bij 1.1> SeiiïïHUI I In., Utr.str. II. Iel. 141
Per fSesefa f 1.7
Ss p©r anker f
Tte
Melkvoorziening in Haarlem.
Gr te oen conferentie gehouden tusschen den
rurgemoester en den Haarlemschen melkhandel
n znko het melkconflict. Het ligt in de be doe- I
ing aan den Minister te vragen, voor Haarlem
fen maximumprijs von 18 cent voor «de melk
past to stellen.
Uit het mijnbedrijf.
De verlaadde loonregeling voor het mijnbe
drijf is nu ook door den Algem. Bond van Chr.
Mijnwerkers voor kennisgeving aangenomen.
Begrafenisfonds in moeilijkheden*
Sen der oudste maatschappijen van verzeke-
png voor uitkeering bij overlijden te 's Grave-
wtger het begi afenisfonds directie Vierling en
pazcbrock, blijkt, naar het „Vad." mededeelt, ini cn
moeilijkheden te verkeeren en niet meer aan
kaar verplichtingen te kunnen voldoen. Een le-
renvoller in de eerste plaats voor de oudjes.
Waaronder er zijn die reeds ongeveer 40 jaar
kun contributie gestort hebben, daar deze door
kun leeftijd buiten de termen vallen om in een
kader begrafenisfonds te worden opgenomen.
Loonsverlaging glasblazers-bedrijf.
Te 's-Gravenhage is gisteren de conferentie
gehouden tusschen de glasfabrikanten en de
hoofdbesturen der arbeiders-organisaties over de
arbeiders-organisaties van de hand was ge
wezen.
De werkgevers verlaagden thans hun eischen
ORIGINEES-E
zeer aan te bevelen
Bordeaux, gewas 1317
Om dc dure spoortoricven.
Tusschen Winterswijk en Aalten is een auto-
busdienst ingesteld om de arbeiders en arbeid
sters voor de weverijen te vervoeren, 's Morgens
Worden ze van uit Winterswijk gehaald cn bij de
labrieken gebracht, 's avonds weer teruggebracht
Jioar hun woonplaatsen te Brcedevoort en Aal
ten. Aanvankelijk is met twee autobussen begon
nen. Als de dienst opneemt zal het vervoer zich
©ok tot Dinxperlo uitstrekken.
De arbeidstijden van het spoorwegpersoneel.
Het nieuwe ontwerp aan de
organisaties toegezonden.
Naar de „Tel." verneemt, heeft de minister
Ven waterstaat het ontwcrp-arbeidstijdverlenging
yan de directie der Nedevlandsche Spoorwegen
'aan de hoofdbesturen der spoorwegorganisaties
koegezonden met verzoek om hem vóór 16 Jan.
Hum oordeel daarover te doen kennen. Aon het
lontwerp is door de directie een uitvoerige toe
lichting toegevoegd, waarin zij wil aantoonen,
Üat de voorgestelde „verslechteringen" niet in
Jrtrijd zijn met de Arbeidswet.
Behalve de reeds bekende „verslechteringen"
Urordt door de directie ook voorgesteld om voor
Ihet bureau-personeel de 45-urige arbeidsweek
|n te voeren.
Weer aan 't werk.
Kooyman: Ik wil even opmerken dat ik
voor een loonsverlaging van 918 mij geen beklaagde voel.
De president: De wet bcschotuwt U
todh als beklaagde. Is \I einde November in
Kerkrade geweest en hebt U daar met een ze
keren Glos gesproken
-.et blozerspersoneel cn 25 voor
de overige arbeiders, terwijl het de bedoeling
der werkgevers is, ook voor het niet-blazers-
personeel de 50-urige werkweek te vragen.
Dc besturen der organisaties zullen dit nieu
we voorstel aan hun leden ter beslissing voorleg
gen.
Getuige E. ScherpenhuyscnRom, ka
pitein der genie, wordt als deskundige gehoord.
Hij doet mcdedcelingen van tcchnischcn aard
omtrent de samenstelling van de bom. Door de
wijze waarop de bom geplaatst was leverde hare
ontploffing gevaar op voor voorbijgangers. Op
als poliftfespion. Ook de communisten drevel
Van der Linden en mij dus uit. Er bleef nietf
anders over dan verzet, oog om oog en tand
om tand. De aanslag had zeer wel door mijj
en Van der Linden alleen kunnen zijn verricht^
De ITaas zocht ik echter uit tot mijn rechtvaar*
diging in de oogen der communisten. DaarvooC
diende ook Eekhof, die geheel toevallig is uit*
gekozen. Beklaagde eindigde zijn verweer mef
een „de dag der bevrijding zal komen, wegj
met de partijen, weg met de bonden, leve dflf
revolutie
Beklaagde Eekhof verklaart de draagwijd*
te van zijn daad niet te hebben beseft.
