amersfoqrtsch DAGBLAD „de eemlander" OPLEIDING examens!0* ST. EmiLIOM chsppsrs, FINS 10ZEF EITÏERWATE!. V1CSY VIT». GELEGENHEIDS GESCHENKEN tem ABDIJSIROOP tij i SOHOTLRMAfl I Zn., ütr.str. 17. Iel 145 HANDELS INSTITUUT „VAN HAARLEM" LANGESTRAAT 83 B, AMERSFOORT. Per flesch f 1.75, per anker f 72 Menlilleeringen- Kunsthandel- Beha sgerij en Stoffeerderü TWEEDE CLAD. B INNEN LA N D VAM DE WEG. Lanaestraa': 22. BVlagaz. De Dom" Eigengemaakte KindeiUeeding. Catarrh Bronchitis ZIE ETAIABE MS STEEDS !e MAS SOföEBEH FEUILLETON. PEETJE QÏRRE 20ste Jaargang No. 168 zaterdag 14 Januari 1922 Dlreotenr: G. TAN HAARLEM Jr. mar GRATIS PROSPECTUS. '53 OR1GINEELE zeer aan te bevelen Bordeaux, gewas 1817 Langestraaé 21. Tel. Int. 493. - A&".'üRSFOÓRT. j BezoEniging. Hebbern -we onlangs «aangetoond1, da>t wij, ^xirzin nig-dëmo crat en, volkomen; h-et recht tvebben ons te beroepen op onze dad«en; als ¥rdj ons onder de 'bezuinigers scharen, dat Jdenbalve „bezuiniging" voor ons meer dan &ene stembus-leuze is, wij hebben; dunkt ons, meer te doen. Wij moeten n. 1. aangeven op welke wijze Vij willen bezuinigen. Diit is noodig, om dot procuratiehouder in een brie-f, waarin allen werden opgesomd, aan wie de circulaire werd, toegezondenWelnu op dez>e wijze gaven Gedeputeerde Staten van een onzer provin ciën bericht, van het optreden van den nieu wen griffier. Dat is wel een bijzonder geval: het is één stooltje uit velen. Ben inzender in een der «groote kranten deelt mede, dat hemv anderhalf jaar nadat zijn salaris was verhoogd werd medegedeeld, dat zijn pensioengrondslag was verhoogd; dit geschiedde in een brief, die hem be reikte een half jaar no de dagteekening. Hier uit volgt al wat een onnoodige paperasserij we anders gevaar loopen. vereenzelvigd te de "bureaux, die deze zaken behandelen .worden met die conservatieven, voor wie de Ttoodzakelajiklheid van zuinigheid het middel ^s tot reactie tegen tal van sociale maatregel fen, die in de laatste jaren genomen zijn. In.de Tweede Kamer hebben d'e on-zen de Zuinigheid reeds in twee richtingen betracht: bij de behandeling van de leg er wet hebben ®j geprotesteerd tegen de uit te geven mil- lioenen, dlie van (Dijk's plannen zullen edscluen. In dezelfde lijnzullen zij ongetwij feld trachten te beletten, dat de Kamer *ïe Regeering de tweehonderd millioen grd- öen toestaat, die zu'j voor oorl ogsmat eri-eèl ter zee verlangt. In de tweede plaats hebben «ij, door te zorgen, dat de. benoeming van ambtenaren voorloopig wordt opgeschort, ge toond het kwaad der ambtenarij tot binnen de nauwst mogelijke grenzen terug te wil len dringen. Wat verder ook zal worden geprobeerd), om lot vermindering van uitgaven te komen, het zal altijd in deze beide richtingen moe- en worden gezocht. De hoofdlijnen, langs vellce bezuiniging mogelijk is, zijn reeds door ons aangegeven. fKet zal onmogelijk zijn voor de weinige Kamerleden, die tot de V. D.-fractie beboe ren, persoonlijk na te gaan, waar en in hoe- wrre op personeel kan worden bezuinigd, iet is o, zoo moeihjih, dat vast te stellen, an een bepaald bureau kan hard worderv alles wilden bezuinigen, waar dit mogelijk is, en hun> uiterste best wilden doen om zelf na te gaan waar bezuiniging kan worden toe gepast, dan zouden zij de noodige hervor mingen in een vèel te langzaam tempo tot stand brengen. Er dient daarom op andere wijze te wor den nagegaan, waar wijziging van arbeids- methodën tot besparing kan leiden. De Am- sterdamsche gemeentelijke zuinigheidsin spectie heeft de verdienste te hebben be wezen, dat een met tact uitgeoefend toezicht op de uitgaven en op de gestie van bureaux en'diensten tot groote bezuiniging kan -lei den. Het wordt niel publiek