ILEESCHHOIIWER 5 LAMME
P. HhMnstn-li RrsMairt
untwmr Mi. Ho. ai!
Deposito-Herige:
UPS' SAFE-
buitenland.
binnenland.^
AMERSFOORT.
Berichten.
w^-
20e Jaargang Ne. 2
«HBwuBjL'TïrE'i:
per post f 3.—. pa wtek (met pitis Terrektr.ng
tegen ongelukken) f 0.17*. afzonderlijke nummers
f 0JU.
AMERSFOOBTS
Zaterdag 2 Juli 1921
PRI3S DES ADVERTEHÏIËM
„DE EEMLANDER"
DIRECTEUR-UITGEVERi J. VALKHOFF.
BUREAU:
ARNHEMSCHE P00RTW4L
TEL INT 513.
van 1 4 regels f 1.05
met inbegrip van een
bewijsnummer, elke regel meer 0.25, dienstaanbie*
dingen en Licldadigbeids-advcitentiön voor de helft
der prys Voor handel cn bedrijf bestaan zeer
vooidcclige bepalingen voor het adverlccrcn. licne
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden
HOF 16 TEL. 618.
ëfüSTERIUMER en FABRIEK AAR DE
PAPENHOFSTEDE
Conmlefe Menh leering
^Tain- en Serremenbelen^
EERSTE BLAD.
Ket einde van den lengen?
Op hetzelflde oogenfblik, waarop blijkt, dat
de politieke verlangens van de katholieken
en de protestantsch-dhristelijke partijen zóó
zeer uiteenloopen, dat de clericale coalitie
niet meer in staat is tot regeeren, zoodat
Rechtsche ministerie zijne portefeuilles ter
beschikking van Hare Majesteit de Konin
gin moest stellen, blijkt tevens hoe afschu
welijk onoprecht de samenwerking van de
heeren van Rechts altijd is geweest.
We hebben wel gelijk gehad, toen we in
den politieken slri.ild steeds weer hebben be
toogd, dat de z.g. „gemeenschappelijke wor-
tel des geloofs" een praatje voor de vaak
was, uitgevonden door den man, die In zijn
hart Rome verfoeide en aan dit minder
christelijk sentiment dan ook eertijds in
ronde woorden lucht had gegeven.
Heel het den orthodoxen kiezers inge
stampte begrip van de saam'hoorigheid van
ettle partijen van „christelijken" huize is een
fatale leugen geweest, uitgesproken en her
haald alleen mot het doel om het liberalis
me te vernietigen. Die vernietiging was
noodig zoo meende men om de z.g.
„vrije school" door de gemeenschap te la
ten financieren.
De heeren van Rechts zijn er eindelijk in
geslaagd het vurig begeerde doel te berei
ken.
En nauwelijks is dit het geval, of de wer
kelijkheid verjaagt den coalitie-leugen.
Nóch op het gebied van de belastingen,
noch on dat der defensie bestaat de moge
lijkheid van 'n gemeensrhappelijk Reohtsch
program. En dit eerste, ofschoon de protes-
fcants-dh-clericalen ter wille van de coalitie
hunne volgelingen langzamerhand tot voor
standers van ..beschermende" rechten heb
ben opgevoed f
Zoo ontstond op natuurlijke wijze de ml-
nistertee'e crisis.
En nu voelt men zich ter Rechterzijde on
middellijk heel wat behagelijker, dan toen
het gemeenschappelijk kabinet tot matiging
dwongf
S»«
4«/3
3 Va o
Sen jaar vast
zes maanden opzegg'ng
een dag
Men weet, dat er weer eene Grondwether
ziening in de maak is. Bij die herziening zal
QTtikei 171 van de grondwet worden gewij
zigd, zóó dat een al lang bestaand schreeu
wend onrecht jegens de katholieken zal
worden goedgemaakt. Hun zal namelijk wor
den toegestaan, overal waar zij dat wen-
schen openbare processies te houden.
