F
Jfronden mot stelligheid een oordeel worden ge-
porrad* Het tempo van het herstel der handels
betrekkingen tusschen de verschillende landen,
1de mogelijkheid voor onze industrie om de con
currentie van het buitenlond krachtiger het
hoofd te bieden, het herwinnen van de koop
kracht door onderscheidene, thans als afnemers
uitgeschakelde landen, liggen in het duister.
iVast staat slechts, dat de tegenwoordige toe
stand uiterst moeilijk is en de vooruitzichten
weinig gunstig zijn.
Berichten.
's Rijks middelen.
zich begonnen af te teekenen, dan 'drong het be
sef van de juistheid van haar inzicht en nieuw
voedsel was toegevoerd aan het gevoel van ver
trouwen in de staatsmanswijsheid en het door
zicht van die mannen, in wier handen 's lands
eer en belangen veilig waren.
Nederland is ten slotte buiten den oorlog ge
bleven. Dat was natuurlijk zeer gelukkig voor
ons volk. En tochhet ware een poovere
uitkomst van het regeeringsbelcid geweest, in
dien daarmede niet anders bereikt ware gewor
den, dan wat aan de natie de materieele schade
en verliezen die de oorlog pleegt teweeg te
brengen, bespaard werden.
Neen, mijne heeren, er is veel meer bereikt.
Wij hebben een triomf behaald, de zegepraal
Uit den staat der opbrengst van 's Rijks mid- I van het recht, dat door onze Koningin en onze
•delen over de maand Augustus 1921 blijkt dat regeering is hoog gehouden. Onze eerlijke en
deze maand weder een vermindering aan
wijst, vergeleken n.l. met Augustus 1920. Im
mers, Aug. 1920 beliep 34,500,636.49M
'Aug. 1921 wijst aan 32.948,628.29M ver
mindering alzoo 1,552,008.20.
Over dc eerste acht maanden van 1921 was
de opbrengst 287,200,049.37over dc eerste
acht maanden van 1920 283,794,043.71 M.
Vermeerdering dus nog 3,106,0Oo.65M-Over
de eerste zeven maanden bedroeg de vermeer
dering 4,958,013.85M.
Ter vergelijking diene verder, dat Januari
1921 ruim 1.2 millioen minder opbracht dan
Jan. 1920Februari 1921 ruim M mill, meer
'dan Febr. 1920Maart 1921 bijna 9 mill,
meer dan Maart 1920April 1921 ruim 3
mill, meer dan April 1921 Mei 1921 ruim 3
mill, minder dan Mei 1920Juni 1921 ruim
lM mill, meer dan Juni 1920; Juli 1921
bijna 5 mill, minder dan Juli 1920.
Als vermeerderingsposten zijn te noteeren
grondbelasting Aug. 1921 2,340,092.33 M
(Aug. 1920 1,021,241.30)personeele belas-
strikt onpartijdige neutraliteitspolitiek, zich
grondende op de erkende internationale rechts
beginselen en gesloten verdragen standvastig
volgehouden ondanks alle bedreigingen en in
breuken, die ons troffen, zij was de ideëelc
macht, welke aan de oorlogvoerenden zooal
geen sympathie dan toch eerbied afdwong en
die, gesteund door onze klaarblijkelijke vastbe
slotenheid om elke schending van onzijdig ge
bied met krocht van wapenen te keeren, niet
alleen ons heeft gered van den ondergang, maar
tevens het hoog zedelijk beginsel van politieke
trouw en rechtvaardigheid heeft behoed te ver
zinken in den chaos van geweld en machts
misbruik.
Wij mogen trots zijn op die overwinning, die
een opbouwende les is geweest voor de geheele
beschaafde wereld. En het past ons op dezen
dag, die ons de herinneringen der oorlogsja
ren weer zoo levendig voor den geest brengt,
hulde te brengen aan de mannen, die ons tot die
overwinning hebben geleid. Twee hunner heb
ben ons de eer gegund met ons aan te zitten
zijne excellentie de minister van staat, mr. Cort
v. d. nLiden, oud-tijdelijk voorzitter van den
raad van ministers, en de schout bij nacht Ram-
ting Aug. 1921 2,245,512.61 M (Aug. 1920 bonnet, oud-minister van marine. De oud-minis-
1,507,575.64 M)dividend- en tantièmebelas- j ter van oorlog Bosboom was tot ons leedwezen
tin? resp. 3,325,092.97 en f 1,764,783.17I verhinderd
suikeraccijns resp. 3,462,998.23
2,809,428.70wijnaccijns resp. 64,654.84
cn 42,065.55accijns gedestilleerd resp.