Beklaagde De Haas houdt vervolgens nog[
een kort pleidooi voor zichzelf.
De verdediger van Kooyman, m r. D o n k e e
Curtius wcnscht de daad slechts te bezien
Een woord van protest
Onder bovenstaonden titel is door den Cen-
tralen Bond van Ned. Post-, Telegraaf- en Te-
Beklaagde: Daarop weiger ik antwoord tiental meters afstond kan een weggeslin- -m he, HcM van poliliek misdrijf. fedora
te geven I ïerd?.. «lts levensgevaarlijk z.jn voor persoonlijke haat
was den beklaagde vreemd;
Itnr.rliuiTnnrmrc Mof lol/arhmH t n.nt i/.
De president doet hierop vragen omtrent een j voorbijgangers. Met zekerheid valt niet te zeg-
bijeenkomst ten huize van van der Linden, waar
tot den bomaanslag besloten is. Beklaagde ver-
I hij wenschte slechts de bourgeoisie te treffen^
strekt hieromtrent dc gevraagde inlichtingen
onder mededeeling, dat de beklaagden tot den
lefoonpersonecl een brochure uitgegeven, waar- aanslag besloten omdat zooals hij zegt
in uitvoerig wordt beschrevenHoe men het
personeel van het hoofdbestuur der posterijen
en telegrafie behandelt.
In deze brochure, welke werd toegezonden
aan de leden van de Eerste en Tweede Kamer
der Sta ten-Generaal, is achtereenvolgens behon-
deld
1. Inrichting en werkwijze van het hoofdbe
stuur P. cn T.
2. Recru'eering, opleiding en organisatie van
het hoofdbostuurspersoneel.
3. De dienstvoorwaarden van dc hoofdbe
stuursambtenaren.
4. De jaarwedden van de hoofdbestuursamh-
tennren.
5. De promotie van de hoofdbestuursarabte-
nnren en
6. De geheime beoordeelingen.
Men verzocht mede te deelen, dat de brochure
.v/ij ons wilden wreken tegen dat stelletje!'
J De president: Wie bedoelt U daarmee?
i Beklaagde: De bourgeoisie, waarvan u
I <le vertegenwoordiger isi
j De president: Ik ben niet persoonlijk,
wordt u het ook niet. Dat is beterl
Op verdere vragen van den president deelt
I bekl. mede, dai hij de bom heeft gelegd en aan
gestoken, alsook dat hij de springstof aan Van
der Linde heeft verstrekt.
De beklaagde Van der Linde onder-
s-hrijft deze mededeelinpen in hoofdzaak. De
bijeenkomst, waarin tot den bomaanslag werd
besloten, was een geheïl toevallige. Beklaagde
Kooyman woonde bij beklaagde Van der Linde
in, terwijl De Haas cn Eekhof toevallig waien
komen oploopen.
Op verdere vragen deelt Van der Linde
verkrijgbaar is nd 50 cent fr.'p p Bondskan- mexie' dat de «anslae wet persoon betreft,
toor C B. P. T. T, Marconistraat 96, 'sGra- U""J
venhage.
DE HAAGSCKE BOMAANSLAG.
Als getuigen waren gedagvaard P. Kramer,
hoofdinspecteur van politie te 's Gravenhage,
J. F. v. Slobbe, inspecteur van politic te Am-
De Coöperatieve Cokesfabriek tc Sluiskil, <Be D' D' G'as' ™jnwei*er te Kerkrade,
reds geruimen tijd stil ligt, zul binnenkodt wc- ;^!,aeP^an' typiste te s Gravcnbn^e, mr.
filer ia werking komen.
Werk hervat
tJe volgende week zullen de werkzaamhe
den op de Export Manden- en -Demyohnfa-
brieken te Tiel (na 13 maanden stilliggens) wor
den hervat. Op 31 Augustus j.i. is deze fabriek
«ok gedeeltelijk door brand vernield.
HET CONFLICT IN DE METAAL
NIJVERHEID.
Men. meldt ons uit Rotterdam
J. Luijten, advocaat te 's Gravenhage, E. Scher-
penhuijzen Rom, kapitein der Genie, wonende
tc s Gravenhage, H. D. R. Vcrspijck, majoor der
artillerie te 's Gravenhage.
Het verhoor.
De vier beklaagden worden tegelijk binnen
geleid. Zij zijn, naar men weet, P. A. Kooyman,
monteur, oud 30 jaar. Den Haag L. v. d. Lin
den, student, oud 28 jaar. Den Haag; C. E.
