ST. EmiLION
bij 1.1. fflöïïll In., litr.str. 17. Tel. 145
"binnenland.-
Per fflesch f 1.75, per anker f 72-.
I
hospitaal van Jontcndo, waaraan hij vele jaren i sche fegeering voor den voorspoed der Vere
J on «fAAe hot nAronAtrlirre nrolvim
verbonden is geweest, een instituut worden ver-
tonden, dat zijn naam zal dragen. Daarin zul-
|len cursussen worden gehouden in alle onder
deden der geneeskundige wetenschap terwijl in
het laboratorium gelegenheid zijn zal voor we-
te^chnppelijk onderzoek. Het gebouw alleen
f 500.000 kosten.
Kameroverzicht.
Eerste Kamer.
Tn de vergadering van Donderdag was aller
eerst aan de orde een regeling van werkzaam
heden.
De Voorzitter deelt mede voornemens te
eenigde Staten en voor het persoonlijk welzijn
van den president over, waarop president Har
ding antwoordde „Ik dank u voor uw vriend
schappelijke gevoelens, mij zoo juist betuigd,
en ik stel er prijs op u te verzekeren van mijn
hartelijl.en wensch en dien van mijn landge-
nooten voor den voorspoed en het geluk van
het Nederlandsche volk. Ook stelt ik uw goe
de wenschen voor mijn persoonlijk welzijn op
hoogen prijs. Aan de vriendschappelijke re
laties, die tusschen beide landen hebben be
staan sedert de stichting van deze republiek,
vasthoudend, geef ik u de verzekering, dat 't
een aangename taak zal zijn om met u mede
te werken aan de verdere ontwikkeling dezef
verhoudingen."
ORIGINEELE
zeer aan te bevelen
Bordeaux, gewas 1917
heeft hem verweten, dat hij in den loop der
jaren zou zijn veranderd en' verkleurd. Bewijzen
kon hij evenwel, dat zijn hoofddenkbeelden van
188090 op het oogenblik nog dezelfde zijn.
Zijn opifie omtrent de noodzakelijkheid van de
vrije ontwikkeling van het particulier initiatief
niet veranderd. Vroeger zoowel als thans is
DeEngelsche Gezant te *s-Graven~
hoge. Sir Renald Graham, omtrent wien thans hij van meening, dat geen land tot bloei kan
eijn in den loop der vergadering van heden jter bevoegder plaatse gebleken is, dat hij voor I komen zonder vrij baas te laten aan het par
ieen oogenblik over te gaan tot een vergadering cen onderen post bestemd zal worden, zal eer- ticulier initiatief. Ten bewijze ritteerde hij een
met gesloten deuren, ter bespreking van een lan£ 's-Gravenhage vertrekken. J deel uit een rede van T891 en een clausule uit
plaatsveivanger van den heer Francois. (De - De heer Reichel, secretaris der Duitsche ff" v°n voor den Economischen Bond.
VI/VTA hnnl* ham «raai --1 f.
heer Francois is commies ter griffie van de
Eerste Kamer, die ontslag heeft gevraagd we
gens vertrek naar Indië).
Wijziging Arbeidswet 1919.
Ingekomen is het door de Tweede Kamer aan
genomen wetsontwerp tot wijziging der Arbeids
vet 1919.
De Voorzitter verzoekt den leden zich in
le afdeelingen te begeven tot het onderzoek van
dit wetsontwerp.
De vergadering wordt voor een half uur ge
schorst.
Te 11.20 wordt de vergadering heropend.
Onteigening.
Zonder beraadslaging of stemming wordt aan
genomen het wetsontwerp tot onteigening voor
de uitbreiding van het phnrmacologisch labo
ratorium der Rijksuniversiteit te Utrecht.
Leerplichtwet.
Behandeld wordt vervolgens de gedeeltelijke
herziening der Leerplichtwet.
Het wetsontwerp wordt aangenomen met 32
•tegen 3 stemmen. Tegen stemden de heeren
Lucassen, De Waal Malefijt en Idenburg.
De voorzitter doet hierop de deuren slui
ten, doch deelt te voren mede, dat de verga
dering na de pauze zal worden hervat.
Verhooging van wachtgelden.
Het wetsontwerp tot verhooging van wacht
gelden genoten tengevolge van de ontbinding
van arrondissements rechtbanken, kantonge
rechten en raden van beroep wordt, na door
minister Heemskerk tegenover den heer van
id e r F e 11 z te zijn verdedigd, aangenomen met
01 tegen 9 stemmen.