4,376,987.24M cn 3,375,462.50; bierac
cijns resp. 459,495.42 en 314,296.16do
meinen enz. respectievelijk 264,792,28M
en 126,462.89 m jachtacten c.o. resp.
Ik stel u voor, mijne heeren, een cere dronk
Ic wijden aan dc leden van het kabinet von
1914, in de personen van de heeren Cort v. d.
Linden en Rambonnet."
8® ïiullsolie bela^tln^nolitiek.
Een aantal Nederlandsche Maatschappijen,
kooplieden, industrieelen en reeders hebben een
adres tot den minister van Landbouw gericht,
50,255.50 en 46, 187.— opbrengst der waarin zij uitdrukking geven aan de groote be-
loodsgelden respectievelijk 205.819.24 en zorgdheid, die hen vervult, wegens de gevolgen,
166,365.14 m mijnrechten respectievelijk welke de Nederlnndsch-Indische belastingpoli-
128,154.74m en 107,350.67. tiek gedurende den laatsten tijd heeft gehad,
Minder brachten op inkomstenbelastingn0? ,en - verandering van inzicht
Augustus 1921 5,161,843.70 (Aug. 19201 SÖ
6,381,610.55)vermogenbelasting Aug. 1021
474,271.92M (Aug. 1920 505,508.54M)
zoutaccijns resp. 113,037.04 en ƒ169,348.05;
accijns op geslacht resp. 951,148.58 en
1,221,259.01speelkaartenbelasting resp.
2,299.50 en 28,081.75 zegelrechten resp.
ƒ1,297,750.161 cn ƒ1,596,140.01; registratie
rechten resp. ƒ2069283,86Men ƒ5792,401.35,
successierechten resp. 2,495,002.34 M en
ƒ2,714,714.82M; invoerr. resp. ƒ3,056,306.26
en ƒ4,289,979.41 M; belasting gouden en zilve
ren werken resp. 56,155.72M en 63,892.65;
essaailoon resp. 72.22 en 118,28M sta-
tistiekr. resp. 323,229.24 M en 431,525.82.
De opbrengst der Staatsloterij was in Aug.
1921 zoowel als Aug. 1920 24,337.50.
uitoefening onzer Nederlandsch-Indische petro-
leumondernemingen, met name op het bedrijf
der Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot
Exploitatie van Petroleumbronnen in Neder-
landsch-Indië.
Het ligt niet in de bedoeling van adressanten,
aldus zegt het adres, zich op te werpen als ver
dedigers van de belangen dezer Maatschappij.
Maar wel wenschcn zij op te komen voor hunne
eigen belangen en daartoe, met nadruk, 's mi
nisters aandacht te vragen voor de inderdaad
noodlottige gevolgen, die de laatstelijk gevolgde
Indische belastingpolitiek reeds heeft en verder
zal hebben voor de geheele Nederlandsche in
dustrie, handel en zeevaart.
De „Koninklijke" is bezig haar bedrijf in Ne-
derlandsch-Indië belangrijk in te krimpen. Zij
ziet zich daartoe gedwongen door de in Mei
dezes jaars ingetreden verhooging van het uït-
vciuwugui» van iiei uil'
De opbrengst over Aug. 1921 van de belas- voerrecht op Nederlandsch-Indische petroleum-
ting in verbond met de buitengewone omstan- producten. De kostprijs der producten met de
digheden (Oorlogswinstbelasting) bedroeg J vracht naar de plaatsen van afzet, verhoogd
6,580,907.13 (over de eerste 8 maanden van m°t Let exportrecht, is hooger dan het bedrag,
1921 68,089.223.18); van de inkomsten ten wa«rop elders voortgebrachte producten aan de
bote van het lecningsfonds 1914 ƒ9,027.007.24 maatschaPP>j komen te staan.
In de eerste acht maanden van 1921 N'.Ct S'ech,S bI"Ven Vroe=er vooreenomen uit
80,398,976.05;..).
Een tafelrede van generaal
SniWlers.
In de rede, die de oud-generaal Snijders heeft
gehouden aan den feestmaaltijd ter gelegenheid
van de onthulling van het monument voor leger
en vloot, en welke wij onder de vele feestdron
ken speciaal naar voren willen brengen, wees hij
er in het bijzonder op, dat wanneer er sprake
is van de dankbaarheid der natie, dat ons land
buiten den oorlog is gebleven, onze oogen
na met ce diepste vereering te hebben opge
zien tot Haar, die in ernstigen en zorgvollen
breidingen achterwege, maar reeds worden be
staande installaties afgebroken en naar buiten-
Nederlandsch-Indisch gebied overgebracht. De
maatregelen tot inkrimping van het bedrijf zijn
in volle uitvoering.
