BINNENLAND.
EERSTE BLAD.
30e Jaargang M. 61
wrosiis"
p« 3 maande* vooc Amers
foort f 2.10, klem franco
ftr pot f 3.—. per neek (met tntfi eenckern*
*gm ongelukken) f 0.17*. «Ironderiijke nummer»
f ons.
AMERSFOOBTSC!
Zaterdag io Septemoer min
P3!!8 DER ADVERTEIFIEH
DE EEMLANDER
99
DIRECTEUR-UITGEVER» X VALKHOFF
BUREAU:
ARNHEMSCHE POORTWA'
TEl INT 513
van 1-4 regels f 1.05
met inbegrip van cea
bewijsnummer, elke regel meer 0.25. dienstaanbie»
dingen en üctdadichcids-adve.tentien voorde belft
der prij* Voor handel en bedrijf bestaan zeet
voordcc ge Hepalinren voor het adverleercn. Een*
cncuia<re. bevattende de voorwaaxJcn. wordt o|
a,uivra.i» toegezonden
YLEES6HH0ÜWER EN LANHE
HEDBaEEBUieEX.
Winkel: HOF 16 TEE,. 618
Monsterkamers: PIPENHOFSTEDE
Reactie.
In. de groote pers kan men van dag tot
öng klachten lezen omtrent den oeconomi-
echen toestand van ons land. Men verwijt
Ider Regeering, dat zij de ook altijd door
Ons vrijzinnig-democraten aangeprezen
democratische maatregelen, zooals de acht
urige arbeidsdag en de sociale verzekerin
gen, invoert en handhaaft en wijst deze roo-
de maatregelen aan als oorzaak, althans als
mede-oorzaak, van den slechten toestand,
waarin handel, verkeer en bedrijf zich be
vinden.
Nu worden wij in het algemeen niet
sterk getroffen door dergelijke klachten.
Zoodra in ons land een ontwerp van de eene
of andere sociale wet een departement ver
liet, verrezen er klachten van de zijde van
de fabrikanten en als dan dit ontwerp wet
was geworden, paste de industrie zich daar
bij aan zonder dat van ernstig nadeel voor
de industrieele ondernemingen bleek.
Indien wij ons dus niets zouden aantrek
ken van de nu luid klinkende klachten, dan
zouden de klagers het zelfde loon krijgen
als de jeugdige herdersknaap, die zoo dik
wijls voor de grap geroepen had, dat de
wolf kwam.
Maar wij beluisteren in het ditmaal aan
geheven klaaggezang een ernstigen onder
toon. Wij durven daarom de noodkreten uit
het kamp van handel en industrie niet zon
der meer verklaren uit den lust tot reactie.
We mogen niet doctrinair zijn. Indien wer
kelijk eens zou vaststaan, dat de fabrikan
ten hunne ondernemingen niet met winst
kunnen drijven en dat deze slechte uitkom
sten van de bedrijven min of meer het ge
volg zijn van de invoering van den achturi-
gen arbeidsdag, en van de andere lasten die
der industrie zijn opgelegd, dan zou inder
daad moeten worden overwogen, of de jonge
sociale wetgeving niet moet worden herzien.
Men moge dit reactionair noemen f Het
deert ons niet. Indien industrieën en bedrij
ven van handel en verkeer inderdaad te
gronde gaan aan de te zware lasten, die de
verschillende speciale maatregelen veroor
zaken, dan is reactie plicht. Wat helpen den
arbeiders prachtige maatregelen en hooge
loonen op papier als de werkgelegenheid
vermindert, als zij, de werknemers, geen
werk kunnen vinden
Nu zijn wij wel van oordeel, dat de heér-
schende malaise geenszins het gevolg is van
ie maatregelen die men nu ongedaan wil
zien gemaakt. De in heel de wereld be*
staande handelscrisis heeft een veel diepe
ren grond, is vooral veroorzaakt door de
kapitaalsvernietiging, die in den oorlog heeft
plaats gehad, is vooral gevolg van de ge
weldige verarming van het menschdom en
de desorganisatie van de voortbrenging.