Daarna kwam aan de orde het wetsontwerp tot
verhooging der
belasting op gouden en zilveren werken
De heer Smeenge ontwikkelde verschillen
de bezwaren en wenschte dat de behandeling
van het wetsontwerp uitgesteld werd tot meer
vaste tijden zijn aangebroken.
De minister, de heer De Geer, het ontwerp
verdedigende, betoogt dnt de belastingverdub
beling reeds lang had moeten geschieden.
Het wetsontwerp wordt ten slotte zonder stem
ming aangenomen, nadat een voorstel-Smeenge
öm het ontwerp van de agenda of te voeren,
was verworpen met 19 tegen 11 stemmen.
Verschillende wetsontwerpen.
Voorts werden o.a. nog aangenomen het wets
ontwerp tot aanvulling en wijziging van de wet
van 10 November 1900 houdende algemeene
regels omtrent het Waterstaatsbestuur en het
(Wetsontwerp tot wijziging der Arbeidswet 1919.
De behandeling van het voorstel-Van Embden
tot wijziging van het Reglement van Orde, werd
uitgesteld tot een volgende vergadering.
De Kamer ging uiteen tot 8 November, s av.
half 9.
Tweede Kamer.*
In de zitting van Donderdag zijn de inter
pellate es~Dri on betreffende overwerkvergunnin-
gen overeenkomstig de arbeidswet en -Van Rap-
pard over grensbewaking in de verboden strook
toegestaan. Ze zullen op een nader te bepalen
flag worden gehouden.
Aan de orde is de wijziging in het
Indische regeeringsreglement
instelling van provinciale rcgentschaps* - en
J)essa raden).
De heer Van Beresteijn meent, dat veel
te veel ter uitvoering aan het uitvoerend gezag
wordt overgelaten; dat de nieuwe bestuurslicha
men niet voldoende autonomie zullen krijgen en
flat ambtelijke decentralisatie neerkomt op ver-
jp-ooting van den invloed der bureaucratie. Spr.
stelt voor de behandeling uit te stellen tot na de
Grondwetsherziening, waarbij de grondslagen
van het Indische bestuursstelsel worden herzien.
Dit voorstel wordt verworpen met 17 tegen 18
Stemmen.
De heer De Muralt ziet in het ontwerp een
goede beginselenwet, die het zelfbestuur krach
tig in de hand kan werken.
De heer A 1 b a r d a betoogt, dat het ontwerp
totaal onvoldoende is, en niet geeft wat in 1918
aan Indië is beloofd.
De heer Gerretson begroet het ontwerp
ïmet sympathie. Hij acht het in het belang van
3e ware democratische ontwikkeling van Indië.
De heeren VanRijckevorsel en Scheu-
rer zullen het ontwerp gaarne steunen. Zij
^chten het voorgestelde een sympathieke daad
in het belang der Indische bevolking.
De heer W ij n k o o p ziet in het ontwerp een
jcgepraal der bureaucratie en van het liberaal-
fco pi talis tische regiem.
Minister De Graaff betoogt, dat het ont
werp niet anders doet dan den grondslag leggen
voor het gebouw der zelfstandigheid van Indië.
Een meer algemeene herziening is in voorberei
ding. Er is geen sprake van bevordering van de
macht der bureaucratie.
Na re- en dupliek worden de beraadslagingen
Verdaagd tot morgen te één uur.
Legatie te 's-Giavenhage zal wegens een andere
bestemming de Residentie verlaten.
Een Nederlandsch officier naar
Frankrijk. De Tel. deelt mede, dat de minis
ter van Oorlog den commandant van het veld
leger heeft doen weten, dat het in zijn vooipe-
men ligt om te trachten te verkrijgen, dat een
Nederlandsch beroeps-officier in de gelegenheid J
wordt gesteld in Frankrijk het Instituut en de
opleiding van de reserve-officieren aldaar te be-
studeeren.
In verband hiermede is medcdeeling verzocht
van een beroeps-officier, die in alle opzichten
geschikt wordt geacht voor het vervullen van
deze opdracht en daartoe genegen is.
De Grondwetsherziening. Over
de wetsontwerpen tot grondwetsherziening is
eindverslag uitgebracht door de Commissie van
Rapporteurs, die, na kennis genomen te hebben
van de Memorie van Antwoord op het voorloo-
pig verslag wegens deze wetsontwerpen, van oor
deel is, dat door deze gewisselde schrifturen de
openbare beraadslaging over de voorstellen ge
noegzaam is voorbereid.