Heeft men zich er rekenschap van gegeven,
vragen adressanten, wat dit voor ons geheele
land en zijne koloniën beleekent? Wij overdrij
ven niet, wanneer wij het bedrag der leveringen
die de Koninklijke van Nederlandsche indus-
trieelen en groothandelaren pleegt te betrekken,
stellen op ettelijke tientallen millioenen guldens
jaarlijks.
Het achterwege blijven van de bestellingen
tijd ons allen voorging in plichtsbetrachting en der Koninklijke beteekent voor een zeer groot
vaderlandsliefde zich allereerst dienen te deel onzer industrie werkloosheid, voor een
richten naar de mannen, die als raadslieden onZe j groot deel van onzen handel bedrijfsstilstnnd,
Landsvrouwe er als verantwoordelijke dragers voor een groot deel van onzen handel bedrijfs-
van het uitvoerend gezag, het regeeringsbelcid [stilstand, voor een groot deel onzer vloot ledige
hebben gevoerd cn ons nationaal volksbestaan scheepsruimte, voor allen onberekenbaar ver
in een woedenden storm langs gapende afgron- lies.
een in veiligheid hebben gebracht. De noodlottige werking der bedrijfsinkrim-
Zeldzaam omvangrijk en ernstig was de taak ping is in vollen gang. Reeds verzoekt de Ko-
i— zei spreker waarvoor de regeering was
gesteld zeldzaam talrijk en ingewikkeld, ja,
niet zelden onoplosbaar waren de moeilijkheden,
die zij had le ontwarren. Maar zeldzaam ook
ninklijke de ontbinding van overeenkomsten
voor leveringen tot waarden van meerdére mil
lioenen; zij zal de bestelde materialen, machine
rieën, buis lei dingen, enz. niet meer kunnen ge
en bewonderenswaardig waren de wijsheid en bruiken. Zij moet haar bedrijf verplaatsen naar
het doorzicht, de tact en voorzichtigheid, die elders, waar zij het benoodigd materiaal ge-
hare handelingen en beslissingen bestuurden. j makkelijker en veel goedkooper kan laten aan-
Van de onvergetelijke laatste dagen van Juli j voeren uit andere landen dan Nederland
;T9!4, toen de regeering met helderen blik op (Mexico, Amerika, enz.)
een politieken toestand van Europa en met juist Onze Nederlandsche Handel en Nijverheid,
inzien* in de kwade kansen welke ons bedreig- zegt voort het adres, ondergaan een crisis als
c;-p., tijdig en onvervaard tot mobilisatie be- nooit tevoren. De concurrentie van het buiten
sloot, tot Sept. T9T3, toen zij wegens veran- land, met zijn lage valuta, is voor een groot
derden binnenlandschen politieken toestand haar aantal bedrijven doodencL Tal van fabrieken,
iev.'ïnd aan een ander kabinet overgaf, hebben zoo al niet gesloten, hebben hunne productie
de lastigste en gewichtigste vraagstukken van j belangrijk moeten beperken. Een groot deel
politiek en economisch beleid niet opgehouden .onzer vloot is opgelegd.
zich voer te doen, neen, ik moet zeggen, zich Adressanten zeggen als hunne overtuiging,
els 't ware te verdringen, in steeds toenemend dat slachtoffers der gevolgde politiek niet in de
rental cn van steeds vassenden ernst. Veel van laatste plaats zal zijn de Nederlandsche Fiscus
v/at destijds in den boezem der regeering werd zelf. De terugslag der door Jret gouvernement
behandeld, is nog niet voor openbaarheid ge- veroorzaakte bedrijfsvermindering op de winst-
schikt. Maar ieder belangstellende in 's lands belastingen zal zonder eenigen twijfel de op
wel een wee kan tcch weten dat de handelingen brengst van het uitvoerrecht voor Nederlandsch-
en eischen der oorlogsvoeren den meermalen on- Indië niet slechts te niet doen, maar een enorm
zo rechten en belangen zoo ernstig bedreigden verlies als eindresultaat aanwijzen, ook voor
of aan; ast ten dat een conflict schier onvermij- Nederland.
del ijk scheen. Ja, niet zelden werden door beide I Adressanten eindigen met de dringende waar- J
oorlogvoerende'partijen gelijktijdig eischen ge- - schuwing: moge Uwe Excellentie aanleiding i
steld, die zoozeer met elkander in strijd schenen, vinden, zonder verwijl, maatregelen te nemen,
'dat 't toegeven naar een zijde slechts tot een bot- j opdat verdere terugval onzer bed rijven, als ge-
sing, wellicht oorlog met de andere partij volg van de belastingpolitiek van het Indische
s:?en te kunnen leiden. gouvernement, alsnog moge worden gestuit.