Maar we kunnen ons vergissen. Het zou
mogelijk kunnen zijn, dat vele bedrijven
nog juist levensvatbaar zouden blijken, als
de lasten, die zij moeten dragen, eenigszins
zouden worden verlicht. Stel eens, dat een
fabrikant, die nu met verlies werkt, nog
juist de rente van zijn kapitaal zou kunnen
verdienen, als de achtuiendag plaats maakte
voor den tien-urendag. Stel verder, dat dit
bij het gros der Nederlandsche fabrikanten
evenzeer het geval zou zijn. Dan ware het
schier misdadig, om ter wille van het be
ginsel vast te houden aan een maatregel,
die stellig heel goed is bedoeld, die wij al
tijd voor wenschelijk hebben gehouden en
die we nog voor wenschelijk houden, maar
die bij de huidige conjunctuur fnuikend is
voor de welvaart van werkgever en werk-
remer beide. Dan behoort inderdaad tij
delijk afwijking van de wet, die den acht-
urenaag voorschrijft, mogelijk te worden
gemaakt.
Het is nu maar de vraag, of de klagers
inderdaad gelijk hebben. Maar nu de klach
ten zoo ernstig klinken, nu ze zelfs worden
gehoord van zijden, die zich vroeger niet
tegen sociale maatregelen hebben verzet, nu
gaat het niet aan, die klachten voorbij te
gaan met een schouderophalen over „de
reactie of een sneer aan het adres der lei-
ders van onze Nederlandsche nijverheid.
is een dezer dagen gevraagd om sen
'cmaerzoek van regeeringswege. De men-
scnen, die hebben gemopperd, toen de re
geering hare accountants liet snuffelen in
hunne boeken, om vast te stellen, hoe groot
de winsten van het bedrijf wel waren, ver
zoeken thans met klem, die accountants op
te dragen een onderzoek in te stellen naar
den stand van hunne zaken, opdat zij zou
den kunnen constateeren, dat er met verlies
wordt gewerkt en dat de sociale overheids
maatregelen vooral oorzaak van die verlie
zen zijn.
Het komt ons voor, dat dit verzoek be
hoort te worden ingewilligd en wel op dézen
grond. Van tweeën één öf de klagers heb
ben ongelijk en dan zal dit bij nauwgezet
accountants-onderzoek blijken. Dan zullen
de reactionairen, die over de sociale maat
regelen klagen zonder solide reden ongelijk
krijgen en dan zullen de democraten hst
bewijs in handen krijgen, dat slechts de lust
naar reactie oorzaak is van het klimmend
verzet tegen den achturendag en wat daar
mee samen hangt. Of de klagers klagen te
recht. Het onderzoek zal den uitwijzen, dat
inderdaad tal van sociale maatregelen op de
industrie te groote losten leggen, dat een
volharden bij die maatregelen leidt naar ver
nietiging van vele bedrijven van handel en
nijverheid. Indien dét blijkt, het zij herhaald,
dan is reactie noodig en ?ewenscht.
Zoo behooren o. i. niet alleen degenen
die per sé reactie willen, maar ook en juist
zij, die met groot leedwezen desnoods tij
delijke afwijkingen van de social re
gelen zouden willen toelaten, omdat het
moet, het verzoek tot een uitgebreid en
fabrikanten en handelaren te steunen,
nauwkeurig onderzoek van de boeken van
Ditmaal is er gelegenheid tot contröle van
de motieven, waarop men zich verzet teger.
de maatregelen, die de democratie heeft ge-
eischt en die op haren wensch zijn inge
voerd. De democratie kan de loyaliteit ven
haar standpunt niet duidelijker doen uitko
men, dan door harerzijds steun te verleenen
aan den op zoo dringenden toon geuiten
wensch naar onderzoek.