cemaakt, wat de bezuinigings-inspecteurs al hebben bereikt. En dat is goed ook. Hier zou publiciteit schaden. De verhouding van de inspecteurs tot bureaux-chefs en directeuren zou er on mogelijk door worden. De verkregen bezui niging blijke uit de cijfers I Vooral dit is het goede van de bezuini- nings-inspect'ie, dat ze preventief werkt Geen directeur of leider van een bureau J heeft graag, dat dat hij door chef B. en W. of de Rand op de vingers wordt getikt naar aanleiding van rapporten van de zui nigheids inspectie en hij zal bij iedere uit gave zorgvuldig overwegen of ze voldoende gemotiveerd is. Hij zal de oeconomie van zijn bureau of zijn bedrijf zoo hoog mogelijk opvoeren, om van de inspectie geen last te hebben. Het voorbeeld dat Amsterdam in zake de bezuiniging heeft gegeven, verdient navol ging in Rijk, Provincie en andere gemeen ten. O zeker. Aanstelling van een aantal goed-bezoldigde ambtenaren is dodelijk noodig. Maar deze menschen besparen de genieenschap het t'en- en het honderdvou dige van wat zij aan inkomen genieten en aan reis- en onkosten zullen uitgeven. Zij zullen ons afhelpen van de indicateurs en klappers, die tientallen ambtenaren bezig houden zonder evenredig wat op te leveren, zij zullen de moderne arbeidsmethoden doen invoeren in de bureaux, waar in honderd jaar de ramen nooit open hebben gestaan. In en kele jaren zullen zij kunnen zorgen, dat het aantal ambtenaren met een derde of meer vermindert. Mits men ook hier de rechte menschen uitzoekt, liest menschen uit het volle be- word't toegepast. Schier in alle bureaux in Rijk, Provincie en Gemeente is groote 'bezuiniging moge lijk, ook indien alle ambtenar en, die er thans zijn, him best doen en hard werken. Men werkt er nog met de methoden van voor drijfs- en zakenleven. Menschen, die niet be~ honderd jaar en het is een uitzondering, diejginnen met zelf een bureau te installeeren den regel bevestigt, dat thans in weinig bu reaux de schrijfmachine as ingevoerd. De lezer gelieve niet te lachenr Eenige jaren geleden nog hebben wij persoonlijk in een half-ambtelijke functie tredende, dezen toe stand gevonden, dat van eiken brief, die werd verzonden, een afschrift werd vervaar digd (met pen en inktf) om dit aan belang hebbenden te kunnen voorleggen, terwijl, eveneens met pen en inkt, een tweede af schrift in een register-in boek-vorm wend in geschreven. Toen wij revolutionair (sief) ge noeg waren, om in eens de drie benoodigde copiën te maken met een schrijfmachine en doorslag-papier, toen is serieus gedebat teerd over de vraag of de in eén nap ver- eenigde afschriften wel wettelijk! „een register" vormden. Dat is nu ongeveer tien jaar geleden en sinds is desalniettemin de zon regelmatig op tijd op- en ondergegaan. Ook dit is een voorbeeld van de honder den gevallen, die dagelijks voorkomen en die een verkwisting van arbeid en materiaal gewerkt, terwijl het heel goed denkbaar is, i met zich brengen, die onze burgerij tonnen tiat desondanks met de helft von het da-aren nog eens tonnen per jaar kost. werkend getal ambtenaren zou kunnen wor- Nog eens: 'dit alles kunnen onze Kamer- en de paperasserij te vermeerderen. Wel menschen, die met de minst conservatieve onder de ambtenaren zoo verstandig weten om te gaan, dat ze in korten tijd hebben leeren begrijpen, waarom de machinerie in onze off'icieele bureaux zoo stroef gaat, on danks de vele olie, die noodig wordt geacht T Een goede, niet 'bureaucratische zuinig heidsinspectie moet onze Staatsbegrooting met millioenen weten te verlagen. Sfalen-Oeneraal. TWEEDE KAMER. De Vlootwet. Blijkens hot Voorloopig Verslag der Tweede Kamer over het wetsontwerp in zake de sterkte en samenstelling der zeemacht en aanleg van steunpunten cn versterkingen in Ned.