Z.'j. die in die dagen der regeering het naast Het advies is onderteekend door:
«•tonden, en met spanning het verloop van der- Handelmaatschappij R. S. Stokvis en Zonen,
gelijke incidenren volgden, hebben soms achter Ned. fabriek van Werktuigen en Spoorweg-1;
een rug de vuisten gebald en zich afgevraagd, materieel genaamd „Werkspoor", Machinefa-
nu niet de grens was bereikt, welke onze 'briek Gebr. Stork en Co„ N. V. Kopergieterij,
r.Yt'onole waardigheid ons gebood te doen eer- Appendage- en Pompenfabriek van G. Dikkers
biedigen, el ware het dan tot de grootste offers, i en Co., N. V. Philips' Gloeilampenfabrieken, De
TI .ar uk de regeering haar gedragslijn weder Vries Robbe en Co., Utrechtsche machinefa-
i .-.'i v. cn de gevolgen harcr beslissing Frans Smulders, Phs. van Ommeren, N. V.
Fabriek van Stoom- en andere Werktuigen Hk.
Jonker en Zoon, N. V. Werf „Conrad", Maat
schappij voor Zwavelzuurbereiding voorheen G.
T. Ketjen en Co., N. V. Vernis- en Verffabriek
voorheen H. Vette winkel en Zonen, „De Weich-
selConstructie-Werkplaatsen, te Amsterdam
en Furness' Scheepvaart en Agentuur Mij.
Het hoofdbestuur der Vereeniging van het I
personeel der Bataafsche Petroleum-Maatschap-
pij in Nederlandsch-Oost-Indië, heeft aan den
minister van Koloniën het volgende telegram
verzonden: -
„Hoofdbestuur Personeelsvereniging Bataaf
sche Pelroleum-Maatschappij in Nederlandsch-
Indië, vertegenwoordigende twaalfhonderd Euro-
peesche employees met zevenhonderd vrouwen
en achthonderd kinderen, vestigt de aandacht
Uwer Excellentie op het protest der directie van
bovengenoemde Maatschappij dato drie-en-twin
tig Augustus gericht tot de Nederlandsche Re
geering en op de funeste gevolgen van het
fnuiken der Petroleumindustrie in deze gewes
ten voor zevenentwintig honderd Europeanen en j
vierenvijftigduizend Aziaten, wier bestaan af-
hankeüjk is van de Bataafsche Petroleum-1
i Maatschappij; dringt aan op rijpelijke overwe-
ging der vitale belangen van zoo groot deel
van bevolking Nederlandsch-Indië bij vaststel-
iling houding Nederlandsche Regeering ten op
zichte der nieuwe Petrolcumbelasting; stipuleert
dat huidige heffingen en verwezenlijking nieuw
1 ontworpen plannen slechts nadeel voor alle be-
i trokken partijen zullen hebben; verzoekt stap-
j pen te doen welke zullen leiden tot opheffing
j van alle bovengenoemde bestaande en alsnog tc
heffen lasten; opdat nadeelige gevolgen voor
j het personeel werkzaam in de petroleumindus
trie uitgesloten worden.
Hoogachtend,
Hoofdbestuur Personeelsvereniging".
Afschrift van dit telegram is gezonden aan
alle ministers. Kamerleden en dagbladredacties.
Alg. Ned. Zuiveibond.
I De Algcmecne Nederlandsche Zuiveibond
i (F. N. Z). heeft te den Haag onder voorzitter-
I schap van den oud-minister dr. Posthuma, een
algemeene vergadering gehouden, welke ten
deele werd bijgewoond door Z. K. H. den Prins.
De voorzitter, de heer dr. Posthuma, sprak
een openingsrede uit, waarin hij er op weer, dat
het heden de eerste maal was, dat hij het voor
recht had de algemeene vergadering van den
F. N. Z. te mogen openen. Spr. ving aan met
het geven van een overzicht van de verhouding
van den bond tot de regeering en herinnerde
er aan, dat op 14 September 1920 den Minister
van Landbouw verzocht werd een commissie
van onderzoek naar den productieprijs van de
melk in te stellen. De Minister bleek echter van
oordeel, dat het beter was, dat door de F. N.
Z. de bedrijven worden aangewezen, waarvan de
bestaande rekeningen zouden kunnen worden
nagegaan. Aan dit verzoek werd voldaan en met
belangstelling wacht men thans het resultaat van
dit accountants-onderzoek af. Zulks mede in
verband met de bestaande meening dat de melk
veehouder te veel geld voor zijn melk vraagt.
