„DE EEMLANDER
BUITENLAND.
*^fcè" JS"ar'oan g No. 39
PRI1S DER ADVERTEflMB met inbegrip van een
EERSTE BLAD.
De verkeersregeling.
De Film.
De Tabak.
flKHTVBIK P* ma:>nc'ra voot Amen.
[RtHloriua foort f 2l0t !dcm 1Ianco
poet 3.*-". pet week (met gratis verzekering
ongelukken) f 0.17°. afzonderlijke nummers
^OXtf.
DAGBLAD
Maandag 15 Augustus 1921^
DIRECTEUR-UITGEVER! J. VALKHOFF.
7»
BUREAU:
ARNHEMSCHE POORTWAl
TEL INT 513.
bewijsnummer, elke regel meer 0.25, dicnslaanbie»
dingen en Lictdadigheids-adveitentiën voor de helft
der prijs Voor handel cn bedrijf bestaan zcci
woordcclige bepalingen voor het advertecren. Eene
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt o|
aanvraag toegezonden-
imgi vaak zuivere si
ftn* Hen laats ten tijd is de regel!*?, ven het 1 scherv VOOTbij t
Un»fApfi-etan q on rvnnPrWem
bereiken gaat en het dient hier nadrukke
lijk te worderv gezegd in beide de Araers-
foortsohe cinema's zijn héél vaak hoogst ar
tistieke en ideëele films vertoond, die een
groot publiek heeft gemist, zooals zoo eeu
wig vaak zuivere schoonheid aan de men-
Mrkeer in orue hoofdstraten een onderwerp
,Van ernstige overdenking geweest bij hen,
ie int den aard van hun functie daarbij be-
okken zijn. Wij gelooven niet, dat het voor
i\ze gemeente een bijzonder ingewikkeld
Taogstuk is. In weerwil van veel vrome wen-
xhen is Amersfoort nog een provinciestad,
vaar het verkeer nu in den regel niet zoo
Ontzettend druk is, dat ingrijpen door de be
legde autoriteit dringend Ttoodig is. Er
ijlt echter enkele dagen van buitengewo
ne drukte en dan blijken onze winkelstraten
fr nauw en te ongeregeld van aanleg, zoo
dat herhaaldelijk verstoppingen en ongeluk
ken te vreezen zijn. Wij bedoelen de markt
dagen en de Zaterdagen na des middags.
Reeds zijn verschillende maatregelen geno
men, weike aan een meer geordend en ge
regeld verkeer zijn ten g«oede gekomen. Het
maar overal neerzetten van karren op
marktdagen vindt niet meer plaats, terwijl
des Zaterdagsavonds eenige politieagenten
den wandelaars op de Langestraat netjes het
xechtshouden leeren.
Maar toch is er iets, dat ons èn des Vrij
dags èn des Zaterdags steeds weer hindert
en dat is de markt, weike op de Varkens-
markt wordt gehouden. De naam wijst er
waarschijnlijk op, dat hier van ouds her de
varkens werden verkocht en mogelijk was
dat daarvoor vroegeT ook een geschikte
plaats. Maar met het tegenwoordige „sne
verkeer" langs de straten achten wij een
opeenhooping van menschen oip een derge
lijk klein pleintje toch niet meer in overeen
stemming met de eischen des tiids. Zoowel
des Vrijdagsmorgens als des Zaterdags
avonds vormt de markt daar een moeilijk te
•passeeren punt, niet alleen voor auto's en
motoren, maar ook voor voertuigen en rij
■wielen
Vooral de ligging aan het begin van onze
hoofdstraten 'maakt de Varkensmarkt reeds
tot een punt van zeer druk verkeer. Het
houden van markt daar vermeerdert die
drukte in niet geringe mate, vooral nu het
aantal „standwerkers" en kooplieden steeds
blijkt toe te nemen. Wij meenen dan ook,
dat het tijd wordt te gaan overwegen Of de
Varkensmarkt en de Zaterdagavondmarkt1
niet moeten verplaatst worden naar ruimer
gelegenheid. Dit zal o. i. de verkeersrege
ling m Langestraat, Utr.straat en Arrvhem-
scbe straat ten eerste vergemakkehjken,
terwijl het ook voor de marktventers en voor
de koopers een verbetering ten goede zal
blijken. Het wil ons toch voorkomen, dat een
ruimer standplaats, zoodat de kooplui niet
zoo opeengedrongen staan als thans het ge
val is den verkoop zal vergemakkelijken,
daar wij ons levendig kunnen voorsteilen,
dat menig huismoeder er thans wel eens wat
tegen op ziet zich in het gedrang te begeven
om te zien of er ook wat van haar gading is.