Eekhof, electricien, oud 20 jaar, Den° Haag en
Joh. de Haas, zonder beroep, oud 24 jaar, Am
sterdam.
heel weinig verband hield met de zaak Groenen-
dael. Majoor Verspijck werd uitgekozen, omdat
hij een der vooraanstaande personen von de
bourgeoisie is. De laatste samenkomst heeft
plaats gehad in het tramhuisje aan dc Stntcn-
laan, alwaar ook de laatste hand aan de ver
vaardiging von de bom is gelegd. Van der Linde
v-iklaaits voorts nog het niet gevaarlijke ge
deelte van de bom samen met Kooyman, te
zijnen huize te hebben vervaardigde In het ge
noemde tramhuisje heeft zich het laatste bedrijf
voltrokken. Kooyman heeft de bom geplaatst,
doch de afstand waarop bekl. Van der Linde
stond, was tc gioot dan dat hij dit kon zien.
Beklaagde Eek hof, die hierop wordt onder
vraagd, verklaart einde October in Kerkrade ge
weest te zijn. Hij was in gezelschop van Kooy
man en ontving de springstof van een zekeren
Glas. Hij zelf en Kooyman hebben de springstof
in hun bezit gehad.
Beklaagde Kooyman roept uit dat dit niet
waar is. Hij alleen was de onverdeelde bezitter
der springstof. Het feit, dat deze ten huize van
Van der Linde was, »egt niets, daar hü bij v. d. L.
T_ i i ^dcr beklaagden zijn gedagvaard ter zake,
fa «li bijeenkomst die gistermorgen onder dat rij te s Gravenhage op omstreeks 7 Novem-
mrtaa'bewerkersonjanisaties cn bet dajjelijksch
ÏSTS Metaafaond, bovereenstem- gen of nabij pand no. 316 aan din FraMcenriag
verkregen omtrent de beëindiging van het hebben teweeg gebracht, welk pand was bewoond
ant, vnn a 1 a a f it v- C*°OT 11X3 j°°r Verspijck, lid van den
Aanvaard is het aanbod dat in de laatste faj- Krijgsraad te s Gravenhage terwijl rich ten tijde
eenkomst door het dagel.jssch bestuur van den van ontploffing personen bevonden in en in
Melaalbond is gedaan en hetwelk neerkomt op de omgeving van voormeld pand, van welke
N Vp "tCIUJ" *>Ui\teiy j j ontploffing gevaar voor goederen en levensge-
I. Erkend wordt dat in den toestand woann de raar voor anderen te duchten was.
metaahndustrie verkeert overleg tusschen den Tcn huiie van U v. d. Linden hebben de be-
M-laalbond cn dc metaalbewerkersorgarusaües klaagden een samenkomst gehouden, waarin tot
wcnschelijk is. den bomaanslag besloten werd.
Z. Het werk wordt zoo spoedig mogelijk her- - -
Beklaagde Ekhof heeft aan v. d. Linden en aan
rat bij do werkgevers, die bij den Metaolbond Kooijman, althans aan één huneer een thermos-
lijn aangesloten en waar gestaakt is. flesch of metalen omhulsel Ier hand gesteld, ten
3. Verdere löonwijTiging™ worden met rnge- eir,dc de.re Ie gebruiken bij het vervaardigen van
voord dan na overleg tusscnen de beide orgam- de bom en welke moest dienen om daarin de
S3'»CS» j ti- i 3- t -i i springstof (springgelat'ne) te doen, welke reeds
4. Aan de werklieden, die aan den arbeid zul- in het bezit was van Kooijman en v. d. Linden,
f®?n'.zval to,tJ1 Febr.ua" s' oude loon tof c^n ?cwcht van raim DOnfL
worden uitbetaald, vetmm: rd met d en na Een „^eidte hie,van was hvm verstrekt door
I Fcbruan het faon van voor do staking vermm- Bakhof, die hun avaneens «n lont had ter hand
derd met 10 Voor de mmdarjange a.bei- ?estel{L Kooijman en v. d. Lutden hebben daarna
dors zijn de cttfers van het verminderde loon VQn d,ze ^en c£,n bom of mijn yervaardiffd
rCKPOrTeVe en e 'door de springgelatine in de flesch te doen en
o. Overeengekomen ,s cat het verkregen ac- doot da;irna de low aan we,ker aif(!inde
ec od bij de leden oer samenwerkende organ,- s,goedje of een andere gemakkelijk door een
set,es zal w-orden verdedigd. Het dagelijkse!, be- ïlaIn lot detonillie te b inil:aa, la<Ji
stuur van den Metaalbond zal dtt voorstel bij beT„t^d met dit „iteinde de spr;n^lof
bet algemeen bestuur van den Metaalbond ver
dedigen, mits de Commissi? van Tien zich thans
Verbindt dit eveneens bij de leden te doen.