Dit schijnt ons de eerste eisch van gelijk
recht voor alle staatsburgers. Wat aan
sociaal-democraten, aan geheel-onthouders
en turners als van zelf sprekend vergund
is, in het openbaar te betoogen en propa
ganda te maken voor hun beginsel, dat
moet ook aan Roomsch-Katholieken moge
lijk zijn en wij verheugen er"ons in, dat wij
die toch heusch niet vrii zijn van een ge
zond anti-clericalisme 't onze ertoe heb
ben bijgedragen om in 't nieuwe Vrijzinnig-
Democratische urogram de eisch tot herzie,
ning van art. 171 in liberalen geest te doen
opnemen.
Niet aldus onder de coalitie-vrienden. De
nrotestantsche orthodoxie verheugt zich
blijkbaar over den val van het eigen minis
terie, nu zij daardoor ruimte krijgt voor een
actie tegen de herziening van artikel 171
Zij houdt protest-camenkomsten tegen die
voorgenomen herziening en daarbij krijgt
men een geluid te hooren, dat het levende
bewijsmateriaal is voor den leugen der coa
litie.
Zoo Is er te Leiden zulk eene samen
komst geweest, waar ds. Locher zich reeds
in het gebed verootmoedigde „wegens de
zware zonde door de protestantsche ge-
loovigen bedreven, die hebben vergeten
dat door de Hervorming de Heer de Chris
tenen heeft uitgeleid uit het huis der
dienstbaarheid en hebben geschonden het
verbond dat Willem de Zwijger met den
Vorst der Vorsten heeft gesloten.
Hij schetste vervolgens de beteekenis
van het ronddragen der hostie langs de
openbare straten, waarin hij ziet een om
laag halen van den Eenigen Zoon van den
Vader en tevens, naar het woord van den
Catechismus, een vervloekte afgoderij.
Daarom moet het protestantsch volksdeel
de regeering overtuigen, dat zij dezen weg
niet mag opgaan. Men zegge niet, dat het
gevaar niet meer bestaat nu het ministerie
zijn ontslag heeft ingediend. De reeds
machtige Roomsche Staatspartij zal alles
beproeven om ook in dit opzicht haar
doel te bereiken. Zij wil over het protes
tantsch Nederland heerschen. Dit is ook
de achtergrond van het gezantschap bij
den Peus".
In den zelfden toonaard spraken ds. Rie-
me-ns en ds. Groot Enzerink en ten slotte
nam men deze motie aan
„De vergadering enz., met droefheid en
verontwaardiging kennis genomen heb
bende van het ministerieel voorstel om
door grondwetsherziening openbare pro
cessies toe te staan in gansch Nederland,
spreekt als haar overtuiging uit, dat open
bare processies, waarmede aanbidding der
hostie cn beeldenvereering, in striid met
Gods Woord, genaard gaat, niet behooren
te worden toegelaten;
dat bovendien bedoeld voorstel is een
verloochening van het Christelijk-Histo-
risch, d. i. Protestantsch karakter der na
tie, aangezien door de processies een
roomsch cachet gedrukt zou worden op
ons nationale leven;
besluit hiervan kennis te geven aan het
Ministerie en de Staten-Generaal, en roept
ons gansche volk op tot ernstig en krach
tig verzet, om zich niet in naam dpr vrij
heid, die Rome zelf in roomsch landen
niet gunt, te laten knechten."
Terwijl ons s-indst 1901 is v-erteld, dat het
Nederlandsche volk -eene „christelijke" na
tie, heet thans het Nederlandsche volk eene
„protestantsche" natieen dit ofschoon
ruim een derde van Nederlandsch bevolking
Roomsch-katholiek is f
Zoowel speeches als motie bewijzen, hoe
clericaal deze protestanten zijn. Zij wen-
schen vrijheid voor zich, maar gunnen di-e
niet can anderen.. Enzij verketteren den
vriend van gisteren met wien zij in bond
hunne mede-protestanten, de vrijzinnigen,
hebben bestreden en vernietigd f
Het is volstrekt niet onmogelijk, dat het
anti-papisme van een protestantsche otho-
doxie ten slotte mede oorzaak is van den
val van het ministerieer is niets van naar
buiten gebleken, maar reeds lang, stellig
sinds de deputaten-vergadering, waar Co-
lijn en Idenburg het woord hebben ge
voerd, weet men, dat de anti-revolutie
snakt naar verbreking van de coalitie.. Was
het uiteenvallen van de coalitie bij de be
slissende stemming over artikel 27 van de
militiewet wellicht slechts het middel om
een eind te maken aan de samenwerking
met Rome Was het een aanloop om af te
komen van de grondwetsherziening, die den
katholieken vierden rc^ht zou doen?
