lï. ffliddensïands Orediefbank
UPS' SAFE-INRICHTING
DE EEMLANDER"
BUITENLAND.
BINNENLAND.
EERSTE BLAD.
MHGEORACHT So. 4. TE1EPH08H Mo. 391
Deposito-Rente;
06n jaar vast s°/«
zes maanden opzegging 4»/s°/o
oen dag
20e Jaargang No. OT
fa post f J.—per week (met pratb wrekeridj
legen ongelukken) f 007». efroiylcflijkr- nnmnwT»
f OM
AMEBSFOORTSüh
tJ
DIRECTEUR.UITGEVER, J. VALKHOFF. ARNHEMSQHE^POORTWAJ
TEl. INT BIX
Za'*rdacr .r-
FRUS'OER fuvtKitrntH met inbegrip van een
bewijsnummer, elke regel meer t 0.25, dien sta onbica
dingen en Lictdadigheids-adveitentiën voor de helft
der prils- Voor handel en bedrijf bestaan xeer
voordccligc bepalingen **oor het advertccrcn. Eeao
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
VLEES3HH0UWER EN LAMME
KKIBILEEBINOEIK.
Winkel I HOF 10 TEE. 618
MonsterkamersPAPENHOFSTEDE
Politiek Overzicht.
r *r» De commissie van vier uit den Volken
bond heeft aan haar voorstel tot verdeel ing van
jDpper-Silezië 'n motiveering toegevoegd, waar
mede de Raad van den Volkenbond zich heeft
kunnen vereenigen. De tekst van dit document
luidt
„De Raad moest bij het onderzoek van de
kwestie, in overeenstemming met de bepalingen
ran het vredesverdrag, rekening houden zoo
wel met de wenschen der bewoners, zooals deze
tot uiting kwamen in het plebisciet, als met den
gr ografischen en economischen toestand van
het land. De eerste moeilijkheid ontstond, van
geografisch en economisch standpunt, hierdoor,
dut de bewoners, die voor Duitschland en de
bewoners, die voor Polen hadden gestemd, zeer
door elkaar vermengd wonen en juist in ver
st, tillende, maar steeds zeer talrijke dicht be-
vc1kte streken van het gebied. Het was niet mo
gelijk een grenslijn vast te stellen, die niet op
Peolsch gebied een aantal menschen liet, die
v.;ur Duitschland hadden gestemd en op
D -itsch gebied personen, die voor Polen had
den gestemd. Alles wat de Raad kon doen was
te trachten deze gevallen tot een minimum tc
hiperken door zich zoo nauwkeurig mogelijk te
houden aan de lijn, getrokken door den uitslog
der volksstemming.
Een grenslijn, aldus getrokken, moest stre
ken van elkaar scheiden, die van industrieel
standpunt nauw met elkaar verbonden en van
Elkaar afhankelijk zijn. Zoo'n nieuwe grens in
reo'n streek, die zich economisch ontwikkeld
hoeft onder hetzelfde politieke en industrieele
vgïme, zou de noodlottigste gevolgen kunnen
h -bben aan deze en gene zijde van de grens.
Dit zou stellig het geval zijn geweest, als deze
grenslijn ten gevolge zou hebben het oprichten
van een nieuwen tolboom, de scheiding van
©nenbare diensten, van waterwerken, de circula
tie van een nieuwe munt en de instelling van
een nieuwe burgerlijke en industrieele organisa
tie.
Het was onmogelijk deze economische moei
lijkheden te ondervangen door een paar kleine
veranderingen in de grens, zuiver getrokken naar
het resultaat van de volksstemming. Zelfs zou
deze grens streken, die economisch ten nouw-
ste samenhangen, van elkaar gescheiden heb
ben, indien streken met een duidelijke, maar met
overweldigende meerderheid een der beide na;
tionaliteiten toegewezen zou zijn, alleen reke
ning houdende met den economischen toestand,
niet met de volksstemming.