B UÏtËNLAND
!?ll
dietbank
A 8EGRAGHT No. 4. m?m h 331
Deposito-Remt**;
een jaar vast
maandan opzegging
5*o
4 !/a O
F - 5
uro
el 8 5® ff*
d 2
OMY-'
I O
5 i 'i
liiüll i
Politiek Overzicht
In 't verder verloop van zijn artikel, waar
van wij in 't middagblad het begin brachten,
zet dr. Heinrich Schnee uiteen, dat evenals
bij 't spoorwegbedrijf, ook anderszins de
achturige arbeidsdag een groote rol heeft
gespeeld in 't economisch leven der Ver
eenigde Staten. De schrijver weidt dan uit,
dat, daar de werkgevers voor het overgroote
deel meenden niet onvoorwaardelijk zich te
kunnen verbinden om de hand te houden
aan den achturigen arbeidsdag, in 't alge
meen tusschen de vakvereenigingen en de
ondernemers overeengekomen was, dat,
indien langer dan acht uren werd gewerkt,
extra zou worden betaald, waardoor in de
practijk in de week 50 meer werd ge
werkt en 100 meer Zondagarbeid werd
verricht. Dergelijk hooger betaak overwerk
werd meermalen gedaan, zoodat in deae ge
vallen de achturendag niet tot venmi-nde-
ring van den arbeidstijd, maar louter en
alleen tot een aanzienlijke vermeerdering
van de inkomsten der arbeiders heeft ge
leid. De schrijver in de Voss. Zt-g. betoogt
dan:
Het gevolg hiervan was, dat menig on
dernemer in zijn verzet tegen den achturen
dag werd gestijfd. Daar deze door de arbei
ders als een der voornaamste veroverde
rechten wordt beschouwd, is hierdoor op
nieuw ontstemming gewekt in de kringen
der arbeiders."
Uit de berichten, die Europa bereikten
omtrent de arbeidersonlusten in West-Vir-
ginië, bleek niet, of men hier heeft te doen
met een door slechte economische toestan
den ontstane explosie dan wel met het agee-
ren van radicale elementen. Dr. Schnee
vindt, dat het geen betoog behoeft, dat de
Amerikaansche arbeiders door de ideeën,
die in de Europeesche landen tot de acties
der arbeiders hebben geleid, niet onberoerd
zijn gebleven, al leek naar 't uiterlijk tot
doisverre alles rustig. Dat dï»e denkbeelden
ook tot de Ameriknansche werklieden door
drongen, acht schrijver, gezien het feit, dat
groote arbeidersmassa's van Europeesche
afkomst in de Ver. St. vertoeven, vanzelf
sprekend. Dr. Schnee vervolgt dan:
„Maar ook afgezien daarvan houden de
geestelijke stroomingen niet halt voor den
Oceaan. Het is zoo natuurlijk mogelijk, dat,
evenals in alle andere werelddeelen, ook de
invloed van de communistische denkwijze
zich in Amerika doet gelden. Het is echter
niet aan te nemen, dat zij daar in 't land der
sinds lang bestaande democratische gelijk
heid en in verband met den practischen zin
van 't'Amerikaansche volk tot verstrekken
de gevolgen zou kunnen leiden. Het is ken
merkend, dat indertijd uit de Vereenigde
Staten naar Rusland gezonden arbeiders-
vertegenwoordigers, die aanvankelijk over
helden tot de bolsjewistische idee, na een
verblijf van meerdere maanden in Rusland
van deze ideeën teruggekomen zijn. Ver
scheiden maanden geleden hield één de
zer Amerikaansche arbeidersvertegenwoor- j
digers, die zelfs door de bolsjewisten in de
gevangenis was geworpen, in de Berlijnsche
universiteit een zeer interessante voor
dracht over hetgeen hij heeft beleefd en
over de gevolgen van 't bolsjewisme. De
voordracht heeft de aandacht van 't groote
publiek helaas niet dermate getrokken, als
zij verdiende, hetgeen wel hieraan moet
worden toegeschreven, dat zij in 't Engelsch
werd sehouden.
Ook uit dit overslaan van Europeesche
ideeën naar Amerika blijkt, dat de Ver
eenigde Staten geen van Europa volkomen
gescheiden bestaan leiden of kunnen leiden.
Nog duidelijker wordt dit bewezen door de
groote werkeloosheid in Amerika, waarom
trent wij boven enkele cijfers gaven. Er kon
•niet aan worden getwijfeld, of zij houdt ver
band met den economischen toestand van
Midden-Europa, inzonderheid van Duitsch-
land. De omzetcrisis in Amerika is in werke
lijkheid mede ontstaan, doordien de over
wonnen landen tengevolge der verminderde
koopkracht van hun geld ondanks de groote
behoefte aan de overzij niet voldoende
voedingsmiddelen en grondstoffen kunnen
koopen. De Vereenigde Staten hebben er
zeer veel belang bij, dat Duil9chland en de
andere onder de vofet geraakte Europeesche
landen weer kunnen optreden als betaal-
krachtige klanten voor Amerikaansche eco
nomische producten en zoodoende belang
bij 't herstel van 't economisch leven dezer
landen."