De wijziging der Invaliditeit s-
wet. De heer Snoeck Henkemnns heeft op het1 hoorlijke arbeidswetgt
wetsontwerp tot wijziging der Invaliditeitswet
een tweetal amendementen voorgesteld, waarvan
de bedoeling is te voorkomen, dat personen, die
Men heeft hem veel verweten, maar men heeft
van hem niet kunnen zeggen, dat cr inderdaad
verschil was tusschen wat hij in theorie beleed
en wat hij in de praktijk deed
Men kan voorstander zijn van het particulier
initiatief cn toch meenen, dat enkele bedrijven
van monopolistisch karakter aan de zorg der
overheid moeten worden overgelaten. Uit prin
cipe moet men zelfs bedrijven, welke geen con
currentie kunnen dulden, niet overlaten aan het
particulier initiatief. Intusschen is er veel ver
anderd. De invloed der democratie nam toe,
speciaal die dersociaal-democratie, en nu is
een gqed beheer van een overheidsbedrijf niet
denkbaar onder een sociaal-democratisch ge-
^•^ente^estuur. De mocht der vakvereenigingen
is grooter geworden, de moderne vakvereeniging
m tg een bijwagen genoemd worden van de soci
aal-democratie. Hieruit vloeit voort, dat bij een
eventueel conflict tusschen arbeiders en direc
teuren in een overheidsbedrijf onder een soci
aal-democratisch gemeentebestuur de arbeider
in het gelijk zal gesteld worden. Gebrek nan
discipline zou het gevolg zijn en hoewel streng
tegen willekeur gewaakt moet worden is dis
cipline in een bedrijf een eerste voorwaarde.
Sterk heeft spr. gepropageerd voor een be-
eving, maar hij huilt
in hel koor ven hen die meenen dat dit thans
overdreven wordt.
Er was 10 h 20 jaar geleden meer dan thans
krachtens de aan te brengen wijzifing in de In- reden om de economisch zwakken te bescher-
validiteitswetverzekcring zouden worden opge- men- De*vokvereenigingcn en de weikgevers zijn
nomen en die den leeftijd van 65 jaar zouden 1 veel meer gelijkwaardige partijen geworden en
naderen, de renten zouden derven op grond, dat nu passen geen dwingende maatregelen van
zij niet het voldoende aantel premies zouden overheidswege meer, maar veeleer aanvullende
kunnen in rekening brengen, hetgeen voor hen
feitelijk onmogelijk was, omdat zij krachtens het
bestaande art. 354 van de Verzekering waren
uitgesloten.
Salarissen Rijkszuivelvisi-
t e u r s. Blijkens een nader antwoord van den
minister van Landbouw op de vraag van het
Tweede Kamerlid den heer Deckers betreffende
maatregelen.
De oorlog heeft ten gevolge gehad, dat groo-
tere vragen aan het leven worden gesteld. Wij
hebhen tijdens den oorlog gehad een fictieve
hoogconjunctuur. Men heeft dit niet willen in
zien. maar een feit is het thans, dat ook in de
landen m"t de beste valuta de toestund ellendig
is. Overal is een ontwrichting als de wereld nog
nooit heeft gezien, een gevaar voor de toekomst
r. cue .vuiiic.uu vav.. - V.V.». ycvuai VUU1 Ue TOCKOmS'
verhooging der salarissen van de Rijkszuivelvisi- zóó groot, als de wereld nooit heeft gekend,
teurs is, in verband met den minder gunstigen I de economisten hebben niet ingezien, dat de vol-
toestand van 's Rijks financiën, welke het noodig I keren geregeerd werden door staatslieden, die
maakt, dat althans voorloopig geen incidenteele
wijzigingen in de salarissen van burgerl. Rijks
ambtenaren worden gebracht, tenzij men met
een noodtoestand te maken zoude hebben, van
een herziening van de salarisregeling der Rijks-'
zuivel visiteurs thans afgezien en zal deze eerst
bij de voorgenomen technische herziening van
het Bezoldigingsbesluit worden overwogen.
Staatstoezicht op de spoor wegen.
De Minister van Waterstaat heeft een com
missie ingesteld, welke zal onderzoeken, of en in
hoeverre de voorschriften betreffende het Staats
toezicht op de spoorwegdiensten en de praktijk
dier voorschriften wijziging behoeven in ver
niet voor hun taak berekend waren, dat géén
regeëring der oorlogvoerende landen boven
het volk stond, doch dat ze slaaf was van de
volkshartstochtcn. Men wilde winnen, óók al
moest men net als de overwonnene kapot gaan.
