„DE EEMLANDER"
BUITENLAND.
FEUILLETON.
Pe roman van een slüdenfs.
IB0HHEMEHÏSP8I1S
PRIJS DER ADVERTEER™, inbegrip van een
"binnenland.-"
*B0© Jaargang No. 96
per 3 maanden voot Amen»
ioort 1 2.10, idem tianco
jx»1 f V—pct week (me* gratb Tcirekct n*
legen ongelukken) 0.17», alzoadetlykc nummert
ITCJOJ.
AMERSFOORTSGH DAGBLAD
DIRECTEUR-UITGEVERi J. VALKHOFP.
BUREAU:
ARNHEMSCHE POORTWAL.
TEl INT 61a
Vrijdag 21 Ootober 1921
bewijsnummer, elke regel meer 0.25, dienstaanbie»
dingen en Liefdadigheids-adveitentiën voor de helft
der pril» Voor handel en bedrijf bestaan zeer
voordeel ige Hcpalinceo voor het adverteeren. Eene
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
ijandelijke vredesgebouw. Nu komt het erop
aan, daaruit met diplomatieke handighel het
grootste voordeel te trekken."
Naar Havas seint, zijn de voornaamste eco
nomische maatregelen, die de Raad van den
Volkenbond voorstelt en de geallieerde mo
gendheden hebben aangenomen ter verzekering
van de voortduring van het econotnische en
sociale leven van Opper-Silezië de volgende
beperking tot een minimum van de ongemak
ken gedurende de periode var overgang; een
speciaal regiem voor de spoorwegen, die 15
jaar long zullen blijven functioneeren als een
geheel; de Duitsche mark zal gedurende een tijd
perk, niet langer durend don 15 jaar, gelden als
de eenige geldeenheid in het plebiscietgebied;
gedurende dezelfde periode zullen post-, tele
foon- en telegraafbelastingen in de Poolsche
zone worden vastgesteld in Duitsch geld; een
douanestelsel zal worden ingesteld aan de nieu
we politieke grens; halffabrikaten uit een der
beide zónes en bestemd om in de andere zone
te worden afgewerkt, zullen zijn vrijgesteld van
rechten gedurende 15 jaar, indien zij weer wor
den ingevoerd in het land van herkomst; Polen
zal 15 jaar lang gemachtigd zijn tot uitvoer
naar Duitschlond van mineralen uit de Poolsche
zone; Duitschland zal machtiging worden ver
leend voor den uitvoer van zijn mineralen naar
Polen op dezelfde voorwaarden naar den wissel
koers van vóór den oorlog; de beide regeeringen
zullen voor den duur van 15 jaar de werkge
vers- en arbeidersverenigingen in de plebisciet-
zóne erkennen; gedurende 15 jaren zal het ver
keer voor de bewoners in de plebiscietzóne aan
heide zijden der grens vrij zijn; de particuliere
eigendom, concessies en privilegiën zullen wor
den gewaarborgd; het Duitsche stelsel van so
ciale staatsverzekering zal worden gehandhaafd
in het aan Polen toegewezen deel van Opper-
Silezië.
Volgens de laatste officicele lelling zal de
nieuwe Berlijnsche gemeenteraad beslaan uit
ITT socinlistisch-communistische en 113 burger
lijke leden.
De rood wordt gevormd door 47 sociaal-de
mocraten (tot nu 39), 43 onafhankelijke socia
listen (tot nu 63), 21 communisten (tot nu 23),
17 democraten (tot nu 16), 11 economische par
tij-leden (tot nu 10), 8 centrum-leden (tot nu 8),
35 natiqïiaol-Iiberalen (tot nu 39), 41 conserva
tieven (tot nu 27), 1 Duitsch sociaal (tot nu
0).
Naar de Times uit bolsjewistische bron uit
Helsingfors verneemt, zou het roode leger ge
reorganiseerd zijn en teruggebracht tot 450,000
man.
Berichten.
