ST. EmiLION Abdijsiroop Fontein Schippers. AMERSFOORTSCH DAGBLAD „DE EEMLANDER" Ij 1A. SCHOTERMAN l Zn., Ufr.str. 17. Tel. 145 Eigengemaakte üiMMn. Oa roman m een studente. u BINNENLAND. 3 ïilïEI KMABPAHÏOFFEIS Meubileeringen- Kunsthandel- Behangerii en Stoffeernerij Langestraat 24. Tel. Int. 496. - AMERSFOORT. Heeff Vw kind kinkhoest WILLEM FEUILLETON. Koste Jaargang No. 139 Zaterdag 10 December 1921 ORIGINEELE zeer aan ie bevelen Bordeaux, gewas 1917 Per flesch f 1.7S, per asiker f 72 TWEEDE BLAD. Vergeten lassn». Gedurendie den oorlog"Wij mogen onzen Bezer9 weHvaiast onze excuisos aanbiedetm, dat IK'ij telleen® weer verwijzen naar de gebeur te- (nissen in den oorlog en de in dien tijd ge hoord meeningen. 'Het 'komt ons intusschen ivoor, dat d afschuwelijke oorlog ons zóóveel heeft geleerd, ons zóóveel lessen heeft ge lgeven, dat de politicus en de oeconoom zich hij voortduring hebben of te vragen of ten aanzien van een of ander punt van staats beleid vroegere meeningen kunnen worden gehandhaafd of moeten worden herzien. Gedurende den oorlog dan kwamen de Duitschens en de vrienden der Centrale tmachten ons telkens weer vertellen, dat IDuitschland er, oeconomisch, zoo goed vóór «tond. Terwijl immers de geallieerden allen bij En-geland en bij de Vereen-igde Staten, schulden maakten, 'betaalden de Duitschers tde oorlogsuitgaven zelf. Duitschland's ver mogen bleef dus (sic!) even groot; of, nog opularrder, „het geld bleef in het land." Iet is well eene simpele waarheid, die wij ■laar telkens tegenover hebben gesteld. Ge Eergist u, zoo zeiden wij. Als gij Duitsch §eld gebruikt voor productieve uitgaven; b.v. ■voor aanleg van spoorwegen of van kanalen, ^an 'blijft inderdaad het geld in het land." Sfsar a'!)s gij Duitsch geld gebruikt voor 'het weg schieten van projectielen, dan is elk schot weggesmeten geld. hlen wilde het niet ffelooveh. Ook aan geallieerde zijde werd fout gere deneerd. Wij zullen d'en oorlog stellig win* men, zoo zei men daar, en dan zal Duitsch* ïand en zullen Duitschland's vrienden alle kosten van d-en oorlog betalen. „Le boche fpayera". Ook die redeneering was onjuist «en -vrij hebben, t. a. p. reeds lang geleden -be- itoogd! in een artikel: Wie betaalt dat de consumenten in heel de wereld, ook die in de overwinnende landen en ook di-e in de neutrale landen de oorlogskost-en gezomelijk «ouden moeten dragen. De groote fout van de tegenwoordige wereldpolitiek ia, dat men deze eenvoudige conclusie uit de verschijnselen van dezen •tijd niet wenseht te. -aanvaarden. De gealli eerden willen nog altijd, dat Duitadhland zal betalen, Duitschland' poogt nog altijd zoo weinig mogelijk te betalen. Dat men daarbij v-an 'beide kanten fouten maakt, blijkt telkens weer. Toen Duitschland onlangs zóóveel milliard mark had betaald, fcakte de koers van de mark van 5 cent op 1 cent. Wat beteek ent dat Laat ons eens zien. {Duitschland had voor zijn papiere marken fin die landen der geallieerden en der neu tralen wissels gekocht tot een tota^i bedrag van b. v. 3 millioen mark. D. w. z. die wissellis «uit de geallieerde en neutrale landen werden «Is betaalmiddel door Duitschland gebruikt, ze gin-gen naar de geallieerden terug. De bezitsvermeeridering van de geallieerden he lst on'd uit 50 milliard papieren marken, de toenmalige tegenwaarde van 3 milliard goud-mark. Toen de koers van dé papieren mark tot op een derde inzakte, wanen die papieren marken nog slechts 1 millioen goud mark waard; d. w. z. de geallieerden en neu tralen -hadden samen twee derden van dit deel