De Raad diende rekening te houden met het
f -t, dat een grens, die het industriegebied niet
zou hebben, het onderdrukken van alle
op en verlangen ten gevolge gehad zou heb-
niet van kleine minderheden in onbelang-
i 'jke streken, maar van besliste meerderheden
in zeer belangrijke gebieden. Nu heeft de volks
stemming aan deze hoop en dat verlongen niet
alleen uitdrukking verleend, maar zelfs aange
moedigd. Dit juist was de groote moeilijkheid
van het probleem. Het is overbodig er aan te
herinneren, dat deze moeilijkheden nog aan
zienlijk vergroot zijn door den langen duur der
voorafgaande onderhandelingen, die een groote
bevolking meer dan twee jaar na het sluiten
van den vrede in een pijnlijke onzekerheid heb
ben gelaten over hun politiek lot.
De Raad kwam tot de overtuiging, dat het
Vraagstuk niet opgelost kan worden, indien men
de grens had getrokken, alleen rekening hou-
:<ende met de volksstemming of den economi
schen toestand of met een compromis van beide,
donder andere voorwaarden zou deze noodlot-
hg geworden zijn. Daarom heeft de commissie
voorgesteld, dat tijdens een tijdruimte van vol
genden duur waarborgen gegeven moeten wor-
-n tegen elke verandering in den tegenwoor-
aigen economischen toestand van net gebied,
om een volkomen en afdoende aanpassing van
net economische leven mogelijk te maken. Aan
deskundigen van erkend gezag en specialiteiten
oo dit gebied, gekozen uit de leden van den
Volkenbond, die reeds door hun nationaliteit
Vrij zijn van eiken invloed, werd opgedragen de
opdracht een onderzoek in te stellen naar de
economische voorwaarden, noodzakelijk om dit
resultaat te bereiken. En zij hebben deze maat
regelen voorgesteld, die door de commissie aan
bevolen worden Voor een tijdruimte van ver-
;crdllenden duur voor de belangrijkste ge-
.vallen tot vijftien jaar een reeks ^an verdra
gen te sluiten voor een onpartijdige en recht
vaardige regeling van het spoorwegwezen, de
^waterwerken, de electriciieitswerken, voor het
opheffen der douanerechten op vele artikelen,
waaronder kool en zink, voor het handhaven var.
'de Duitsche mark als wettig betaalmiddel in de
aan Polen toegewezen gebieden. De Raad heeft
de aanvaarding van dit plan aanbevolen, teo-c-
(J»ik met waarborgen voor de bescherming van
nationale minderheden, overtuigd dat dit een
belangrijke aanvulling is voor het oprichten van
een politieke grens. Op deze wijze en alleen op
deze wijze is het mogelijk zooveel mogelijk re
kening te houden met de politieke wenschen
der bewoners en tegelijkertijd het instandhou
den van den economischen bloei van het land
te garandeeren.
In politieke kringen te Londen, aldus seint
men uit de Engelsche hoofdstad, is men zeer
voldaan over het besluit van den eersten minis
ter, om deel te nemen aan de eerste conferenties
in Washington, tenzij hij verhinderd wordt En
geland te verlaten tengevolge van zijn werk
zaamheden in het land. Het kabinet heeft reeds
besproken welke rol Groot-Brittannië zal spe
len op de conferentie en de voorbereidingen
voor het vertrek der delegatie zijn getroffen.
De correspondent van de Times te Washing
ton zegt: Het meest hoopvolle teeken is het ern
stig verlangen van de leden der Amerikaanschc
delegatie op de conferentie een goede overeen
stemming betreffende bijzondere vraagstukken
te bereiken. Men verwacht, dat de conferentie
van November groote resultaten zal hebben voor
het welzijn van de wereld.
De Iersche conferentie is gisteren voortgezet
van elf uur 's morgens tot half twee in den
namiddag, waarna zij tot Maandag werd ver
daagd. Het officieele communiqué meldt alleen
de namen van de aanwezige gedelegeerden. De
Engelsche avondbladen geven omtrent deze
zitting volgens de Tel. geen onder nieuws dan
het volgend „incident":
Toen de Iersche delegatie heen ging, zog
Collins in de gang van Lloyd George's officieele
woning een geweer staan. Schertsend zeide hij
tot zijn collega's: Wat beteekent dat provocee-
rend vertoon? Juist kwam Lloyd George uit de
conferentie-zaal en een der secretarissen der
Iersche delegatie wendde zich tot hem en zeide:
De heer Collins zou graag willen weten, wat dat
provoceerend vertoon beteekent.