P a r ij s, 2 0 Oct. (H. R.). Volgens de beslis
sing van den raad van den Volkenbond zal de
Duitséh-Poolsche grens de Oder volgen tot
waar deze Opper-Silezië binnenkomt, waarbij
aan Polen 22 gemeenten worden gelaten. De
grens loopt dan over Hohenbirken, Wilhelmsthal
en Raschütz en buigt daarna naar het Oosten
af tot Orzegow en Schlesiengrube, waarbij aan
Duitschland 19 gemeenten toevallen, o.a. Rati-
bor. Ostrog, Markowitz enz. tot aan Gleiwitz,
Hindenburg, Biskupitz, Bobrek en Schombcrg.
Dan goot de grens met een bocht Oostwaarts
om Beuthen heen, tusschen Rossberg, dut aan
Duitschland en Birkenhain, dat aan Polen toe
gekend is, door, vervolgens in Noord-Westelijke
richting, waarbij Duitschland 20 gemeenten, o.a.
Korf, Miechowitz en Stellarzowitz behoudt cn
waarbij Polen 21 gemeenten worden toegewe
zen, o.a. Schorley, Radzionkau, Trockenberg en
vervolgens Noordwaarts tot het Westen van
Lublinitz, waar Cziasnau en Sorowski aan
Duitschland blijven en Polen Glinitz, Kosischutz
en Lissau krijgt. Ten N. van Lissau loopt de
grenslijn langs de oude grens en volgt verder
de nieuwe reeds vastgestelde Poolsch-Duitsche
grens.
De bepalingen, die in een economische over
eenkomst tusschen beide landen moeten worden
vastgelegd, bevatten, behalve de reeds aange
kondigde maatregelen ter verzekering van een
ongestoorden gang van het zakenleven, de be
paling, dat alle grondstoffen uit de Poolsche
zóne gedurende drie jaar zijn vrijgesteld van
douanerechten bij invoer in Duitschland en ver
der, dat alle Polen in de Duitsche zone en alle
eerste belangrijke bres ontstaan in heel het Duitschers in de Poolsche zóne 15 jaar long hun
Politiek Overzicht
- Een Weensch correspondent van de Kölnischo
feeilung heeft, wat hij noemt, „het dictaat van
Venetië", aan een merkwaardige en belangrijke
kritiek onderworpen. De houding, die de geal
lieerden hebben aangenomen tegenover Honga-
Jdje, dat niet verkozen heeft zoet en zonder
kneer het Burgenland aan Oostenrijk over te
idragen, waartoe het vredesverdrag van Trianon
het toch verplichtte (en men weet, wanneer het
In 't nadeel der geallieedren is, met hoeveel
priftige heftigheid zij zich tegen de schennis
jKunner heilige tractaten verzetten I), geeft den
torrespondent aanleiding uit te roepen De En
tente heeft het masker laten vallen. Wel kon
tnen, aldus lezen wij in zijn betoog, reeds long
trit de lankmoedigheid, die zij tegenover het
Vreerspannige Hongarije betoonde, concludee-
ten, dat zij haar eigen arbeid den vrede van
Trianon althans ten aanzien van de West-
Hongoarsche clausules als lastig beschouwde,
maar het verloop von de somenkomst te Vengtië
had alles volkomen duidelijk gemaaktklaar
blijkelijk was er den drie voornaamsten mogend
heden der Entente veel oan gelegen Hongarije
voor zich te behouden als een werktuig, in staat
?m te handelen. Engeland toch had er nooit be
lang bij gehad het rijk der Habsburgers te ver
nietigen het diende de verminking van Oosten
rijk en Hongarije slechts te laten geschieden om
dc kleine bondgenooten in een goede stemming
to houden. Frankrijk nam slechts een vijonde»
lijke houding oan jegens het Hongarije van het
oude Duitschgezinde régime en van den bolsje-
wistischen overgangstijd. De correspondent
spreekt dan ook verder als zijn opvatting uit,
dat sinds er kans bestaat op terugkeer der Habs-
burgers naar Hongarije en Karl von Habsburg
geheel onder Fronschen invloed is gerookt, het
Hongarije als een belangrijk stuk in zijn diplo
matiek spel beschouwt. Zijn plan om een Do-
nau-confederatie te stichten had schipbreuk ge
leden door het verzet der onti-Habsburgsche en
onti-Hongaarsche Kleine Entente, maar daar
entegen achtte Frankrijk de vorming van
een nieuw rijk, dat behalve Hongarije Oosten
rijk en Beieren zou moeten omvatten, een be
langrijke vergoedingbovendien zou deze sta-
tenformatie de „verbreking" van 't Duitsche rijk
naderbij brengen, een doel, „dat het voornaam
ste wit van alle Fransche politiek zal blijven.'