Slechts een periode van noesten ingespannen
arbeid kan nu redding brengen. Een wonder was
het als het anders ware. Niet de wet-Aalberse,
geen enkele wet ter wereld, is schuldig aan de
zen toestand, welke in alle landen vrijwel gelijk
is, maar men heeft niet de itcodige overgangs
maatregelen gekomen en der arbeidskracht te
veel beperking opgelegd.
Mr. Treub kwam vervolgens tot de politiek in
enge ren zin. Méér dan iemand anders heeft hij
band met de veranderde verhoudingen, welke ffewerkt voor de formuleering van het beginsel
zijn ontstaan door de nadere overeenkomsten Program van den Vrijz.-Dem. Bond, welks be-
tusscihen den Staat en de Maatschappij tot Ex- [pnselcn hij nog kon onderschrijven. Men heeft
ploitetie van Staatsspoorwegen en de Holland*
sche IJzeren Spoorweg-Maatschappij, bekrach
tigd bij de wet van 28 Juli 1921 (Stbl. No.
1011).
In die commissie zijn benoemdtot lid en
voorzitter dr. C. Lely, lid van de Tweede Ka
mer te- 's-Gravenhage tot ledenjhr. J A. van
Kretschmar van Veen, lid van den Raad van
Commissarissen der Maatschappij tot Exploita
tie van Staatsspoorwegen cn der Hollandsche
IJzeren Spoorweg-Maatschappij te Hilversum
mr. G. van der Meulen, administrateur, hoofd
der afdeeling Spoorwegen van het departement
van Waterstaat te s-Gravenhage A. H. W. van
der Vegt, voorzitter van den Raad van Toe
zicht op de Spoorwegdiensten te 's-Gravenhage;
tot lid en secretaris mr. H. J. Silvergieter Hoog
stad, secretaris van den Raad van Toezicht op
de Spoorwegdiensten te 's-Gravenhage.
Bet staatsmijnbedriji.
Op de vragen van den heer De Konter be
treffende de finoncieele uitkomsten van het
Stoatsmijnbedrijf sedert 1 Jnn. j.l. heeft Minister
van IJsselsteijn geantwoord, dat de opbrengst'
in dien Bond evenwel die beginselen slecht toe
gepast. Men durft niet bekennen, dat de arbeids
tijd verlengd en de loonen verlaagd moeten wor
den en wanneer hij niet uit dien Bond was ge-
drongen, zou hij zijn invloed aangewend hebben
om hem in die richting te sturen. Buiten onzen
eigen wil om dringt zich thans de economische
kwestie op den voorgrond. Spreker heeft nooit
een afscheiding gewild, maar steeds gewezen op
de noodzakelijkheid van samenwerking. Met ver
eende krachten zal men moeten werken aan het
j economische probleem, al erkent men gaarne
de hoogere geestelijke waarde van andere pro
blemen.
M r; P- v 3 n F o r e e s t. Het oud-lid van
I de 1 wee de Kamer mr. P. van Foreest, te Heilo
I is ernstig ongesteld.
F' H' v a n d P n H e 1 m. f Op 65-jarigen
leeftijd is overleden de heer F. H. van "den
Helm, in leven notaris te Ouder-Amstel.
Rotterdamsche gemeente-
r o a d. De Rotterdamsche gemeenteraad heeft
zijn gistermiddag gehouden vergadering
der productie was ƒ27.170.425.54, de produc- Sicedgekeurd een voorstel om een pand te hu-
tiekosten bedroegen 27.521.082.42, bruto j n'n voer huisvesting 'van verpleegsters uit het
7ip!;f.n]mie nnr. 131 i
Berichten.
H Aan de Staatscourant van gisteren ontlee-
nen wij nog het volgende Kon. besluit:
is aan A. M. W. ter Laag, te Oosterbeek ver-
fleC verleend tot het aannemen van het orde
boeken van ridder Tste klasse der orde van St.
Plaf van Noorwegen.
de I
overschot 848.441.12, geraamde afschrijvin
gen 2.296.000, verlies dus 1.447.558.88.
Per ton bedraagt het verlies dus 1.23, ter
wijl in 1920 per ton een winst van 2.20 werd
gemaakt.
De oorzaak van het verlies ligt in de daling
ziekenhuis aan den Bergweg, waardoor het mo
gelijk wordt, aldaar de 45-urige arbeidsweek
in te voeren.
