd tot
commies mr. J. E. Malga, te 's-Gravenhage.
Nederland en de Volken
bond. De Nederlandsche delegatie heeft
zich als volgt over de 6 commissies ver
deeld
1. commissie (olgemeene organisatie)
min. Van Karnebeek, plaats ver v. Staatsraad
Struycken.
2. commissie (technische organisatie)
jhr. Loudon, plaatsverv. prof. Van Eysinga.
5. commissie (administratie erf financiën)
jhr. Loudon, plaatsverv. mr.' Loder.
4. commissie (intern, gerechtshof)mr.
Fock, plaatsverv. prof. Van Eysinga.
5. commissie (toelating van nieuwe sta
ten) minister Van Karnebeek.
6. commissie (mandaten) mr. Fock.
In de le, 3e en 4e commissie zullen de
plaatsvervangers optreden.
Jfedeilnnd eo Hongarije.
Het Hongaarsche cori espondentiebureau
seint:
De Hongaarsche regeering heeft de er
kenning van Hongarije door de Nederland-
sche regeering beantwoord met een tele
gram, waarin zij zegt dat deze vriend
schappelijke stap van Nederland de geble
ken Nederlandsch-Hongaarsche vriendschap
zal bevestigen.
Faciliteiten voor vreemdelin
gen. De mini--'er van Justitie maakt; in aanslui
ting aan een vroegere mededeeling, iri hel Alg. Po
liticblad. bekend dat, krachtens gemeenschappelijk
met den minister van Buitenlandsche Zaken genb-
nien beslissing, de in die mcdedccling bedoelde fa
ciliteiten omtrent aanmelding bij de politie-bchalve
op vreemdelingen van Engclschc, Fransche, Belgi
sche, Zwitsersche, Ameriknansche cn Italiaanschc
nationaliteit, van i December a.s. af ook toepasse
lijk zullen zijn op vreemdelingen van Deensche,
.Noorsche, Zweedsche, Luxcmburgsche, Spaansche,
Portugeeséhe en Japansche nationaliteit.
Mitsdien zullen vreemdelingen van dc voornoem
de nationaliteiten van genoemden datum af van de
verplichting tot aanmelding bij dc politie in het al-
'geniceri zijn vrijgesteld, zoolang hun verblijf in Ne
derland ccn maand of korter duurt. Dc vrijstelling
zal vervallen, zoodra het verblijf den duur van een
maand overschrijdt, terwijl, indien voor een vreem
deling een uitzondering wordt gemaakt, hij het vi
sum dc volgende nantcckening wordt opgenomen
,,Moet zich bij een verblijf van meer dhn 24 uur in
Nederland, binnen 2maal 24 uur bij dc politie mel
den", in welk geval dus een verlenging van den ter
mijn van annmtlding met 24 uur plaats heeft.
Arbeidsduur R ij k s w e r k e n.
Min. König heeft op vragen van den heer
Brautigam betreffende den arbeidsduur bij
uitvoering van Rijkswerken geantwoord, dat
een onderzoek heeft aangetoond, dat aan
de wet, op een enkele uitzondering na,- wel
degelijk de hand is gehouden.
Uitvoer toegestaan. De
minister van landbouw maakt bekend, in
verband met daaromtrent ontvangen vra
gen om inlichtingen, dat het uitvoerverbod
op dfe volgende artikelen, te weten bana
nen, cacaopasta en cacaomassa, haring en
spiering, Heinnich Riesenbohnen en peper
reeds tijdelijk buiten werking is gesteld.
Hef kamerlid De'Geer.
Naar In parlementaire kringen verluidt, heeft
jhr. mT. De Geer, burgemeester van Arnhem,
zijn voornemen om als kamerlid ontslag te
nemen, opgeschort tot na de behandeling
van het door de regeering in uitzicht ge
stelde noodwetje inzake de nieuwe regeling
van de finanoieel'e verhouding tusschen Rijk
*en gemeenten. (De Tijd).
Keuringsdienst Alkmaar.
B. en W. van Alkmaar bevelen voor een
benoeming tot directeur van den alhier op
te richten keuringsdienst aan: 1. dr. D.