Berichten.
B e r 1 ij n, 9 S e p t. (W. B.l De commissie
uit den rijksraad heeft bepaald, dat volgens
de letter der verordening geen kranten kun
nen worden verboden wegens artikelen, ge
publiceerd vóór de uitvaardiging der veror
dening. Deswege werd het verbod ten aan
zien van zes bladen opgeheven, nl. Deut
sche Ztg., Deutsches Abendblatt, Deutsches
Tageblatt, Südd. Ztg., Hamburger Warte en
Heimatsblatt te Gera.
B e rl ij n, 9 S e p t. (W. B.) De rijksminis
ter van binnen'landsche zaken heeft de te
Kassei verschijnende Arbeiterzeitung, or
gaan der communistische partij voor Hes
sen, Waldeck en Zuid-Hannover, wegens
een artikel, beleedigend voor den rijkspresi
dent en de rijksregeering, verboden. Voorts
is het Duitsch-notionale Göttinger Tageblatt
wegens het bespottelijk maken van den
rijkspresident door Oberpraesident Noske
voor veertien dagen verboden.
Londen,9Sept. (R.). Het kabinet van
Dail Eireann is vanmiddag onder voorzitter
schap van de Valera op Mansion House te
Dublin bijeengekomen om de uitnoodiging
der Engelsche regeering tot het houden van
een 'bijeenkomst te bespreken. Naar officieel
meegedeeld werd, is een besloten zitting van
de Dail Eireann tegen 14 dezer bijeenge
roepen.
Weenen, 9 Sept. (W. B.). De Oosten-
rijlosdhe gezant te Parijs heeft de stellige
verzekering ontvangen, dat het vredesver
drag moet en zal worden uitgvoerd. Daar
kan Oostenrijk staat op maken.
We enen, 9 Sept. (B. T. A.). De Oos-
tenrij'ksohe regeering heeft aan de gealli
eerde commissie te Oedenburg medege
deeld, dat zij de gendarmerie uit West-Hon-
garije zou terugtrekken, wanneer aan den
tegenwoordigen toestand niet ten spoedigste
een einde komt. Zij kan het leven der gen
darmen, die er ingevolge het vredesverdrag
heengezonden werden, niet langer bloot
stellen.
P a r ij s8 S e p t. (B T. A.). Het Turksch
inlichtingenbureau te Parijs heeft berichten
ontvangen uit Konstantinopel en Angora,
volgens welke de Grieksche aanvallen op
het front van de Sakaria volkomen schip
breuk hebben geleden. De Grieksche ver
liezen zouden ongeveer 30,000 man be
dragen.
M a d r i d9 Sept. (B. T. A.). Ondanks
de geheimhouding in officieele kringen
weten de bladen te melden, dat de krijgs
verrichtingen bij Melilla heden zouden be
ginnen. Geruchten uit het vijandelijke kamp
gewagen van oneenigheid tusschen de lei
ders der karka's. De stam Beni Urruyguel
zou zich van de Kabylen hebben afgeschei
den. Berichten uit Melilla en Malaga be
vestigen, dat de stammen in de buurt van
Melilla hun onderwerping hebben aangebo
den. Generaal Berenguer moet hun bood
schappers hebben geantwoord, dat de Kaby
len dan eerst alle wapenen en munitie, die
zij 'bezitten, moesten uitleveren. De Spaan-
sche troepen zullen vervolgens het gebied
bezetten en naar wapens'zoeken.
M e 1 i 11 a9 S e p t. (B. T. A.). Heden is
het rustig gebleven. De opstandelingen
hebben een blokhuis aangevallen, maar zijn
teruggeslagen.
Melilla, 8 Sept. (B. T. A.). Officieel.
Ter vergemakkelijking van de voedselvoor
ziening van de stelling Casanova en voor
het stichten van blokhuizen hebben de
Spaansche troepen de Marokkanen aange
vallen, die na een hevig gevecht in paniek
den v/ijk hebben genomen.