Lloyd George nam het geweer op zeide, dat
het het eerste Amerikaansche geweer was, dot
in den grooten oorlog was gemaakt. Collins
stelde daarop voor, dat Lloyd George een foto
graaf zou laten komen om hem te kieken, zit
tend op een stoel met het geweer tusschen de
knieën. Lloyd George lachte en zeide: Goeden
dag, heeren.
Berichten.
Londen, 14 Oct. (N. T. A. Draadloos).
Balfour is gisteravond uit Gcnève te Londen
aangekomende volledige officieele tekst van
het rapport van den Volkenbondsraad nopens
Opper-Silezië, zooals hij is medegedeeld aan
Briand, den tegenwoordigen voorzitter van den
Oppersten Rood en door hem is medegedeeld
aan de leden van den Oppersten Raad, werd
pas heden te Londen verwacht. De reeds be
kende détails hebben, naar de Doily Telegraph
zegt, gistermiddag in diplomatieke kringen een
untmuntenden indruk gemaakt door men vnn
gevoelen was, dat thans de onjuistheid is geble
ken van de door Duitschland geuite bewering
als zou het onrechtvaardig behandeld zijn. On
der de vele maatregelen, door den Volkenbonds-
raad ontworpen voor het waarborgen van de
economische eenheid en welvaart van de thans
in staatkundig opzicht verdeelde provincie,
wordt het aannemen van de Duitsche mark ais
plaatselijk betaalmiddel algemeen als zeer
practisch beschouwd.
De andere bepalingen in de uitspraak nopens
het heele volksstemminggebied worden duide
lijk aangegeven in het door den volkenbond uit
gegeven communiqué. Zij voorzien in
le. onpartijdig beheer en gelijke rechten op
de spoorwegen
2e. gelijk gebruik van water en electrischc
kracht- en lichtbronnen
3e. vrijheid van in- en uitgaande rechten van
verschillende producten van de eene streek bij
vervoer naar de andere streek
4e. wederzijdsche bescherming der nationale
minderheden met beroep op den volkenbond
In de meeste gevallen zouden deze bepalingen
15 jaar van kracht moeten blijven.
K a 11 o w i t z, 14 Oct. (H. R.) Generaal Le-
rond cn de Engelsche en Italiaansche hooge
commissarissen zijn hier aangekomen. Lerond
heeft langdurig geconfereerd met de districts
controleurs, de militaire autoriteiten en de Duit
sche en Poolsche afgevaardigden, waarbij hij
dezen aanmaande de beslissing kalm op te ne
men.
P a r ij s, 14 Oct. (H. R.) De Liberté meent
te weten, dat in den gisteren gehouden kabinets
raad alle ministers het met Briand eens waren,
dat er geen sprake kan zijn van een opheffing
der militaire sancties, omdat Duitschland niets
heeft gedaan, wat de prijsgeving van de noodige
waarborgen zou kunnen rechtvaardigen.
P a r ij s1 4 Oct. (H. R.) Er is onlangs een
protest ingekomen bij de hooge intergeallieerde
commissie, waarin tegen de aanwezigheid van
de zwarte bezettingstroepen in het Rijnland
wordt ingebracht, dat zij de bezoekers van de
badplaatsen aan den Rijn zou afschrikken. Deze
bewering is volkomen ongemotiveerd.
De hotels en de pensions in genoemde bad
plaatsen zijn overvol en op het tweede congres
van hotelhouders in Rijnland, dat 11 Juli te Bonn
werd gehouden, wees de voorzitter op de bui
tengewone ontwikkeling van het toerisme sinds
den oorlog. Daarbij is het vooral de Beiersche
pers, die voortdurend lastert over de zwarte
troepen, hetgeen het vermoeden wettigt, dat
Beieren op deze wijze de toeristen naar zijn"
eigen gebied wil lokken. On vergaderingen van
Duitsche hoteliers te Mainz, Dusseldorp en
Wiesbaden spraken de aanwezigen openlijk hun
verontwaardiging uit over de lastercampagne
der pon-Germonistische pers tegen de bezet
tingstroepen.