Warwveer de gelegenheid tot uilstallen van
het te koop gebodene ruimer is zal er gra
ger gekocht worden, want het zien van be
paalde artikelen wakkert heel dikwijls de
kooplust aan. Wij meenen dan ook dat er
olies voor te zeggen is om deze markten te
verplaatsen en geven daarom ernstig in
overweging den bestaanden toestand niet
langer te bestendigen. Wanneer de varkens
markt wordt overgebracht naar de Beesten
markt en de Zaterdagavondmarkt naar den
Hof zal o. i. een uitstekende regeling zijn
getroffen. Wij kunnen ons niet voorstellen
dat hiertegen overwegende bezwaren zullen
bestaan. Misschien zullen enkele aanwonen-
de neringdoenden er nadeel van vreezen,
maar dit zal toch niet zoo groot zijn, dat
een alleszins gewenschte maatregel er niet
om genomen moet worden.
(Het onderwerpwetenschappelijke- en
natuurfilms even rusten lavend, bepalen we
ons thans tot den hoofdschotelde drama's
en de comedies.
In Amersfoort zijn telkens en telkens
weer fonkelnieuwe films vertoond, die van
groote schoonheid waren. Een film als
;Hoe de Golem ter wereld kwam", „Dr. Ca-
ligari", „De Goddelijke Gave", „De Roode
Lantaarn" en zooveel andere waren voor
beelden van zuivere kunst en ongekende
phantasie, terwijl „De Bruiloft van Figaro",
„De graaf de Monte Christa" e.a. er in
slaagden een tijdbeeld ie geven als boek,
noch tooneel, noch schilderij vermag.
Hier is de film in volle kracht. Hier doet
zij een wonderwereld leven even leerrijk
als mooi.
Van de leerrijke films noemen wij de
Shackleton-expeditie, de bloedsomloop en de
rendier-films als buitengewoon belangwek
kend, terwijl geen isegrim moet gelooven,
dat 'hij onbewogen zal blijven bij de onweer
staanbare en altijd onschuldige humor van
Charley Ghaplin.
Neen, neen, te onzer stede is op bioscoop
gebied veel te genieten.
De muziek laat wel eens wat te wensohen
over, de lichtreclame kon beter worden ge
projecteerd en ontworpen, maar dit zijn bij
zaken.
En laat het publiek nimmer vergeten, dat
het zélf de keus maak.' en niet de exploi
tant, zoodat het gevaarlijk is te schimpen
W3.
der hygiënisohe dingen ka'., sterft van mi-
sere, mogelijk iets later dan hij die 1 e e f-
d e.
Tooh: kinderen moeten niet rooken. Voor
hen is het zóóveel schadelijker; genieten
kunnen ze niet van de tabak en ze hebben
zijn invloed nog niet noodig.
Men kan er niet? laat genoeg mee begin
nen f En beter kan men niet rooken, dan
slechte sigaren of sigaretten. Gelukkig is in
om; land voor weinig geld goede tabak ver
krijgbaar, hetzij import of eigen fabrikaat.
Brenge hierin geen regie verandering f
\V3.
Art. 5. Onder voorbehoud van de za
ken beheerscht door bijzondere we ten, kon
niemand worden benoemd tot een ambt van
den Staat, waardoor hij in betrekking met
het publiek gesteld wordt, indien hij niet de
taal kent, welke is aangenomen door de ge
meenten van Het gebied, waarin hij zijn
ambt moet vervullen.
Bij Koninklijk besluit wordt bepaald door
welke ambten zij, die ze beklceden, geacht
«A.W.V..
worden in betrekking te moeten komen met J moor ook dc ontwikkeling vnn onze Antwerp*,
scho haven belommeren. Wnnr is het vrije gooi
deren- cn schoepvoortverkccr van weleer? Wat
niet. Hij kent geen bondgenootschap, geen Ên4
tente. Hij berekent alleen zijn voorde-1.