Mol, plaatsvervangend directeur gemeente
lijke keuringsdienst te Utiecht; 2. dr. \V. J.
de Mooij, adj.-dir. prov. keuringsdienst te
Groningen; 3. P. Post, directeur keurings
dienst te Den Helder.
zeer kort te kunnen adv;s%eren de meeste
maatregelen in te trekken, omdat de toe
stond van de ziekte' in België verbeterd is.
Er zullen pogingen aangewend worden
om de hooge cautie tweemaal de waar
de die gesteld moet worden voor uitvoer
van aardappelen uit Zeeuwsch-Vlaanderen
verzacht te krijgen.
De moord in het Sarphatipark.
Dè Vijfde Kamer der Amsterdamsche
rechtbank deed uitspraak tegen C. J.
K. en A. S., die beschuldigd waren van dief
stal in vereeniging met geweldpleging, den
dood tengevolge hebbende. Bekl. waren be
schuldigd in den morgen van den 27en Juni
1917 ingebroken te hebben in perceel Sar
phatipark 84, waarbij zij den nachtwaker
W. H. Thijm, die de woning kwam inspec-
teeren, of alles in orde was, een slag op het
hoofd hebben gegeven met een stuk ijzer,
tengevolge waarvan hij aan d.e bekomen ver
wondingen eenige dogen later is overleden
Do rechtbank veroordeelde K. tot 12 jaar
en S. tot 8 jaar gevangenisstraf, daarbij aan.
nemende, dat K. den slag heeft toegebracht.
De eischen waren resp. K. 10 jaar en S.
8 jaar. Als verdedigers traden op mr. Th
Muller Massis en mr. Fr. Pauwels.
Moord. Voor de rechtbank te
Heetrenveen is tegen den 19-jarigen H.,
die Orsel te Steenwijk met een mes heeft
doodgestoken, 25 jaar gevangenisstraf ge-
eischt.
Tot directeur der licht- en waterbedrij
ven te Vlaardingen is door den raad be
noemd de heer J. D. A. Sneep, te Boskoop.
Begrafenis mr. Nieboer. Gis
termiddag vond op de begraafplaats „Oud
Eik en Duinen" onder groote belangstelling,
met name van de corporaties waarvan de
overledene lid was, de plechtige teraarde
bestelling plaats van het stoffelijk over
schot van mr. H. J. Nieboer, lid van de
Prov. Staten van Zuid-Holland en lid van
den Haagse-hen gemeenteraad, die Dinsdag
jT. tengevolge van een noodlottig ongeval
het leven verloor.
Aan het graf werd het eerst het woord
gevoerd door den burgemeester, mr. J. A.
N. Patijn, die den ontslapene herdacht in
den arbeid, waarin hij als gemeenteraadslid
zich sedert 1915 verdienstelijk heeft ge
maakt. Zijn heengaan, aldus spr., is een
groot verlies voor de gemeente. Hij was een
man van studie, van degelijke kennis, die
zijn oordeel steeds rijp overwoog. Wat hem
bovenal onderscheidde was de rechtscha
penheid en onbaatzuchtigheid.
Daar het niet in den gelest van den over
ledene zou zijn aan deze groeve lange rede
voeringen te houden, volstond spr. met deze
enkele woorden.
Daarop sprak de heer D. van Staveren
namens de Haagsche arbeidersbeweging,
het comité „De nieuwe gedachte" en de
vereeniging „Haagsche Vacantiekoloniën".
Ten slotte werden enkele woorden ge
sproken door den heer J. Schaper, namens
het partijbestuur der S. D. A. P. Deze spr.
schetste den overledene als een man van
groote beteekenis, niet alleen voor Den
Haag, maar voor geheel Nederland.
Een zwager van den overledene, de .heer
Nygh, dankte de aanwezigen voor de laat
ste eer den doode bewezen.
School- en Kerknieuws.
De onderwijzers-salarissen.
Het onderhoud met den
minister.
Omtrent het onderhoud, dot Donderdag een
deputatie uit het comité voor salaris-actie met
den minister van Onderwijs enz. had, naar
aanleiding van de ministerieele nota aan de
Tweede Kamei omtrent de solorieeringsplan-
nen der Regeering, wordt nog' gemeld
De deputatie zette uitvoerig de ambtelijke
grieven in onderwijzerskringen uiteen en leg
de bovenal den nadruk op de achterafstelling
van het geheele korps bij dc komende leer
krachten der gewijzigde opleiding. Hierin wij
ziging te brengen werd Aangegeven als eerste
voorwaarde van verbetering.