Munchen, 14 Oct. (W. B.) Volgens de
Münchener Neueste Nachrichten heeft het O. M.
te Frankental de instructie inzake de ramp te
Oppau gestaakt, omdat „vnn schuld van een
onbekende niets is gebleken".
Heidelberg, 14 Oct. (W. B.) Gisteren
liep een goederentrein op het nabijzijnde station
Wiedlingen op een stellage, die omver gerukt
werd. Daardoor werd do signaaldienst verbro
ken en de van Mannheim komende personen-
^^in jiejxbij dichten nevej od den sneltrein van
Munnheim naar Bazel, die was blijven staan op
de plaats.van het ongeluk. In den sneltrein zijn
verscheidene reizigers gewond, o.a. de uit Den
Haag komende Oostcnrijksche legatieraad dr.
Günther.
Brussel, 14 Oct. (B. T. A.) De Belgische
minister van koloniën Frank heeft de interna
tionale parlementaire handels-conferentie ge
opend en de afgevaardigden namens de Belgi
sche regeering welkom geheeten. Hij hield daar
bij een rede, waarin hij een overdreven protec
tionisme afkeurde.
Er zijn op de conferentie twintig landen ver
tegenwoordigd. Met algemeene stemmen werd
besloten een internationale organisatie te vor
men voor de statistiek, die zich zal aansluiten
bij de conclusies van de meerderheid der tech
nische commissie, die door den uitvoerenden
raad van den Volkenbond is ingesteld. Over de
kwestie der wisse 1 koersen werd van gedachten
gewisseld cn er werd een commissie benoemd,
dm den tekst van een resolutie zal redigeeren.
Bern, 14 Oct. (B. T. A.) De Bondsraad
heeft een crediet van 50 millioen toegestaan
voor de uitvoering van werken, bestemd voor
het bestrijden der werkloosheid.
De president van de socialistische partij, Rci-
nard, heeft geïnterpelleerd over de vergunning
om Zwitserland binnen te komen, voor buiten-
landsche socialisten. Hoberton, het hoofd van
net departement van justitie en politie, heeft
geantwoord, dat hij in Zwitserland geen vreem
delingen wenschte binnen te laten, die gevaarlijk
zijn voor de binnenlandsche orde, en afgezanten
van Moskou.
P a r ij s, 14 Oct. (B. T. A.) De financieele
commissie heeft zich uit esproken voor ophef
fing van de maatregelen betreffende den in- cn
uitvoer van kapitalen, qic op 31 Dec. zouden
afloopen, waarom de minister het voortduren
tot Dec. 1922 vroeg. De commissie heeft zich
eveneens uitgesproken'tegen de noodzakelijk
heid van het bezit van een pas om Frankrijk tc
verlaten.
Londen, 14 Oct. (R.) Vanavond werd
meegedeeld, dat de commissie voor een strik
ter handhaving van den wapenstilstand voor
Maandag niet meer zal vergaderen. Dit wordt
opgevat als een teekcr\, dat de commissie haar
aibeid heeft beëindigd. Naar verluidt, heeft de
conferentie zich heden reeds met haar rapport
bezig gehouden en het nauwgezet overwogen.
De Iersche afgevaardigden hebben, nnor het
heet, geen vrijlating van de geïnterneerde Sinn
Feiners verlangd, hoewel zij vnn gevoelen zijn,
dat hun vrijlating de onderhandelingen zou ver
gemakkelijken.
Weenen, 14.Oct. (W. B.) Gisteren is al
hier de vergadering van de Unie van Volken
bondsvereenigingen geopend. Alle Europeesche
noties zijn op deze conferentie vertegenwoor
digd
B o e k a r e s t, 1 3 Oct. (B. T. A.) In het fort
Rudnei bij Boekarc i rijn 150 waggons met
munitie in de luCht cV/ogen door een ongeluk
met het laden. Er zijn 10 dooden cn vele ge
wonden.
Konstantinopel, 14 Oct. (B. T. A.)
Volgens berichten uit Angora is het rustig aan
het front. Pogingen der Grieken om de Turken
Zeloean zijn binnengerukt.
M e 1 i 11 a, 14 Oct. (B. T. A.) Een officieel
stafbericht meldt, dat de Spaansche troepen
uit hun stellingen bij Eski Sjeliir en Afioen Kara-
hissar te verdrijven zijn volkomen mislukt.
