G
M. UiienstaiÉ CieManl
UPS' SAFE-INRICHTING
Handels-Instituut
HAARLEM"
Vet zonnetje van 't huis.
„DE EEMLANDER"
f
BUITENLAND.
Magazijn „DE GOUDEN KLOK"
FEUILLETON.
zOe Jaargang No. 64
iBOUNTSPMlS
PRIJS DER ADVERTENÏlEN met inbegrip van een
iiCEHCHT No. 4. TtMOS No. 33!
Deposato-Rerefa:
Een jaar vast
zf.s maanden opzegging
enn dan
15 September a.s. des middags
I uur officieele OPENING van het
fHafieS -
Korte Gracht 6|
Gouden Tronw- en Verlovingringen
per
5 maanden voor Amen»
per poet t y—. P« (met gratis *rzeketiDg
(eger, ongt tukken} f 0J7* eizoeidttlijko nummers
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
DIRECTEUIMflTGEVERt X VALKHOFF.
BUREAU:
ARNHEMSCHE POÖRTWAL..
TEl. INT 513-
Woonsdag 14 September 19 2*
bewijsnummer, elke regel meer f 0.25. dienstaanbw
dingen eo Llctdadigheids-adveitentiën voor de helft
der prijs- Voor handel en bedrijf bestaan zeer
Voordeelige bepalingen voor het advcrlceren. Een«
Circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
VLEES6HH0ÜWER EN LAHHE
NECBILEERUIGEN.
Winkel: HOF 10 TEl. 018
Monsterkamers: PAPENHOFSTEDE
Politiek Overzicht.
De beknopte telegrammen, die wij den
fcatsten tijd) opnamen over de z. (g. Beiersche
kwestie, lichtten uit den aard der zaak on*
volledig in over de verhouding tussohen den
EuidwDuitschen staat en het rijk. Reedis ten
tijde, dat de Entente Duitschland met na
druk den eisch stelde tot de ontwapening
©ver tegean, maakte Beieren het het Rijk
el bizonder moeilijk door zich aanvankelijk
onwillig te betoonen; het heeft dan ook heel
wat voeten in de aarde gehad om den Zuïdu
Duitschen staat te doen zwichten, waardoor
voorkomen werd, dat de Entente haar in uit
zicht gestelde strafmaatregelen voor het ge
val de verlangde ontwapening geen feit
(werd, in daden omzette. Een der motieven,
aangevoerd ter rechtvaardiging van het ver
zet, was de vrees, dat het links-radicale ele
ment in Beieren, wanneer tot ontwapening
werd overgegaan, niet meer in toom zou
kunnen worden gehouden. De reminiscen
ties van den radentijd waren vrijzëker mede
ibron dezer beduchtheid.
Den laatsten tijd is ten nieuwen male een
Conflict uitgebroken tussohen Beieren en
Ihet rijk, waartoe de moord op Erzberger
'de aanlieding was. In Beieren heeft het heel
wat kwaad bloed gezet, dat de regeering te
Berlijn krasse maatregelen nam om de reac
tie in 't rijk het hoofd te bieden; moeilijk
kon men de bepaling van den rijkspresident
inizake het verbod van bepaalde bladen ven
kroppen en de aandrang vanuit Berlijn om
■den staat van beleg in Beieren op te hef
fen die nog altijd bestond en gemotiveerd
werd door te wijzen op de mogelijkheid van
excessen van uiterst-links) deed de maat
överloopen. München was uiterst veront
waardigd, omdat Berlijn z. i. door zijn be
moeizucht te zeer tornde aan de onafhanke-
liikiheïd der afzonderlijke staten. De laatste
degen is er druk onderhandeld tusschen de
Beiersche en de rijkshoofdstad, maar men
is het niet eens kunnen worden en de toe
stand heeft zich derwijze ontwikkeld, dat
de meenirvgsverschillen eerst leidden tot
't aftreden von den Beierschen minister-pre
sident Von Kahr alsmede van den Duitsch-
jvatronialen minister van justitie Roth, terwijl
•de laatste berichten inhouden, dat het ge-
heele Beiersche ministerie gisteren is afge
treden en nog slechts aan zal blijven, tot
een kabinet is gevormd. Het steile stand
punt, dat met name de hvee genoemde hee-
ren innamen, is dus uitgeloopen op een cri