Spr. zou het gelukkig achten, als van officieele
zijde nu eens de waarheid werd vastgesteld,
want daardoor moeten wij aldus -spr. ons
gesterkt voelen bij onzen strijd voor wat wij
meenen, dat het goed recht is van den boer, nl.
voor zijn producten datgene te ontvangen, wat
zij op de wereldmarkt waard zijn.
Uitvoerig stond Spr. vervolgens stil bij hêt
wetsontwerp, houdende voorschriften tot rege
ling van den uitvoer van boter en kaas, in welk
verband hij ook de botercontrole aan een be
spreking onderwierp. Het bestuur van den F. N.
Z. zal pal staan om het instituut van de boter
controle onverwacht te doen handhaven, omdat
elke verwachting zou moeten leiden tot bena
deeling van de positie van den zuivelbereiden-
den boer.
Het leveren van melk aan Duitschlond bracht
de F. N. Z. eveneens in aanraking met de re
geering. Als het verder noodig is, dat aan
Duitschland melk wordt geleverd, zonder dat
dc uitvoer van melk vrij is, dan hechten wij
zoo zeide Spr. er aan, dat de organisaties bij
de uitvoering worden gekend.
Eindelijk wees Spr. er nog op, dat het aan
het bestuur niet is mogen gelukken den Minister
van Landbouw te overtuigen van de wensche-
lijkheid, dat de F. N. Z. alsnog in de gelegen
heid worde gesteld aan de voorbereidende werk
zaamheden voor een eventueel in te stellen
Landbouwraad deel te nemen. Spr. besloot dit
gedeelte van zijn beloog met de verklaring
dat de F. N. Z. bereid is de regeering zooveel
mogelijk bij het bevorderen van de belangen
van de zuivelbereiding te steunen en dat hij dit
niet in bekrompen, maar in ruimen zin zal doen.
(Applaus).
Daartegenover vraagt de F. N. Z. echter waar
hij in aanraking komt met de Regeering, dat
men goed zal willen inzien, dat de F. N. Z. is
een vereeniging van landbouwers, die niet wen-
schen te worden gecommandeerd door welken
ambtenaar don ook, doch die over hunne belan
gen wervschen mee te spreken en mee te ver-
deelen. (Applaus).
Ten slotte vroeg Spr. nog de aandacht voor
eenige vraagstukken van inwendige organisatie,
waarbij hij o.m. er op wees, dat zoo goed als
het rijksbotermerk indertijd voor het herstel van
onzen naam een grooten dienst heeft bewezen,
ook het rijkskoasmerk een groote steun kan zijn.
Maar boven alles zal dienen te staan de aan
bieding van onze. producten in het buitenland
door personen of vereenigingen, die het volle
vertrouwen bezitten. Tn dit verband wees spreker
op de groote beteekenis van coöperatieve ver
eenigingen. Aan hen, die vreezen dat de coöpe
ratie en met name de voortgezette coöperatie,
zal leiden tot socialisatie, zou Spr. willen zeg
gen, dat er geen grootcr vijand is van de socia
lisatie dan de coöperatie, mits deze dan ook
maar zoodanig werkt, dat ieder lid voelt, dat
zijn belang goed wordt bevorderd.
Vervolgens deelde de voorzitter mede, dat aan
een tot hen gerichte uitnoodiging deze verga
dering bij te wonen, o.a. gevolg was gegeven
door de Kamerleden Van Rappard en Winter-
mnns, door den directeur-generaal van den
landbouw, den heer Van Hoek, door den in
specteur van den landbouw, den heer Kake-
beeke, door den insnecteur van het landbouw
onderwijs dr. Van der Sande en door den in
specteur van het veeartsenijkundig toezicht dr.
Rcmmelts, terwijl het Kon. Nederl. Landbouw-
Comité en de Holl. Maatschappij van Land
bouw zich eveneens hadden doen vertegenwoor
digen.
Na een korte pauze las de secretaris, de heer
Geluk, wegens een keel-ongesteldheid van den
heer J. J. C. Ament, voorzitter van den Ned.
Zuiveibond, te Roermond, een inleiding van de
zen heer voor over „De beteekenis van onze
federatieve organisatie op zuivelgebied." Spr.
herinnerde aan de oprichting van dan F. N. Z»
die zijn werk onder guiwtige omstandigheden
aanving. Er viel voor deze organisatie, die de
bevordering der nationale belangen op zuivel
gebied ten doel had, veel werk te verrichten.
Zoo had bijv. onze boter, tengevolge van de
gepleegde vervalschingspraktijken, in het bui
tenland een slechten naam verkregen.
Wegens het binnentreden van Z. K. H. den
Prins onderbrak Spr. hier zijn inleiding, teneinde
den voorzitter in de gelegenheid te stellen den
Prins welkom te heeten.