Voorts werd de gansche middagzitting in be
slag genomen door de behandeling van een
voorstel von B. en W. tot het verleenen van
der kolenprijzen, welke slechts voor een klein een tijdelijk subsidie, groot 123,500, tot het
gedeelte goedgemaakt kunnen worden door
goedkoopere materialen en lagere loonen. Daar
de productiekosten voor ruim bestaan uit
loonen en sociale verzekeringen, was het onmo
gelijk de daling van den kostprijs gelijken tred
te doen houden met de vermindering der op
brengst.
Maatregelen zijn genomen om door een zoo
zuinig mogelijk beheer de zelfkosten
nog tot een lager peil terug te brengen. Ge
tracht zal worden op deze wijze het geleden ver
lies in te halen en verdere tekorten te voor
komen. Hierbij moet echter in het oog worden
gehouden, dat de resultaten vnn een mijnonder
neming in hooge mate beheerscht worden door
den toestand der kolenmarkt, welke op het
oogenblik buitengewoon onzeker is.
Hofprediking. Zondag a. s. zal
prgedikbeurt in de Hofkapel van het Paleis HetTrent»'* afscheid van de politiële.
Loo worden vervuld door Prof. Dr. H. Th. Ob- I Hr Trclrb heeft gisteend te Groningen zijn
i oog eeraar te Utrecht. afscheidsrede van de politiek gehouden. Nadat
4i„.. [de heer W. G. v. d. Berg, voorzitter der afdee-
T Amerika. ]ln(r Gronin?(,n den Vrijheidsbond, een
e_, A. mei _t ons uit Washington dat wcoi d ter inleiding had gesproken, begon mr.
nieuwe Nederlandsche ge- jTreub met de verklaring, dat hij alhoewel hij
tant, zo September door president. Harding thans geen actief deel meer zal hebben aan het
js ontvangen ter aanbieding van zijn geloofs- j politieke leven, steeds zijn volle sympathie zal
P^®veP* L*1120 gezant bracht bij die gelegerd i bewaren voor den Vrijheidsbond. Zijn rede zou
btid döbéste wenschen yan de Nederland- jpverigeiys eeji Bersosjnlijk.karoktgi; dragen* Men
instandhouden eener haven-reserve, dat vooral
door dr. Van Rovesteyn bestreden werd, die
oordeelde dat de Scheepvaartvereeniging de
havenreserve best zelf kon betalen. Ten slotte
werd het voorstel zonder stemming aangeno
men.
In de avondzitting van den Raad was eerst
aan de orde een voorstel tot afschaffing der
korenzdagen en tot verlenging der vacantie
voor de werklieden.
De heer Hollander diende een voorstel
m om dat punt aan te houden, teneinde den
nieuwen wethouder, den heer De Meester, ge
legenheid te geven, zich in te werken. De
socialisten zagen daarin een poging om de
zaak opnieuw in het college van B. en W. in
behandeling te brengen met kans op een nieu
we wijziging. Daarom waren de heer Heykoop
en de andere socialisten tegen uitstel van be
handeling.
De heer Hollander verzekerde dat hij geen
bijbedoeling had. Niettemin achtte men het van
links toch noodig, het debat een paar uur te
rekken, wat mr. Baars aanleiding gaf. in krasse
woorden zijn ergernis uit te spreken over de
houding van links en voor te stellen de dis
cussie te sluiten. Dit werd echter met 31 tegen
11 stemmen ver.worntm, zoodat het .debat op*
nieuw aanving.
Nadat de heer Hollander zijn voorstel had
geformuleerd om de zaak uit te stellen tot de
volgende of navolgende vergadering, werd dit
met 23 tegen 19 stemmen aangenomen.
Gemeentelijke inkomstenbe
lasting Rotterdam. Door B. en W. van
Rotterdam is bij den gemeenteraad een voorstel
ingediend tot gewijzigde vaststelling der veror
deningen op de heffing en invordering der be
lasting naar het inkomen.
Daarin zal de aftrek voor noodzakelijk levens
onderhoud voor gehuwden gesteld worden op
900.
^Voorts zal de factor voor de vermenigvuldig
ging weer op 2 gebracht worden in verband met
het waarschijnlijk eerstdaags van Ged. Staten te
verwachten rondschrijven dat de koninklijke
goedkeuring op het latere raadsbesluit tot vast
stelling van den factor of het percentage niet
noodig is indien die factor of dat percentage
blijft beneden een in de heffingsverordening ge
steld maximum dat de toelaatbare grens van
heffing niet overschrijdt.
Eindelijk zijn in de verordeningen op de hef
fing en invordering eenige aanvullingen opge
nomen ten einde betere gegevens omtrent de
forensen te kunnen verzamelen.