der oorlogsschatting betaald! Wat men hier direct zag, geschi-edt indirect altijd. De gezamenlijke consumenten betalen de oorlogskosten. -Niet alleen deze les uit de gebeurtenisis-en- •heeft men vergeten-; -men vergat óók wat nog erger is dat de hooge inkomende rechten, de benadeeli-ng van ejkaars handel, mede oorzaak zijn -geweest van den oorlog. De Nederl. Anti-Oorlog-Raad schreef niet zonder reden „algemeen-e vrijhandel" op zijn lijst van verlangens! In Nederland- was de meerderheid van het volk altijd tegen hooge invoerrechten ge kant. Zuivere protectionisten zijn er in ons land niet en de Rech'tsche partij-en hebben aan ook altijd' beweerd, dat ze vóór vrijihaiv del zouden- zijn, als ook de andere regeerin gen de invoer-re-chten willen intrekken of tof •een gering percentage terugbrengen. Thans echter, nu de valuta-verhoudingen er toe medewerken (zij zijn absoluut niet de eenige oorzaak en op verre na niet de be- langmj-kste!) om onze industrie te verlammen, nu schreeuwt men uit vele hoeken weer eens om bescherming. Merkwaardig! Al die -industrieelen, die zich kanten tegen regee- ringsbemoeiïng, als deze zich richt op ver betering van d-en arbeider, d'i-e roepen, om vrijheid van 'bedrijf en van den Staat niets moeten 'hebben, zij huilen schier om steun van dan Staat (in den vorm v-a-n protectie) zoodra het 'hun niet naar den vl'eesche gaat. Zal de Regeering naar dit gelamenteer luisteren? Het zou o. i. misdadig zijn. De toch nog veel te 'hooge prijzen zouden nóg meer opl-oopen, om nu ma-ar niet van alle end-ere schaduwzijden van het protectionis me te spreken. Maar bovendien: op welken koers van de mark zou men- bij de vaststel ling van d-e grootte van het invoerrecht moe ten rekenen? Een h-eele tijd was de mark ongeveer 3 cent waard. Moet d;eze waande die 'basis zijn? Het zou niet -meer helpen, sinds de' mark ongeveer een cent waard is. Eén- cent dan? Wel onlangs steeg in- één d:ag de waarde van de mark van één op anderhalven oe-nt: er is dus geen basis te vinden. Geen invoerrecht zou trouwens baten, hoog of laag. De DuitsCh-e industrieel en regelen 'hunne prijzen zooveel mogelijk na-ar den koers van d-e m-ark. Na die inzinking van 3 op 1 cent zetten zij 200 procent op d-e prijzen. De industrie en de handel zijn ondanks alles wat gebeurd is nog altijd internatio naal; het peil van d-e volkswelvaart voor- zoover het naburige landen betreft even eens. Duitschland's verarming -moet onher roepelijk leiden tot verarming óók va-n Ne derland. Dit proces, het zich langzaam in stellen van het wel vaart-evenwicht is begon*, n-eni. Het zal te eer beëindigd ziin, naarmate men aan d-e grenzen minder obstakels op stelt. Invoerrechten kunnen het tempo van de instelling van het evenwicht een poosje langzamer doen gaan, ze kunnen niet be letten-, dat dit evenwicht er eens komt. Dit evenwicht is noodzakelijk. Zoolang d-e 'Duitsche arbeid er minder voor zijn levens onderhoud noodig heeft dan de Nederland** sche of de Engelsche arbeider zal de wereld- in -Duitschland' koopen en niet bij den En- gefschman of bij ons. Het is dus ook ons •belang, dat het evenwicht komt, hoe eerder hoe beter. Laat ons dus duurder ziin 1 Nu reeds h-eieift Duitschland zóóveel bestellingen, dat ze niet -kunnen worden uitgevoerd1; de stijgende prij zen bewijzen het. Reeds nu kan men dus in Duitschland slechts die dingen bestellen, die men niet direct noodig heeft. Wij zullen dus al gauw bes-tellingen krijgen, di-e men bij onze Oostelijke buren niet kan plaatsen. Ook I in dit opzicht is er een streven