In die worsteling om het bezit der wereld-,
markten, trekkon kleine landen, nis liet onze»^
verdrukt als ze zijn tusschcn groote economie
sche eenheden, gewoonlijk aan het kortste eindl
Een gevolg vnn den oorlog is namelijk geweosty
dat de internationale hnndelstructatcn plaats
gemnokt hebben voor nationale, beperkte, zelf-^
beschermingsmaatregelen, die niet alleen strem
mend werken op den handel in het algemeen^
Laat ons het eens even eerlijk en rond-
jweg erkennen: de Amersfoor sche bios
cooptheaters worden wel eens onderschat.
■Er wordt wel op gesmaald en men meent
soms, dat wat er vertoond wordt, niet de
moeite waard is.
Door ons beroep zijn wij in de gelegen-
he id geweest, geregeld kennis te nemen van
het repertoire der Amersfoor sche biosco
pen en wij willen daarom opkomen tegen
.vooroordeel tegen de film in het algemeen
en tegen dediïnv-in-Amersfoort in, het bij—
zonder. W-ij kondigden voo-af hierbij aan,
det wij de zwakke zijden der bioscopen nieï
zullen bedekken, zoodat men onzen lof te
/ernstiger zal kunnen acoepteeren.
i Velen mijden de bioscoop, omdat zij niet
houden van sensatie, waaghalzerij, valsöhe
^endenzen of sen.imentaliteit en de film
heeft zelf de schuld van dit verwijt ge
maakt.
Onder de films rollen er zéér vele, die
niet deugen. Die mal of foutief zijn, onzin
nig of gevaarlijk. Bn het kèn niet anders
of de exploitant moet zich voor een belang
rijk deel afhankelijk stellen van den smaak
iyaix 't publiek en dit ersdht de buitenspo
rige en afkeurenswaardige tafereelen. Êen
{keuringscommissie kan1 aanstoot-gevende
fclms verbieden zij kan niet- een onbenul
lige film 'goed maken en als het publiek dit
ïaatste merk verkiest, 'krijgt 'het 't prompt
in
anderen blijven Weg.
De tabak behoort tot een der raadse
len van het leven. Elk medicus kan u zeg
gen, dat de tabak schadelijk is en hoeveel
moeders zuchten niet tot haar zoon: jongen,
rook toch niet zoo veelhet is zóó ver
keerd I
En toch kunnen wij de tabak niet mis
sen. Spreekt men van de kleine genietingen
des levens, dan behoort wel een eerste
plaats het Nicotiaansche kruid te beklee-
den, want een goede cigaret of een fijne
sigaar is een genot en het stil aandachtig
zitten rooken is een bezigheid verwant aan
droomen en een vaag geluksgevoel. Den roo-
kers wordt wel verweten, dat zij snoepen
en in een ander laken als die een gelijk
bedrag aan koekjes spendeeren zou. Die
zoo spreken, rookten nooit. Het is geen
snoepen en het is geen roes als alcohol en
opium. Het is een onschuldig genot, ader
verkalking en zwakke bronchieën ten sp'.jt.
Ware de tabak zoo schadelijk als velen
beweren, of liever, had ons lichaam niet
zulk een bewonderenswaardig weerstands
vermogen, dan waren de gevallen van ni-
cotine-vergiftiging regel in plaats van uit
zondering. Want er wordt enorm veel ge
rookt. Men kan wel zeggen, dat het mee-
rendeel der jongemannen en een goed
deel der ouderen leeft op cigaretten en si
garen, dat zij ontheringen en vermoeienis
doorstaan alléén door een serie cigaretten
en sigaren.
In uren van inspanning en uitputting, wan
neer je „op je zenuwen leeft! (en dat doen
we zoo dikwijls!) houdt de cigaret je op
de been zonder (en dit is een voornaam
ding) dat een noemenswaardige reactie op
treedt en daórdoor is de cigaret en cle si
gaar (maar de cigaret vooral!) een stukje
levensvreugde.
De hartstochtelijke rookers; die nimmer
buiten de tabak kunnen, zijn de longen-
rookers, die z.g. „inhaleeren". Zij zijn zich
bewust, dat dit de schadelijkste manier van
rooken is, maar dat hij, die niet inhaleert,
niet weet, wat een cigaret waard is en met
de schadelijkheid van het.longrooken moet
tevens worden erkend, dat alleen ook de
voordeelen der tabak zich voordoen bij het
inhaleeren.