(vcrtiooging loongTens van 2000 tot 5000)
De heer K o 11 h e k klaagt dat hetvoorstel
zoo lang uitbleef.
De heer D u y s betreurt dat zijn motie, die
ook \'roeg om renteverhooging niet volledig
wordt uitgevoerd.
De heer W e i t k a m p meent dat de kleine
werkgevers zullen moeten gaan betalen voor de
arbeiders die meer verdienen dan zij zelf.
De heer S m e c n k vraagt spoed met de alge
meene technische herziening.
De heer Van de Laar wcnscht eveneens
verhooging der rente.
Minister Aalbcrsc verklaart het lang uit
blijven door er op te wijzen dat telkens nieuwe
puzzles opdoken, die ook in de wijziging moes
ten worden betrokken. Uitvoering van dc motie-
Duys zou 14 millioen per jaar kosten. Met de
algemeene herzieing zal de grootst mogelijke
spoed worden gemuok».
B e r 1 ij n, 14 Oct. (N. T. A. Draadloos). Na
gewezen tc hebben op het dikwijls te kennen
gegeven begrip van Duitschland voor de moei
lijkheden der Spaansche actie in Marokko, door
de bizondere erkenning van de dopperheid der
Spaansche troepen, waaraan door Engelsche cn
bovenal Fransche critici wordt getornd, wordt
in de Duitsche pers thans ook de bezetting van
de belangrijke stelling van Gurugu als een schit
terende prestatie van generaal Berenguer en ge
neraal markies Covalconti en San Jurjo geap
precieerd, alsmede het programma van Beren
guer geprezen om na geëindigde militaire actie
een door vertrouwen gekenmerkte verhouding
tot de Marokkanen te horstellen, daar het den
Spanjaarden zoodoende bet spoedigst zou ge
lukken den vrede te verzekeren en voor
Spaansch-Marokko een florissanter ontwikke
ling mogelijk te maken.
Kameroverzicht.
Tweede Kamer.
Na installatie van het nieuwe lid Braam
beek wordt, in de zitting van Donderdag be
sloten, de regeling van den rechtstoestand van
ambtenaren van de agenda af te voeren tot na
het Kerstreces en Donderdag eenige interpella
ties te behandelen.
Aon de orde is daarna de wijziging van het
Indische regccringsreglemcnt.
gen dat de Provinciale Raad zelf heeft uit te
maken of de benoeming van een college van
Gedeputeerden mogelijk is, wordt door den
Minister overgenomen.
De heer Dresselhuys verdedigt zijn
amendementen om de verplichting op te nemen
dat de Volksraad moet worden gehoord over
alle verordeningen ter uitvoering van deze wet
en dat wanneer de Volksraad niet instemt met
de voorgestelde verordeningen deze alleen bij de
wet kunnen worden vastgsteld.
De heer Albarda stelt voor het hooien van
den Volksraad ook voor te schrijven ten aanzien
van de instructies voor gouverneurs. Dit wordt
verworpen met 47 tegen 35 stemmen.
Het eerste amendcmcnt-Dresselhuijs (hooren
van den Volksraad) over verordeningen, wordt
overgenomen, het tweede amendement-Dressel-
huijs (vaststelling- bij de wet van niet door den
Volksraad aanvaarde verordeningen) wordt on
aannemelijk verklaard.
De heer Dresselhuijs trekt zijn voorstel
daarom in.
De heer Albarda neemt het over, doch het
wordt verworpen met 55 tegen 26 stemmen,
waarna het ontwerp wordt aangenomen met 57
tegen 24 stemmen.
Aan de orde is de
Wijziging van Invaliditeitswet en Ouderdomswet
Berichten.
De Staatscourant van 14 October
bevat o.a. de volgende Kon. besluiten
op verzoek eervol ontslagen N. van Wijn
gaarden, leeraar aan de R. H. B. S. tc Gouda
benoemd tot tijdelijk leeraar non de R. H. B.
S. te Roermond L. C. J. Burwinkel, thans te
Boarn
tot leeraar aan R. H. B. S. te Snppermeer H.