Bij aaitfheming daarvan kan het werk a.s.
tfV' ndag worden hei-vat.
Verwacht wordt, dat men op deze conferenties
le brengen. Deze aldus vervaardigde bom of
mijn heeft Kooijman op 7 November van v. d.
Linden in ontvangst genomen en in zijn zak ge
borgen.
De vier beklaagden zijn op 7 November in de
omgeving van den Fr an ken slag samen gekomen,
Jol een oplossing van het conflict in de metaal- Vn° dar"Lir,cn en Eekhof hebben zich toen te
Industrie zal komen en dat nog deze week de
zomen begeven naar pand no. 316 aan den
Bt^ng»l worden opgeheven. Frankenslag en vervolgens'heeft v. d. Linden
He. hoofdbestuur der R.-K. Werkgeversver- ond,er onml-dd?I!ijk toezicht yan E,khof aan den
eer.iging heeft na conferenties met de hoofdbe- noordelii,;en knnl aan de slroatzijde cen roostcr
sturen der Metaalbewerkersorgamsoties den k- ;n den buiu,nmuur van e!d d vcrbroken
oen telegrafisch gemeld, dat Maandag a.s. ae
«taking is opgeheven.
afslachten.
De president maant tot meerdere beleefd-
j heid aan.
I Bekl. Kooyman: Zijn mijn vijanden beleefd
j tegenover mij?
De president herhaalt zijn aanmaning.
I Bij het verder verhoor van beklaagde E khof
I deelt d^ze nog verschillende reeds bekende fei
ten mede.
I Bekl. De Haas verklaart, dat hg de bijeen-
I komst ten huize v/rn V^»n rVr T -'nde slechts zeer
I toevallig birwoonde. Op 7 November is hij
1 naar Den Hnog gekomen om bij den aanslag
tegenwoordig te zijn. Hij en Eekhof hebb°n hui
ten het tramhuisje gestaan, terwijl Van der Lin
de en Kooyman bezig waren. Op de vraag wot
deze binnen deden, wide bekl. geen pertinent
antwoord geven. Hij heeft Kooymnn vergezeld
en gezien, dat deze de lont aanstok. Doarop is
hü weggegaan en naar Amsterdam terugTe1----d.
Oo een vroo^ van den ambtenaar van het
O. M. deelt beklaagde Kooyman mede, dat
hij het groote aandeel had in de vervoard:Q'ng
van de bom. De Haas verklaart verder dat
voor h^m het zwaartepunt van d 'en aanslag
lag in de Grcenendaal zaak, terwijl E e k h o f
mededeelt, dat bij aan den aanslag heeft deel
genomen op uitnoodi«ring van Van der Linde
Op een vraag van den verded'ger mr. Groo-
tenboer, deelt bekl. Van der Linde mede,
dat, na ampele besprekingen, alle voorzorgen
j zijn genomen om te voorkomen, dat menschen-
levens met den aanslag zouden zijn gemoeid. De
sterkte van de bom was er op berekend dat
een:ge schilfers van don muur der voorkamer
zouden .afspringen en eenige andere zaken zou
den worden vernield. De tusschendeur zou ech
ter, naar men berekend had, gespaard blijven.
Bekl. heeft herhaaldelijk en ook nog op den
bewustcn averd gecontroleerd, dat het gezin
van den heer Verspijck zich niet in de voorkn-
en doatna op verzoek, aandringen cn aanwijzing
fT. n j j vai' ^ea beklaagde Eekhof een rooster aan den xner bevond. Beklaagden hebben alles gedaan
Lit Rotterdam wordt gemeld dat m de zuidelijken kant, opdat in de daardoor ontstane, om menschcnlüke slachtoffers te voorkomen,
vergadering der Katholieken, die het eerst na ope^g de bom of mijn geplaatst zou worden. De overige beklaagden, stemmen met deze
mloop der conferentie waarop men tot over- Daarna zijn de vier beklaagden weder samen- verklaring in,
«ns.emiauu: kwam, vergaderden, het voorstel gekomen en opgeloopen in de richting van pand j Ml,™ Kooyman voegt er aan toe „Mij per-
van den Mefnnlhnnd met aleemeene stemmen no jjq. Kooijman en de Haas, van wie Kooij- soon]jjk bad Kei niet zooveel kunnen scholen
man in het bezit was van de bom of mijn, zoo- a]s p^ioot Verspijck het slachtoffer was ge-
ais aan de Haas bekend was, zijn toen gegaan wordcn I"
naar de woning van majoor Verspijck, om te»t - i
zien of de opening geschikt was om de bom; ge uigenver oor.
daarin le plaatsen. Toen de opening groot ge- 1 J 0 Verspijck, als getuige ge-
van den Metaalbond met algemeene stemmen
aanvaard is.