Hier en daar ondervindt het rooken scher
pe tegenkanting. Enkelen walgen er van,
vinden het vies en dom, verbieden het roo
ken in hun huis. Dat zijn zij, die het roo
ken niet kennen. En hoe wil men iets laken,
dat men niet kent Geen, die vroeger veel
rookte, zal later zeggenik heb het gelaten
en ben nu gelukkiger f Neen, zij zeggen
het moest voor den dokter Ofik kon het
niet betalen. Maar zij blijven de tabak pijn
lijk missen, al erkennen ze het niet steeds.
Nog meer tegenkanting ondervindt jhet
rooken der dames. Eenigen vinden dit on
fatsoenlijk, anderen Ihoogst decadent, en
het is wel eens aardig te formuleeren, wal'
feitelijk bet zoo algemeene verschijnsel van
rockende vrouwen is.
Helaas, het meerendeel der dames rookt
uit branie of om aantrekkelijk te zijn of
nie'j kinderachtig. Dit is een onrecht aan de
cigaret.
Dames, dre alleen op 'n „avondje" roo
ken, moesten het liever laten, want alleen
kleine jongens rooken stiekum bravoure.
Maar wij zien niet in, waarom cle vrouw
niet dezelfde vreugde zou smaken, die de
man eiken dag zich toekomen doet en 'het
komt ons voor, dat het onrecht is bet roo
ken: te verbieden aan haai, die van haar
•;Maar de bioscoop is een grooische uitvin- j cigaret geniet. Want ongezond is ni een-
jHng, die vèst en zeker fabelachtige hoogten' maal zoovéél op deze wereld en wie alle min-'
De nieuwe Belgische taalwet.
Van de nieuwe wet lot regeling van het
gebruik der talen in de openbare besturen
in België laten wij bier de volledige tekst
volgen, zooals blijkens het verslag in De
Standaard door het Belgische Parléfneivt is
aangenomen
Art. 1. In de provinciën Antwerpen,
West-Vlaanderen, Oost-Vlaancleren en Lim
burg, in het arrondissement Leuven en in
het arrondissement Brussel, behalve de ge
meenten vermeld in artikel 2, 4, maken
de bes uren van den Staat, van de provin
ciën en van de gemeenten, alsmede de on
dergeschikte openbare overheden gebruik
van dc Vlaamsohe taal voor hunne inwen
dige diensten, alsmede voor de briefwisse
ling met elkander en met de centrale depar
tementen van den S eat en van de open
bare overheden aan deze wet onderwor
pen.
In de provinciën Luik, Luxemburg, Na
men en Henegouw, alsmede in het arron
dissement Nijvél wordt, op dezelfde wijze,
vam de Fransche taal gebruik gemaakt.
Aan de provinciale raden en aan de ge
meenteraden slaat het echter vrij, aan de bij
de wet bepaalde landstaal te voegen voor
al de diensten, die onder hun gez-ag staan,
of voor een deel daarvan. De bij de wet be
paalde taal mag nooit door de andeie taal
vervangen worden.
De openbare besturen zijn verplicht ge
bruik te maken, in hunne he rekkingen on
hunne briefwisseling met de lagere bestu
ren of met de ondergeschikte openbare
overheden, van de taal welke deze gebrui
ken.
Art. 2. De provinciale r?.ad van Bra
bant, wat betreft cle Brusstiatihe agglomera
tie, en de gemeenten den der Brusselscbe
agglomeratie bepalen welke taalregeling zal
worden toegepast in hunne inwendige dien
sten, alsmede voor de briefwisseling met
elkander of met de centrale departementen
der openbare overheden aan deze wet on
derworpen.
De berichten en mededeelingen, welke
zij moeten richten lot het publiek, worden
in beide landstalen geste'd.
In de Brusselsche agglomeratie wordt
het gebruik der talen voor de bestuursdien-
s 'en van den Staat en van de openbare over
heden, ondergeschikt aan den Staat, bij een
met redenen omkleed Koninklijk besluit ge
regeld met inachtneming van de bes issin-
gen der plaatselijke bes uren.
Voor de toepassing dezer wet rijn in cle
Brusselsche agglomeratie begrepen de vol
gende gemeentenAudergem, Brussel, An-
derlecht. Etterbeek, Vorst, Elsene, Sint-
Pieters-Jette, Koeke'berg, Sint-Jans-Molen-
beek, Sint-Gillis, Sint-Joost-ten-Noorde,
Schaerbeek, Ukkel, Walermael-Boschvoor-
de, Simt-Lambrech s-Wolu we, Sint-Pieters-
Woluwe en Sint-Stevens-W olu we.