En daarom haastte Frankrijk zich Hongarije
weer blijken te geven van zijn nieuw wakker ge
worden genegenheid. Italië tenslotte had zich bij
de keuze tusschen de beide kwaden een krach
tiger en bijgevolge naar herstel fel hunkerend
Hongarije of een door een verzwakt Hongarije
les te oanvolszuchtiger Zuid-SIavië voor het
serste verklaard, daar het klaarblijkelijk het
Suid-SIavische gevaar thans als het grootste
geschouwde. En daaruit zou dan ook het ver
loop der dingen volkomen kunnen worden ver
klaard. Hongarije kon zich ongestraft oan de
tenuitvoerlegging van 't vredesverdrag onttrek
ken, de vorming van ongeregelde militaire af-
deelingen bevorderen, zich tegen de overdracht
van 't Burgenland konten en het z.g. ultimatum
,von den Parijschen raad van gezanten trotsee-
ren.
Het slot vormden de komedies van Ooden-
burg en Venetië het eerste, aldus de corres
pondent, werd opgevoerd om een formeele ver
vulling van 't vredesverdrag voor te spiegelen,
de tweede moest dienen om 't dictaat aan Oos
tenrijk om von Oedenburg af te zien te moskee-
ren. Bondskanselier Schober had zich tegen de
zen nieuwen aanslag op 't recht en de zelfstan
digheid van Oostenrijk naar beste kunnen ge
kant, maar dat hij de nederlaag heeft geleden,
„strekt niet hem, maar de hooge Ententemo-
gendheden tot schande, die hier een door hao
eerst weerloos gemaakten staat dwingen zonder
vergoeding af te zien van gebiedsuitbreiding,
.die zij hem zelf in een dictaat toegewezen heb
ben, alleen omdat zij inmiddels van idee zijn
veranderd. Maar er vloeit in deze nieuwe daad
.van geweld voor Oostenri'k en heel het Duit
sche volk eene troost voorthet vredesverdrag
van St. Germain, evenals dat van Trianon, is
'durchlöchert (vol gaten, geperforeerd
men neemt het er niet zoo nauw meer mee). Een
verdrag, dat de geldigheid heeft verloren voor
Ken, die het hebben afgedwongen, geldt ook niet
meer voor de andere partij en zoodoende is de
domicilie zullen kunnen behouden. Alle Polen,
die langer dan 18 joor gevestigd zijn in de
Duitsche zóne, zullen twee jaar den tijd hebben
om de Poolsche nationaliteit te kiezen. Een ge
mengde commissie, bestaande uit evenveel Polen
als Duitschers uit Silezië, zal dienst doen als
raadgevend lichaam ter vereenvoudiging van de
toepassing dezer maatregelen. Er znl een recht
bank kunnen worden ingesteld ter regeling van
particuliere geschillen.
P a r ij s, 2 0 Oct. (H. R.). Briand heeft van
daag als voorzitter van den gezantenraod aan
den Duitschen en de Poolschen gezant te Parijs
een brief gezonden waarin hij meedeelt, dat de
grens, zoools de gezantenraod die heeft vastge
steld, overeenkomt met de aanbeveling van den
raad van den volkenbond. De Poolsche en Doit-
sche regeeringen moeten ten spoedigste een
overeenkomst sluiten, waarbij de bepalingen over
het economische stelsel in O.-S. en de rechten
der ingezeten, die onderdaan zijn van den an
deren staat, zooals de raad van den volkenbond
die heeft oanbevolen, worden bekrachtigd. Om
toezicht te houden op het nakomen dezer maat
regelen zullen een gemengde commissie en een
scheidsgerecht ter beslechting van particuliere
geschillen ingesteld worden. Duitschland en Po
len moeten binnen acht dagen een gevolmach
tigde aanwijzen om over het overeen te komen
stelsel te onderhandelen, evenals him afgevaar
digden in de gemengde commissie, die de geal
lieerde commissie bij zal staan bij de voorbe
reidende maatregelen voor den overgang van
den tegenwoordigen naar den nieuwen staat.