-Indië, achtten verscheidene leden de indiening vun dit ontwero voorbarig. Nu op de Int. Confe- ientie te Washington vermindering der bewa pening ter zee en een regqling van de interna tionale vraagstukken in de Pacific aan de orde zijn- gesteld, had de regeering de resultaten dezer besprekingen dienen af te wachten, al- len volstaan, als m-en de arbeidsmethoden j leden niet naspeuren én indien alle honderd j vorens een versterking van onze zeemacht voor (veer in overeenstemming breni?t met de j Kamerleden van goeden wille waren, en ppjte stellen, merkwijzen, waarvan handel en industrie zich n onzen tijd bed'enen. In d'e 'groote pers is in den Icjatsien tijd bij Aerbaling gewezen op absoluut verouderd-en j en daardoor duren bure-aux-arbeid. Verbeeld' je, det eene naamlooze vennootschap ken- nis gaf van de aanstelling van een nieuwen Deze leden beschouwden de indiening van dit ontwerp als een versterking van militaris- i lische ideeën. Zij wenschten omtrent den stond cn de vooruitzichten van genemde enferentie uitvoerig te worden ingelicht. Ook de leden die bereid waren tot verster king onzer vloot, indien noodig, mede te wer ken, dringen op het verstrekken van bedoelde inlichtingen aan- Overigens zogen de eerst nan het woord zijn de leden in de ingediende voorstellen een her nieuwd bewijs, dat het bouwen en in stond hou den vnn een vloot, in stoot bij een gewapend internationaal conflict, onze souvereiniteit te hendhaven, ver boven onze krochten gaat. Deze vloot van klein materieel is vun zoo geringen omvarig, dat zij reeds uit dien hoofde volstrekt onvoldoende moet v: 'm geacht, om de veiligheid von het Rijk ook mar ceniger- nvte te verzekeren. Ook van het opvangen van den eersten stoot zal geen sproke kunnen zijn. Verder werd op gemekt, dat waar slechts de aanleg von twee steunpunten op Java wordt nnn<r<""igd, het overgroote deel van den Archipel onbeschermd blijft en afsluiting van Java van zijn verbin dingen den vijand niet moeilijk zal vallen. De Regeering schijnt voorts te rekenen op het samengaan met een bondgenoov doch deze leden wezen op de groote gevaren, die een daarop gerichte politiek met zich brengt. De hier onn het woord zijnde leden kwamen voorts met klem op tegen de hooge uitgaven, die de verwezenlijking van dit, voor onze ver dediging geheel onvoldoende, vlootplan zal vorderen, uitgaven die de indiening van dit wetsontwerp kwoliik in overeenstemming doen zijn met de zuinigheid, waarvan in de jongste Troonrede wordt gesproken. Volgens de berekening der Regeering zal het moederland gedurende de eerste T2 jaren jaar lijks 36 millioen gulden en Indië 52 millioen aan militaire vlootuitgnvcn moeten betalen. Deze berekening is echter aangenomen, dot de schattingen, waarop zij steunt, juist zijn misleidend. Immers moet volgens de Rcgecring er op gerekend worden, dat hot materieel een levens duur heeft von slechts 12 joor. Kort na het ver- strijken von het zesjarig tijdvak, waarover de I aanbouw van de voorgestelde schepen zal I worden verdeeld, zal derhlve reeds moeten J worden aangevangen met den bouw van ver vangend materieel, door anders spoedig na bet verstrijken van het twaalfjarig tijdvak geen bruikbaar materieel, meer aonwezig zal zijn, De tweede helft von het twaalf-jarig tijdvok znl dus bovendien belost worden met de kos ten van nieuwen oonbouw en met verhoogde exploitatiekosten. Indien na zes jaren besloten mocht worden tot uitvoering van het volledige plop der interdepartementale commissie, waar voor nog weder 245 millioen zullen noodig zijn, zullen de kosten van den vlootbouw over» weldigend worden. Resumeerende verklaarden de hier