üe neer Ai bar da handhaaft van zijn j stuks gouden dukaten, nangemunt voor U*
amendement in zake voorkeurstemmen al- j ticuliere rekening.
leen de invoering van een lijstkiesdeeler en
dient een sub-amendement in op het omen-
dement-ürion (voor verkiezing bij voorkeur-
stemmen minstens Y. van den kiesdeeler)
om voor Y te lezen Y.
De heer Deckers wil voor lezen Y.
Het amendement Bongaerts in zake voor
keurstemmen wordt ingetrokken.
•Het amendement-Albarda (lijstkiesdeeler)
wordt aangenomen z. h. st., het sub-amen-
dement-Alborda wordt aangenomen met 45
tegen 30 stemmen. Het su ba men de men t-
Deckers is daarmede vervallen. Het gewij
zigde amendement-Drion wordt aangenomen
met 60 tegen 11 stemmen.
Het amendement-Drion om voor de wijzi
ging van plaatsvervangers dezelfde regeling
te doen gelden als voor de aanwijzing van
leden, wordt aangenomen z. h. st. De tweede
lezing en de eindstemming zijn op een na
der te bepalen dog.
Wijziging van de Kieswet enz.
Het amendement-Van de Laar op de Ge
meentewet om voor hen die in aanmerking
Kameroverzicht.
Tweede Kamer.
In de zitting van Vrijdag weid' het amende-
menl-Albarda betreffende hulp aan andpba-
beten, waarover Donderda.g de stemmen
staakten, verworpen met 40 tegen 31 stem
men.
•De heer A 1 b a r d a trekt zijn amendement
in zake stemgelegenheid voor visscners.
komen voor den Gemeenteraad van lijst 7,
50 pet. kiesdeeler in de plaats van 75 pet.
te vorderen, werd verworpen met 30 tegen
27 stemmen.
Het amendement-Albarda om bij uitput
ting eener lijst van candidaten voor den ge
meenteraad, de vervulling der vacature uit
een andere lijst te beperken tot gemeenten
met minder dan 20,000 zielen, werd ver
worpen met 35 tegen 29 stemmen.
De eindstemming wordt gehouden op na
der te bepalen dag.
De heer \V ij n k o o p vraagt verlof tot
een interpellatie over den steun aan 'honge-
reden boeren en arbeiders in Sovjet-Rus
land en over onze verhouding tot Sovjet-
Rusland.
Op dit verzoek zal Dinsdag worden be
slist.
Berichten.
Monument te Schevenïngen.
H. M. de Koningin zal Dinsdag 20 Septem
ber 1921 der namiddags te half vier het ge-
denkteeken voor Leger en Vloot te Soheve-
ningem onthullen.
Z. K. H. d e P r I n s is gister te 's-Gra-
ven'hage aangekomen in verband met ©eni
ge Roo dek ruis-a angel egenheden en ter
deelneming gisteravond aan het officieele
diner van de Pluimvee-congressisten.
In verband met het a.s. bezoek der Ko
ninklijke Familie aan Zeeland, vernemen
wij dat de Prins reeds den 14en- dezer naar
Middelburg vertrekt, waar hij de gast zal
zijn van den Commissaris dor Koningin en
dien dag de vergadering uitgeschreven door
de Zeeuwsche Landbouw Maatschappij en
het Nederlandsche Landhuishoudkundig
Congres zal bijwonen, om verder met de
Koningin en Prinses het bezoek aan de ten
toonstelling en de verdere reis door Zeeland
mede te maken.
De Eng elsche gezant te 's-Gra-
venhage. Sir Ronald Graham, is met verlof
naar Engeland vertrokken.
Gedurende zijne afwezigheid is met het
beheer der legatie belast de heer Hughe
Knatehlbull-Hugessen, le seoretaris.
De „Morning Post" meldt, dat sir Ro
nald Graham, Britsch gezant te 's-Graven-
hage, benoemd is tot Britsch ambassadeur
te Rome.
reizigers enz. in, omdat hij geen kans ziet
een regeling te ontwerpen, die past in het
ontweTp. Mij denkt echter "over een initiatief
ontwerp.
Grond wetsherziening.
Verschenen is de Memorie van Antwoord be
treffende de wetsontwerpen tot Grondwetsher
ziening.
Daaruit blijkt, dat de regeering in hoofdzaak
haar voorstellen onveranderd heeft gelatep.