B e r 1 ij n, 2 0 Oct. (\V. B.) De Breslausohe
Handelskamer heeft in een telegram non de mi
nister-presidenten der Ententestaten, de „Land-
bund" von de provincie Saksen in een telegram
aan den rijkskanselier namens 65,000 Duitsche
boeren tegen de verdeeling van O. S. gepro
testeerd, die de economische ineenstorting van
O.-S. naderbij zal brengen en het herstel van
Duitschland onmogelijk maakt
München, 20 Oct. (W. B.) De onafhan
kelijke socialisten verklaarden in den gemeente
raad, dat ook hun partij ten felste protesteert
tegen de in de bladen gepubliceerde besluiten
van den Volkenbond, maar ondertusschen te
genover deze onofficieele uitlatingen niet defi
nitief positie'kan kiezen.
Warschau, T 9 Oct. (P. T. A.) Gisteren
heeft het verbond vun Poolsche vereenigingen
alhier een bekendmaking laten aanplakken, die
protesteert tegen het besluit van den raad van
den volkenbond, dot aan Duitschland geheel
Poolsche centra van het oude Polen toewijst,
als Beuthen, Gleiwitz, Hindenburg, StTehlitz en
Oppeln. De bekendmaking eischt von dc regee
ring, dat zij bij het vaststellen der grenzen zal
trachten de stad Beuthen, middenpunt van
Poolsch leven, in Opper-Silezië voor Polen te
verkrijgen. Het verbond bezweert den Opper-
Sileziërs plechtig, dat het hecle volk hen nooit
zal vergeten en steeds trouw zal blijven aan hun
ideaal van een Poolsch Opper-Silezië.
Madrid, 20 Oct. (W. B.) Het bekende
Spaansche blad „A. B. C." meldt, dat er ver
band bestaat tusschen de reis van den Griek-
schen premier Goenoris naar Parijs en 't Opper-
Silezische vraagstuk. Noor 't schijnt zou Frank
rijk in Klein-Azië aan Engelond's wenschen wil
len "toegeven, waarvoor don Engeland in dc
Opper-Silezische aangelegenheden Frankrijk's
zin zou volgen.
Brussel, 20 Oct. (B. T. A.) De Belgische
regeering heeft besloten de belanghebbende re
geeringen uit te noodigen tot de vierde bijeen
komst der conferentie over het zeerecht, die
begin 1922 te Brussel zal plaats vinden.
Berlijn, 20 Oct. (W. B.) De Vorwarts
verneemt heden in verbond met de kabinets
vorming, dat als inderdaad de Duitsche volks
partij zou weigeren, aan een kabinet-Wirth
deel te nemen, dit zou beteekenen, dot deze
partij de tegenwoordige politiek von de rijksre
gering veroordeelt en een geheel andere politiek
wcnscht. De sociaal-democraten zouden een
dergelijke nieuwe politiek niet kunnen steunen.
Deze nieuwe politiek zou beide sociaal-democra
tische fracties van den Rijksdag in scherpe op
positie kunnen brengen.
Het orgaon van den Pruisischen minister-pre
sident Stegerwald, Der Deutsche, schrijft:
„Als het aan het kabinet-Wirth niet gelukt
de bemiddelingsactie tusschen de Duitsche
Volkspartij en de meerderheidssocialisten tot
ccn einde te brengen, zal een nieuwe toestand
geschapen worden. De binnenlandsche en bui-
tenlnndsche toestond eischt gebiedend, dat dc
groote coalitie hersteld wordt. Ten opzichto
van deze nationale aangelegenheid mogen, zoo
nis van zelf spreekt, personenkwesties geen rol
spelen.
en de werking van do roadgevendo commissi#
voor do hygiëno in dc nijvorheid cn over d^
bijeenkomst van deskundigen op het gebied d<^.
sociale verzekering.