sis van 't kabinet-Kahr. Wanneer niet alle
vooruitzichten bedriegen, mag men het
Duitsche rijk als geheel met dezen loop van
5»!«
4 lls °l o
31!tt °lo
zaken gelukwenschen: Von Kahr tocK, dia
behoorde tot de Beiersche volkspartij, ging
hoe langer hoe meer op bedenkelijke wijze
zioh in redhts-extremistische richting oriën-
teer-en en, zijn1 sympathieën voor de Duitsch-
na'tionalen waren dan ook waarneembaar
voor elkeen. En het heengaan van Von
Kahr, den vertegenwoordiger, officieel, van
de Beiersche volkspartij èn het neerleggen
van zijn ambt door Dr. Roth, mag als een
overwinning worden beschouwd der demo
cratische beginselen. Door laatstgenoemde
toch verlaat de z. g. Mittelpartei, waarin de
Beiersche rechtsche partijen (de Duitsch-
nationalen en de volkspartij derhalve) de
coalitie. De rechtsche vleugel van 't coalitie
gebouw is dus afgebroken, zoo dat thans fei
telijk aan T bewind blijven die partijen, wel
ke na het aftreden van 't socialistische ko-
binet-Hoffmann de kabinetsformatie op zich
ha'dden genomen: de democraten, de boeren
bond en de Beiersche volkspartij (centrum).
De ontwikkeling der dingen geeft ongetwij
feld recht te voorspellen, dat nu in Beieren
een eind is gekomen aan den fanatiek naar
rechts gerichten strijd tegen lin'ks; hieruit
volgt voorts, dat de. val der reactionaire
elementen ongetwijfeld een overeenstem
ming tusdhen Berlijn en München in de
■hand zal werken.
Op één bizonderheid bij deze kabinetscri
sis mag niet verzuimd worden in 't bizon-
der het licht te laten vallen: de onverzoen-
lenke politiek van Von Kahr is op kracht
dadig verzet gestuit zoowel van zijn eigen
partij ab van de met-reactionaire partijen
der burgerlijke coalitie, die tot gisteren in
Bpieren bestond.
Het feit, dat zijn naaste aanhangers van
de Beiersche volkspartij tenzij op één
lid na Von Kahr bij zijn intransigente
■houding ten aanzien van de Berlijnsche com
promis-voorstellen in den steek lieten, is
teekenend en toont aan, dat, terwijl voor
heen de Beier9ohe volkspartij en ook de ver
dere regemngscoalitie den premier haar
steun verleenden, zij niet verkozen verder
mee te drijven in 't vaarwater eener hoe
langer hoe meer reactionair wordende ex
cessieve politiek der Beiersche regeering.
Dat Von Kahr de gehoorzaamheid is opge
zegd, is een verheugend bewijs ervoor, dat
de m^Tderheid der regeerende partijen
zich hfeft bezonnen, eerdat het te l'aat was.
Evident treedt aan den dag, dat de elemen
ten, die aanstuurden op een breuk met het
rijk, een ernstige nederlaag hebben gele
den. Door dezen gang van zaken kan waar
schijnlijk een conflict met de arbeiders,
wier ontstemming dagelijks wies door de
activiteit der rechtsohe extremisten neer alle
waarschijnlijkheid dan ook worden verme
den. Want uit alles bleek overduidelijk, dat
ook weer bij het Beiersch-Berlijnsch geschil
de Duitsch-nationalen in 't geheim en open»-
lijk wroetten om de positie dier Duitsche
democratische republiek te bemoeilijken en
haar sterkte aan te tasten. De val van t
kabinet-Von Kahr zal ongetwijfeld bijdra
gen tot de consolidatie zoowel van het rijk
in zijn geheel als den afzonderlijken staat
Beieren. En ook mag niet worden vergeten,
dat op 't gebied der buifenlandsche poli
tiek de ontwikkeling der dingen van groot
gewicht is: elke slag, die de reactie in
DUrtschland wordt toegebracht, bevordert
de verstandhouding tusschen de Entente en
•het Duitsche rijk.