naar even wicht. Geen kunstmiddelen dus! En vooral geen- hooge invoerrechten-. De oorlog heeft ge leerd, hoe verderfelijk ze zijn. Mog.en deze lessen van den oorlog toch niet worden ver geten. Uit de Pers. STEMPLICHT. Aan de Zutphensche Courant lijkt hot deze week door de Tweede Kamer genomen besluit om den stemplicht uit de Grondwet te schrappen allesbehalve verstandig. Men weet dat de grondwetgever in T017 aan eiken kiezer den wcttelijken plicht had opgelegd om te gaan stemmen. „De uitoefe ning van het kiesrecht is verplicht volgens regelen door de wet te stellen" zoo luidde de bepaling. Eerst wilde de Regeering dit voor schrift handhaven. Blijkbaar onder den in druk der „Had~jc-me-maar"-bev.'egihg in Amsterdam, welke zich aandiende als een bende protesteerenden tegen den „stem- dwang", doch welke feitelijk voortkwam uit den lust in „een lolletje" is de Regeering daarop teruggekomen. Zij wilde den stem plicht niet imperatief doen handhaven maar facultatief stellen. Vandaar haar nader voor stel: „de wet kan de uitoefening van het kiesrecht verplicht stellen". Zelfs dit ging den a.-rev. heer Beumer nog te ver. Hij wilde de heele stemplichlbepaling schrappen. En daarmee hebben 50 Kamerleden zich ver- eenigd terwijl er 30 tegen bleven, n.l. de chr.-hist., de meeste r.-kath. cn nog een paar. Deze beslissing vinden wij onverstandig. En daarom betreuren wij haar. Want juist den stemplicht hebben wij steeds beschouwd als een der grootste ver beteringen in de techniek van de hecle kie- zerij. De stemplicht maakte een eind aan het berucht geworden „stembusjegen", door den heer Schaper betiteld als „een min of meer corrupt stelsel," het ophalen der luie en ver geetachtige kiezers per rijtuig en auto, het huisbezoek op den dag der verkiezing zelf met den aankleve van hartstochtelijke poli tieke gesprekken, waarbij de dreigementen ni^t altijd uitbleven. Bovendien is de stemplicht het onmisbare complement van evenredige vertegenwoor- diging; hij kon ook voortreffelijk meehelpen om de gebreken van het algemeen kiesrecht tegen te gaan. Want eerst wanneer ieder kiezer stemt, krijgt men een zuivere afbeel ding van de denkwijze van alle kiezers, al thans op den dag der stemming, en als ieder een stemmen moet, komen ook zij op die nu in arren moede verkondigen, dat hun stem t<ScH niets helpt. Er zijn trouwens nog krachtiger argumen- A. VA^S DE WEG. Langestraat 23. ten voor den stemplicht. Het kiesrecht is een publiekrechtelijke plicht, welke de Staot aan den kiezer heeft opgelegd, omdat dc Staat nu eenmaal meent, dat elk man en vrouw, die den kiczcrsleeftijd heeft bereikt, zijn invloed moet laten gelden op de sa menstelling van de vertegenwoordiging des volks in Kamer, Staten cn Rand. Zulk een publiekrechtclijko functie knn men niet eigenmachtig laten schieten. Men n oet die vervullen. Een publiekrechtelijke plicht sluit uit elke bevoegdheid om daarvan naar goed dunken nl dan*niet gebruik te maken. Van daar de oude uitdrukking „kiesrecht is kies plicht Dat hod de grondwetgever vier jaar geleden vastgelegd, cn nu reeds schrikt hij terug vcor cc consequentie van zijn eigen stolling. De Zutphensche Courant geeft dade lijk toe dat de practijk in dezen korten tijd nl heeft bewezen dat tienduizenden kiezers zich van den stemplicht geen sikkepitje aantrokken en dat er in de practijk ook niets van de bestraffing dpr nolatigen terecht komt. Maar het blad weet een ander middel tot be- stiaffing en dut is: Ontkiczcr elk die zijn stemplicht verzuimt. Ieder die zonder geldige reden van de