Lissabon, 2 0 Oct. (B. T. A.) Dos ochv,
tends klonken enkele scholen uit zee, waarop'
p /m het verkeer in de straten werd stopgezet. D«
ui a n'-,r fli' BJ. ^Gisteren v^rga- presjjcnt aanvaardde, om bloedvergieten taw
rn"~',n voorkomen, de hervorming van het kabinet door.
kolonel Coelho, die minister-president cn minis«i
ter van binnenlandsche zaken wordt.
derden dc rijksdagfrnctio vnn het centrum en de
Duitsche Volkspartij. Volgens de Vorwürts heeft
de Duitsche volkspartij geweigerd deel uit te
maken van ccn te rcorgonisceren kabinet-Wirth.
In journalistenkringen wordt beweerd, dat de on
derhandelingen van het centrum over een aan
blijven van Wirth zeer gunstig zijn afgeloopen
voor Wirth.
B e r 1 ij n2 0 Oct. (N. T. A. Draadloos).
Daar de stoking oan de burgerlijke bloden
voortduurt, wordt dc uitgave van een gemeen
schappelijk blod overwogen. Eventueel zal dc
rijkskanselier een noodverordening uitvaardi
gen, waarbij de bladen worden verklaard tot
voor hot leven noodzakelijke bedrijven to bc-
hooren.
Essen, 20 Oct. (W. B.). In de mijn Vic
toria cn Matthios heeft hedenmorgen zeven uur
een ernstige ontploffing plaots gehad. Er vollen
drie dooden en enkele gewonden te betreuren.
Londen, 20 Oct. (R.) Op verzoek von
Lloyd George hebben de Zuid-Iersche unionis
ten graaf Midleton cn twee andere afgevaardig
den aangewezen om hen te vertegenwoordigen
bij dc Ierschc onderhandelingen in de kwes
ties, waarbij zij betrokken zijn.
Londen, 2'0 Oct. (N. T. A. Draadloos).
Do Daily Telegraph meldt, dat de besprekingen
ter Jersche conferentie tot dusver een gunstig
verloop hebben. Men is het volkomen eens ge
worden omtrent de punten, die behandeld moe
ten worden.
Londen, 20 Oct. (R.) Verscheidene leden
hebben vragen tot de regeering gericht over de
beweerde inbreuken op den wapenstilstand in
Ierland door den invoer vnn wapens. Greenwood
zeide, dat de regcering dienaangaande geruch
ten had vernomen, waarnaar een onderzoek is
ingesteld. Donald verklaarde, dat kleine booten
op de Iersche kust zich begeven hadden naar
Ameriknnnsche schepen vnn 4000 tot 5000 ton
en wapens hadden afgehaald en aan wal ge-
bincht. Greenwood zegde een diepgaand onder
zoek toe.
Londen, 20 Oct. (R.) Bij de bespreking
van de voorstellen omtrent de werkloosheid
legde Mond in 't Lagerhuis er den nadruk op, dat
uitbreiding van het plan voor export-credietcn
tot olie deelen van de wereld Engeland in stoot
zou stellen handel te drijven met landen met een
gunstigen wisselkoers en dat de regeering de
handel wilde vergemakkelijken met volken, die
konden betalen. Ook wees hij op de waarde van
het plan der gegarandeerde, leening van 25
milliocn en verklaarde dat, wat men noodig had,
was: een prikkel voor den handel. Als wij de
menschen konden prikkelen te koopen en te be
grijpen, dat de markten niet altijd dolen, zouden
wij van deze verschrikkelijke depressie bevrijd
worden.
Londen, 20 Oct. (R.) Wilson Fox heeft
geyrangd of, gezien de inbreuken van de bolsje
wistische regeering op de handelsovereenkomst
en gezien het feit, dat deze van geen beteekenis
is voor den Engelschen handel, de regeering van
zins is haar te verbreken. Lloyd George ant
woordde, dat de overeenkomst wezenlijke resul
taten had opgeleverd, al hadden die ook niet
beantwoord aan de hier cn daar gekoesterde
verwachtingen. De regeering is bezig het ant
woord van Moskou op de Engelsche nota over
de inbreuken op de handelsovereenkomst te be-
studeeren.