Deze opsomming kan bij Koninklijk be
sluit aangevu'd worden.
Art. 3. In de gemeenten waarvan, vol
gens de jongste tienjaarüjksche volkstelling,
de meerderheid der inwoners meestal een
andere taal spi eekt clan die der taalgroep,
waarbij zij door artikel 1 zijn aangedeeld,
beslist de gemeenteraad welke laai voor
zijne inwendige diensten en voor de brief
wisseling zal gebruikt worden.
Al de openbare besturen, aan deze wet
onderworpen, gedragen zich naar die keuze,
wat betreft cle diens taal en voor de be-
stuursbriefwisseling.
Art. 4. De berichten en mededeelin
gen, tot het publiek te richten door de cen
trale besturen van den staat en van de daar
aan ondergeschikte openbare overheden,
worden in beide landstalen gestelddit
geldt eveneens voor de mededeelingen wel
ke de provinciën en dc daaraan onderge
schikte openbare overheden tot het publiek
moeten richten bij plakbrief.
De berichten en mededeelingen, tot het
publiek gericht door de plaatselijke dien
sten van den Staat, van de provinciën of van
de- daaraan ondergeschikte openbare over
heden, alsmede door de gemeenten en door
de daaraan ondergeschikte openbare over
heden, worden in de taai der gemeente of
in beide" talen gesteld.
Zij moeten in beide talen gesteld worden
in de gemeen en, waar zulks wordt aange
vraagd bij verzoekschrift onderteekend door
20 t. h. van de gemeentekiezers, of door ten
minste 15.000 gemeen!ekiezers in de ge
meenten met meer dan 7G.000 gemeen'te-
kiezers.
De gemeenteraad blijft door het verzoek
schrift verbonden voor den ganschen duur
van ziin mandaat,.
het publiek.
Art. 6. De candidaten tot een ambt of
tot «eene beirekking in de centrale besluren
an den Staat', in het provinciaol bestuur
van Brabant of in de gemeentebesturen van
de Brusselsche agglomeratie moeten een
toegangsexamen afleggen in de taal welke
zij verkiezen. Evenwel wordt eene proef
over de elementaire kennis van de Fran
sche taal opgelegd aan de candidaten, die
de Vlaamsche taal hebben verkozen, en
wordt eene proef over de elementairo ken
nis van de Vlaamsche taal opgelegd aan dc
candidaten, die de Fransche taal hebben
verkozen.
Hel programma van die proef wordt bij
Koninklijk bestluit bepaald.
Behoudens de bepaling van artikel Okon,
vanaf 1 Januari 1925, niemand in die be
sturen tot 'het ambt van afdeelingshoofd of
tol elk ander ambt van een gelijken of hoo-
geren raad worden benoemd, indien hij niet
door een examen bewijst dot hij beide talen
grondig kent.
Elke candidaat, die niet tot het centraal
bestuur behoorde gedurende vijf jaren welke
aan zijne benoeming onmiddellijk vooraf
gingen, kon tot afdeelingshoofd benoemd
worden zonder dit examen vooraf te heb
ben afgelegd. Die ambtenaar wordt' in den
logeren graad teruggesteld, indien hij niet,
binnen twee jaren na zijne benoeming, dit
ex r, men aflegt.
De punten, door de candidaten verworven
bij de proeven over de tweede taal, komen
in geen geval in aanmerking voor hunne
rangschikking.
De candidaten, die op de wijze, te bepa
len bij een koninklijk besLuit ter uitvoering,
bewijzen beide landstalen te kennen, even
als de candidaten voor een ambt of eene
betrekking, welke een met redenen omkleed
koninklijk besluit rang-schikt onder die,
waarvoor de kennis eener tweede taal niet
noodig is, kunnen van bovengemelde proef
en examen ontslagen worden.
Aan de ambtenaren van den Staat, van de
provinciën, van de gemeenten en van de
ondergeschikte openbare overheden, belast
met bijzondere technische studiën, kan door
hunne besturen machtiging verleend worden
om, tot het opstellen van hunne verslagen,
gebruik te maken van de taal welke zij ver
kiezen.
Art. 7. In hun onderscheidenlijk gebied
maken de besturen van den Staat, andere
dan de centrale besturen en hunne ambte
naren gebruik, in hunne betrekkingen met
de provinciën en de gemeenten, van de taal
door deze aangenomen.