Verder was er ruime gelegenheid om de
schaduwzijden te toonen der nieuwe regeling,
die hier onnoodig geeft en daar het noodigste
onthoudt en een deel van het korps, bij -1919
vergeleken, in mindere conditie brengt.
Na een 'levendige discussie verklaarde de
minister, dat deze quaes tic, die ten slotte een
zaak van den ministerraad is, hem zeer ter
harte gaat en zijn gedachten voortdurend ern
stig bezig houdt.
De vergadering, overwegende dat de bil
lijkheid van de door de Commissie van Ge
organiseerd Overleg of den Onderwijsraad
voorgestelde sularisregeling door niemand
is bestreden of ontkend
constateert dot alle denkbare wettige
middelen in den loop van dit jaar zijd aan
gewend zoowel door personen en lichamen
in als buiten het onderwijs, om de regee
ring van het noodzakelijke eener redelijke
snlorisregeling te overtuigen
geeft de hoop op dat dit alsnog langs
den weg der^bverreaing zal gelukken
-wacht niets van de tusschcnkomst
Tweede Kamer, gezien de wijze waar
op de IVlinistcr bij vorige gelegenheid
(voorschotregeling) met het duidelijk uit
gesproken votum der Kamer heeft gehan
deld
ziet als eenige uitkomst slechts verbre
king van het dienstverband langs wettigen
weg, opdat men als vrije mannon met dc
regeering over de dienstvoorwaarden kun
ne onderhandelen
draagt het bestuur op zich te verstoon
met de andere organisaties, opdat zoo spoe
dig mogelijk de onderwijzers liefst alge
meen hun aanvrage om eervol ontslag
op' wettelijkcn termijn in handen stellen
hunner besturen, opdat deze, zoodra het
aantul voldoende is, deze gelijktijdig bij
gemeente- cn schoolbesturen kunnen in
leveren en verklaart zich unonicm bereid
aan dtjze volkomen wettige actie, als zij
op touw wordt gezef, met kracht ,te zul
len medewerken.
De vergadering heeft zich met beide moties
vcreenigd.
Het hoofd en het personeel van school 87
te Amsterdam heeft gistermiddag het volgen
de telegram verzonden aan den Minister van
Onderwijs
„Hoofd cn personeel van school 87 te Am»
sterdom verklaren, dnt hun gemoedstoestand,
na de verpletterende berichten aangaande de
voorgenomen salaris regeling voor onderwij
zers van dien aard is, dat zij hun werk niet
naar behooren kunnen verrichten."
Een protest van de Vereen,
voor M U. L. O.
In een drukbezochte vergadering van de af-
deeling Amsterdam dezer vereeniging, is met
algcmcene stemmen de volgende motie aan
genomen
De afdccling Amsterdam van de Vereen,
voor M. U. L. O., in vergadering bijeen
op Vrijdag TO Nov., kennis genomen heb
bende van de- voorgestelde nieuwe salaris-
regeling, spreekt haar groote verontwaar
diging uit over dc uit deze voorstellen
blijkende minachting van den onderwij
zersstand in Het algemeen
protesteert in het bijzonder ten sterkste
tegen de ontworpen shlarisregcling voor
het M. II. L. O., waardoor het volstrekt
onmogelijk zal zijn voldoende geschikte
P.fLUWi
WEESPERS
iv^5PEiv.
BIJ MA1SON
.JJHIRONDELLE"
11
voor
Groepsdag Alg. Ned. Ver
bond. Op den 27en November zal te
Amsterdam gehouden worden de groeps
dag van het Algemeen Nederlandsch Ver
bond, die beoogt propaganda .te maken voor
de beginselen van het Verbond.
Des namiddags te 2 uur zullen o.a. in
het hotel „Americai-n" voor de leden met
hunne dames voordrachten gehouden wor
den door prof.- dr. J. W. Pont, over de
verhouding tusschen Nederland en Zuid-
Afrika en door prof. dr. H. T. Colenbrander
over de ontwikkeling van Vlaanderen.
Zeeuw sche Landbouw maat-
s c h a p p ij. In de te Middelburg gehouden
algemeene vergadering van bovengenoem
de maatschappij deelde de voorzitter, mr. P.