Berichten.
Genève, 13 Sept. (B. T. A.) De commissie
voor de amendementen op het bonasverdrag
heeft zich behoudens enkele wijzigingen in on
derdeden, vereenigd met het amendement van
Benes, dat de vorming van regionale bondge
nootschappen onder auspiciën van den bond
Inrichting voor
STENO (..Groote") TYPEN (met moderne
kantooropleiding) BOEKHOUDEN MODERNE
TALENCORRESPOWDEWTIE, opleiding voor
alle HANDELS-EXAMENS.
Op dien dag, vaa 1 our at beslaat er gelegenheid tot Inschrijving
▼an leerlingen. Re Dlrectenr, de Heer G. VAN HAARLEM Jr. is
tot 10 uur des avonds persoonlijk te spreken.
Eetiiimal por maand worden BOEKKIODD-COLLEGE9 gegeven
door l>r. T. GEVERS, Doctor ln de Handels- en Staatswetenschappen
voorziet en goedkeurt. Naar men weet bc-
heerscht dit hoogst belangrijke amendement de
geheele toekomst van den Volkenbond.
G e n v e, 13 Sept. (B. T. A.) Hedenavond is
in de openbare vergadering van de begro
tingscommissie uit den Volkenbond levendig
van gedachten gewisseld. Sir William Mayer,
vertegenwoordiger van Indië, was er ontevreden
over, dat de begrooting van het internationaal
arbeidsbureau onderzocht en goedgekeurd
moest worden door den raad van beheer van dit
bureau en de vergadering van den Volkenbond.
Hij wilde bovendien, dat dit verplicht zou wor
den gesteld. Een storm stak op, omdat dit een
motie van. wantrouwen ten aanzien van het in
ternationaal arbeidsbureau zou zijn. Na debat
werd het voorstel met op 4 na algemeene stem
men door de commissie verworpen.
Londen, 13 Sept. (N. T. A. Draadloos
uit Horsea). De hertog van Devonshire, de af
getreden gouverneur-generaal van Canada,
heeft gisteravond een rede over den Volken
bond gehouden. Hij zeide, dat het in zijn be
doeling lag het verdere van zijn leven aan het
populair maken van dien bond te wijden. In Ca
nada werd de beweging door alle klassen ge
steund.
Canada heeft de langste grens van eenig land
ter wereld en toch wordt die grens door niets
anders aangegeven dan door palen op geregel
de afstanden. Maar er is geen grens, die meer
B e r 1 ij n, 13 Sept. (W. B.) De staking van
de gemeenteambtenaren en -werklieden is ge
ëindigd. Er wordt weer electrisohe stroom en
gas geleverd. Ook de trom rijdt weer.
G e n v e, 12 S e pi. (B. T. A.) (Het schijnt
zeker, dat elk 1W der commissie van vier
de •opdracht heeft gekregen het Silezische
probleem ven een verschillenden kan/t te<be-
stuldeeren. Elk li'd zou over deskundigen (be
schikken. Er zou sprake van zijn deskundi
gen naarOpper-Silerië voor onderzoek uit
te zenden. De Duitsche regeerinig moet aan
den Raad nieuwe documenten gezonden
hebben o»m aan de bestudeerinig der com
missie van vier te onderwerpen.
B e r 1 ij n, 13 Sept. (W. B.) In samenwerking
met het Beiersche parket heeft de politic te
Berlijn enkele dogen gcledn een familie uit Ber
lijn in hechtenis genomen, waartoe ook een ge
wezen luitenant ter zee 3e klasse behoort, die in
de jaren 1919 en '20 tegelijk met de moorde
naars in de brigade von Ehrhardt heeft gediend
en nauwe betrekkingen met de daders onder
hield. Drie weken voor den moord hebben de
daders een week bij deze familie gelogeerd, bij
wie men verscheidene foto's vaiv de moorde
naars in beslag heeft genomen en brieven, waar
uit blijkt, dat de daders tot de radicale rechter
zijde behooren en het optreden van Erzberger
ten strengste veroordeelden. Daar men hun
S Regenmantels
Wol en Flanel Blouses.
geëerbiedigd wordt. Zij is even onschendbaar
alsof zij beschermd is door de geweldigste oor
logsinstrumenten. Bovendien is er een lichaam
waar men heel weinig van hoort, namelijk een
internationale commissie van vier of vijf man
aan beide zijden. Deze commissie uit vertegen
woordigers van Amerika en Canada komt af en
toe bijeen om alle punten te behandelen, die
zich mochten voordoen. Het feit alleen dat dit
lichaam zijn werk een groot aantal jaren stil,
afdoende en economisch heeft verricht, is een
mooi bewijs voor het slagen van zijn pogingen.
