w.
dat aan Üe gemeenten toekomt het een zes
de gedeelte der opbrengst van de Oorlogs
winstbelasting.
Het bestuur kan er zich dan ook moeilijk
en ton profijte der Duitschere, „dont ils ont
la bossee mental ité et 1' esprit jésuitique",
zocals destijds Jta Nation Beige" schreef.
Voor het individu ligt er grootheid in het
Z «Ie 15 Hden
men over dergelijke grove beleed,gingen I °P «dere wijze zullen worden aangewend
niet zoo gemakkelijk heenstapt, omdat al te dan ^volgen de bestemming die daaraan bij
groote toegevendheid te licht „zwakheid" fi
wordt genoemd.
En Holland heeft geen reden om zich
zwak te betooncn tegenover het overmoe
dige Belgische franskiljonismel"
Vergemakkelijking van het Reizi-
fcersverke er. Ingediend zijn wetsontwer
pen tot wijziging der wet op de kanselarijrechten
Van 17 Juni 1918 en tot wijziging der wet van
Mei 1880, tot nadere regeling van de hef
fing en bestemming der kanselarijleges.
Aan de Memorie van Toelichting is het vol
gende ontleend
Sommige artikelen van de voorgedragen
Wetsontwerpen vinden hunne aanleiding hierin,
'dat in October 1920 de te Parijs gehouden in
de Oorlogsv.instbelasting uitdrukkelijk ge
geven is.
Wormer ten doode opgeschre
ven. Men meldt uit Wormer aan het
Hbld:
De begrooting 1920 kon niet sluitend ge
maakt worden dan met een leening van
53.000 ter dekking van het tekort op de
gewone ontvangsten. De begrooting 1921
is sluitend gemaakt door daarop te ramen
130.000 als aandeel in de 3de uitkeering
aan de gemeenten van een deel der O. W.-
belasting en 7000 als bijdrage van Rijk
en Provincie in de kosten der gemeente
huishouding. Tegenover deze ontvangsten
ternationale conferentie von meening was, dat stond het nadeeïjg slot gewone dienst 1919
het ter bevordering van de vergemakkelijking ad f 03,'5d1.87. Gedeputeerde Staten kon
van het reizigersverkeer gewensebt zoude ztjn. den hun dkeiIri nie, hechtcn aan een
uniformiteit te brengen o.m. in de hellingen b
voor het verleenen - van een visum op de bui- begrooting, door raming van eene u.tkee-
tenlandsche paspoorten. De Volkenbond heeft r'n& de opbrengst der O. W.-belasting
zich vereenïgd met het ge\oelen van bovenbe- °P den gewonen dienst sluitend gemaakt
'doelde conferentie en de verschillende regee-en adviseerden het nadeelige saldo 1919 te
ringen uitgenoodigd haar visumtarieven in dekken door een geldteening, verhooging
overeenstemming te brengen met de bedragen, l Van eenige ontvangposten en verlaging van
door de conferentie te Parijs aangenomen. j eenige uitgaafposten en voorts doodden
tv I post bijdrage van Rijk en Provincie in de
De. ministers achten het wenschehik, aan
uitnnodimnn v«n rW Vnlkonhrmd tP k°Sten Pemeentehuishoilding te VerhOQ-
ide uitnoodiging van den Volkenbond gevolg te
geven, doch dit kan alleen geschieden door
wetswijziging. Overeenkomstig de uitnoodiging
van den Volkenbond wordt onderscheiden
tusschcn de visumrechten voor verblijf in en
die voor de doorreis door Nederland. Zij wor
den respectievelijk gebracht op 4 en 0.40.
gen met 28.000. In Mei is de begrooting
overeenkomstig die wenschen vastgesteld.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
besloot inmiddels der gemeente voorshands
geen financieelen steun te verleenen. Het
gevolg was, dat zij haar begrooting terug
ontving met het voorstel om den post hoof-
Het Ugt in de. bedoeling van de Regeenng, dc.lijken Qms, f 15000 te verhoo?en.
fom, overeenkomstig haar wensch, het verkeer i v- i r r,r\ Anrv
te vergemakkelijken, te trachten het door on- Ten aanzien van de overblijvende 20.000
derhandelingen met vreemde mogendheden zou het Riik en Provincie een regeling
'daarheen te leiden, dat de rechter, zooveel mo
gelijk worden verlaagd.