Dieleman, in zake het instellen van een
Landbouwraad mede, dat de minister zijn
desbetreffende plannen heeft teruggeno
men en met de afgevaardigden der provin
ciale organisaties heeft onderhandeld. Daar
bij is een commissie van advies benoemd.
De voorzitter vertrouwde dat nu eerst ook
de organisaties zullen worden gehooid al
vorens verder vaste plannen worden ge
vormd en zeide toe dat dan alle afdeelin-
gen in de gelegenheid zullen worden ge
steld de zaak in eigen boezem te behande
len.
Vrij langdurig werd beraadslaagd over
dén grooten last, dien men in Zeeuwsch-
Vlaancferen ondervindt van de maatregelen
tegen binnendringen in ons land ven de
grensstreken.
De ter vergadering aanwezige rijksvee
arts, de heer Stehouv/er. hoopte bmna©.
Te Amsterdam.
De afdeeling Amsterdam van den Nederl.
Bond van Onderwijzers heeft gisteravond in
„Bellevue" een door ruim 800 leden bijge
woonde vergadering gehouden. Er werd alleen
gesproken over al of niet staken. Na lang
durige debatten van bijna vier uur, werd om
streeks middernacht besloten om Maandag
niet in staking te gaan
Het hoofdbestuur van het N. O. G. en dat
van de hoofdenvereeniging hebben zich met
bovenstaand besluit vereenigd.
Het volgend telegram zal door de afdeeling
Amsterdam van het N. O. G. naar den Mi
nister en den voorzitter van de Tweede Kamer
worden verzonden
„De afd. Amsterdam van het N. O. G
in buitengewone huish. vergadering bij
een, diep gegriefd door uw jongste sala-
risvoorslellen, welke zijn
1. een grenzenlooze miskenning van de
beteekenis van ons onderwijs
2. een beleedigende minachting voor
den Ned. onderwijzer
3. een blijvende veroordeeling tot den
staat van armoede, waaruit hij hoopte
door u te zullen worden opgeheven
4. een onberekenbare ontwrichting van
ons vaderlandsch onderwijs
bezweert U.E. den banvloek op te hef
fen, die u met deze voorstellen over ons
hebt uitgesproken en ons het bestaan te
verzekeren, u door de commissie van ge
organiseerd overleg geadviseerd.
In een gisteravond gehóuden vergade
ring van de afd. Amsterdam van den R.-K.
Openbare Onderwijzersbond, werden na een
korte inleiding van den voorzitter, waarin deze
de voorstellen der Regeering met betrekking
tot de onderwijzers-salarissen als schandelijk
kwalificeerde, de volgende moties ingediend
De leden van de afd. Amsterdam van
den R. *C O. B., gezien de gepubliceerde
salarisregeling voor de onderwijzers, con
stateert met groot leedwezen, dat deze
Christelijke regeering, ondanks de advie
zen van de meest hoogstaande lichamen
en personenn (Eerste Kamer, Onderwijs-
-Raad, Commissie voor Georganiseerd
Overleg, Geestelijken en Leeken) in haar
onderhoudsplicht ten opzichte harer on
derwijzers op schromelijke wijze tekort
schiet
overwegende dat plichtsverzuim van de
Overheid in geen geval plichtverzaking
van den kant der ambtenaren wettigt
verklaren in geen geval aan* een sta
king te zullen deelnemen en integendeel
alles te zullen doen. zoolang zij nog in
ambtelijk dienstverband zijn, om den
goeden gang van het onderwijs te helpen
bevorderen.
leerkrachten voor dit onderwijs to verkrij
gen
komt krachtig op tegen dit het onder
wijs desorganiseerend optreden van deze
regeering en besluit de actie voor hot ver
krijgen van een salaris, dat in overeen
stemming is met de bekwaamheid en ken
nis van don M. U. L. O. onderwijzer met
olie geoorloofde middelen voort te zetten.
Voorts werd besloten deze motie telegra
fisch ter kennis van den minister van Onder-
wijs te brengen.
Een straatbetooging te Rotterdam.
Gisteravond betoogden te Rotterdam om
streeks 1000 onderwijzers voor het huis van den
Wethouder van Onderwijs, die hen van zijn bal-
con toesprak en alle medewerking toezegde.