SomenvoegingvanWadenoyen
b ij T i e 1. Ged. Staten hebben den Raad der
gemeente Tiel berioht, dat zij zich niet kunnen
vereenigen met de door den raad ge wenschte
annexatie van een deel van het dorp Drumt
(gemeente Wadenoyen).
Ged. Staten achten inlijving van het geheele
dorp Drumt met het gehucht Passewaay een
betere oplossing van het gebrek aan bouw
terrein, dat voor Tiel bestaat. Het dorp Wade
noyen zou dan bij cen der naburige gemeenten
kunnen worden gevoegd, terwijl indien daar
tegen bezwaren zouden blijken te bestaan,
vereenigïng van geheel de gemeente Wade
noyen met Tiel zou kunnen overwogen worden.
Ged. Staten verzoeken den Raad om advies
over deze voorstellen.
Ken nieuwe politieke partij.
Naar het V a d. verneemt is gisteren in Den
Hoog een nieuwe politieke partij gesticht. De
naam is nog niet vastgesteld, maar het zal eene
partij van confessioneelen zijn, die tegen de
Rechtsche Coalitie positie zullen nemen. Stich
ters zijn de confessioneele predikanten Grave-
meyer, te Den Haag, welbekend uit de anti-pro
cessiebeweging en Oorthuys uit Amsterdam.
Aonleiding tot de stichting is in hoofdzaak -de
vrees voor den wnssenden invloed van de
Roomsch-Katholieke Staatspartij. En ook moet
volgens de zegsman van het V a d. de ontstem
ming in confessioneele kringen over de benoe
ming van den ethischen dr. J. A. Cramer tot
hoogleeraar in de theologische faculteit te
Utrecht aan het geval niet vreemd zijn.
Werkeloonhelrtooiiffreg van het
X. V. V.
Naar „Het Volk" verneemt, zal het N. V.
V. voor het werkloosheidscongres, dat 31 Oc
tober alhier wordt gehouden, ook uitnoodigen
de Ministers van Binnenlandsche Zaken, Ar
beid, Financiën, Waterstaat en Landbouw,
Nijverheid en Handel, en verder de Gedepu
teerden van alle provinciën, de Kamerfracties
van de belangrijkste politieke partijen, de ver
schillende organisaties van gemeenteraadsle
den en de Vereeniging van Nederlandsche Ge
meenten.
Behalve de hoofdbesturen der aangesloten
bonden zijn ook de bestuurdersbonden ver
zocht delegaties te zenden.
Overwerk in de textielindus
trie. De Bond van Textielondernemingen
in en buiten Twente, de Bond van Loonbleeke-
rijen, de Hengclosche, Enschedesche en Alme-
losche Fabrikantenverceniging hebben een
adres gezonden aan den minister van Arbeid
naar aanleiding van het feit, dat de Arbeids
inspectie bij het verleenen van verlof voor over
werk daarbij in den laatsten tijd de voorwaar
de stelt, dat overleg wordt gepleegd of over-
gen. Het waren tocK de tabaksondenwmingei
op Sumatra's Oostkust, die werkende met con
tract-koelie's zooveel mogelijk van hun krach
ten wenschten te profiteeren. Daarvoor moeste!
zij gezond zijn. Veel is dan ook door die ondetj
nemingen gedaan in het belang van de gezond
heid en dus van de hygiëne. Daar werden thans
nu de contract-koe Lie's geen plaats maken voa
vaste koelie's kampongs aangelegd voor
vaste bevolking, die hoofdzakelijk van Jnv
komt. Op Java zien wjj hetzelfde gebeurenjj
waar z.g. industrie-kampongs verrijzen bij
groote ondernemingen. Bij het inrichten vaij
deze complexen wordt bijzonder gelet op déf
hygiëne. Meer en meer dringt dan ook in Indië
door het begrip, dat er meer aan hygiëne ge«f
daan moet worden. Het gouvernement gaa
daar ook in voor door het bouwen van zieken
huizen cn gelegenheid te geven tot opleidir
van verpleegsters en verplegers, getrokken
de Inlandsche bevolking. Daardoor zal -het
ziekenhuiswezen omhoog gebracht worden,
klacht van gebrek aan ziekenzorg verdwijnen tolï
meerdere gezondheid van de bevolking. Voor dié
gezondheid van de bevolking wordt reeds veel?
gedaan, door bestrijding van bestaande toestaiuf
den als aanleg van waterleidingen, enz.