Bij de nu weer duidelijk gebleken harte
lijkheid van de. vriendschap van Dordt en
Rome zou het heel goed mogelijk zijn.
Intusschen bewijst de Leidsche motie be
ter dan eenige argumentatie van Vrijzinnige
zijde hoe oneerlijk de politiek is geweest van
hen die nu jaren lang de christelijk-politieke
eenheid hebben betoogd. Zouden wij nu
het einde beleven van den twintig-jarigen
Ier
Londen, 1 Juli. (N. T. A. Draadloos
uit Horsea). De aanklacht van moord, die de
Engelsche regeering heeft ingediend tegen
twee Duitsche duikbootofficieren, de eerste-
luitenants Boldt en Diftmer, in verband met
het in den grond boren van het hospitaal
schip „Llandovery Castle" aan de Z.W. kust
van Ierland op 27 Juni 1918, zal de volgen
de week voor de politierechtbank in Bow-
street behandeld worden. Volgens de bla
den is het waarschijnlijk, dat aan de be
schuldigde officieren, die eenigen tijd ge
leden werden gearresteerd, last zal worden
gegeven de zitting bij te wonen en dat zij
aanwezig zullen zijn onder bewaking van
Engelsche politie-ambtenaren.
De zaak komt in Bowstreet voor, voor het
hooren van een of twee getuigen, die niet in
staat zijn naar Leipzig te gaan voer het pro
ces nadat hun verklaringen zuilen zijn op-
geteekend, zal de verdere behandeling der
aanklacht te Leipzig plaats vinden.
De Llandovery C-stle werd zonder waar
schuwing getorped -*d, toen het schip uit
Canada op weg was naar Engeland. Het had
alle navigatielichten en de gewone lichten
voor een hospitaalschip op. De bemanning
bestond uit 164 koppen en aan boord be
vonden zich 80 Canadeesche officieren
van gezondheid en 14 verpleegsters. Van
deze 258 personen bereikte slechts één boot
met 24 overlevenden een haven.
In den Pruisischen Landdag is gisteren
bij hoofdelijke stemming het voorstel tot af
schaffing der doodstraf met 175 stemmen
(rechterzijde, centrum en een groot deel der
democraten) tegen 133 (linkerzijde) verwor
pen.
De bevolking van Frankrijk bedraagt
36.984.206 zielen. Hiervan komen
2.384.547 voor rekening van Parijs. Dit is
minder dan in 1911, maar in genoemd cijfer
zijn niet begTepen de militairen, die op 8
Maart j.l. in het buitenland vertoefden.
Londen, 1 Juli. (N. T. A. Draadloos
uit Horsea). Het voortduren der droogte
doet vreezen voor den oogst in verschillen
de landbouwdistricten. De vorige maand
was de droogste Juni sedert een eeuw.
Slechts drie dagen was er regenval, die wat
beteekende en het totaal voor de geheele
maand was slechts 0.21 inch.
iwee van de vrienden van Valera
den president der Iersche republiek n.l.
Arthur Griffith en Jonh Mac Neill
Donderdag zijn uit de gevangenis ont
slagen. Maar nadat dezen in vrijheid wer
den gesteld, werden ook de gevangenisdeu
ren geopend voor nog verschillende andere
Sinn-Feiners, leden van het parlement. Vol
gens een Londensch bericht nu hebben de
vrijgelaten Sinn Feiners zich dadelijk in
verbinding gesteld met De Valera. Te Du
blin moet van gedachten zijn gewisseld tus-
schen De Valera, Mac Neill en Griffith over
de thans geschapen situatie en het toekom
stige programma van Sinn Fein. Er ver
luidt, dat de houding is overwogen, welke
zal worden aangenomen met betrekking tot
de invitatie, die door Lloyd George, den
Engelschen eersten minister, is gedaan.