non het woord zijnde leden aan dit wetsontwerp in geen geval hun stem te kunnen geven. Zij zouden slechts bereid zijn gelden toe te staan voor een politievloo.. Eenige leden, die zich in het algemeen bij de voorafgaande beschouwingen aansloten, voeg den daaraan toe, dat het afwijzen van een vlootplan als het onderhavige geenszins insluit, dot men zich zou moeten verklaren voor het prijsgeven van het Ned. gezag in Indië. Het onderhouden van een oorlogsvloot stelt nu een maal, bij de geweldige ontwikkeling, die de vlootpolitiek der groote mogendheden heeft genomen, uit gen technisch en financieel oog punt eischen, waaraan een klein land niet kan voldoen. Onder die omstandigheden behoort een klein land van alle strijdvoering door mid del van een vloot in open zee af te zien en zich tot het inrichten van een stelsel van ver dediging te land cn van kustverdediging te be perken. Vele andere leden hadden de indiening van dit wetsontwerp met ingenomenheid gezien en brachten der Regeering daarvoor hulde. Met belangstelling hadden deze leden gezien de ontvangst aan het voorstel in den Volks raad ten deel gevallen, en de groote meerder heid waarmede het aangenomen werd. De indiening van dit vioolplan achtten de verdedigers van het wetsontwerp allerminst in strijd met dc bezuiniging, in de jongste troon rede bepleit. Veeleer zou het een onverant woordelijke politiek zijn om op grond van den ongunstigen stoat van 's lands financiën de verdedigingsmiddelen, die reeds in een ontred derden toestand verkeeren, nog verder aan IWaison VAN EIMEREN. Coiffeur Poaticlieur i Colffense HIJEKSSTRAAT 14. - Tel. 205 Hoogst Modorno Salons voor DAHES en HEEREN - Manicure Magazijn van Partumurioön on Toilot-Artikolen. BADINRICHTING 1 ie •5 B Varkensmarkt - Amersfoort Speciale nhleclhig BESET*2E3ET.5 TST.H kinkhoest, asthma, influenza schorheid bestrijdt men hel best met een krachtig wer kend middel De zonder verdoovende bestand f deelen.tast de kvvaal toch in j tijn oorzaak aan. verwaarloozing prijs te geven. Men waardeerde het, dat de regeering, wier streven op bczuini* ging gericht is, toont er niet voor terug t« deinzen, de gelden aan te vragen voor het al* lernoodzokelijkste om onze weermacht ter ze® althans cenigermale geschikt te doen zijn vooH hore taak. Sommige leden zouden gaarne vernemen, woorom de regeciïng niet den afbouw van het geheele pion der interdepartementale commis* sie voorstelt. 1 Verscheidene leden achtten het niet juist, dat voorgesteld wordt de kosten von den oonbouw van het materieel gelijkelijk over de stontsbe* grooting cn de bcgröoting van Ned. Indië t® verdeden. Waa rdc bestemming van het mate" rice! bij dit vlootplan nauwkeurig in de wet wordt vastgelegd, behoorde h. i. ook wat do kosten van oonbouw betreft, het beginsel t® worden aanvaard, dat Indic zelf zijn vloot be* kostigt. Verscheidene leden hadden niet zonder eeni* ge verwondering gezien, dot als hoofdsteun* punt op Java voorgesteld wordt Tandjongi Priok. Steeds is van technische zijde het ves* tigen der vlootbasis in Straat Soenda voorgc* steld. De leden, die het wetsontwerp bestreden, be* twijfelden, of het voor de ontworpen vloot b& noodigde personeel te vinden zal zijn. Uil de Pers. ZEDELDKE VOLKSPOI.ITIEK. De Nederlander schrijft naar aanlei* ding van de overweging oprichting van eert genootschap voor zedelijke volkspoiitiek o.m. De oproep lot toetreding is ondertcckcnd doo. een aantal personen van naam, behoo* rend tot meer don één politieke en geestelijk® richting; al kon men niet zeggen, dat de lijst tactvol en behoedzaam is samengesteld. Zou zij aanstonds gróót vertrouwen wekken^ dan moest niet het overgroote mecrendeel def onderleekenoars