Van dc zijde der werknemers is beloofd, dat
Hgcen. rancunemaatregelen zullen worden geno-
ijnen. en geen slachtoffers gemaakt.
De mogelijkheid bestaat evenwel dat er be-
ïüviiven zijn die niet al hun werklieden opeens noeg bleek, heeft Kooijman de bom daarin ge«
'weer kunnen aannemen. Voorloopig zullen, de plaatst en de lont aangestoken. De Haas was
'stakers die geen werk vinden, voor rekening toen in zijn onmiddellijke nabijheid De bom is
ider organisaties moeten komen. Gesproken is eenigei» tijd daarna ontploft. Tengevolge hiervan
«ook, zonder dat evenwel eenige bindende be- is dc hardsteenen bekleeding, dik ongeveer 6
icf e werd gedaan, over een wachtgeldregeling, c. M, van de ondeipui van den linkerzijgevel
Verscheidene fabrieken namen gistermiddag voor het grootste deel verbrijzeld. De zich daar-
Vecds maatregelen om Maandag het bedrijf op achter bevindende gevelmuur van kalkzendstcen
Jang te kunnen brengen. j werd voor een deel binnenwaarts ingedrukt en
De moderne Bond houdt hedenmorgen een losgewerkt, voor een deel weggeslagen. De dor-
ije'j1 ~nvergadering.
Heden wordt aan de ongeorganiseerden een
ynanifest uitgegeven.
De directie van de Rottordamsche Lloyd
f— waar het technisch personeel eveneens in
^taking is tegen de loonsverlaging is niet bij
^den Metaalbond aangesloten. Voor deze sta
pels werden versplinterd en de spiegelruiten ver
brijzeld. De hardsteenen puibekleeding en de
hoidsteencn kozijn-dorpel kwamen op de straat
terecht en het muurmateriaal daarachter werd
voor het grootste deel in het vertrek geworpen.
hoord, verklaart, dat hij en zijn gezin des win
ters zeer zelden in de voorkamer zitten. Wat
Van der Linden dienaangaande verklaarde was
dan wel juist. Wel echter had ieder oogenblik
de een of andere voorbijganger het huis kun
nen passeeren. Getuige doet verder mededee
ling van de teweeggebrachte vernielingen.
Na deze verklaringen staat mr. Donker Cur
tius op I
„Namens de geheele verdediging zegt hij
zij het mij vergund onze voldoening uit te
spreken, dat het gezin van majoor Verspijck
door dezen aanslag, die wij allen verafschu
wen, niet gedeerd is geworden.
De mededeelingen van getuige mr. J. Luyten,
jren, dat «n aanslag als deze geen Wns.devaar j vol?cns hl?m belichaamd in den persoon van
kon opleveren voor het in de achterkamer zit- 1
tendc gezin van majoor Verspijck. De door i
In deze kamer is vrijwel alles vernield, terwijl die hierop gehoord wordt, leveren geen belang-
n de omgeving van het pand vele spigelruiten rijke bijzonderheden op. Deze getuige logeerde
Jrers zou dus da thans gesloten overeenkomst fTon^n- Bovendien heelt groot gevaar bestaan tijdelijk bij majoor Verspijck en legt verklarin-
mel de Metaalpotroons niet gelden. Burgemees- Pers0ncn.' G,e 21-th m- Benoemd pand of m gen m gelijken z,n als deze af.
ier Zimmerman heeft thans toegezegd, in over-
!kg te
naas-b)j zijnde panden of op den Prankenslag Daatna wordt de heer P. Kramer, hoofdin-
bevonden, door de scherven der bom of door sp.ecteur van politie te 's-Gravenhage, gehoord,
ciuvu; w er cm tj u ivj u»t i t u ws8^esbn?er<^ stukken steen of metaal le-Getuige deelt mee, dat op het tijdstip van den
C'XT-!luaSir'?S .vensgevaarlijk werden getroffen of gedood. aorclag nog geregeld verkeer over het Franken-
Jde andere fabrieken. e s 'J Onder groote stilte doet de griffier voorle- slag plaats heeft en legt verder nadere veikla-
L der uitvoeiige dagvaarding. Na afloop ringen af omtrent de teweeg gebrachte verwoes-
J" Blijkens een manifest van het bestuur der hiervan opent de president het verhoor. tingen. Voor zoover get. heeft kunnen nagaan
Pe eratie van metaalbewerkers wenscht men I De president; Beklaagde Kooyman Js was in de achterkamer het woonyertrek
fcer de staking voort te zetten lü,.... i niets beschadigd.
j majoor Verspijck, dien hij niet kende cn wien
- bij dus ook niet persoonlijk wilde treffen. Hil
de ontploffing veroorzaakte gasdruk was met w tevens de hcdoeU^ om
<ianur. dat nu een crat m een muur J.an slaan. 1 i t t
zoodanig, dat hij een gat in een muur kon slaan,
doch wel kon hij lichte beschotten verplaatsen
en glaswerk vernielen.