Londen, 20 Oct. (R.) De conferentie over
die reconstructie van de politieke Internationale
der arbeiders heeft vondong met gesloten deu
ren vergaderd. De Engelsche arbeiderspartij
heeft zrkere voorstellen gedaan aan de Interna
tionale von Weencn. De conferentie is in of-
wachting van het antwoord hierop verdaagd.
Genève, 20 Oct. (E. T. A.) Het bestuur
van het internationaal arbeidsbureau heeft ken
nis genomen van tal van ratificaties. In het ge
heel zijn thans meer dan 30 ratificaties van de
overeenkomst van Washington bij het algemeen
secretariaat geregistreerd. Het bestuur heeft ge-
ruimen tijd beraadslaagd over de samenstelling
Lissabon, 20 Oct. (B. T. A.) Om 12 uun
toekende de president von de republiek het be-\
sluit, waarbij de nieuwe ministers benoemd wer».
den. Die von binnenlandsche cn buitenlondschd
zaken, oorlog cn marine namen dodelijk bczi»
van him departement. Om drie uur kon de repu-,
blikeinscho garde inrukken.
Lissabon, 20 Oct. (B. T. A.) Vanochtend
om T uur Vos het nieuwe kabinet, dat buiten do
politieke partijen stoot, gevormd. Het verklaard
de de verkiezingen van 10 Juli en allo wetge
vende doden van het tegenwoordige partlement
ongeldig.
Madrid, 20 Oct. (B. T. A.) Het Portu-
geesche gezantschap te Modrid verklaarde om'
5 uur 20 In Portugol hcerscht volkomen kolm-
tc, door de bevolking overal de vorming heef#
aanvaard van het kabinet, voorgezeten door ko
lonel Manoel Coelho.
Modrid, 2 0 Oct. (B. T. A.) Men meldt uit'
LissabonGranjo, de eerste minister, Meoho'kr
Santos, Carlo Mnjo cn Carlos Frcilis Sylva zijn
slachtoffers geworden van den aanslag. Oo)
Cunha Lead, de oud-minister, is gewond.
Warschau, 19 Oct. (P. T. A.) In dom
nacht van Zolerdog op Zondag is een lid der
Poolsche missie te Moskou in zijn woning ver
moord. De legatie drong op ccn ernstig onder
zoek aan naar de geheimzinnige omstandighe
den, onder welke de misduad plaats had. Bo
vendien eischt zij bestraffing van don schuldige.
N e w-y o r k, 2 0 Oct. (N. T. A. Draadloos
uit Poldhu). De gemeenteraad besloot maar
schalk Foch, generaal Bcalty cn gencron! Diaz
het eereburgerschap van dc stad New-York uun
te bieden.
N e w-Y o r k 2 0 Oct. (N. T. A. Draad,
loos). De zceliedenbond zol weigeren dc possa»
giersschepen der kustvaart, die hier binnen
loopen, te bemannen, als de spoorwegstaking
uitbreekt.
Verspreid© Berichten.
Naar de Leipziger Ncuestc Nochrichtcn uit
Eisenach meldt, zullen de mochinisten op de
Duitsche spoorwegen, ten getale van ongeveer
25.000, binnen de eerstvolgende 24 uur in sta
king gaan. Deze zol op een reeds vastgesteld
uur aanvangen. De oorzaak is gelegen in de
nict-vcrvulling door het rijksministerie von ver
keer von beloften omtrent salorieering.
Tengevolge van geschillen met den be-
drijfsrnod gaan in de Weensche ziekenhuizen
alle dokters in staking. Daar ook het kookbe-
drijf gestookt is, ontvangen de patiënten geen
voedsel.
Kameroverzicht.
Tweede Kamer.
In de zitting vnn Donderdag werd do
motie-A. F. Staalman inzake voortduren en
instelling eencr commissie van beroep, ver
worpen met 41 tegen 40 st, De motie-Ter
Laan inzake steun aan n iet-af gekeurde mili
tairen wordt verworpen met 58 tegen 23 st.
De heer Klccrckoper krijgt verlof tot een'
interpellatie over het ontslag van een poli-
tie-agent te Breda. Deze interpellatie zal op
een nader te bepalen dag gehouden worden-
Aan de ord is dc
intrpeliatie-Wijnkoop,
inzake steun aan Rusland.