Ten slotte wenschen de ministers van deze
gelegenheid gebruik te maken, de mogelijkheid
te openen, hier te lande Nederlandsche pas
poorten verlengbaar te stellen. Door
deze aanvulling in de wet zullen niet alleen de
paspoorthoüders gebaat zijn, dorh zal tevens
eenige besparing van werkzaamheden aan de
bureaux, die hier te lande met de afgifte van
paspoorten belast zijn, worden verkregen.
Het bedrog, bij het verlangen van paspoorten
te heffen, is gesteld op 5.50.
Financieele verhouding tnsschen
rijk en gemeenten.
Het bestuur der Vereen, van Nederl. Ge-
fneenten heeft near aanleiding van het feit
dat de regeering in haar gewijzigde samen
stelling de zaak der financieele verhouding
tusschen het Rijk en de gemeenten in haar
tegenwoordig stadium aan hernieuwde be
schouwing onderwierp, een missive gericht
tot de ministers van Binnenl. ~Zaken en. van
Financiën.
Tot zijn groote ingenomenheid bleek het
bestuur van het nader inzicht der regee-
fing volgens hetwelk een definitieve her
ziening dier verhouding als een urgent
vraagstuk van regeeringsbeleid aan de orde
fe gesteld, ten bewijze waarvan de voorbe
reiding der oplossing in handen, van een
Staatscommissie werd gelegd met de ver
wachting dat deze daarnaar met bekwamen
spoed zal streven. Tndien dan ook de nade
re beperking van den werk in ps duur van de
■aanhangige noodregeling uitsluitend steun
vindt in de nadrukkelijke bedoeling der re
geering dat het vraagstuk met I Januari
1923 op nieuweif voet definitief zal zijn ge
regeld, juicht het bestuur die beperking en
dia bedoeling ten zeerste toe.
Met bevreemding echter heeft het be
stuur gezien het verband d»t thans tusschen
deze noodregelincr en dp fderde) uitkeering
ean de gemeenten uit de opbrengst der
Öorlogswinsthelastipg is gelegd. Het be
staan van eenig verbard tusschen de beide
uitkeering en kan het bestuur niet anders
dan volstrekt betwisten. Het bestuur moti
veert dit in den breede.
Omtrent het karakter der noodregeling
kan het bestuur geen andere oppvatting zijn
toegedaan dan welke ook is beschreven in
de Memorie van Antwoord tot het sedert in
getrokken intiatrefvoorstel van wet.
Het standpunt der regeering wordt be
treurd door het bestirur der vereeniging,
waarvan een zeer groot aantal leden van
■elke categorie zich, volgens de missive, op
ondubbelzinnige en gemotiveerde wijze
heetf uitgesproken voor de noodzakelijkheid
een er aanmerkelijke verhooging van het
percentage, zoonis in het ingetrokken nitia-
tief voorstel was opgenomen. Het bestuur
wenscht dan ook. dat alsnog tot de vaststel
ling van een belangrijk hooger maximum-
percentage der uitkeering zal worden geko
men.
1 en aanzien van de nooduitkeering refe
reert het bestuur zich overigens, voor zoo
ver daaraan niet is voldaan in het nader ge
wijzigd wetsontwerp, asn de bij zijn adres
van T2 Maart T921 kenbaar gemaakte wen-
tchen, welke het blifft handhaven.
Nog wordt ongemerkt, dat onder dogtee-
kening van 24 Augustus j.l. is ingediend het
ontwerp van wet strekkende om aan de ge-
meenten de derde uttkeerin* uit de op-jf" ruun f 3000 aan
brengst der Oorlogswinstbelasting te geven, i eer
De netto-opbrengst dier 'belasting wordt Volksbond tegen «tranksniRbrnlk.
door de regeering aangenomen op Bovengenoemde bond hield dezer dagen haar
750.000.009, zoodat een zesde gedeelte jaarvergadering. Medegedeeld werd dat dr. J.
beloopt 125,000.000. Derhalve zouden de H. Schuurmans Stekhoven te Utrecht ontslag
gemeenten, volgens de bestaande vooruit- ^ad genomen als lid van het Hoofdbestuur, om
zichten, rond 15,000,000 minder ontvan-jdat niet voldoende aan de werkzaamheden
gen dan het een zesde gedeelte, welke 15 Vö_n_ den Bond ^an deelnemen
treffen. De Raad kon zich echter met dat
voorstel niet vereenigen en zond de begroo
ting ongewijzigd terug. Thans is ze niet
goedgekeurd terugontvangen.