De omstandigheden in Europa en elders zijn
ongetwijfeld anders, maar wat tusschen Canada
en de Ver. St. tot stand is' gebracht, is een be
wijs van wat men met goeden wil op andere
plaatsen kan bewerken.
B e r 1 ij n, 13 Sept. (N. T. A.) Volgens de
bladen te Kattowitz hebben verscheidene vroe
gere Poolsche opstandelingen zich uit O.-S. naar
Frankrijk begeven, met een contract van twee
jaren, om daar werkzaam te zijn bij den her
stel lingsarbeid.
B e r 1 ij n, 13 Sept. (N. T. A. Draadloos). De
Franscne en Engelsche aanvullingstroepen voor
O.-S. zijn thans geheel te Oppeln aangekomen.
noch medeplichtigheid, noch bekendheid, noch
begunstiging van den moord kon bewijzen, zijn
de leden der familie weer op vrije voeten ge
steld.
De avondbladen melden nog, dot Schulz in
derdaad een leerschool voor den handel heeft
doorgemaakt, maar sinds den oorlog geen be
trekking meer heeft gehad. Op de ranglijst van
do marine van 1918 komt een luit. ter zee 2e
klasse Tillesse voor, die in 1920 ontslagen is.
Er moeten nog meer oud-leden van de brigade
Ehrhardt bij den moord betrokken zijn en men
verwacht nieuwe aanhoudingen.
München, 13 Sept. (W. B.) De beide moor
denaars von Erzberger woonden sinds April
1921 afzonderlijk, maar in hetzelfde huis op ver
schillende verdiepingen in de Maximilianstrasse
33. Op geenerlei wijze pleegden zij verdachte
handelingen. Op den dag van den moord reis
den zij uit München naar de plaats, waar Erz
berger werd omgebracht. Zij zijn voortvluchtig.
De officier van justitie te Oppenau is bezig hen
op te sporen. De aandacht op hen als vermoede
lijke daders werd gevestigd, daar de bezitter van
de herberg Zum Hirschen in Oppenau zich tv/ee
gasten herinnerde, die onder de opgegeven na
men ten tijde van den moord bij hem logeerdoitj*
maar na do daad verdwenen. Schulz heeft cent
geschonden oor, de neus van Tillesen is abnor-t
maal gevormd. Toen zij schielijk vertrokkcnJ
meldden zij zulks te München niet. Hun bugng#
lieten zij achter.
Do oorrespondent dor N. R. C. to Bcrlijnt
meldt
De politie van Baden is er in geslaagd <1<S
namen von de moordenaars van Erzberger vos®
te stellen. Het onderzoek in de zaak is hiormcV
de natuurlijk een flink stuk gevorderd. D<®
moordenaars zijn de koopman Heinrich Schulz;'
die 20 Juli 1893 te Saolteld is geboren, cn ecnl
student in do rechten, Heinrich Tillcssen gei
nnamd, die 27 November 1894 te Keulen-Lin*
dcnthol geboren is. Het tweetal heeft sinds cindl
April of begin Mei te München in één huis gei'
v/oond. In hun woning is reeds een huiszoeking
gehouden, waarbij hoogst bczworendo stukken'
in beslag zijn genomen. Het is reeds gcblckcnl
dat de beide mannen dezelfden zijn, die tot nani
den moord op Erzberger in het hotel Zum Hir*
schen te Oppenap hebben gewoond. Men weet
dot een der moordenaars een verminkt oor had^
dat is met Schulz ook het geval.