Een aantal foto's en statistieken wijzen reed*
op greote verbeteringen in deze richting. Che«l
ribon en Sibóga hebben reeds een rioleerngs^
stelsel op Europeesche leest geschoeid.
Ook voor de bestrijding van ziekten wordf
tegenwoordig veel gedaan. Wat die ziekten zijnr
vindt men uitvoerig geëxposeerd. Naast de vert
schijnselen zijn ook de bestrijdingsmiddelen ge»!i
plaatst. Allereerst zien wij daar wasafbeeldingea
van de framboesia tropica, een huidziekte did
veel in onze Oost voorkomt. Duizenden inland
ders v/orden thans door de burgerlijke genees«a
kundige dienst genezen door salvaarsaan. De(.
hoop is niet gering, dat men deze gevreesd*
ziekte geheel onder de knie zal krijgen. Dó
lepro, ook een van de gevreesde ziekten, isj.
moeilijker te bestrijden. Vooral door afzonden
ring tracht men de voort woekering van d<j
ziekte te voorkomen. Ook hiervan zijn was-afj
beeldingen aanwezig.
Verder is ingericht een soort van epidemisch
laboratorium om te loten zien hoe men ook
onze Oost langs dezen weg de bestrijding tet
hand heeft genomen van cholera, typhus, enz*
Het spreekt van zelf, dat bij de Indische ziekten
de expositie van de dysenterie en de berrw
berri niet vergelen zijn. Deze laatste ziekte onti<
staat door avitaminose. Evenals onze voorvader
ren, die bij lange zeevaarten last kregen vgii
scheurbuik, krijgt ieder die op rijst leeft als
hoofdvoedsel bem-berri, wanneer dat gepeld*
rijst is zonder zilvervlies. In het algemeen zou*
den wij hier te lande berri-berri krijgen als wij
in hoofdzaak rijst aten, die hier wordt verkocht^
De rijst, die onze huisvrouwen zoo mooi vinden,
bevat niet bet zilvcrvlies. Wij gebruiken meesl
rijst als toespijs, waardoor de avitaminose nief
ontstaat. Het gebruik van slecht gepelde rijst id
dnn ook het geneesmiddel tegen berri-berri1
Verder ontmoeten we er nog de rijstwormziekte^
de pokken, welke laatste zich ook al veel mindelf
voordoet. Een stroom van koepokstof gaaf
jaarlijks door Indië. Hoe de bestrijding van pesf
en malaria plaats vindt, de tentoonstellingsvoort
werpen en foto's geven daarvan een goed denk*,
beeld.
Het mag geprezen worden, dat ook op hot
gebied van hygiëne in de laatste jaren veel ge#
daan woidt om de Inlandsche bevolking ook
die richting te verheffen. Dit gedeelte van d*
expositie geeft daarvan een duidelijk beeld»
Kelangongemeensctiap in de
Ncderlnncïsch-Dnltaclie scheepvaart*
Uit Dusseldorp wordt aan de Tel. gemeldj
Tusschen de Deutsch-Australische Dampfo
schiffs-Gesellschaft te Hamburg, mei de met
deze in belangen-gemeenschap staande Deutsche!
Dampfschiffahrt Gesellschaft „Kosmos" eenerrf
zijds en de Hollandsche Stoomvaart Mij^
„Oceaan" anderzijds is een overeenkomst ge4
troffen, die in tweeërlei opzicht van vergaand^
beteekenis voor het herstel van de Duitsche haivj
delsscheepvaart en de daarmee in verband staand
de Rijnsch-Westfaalsche grootindustrie is.
Tot de genoemde belangengemeenschap zijn-
behalve de Maatschappij „Oceaan" ook nog dé
Rotterdamsche Lloyd en de Maatschappij „Ne*i
derland toegetreden, zoodat het hier een verK
gaande bedrijfs-gemeenschop in de Drdtsclw
Nederlandsche scheepvaart betreft.