C. M. van Dijk, aldaar
benoemd tot hoofdingenieur van de Rijks-
Universiteit C. J. Witteveen, te Utrecht, thans
ingenieur;
benoemd tot onderdirecteur vnn den Rijksstu
diedienst voor de luchtvaart A. C. von Baum-
hnuer, ingenieur te Rotterdam
benoemd tot directeur van het Post- en Tele
graafkantoor te Gorinchem H. M. Hylkema,
thans te Kampente Bcrgum J. Mon-
demn, thans tc Oude-Pekelate Bode
graven B. J. E. ten Brink, thans te Veg-
helte Naaldwijk A. I. J. Schmolhausen, thans
te Epe te Woudrichem A. G. Schram de Jong,
thans commies der posterijen en telegrafie
tot directeur van het postkantoor te Schie
dam M. L. Pleijte, thans te VcnVo
op verzoek eervol ontslagen met donk Mr. B.
W. F. Kronenberg, te Midelburg cn voorzitter
vnn den Raad van Beroep voor de directe be
lastingen aldaar en benoemd als zoodanig Mr.
A. A. de Veer te Middelburg en tot plaatsver
vangend voorzitter Mr. H. F. Landsheer, al
dnnr
toegekend de zilveren eere-medoillo der Oran-
je-Nassau Orde aan G. Feijen, provinciaal weg
werker te Putte (N.-Br.), J. G. Deyle, meester
knecht bij J. H. Huetink te Amsterdam en in
brons aan P. A. Lemker, zondvormer bij de fir
ma G. H. Broekman Lzn., aldaar.
op hun verzoek aan C. Flederus Boelken, lid
van den Voogdijraad te Winschotcq en mevrouw
de weduwe C. J. J. Wrede geb. Losgert, lid van
den Voogdijraad te Haarlem, uit die betrekkin
gen eervol ontslag verleend, onder dankbetui
ging voor de als zoodanig bewezen diensten;
verlof is verleend tot het aannemen van de
achter hun nomen vermelde ordeteekenen, aan:
jhr. G. L. van der Maesen de Sombreff, consul
te Plocsci, het officierkruis der Kroonorde van
Italië: S. E. L. hfaduro, consulair agent van
Fronl.rijk op Curasao, het officierskruis der
Orde van Cambodja (Frankrijk); D. J. van Bom
mel, te Konstontinopel, het officierskruis der
Orde van het Legioen van Eer van Frankrijk.
Voorts is aan E. G. V. Oudenne, consul te
Luik, verlof verleend tot het aannemen van de
benoeming tot „Officier d'Acodémie";
aan mej. M. Schmitz, geb. te Altendorf
(Duitschland), mej. M. S. J. Welling, geb. le
Emmerich (Duitschland) en C. J. M. Festraets,
geb. te Borgerhout (België), vergunning verleend
tot het geven van middelbaar en lager onder
wijs. mits zij overigens voldoen non de daartoe
bij de wet gevorderde eischen.
achteraf onbetrouwbaar gebleken of tc wefnigj
geschoold personeel. Slechts voor een goring go*
dcelte konden de dientengevolge ontstane vom
liezen op de duarvoor aansprakelijk te stellen!
personen worden verhaald, of zal zoodanig ver»'
haal nog kunnen plaats hebben.
De K IV. Bij het departement voW
Marine is telegrafisch bericht ontvangen, daf
Hr. Ms. onderzeeboot K IV, onder bevel vort
den luitenant ter zee 1ste klasse W. K. Mourits,
den 13cn dezer van Port-Said naar Suez it
vertrokken.
Nlemv model Imnklilljet van f 25.
De directie van do Nederlondsche Bnnïk
maakt in de Staatscourant bekend, dat zij ni
15 Oct. n.s. een nieuw model bonkbiljct vort
25 in omloop zo! brengen.
Dc voorzijde van dit biljet vertoont in het'
midden op een gegraveerden achtergrond de»*'
volgenden tekst:
DE NEDERLANDSCHE BANK
betaalt aan toonder
VIJF EN TWINTIG
GULDEN.
Do Secretaris
De President.
->
De minister van Onderwijs.
Kunsten en Wetenschappen, dr. de Visser, zal
heden vergezeld door den heer P. Lobon, chef
der ofdeeling Lager Onderwijs, (Algemeen)
aan het departement dr Rijkskweekschool
voor onderwijzeressen te Apeldoorn, bezoeken
in verbond met het 25 jarig bestaan dezer in
richting.