Interpellant vraagt wat dc regcering
van plan is te doen ter zake van deelneming
aan de hulpverleening; welk aandeel de ro
geering zal nemen in dc kredietverleoniin^
aan Rusland; welke houding dc regcering
zal aannemen tn aanzien van de conclusie^
der international conferentie voor hulpver-,
lceniing te Brussel; waarom de conferentie
zoo weinig aandacht heeft geschonken aap^
't Schoonst in verliefden is, dat zij el
kaar voor altijd liefhebben, althans voor-
loopig.
door
RUDOLPH STRATZ
uit het Duitsch door
Mevuuw A. E. NUIJS—POSTHUMUS.
-16
I v „Weet j ij, waar mijn tehuis is? Ik niet!
Jk weet alleen, dat er een zandkorrel om
de zon draait- Die zandkorrel is de aarde.
Op dien korrel zit een zandvloo, dat is de
jmensch, die zich met zijn woning bliksem
snel in een kring ronddraait. Ik bemerk dui
delijk dat alles draait. Niets is blijvend.
Kort vóór middernacht geraken alle dingen
Tn een draaiende beweging en worden" mij
talie raadselen van het heeal helder, waar-
,over ik mij dag en nacht het hoofd breek.
iMaar Hinkele moet erbij zijn en mij steunen.
Anders draai ik mee de hemel mag weten
daarheen. Gij nieuwe kleine studente daar
boven, vermoedt gij soms, waarheen onze
levensreis gaat? Gij zult u nog heel wat ver
bazen, kind! Ik ben oud en beroemd en toch
.verwonder ik mij soms nog!"
..Allereerst moest de reis naar huis gaan!"
^herhaalde de blonde Meta, eer, Erna zich kon
herstellen van haar verwondering over den
dwerg Perkeo. „Het is reeds nacht!"
Het mannetje zocht droefgeestig steun op
zijn stok. Zijn groot hoofd zonk op zijn
borst.
„De nacht is niemands vriend! Bij nacht
slaapt men. In den slaap werd de vrouw ge
schapen. Dat was niet goed! Een geluk is
het, dat jullie eigenlijk niet bestaat. Er be
staat niets, als ik het niet will Ik ben het
eenige levende bn denkende punt in dezen
greoten draaimolen van maan en sterren,
die zich plechtig en langzaam om mij be
weegt."
„Cogito, ergo s u ml" zeide Erna.
„Ik ben er!"
„M i n i m e! U is er niet. U is er niet!
U is slechts een zinsbedrog. Ik zal u dade
lijk bewijzen, dat u niet bestaat! Om te be
ginnen wie is u?"
„Ik? Ik ben van den Rijn en..."
De kikvorschoogen schitterden triomfan
telijk.
„Neen! U is eenvoudig een spiegelbeeld
op mijn netvlies. Ik houd van geen spiegel
beelden, al zijn zij ook nog zoo mooi! Ik doe
de oogen dicht, weg is het spiegelbeeld.
Alles is weg. Praat maar niet! U bestaat
niet meer, en dat is goed ook."
,;En dat is goed ook!" herhaalde hij kop
pig, met fonkelenden blik. „Want waartoe
dient nu zoo'n kleine studente? Wat wil zij?
Wat moet zij? Cui prodes t? vraag ik.
Kom mij niet aan met de universiteit, waar
de juffrouw! U weet hoe ik daarover denk.
Als ik de universiteit voorbij kom, sla ik de
oogen neder, om ze niet meer te zien. Dan
bestaat de universiteit niet meer voor mij.
Zij verzinkt in den afgrond mijner verach
ting. Zij en al wat daartoe behoort. Om
te beginnen dc professoren!"
„Laat dan toch eindelijk de professoren
eens met rust!" zeide Meta.
De kleine Perkeo lachte grimmig en
schoof zijn bril wat op.
„Nooit, beste juffrouw Wiggers! Wat zou
het leven zijn zonder mijn twee vijanden
zonder de professoren en de vrouwen? Hin
kele wat dunkt jou van de vrouwen?"
Een lange man met een krijgshaftigen
Henri quatre" en het voorkomen van een
wachtmeester der huzaren in burgerkle
ding, plaatste zich tot steun naast hem. Het
kleine mannetje hield zich aan hem vast.-
„Eindelijk, Hinkele!" sprak hij tevreden.