De gemeenteambtenaren ontvangen geen
salaris en de bedeeling van de armen zal
spoedig stop gezet worden. In Dec. 1920
verzochten B. en W. den Minister steun uit
's Rijks kas ter opheffing van den finan
cieelen nood. Benoodigd was ruim
230.000 B. en W. en ook de Raad waren
van meening, dat de gemeente welke niets
uit de le en 2e uitkeering O. W. had ont
vangen een behoorlijk bedrag uit de 3e uit
keering zou worden toegedacht. Die hoop is
echter vervlogen; Wormer komt niet in aan
merking. Wormer is ten doode opgeschre
ven.
De Wijnhuistoren te Zutphen.
B. en W. van Zutphen stellen aan den Raad voor
den afgebranden Wijnhuistoren weer op te bou
wen in den ouden vórm.
In het voorstel wordt o.o. gezegd
Wat het Wijnhuis zelf aangaat, het .olgende
Zooals bekend, is daarin sedert jaren het mu
seum ondergebracht. De muscum-commissie
1 laagt, en terecht, over de zeer beperkte ruimte
die het Wijnhuis biedt, over de onmogelijkheid
om alles wat in het museum is ondergebracht,"
een behoorlijke plaats te geven. Ook uit ander
oogpunt is meer ruimte voor het gebouw ge-
we nscht.
Wij hebben dan ook gemeend ernstig pogin
gen te moeten doen om het terrein naast het
Wijnhuis, aan de zijde van de Lange Hofstraat,
voor de stad in eigendom te bekomen, ten einde
daarna met voorstellen te kunnen komen tot be
bouwing van dat terrein en daardoor een ver
groot Wijnhuis te kunnen krijgen.
Die pogingen hebben tot dusver gefaald en
het laat zich niét aanzien, dnt zij spoedig een
beter resultaat zullen hebben.
Nu geen andere omstandigheden beletten om
met den wederopbouw van den Wijnhuistoren
een aanvang te maken, hebben wij intusschen ge
dacht, dat daarmede niet langer gewacht moet
worden. De heer De Clcrcq deelt ons mede, dat
die torenbouw onafhankelijk van een al of niet-
vergroot Wijnhuis uitgevoerd kan worden. B.
en W. stellen ru voor, om de vraag, of de her
stelling van het gebouw, die toch reeds ten min
ste 20,000 kosten zal, met een meer ingrij
pende verbetering en uitbreiding overeenkom
stig het plan van den architect gepaard zal gaan
aan te houden. Daartoe noopt ook nog, dat de
beslissing omtrent de subsidies van Rijk en Pro
vincie op de gezindheid om voor die uitbreiding
geld te voteeren van invloed zal zijn.
Wat de financieele zijde betreft. De heer Do
Clercq raamt de kosten van uitvoering van ieder
der twee ontwerpen van den toren op 59.000,
terwijl de Klokkcnraad meent, dat een nieuw met
't voormalige te vergelijken carillon uiterlijk
75.000 zal kosten. De kosten van het uurwerk
kunnen gevoegelijk op f3500 geschat worden.
De honoraria van architect en adviseurs met de
kosten van besteding, enz., zijn gezamenlijk te
ramen op f 12.500. De totale kosten zullen dus
zonder die voor het Wijnhuis rond 150.000
bedragen.
Met grond mag worden verwacht, dat het rijk
bereid zal zijn 50 pCt. der totale kosten d. i.
f 75.000 te dragen,) terwijl een verzoek aan
Provinciale Staten om een bijdrage van deel
der kosten of f 25.000 te willen verleenen naar
de meening van B. en W. alle aanspraak heeft
qm ingewilligd te worden. Blijft voor de ge
meente een bedrag van f 50.000 afgezien van
wat het Wijnhuisgebouw nog vorderen zal. Aan
bijdragen van particulieren is daarvan in totaal
25.000 toegezegd; de assurentie-maatschappij
heeft voor de aan het Wijnhuis toegebrachte
gemeente uitge-
Het jaarverslag wijst er op, dat het afgeloopen
jaar tot de moeilijkste behoort. Vele leden door
le veranderde economische toestanden op bezui
niging bedacht, bedankten.
De verslaggever bepleit de toetreding van de
- - geheelonthouders, die evengoed in den Bond
Overtuiging dat ge en tv/ij fel kan bestaan J hunne plaats vinden als de drankbestrijders,
tfver de deugdelijkheid vr.n. zijn onv*ttincr Het voornemen om e«n nieuwe volksbond-
fnillioen gulden mede zouden dienen om de
■Bwee-jaarlijksche nooduitkeering aan de ge
meenten te bekostigen.