tot vrijwel dezelfde behooren* Intusschen mag om deze tactische fout de zaak niet worden veroordeeld. Wie vult over het formeele, maakt de zaken klein* y Het is het T,later", dat zooveel energie heeft ïn slaap gesust cn zooveel werkkracht heeft verlamd. WILLEM GROENHUIZEN J«JWELIEBÏ - AJIEKSFOOItT Groot© keuzo door VIRGINIE JLOVEEIJfG. Het huis van den bakker stond op den hoek Wan de groote dorpsstraat en de werkmans- Btraat, waarin Den Hoel uitkwam. Het was een veelbezochte bakkerij, tevens pinkel, een soort bazaar. Men kon er van alles krijgen. De bakker Herzeele was een kleine, nerveuse /nan, met vlugge bewegingen, felle, iemand als doorborende oogen en welbespraakt. Zijn vrouw, veel jonger want hij begon reeds grijs Ie worden scheen de verpersoonlijking der lui beid. Misschien kwam deze grootendeels voort uit hare buitengewone zwaarlijvigheid. Ze scheen niet te gaan achter hare toonbank maar zich op hare voelen voort te sleepen. „De Koe," noemde men haar in de buurt. Het eerste wat Peetje deed, was zijn blauw oog aanduiden, klachten doen, uitvallen tegen de ruststoorders en de vechters van den avond te voren. Moest hij daarom zijn schoon geld verteren, alleman eens trocteeren f „Alzoo een slechte hoek, alzoo een slechte hoek I" jammerde Peetje zijn beklaag. De Koe stond hem aan te kijken en sprak niet. Intusschen was Herzeele in den winkel ge komen, blootshoofds in linnen broek en ge- stieept linnen hemd, en heel met bloem over- poeierd tot in zijn haar, op zijn wenkbrauwen en zijn pinken en op al de haartjes van zijn tot aan de ellebogen ontbloote armen. Hij had het laatste gehoord. „Een slechte hoek," herhaalde hij als een echo. „Bruno, jongen, ge zijt veel te treffelijk om daar te blijven wonen," en medelijdend schudde hij het hoofd. Hij herhaalde dat nu telkens, als Peetje kwam. Telkens verscheen hij in den winkel, zoodra hij van in zijn bakkerij het uilegeschreeuw van Peetje hoorde. Eens zei hij hem „Bruno, jongen, weet-de gij, dat wij familie zijn Neen, Peetje wist dat niet, hij had nooit van familie, op het dorp verblijvend, hooren spre ken. Herzeele Wist het echter uiteen te doen „Mijn moeder heette ook Mestdag, ge zijt mij ne kozen," verzekerde hij, „ik twijfel er niet aan." De naam van Mestdag was ter streke veel verspreid, er waren „Mestdagen" bij de vleet maar Peetje dacht daar niet op na Jfs 't oprecht waar zei hij gevleid. „Ja, jongen, en voor de eer van de familie moet see weg uit dat gemeene kwartier." Peetje begon het zelf in te zien. Het verveel de hem uitermate, dat elk hom geld vroeg, voor vrek uitschold en de straat-engels hem op de hielen volgden „Geef mij ne cent, geef mij ne cent I" Een jong paar had onlangs het huir.je van Triene Mostaard betrokken cn haar nederigen handel overgenomen .Vroeger was een stalletje, daarvan afhangend, in een kamer veranderd, met een uitgang op de straat. Dit werd gewoonlijk door 't een of ander al leenlevend kwezeltje betrokken, totdat de dood haar kwam opeischen om hoar plantenl event je tegen volkomen kerkhofrust uit te wisselen. Dit kamertje was voor het oogenbük te huren. Juist de kavel van Peetje f Hij betrok het dan ook mits zesmaondclijksche betaling voorop. Het stond midden in het dorp, dicht bij de kerk en toch eenzaam. Het stond zelfs heel al leen, met uitzicht op den blinden, witten k'oostermuur, waarachter hooge kaarspopulie ren klapperdenhet stond op den bijzonderen kerk weg, langs waar men met de lijken voorbij kwam, en langs waar de behoeftigen naar den armenoisch om brood gingen. Anders kwam er geen m.cnsch voorbij. Peetje had aan niemand iets gezegd. Op een morgen was hij weg uit Den Hoel. Zijn zeer scha mei huisraad had hij 's nachts