„Hadt je het zoo druk? Overdag," sprak hij
op verklarenden toon tot Erna, „wijst hij
vreemdelingen den weg door de ruïne; des
nachts geleidt hij mij, die zelf een ruïne ben,
door de vreemdelingschap. Want men mag
zeggen, wat men wil: wij ziin vreemdelingen
hier beneden, gasten, in Heidelberg, en op
de geheele wereld wij bestaan niet, maar
verbeelden ons dat maar. Nietwaar, Hin
kele?"
Hinkele knikte van ja, en Perkeo vatte
hem vertrouwelijk bij een knoop van zijn jas
;,Tot dusverre heb ik slechts één vast
punt ontdekt. Dat is de herberg „Zurn
Jraubchen". Die staat gewoonlijk stil, wan
neer alles als een wervelwind om mij heen
draait. Daar gaan wij nu naar toe, en ik
houd alles vrij, wat zich daar des nachts
om mijn tonde tafel verzamelt .Veracht de
droschkcnkoctsiers en de kruiers, de huis
knechts en de hondenscheerders nietl Dit
zijn mijn middernacht vrienden. Overdag zie
ik hen nooit! Dan bestaan zij niet, zooals ik
reeds zeide! Doch eer wij weggaan, Hinkele,
de hand op het hart: Wat dunkt je van de
vrouw?"
De gids knipoogde ongemerkt tegen de
drie meisjes, terwijl hij zijn arm door dien
van het kleine mannetje schoof, om hem
mee te nemen.
„Nu ja!" bromde hij. „...er zijn er die zóó
zijn cn er zijn er ook, die anders zijn!
Dat is met onderscheid! En ga nu meel De
politieagent kijkt al lang hierheen, omdat
u zoo schreeuwt!"
„Is het Badior?"
De kleine man strekte de armen uit.
„Wees welkom, gerechtsdienaar van den
nacht! Hoe gaat het u, mijnheer Badior?
Wat doet gij? Wat voert gij uit? Hoe gaat
het met uw lieve vrouw? Hebt gij geen twee
lingen gekregen?"
De politieagent lachte goedig.
„Lieve hemel! Dat vraagt u mij nu iederen
nacht, dien de hemel geeft. Die tweelingen
zijn toch al een jaar oud!"
Perkeo knikte welwillend en wandelde als
een dwerg tusschen de twee mannen voort.
„0 p t i m e!" riep hij. „Bene f e c i s t i,
amice! Waarover spraken wij toch ook,
toen wij hedenmorgen bij het aanbreken van
den dag afscheid namen? Was het niet over
Plato en zijn theorie der schaduwen tegen
den wand?"
„De hemel mag weten, wat u door elkan
der gerammeld hebtK' zeide politieagent.
„Misschien ook wel wat van Plato!"
„Veracht Plato niet!" waarschuwde de
kleine. „Ik weet, dat gij en Hinkele zeer
onder den invloed zijt van Spinozal Nu
vriend daarover spreken wij wel in het
,,Traubchen". Goeden nacht, damcsl Mijl.
gasten wachten mij. Daar is een deeadenta
huisknecht, een koetsier, de Stomp genaamd,
voi wereldwijsheid en ironie een honden
koopman, van wiens eenvoudig gezond ver
stand elke professor logica zou kunnen
leeren... Waar ben jullie toch allemaal over
dag?"
Het klaverblad verdween is <Sfi schaduw
der boomen. Nog eens vernam men Per-
keo's klacht: „Waar ben jullie allemaal
overdag?" Toen werd het stil en hoorde men
slechts het gedempte rumoer, dat door de
gekleurde glasruiten drong.
Erna was geheel verbijsterd.
„Zeg wat was dat voor een krank
zinnige vent?"
„Dat?" zeide Meta droog. „David Gat
lus!"
„Dat? De groote geleerde? De beroemde
scheikundige?"
„Ja. leder kind hier kent hem!" v
„In wiens laboratorium ik wilde studeé-
ren?"
„Dat zul je ook!"
„Maar hij is krankzinnig!"
('wOKit v.rvülgd)r