Het blad teekent hierbij aan dat de dienst zo*
uitgebreid zal worden, dat elke 10 dagen een
stoomboot tusschen het continent en' NedL-Indi*
zal varen. Voor den Duitschen bratenlandschext
eenstemming wordt verkregen met de besturenhandel beteekent deze uitbreiding tusschen da
der Arbeiders-organisaties terwijl ambtenaren
der Arbeidsinspectie daaraan voorwaarden ver
binden betreffende het te betalen loon. Adres
santen verzoeken den minister te willen gelas
ten, dat dit laatste niet meer geschiedt, terwijl
ze omtrent het eerste opmerken, dat overleg
met de Arbeiders-organisaties geen zin heeft,
omdat volgens de Arbeidswet de beslissing be
rust bij de Arbeidsinspectie en in hoogste in»
stontie bij den minister, welke procedure ge
acht mag worden alle vereischte waarborgen
te bevatten, dat de gevraagde vergunningen
niet zonder voldoende redenen verleend wox-
den. Bovendien zijn die besturen bij het verlee
nen van overwerk geen partij en ook geen auto"
riteiten, van wie meer inzicht in de vraag der
noodzakelijkheid van het verrichten van over
werk mag worden verwacht don van de aan
gewezen autoriteiten. Zelfs van de eigen arbei
ders kan dit niet worden gezegd, hoeveel te
minder dan von de besturen der arbeiders-orga
nisaties, die lang niet alle arbeiders in een be
drijf werkzaam vertegenwoordigen, die zich
steeds laten beïnvloeden door de vrees door
hun leden beschuldigd te worden niet voldoen
de op te komen voor de handhaving van den
bij de wet gestelden arbeidstijd, die feitelijk
lichamen zijn van politieken aard en die niet
de aangewezen lichamen zijn om boeken en
bescheiden aan hen over te leggen bij het na
gaan of overwerk noodzakelijk is.
Intern. Hygiëne-Tentoonstelling.
Men meldt ons uit Amsterdam; Onder de
vele uitstallingen, die op de Hygiënische Ten
toonstelling in het Paleis voor Volksvlijt te Am
sterdam worden gehouden, trekt zeer zeker de
aandacht de uitstalling van het Instituut voor
Tropische Hygiëne, afdeeling van het Koloniaal
Instituut. Deze verzameling tracht bij te dragen
tot het bewijs van de stellingen, dat het tropi
sche klimaat geen rol speelt van beteekenis der
oorzaak van ziekte en sterfte en dat de belang
rijkste in de tropen voorkomende ziekten ver
mijdbaar zijn.
De cultuurmaatschappijen in onze Oost heb
ben misschien niet den stoot, maar don toch
veel bijgedragen tot ateUfea
beide genoemde landen een verruiming van ver»f
schepings-gelegenheid, hetgeen des te gewichtir!
ger is, daar de buitenlandsche handelsbetrekking
gen tusschen Duitschland en Ned.-Indië in dé
laatste maanden een belangrijke vlucht genomeif
hebben. Voortaan zullen dus de Duitsche ver?
schepers in staat zijn met eigen Duitsche sche«j
pen hun waren naar en van Ned.-Indië te bren*i
gen.
Als eerste stoomboot is de 9500 ton groot*
turbine-stoomboot van de Duitsch-Australischef
Stoomvaart-Mij. naar Colombo en Ned.-Indië ge*
expedieerd. Een verdere," niet te onderschatten
beteekenis verkrijgt deze Duitsch-Nederland-i
sche scheepvaart-gemeenschap daardoor dat dé
stoomschepen op hun vaart naar Ned.-Indië oolr
wederom Antwerpen zullen aandoen, zoowel dé
Duitsche als de Hollandsche schepen, waarmede
de Duitsche scheepvaart ook weer haar betrek*
kingen met België heeft hervat. De Rijnsch*
Westfaalsche industrie zal de aanknooping van,
vriendschappelijke betrekkingen tusschen dé
Hanzentische en Nederlandsche scheepvaart zon*
der twijfel op alle mogelijke wijze bevordereny
te meer waar de havens Amsterdam en Rotter*
dam ook voor de Westelijke groot-industrie een
gewichtige rol spelen.
s— Brand te Bergambacht Het hoofd*
bestuur van het Nederlandsche Roode Kruis
heeft aan zijn afdeclingsbestuur te Gouda een
kist met vrouwen- en ldnderkleeren kunnen
doen toekomen ten behoeve van de slachtoffers
van den brand te Bergambacht.
Bedoeld afdeelmgsbestuur (secretaris Joh. A<
Roeseling, Gouwe 117) is nog gaarne bereid
gelden en goederen voor de slachtoffers in ont*
vangst te nemen.
Hulp aan Op pa u. Het hoofdbesti
van het Nederlandsche Roode Kruis ven
ten bate van de slachtoffers van de ramp
Oppau, aan het Duitsche Roode Kruis
chèque ad 860, benevens 3450 Mk. aan
gekomen giften.
Het hoofdbestuur blijft rich Beschikbaar «tec^
len tot bet in ontvangst- nemen ma geUeaJM®
ttt dQftl<