Volgens den Dublinschen verslaggever van
de Evening Standard moet de aanvaarding
door vier unionistenleiders in Zuid-Ierland
van de uitnoodiging om a.s. Maandag in 't
Mansion House te komen confereeren, in
Sinn Fein-kringen met groote voldoening
zijn ontvangen. De verwachting wordt zqlfs
al uitgesproken, dat deze conferentie de
grondslag kan leggen voor een vergelijk.
Zoodra de conferentie zal zijn afgeloopen,
is naar verluidt De Valera van zins
aan Lloyd George zijn definitief antwoord te
doen toekomen. Er bestaat alle hoop, aldus
een zin uit een draadloos Engelsch bericht,
dat dit bescheid gunstig zal zijn.
Rome, 1 Juli. (B. T. A.). De Tempo
zegt, dat tengevolge van een opstootje te
Grassito, waar de communisten, een fascist
uit Siervna hebben gedood, een duizdental
fascisten uit Rome, Siervna en Triest zich
naar Grassito hebben begeven, waar zij, on
danks het geweervuur, dat op hen werd ge
richt, de Kamer van arbeid 'hebben vernield,
alsmede de druK-kerij van oen communisti-
söhe krant en verscheidene aan communis
ten behooren de huizen. De overheid was
n-i-et in staat de wanordelijkheden te stuiten.
Het communiqué van de fascisten te Sienna
zegt, dat 15 communisten zijn gedood en
velen gewond. De Tempo geeft dit 'bericht
or.der voorbehoud.
Constantinopel, 3 0 Juni. (B. T.
A.). De Engelsche generaal Prancks heeft
zich naar Ismid begeven, waar hij op be
leefde, maar koele wijze door de Kemalisti-
sche autoriteiten werd ontvangen. Francks
is verzekerd, clat de geallieerde mogendhe
den de meest nauwgezette neutraliteit in acht
zullen nemen. De Kemalisten zijn thans
aangekomen op de neutrale linie Derindje-
Singerli, die door de geallieerde mogend
heden als neutrale linie is vastgesteld.
Verspreide Berichten.
Nieuwe tocht van Shackleton.
Sir Ernest Schackleton, de beroemde
Pool-onderzoeker, maakt toebereidselen om
zich in te schepen voor een nieuwe ontdek
kingsreis. Gesteund door een Wein aantal
uitfFlcztn menren, waarvan sommigen met
hem gevaren hebben op zijn beroemde Pool
expedities op de „Nimrod" en de „Endu-
r.'i. zal Shackleton omstreeks einde van
ugustus een reis ven 30.000 mijlen onder
nemen naar weinig bekende eilanden van
den Atlantischen Oceaan en Stille Zuidzee
en de niet in kaart gebrachte zeeën van de
Zuidpool. De „Quest", zooals zijn nieuw
schip heet, is een klein vaartuig van onge
veer 200 ton netto inhoud. Uitgerust voor
eiken tak van wetenschappelijk onderzoek
en voorzien van de meest moderne instru
menten en methoden, ze-l het volkomen in
staat zijn de krachten der natuur in de Pool
streken te bestrijden. Het gezelschap zal
zoeken naar het eiland Sunaki, in de Stille
Zuidzee, dat, dikwijls vermeld in inlandsche
legenden en boeken van zeevaarders van
den ouden tijd, blijkbaar verdwenen
Twee kinema's woïden meegenomen en een>'
speciaal daarvoor gebouwd klein zeevlieg-':
tuig, om behulpzaam te zijn bij woamemin-
gen, zoowel ter zee als te lend.
Kameroverzicht.
Eerste Kamer.
In de zitting van Vrijdag werd voortge*
gaan met die behadeling van hetDjambi-ont*
werp.