slembus wegblijft, moet naar onze opvat ting voor vijf jaar van het kiesrecht worden uitgesloten; hij krijgt dat alleen terug na 5' jnnr wanneer hij er zelf om vraagt. Op die manier zuivert men het kiezerscorps van elementen, die daarin niet thuis behooren. Wont zulke menschcn zijn niet waardig dat de wet hun het recht geeft mee te wer ken tot de samenstelling van vertegenwoor digende colleges. Alleen op die manier is dc wetgever in staat, zijn wil te.doen eerbiedigen. En alleen voor zuil: een straf zouden zij, die uit lui heid nu en dan thuisblijven, maar die niette min de gelegenheid willen behouden om hun invloed te doen gelden als zij daarin eenig belang zien, terugschrikken om hun plicht te verzuimen. Definitief geschrapt is de kiesplicht nog niet. Want bij de additioneelc artikelen komt men er op terug. En te oordeelen naar dc motiveering van ecnigc voorstemmers van dr. Beumer's amendement, die schenen te spreken namens hun fractie, bestaat er nog alle kans, dat daarbij dc stemplicht behru- den zal blijven. Velen toch schijnen te mee- nen, dat het verstandiger is dit voorschrift geheel over te laten aan den gewonen wet gever, moor geen principieele bezwaren te zi^n tegen het instituut zelf. Daarop bouwen wij onze hoop. En wan neer de Kamer dan zoekende is naar een middel oni den slemplicht tot werkelijkheid te maken, dan verwijzen wij naar den reeds herhaaldelijk door ons gegeven rood: ont- kiezer elk die zonder geldige reden niet op komt. &1agaz. „De Dom" Varkensmarkt Amersfoort Speciale afdeeliiig Een paar lepels Abdij siroop kunnen Uw lieve ling onmiddellijk lucht geven en de slijm doen loskomen .De bevat geen verdooven de bes(arcddee!er;,is on schadelijk, verzachtend en genezend I (liaison VAN EIMEREN. 1 Coiljciir Poslicheur i Coilleuse J Bsrlchtefï. DE HUISVESTING VAN DE TWEEDE KAMER EN VAN DEN RAAD VAN STATE. Het wetsontwerp tot verhooging van het IXe hoofdstuk der Staatsbegrooting- voor 1921 ontmoette in de afdeeiingen der Eerste Kamer bij het ofdeelingsonderzoek vrij algemeen ern stige bedenkingen. Dat de Tweede Kamer onvoldoende is ge huisvest en dus voorziening te dezen opzich te noodig is, werd algemeen erkend, maar dit sluit, naar men meende, geenszins in, dat daarom deze oplossing moest worden aan vaard. Verschillend" leden deden uitkomen, dat de minister door het verloop der zaak volkomen gerechtigd was om oan te nemen, dat de thans voorgedragen oplossing mot volle instemming door de Volksvertegenwoordiging zou worden begToet, maar dit nam niet v/eg dat ook zij zich met de voorgestelde oplossing niet konden ver eenigen. Door de tegenstanders van dit wetsontwerp werd in de eerste plaats op gewezen, cat een huisvesting van den Raad van State als hier gedacht, veel te duur uitkomt en stellig achter- vege moet blijven in deze tijden van finonci- eëlcn nood. De koopprijs groot 450,0C0 van het perceel Kneuterdijk nr. 6, dat als definitieve huisvesting van den Raad van Stüte zou moeten dienen, werd veel te hoog geacht. Van andere zijde werd aanneming van het ontwerp sterk ontraden, omdat de verbetering, die langs dezen weg ten koste van een groot g WIJERSSTRAVr I I. - Tel. 205 Hoogst Modorno Salons voor DAWESenHETKKN - Manicnro 9 Magfizjjn van Parhimuricön on Toilof-Arf ikalon. BADINRICHTING :-! financieel offer zou worden verkregen, niet be* vredigend ken worden geacht. In de eerst# plaats toch zou de Tweede Kamer slechts ge deeltelijk en niet afdoende worden geholpen door de voorgestelde verhuizing van den Raad van State. Voorts kon die verhuizing