Telkens werd geïnterrumpeerd met het geroep
„staken." Na de ontbinding "wilden de betoo-
gers niet naar huis.
Een der demonstranten deelde mede, dat
in Amsterdam en in Rotterdam besloten zal
worden, Woensdag voor de interpellatie-Ossen-
dorp de schoolgebouwen niet binnen te gaan.
Daarna ging men ordelijk uiteen.
Nader lezen wij omtrent deze betooging, dat
de demonstranten in de Witte de Withstraat,
voor de bureaux der „N. R. Ct." heftig floten
cn joelden
Ten huize van den heer D Zeèuw vertolkte
de heer 3. de Wit, redacteur van „De Klasse-
Onderwijzer' de voorzitter woonde de ver
gadering te Amsterdam bij de gevoelens
van de honderden collega's, die buiten wacht
ten. De heer De Wit wees op de zware verant
woordelijkheid, aio de leiders dragen, nu het
kookt en gist en woelt onder de onderwijzers.
Hij deed een beriep op den oud-collega De
Zeeuw tegenover de smadelijke cn eerkwetscn-
de bejegening, die de onderwijzers thans heb
ben ón de; vonden.
De wenschen der onderwijzers waren vervat
in ten adres, dat de heer De Wit den wethou
der vervolgens aanbood.
De heer De Zeeuw, die bij den aanvang zijner
toespraak door de betoogers met gejuich werd
begroet met „geachte oud-collega's, getropten
door de Nederlandsche regeering."
Verder zeide hij onder meer, dat hij wilde, dat
een dergelijke ovatie nu aan Minister De Visser
kon worden gebracht.
Daarop werd hem toegeroepen„Dat doen
we Maandag."
Wat heeft plaats gel)ad zoo ging de heer
De Zeeuw voort is een aanslag op het Neder
landsche "onderwijs en op de rechten der Neder
landsche onderwijzers. Niet alleen als oud-col
lega, doch als wethouder beloofde- de heer De
Zeeuw te*zuHén doen wat in zijn vermogen ligt
om verbetering te brengen in de regeeringsvoor-
stellen. Hij herinnérde voorts aan het protest,
dat hii met. ziin colleaa's wethouders uit de an
dere groote steden reeds had doen hooren aan
minister Do Visser, en zei dan, dat dezo indrirlc*
wekkende betooging hem toch nog niet zoo diepj
treft als de kluoht dier onderwijzersvrouw, dia
's morgens op zijn spreekuur hem haar diepen
nood en den achteruitgang in salaris van hoor
man had geklaagd. Evenzeer als Ged. Staten!
weer een afkeuring hebben gegeven aan het bc*
leid van het dmocrotische Rottcrdumsche go«<
mcentebestuur, evenzeer hebben nu de heercnl
to Den Haag, van Rotterdam uit, eens een uf-
keering noodig. Indien dé organisaties twintig}
jaren hadden gevochten voor verslechteringen,
dan hadden zij niet beter hun doel kunnen bw'
reiken don nu.
De wethouder sprak verder van ccn wan*
hoopstocht, die deze betooging was, cn zeide,
dat de manier om verder te demonstrcercn niet
door hem kon worden aangegeven, maar dood
do organisatie. Niemand twijfelt er aan, of gijl
hebt het reoht aan uwe zijde. Toen dc Regcc*
ring de finencieelo bezwaren opperde, gaf zij
zelf toe, dal huar regeling formeel foutief wos*
Het N. V. V. pleit voor do
o n d e r w ij z e r s.
Het Hbld. verneemt, dot het Ncderlandsdi
Verbond von Vakverenigingen op eigen ini
tiatief een adres aan de Tweede Kamer zal
zenden, waarin gevraagd zal worden om een
betere salorisregcling voor de onderwijzers.
De C h r. o n d e r w ij z e r s.
Naar de Stond, meldt, heeft het Moderamen
der Vereen, voir Chr. Onderwijzers(essen) in
N. en de O. B een onderhoud gehad met een
vertegenwoordiger van de Anti-revol. en vani
de Chr.-Historische fractie.
Bovendien vroeg en verkreeg hot audiëntio
.bij den Minister van Onderwijs, om met na
druk aan te wijzen in welk opzicht naar het
oordeel van het Moderamen dc voorgestelde
regelingen onbevredigend moeten worden ge
acht, Op verzoek stelde dc Minister van Firvan*
iën hot Moderamen eveneens in de gelegen
heid bovenbedoelde bezworen in het licht t«
stellen.