Hierop zette de heer Geluk zijn voorlezing van
de inleiding van den heer Ament voort. De in
voering van het Rijksbotermerk kon alleen het
beoogde doel niet bereiken. Met het oog daarop
voerde de F. N. Z. zoogen. kwaliteitsattesten in,
die echter niet het resultaat bleken te hebben,
dat er van verwacht werd, in verband waarmede
de uitgifte daarvan in 1921 gestaakt werd. Spr.
wees vervolgens op de verschillende dingen, die
nog door den F. N. Z. zijn gedaan, voor de be
vordering van het zuivelbedrijf, waarbij hij o.a.
meer de aandacht vestigde op de boterkeurin-
gen, het streven naar verbreiding van meerdere
kennis omtrent dit bedrijf, het verzamelen van
statistische gegevens, wetenschappelijke proef
neming de door den F. N. Z. verrichten arbeid
in het belang van de oplossing van het vraag
stuk der kaascontrole, alsmede de in het buiten
land gevoerde propaganda.
Eindelijk stond Spr. nog stil bij den arbeid
van het coöperatief zuivelbedrijf in de moeite
volle oorlogsjaren.
Spr. besloot met den wensch, dat in de toe
komst de bij de Federatie aangesloten bonden
hecht aaneengesloten zullen optreden (Applaus).
De heer Joh. Obbink, voorzitter van den Gel-
dersch-Overijselschen Bond van Coöperatieve
Zuivelfabrieken te Aalten, hield hierop nog een
inleidin gover „Het coöperatieve zuivelbedrijf
en haar dienaren." Spr. wees o.m. op de ge
wichtige plaats van do coöperatie in den land
bouw.
Spr. onderwierp het niet voldoende medeleven
der bestuursleden in het toezicht en de techniek
van het bedrijf aan een beschouwing, waarbij
hij o.m. als middel tot verbetering het benoemen
van een gedelegeerde aangaf, die zich speciaal
met de technische aangelegenheden op de hoog
te kan stellen, waarvoor hem eventueel een ver
goeding wegens tijdverlies ware uit te betalen.
Veel zou ook gewonnen zijn, indien elkeen,
met terzijdestelling van persoonlijke gevoelens,
er toe kon besluiten de coöperatieve belangen
volkomen zuiver te dienen. (Applaus).
Hierop werd de door bijna 700 personen be
zochte vergadering gesloten.
Centraal bureau hersenonder
zoek. Naar de Tel. verneemt zal het Rijks
Centraal bureau voor hetsenonderzoek, dat, te
Amsterdam zal worden gevestigd en waarvoor
door de gemeente Amsterdam, een terrein zal
worden beschikbaar gesteld, gebouwd worden
aan den Amsteldijk, naast het café „Halfweg 't
Kalfje."
Het ligt in de bedoeling spoedig met den
bouw aan te vangen.
t— Vrijzinni g~d emocratische ge
meenteraadsleden. De Vereeniging van
Vrijzinnig-Democratische Gemeenteraadsleden
in Nederland heeft te 's-Gravenhage hare jaar-
lijksche vergadering gehouden.
In de Zaterdagavond gehouden (huishoude
lijke) vergadering werd de heer Kortland als
bestuurslid herkozen.
Zondag werden behandeld de onderwerpen
„Gemeentelijke woningbouw" en ^Gemeente
lijke prijspolitiek".
Het eerstgenoemde onderwerp werd ingeleid
door mr. J. Limburg, lid van Gedeputeerde
Staten van Zuid-Holland, en voorzitter van den
Woningraad en vroeger jaren lang voorzitter
van het (voormalig) Rijks woningcollege. Hij
achtte het den plicht van de gemeenten om
voortdurend het oog te houden op den woning
nood. Daarvoor is noodig een goede woning
statistiek en een goede woningbeuis.
Dr. B. J. Abrahams, raadslid en oud-wethou
der van Amsterdam, leidde hierna in het on
derwerp „Gemeentelijke prijspolitiek".
Hij wees er op, dat de prijsregeling der ge
meente niet kan gebonden worden aan voste
regelen. Men zal telkens alle factoren moeten
bezien. In de toekomst zal men zich moeten
bepalen tot het bij elkaar brengen van produ
cent en consument. De gemeente zal zich uit
al deze bemoeiingen moeten terugtrekken. Het
grootbedrijf in allerlei artikelen acht spreker
niet aanlokkelijk.
De heer Van Aalten, de voorzitter, achtte het
juist dat men zich onthoude van 't aanbevelen
van een bepaald principe. Laten we hier zei-
de hij geen principieele uitspraak doen.