Uit het onderzoek is verder reeds gebleken^
dat de twee in voortdurende verbinding hebben
gestaan met een Berlijnsche familie. Tot den
6en Augustus hebben zij bij deze familie gei
logeerd. Na hun vertrek begon een drukke!
briefwisseling tusschen het tweetal cn de fnmw
lie, die uit ccn vrouw cn haar drie kinderen
bestaat. Twee der kinderen zijn jonge meisjes,
het derde is student. De twee jonge meisjes
en hun broeder zijn gisteren in hechtenis ge
nomen. De moeder, een oude zieke vrouw, is
voorloopig in vrijheid gelaten. De gearresteer
den zijn reeds in verhoor genomen. Of zij
medeplichtig aan den aanslag op Erzberger
zijn, is nog niet uitgemnukt.
Wel hebben zij eenige interessante bijzonder*
heden over het gezochte tweetal medegedeeld.
Schulz cn Tillesscn woonden reeds geruimen tijd
te München. Voor dat zij zich in de Beicrscho
hoofdstad hadden gevestigd, hadden zij deel
uitgemaakt vun do beruchte brigade aan den
staatsgreep vnn Ehrhurdt. Zij hebben als solda
ten dezer brigade aan den staatsgreep
Kapp deelgenomen. Nadat de brigade
was ontbonden, hebben zij weer bij de
Berlijnsche familie vertoefd en vandaar zijn zij
naar München vertrokken. Enkele weken voor
den moord verschenen zij weer te Berlijn. Zij
bleven er tot 6 Augustus en vertrokken toen
naar Zuid-Duitschlnnd. In de laatste dagen van
Augustus ontving de Berlijnsche familie uit
München brieven von het tweetal. Een van do
beide jonge meisjes ?ou in den loop van Augus
tus naar Gormisch-Partcnkirchcn gaan, om
daar het tweetal te ontmoeten. Op het laatsto
oogenblik ontving zij echter oen telegram van
Sohulz en Tillesen, zeggend dot deze op den
afgesproken dog niet te Gormisch-Partcnkir
chcn konden zijn en zij Beieren 31 Augustus
zouden verlaten. Het vermoeden, dot de moor
denaars van Erzberger eerst naar Beieren cn
daarna naar het buitenland zijn gevlucht wordt
hierdoor versterkt. In de woning van de Berlijn
sche familie zijn tal van fotografieën van de
moordenaars, do correspondentie met de fami
lie en het hierbovcnvermclde telegram terugge
vonden.
De democratische partijdag zol niet te
Keulen, zoools oorspronkelijk het plan was,
worden gehouden.
Een en ander, aldus het Hbl., is het ge
volg van besprekingen tusschen het partij
bestuur en den vertegenwoordiger der En
gelsche regeering in de intergeallieerde
commissie, kolonel Pigot. Daarbij bleek, dot
de intergeallieerde commissie het houden
van den partijdag te Keulen niet gewenscht
achtte. Weliswaar heeft de Engelsche ge
delegeerde de verzekering gegeven, dot de
Engelsohe bezettingsoutoriteiten de mees®
mogelijke vrijheid van spreken zoudeni
toestaan, volgens zijn persoonlijke mee
ning. In een volgend onderhoud verklaarde
de Engelschman, dat de commissie geen
verbod wilde uitvaardigen, indien de partij
er bepaald op stond de vergadering to
Keulen te houden. Maar hij achtte het ge*
Heb liever veel overschat dan nooit
vereerd.
liANGKSTRAAT 43 - AMERSFOORT
ïïet adres voor:
I>e juiste modellen
WILLEM GROENHUIZEN.
door
TKÉRÈSE HOVEN.
»Jk zou ze laten behangen," ried tante.
„Nee I dat kan niet, om de vocht. Als vrij
gezel let je er zoo niet op en kan het je niet
yeel scholen maar ik geloof, dat ze het
overal hebben, dus zal heti wel niet anders kun-
laen."
'ris ik je was, kind, zou ik toch een kistje be
hangselpapier meenemen vervolgde tante.
".srom? Weet u, als andere men-
Schen zich tevreden stellen met gepleisterde
Tivu- ,i 't mij ook niet hinderen; van 't
©ogenblik af, dat Karei mij vroeg zijn vrouwtje
te worden en met hem mee naar Indië te gaan,
heb ik mij vast voorgenomen cr alles goed en
\©rettig te vinden."