Getuige mej. Schacpmon, typiste te
's Gravenhage, heeft omstreeks het tijdstip van
den aanslag het huis van majoor Verspijck ge
passeerd.
Don wordt gehoord Domïnicus Douwe
Glas, mijnwerker te Kerkrade. Tegen het af-
leggcn van den eed heeft hij bezwaar, waarop
hij in de gelegenheid wordt gesteld de voorge
schreven verklaring te onderteekenen. Getuige
deelt mede, dot Kooyman en Eckhof hem einde
October hebben opgezocht. Er is toen gespro
ken over „staking en revolutionaire ideeën en
van het een kwam men aan het andere. Toen
heeft getuige springstof afgegeven aan Kooy
man. Hij wist niet waarvoor deze bestemd was.
Had hij geweten, dat de springstof bestemd was
voor majoor Verspijck, dan had hij haar stel
lig niet afgegeven, aangezien hij den majoor ken
de en wist, dat deze in de mobilisatie veel had
gedaan om het allen naar den zin te maken.
Nadat nog de heer F. v. d. Slobbe, inspec
teur van politie te Amsterdam, die beklaagde
De Maas heeft gearresteerd, is gehoord, is het
getuigenverhoor afgeloopen.
Het Requisitoir.
De ambtenaar van het O. M., mr. Bauduin,
vangt aan met de feiten nog eens te releveeren,
die de rechtbank zal hebben te toetsen aan art.
157 van het wetboek van strafrecht. In dit arti
kel wordt gesproken van het teweegbrengen van
indien de aanslag
toe zou leiden dat Groenenden! zwaarder,
gestraft zou worden, te kimnen uitroepenzi«
je wel welk een klassejustitie wij hebben. Menl
moet de oms,nndigheden kennen, waavondeu
Kooyman geleefd heeft. Zijn familie is van klei*
ne burgers, die steeds meer in verval geraakte^,
zijn moeder stierf toen hij 2 jaar was, zijn va*
der vertrok naar Amerika en hij zelf werd hieti
aan zijn lot overgelatenhij was zonder lew
ding, zondeT steun en hij liep dur. in de armen
van zijn „kameraden" met wie hij in zijn ge*
exalteerden geest zich reeds de overwinning op
de bourgeoisie hod zien veroveren. Hij is door
anderen aangezet tot zijn daad, door hen die
j hem door woord en geschrift het vcraif hebben
doen drinken. Zij zijn de schuldigen dBe gestraft
I moesten worden, omdat zij de menschcn zijn
die de gevaren voor jongeren als Kooyman ver*
j grooten. Pleiter dringt tenslotte op cleracntU
I aan.
I Mr. van den Hurk als verdediger van
beklaagde Van der Linden, daartoe door dicna
j vader aangezocht omdat hü met Loendert var
1 der I^inden op het gymnasium op dc school*
banken heeft gezeten, wijst er in hoofdzaak op,
dat het misdrijf uit politieke overweging is ge*
schied. Verder bevat de dagvaarding tal van
onjuistheden, wat pleiter op juridische gronden
aantoont.
Van der Linden is aanvankelijk tegen den
bomaanslag geweesthij was volgens zijn ver*
klaringen bang voor het goedjemaar toen
eenmaal tot de daad was besloten wilde hij zicK
solidair tooncn en vandaar, dat hij eveneens
een ontploffing en het veroorzaken van een over- de hand in den aanslag had. Dc vraag mag ge*
strooming. De wetgever wil dus aan het woord steld worden of er bij beklaagde Van der Lin*
„teweegbrengen" een ruimere beteekenis toe- den opzet was volgens artikel 157 van het
kennen don aan het woord „veroorzaken". De v. S. Het bevreemdt pleiter dat de officier van
handelingen van elk der beklaagden wil spr. dan
ook beschouwen als onderdeel van het teweeg
brengen van de ontploffing.