De heer M en d els vervolgt zijn gisteren!
afgebroken rede. Hij 'betoogt dat de statu*
ten en het contract onvoldoende zijn om he*
staatsbe'ang voldoende te waarborgen en!
den staat voldoende zeggenschap te geverv
Evenmin wordt intensieve exploitatie verze*
kord. Spr. wijst op de taktiók van de Ko
ninklijke om oud-ministers en hoogere amb*
ten-aren te benoemen tot directeur of conv»
missaris.
De heer Bergsma zal vooralsnog niet
voor het ontwerp kunnen stemmen. De wij zie
waarop deze zaak is behandeld geeft gcenl
vertrouwen.
De heer De Waal Male fijt acht dei*
voorgestelden exploitatievorm het voordee*
li-gst voor d'e Indische schatkist. Hij is hel
wat den internationalen kant dei- zaak be*
treft met den heer Cremer eens.
Spr. deelt mede dat de hoer Colijn zidtf
in 1922 geheel los gemaakt zal hebben van
de Koninklijke cn andere mcntschappijeni
Min. Ruys de Beerenbrouck ver
klaart, dat de regeering zich alleen laat lei
den door het algemeen belang. Het demis
sionair Kabinet wilde loopendc zaken afdoen
waartoe behooren de bij de Eerste Kamer
in behandeling zijnde ontwerpen zonder uit
zondering. De afdoening van de Djombi-ont-
werpen is noodig met het oog op de Indi
sche financiën en de internationale beteeke
nis van de zaak
Minister De G r a o f f betoogt dat zui
vere staatsexploitatie groote bezwaren zou
ouleveren. Hij houdt vol dat de Baiaafsohe
een Nederlandsch karakter draagt. Recipro
citeit zou kunnen leiden tot veel te grooto
versnippering van terreinen.
De heer M i d d e 1 b e r g. regeeringsccm-
missaris behandelt enkel e detailpunten.
Minister Van Ka me beek komt op te
gen de beweringen van den heer Mendels,
omtrent adhterhoudendihe d ten aanzien voni
de Amerik&ansche briefwisseling.
Nederland is oud en wijs genoeg om zolf
te kunnen beslissen wat het wil doen met
zijn petroleum. En van Amerika is geen mis
kenning vam dit recht te vreezen. De ge
voerde correspondentie zal ons standpunt
aan de overzijde van den Oceaan te bet et
doen begrijpen.
De heer Kraus zal ondanks bezworen
voorstemmen omdat hij geen verder uitstel
Het ontwerp wordt aangenomen met 2*
tegen 8 stemmen.
Ten 5 uur worden de beraadslagingen ven
daagd tot 's avonds half negen.
Avondvergadering van 1 Juli.
Voorzitter J. J. G. baron van Voorst tot
Voorst.
Handelsnaam.
Aan de orde is het ontwerp houdende be
palingen omtrent den handelsnaam.
Wordt goedgekeurd zonder discussie o1
hoofdelijke stemming.
Rechtspleging in lichte strafzaken.
Aan de orde is .het ontwerp houdende ver
eenvoudiging van de rechtspleging in lichte
strafzaken.
De heer L u c a s s e (a.-r.) vreest dat to
gemakkelijk onervaren jonge ambtenaren
van het O. M. zelfstandig zullen moeten op*
Filmpjes.
De Cascade van Coo.
Veel Nederlanders, die vóór den oorlog
en ook thans weer België bezochten, zullen,
op zwerftochten door de Ardennen bekoord
zijn door de Cascade van Coo. Deze mooie,
ongebreidelde waterval ligt wel in een heer
lijke landstreek begrensd door de donkere
en min betreden bosschen van Nonceveux,
dicht bij het s&genrijk Aywa-illes in de scha
duw van noteboomen, dichtbij ook van Re-
fnouchamps met z'n grot, waarin geheim
zinnig en belangwekkend de Rubicon, een
kronkelig onderaardsch riviertje stroomt.