Wanneer het bestuur hiervoor nauwge
zette aandacht vraagt, doet het zulks in de
plaat te doen verschijnen, kon wegens ziekte
van den daarvoor bestemden kunstschilder niet
uitgevoerd worden.
Van de uitgaven van den Volksbond werd een
nieuwe prijslijst bewerkt.
Er zijn maatregelen genomen, om tijdens deze
algemeene vergadering goede, degelijke en
smaakvolle meubels ten toon te stellen ter voor
lichting aan hen, wien de inrichting van arbei
derswoningen ter harte gaat.
Voor de vacature als lid van het hoofdbe
stuur mr. D. Fock, werd gekozen de heer mr.
H. W. Methorse, directeur van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek te 's-Hage als de eenige
candidaat, terwijl voor do periodieke vacature
van den heer A. L. Wolters te Groningen (niet
herkiesbaar) als candidaten waren gesteld mr.
A. A. Huizenga teHaarlem enmevr. O. G. James
Brandes te 's-Hage.
Bij de stemming verkreeg mr. Huizenga 26 en
mevr. James 23 stemmen, zoodat eerstgenoemde
gekozen is.
Deze, later ter vergadering verschijnende, ver
klaart de benoeming te occepteeren. Den heer
Wolters wordt dank gebracht voor hetgeen hij
in hot belang van den Bond gedaan heeft.
Vervolgens kwamen de agenda voorstel Uti aan
de orde, allereerst van het hoofdbestuur om den
naam der vereeniging te veranderen in Volks
bond tgen Alkoholisme.
Door 'e afd. Assen was voorgesteld den Bond
in het vervolg te noemen: „De Volksbond veree
niging voor Maatschappelijk werk", waaromtrent
het hoofdbestuur echter een afwijzend prae-ad-
vies uitbracht. N
De heer Van Dobbcn (Haarlem) stelde namens
zijne afd. eene motie voor, welke reeds door ver
schillende afd. ondersteund was, om deze motie
in te trekken.
Ds. Drijver (Naarden) verwarring vreezende
door het gebruik van het woord „alcoholisme",
hetwelk ook ieder gebruik van alcohol zou kun
nen beteekenen, verdedigde bestendiging van
den tegenwoordigen naam, welke juist zegt, wat
bedoeld wordt
De voorzitter merkte in zijn antwoord o.a. 'op,
dat de houding van de regeering niet tegen den
Volksbond gericht was al is eene sugsidie aan
vrage afgewezen. Dat vanwege den Volksbond
geen afgevaardigde gezonden werd naar het con
gres te Lausanne gezonden werd, is naar spre
ke— meening aan een politieke oorzaak toe te
schrijven, die tot afgevaardigden aanwees een
christelijke en een katholiek drankbestrijder, als
mede een lid van de Ned. Ver. tot afschaffing
van alcohalhoudenden drank, zijnde de grootste
niet kerkelijk gekleurde vereeniging.
Er bestaat alle reden tot naamsverandering,
omdat van den tegenwoordigen naam veel mis
bruik wordt gemaakt.
De vergadering bleek echter weinig te gevoe
len voor het voorstel van het hoofdbestuur, zoo
dat dit verviel, terwijl ook de afdeeling Assen
haar voorstel introk.
Een voorstel van de afdeeling Rijswijk, om
in principe tot naamsverandering te besluiten en
een commissie te benoemen om vaststelling van
den juisten naam, werd door het voormeld be
sluit verdaagd.
Goedkeuring ^yerd gehecht aan het voorstel
om als plaats van vestiging der vereeniging I
„s-Gravenhage" in plaats van „Utrecht" in de
statuten op te nemen. j
Aangenomen werd een voorste' van het hoofd
bestuur om een minimum bijdrage van nieuwe
leden in den vervolge op 1 per jaar te bepalen
en de sttatuten in dien zin te wijzigen.
Door het hoofdbestuur werd de algemeene
vergadering machtiging gevraagd voor het
doen vervaardigen van een volkstooneelstuk in
den goeden zin van het woord, welk werk bevor
derlijk moet kunnen zijn aan de bestrijding van
het misbruik van bedwelmende dranken zonder
in overdrijving te vervallen.
Het voorstel van het H. B. werd met bijna al
gemeene stemmen aangenomen, terwijl voor de
bestrijding der kosten volkomen vrijheid aan het
bestuur verleend werd.