In hunne betrekkingen met de inwoners
maken zij gebruik van de taal aangenomen
door de gemeente van den belanghebbende,
tenzij zij verkiezen hem te antwoorden in de
taal, waarvan hij gebruik maakte.
Maakten gemeenten van het gebied der
besturen of der ambtenaren, bedoeld bij het
eerste lid, gebruik van het recht van een
tweede taal toe te voegen, dan kunnen de
inwoners eischen, dat er gebruik gemaakt
w^ordt van de taal welke zij verkiezen.
Art. 8. De akenten, door de centrale be
sturen van den Staat en van die openbare
overheden op te maken, worden gesteld in
de taal, door den belanghebbende aange
wezen.
De akten, door de andere openbare over
heden te maken, worden gesteld in de taal,
bij deze wet bepaald voor de inwendige
diensten; echter kan elke belanghebbende
zich daarvan een echt verklaard afschrift of
kopie doen afleveren door vertaling in de
andere landstaal. De vertalingskosten wor
den gedragen door het bestuur, dat verzocht
wordt de akte af te leveren.
Art. 9. De persoonlijke stand der ambte
naren, beambten en bedienden in dienst
vóór 1 Januari 1920 kan door de bepalingen
dezer wet niet gewijzigd worden, wat betreft
het behoud van hun ambt of hunne bevorde-
Art. 10. De wet van 22 Mei 1878 op het
gebruik van de Vlaamsche taal in bestuurs'
zaken wordt ingetrokken.
Art. 11. Deze wet treedt in werking den
len Januari 1922.
Art. 12. Totdat de volle toepassing van
artikel 6 dezer wet verzekerd zij, wordt het
gebruik van beide landstalen in de centrale
besturen bij in ministerraad vastgesteld ko
ninklijk besluit geregeld derwijze, dat over
't geheel voldaan worde aan de taalvereisch-
ten van 's lands bestuur en dat'beide lands
talen met gelijken eerbied worden behan
deld.
Antwerpen en de Imndelsverdiasren
Terwijl men zich in Rusland, Polen, Turkije,
Griekenland, Egypte cn Ierland volstrekt niet
stoort aan do bepalingen van de tractaten, in
en rond Parijs geslclen, aldus de Brusselsche
Standaard, leven andere landen, hoewel schijn
baar in vrede, toch in werkelijkheid op voet
van oorlog: „het is de economische oorlog."
bn deze is hardvochtiger, meer egoïstisch dan
de andere, want hii spaart zelfs de vrienden
is or overgebleven van de gelijke tarivcnoven'
ccnkomsten tusschcn schepen onder eigen vlag.
of onder vreemde
Dc internationale hnnde'sovercenkomstciV
vóór den oorlog steunden op gelijkhcidsprinV
cicpcn, op nivcllceringsopvnttingen, op het
zoeken naur tocstuncen, die wedorzijdsche hnn-
dclspcnetrnlie mogelijk maaklcn. Thans worden'
die trnctnten opgezegd, of wel niet vernieuwd
sommige landen schaffen ze brutaal af, zondefj
de contractanten te raadplegen of zelfs tc vcr»t
willigen. Overal rijzen Chincesche muren en
economische prikkeldraadversperringen op cn
zoo raken wij stilaan opgesloten in ons
eigen erf, niet omdnt „wij" ons opsluiten, mnni
omdat „dc onderen" zich afsluiten.
De goederen, die thans door Europa reizen,
ondervinden bijna dezelfde moeilijkheden nis
dc midjleleeuwschc koopman, die op cenc reis
door de Nederlanden in alle graafschappen cn
heerlijkheden, wnnr hij door trok, oen nieuwen
tol, een nieuw stapelrecht inocst betalen. liet
is niet alleen cle militaire wereld, die in hare
monicr van oorlogvoeren tot dc primitieve bc-
schovingsopvoltingen terugkeert, het is ook do
economische, die door een enggeestig doorge
voerd nationalisme, meer dun men gewoonlijk
denkt, oorzaak is vnn dc hccrschcndc crisis. Het
is gemakkelijk, het kost niet veel moeite, de cri
sistoestanden op den rug te schuiven von de
werklieden, die overdreven eischcn zouden stel
len. Men ga echter eens na, of de oorzaak niet
elders ligt. Hoe kon trouwens de samenleving
in do staten op herstelling hopen, als dc stoten
zelf al het mogelijke deen, om de samenleving
onder elkaar onmogelijk te maken.