Dan zorgen we dat de middenstand zij de scha
kel tusschen producent en consument, hetwelk
zijn roeping isals hij maar niet onraadt in
een schakel die zooveel mogelijk winst wil ma
ken.
Stand der landbouwgewassen op
17 September.
In het desbetreffende overzicht betreffende te
velde staande gewassen en de oogstuitkomsien
van die, waarvan de vruchten, reeds zijn ver
zameld, wordt o.a. gezegd
„In het overzicht betreffende den stand der
gewassen op 20 Juli werd gewezen op de ge
ringe hoeveelheid neerslag gedurende de groei
periode van de gewassen. Ook de Augustus
maand cn de eerste dagen van September wa
ren droog. In Augustus viel gemiddeld 43 m.
M. water tegen 80 m.M. normale mnandscm.
Verder kenmerkte de genoemde maand zich
door veel zonneschijn (194 uren, tegen 166 nor
maal.) De eerste tien dagen van September kwa
men vrijwel met Augustus overeen. Van 10 tot
14 September viel betrekkelijk veel regen.
Het mooie weer in Juli en Augusnis was bij
zonder gunstig voor de rijping en den oogst der
granen. Vooral de wintergranen hebben dan ook
een bijzonder goeden oogst geleverd. Ook de
erwtenoogs.t .wase buitengewoon goed. De aard
appelen zullen in het algemeen een vrij goed
gewas leveren. Hier en daar gaan de knollen
doorgroeienwaar dit niet het geval is, daar
is de kwaliteit zeer goed. Daar de phytophtora-
ziekte zich niet heeft voorgedaan en dus zoo
goed als alle knollen geoogst kannen worden,
mga hij een ijvr goeden stand toch een nor
male opbrengst worden verwacht. Ook de sui
kerbieten vertoonen een bevredigenden stand,
terwijl de regen, in de eerste Helft van Septem
ber gevallen, dit gewas nog 'eer ten goede
komt.
In het algemeen kan dus de opbrengst der
geoogste en de stand der nog te velde staandéf
akkerbouwgewassen tot tevredenheid stemmen^
Een uitzondering moet worden gemaakt voo»
de verschillende groenvoedergewassen. De kla*
vers staan over het algemeen matig tot slecht
en de herfstknollen en spurrie, welke als na3
gewas worden verbouwd, rijn geheel of teifj
deele mislukt.
Als men bedenkt, dat de twee laatstgenoemd^]
gewassen in hoofdzaak producten van de zaïn
gronden zijn, welke in het najaar en den vooru;
winter moeten dienen als veevoeder, waardoo^
een deel van het hooi wordt uitgespaard, dai<
zal men die mislukking als ernstig moeten be-r,
schouwen, want in de eerste plaats was de hooi*?
oogst slechts matig en kwam van de tweedy
snede niets terecht en in de tweede plaats moest
tengevolge van den zeer onvoldoenden gras*?
groei, reeds gedurende de weideperiode een
deel van het hooi worden bijgevoederd, om het
vee voor verhongeren te bewaren.
Als er klachten worden vernomen over den
schadelijken invloed der droogte op den land*ï
bouw, dan zijn die, om de bovengenoemde ros
den, voor het veehoudersbedrijf, en dan wel spe*
ciaal op de hoogere gronden, zeker niet mis
plaatst. Daar in de zandstreken de veehouderij;
een zeer belangrijk deel van het landbouwbedrijf
uitmaakt, kan de rijke roggeocgst de schade
daar niet goedmaken.
Vervoer van Stieren. Het bestuur,
der afdeeling 's-Gravenhoge der Ned. Ver. tot
bescherming van Dieren heeft tot B. en W. het
verzoek gericht in de politicverordening te doen
opnemen het verbod om stieren op straat te la
ten gaan of anders te vervoeren dan per as<
Het is aan adressant nomelijk gebleken, dat het
vervoer der aan de veelossing uitgeladen stie<
ren in het bijzonder aanleiding geeft tot mis<
handeling, omdat deze dieren moeilijk in be-*
dwang zijn te houden. Een voorschrift als hie*
bedoeld is dan ook reeds genrimen tijd in de(
Rotterdamsche politic-verordening opgenomen;
Een Volkshuis te Kralingen. Ir
het gemeentelijke schoolgebouw te Krnlïngen ft
Zaterdag het Kralingsche Volkshuis geopend^
dat hetzelfde beoogt als het in het Westen be*
staande Ons Huls, n.l. voor de kinderen het
vormen van clubs, handenarbeid, timmeren, ver*
tellen en een bibliotheek; voor meisjes en jon*
gens van 1418 eveneens het vormen van
clubs, een koor, kook- en huishoudles, gymnas
tiek en openluchtspel, timmerlessen en uitleen-
bibliotheek. Voorts aanvallend lager onderwijs,
voor vrouwen de verzorging van het jonge
kind, een koor, kooklessen, verstellen, knippen,
versiering van kleeding en gebruiksvoorwerpen.