De vergadering hechtte hare goedkeuring aan
het voorstel van het hoofdbestuur, tot het ver
strekken eener subsidie van f 250, oon de ver
eeniging tot bevordering van het herstel van
drankzuchtigen.
De afd. Oosterbeek had een voorstel ingediend
om art. 3 der statuten als volgt te wijzigen
„Toetreding tot het lidmaatschap van den
Volksbond heeft de beeekenis van het afleggen
der gelofte, dat men nimmer misbruik zal maken
van bedwelmenden drank en dat men immer de
grootste matigheid in het gebruik van dien drank
zal betrachten.
Wie die stilzwijgende belofte schendt, behoort
van het lidmaatschap vervallen te worden ver
klaard-"
Het hoofdbestuur ontraadde dit voorstel, vree
zende, dat dientengevolge velen van toetreding
tot het lidmaatschap zullen weerhouden worden.
De afgevaardigde van Oosterbeek lichtte hei
voorstel zijner afdeeling nader toe, zich daarbij
o.a. beroepende op eene dergelijke bepaling,
voorkomende in de statuten van Sobriëtas.
Ds. Drijver (Naarden) acht dit voorstel thans
overbodig, nu de vergadering besloten heeft den
bestaanden naam van den bond te handhaven.
Wie zou de handhaving van deze gelofte moeten
controleeren?
Ds. De Boer (Deventer) meende, dat in het
belang van de goede praktijk die we voor oogen
hebben, het afwijzend proeadvies van het hoofd
bestuur dient aangenomen te worden. Niet statu
ten-wjzi ging, doch de persoonlijkheid van ieder
lid op 2ich zelf, zal den naam en het werk van
den Volksbond de beste diensten bewijzen.
Namens het hoofdbestuur verdedigde ds. J.
Beyerman het afwijzend praeadvies. Het gevaar
is niet denkbeeldig, hoe goed het voorstel-Oos-
terbeek ook bedoeld wordt, dat de Bond door
het afleggen eener gelofte als voorwaarde te stel
len velen van het lidirmntschap ral terughouden.
Wie lid van den Volksbond wordt, heeft stil
zwijgend beloofd, dat hij zich stipt zal houden
aan den geest van zijn lidmaatschap.
Het voorstel-Oosterbeek werd hierna met op
2 na algemeene stemmen verworpen. Alleen de
afd. Haaksbergen en Oosterbeek stemden voor.
De afd. Arnhem wenscht een nadei; te bepalen
bedrag uit te keeren aan den auteur eener bro
chure, waarin doel en streven van den Bond
goed naar voren worden gebracht en tot hun
recht komen.
Het hoofdbestuur, de behoefte aan zoodanige
brochure gevoelende, kon zich met dit voorstel
vereenigen, omdat de bestaande niet meer van
den tijd of te uitgebreid zijn.
Ds. Drijver meende, dat de-uitgave eener bro
chure de groote volksmassa niet bereikt en ook
niet pakt. Van een populair gesteld geschriftje
of blaadje verwacht hij meer.
Het voorstel-Arnhem werd met groote meer
derheid aangenomen, met dien verstande echter,
dat hiervoor geen prijsvraag zal uitgeschreven
worden.
Hierna vereenigden de aanwezigen zich aan
een noenmaal, hun vanwege de afdeeling De
venter aangeboden.
Na de pauze was aan de orde de vraag van
de afdeeling Dordrecht. Welke maatregelen zijn,
volgens de ervaring in dc laatste jaren door de
afdelingsbesturen opgedaan, het meest doeltref
fend gebleken, om de aanwinst an leden te be
vorderen
Bussum beval aan de samenwerking met de
Ned. Vereeniging van huisvrouwen, tot het hou
den van tentoonstellingen, het organiseeren van
huisvlijtcursussen, het propageeren an aanleg
van volkstuintjes enz. Deventer beval aan huis
bezoek door de dames-ledenDen Haag achtte
film-opnemingen van Volksbond-werk bevor
derlijk voor de ledenwerving Haaksbergen be
val arbeid met propaganda-portefeuilles aan en
Bussum gaf in overweging, stationspropaganda
to voeren. Nadat nog tal vdn propaganda-mid-
delen waren genoemd, werd de discussie over
dit punt gesloten.
Goedgekeurd werd de begrooting voor het
jaar 1922, in ontvangst en uitgaaf met een be
drag van 31.000.
De volgende algemeene vergadering zal te
Roiterdam worden gehouden.