Wanneer de rechtbank zich hiermede ver-
cenigt, staat het daderschap van elk der beklaag
den vast en behoeft niet van medeplichtigheid
te worden gesproken. In verband met de juris
prudentie van den Hoogen Raad zal echter ook
bij een nauwere begrenzing van het begrip te
weegbrengen de veroordeelfng vnn alle beklaag
den als daders moeten plaats hebben. Bij de
nauwste begrenzing zou nog alleen bekl. De
Haas wegens medeplichtigheid veroordeeld kun
nen worden.
Spr. brengt hierop hulde aan het beleid en de
activiteit der Haagsche en Amsterdamsche po
litie. Den Haag en Amsterdam mogen trotsch
zijn op de prestatie van hare politie cn het ge
heele land mag er de politie dankbaar voor zijn.
Voorts herinnert spreker aan de ravage door
den aanslag veroorzaakt en het levensgevaar dat
daardoor is ontstaan. Het feit is dus zeer ern
stig. De ir'tnemende jurist des Amorio van der
Hoeven, lid der Tweede Kamer, heeft bij de wij
ziging van art. T57 van het Wetboek van Straf
recht de-lij^s duidelijk uiteengezet, welk een af
schuwelijk karakter dit misdrijf draagt. (Bek!.
Kooyman roept uit: „Hiermede veroordeel je de
gansche bourgeoisie!") Sür. gaat hierop r.a wélk
aandeel elk der beklaagden in het misdrijf heeft
justitie niet meer den nadruk heeft gelegd op
de vervaardiging van de bom. Nu zij steeds
als hoofdzaak beschouwt de plaatsing en toe*
bereidselen daartoe. Bestond er verder levens*
gevaar? Pleiter betwijfelt zulks. Wat was da
kans op levensgevaar Waren er voorbijgan*
gers Zou een treffer ook doodelijk geweest
zijn Deze en soortgelijke vragen dringen zicü
onwillekeurig bij pleiter op.
Een andere kwestie is de sociale zijde van het
vraagstuk. Van der Linden heeft gehandeld tot
ethische overwegingen, uit sociale gronden. Dat
hii het als middel van intimidatie heeft willet*
gebruiken is niet juist Evenmin was er voor de
verdediging reden om zijn ontoerekenbaarheids'
verklaring te eischen, want Van der Linden
heeft gehandeld met vol bewustzijn. Hij en zijn
mededaders hebben gemeend, dat wat zij deden
nu goed was zij dachten, dat zij iets dedei^
wat de menschheid ten goede zou komen. Wat
Van der Linden zelf betreft meent pVi'er er nog
op te mogen wijzen, dat Van der Linden, met
wien hij op school is geweest, steeds bekend
stond als een vriendelijk kameraad, als een
zachtaardige jongen, die een sentimen'eele ge*
negenheid had voor zijn moederals bewïja
welk een zacht karakter hij heeft, wijst pleiter
op het feit, dat hij een oude poes in zijn bezit
hod, die hij al ijd bij zich hield. Pleiter heeft op
zijn kamer boeken en correspondentie gevonden
^had. Door ziin ontwikkeling had Van der Lin- waaruit ten volle het gevoel voor zijn mede-
de een overwicht op de anderen. Deze en bekl. menschen blijkt. Van der Linden gaat uit van
Kooyman zullen dan ook de.zwaarste straf moe- j het systeem, dat iedere daad moet geschieden
T 1 -_T Pf - TJ" L..Ü
ten hebben. B-klaagde De Haas heeft een zoo j zonder menschcnlevens le treffen. Hij heeft
gering mogelijk daadwerkelijk aandeel aan de zelfs talrijke malen verklaard, dat den
zaak genomen, doch valt nochtans onder de
strafwet, hoezeer dit niet zijn bedoeling zal zijn
geweest. Bekl. Fekhof verkeert in een bijzondere
nositie. Hij heeft ernstig berouw over zijn daad.
Spr. richt zich tot de mede-beklaagden van Eek-
hef, die van diens jeugd en enthousiasme schan
delijk misbruik hebben gemaakt. Hij hoopt dot
zij in de gevangenis tot inkeer zullen komen en
dan nog eens als mcnsch zullen nadenken over
hv.t lot van dezen jongen man.
communist een menscherdeven heilig is. Hij
was een vijand van de reactie cn als zoodanig
was hij getroffen door de uitsluiting in de me*
taaiindustrie en de loonsverlaging in die in*
dastrie, wat blijkt uit het feit, dat twee der me*
dedaders juist metaalbewerkers waren. Dat Val*
der Linden de hoofddader zou zijn als de offi*
cier van justitie zeide, moet pleiter ontkennen*
Immers Kooyman heeft ge'oond dat hij mans
genoeg -was om zelf tot een dergelijke daad td
1 ".'l Hl I \1- 1.VII Ivll^vll Itlull. 1
Het gnnle-gde misdrijf beschouwt spreker als komen en dus geen stuwkracht noodig had. UoK
een onduldbaar terrorisme, een moorddadige
aanslag op onze medeburgers, en een po«ring
tot intimidatie van ambtenaren van de rechter
lijke macht. Spr. eindigt met te requireeren voor
beklaagden Van der Linde en Kooyman elk 15
jaar, voor bekl. De Haas 5 jaar en voor bekl.