voor den Raad van State ook geenszins onverdeeld wor« den toegejuicht; immers de huisvesting van dit college in het pahd oan den Kneuterdijk zal ook na de voorgenomen verbouwing nog te went schen overlaten. Er v/aren enkele leden die het zouden bo* treuren, wanneer inderdaad van den voorgc* stelden aankoop werd afgezien. Naar hun oordeel verdient onnkoop van dit historisch gebouw, op welks behoud ook uit aesthetisch oogpunt prijs moet worden gesteld, oonbeveling. Hiertegen werd in het midden gebracht dat juist wanneer priis wordt gesteld op het het houd van dit gebouw om zijn kunstwaarde, zeker niet aan verbouwing daarvan voor den Raad van State mag worden gedacht. De oogesomde bezwaren tegen het wetsont werp ziin voor de groote meerderheid der leden van dien oord, dat zij een afwijzende houding} tegenover het wetsontwerp ir.cenen te moeten aannemen en naar hun oordeel kunnen zij dati te gereeder, omdat als motief voor de verhui- Menige linkerhand zou zich schamen, als zij •wist wat de rechter deed. 3IULIEB AMERSFOORT Groats keuze ZIE ETALAGE ALS STEEOS le KLIS SDEDEREN door RUDOLPH STRATZ uit het Duitsch door Mevrouw A. E. NUIJS—POSTHUMUS. 63 Daar was de verzoeking weer! Hij be- jnerkte het; zij kwam terugl Zoo gemakke lijk liet zij zich niet afwijzen! Zij was nu nog iwak en klejn, doch zij zou groeien en toe nemen... ~ijn gelaat betrok. De schrik voor den nieuwen aanval gaf hem de kracht tot het besluit; Vertrap de vonk zoolang zij nog gloeit. Wees hard tegen u zelf en tegen "aar. Gij moogt niet anders handelen' ui?,'1 .ueer?-e te,rLlg naar zijn zoon- Otto Shmlachte vergenoegd en knikte met het hoofd, ten teeken, dat hii zich bijzonder goed gevoelde. Hij ging aan zijn bed zitten. „Nu je bent buiten gevaar, mijn jon gen!" zeide hij snel. „En over acht dagen 'oen je weer op de been. Mij dunkt, het is het beste, dat je dan een paar weken bij ons komt, om wat op te knappen!' De patiënt knikte toestemmend en dacht bij zichzelf: „Een vervelende tijdl Maar die gaat ook wel voorbij!" „En dan reis ik vooruit en zorg dat al les in orde is tegen dat jullie komt. Want je moedêT blijft natuurlijk bij je. Maar ik... ik kan nu ook niet veel voor je doen en weet, dat je goed verzorgd wordt. Daarom zou ik, zooals ik zeide, je liefst thuis willen opwachten!" „Zeker papa!" Otto Helltnuth was geheel verbaasd. Hij begreep niet, hoe zijn vader hem, tegen zijn gewoonte, verlof vroeg om op reis te gaan. „Daarover heeft u toch alleen te zeggen", sprak hij. „Neen! Nu je gewond bent..." De jongeman maakte met de rechterhand een minachtend gebaar. De geheele zaak leek hem thans een kostelijke grap. „Kom! Daarom behoeft u niet hier te blij ven, papa!" De professor knikte, stond op en ging aan de tafel zitten. Daar schreef hij iets op een visitekaartje. Zijn zoon keek nieuwsgierig naar hetgeen hij deed. „Schrijft u daar nog een recept voor mij, papa? Ik heb er al twee!" „Neen. Een paar woorden tot afscheid!" antwoordde zijn vader bedaard zonder om te kijken. „Ik stuur ze meteen weg en ver trek vanavond." Hij ging in het hoofdgebouw een envelop pe halen en schreef er het adres op: „Me juffrouw Erna Bauernfeind". Toen gaf hij den brief aan een jongen, om hem dadelijk te bezorgen en keerde naar het bed van zijn zoon terug. Erna was intusschen weer thuis gekomen en zat afgemat en ontmoedigd bij Meta Wiggers in de kamen, „je hebt volkomen gelijk, ongeluksraaf!" zeide zij treurig, met een overblijfsel van trots in haar stem. „Er komt niets van mij terecht! Wij vrouwen kunnen onszelf niet Ontvangen