Na afloop van de vergadering begaf men zich
naar een tentoonstelling van goede en goed-
koope inrichting van kleine woningen, ingericht
in een paar nieuwe woningen in het z.g. Knuttel
dorp. De architect W. P. L. Knuttel gaf een over
zicht van den bouw van deze woningen en de
bedoeling van de woningstichting der Vereeni
ging tot verbetering van den woningtoestand te
Deventer.
De tentoonstelling brengt in beeld hoe de mo
derne volkswoning met voor dezen tijd betrek
kelijk geringe aanschaffingskosten degelijk,
smaakvol en gemakkelijk is te meubileeren, zon
der dat men hierbij Is vervallen in artistieke
buitensporigheden.
''f»u
Ned. B ij belgenootschap. Het
Nederlondsch Bijbelgenootschap heeft te
Amsterdam zijn jaarvergadering gehouden,
onder leiding van zijn voorzitter, de heer
René van Cuwenaller.
Aan de jaarvergadering is voorafgegaan
een samenkomst in de Nieuwe Waolsche
kerk, waarin de voorzitter het overleden
hoofdbestuurslid, prof. dr. H. Bsvinck her
dacht en piof. dr. W. F. Grosheide een rede
hij lichtbeelden hield over Bijbelhandschrif
ten en Bijbeluitgaven.
Ter jaarvergadering bracht de secretaris
het jaarverslag uit, waaraan het volgende
is ontleend:
Hoewel het werkkapitaal van het Genoot
schap dank zij veler steun met onge
veer ƒ22,000 is vermeerderd, werd de be-
noodigde som van ƒ100,000 nog niet ba-
reikt.
De totale aflevering van Bijbels bedroeg
81715 exemplaren vorige jaar 98276
ter waarde van 139,808,90. Er bestaat
een sterke daling van de aflevering, tegen
een sterke stijging der totale waarde. De
daling van den omzet is vooral sterk bij den
boekhandel.
Ter herinnering aan de Pilgrim Fathers-
vlering in Nederland, zond het Amerikaan-
sche Genootschap eenige fraaie Bijbels met j -terrein der Overheidsbemoeiing lifiHen-
herinneringswoorden op den band, om te
worden verdeeld onder hen, die zich voor
die viering verdienstelijk hadden gemaakt.
Het Genootschap zond wederkeerig naar
New-York een gedachtenisbijbel met op
schrift.
Tot leden van het hoofdbestuur werden
ge- of herkozen prof. dr. F. W. Grosheide,
mej. J. E. v. d. Waals, jhr. mr. W. C. Quar-
les van Ufford, dr. C. W. Th. baron van
Boetzelaer van Dubbeldam, en mr. dr. C. F.
Schoch tot ondervoorzitters jhr. Quarles
van Ufford, baron van Boetzelaer en ds. P.
Groote.
Vereeniging van Goofsche
gemeenten. Het gemeentebestuur van
Naarden heeft bericht ontvangen, dat de
regeering voornemens is om met ingang
van 1 Januari a.s. de gemeenten Naarden
en Bussum tot ééne gemeente samen te
voegen. Tevens is bekend geworden, dat
ook Laren en Blaricum zullen worden ver-
eenigd, terwijl Huizen als een afzonderlijke
gemeente zal blijven voortbestaan.
Rechtstoestand ambtenaren.
De samenwerkende Centrale Organisaties van
Overheidspersoneel (Rechtstoestandbond); Cen
trale van Vereenigingen van Personeel in
's RijksdienstComité Neutraal Overheidsper
soneel; Centrale van Hoogere Rijksambtenaren;
Centrale van Hoogere Gemeente-Ambtenaren)
hebben tot de leden der Tweede Kamer een
schrijven gericht, waarin zij ter gelegenheid van
de hervatting van den parlementairen arbeid de
medewerking der Kamerleden inroepen voor een
spoedige behandeling van het wetsontwerp op
den rechtstoestand der ambtenaren.
Zij betoogen, dat het voor de ambtenaren
reeds een groote teleurstelling was, dat het
wetsontwerp niet werd behandeld vóór de Twee
de Kamer met reces ging en dat het ongetwij
feld in ambtenaarskringen als een daad van wei
nig sympathie zou worden aangemerkt, indien
dit ontwerp nu weer bij andere zaken, die de
Tweede Kamer heeft te behandelen, werd ach
tergesteld.
„De Vrljhe!4".