Tevens is er een lees- en speelzaal voor de
kinderen en een ontspanninglokaal. Ook zullen
er tentoonstellingen gehouden worden. Kortom
er zal alles gedaan worden wat tot ontwikkeling
en beschaving strekken.
Ook de wethouder van onderwijs, die bij da
feestelijke opening tegenwoordig was, betuigde
na de openingsrede van den vooizïtter, mr. H. M<
A. Schadee* zijn ingenomenheid met deze sticht
ting door het particulier initiatief in het leveil
geroepen.
Het geheel zal onder leiding staan van di»
directrice mej. S. Plate.
Om een woning! 'tls lastig geeft
woning te hebben, ontzettend lastig, en het itf
te begrijpen, dat een woningzoekende, tot uiter
ste wanhoop gedreven, wel eens tot zonderling^
middelen zijn toevlucht neemt.
In de Sarphatistraat te Amsterdam zijn bure
aux van den Woning dienst. Dezer dagen kwant
een man, vergezeld van zijn vrouw en eenige
kinderen, zich daar vervoegen en vertellen, dat
hij geen woning had.
Of de dienst er nu maar voor wilde zorgen!
Maar die kon ook maar niet op slag helpen.
Toen kwam de man los.
„U hebt hier kamers genoeg, u bent verplicht
ons er een paar af te staan."
rt Was uiterst moeilijk den man tot rede tel
brengen, doch ten slotte stemde hij toe nog eena
op zoek uit te gaan. Maar als hij niet gauw.
wat vond, dan zou hij terug komen en als hem
dan geen kamers werden afgestaanHij was
nog wel wat mans, dan zou het gezin eenvou
dig een bureau betrekken. Niet goedschiks, dafl
maar kwaadschiks.
In afwachting van den terugkeer kwam eet.
politieagent een oogje in het zeil houden.
School- en Kerknieuw».
Reorganisatie der Ned. Herv
Kerk. Een modern predikant wijst er m he^
Hbld. op hoe de Ned. Herv. kerk een flinkef
„reorganisatie" noodig heeft.
Er zijn 390 gemeenten met minder dan 500.
zielen, tezamen iets meer dan 100.000 leden
tellende of plm. 275 leden gemiddeld per pre*
dikant. Daartegenover staan Amsterdam, Rotter-'
dam en Den Haag met 62 predikanten voofl
536.000 leden, d. w. z. 8650 zielen per predi
kant.
Die 390 predikanten in hun nagenoeg riek
looze gemeenten vormen natuurlijk voor de fW
nancieele uitvoering van het reglement een strop^
aldus bedoelde schrijver.
Die 400 gemeenten moeten z. i. verminder^
worden tot 200, als 't kan 100. Zuid- en Oost-
Noord-Brabant en Limburg moeten niet meet]
dan tien gemeenten vormen. Het is de puurstd1
dwaasheid voor twee ambtenaars- en drie boe*
rengezinnen in Brabant een dominee te hebbel^
en tegelijk honderden ambtenaars- en dirizena;
den arbeidersgezinnen te Amsterdam en Rotter«j
dam en Enschedé aan zichzelf, d. w. z. aan di^j
wildernis dezer tijden, over te laten. WaaronÉ
benoemt de Synode niet zonder dralen een com»fi
missie van deskundigen, die met soepele maari
vaste hand de lijnen der absoluut-noodzakelijk^
combinaties aangeeft. Hier is drieërlei mogelijkjp
heid:
a. een aantal dwerggemeenten vormt één gö^
meente, waar een rondtrekkend predikant zijfi;
moeilijken, maar afwisselenden en behoorlijke^
werkkring vindt;
b. tal van gemeenten worden ingelijfd in eeri
bestaande, die zeer goed eenige toevoeging kax|
lijden; *-
c. eenige kleine gemeenten zijn er, waarvan^
door er van een grootere naburige gemeent^
een stuk bij te voegen, een kring te maken, duï
de moeiten en kosten van een zelfstandig göw
heel waard zijn. Daar volgens mimstrieele toe«
zegging de rijkstractementen blijven, zullen dezcï
gemeenten, aldus gereorganiseerd, waarschijn*?
lijk zichzelf bedruipen. A
Het welslagen der kerkelijke Hnand.eering,
w. z. de gansche toekomst der kerkelijke org**^
nisatie, staat of valt, aldus de moderne
dikant met dit probleem^