Groote collectie Siniter vilten pspschoessa In slis prijzen ea kwaliteit. Aanbevelend, J. GROOTENPOR3T helpen en elkander ook niet als ik al leen maar denk aan die krankzinnige Dina Spielvogel en doctor Bonifer! En de man nen willen ons niet helpen! Zij houden zich maar zoo en lachen ons in stilte uit, alsof men een kind iets belooft, dat het morgen reeds lang vergeten is!" De koele blondine luisterde maar half. Zij was bezig met in groote haast een aantal briefjes klaar te maken. „De mannen willen ons niet helpen!" her haalde Erna somber. „Zij vernederen ons, als wij hun woorden in ernst opvatten. Dat doen zelfs de besten! Zie je, nu was ik er zoo trotsch op, dat professor Arras mii zijn steun beloofd had! Als twee kameraden heb ben wij elkander dc hand gedrukt! En nu ik daarop vertrouw, jawel... nu is hij niet thuis! Of liever, niet te spreken. En daarbij heb ik hem door het raam duidelijk gezien. Dat is niet onbeleefd daar zou ik mij wel overheen zettenneen, dat is veel meer!" Zij kiemde ae tanden op elkander, om niet te gaan schreien. Verstrooid keek Meta op van haar schrijfwerk. ,.Je wilt immers niet al? een dame be schouwd worden, maar als een student?" „Nu ja..." „Nu... wat steekt er dan in, dat een pro fessor op een gegeven oogenblik eens geen tijd heeft voor een jong student?" „Dan kan hij toch tenminste vriendelijk tegen mij zijn!" zeide Erna, terwijl zij on rustig opstond „en mij niet zóó van dc deur sturen! Och... het is zoo moeilijk in woor den uit te drukken... maar het gaf mij een steek door het hart. Op een anderen tijd zou het mij niet zoo hinderen, maar juist van daag, nu ik voor het eerst van mijn leven een vriend noodig heb... „Zeide hij niet, dat hij je bericht zou stu ren?" „O jawel!" erkende Erna aarzelend. „Nudan krijg je een paar regels: Kom dan en dan! Of ik kom dan en dan bij u! En dan is alles in orde!" Haar jonge vriendin was een weinig ge rustgesteld. „Ja, dat is waar! Ik ben vandaag te op gewonden. Je moet mar een beetje geduld mét mij hebben en vriendelijk tegen mij zijn! Ik ben zoo geheel buiten mijzelfI Hetl gebeurt ook niet alle dagen, dat men zijn geheele vermogen verliest. Ik weet nog met, hoe het gaan moet!" Doch in haar binnenste ontwaakte weer, de strijdlust en zij begon te hopen op den' brief van haar vriend. Die zou zeker raad en reduing brengen. „Wat voer je daar eigenlijk uit, Meta?" vroeg zij, terwijl zij naar de tafel ging. Nu bemerkte zij ook langzamerhand, dal haar vriendin bijzonder opjtewonden was. Haar handen beerden, terwijl zij de brief jes, liet een na het andere, in een enveloppi deed en er een adres op schrc-ef. „Wil je een partij geven?" Meia Wiggers gaf haar een.wenk, dat zif haar niet moest storen. „ik zeg voor vandaag de lessen af." „je menagerie? Maar die komt zoo aan-» stonds bij eikander!" „Het is nog vroeg genoeg, als ik het meisje dadelijk wegstuur! Zij wonen allen- vlak in de buurt. Hier om den hoek in het vrecmdelingcnpension onen er zelfs vier bij elkander." „En wat ben je dan van plan? Wat is er, aan de hand?" Meta trok iiaar manteltje aan en stak de correspondentie in haar zakje „Daar ligt zijn biecht!" sprak zij op min achtenden toon, om haar opgewondenheid te beheerschen. „Je hebt hem immers straks bi; haar aangetroffen „Hem bij har?" herhaalde Erna. „O jawel! Uit de taal der verliefden in aU ledaagsche bewoordingen overgebracht: Bo. nifer, de strijder voor de rectiten der vrouvf bij Dina Spielvogel!" (Wordt vervolgd)»

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1921 | | pagina 5