Uit vele plaatsen komen berichten
omtrent protcsttclegrommen, protestmoties en
protestmeetings dor onderwijzers van alle rich
tingen.
LezingAlbert Minis bridge.
Albert Mahsbridgc, secretaris van dc Workers
Educational"Association cn voorzitter der World
Association for Adult Kducation zal na heden Ie
Rotterdam voor geuoodigden der Volksuniversiteit
to hebben gesproken, Maandagavond tc Amsterdam
op uitnoodiging van hVt Nutsinstituut voor Volles-
omwikkeling spreken over Wórking-Class Educa
tion, Mansbridgc is ccn man van buitengewone be
teekenis in het Engclschc volksontv.ikkclirigswezcn.
Van eenvoudige afkomst cn klerk bij ccnc coöpera
tie in Oost Londen trof het hem, dal dc University-
Extension evenals .bij ons dc Volksuniversitei
ten niet in die male dc kringen der arbeiders
bereikte als men dat wenschte en zon hij op mid
delen om die kloof le overbruggen. Hij belegde in'
1903 ccnc bijeenkomst van arbeidersvoormannen enf
leiders der University-Extension beweging en stichtte'
daar dc Workers Educational Association. Deze
vereeniging kwam in 1908 tot dc oprichting van d®
z.g. „tutorial classes", ccn soort working-cllasscs*
waarover Mansbridgc Maandagavond zal spreken.
Working-classes zijn groepen van personen, die ziclt
vereenigen om over ccn bepaald onderwerp onder
richt tc ontvangen, maar zich van andere klassen
cn leergangen onderscheiden, doordat dc leerlingen'
zelf aan het onderwerp ccn werkzaam deel nemen
en niet slechts lijdelijke toehoorders blijven (vg.
Montessori's „dol"-schooL Kcrschcnstcincrs „Ar-
beits"schule). De tutorial-classes nu zijn working-
classes met ccn beperkt aantal- leerlingen speciaal
voor arbeiders, waarbij iedere bijeenkomst bestaat
uit een voordracht door den cursusleider (tutor)
gevolgd door ecne gedachtewisseling tusschen cur
sisten cn leider. Op dc ontwikkeling der Engclschc
arbeider.sleidcrs hebben deze leergangen grooten in
vloed gehad cn vele van hen zijn oud-lccrlingen derf
tutorial-classes. Wie meer. van deze instellingen wil
weten, kan uitvoerige bijzonderheden daarover vin
den in het artikel van Mr. W. C. Mees, Albert
Mansbridgc en de Tutorial Class Movement (Octo-
bernummcr van hel tijdschrift Volksonwikkeling)»
Van Engeland heeft dc beweging zich in de laat
ste jaren verspreid over Australië, Canada, Zuid-
'Afrika cn de Vcreenigde Staten en de komst van!
Mansbridgc in ons land zal wellicht ook voor ons
praktische gevolgen hebben. Wij moeten échter wel
bedenken, hoe verschillend onze toestandeii op- dit
gebied met die van Engeland zijn. Wel is bij som
mige Volksuniversiteiten reeds nu dc tendens ken
baar, die ook Mansbridgcs instellingen bezitten J
zoo kan bv. worden gewezen op de practica der Rot-
tc-rdarasche V. U. cn op dc verstrekkende bepaling^
die dc jongste V. U. te Amersfoort heeft gemaakt,]
dat aan geen der leergangen meer dan 40 deelnemers
worden toegelaten. Er zijn echter vcfschillcnde om
standigheden, die eene zuivere navolging der tutorial-
classes in den weg staan zoo moet vooral rekening
worden gehouden met de neiging van bepaalde groe
pen onzer arbeiders om slechts voorlichting aan te;
nemen van eigcp leiders en anderzijds mot dc af
keer die nog bij vele wcfenschappelijk-gevormdcnj
bestaat om de wetenschap tc popularisecren. Maaei
hoe dit ook zij, hun, die zich op het gebied der ar
beidersbeweging of op dat der volksontwikkeling
bewegen, kan dc voordracht van Mansbridgc stof
tot nieuwe gedachten geven