Deze woorden met den achtergrond, in rooi,
gedrukt, zijn omgeven door een in dezelfde
kleur gedruktcn gegraveerden rand, in de vioc
hoeken waarvan dc waarde-nonduiding 25 voor
komt. In dezen rand bevindt zich boven deni
tekst een mcdnillon-portret van Prins Willem 1
van Oranje (Willem den Zwijger), met ter wcers*
zijden de woorden „Ned. Bonk" cn in dc bene*
denzijde een Hollondsch riviergezicht, terwijl in
de staande randen, welke het biljet omsluitci^
links een zittende Mercurius met staf en rccht^*
een oud-Hollandsch zeilschip zijn aangebracht.
Do voorzijde is gedrukt op een uit grijze linnen
snmengcstelden ondergrond.
Do keerzijde van het biljet vertoont in het
midden een afbeelding vnn het gebouw van Do
Nederlondsche Bonk tc Amstcrdom, welke of-
beelding, evenals de gehcele ondergrond, grijs is
getint. Slechts dc plaats, v/oor do strafbepaling,
von art. 232 von het Wetboek von Strafrecht is
afgedrukt in de onderzijde van den rond, welk©
de afbeelding omlijst, is wit gelaten. De bovcn-
klcur van dezen rand is ter linkerzijde licht
groen, welke kleur naar rechts in zacht rood
overgaat. In de beide zijvakken van don rand is
het waardecijfer 25 afgedrukt, terwijl do woor
den „Ned. Bonk" in het bovenvak zijn ounge*
bracht. Serielctter en nummer zijn aan d®
achterzijde van het biljet driemaal vermeld, t.w.
in hot bovenvak en onder in de beide zijvakken,
terwijl onder het waardecijfer aan beide zijden
de dagteekening van het biljet onder het woord
„Amsterdam" is gedrukt. Do biljetten zijn ge
dateerd von 11 Mei 1921 of.
De biljetten worden gedrukt op, oan alle
zijden recht afgesneden, papier van ongeveer
17,4 bij 10,1 centimeter, waarin in het middc
als' watermerk voorkomt een gcvleugeldo stof
mot de letters N. cn B. Zij worden ter voor
zijde voorzien van den stempel der hnndteeks.
ning van den president en den secretaris.
Rede van mr. Mnrchnnt. 1 Naar,
het „Gr. Dbld." mededeelt, zal mr. Morchont, lid
der Tweede Kamer, in een openbare vergode*
ring vnn „Burgerplicht" te Groningen op Za
terdag 19 November a.s. een politieke rede hou*
den.
Onze gezant bij den Pous. De Ro-
meinsche correspondent von de Msb. meldt:
Jhr. Vnn Nispen tot Sevenaer, tot dusver tijde
lijk gezant, heeft zich bereid verklaard ook het
definitieve gezantschap bij den H. Stoel waar te
nemen.
Noor wij verder vernemen, is jhr. mr. Van
Nispen tof Sevenaer, bestemd om, de plaats
ter vervanging van wijlen Staatsraad mr. Loeff,
eerlang zitting te nemen in den Raad van
Voogdij, ingesteld bij de wet van den 2den
April 1909, tot regeling van de voogdij over
den minderjarigen koning.
De Zwitsersche gezant, de heer Gaston
Carlin, is uit Zwitserland naar de Residentie
teruggekeerd en heeft de leiding van de legolie
weer overgenomen.
Inspecteu r-g eneraal loodswe
zen. Naar wij vernemen heeft de inspecteur
Generaal van het Loodswezen, Betonning, Be-
kokening en verlichirig Schout-bij-Nacht J. W.
A. F. van Maren Bentz van den Berg, in ver
band met het eerlang bereiken van den 65-
jarigen leeftijd, tegen het voorjaar van 1922
zijn ontslag aangevraagd.
Tekorten Sn militaire kassen.
Ingediend is een wetsontwerp tot nadere wijzi
ging van Vlïïste hoofdstuk der Staatsbegrooting
voor 1919.