Dan is niet ver van daar de Amblève van
rotsen omgeven, de moodste is misschien
de „rooher des quatre fils Haymon", verder
op liggen Dry brugge en Esneux. En te mid
den dezer natuur bruist de Cascade de Coo,
onbedwongen, onbedorven, onopgemerkt
door 't groot toeristendom met deszelfs mi
sère van hotels, trams, kermesse d'été en
verdere plezieren.
Nu wil men deze waterval temmen. Zijn
energie wil men gebruiken om machines te
drijven, de bebloemde valled wordt een ran
geerterrein Natuurlijk is dat practisch
en nuttig, het verarmde België ten goede
komend, maar t' zou een vernietiging te
meer zijn van de idyllische oorden, waar
mee voorheen het Walenland gezegend
was.
Gelukkig heetft de minister van Industrie
pijn medewerking geweigerd, wat den water
bel een kansje geeft op behoud.
Een interessant blad.
Wij ontvingen (lees„wij kregen toevallig
In handen", maar de teambvologiie heeft óók
haar rechten) een nummer van „Pella's
Weekblad", een in het Nederlandsch ge
drukt weekblad, dat verschijnt in Pella,
Iowa U. S. A.
Pella n.l. telt zóóveel Nederlanders onder
zijn bevolking, dat een zoodanig blad reeds
zijn 60sten verjaardag heeft beleefd.
Zuiver is in den loop dezer 60 jaren de
Dietsche tale niet gebleven, de kolommen
wemelen van Anglicismen en specifiek En
gelsche of Amerikaansche uitdrukkingen.
Niettemin is het feit, dat men deze krant
schiep en in stand hield, merkwaardig en
plezierig aandoend
De journalistiek van 't blad is echter (he
laas ITI) te eenemaal veramerikaanscht en
wij vragen ons af, hoe 't ter wereld moge
lijk is, dat de burgers van Pella Iowa U. S.
A. genoegen nemen met z"lk een bericht-
geverij. Als voorbeeld zullen we enkele
staaltjes afschrijven uit de rubriek „Stads
nieuws".
Jan Hamer was verleden week bezoek te
Albia bij vrienden (en kennissen). In ver
band met dit bezoek ging htt gerucht, hij
misschien wel trouwplannen had, doch dit
oogenblik is hij weer aan het werk in de Star
Auto garage en ontkent met onnoozelst ge
zicht van de -werid, dat zulks waar is. Wat
nog komen zal, wist*hij zelf ook niet.
Ghas. F. Jansen en vrouw waren verle
den Vrijdag naar Des Moines.
Mr. en Mrs. de Graaf, bereidden Dins
dagavond Mary, het 6-jarig dochtertje van
Geo de Bruin een aangenamen avond ter
gelegenheid barer verjaardag. Presenten
zullen aandenken blijven.
Ziedaar enkele voorbeelden.» van Hollan-
do*-Amerikaansche journalistiek. Wij ziin
benieuwd, wat er zou gebeuren, indien wij
dit systeem eens volgden en eveneens te
Amersfoort dergelijke berichten de wereld
inzondenl Of we dan 60 jaargangen haal
den?
Stijlbloempje.
Het zal w e 1 d r a blijken, dat hij ruim
anderhalf uur onze aandacht i»n beslag zal
neimen
(Handelsblad).
Kinderspel.
„De kinderen spelen niet meer zooals
vroeger
Die klacht wordt herhaa'delijk vernomen,
als jongetjes eindeloos met steenen gooien,
of op een hekje hangen, of oud wijs staan
te klessen.
Ook de meer bevoorrechte kdnders, (n'en
déplaise een „Vliegende Hollander" of dat
gekke glij-ding waar je met een been op
staat en met 't andere blijft hippen) spelen
niet meer, als de bikkelende, vliegerende,
tollende, huisvlijt beoefenende jeugd van
voorheen, die bovendien phsntastische spel
len wist te verzinnen van prinsen en prinses
sen (op stokpaarden) ontvoeringen en wat
verder kon worden verzonnen. Circussen en
theaters, ze worden niet meer geïmprovisi-
eerd. Er wordt gevoetbald, (waar niets tegen
is natuurlijk) of „rondgehangen".