op een kruiwagen vervoerd, een paar maal of wat meer heen en weder gaande. „Gebankroetierd," zeiden zijn buren, gebelgd over het heimelijke en hen geringschattende vun zijn handelwijze. In het begin voelde Peetje een rust, een vei ligheid, een ongenoten kalmte. De kamer was luchtig, tamelijk ruim, het rook er frisch en van over den kloostermuur kwame*» bloesem walmen gewaaid en zijds hoorde hij de steen zwaluwen rondom den toren sch&teren. Peetje gof daar wel geen bewuste acht op, maar onderging er het weldadig-vreedzome von, zooals men 's nachts in de sluimering notuurge- ruchten op den buiten verneemt in verdooving en toch vol genot. Hij schikte zijn armzalige meubeltjes naar ziin zin, had er wat bij gekocht cn alles betrekkelijk rein en gezellig ingericht. Hij was tevreden. Maar zijn zalige gemoedstoestand duurde niet lang, er trad verandering in, misnoegen, aan- vongs ook onbewust gevoeld, omgaf hem, als kwam dit niet uit zijn innerlijk wezen, maar uit de atmosfeer zelve om hem heen het drukte op zijn schouders als een te zware losthet zot op zijn rug als een gedrochthij rekte zich uit; hij stak zijn armen in de lucht, hij had het wil len afschuddenmaar het hield hem in zijn machthet sloeg hem met lusteloosheid, met afkeer voor al het hem omgevende. Peetje begon met kousen en schoenen af te leggenzijn halsband af te doen. Dat bracht reeds verlichting aan voor eene wijle. Het spook, dat hem vervolgde, week naar den arhtergrond, een slaaplust overviel hem in het midden van den dag, aan alle uur, en met een gevoel van solaas gaf hij er zich aan over. Weldra schoot hij wakker -en het spook had hem weder met duizend armen omvathet be sef van zijn oppermacht, zijn omknelling was zoo sterk, dat Peetje geen de minste poging meer deed om er aan te ontsnappen. En ineens werd het hem duidelijk, hij was ongelukkig I Hij kon niet wennen aan zijn nieuw leven h... Die innerlijke veropenbaring was zelve iets akelig nieuws een storing van het bestaande, van het toe veroordeelde, smartlijker nog dan het onbehagelijke, waarvan hij de oorzaak niet gi& sen kon en niet vrijwillig had gegist. Ongeluk* kig I Hij, Peetje, r.u hij alles bezat, wat hij oj aarde wcnschen kon, rust, onbezorgde kost, kleederen, een beschermend dak, een goe4 bed I - Neen, neen, dot was niet mogelijk. Hij verdreef die overtuiging. Zij drong zich onwederstaonbaor aan hem oft hij kon zich zeiven niet langer verschalkenheL ging alles te gemakkelijk, wat zijn lot betrof^ de levensstrijd, zoo noodig aan zijn bedrijvige heid, bestond niet meer voor hem. Hij ontbeerde, wat de musch bezit, die haar, eten zoekt op straat, het opwekkend rustclooze^ vrcezende cn onzekere van den dag. Hij verviel in loomheid. Hij zot voor zijn deur op den grond met dé bloote voeten op de blauwe schorren vanj het kerkhofpad, de knieën opgetrokken, dc ormerv er rond gestrengeld, het kinnebak rustend er op. Alzoo zat hij uren achtereen te kijken zon* der zien, gedachteloos, heel verdwaasd. Soms schoot hij eensklaps wakker uit die be* dwelming. Het was als hij de bedeloarsbendrt links ter zijde door de dorpsstraat trekken zagj op zoek naar buit. En een hevig verlangen drong hem tot hert* Het was schier onweerstaanbaar en er aan toe* geven toch onmogelijk. Indien hij medeliep naar de boerenhoven v O neon I Nu zou hij meer dan ooit verjaagd wordert als een hond„Stouterik, zij-je nie be* schaamd, gij, die geld hebt hier nog te konienr schooien IHij kon toch aan de menschert I niet zeggen, dat het hem niet te doen was orrt j iets te krijgen, dat hij het enkel nog eens deed I om bii den hoop te zijn I (Wordt vervolgd)

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1922 | | pagina 5