Eekhof 2 jaar gevangenisstraf.
Hierna wordt de zittir.g geschorst.
De verdediging.
Te 2 uur wordt de zitting hervat. Het woord
is dan aan de verdediging die wordt waarge
nomen door mr. Donker Curtius, mr. Grooten-
boer, mr. van den Hurk en mr. Coops.
Beklaagde Kooyman voert eerst 't woord
(ot zijn eigen verdediging. Hij beschouwt de
rechtbank als de klasse-justitie van zijn tegen
standster, de bourgeoisie. Hoe hij tot zijn daad
kwam, zal hij nu vertellen. Als jongen is hij
pleiter drong ten slotte op clementie aan.
Vervolgens is aan het woord de verdedïgel
van beklaagde Eekhof, nL mr. Coops, di«
voornamelijk dc aandacht vestigt op het feit;
dat uit alles blijkt dat beklaagde Eekhof onde*
directen invloed stond van anderen, met namé
Kooyman. Hij was een droomerige jonge maiii
die feitelijk nog te kwajongensachtig was om te
weten wat hij deed. Hij leefde op goeden voe4
met zijn ouders, die brave menschen waren
hij was door louter toeval lid van de commu*
nistïsche partij gewordenhij stond onder in*
vloed van de mededaders, die even veel ge*
voelsmenschen waren als hij. Hij was geea
pushing man, hij was slechts de jeugdige on*
bezonnen jongen, die staakte omdat zijn vak*
vereenigmg het wilde, die in de gevangenis te*
recht kwam zonder dat hij de draagwijdte van
zijn daad besefte. Gevaarlijk is Eekhof niet eif
tot de S. D. A. P. toegetreden. Hij kwam uit een gevaar voor de maatschappij evenmin. Hif
heeft berouw van zijn daad en verklaart nook
meer iets met de politiek te maken te willet*
hebben. Edelachtbare heer en, zoo eindigde plei*
ter, redt dezen jongen man, en veroordeel hem
voorwaardelijk.
Mr. Grootenboer, verdediger van be*
klaagde De Haas, wijst op de passieve rol welk*
deze beklaagde in de heele zaak gespeeld heeft*1
Er is wettelijk feitelijk niets gebeurd waar zoo*,
danige straffen kunnen worden geëischt. Immersh
er is hier een aanslag gepleegd niet tegen pei*4
een kleinburgerlijk gezin, doch is gaandeweg
geheel geproletariseerd. Hij heeft de S. D. A.
P. verlaten, omdat hij beu was van den zwen
del en het bedrog der leiders.
De president: Zoudt u zich willen mati
gen Het gaat niet aan menschen, die zich hier
niet kunnen verdedigen, zoo aan te vallen.
Bekl. Kooyman vertelt verder, dat hij in
1918 is toegetreden tot de Communistische
Partij, die hij alleen verlaten heeft, ook weer
wegens het leiderschap, o.o. wegens de hou
ding van Wijnkoop en De Visser. Toen is hij sonen, maar tegen, de bourgeoisie zegt Rooy*
met eenige anderen tot de overtuiging geko- J man, of tegen het geweld van het militarisme^;
mrn. dnt dt» revolutie iets is wat buiten de Dar- De Haas is er in gehaald, omdat Van der Lin*
men, dat de revolutie iets is wat buiten de par
tijen moet worden gepropageerd. Wie be
schermt den proletariër echter wonneer hij voor
zijn overtuiging uitkomt Ik werd dus de bour
geoisie uitgedreven en kon niet aan werk ko
men. Er zat niets anders op dan buigen of ver
zet plegen. Niet alleen gaf de bourgeoisie mij
aan den honger prijs, doch de Communistische
Partij beschouwde Van der Lniden die zich
voor mij een waar kameraad heeft betoond -=
De Haas is er in gehaald,
den en Kooyman zich van een blaam moestent
zuiveren, en zij daarvoor enkele partijgenootenS
als getuigen moesten hebben. Schuldig is D«
Haas dus alleen waai' hij de bedreigden niefl
waarschuwde.
Het beginsel van De Haas, verbiedt hem
geweld te gebruiken, en inderdaad zou hij
door dezen aanslag zijn beginsel verloochen®
hebbenmaar in antwoord daarop weea b%