Het eerete nummer van „De Vrij beid"
opent met een inleidend woord van den jounm-
listieken leider Mr. J. J. ven Bolhuis, waarin
deze o.m. zegt
„De Vrijheid is de titel niet eene verhef
fende leuze, een bezielend parool Vrijheid van
el wat belemmert, beknot, overwoekert en ver
stikt vrijheid tegenover den dwang, die de in
dividualiteit doodt, die alle persoonlijke eigen
schappen onderdruktvrijheid niet slechts voor
ons zelf, doch evenzeer voor enderen. Zoo op-
I gevat staat de vrijheid niet si edits tegenover
terreur en gewetensdlwang, doch eveneens te
genover anarchie en willekeur. De vrijheid,
waaraan slechts redelijke en zedelijke gTenzen
gesteld rijn, komt (wijl rij geen egoïstisch,
!doch een ethisch karakter draagt) ook in de
f itrebondenheid tot haar recht. Maar da bandars
mogen niet no odeloos knellen, geen menschep
lijke waanwijsheid of kortzichtige bemoeizucht
mag wettelijke of dogmatische ketenen sme(
den, waardoor aan onze persoonlijkheid elk a
vnje armslag, alle initiatief en zelfontplooiing
worden onmogelijk gemaakt.
Wie aldus de vnjheid opvat is een goed v aA.
d e r 1 a n d e r, immers hem trekt die. !egis!&f
lieve en ethische levenssfeer aen, waarin d$
heilzaamste karakter- en geestegaven, de bestéy
raseigenschappen van zijn volk tot volle ontM
wikkeling komen. De nationale gedachtA
gaat voor hem boven alle uitheemsche insluip
seis, boven de on-Nederlandsóhe opvattingen^
welke zoovele dwangvoorstellen tot onbruik*
baar buitenJandsch fabrikaat stempelen. HijP
koerst niet op goed geluk, nu eens naar het
Oosten, dan weer naar het Westen kijkend,
beurtelings hier en daar zijn kans wagend, enl,
ten slotte jamemrlijk strandend te midden vanj
de vloeken en hulpkreten zijner tochtgenootenj,
hij is als een ervaren loods, die zijn vaar*-
water kent, die rust aan zekerheid, zelfvertrou*.,-
wen aan betrouwbearbeid paart.
De woorden, welke wij spatieerden, zijn te*
vens de titels von de drie vrijzinnige weekbla*
den, welke kort ziin oogeheven. In menig op*
zicht kenmerkte éénzelfde geest die politieke
periodieken die geest, de geest van het libe*
ralisme in den ririmsten zin van het woord, zal
■ook De V r ij h e i d bezielen. Maar hare ge
boorte is voorafgegaan door die van eert
groote vriizinnige partiinon de versnippe
ring kwam vóér kort een einde. Eén enkel groof
vrijzinnig weekblad vraagt nu de belangstel*
ling der geestverwanten in den lende ook irt
de journalistiek k«n eervheid karcht, kan een
dracht macht beteekenen."
Het esseirtieele van Mr. Treub's artikel over
zijn uittreden uit de politiek deelden wij gis*
terenavond reeds mede. De schrijver deelt over
den Ondernemingsraad voor Ned. Indië dart
nog verschillende bizonderheden mede.
„Het is wel zonderling, aldus vangt hij aart,
dat mijn eerste woord in ons nieuwe blad eert
woord van afscheid tevens zijn moet. Indien
men mij een paar weken geleden gezegd zou
hebben, dat ik de politiek zou vaarwel zeggen,
in verband met het practisch bedrijfsleven zou
ik een dergelijke voorspelling schouderopha
lend hebben bejechend. En toch is het zoo ge*
loopen. De behoefte aan het gezamenlijk be*
hartïgen van gemeenschappelijke belangen, wat
reeds voor den oorlog in een toenemend aan
tal kringen werd gevoeld, is door den vo!
tal kringen werd gevoeld, is door den volken-
strijd nog zeer versterkt Ook de in Ned. Indië
werkende ondernemingen hebben deze behoefte
reeds long gevoeld, en in de laatste maanden
ls de drang naar bevrediging daarvan zoo
sterk geworden dat zij tot dc instelling van eert
instituut ter gezamenlijke behartiging von ge
meenschappelijke belangen is gekomen. Dezer
dagen werd besloten tot oprichting van oen
■ondernemersraad voor Nederlendsch Indië. Het
doel van deze nieuwe instelling is een bestu
deering van vraagstukken die de elgemeend
belangen van de in Nederlandsch Indië wer
kende ondernemingen gezamenlijk betreffen.;
Aan dc oprichting namen vrijwel alle takken)
van het Nederl. Indische bedrijf deel. De raad
zal zich niet inlaten met bijzondere belangen!