De wijzigingen betreffen de volgende pun
ten i
De regeering heeft teruggenomen de voorge
stelde veranderingen in het hoofdstuk „Van
den Godsdienst".
De naturalisatie wil zij niet alleen bij kracht
van wet, maar ook bij koninklijk besluit moge
lijk maken.
Het inkomen der Kroon wil zij zien gesteld
op 1,200,000.—.
In het hoofdstuk „Van de Koloniën" heeft zij,
overeenkomstig het advies van den Volksraad,
het 2e en het 3e lid van art. 62 geschrapt, met
het doel meer vrijheid te laten aan den gewonen
wetgever voor de regeling van de koloniale geld
middelen en het muntstelsel. Andere onderdee-
len van het advies van den Volksraad kan zij
niet overnemen.
Zij wil de eischen voor verkiesbaarheid in zoo
ver verscherpen, dat degenen, die van de uit
oefening van het kiesrecht zijn uitgesloten, ook
geen zitting mogen nemen in vertegenwoordi
gende lichamen.
De regeering wil ten slotte de mogelijkheid
van afschaffing van den stemplicht in de Grond
wet openerv
Het muntwezen in 1921. Ver
schenen is het verslag, aan H. M. de Konin
gin aangeboden en opgemaakt door de
Commissie voor het Muntwezen betreffen
de hare werkzaamheden over 1921. Er
hadden in 1920 onderstaande aanmuntin
gen plaats: ƒ100.000 aan 1-centstukken
voor Nederland (Kon. besluit van 19 Sep
tember 1919een deel dezer muntstukken
was reeds in 1919 gemunt)2.000.000 aan
1 O-centstukken voor Ned.-Indië (Kon. be
sluit van 22 September 1919. Ook van de
ze munt tukken was reeds een deel in 1919
gemunt)5.000.000 aan 25-centstuk-
lcen voor Ned.-Indië (Kon. besluit van 6
Februari 19201en eindelijk 293.389
I>e uitvoer van aardappelen.
Op de vragen van het Tweede KamerlTt»
den heer Schaper betreffende den uitvoer vart
aardappelen, heeft do minister vun Landbouw^
Nijverheid en Handel o.m. geantwoord
Het was den minister niet ontgaan, dut de uit*
voor van aardappelen in enkele weken van dal
maand Augustus grooter dan gewoonlijk wos>
Ook wns hem bekend, dat op verschillende veli'
den anrduppelen werden gerooid, welke behoo-i
ren tot soorten, die gewoonlijk eerst later woh
don geoogst.
Van do uitgevoerde aardappelen was ongo*
veer deel afkomstig uit de vccnkoIonien«
Wanneer deze aardappelen niet waren uitgc-«
voerd, zouden zij waarschijnlijk bestemd zijn,
om tot aardappelmeel tc worden vermalen, zoo
dat deze niet tot vermindering van den voorraad
consumptieaardappelen hebben bijgedragen.
De overige uitgevoerde aardappelen wnroo
grootcndeels afkomstig uit Zeeland en Zuid*
Holland. Uit een ingesteld onderzoek is geble*
ken, dot slechts een betrekkelijk klein deel de*
zer aardappelen ontijdig gerooid is.
De prijzen zijn thnns met het oog op de stcrïd
gestegen productiekosten, geenszins buitenspo*
rig hoog te noemen.
Zijn er in Augustus wel iets meer nnrdnppe*
len uitgevoerd, don gewoonlijk, is vergelijking
met een normalen export, die jaarlijks pl.m*
40,000 wagons bedroogt, is deze uitvoer gcens*
zins onrustbarend te noemen, terwijl in verge*
lijking met den geheelen aardappeloogst, die in
normale jaren omstreeks 270,000 wagons be*
droogt, de geëxporteerde hoeveelheid van 6
7000 wagons geheel in het niet valt.
Wat de grootte von den oogst in dit jaar be*
treft, wordt meegedeeld, dat de totale hoeveel*
heid beschikbare consumptieaardappelen dit
jaar waarschijnlijk slechts weinig bij die in nor*
male jaren ten achter zal blijven. De mogelijk*
heid bestaat, dat de latere soorten, no de geval*
len regens, meer of minder zullen gonn door*
groeien, hetgeen èn de opbrengst én de hoe*
danigheid zou benodeelen. Geschiedt dit niet,
dan is integendeel te verwachten, dat de op>,
brengst dezer late soorten zeer zal meevallen.