En toch
Gisteren op den Westsingel pas eerde een
stoet neen maar! prachtig van kinder-
phantasie en overgave aan hetspel, het
echte, zelfbedachte en volvoerde spel,
zo-nder groote menschen tusschenkomst.
Voorop: een jongen met een mondharmo-
rüka (Beppie. Bepnie) en een héél klein jog-
gie met een trom. Dan de Vaderlandsche
vlag, dan een meisje met een roodpapieren
petje, die een bamboestokje met een wit
te strik a's een staf in de hoogte hield.
En toen schrik niet bruid en bruide
gom zelf! Bruigom vermoedelijk vier jaar
oud, 't bruidje negen. De bruid torschte een
gToote rooie roos en de bruidprachtigl
Was gedrapeerd in een compleet vitrage-gor
dijn en die werd opgehouden door een klei
ner meisje. Daarachter: „de familie", waar
van nog twee gehavende lanpions meevoer
den. In statie en ganschelijk in glunder ging
dat in de richting van het Raadhuis.
En op een afstand ...een jochie, dat met
steenen gooide....
Een Kunstenaar.
De firma Nijgh Van Ditmar te Rotter
dam heeft uitgegeven „Een Kunstenaar"
door Justine Abbing..
Vóór tot de recensie van dit werk over
te gaan, wilden we een klein démasqué ge
ven van de schrijfster, die onder de nom de
plume „Justine Abbing", d i t boek en „Uit
het leven een-er denkende vrouw" in de we
reld zond. Justine Abbing is n.l. Carry van
Bruggen en met die wetenschap zijn beide
genoemde werken aanmerkelijk belangrijker
Het Handelsblad heeft eenigen tijd gele
den een feuilleton-prijsvraag uitgeschreven
en de eerste prijs behaalde toen „Een kun
stenaar". In de dagen, dat dit feulleton ver
scheen, frappeerde ons reeds, dat deze ro
manhoe belangwekkend ookzich feite
lijk in 't geheel niet voor feuilleton leent, dat
juist dit boek het verdeelen in mootjes, die
eiken dag ter tafel komen, niet verdraagt.
Dit komt door het eigenaardig schuifelend
voorwaarts gaan van de auteur, die nimmer
rechtsstreeks op haar doel afgaat, maar er
omheen draait als een kat om de heete brei.
zoodat men telkens (geïrriteerd of niet)
vraagt,: „waar deksel moet dat tooh heen?"'
En omdat de kunstenaar-in-quaestie verba
zend weinig licht vangt en meerendeels in
Italië en Zuid-Frankrijk toeft, terwijl de le
zers in het meest Holla-ndsche Holland gela
ten worden, blijven we afgeleid door mede-»
personen en toestanden al zijn die scherp en
raak geteekend, wat vermoeit en onpleizierig
stemt.
Het gegeven is niet nieuw. In één van da
„Tales" van Edgar Allan Poe vodt reeds
verhaald van een schilder, die een bruid be
zat in zijn kunst en daardaar zijn vleesche-
lijke bruid verkwijnen liet en sindsdien enl
voordien hebben tal van schrijvers dit mo
tief gekozen.
Carry van Bruggen beziet het hooger. Z\j
voelt, datdea rtist niet als mensch der vrouw,
onrecht aandoet, doch dat de Natuur hem
daartoe dwingt.
Jammer is het, dat dit cerebraal en don
verklaart wordt door één der personen (denl
dokter), diie als „monsieur parlant au pu
blic" o»ns zegt hoe het is.
Hiertegenover staat een weelde van in
zicht en begrijpen van de Hollandsche zreL
De echte Hollandsche ziel, zoo geworden in
ons eigenaardig land met zijn teere droo*
men eenerzijds en pietepeuterige kleinheid
anderzijds is door de auteur waarlijk schit
terend geteekend, gevoelig en blij humoris
tisch. Zoodat „Een Kunstenaar" zéér lezens
waardig is, niet óm di en-kunstenaar, maat
om de niet-kunstenaars, die in Holland ble
ven, terwiil hij de wereld intrekt-