van bepaalde ondernemingen of tekken van be*
drijf, doch zich bepalen tot de bestudeering, de
bepaalde ondernemingen of takken van bedrijf,
doch zich bepalen tot de bestudeering, de be
hartiging en de bevordering van algemeene on-
dernemingsbelangen. Daarbij zal hij een aantal
onderwerpen op zijn weg vinden, die buiten het
terrein der Overheidsbemoeiing liggen. Maar
onvermijdelijk zal hij ook herhaaldelijk met de
xegeering en haar organen in aanraking ko
men. Nu ook in Ned. Indic de uitgaven steeds
toenemen en alelrlei vraagstukken van socialen
aard naar voren komen, is het gewenscht, dat
het Indische gouvernement zoowel bij de rege
ling van nieuwe belastingen als bij de invoering
van maatregelen op sociaal gebied, ook vart
ondernemerszijde tijdig en gedocumenteerd,
•wordt voorgelicht. Vooral daar het thans ini
vele gevallen te eenzijdig wordt beinvloed door
organen, die bij hun streven ter bevordering
van het belang der inheemsche bevolking In.
den regel niet voldoende rekening houden met
Ide economische gevolgen van de door hen aan
bevolen of ondersteunde plannen, goed-ge*
meende sociale maatregelen, die de ontwikkejj
'Kng van het bedrijfsleven belemmeren zullen.
Prof. Treub vervolgt o. a.De ondernemers*
raad hoopt, dot wanneer met de regeenng,
zoowel hier als in Indië, geregeld overleg ge
pleegd wordt, goed bedoelde, maar in de uit
voering minder gelukkige pogingen tot^ bevor
dering ven goede verstandhoudingen, in haar
geboorte kunnen worden gesmoord en vervan
gen door practisch-utvioerbare maatregelen,
die zonder het bedrijfsleven aan te tasten toch
bevrediging kunnen schenken, behalve natuurt*
lijk aan die elementen, wien het niet om vrede,
maar om onlusten en revolutie te doen is.
Hieruit blijkt wel, dat de OndeTnemersraad
niet bedoeld is els een strijd-orgaan tegenover1
de vereenigingen en colleges, die meeT In het
bijzonder de belangen van den mlander die
nen, maar toch zullen er voor hem.evenals
voor elke op sociaal-economisch teirein werK-
zame belangencombinatie, oogenblïkken kun
nen aanbreken, waarop hij voor de hem toe*
vetrroirwde algemeene belangen zijner
zal hebben pa! te staan, zoo noodig ook tegeri
plannen van de Nederlandsch-Indische regeea
ring of van het departement van koloniën hier
te lande. Niet een strijdvereeniging dus, maof
wel eene, die, als men er goedschiks door on£
derling overleg niet kan komen, zoo noodJgk
ook moet kunnen strijden, cs\ strijden zal.
De qualificatie „algemeen" aan hel
weekblad gegeven komt daaraan in alle deele
toe. Niet alleen op politiek gebied ten op*
ziohte waarvan wij nog even aanstippen, een©,,
onmiddellijk op het artikel van den heer Vart
Bolhuis volgende, bijdrage van Mr. H. C. Dres^J
selhuijs over de roeping van „de Vrijheid
doch ook op ander terrein bevat het nieirwg'
«weekblad lezenswaardige stukken. Zoo is ei
naast een buiten!andsche rubriek een rabnelL.
(Beeldende Kunsten, waarin Eduard Houbolt. Hf
J. Haveman behandelt en Dr. J. de J01)^
schrijft over de vraag „De Opera in gevaar w
Onder „Nederlandsche Letterengeeft G. l%4
Pannekoch Jr. een gesprek met Annie Saloj
mons, terwijl Anna Polak onder het algemeen^
hoofd „Op de kentering van den tijd men*,
schen-, vrouwen- en partijbelangen bespreek*-
Wij zouden gaarne uk al deze artikelen h'
een en onder citeeren doch de plaatsnnn
ontbreekt ons. Middenstand, handel, en fivdu
trie, land- en tuiribouw, ziedaar nog enkel*
der vele zaken waaraan In dit zeer lijvige
ste nummer besprekingen worden gewijd/
Zelfs een levensliedje van Mevr. Manna
"Wijs—Moaton ontbreekt niet I
Het nieuwe weekblad zet dus wel goed