Men paoie zich niet, voor wat ons aangaat, to
wijzen op oogenvcrblindende statistieken, op
eene voördeelige lijst van schepen, bevestigd
door den tonnenmont, die onze haven von Ant-c
werpen in een gunstig daglicht stellen, ja zelfs
voordeelig doen afsteken ten opzichte van Rot*
terdnm. Men wachtc zich voor al te voel zelf
voldoening in dat opzicht. Men vcrgctc niet,
dat speciaal de Fransche beschermingsmaatre
gelen, al zijn ze ook wat verzacht voor wot El-
zas-Lothavingen betreft, hun nadeeügen invloed
eerst na maanden zullen doen voelen.
En terwijl onze „groote vriendin" in het Zui
den alle dogen eene laag steenen bijplaatst, cm
den o zoo gcmecnschappclijken I tuin
muur economisch nog wot hooger op tc trek
ken, wil zij geen hinderpaal meer kennen oh
het op geestesproducten aankomtDe politiek
„dc l'annexion des cervoux" is ccne bittcvo
ironie tegenover de economische afsluiting-.
Maar ook aan den Westkont dreigen de Brit
ten de goede beirekkingen met Bclgic econo
misch in 't gedrang te brengen. In tweede lezing
werd onlangs in de Engelschc Komcr cenc wet
aangenomen, die de producten uit landen van
lage valuta, met een invoerrecht bezwoo.t van
33 t. h., ad valorem. Dat onze nijverheid, dia
veel Engeland leverde, hierdoor zwaar gaat ge
troffen worden, lijdt geen twijfel, cn dat dit niet
zal bijbrengen tot het losmaken van de in Ant
werpen opgelegde koopvaardijschepen, zal wel
niemand betwisten.
Al deze vraagstukken zijn vnn zulk een bes
long voor de toekomst vun onze wereldhaven,
dnt wij ons riet zonder bezorgdheid afvrugen of
onze veroMwoordclijke regeeringsovci heden
deze punten met den noodigen ernst onderzoe
ken. Wij hadden hir in de begrootingsdebalten
meer over verwacht. En het drufje dal de vol
gende besprekingen gaan aannemen, laat ens
niet toe von veel op dezen Komcizittijd te reke
nen.
De handcis- en scheepvnorlwcreld heeft er
ook in Antwerpen het hoogste belang bij te we
ten welke richting de rcgeeiing denkt in tc
slaan in zake handelspolitiek. Gaat zij den weg
der represaillemaatregelen op, ook tegen En
tente-vrienden Of blijft zij door dik en door
dun eene lijdzame houding aannemen, onder
voorwendsel, dot wij een vrijhandelsstaat moe
ten blijven. Intusschen zou men zich in dit ge
val maar moeten getroosten gedurig door on
ze „vrienden" óp dc teenen getrapt te worden.
Om een anderen kijk op de zaak 1c geven,
doen wij de hoeren van de Wetstraat opmer
ken, dat de Hoilondsche economisten precies
over dezelfde bezwaren te klagen hebben ols
wij; alleen-loopen zij de blauwe scheen niet bij
„vrienden" op. En als wij economisch lijdcns-
genooten zijn met Nederlond is dan dc weg naar
verstandhouding cn overeenkomst met onze
Noorderburen niet aangewezen, waar de loei
gangen naar andere zijden door economische
voetangels versperd raken
Dó NijvcrlicldHeiitooustelUni;.
Men meldt ons uit Den Haag:
De Nijvcrheidstcntoonstelling, georganiseerd'
door de nfd. 's Gravenhage van de Verccnigingij
Nederlondsch Fabrikaat is Zaterdagochtend hv
het Gemeentelijk tentoonstellingsgebouw in te-^
gen-woordigheici van een groot aantal heiangst 1-
lcnden, w. o. verschillende autoriteiten, geopend^
De secretaris van de vereeniging Neder-!
Jendsoh Fabrikaat, de heer Snoeck, sprak het
gezelschap als volgt toe:
Ten zeerste zeg ik U wegens verhindering
van den voorzitter der Afd. 's Gravenhage vüt\
de Ver. Nederlandsch Fabrikaat, den heer
Boreel, denk voor Uwe bereidwilligheid de ope*!
nir.g van deze tentoonstellisg te willen bijwonen/
Zooals U. bekend is stelt de Vereeniging „Nc^
derlandsoh Fabrikaat" zich len doel do belang*
stelli-ncr en de voortbrengselen van de