„Daarin herken ik mijn cordaat meisje," flui
sterde hij hartelijk.
Zij knikte hem vriendelijk toe en vervolgde
toen haar kunstbeschouwing, zooals zij 't
noemde.
Met welgevallen keek ze naar verschillende
étuis met fantasie-lepels, een suikerstrooier
een taarteschep „Aardig, zooveel zilver."
„Och, daar heb je ook niet veel aan. In Indië
gebruiken de lui meest Britannia metal of hoe
dat goed heet. Daarom vond ik het zonde, dat
je Mama ons een gedeelte van haar tafelzilver
wou geven. Je moet denken, het gaat in Indië
zoo anders dan hier met 't zilver en zoo. 't
Wordt alles in de keuken afgewasschen, en die
is niet in huis, maar buiten op 't erf. Dus raakt
er licht wat zoek."
„Is 't waar, dat de bedienden in Indië zoo
stelen vroeg een der aanwezigen.
„Nu f soms wel. De toestanden zijn zoo an
ders. Je huisjongen brengt je b.v. *s avonds 't
tafelzilver binnen en telt 't je voor. Je kunt je
dus overtuigen, dat alles er is. Als je het dan
dadelijk weg bergt, gebeurt er niets, maar ver
geet je 't of ga je uit of laat je 't, door
't een of andere toeval, tot den volgenden och
tend staan, dan is er alle kans, dat je er het
een of het ander van mist. De jongen houdt zijn
onschuld vol. Hij heeft het je voorgeteld, toen
was 't er. Voor wat er, na dien tijd, zoek raakte,
is hij niet aansprakelijk."
Verscheidenen uit 't gezelschap lachten, doch
tante Coba schudde 't hoofd en zei„Maar dat
is onchristelijk geredeneerd. Kennen die arme
Javanen dan het Christendom en de tien gebo
den niet V
„Lieve Coba, hoeveel zijn er onder onze be
dienden, 'die er zich aan houden merkte een
harer zwagers op. „Hoe kun ie 't dan venvach
ten van halve wilden
,Nu, nu, zoo erg zijn onze jongens en baboes
niet," viel de bruigom in. „Op Java kun je soms
verbazend geschikte bedienden aantreffen en
zelfs in de buitenbezittingen, waar wij onze ten
ten zullen opslaan."
„Dus is er geen kans, dat je op Java ge
plaatst wordt vroeg de moeder der bruid,
verdrietig. „Ik heb altijd nog zoo'n stille hoop,
dat jelui op Batavia of Soerabaia zult kunnen
wonen, dot zou ik niet half zoo erg vinden."
„Och f dat is maar idee. Soms heb je 't op een
kleine plaats of in 't binnenland nog prettiger
dan in een groote stadhet klimaat is er dik
wijls gunstiger, en goedkooper is 't er zeker.
Trouwens, bij ons is 't geen kwestie van pretti
ger of beter vinden, maar alleen van moeten.
Toen ik, indertijd, mijn studie voor 't groot-
ambtenaars-examen aan de Indische Inrichting
te Delft begon, heb ik mij dadelijk opgegeven
voor de buiten-bezittingendestijds waren de
vooruitzichten er beter. Meer kans om 't spoedig
tot Assistent-Resident en ook nog eens tot Resi
dent te brengen en dan, met een fatsoenlijk pen
sioen, in Holland terug te komen, vóór je te
oud bent om nog van je leven te genieten."
Het bruidje lachte ze kon zich den stoeren,
jongen man naast zich niet denken als een gc-
pensionneerd Resident.
„Ja, kindje, dat is toch de voornaamste, zoo
niet de eenige reden, waarvoor wij, Holland-
sche jongelui, naar Indië gaan. Wij begeven ons
vrijwillig in ballingschap, om de boterham vet
gesmeerd te hebben, zóó vet dat er nog een
klontje boter voor den ouden dag in Holland
overblijft."