Daarbij wordt o. m. art. 158bis van voormelde
bcgrooting, luidende: Rekking van tekorten in
militaire kassen", thans uitgetrokken voor Me
morie, uitgetrokken tot een bedrag van 36,500.
Blijkens de Mem. v. Toelichting zijn de meeste
van de 17 gevallen, waarin een kastekort werd
geconstateerd, te wijten aan gepleegde ont
vreemding, meerendeels door diefstal met braak.
Het grootste bedrag, hetwelk op deze wijze voor
het Rijk teloor ging, beliep 15,823.96 XA. De
daders van de. diefstallen zijn niet kunnen wor
den opgespoord.
De overige tekorten waren het gevolg van
malversatiën of von slordige administratie, door
Mr- Trenb'» ftfsclield van de politiek
Uit Groningen werd nog het volgende gemeld
over de afscheidsrede van prof. Trcub
Tijdens de pauze werden eenige lichtbeelden
vertoond. Daarna gaf spr. het antwoord op dö
vraag, waarom hij dio er toch met zooveel klem
op aandrong, dat men al zijn kracht zal geven
aan 't brengen von betere sociale toestonden tot.
bevordering von de productie in ons land, op
hetzelfde oogenblik uit de politiek is getreden.
Allereerst behandelde prof. Treub deze alge*
meene vraag In hoeverre kon men tegelijk op*
komen voor de belangen van een bepaalde groep
en practisch deelnemen aan het politieke IcvenL
Wanneer men gekozen is door een zekere be*
Iangengroep, zal niemand beweren, dat er te*
gen deelneming aan het politieke leven cenigj
bezwaar is. Anders wordt het echter, wanneefi
we in de Kamer bezoldigde bestuurdersvan
bepaalde vakvereenigingen zien. Spr. acht dof
een verkeerd verschijnsel.
Prof. Treub is thans een betrekking aangebo*
den, die te vergelijken is met die von bezoldigd
bestuurder cencr vakverccniging. In
heerscht momenteel, evenals in Nederland, een
groot© crisis cn men voelt, dat men de handelt
ineen moet slaan om dc dreigende gevaren zo.*
veel mogelijk te weerstaan. Daardoor is mei*
er toe gekomen om een algemeene vereeniging}
te stichten, die niet alleen ondernemers, moart
ondernemingsbclangen zal behartigen. Ik voor»
mij, aldus spreker, behoor tot degenen, die altijd
gestreden hebben tegen de leer von den klassen*
strijd en op tempering daarvan hebben aongo^
drongen. Boven 't persoonlijk belong stoat hot
gemeenschapsbelang. Het is, volgens proti
Treub, te voorzien, dat de Nederlondsche orbekr
ders dat wel aan den lijve zullen voelen.
Een land als Indië heeft de medewerking noo*
dig von meer ontwikkelde buitenlanders en bui*,
tenlondsch kapitaal. De Ondernemersraad van
Ned.-Indië, die spr. thans het voorzitterschap
heeft aangeboden, is geen enge verecniging voort
de belangen v..n de werkgevers, maar teven*
voor de werknemers. Wanneer ik thans actieflj
aan het politieke leven zou blijven deelnemenv
zou ik bloot kennen staan aan de verdenking, hofl
belang van de ondernemers, in welker dienst ii}
sta, te stellen boven het algemeen belang. In dd
betrekking, die mij thans is aangeboden, strat"-
achter mij de totaliteit van de ondernemingen?
in Ned.-Indië, wordt ik in staat gesteld prakt'_^c.^
te werken in de richting, waarvoor ik dertig
heb geijverd. -
Er was de keuze tusschen het woord da
Kamer en de daad in de praktijk. Spreker 'leeu.
het laatste gekozen, omdat het volgeny
een zwakheid, erger, een lafheid zou zijn geweeslj
anders te doen. Hij beseft volkomen, dat zijn|
werk zeer moeilijk zal zijn, dat daar valo voet<
angels en klemmen zullen liggen en dat hot hen*
niet zal gelukken alles te bereiken.
Ik heb, aldus spreker, niet meeT do trzichf^
waarover ik 25 jaren geleden beschikte, maar nrt,
men mij vraagt, heb ik toch nog kracht genoeg^
om te werken, zoolang het dag^i*, te werke^