Wat de berichten omtrent den oogst in dol
ons omringende landen betreft, deze luiden nog
onzeker, doch over het geheel zijn daar de voor*
uitzichten minder gunstig don hier, zoodat gere*
kend kon worden, dot gedurende den winter
goede vraag noor consumptieaardappelen zal
blijven bestaan.
Gevaar, dot de aardappelen hier tot olie prij*
zen zullen worden wcggehoold, bestaat er cch*
ter noor het oordcel von den minister niet. Fac
toren, die dit zullen tegengaan, zijn niet alleen
de verminderde koopkracht van deze londen,
doch ook de omstandigheid, dat anders voe
dingsmiddelen, met name het broodkoren, in
ruime male cn tegen redelijke prijzen beschik
baar zijn. De wereldgroonoogst loot zich gun
stig aanzien, zoodat algemeen in plaats vnn
aardappelen meer brood en meelspijzen gegeven
zullen worden.
Voor vrees voor een algemeen voedseltekort
bestaat dus niet de minste reden.
Onder deze omstandigheden vindt de minister
een aanleiding om van regeeringswege rcgc'
lend ten opzichte van de aardappelvoorziening
op te treden.
Veeleer zal er in de tegenwoordige omstan
digheden naar moeten worden gestreefd, dot do
afzet van onze producten zoo krachtig mogelijk
worde bevorderd. En waar ook nu weder ge
bleken is, dat indien de uitvoer oon geen enkel
toezicht onderworpen is, de goede noom von
onze aardappelen in het buitenland zeer kon
worden benadeeld, wordt door den minister
ernstig overwogen, of niet de tijd gekomen is,
om van regeeringswege den uitvoerhandel van
bepaolde landbouwproducten tegen misbruikfi»
te beschermen.
Gemeentelijke winkels.
De minister von Binnenlondsche Zoken heeft,
naar de Zw. Ct. meldt, oan Gedeputeerde Sta
ten de volgende circuloire gezonden
Het is mij gebleken, dat nog door verschil
lende gemeenten door middel tbo hallen en ge«
rru ei tewinkels handel wordt gedrevep in alïet*
Iel goederen, bOhnnr roe' do bedoci'ng voor
de ingezetenen, wegens berekening van onrede
lijke prijzen door de handelaren ingevolge de
bijzondere omstandigheden der laatste jaren alj
prijsregelaar op te treden.
Hoewel de gemeentebesturen geheel vrij in
hui handelwijze m; betreki-g tot dtze aangei
1» enheid blijven, ben ik me. den minister va®
Ln'iel ouw, Nijve*ï.eid en Haa el e» den mid-:
denstondsraad van meening, dat het gemeentes
winke^edrijf eerst dan bestoinjioch heeft, ini
dien alle kosten, welke op het bedrijf van den(
gewonen handelaar rusten, ook ten laste van het
gemeentebedrijf komen. Eerst dan is toch d®
concurrentie der gemeentelijke winkels met par
ticuliere bedrijven op commercieel gezonde bad
sis gegrond.
Hieraan wordt veelal blijkbaar niet voldaan^
aangezien door de gemeentewinkels groote voord
doelen worden genoten, als vrijdom van huut^
belasting e. d. en niettemin toch nog vaok ver®
lies wordt geleden.
II gelieve de gemeentebesturen in uw proving
cie welke daarvoor in aanmerking komen, met
nadruk er op te wijzen, dat de gemeentelijk®
winkels oan voormelde vereischte behooren t®
voldoen en anders redelijkerwijs dienen te wor<
den opgeheven, zoowel in het belang von de ge4
meenten, als ter beëindiging van een oneerlijk®
concurrcnüe met den handeldrijvenden middeiw
stand.
Het Brhseho vlootbezoek.
Aan boord va<n den Engelschen kruisen
„Coventry", liggende te Rotterdam, is Vrij
dagmiddag een at-home gehouden, waarvam
tal van autoriteiten gebruik gemaakt hebbenl
om van den commandant van het eskader,
schout bij macht Hodges, en ziine offici©rAni*
afscheid ruwrvpn.