„Het is toch eigenlijk schande," merkte een
der neven op, wiens boterham, als adjunct-com
mies bij een der Ministeries, alles behalve vet
gesmeerd was, noch kans had dit ooit te wor-
-Tot»Schandejelui haalt van de kolonie, wat
je kunt, en komt het hier in Holland verteren."
„Maar, mijn beste vriend," dus nam een der
ooms 't woord, „waarvoor heeft men kolonies,
behalve in de hoop, dot ze het moederland voor
deel zullen opleveren Wij hebben ons toch
niet in Indië neergezet, terwille van Indië Ha
len, wat er van te halen is dat is het op
schrift der vlag, waaronder onze Oost-Indische
Compagnie indertijd zeilde en dat is vrij
wel zoo gebleven. Wat zegt onze bruidegom er
van Was 't niet met dat doel, dat je je carrière
begon .en dat je nu weer naar den Oost toe
gaat
„Jan I wat zal ik er u van zeggen Het gaat
niet aan, ons koloniaal stelsel en hetgeen wij
beoogen met onze overzeesche bezittingen, zoo,
met een enkel woord, uiteen te zetten.
„De jongelui, die er naar toe gaan, geven
er zich geen rekenschap von en zouden dot
ook niet kunnen. In Holland is de strijd om 't
beslaan moeielijk en zijn de vooruitzichten ge
ring, men denkt nu eenmaal dat 't beter is in
de Koloniën en men maakt er zich voor klaar.
De toekomst moet leeren of het resultaat aan
de verwachtingen voldoet.
„Wien 't goed gaat, prijst de koloniën en
raadt zijn zoons en betrekkingen r zich te
vestigen, en wien 't tegenloopt, keurt er alles
afdat is nu eenmaal zoo."
,Ja, maar, daar hadden wij 't niet over," her
nam oom, die van discussiëeren hield en daarom
de receptie, waar vanzelf niet veel gezegd werd,
dubbel vervelend had gevonden.
De dames hadden zich ongemerkt verwijderd
om zich wat op te knappen voor 't diner. Do
tusschendeuren waren dicht gemaakt, omdat er
vóór gedekt moest wordende heeren hadden
dus 't veld, ook 't dlscussieveld, alleen.
„Wij hadden 't er niet over, hoe de Hollan
ders 't in Indië stellen, maar hoe die nederzet
ting van een vreemd ras voor 't land en de ben
volking is't is niet de vraag of de overheen*
schcrs er voordeel van hebben, maar in hoever»/
re de overheerschten er door lijden."
„Dat hangt ook van 't individu af. Optimisten!
en idealisten stellen er zich natuurlijk wel veel
van voor. Als goed ambtenaar hoop je, door
plichtsbesef en trouwe waarneming van je dienst
niet alleen gezag uit te oefenen, maar ook dl
belangen van den bruinen broeder te behartio
£cn'
.Als je een beroeps-keuze doet, weet je nooi®
precies wat er aan vastziteen jongen, diö
cadet of adelborst wordt, weet ook niets van)
de praktische en ethische bcteekenis van legeii
en vloot af. Maar draagt hij eenmaal 't uniform;
dan zal hij, mits hij normaal aangelegd is cn?
zich weet te schikken, langzamerhand vrede!
hebben met zijn keuze, er plezier in krijgen enl
zich, onbewust, suggereeren dat hij een nuttig
lid der maatschappij is. En dat is toch het voor*1
naamste."
Een der ooms, die sterk aan den rechtzinnh
gen kant was, trok een hoogst bedenkelijk gc^
zicht„Hoor eens, bruigom, dat ben ik nief
met je eens. Men kan, nee, men moet cci\ i
hooger beteekenis aan zijn leven trachten tl!
geven dan nuttig te zijn
„Het spijt mij, meneer, zoo ik u gefroïssecrdi
heb, dit was allerminst mijn bedoeling. Maar ecnlj
ieder heeft zijn opvatting, meestal 't gevolg vanT
zijn ondervindingen, en de mijne is, dat elWj
mensch, die een nuttig en goed leven leidt, aart
zijn roeping beantwoordt."
Hierop was veel te zeggen en er zou onge*
twijfeld veel gezegd zijn, als het binnentreden)
der dames niet een einde aan het gesprek had
gemaakt.
(Wordt vervolgd)
