P. SLUIS Vogelzaden en Oclitendvoer
BUITENLAND.
FEUILLETON.
PRIJS DER ADVERTENVlEM
„DE EEMLANDER"
A. VAM DE WEG. Langesiraaï 23
PEETJE GIRRE
20e Jaargang No. 170
I lood 1 2-10. Idem banco
per pod f 3.—% per week (met gratis verzekering
e ongelukken) f (UT». ifrondcflijkr nummert
AMERSFOORTS
Dinsdag 17 Jauuari 1922
OIRECTEUR-UITQEVERi i. VALKHOFP.
BUREAU:
ARNHEMSCHE POORTWAl
tei int 6ia
Polifiek Overzicht
'De kwestie der Duitsche schadeloosstelling
Bepaalt voor een goed deel heden ten dage de
Europeesche politiek. Dvritschland heeft al
probeerde het de hem opgelegde verplichtingen
jte vervullen herhaaldelijk betoogd, dat het de
gToote bedragen, die het moest storten overeen
komstig het Londensche ultimatum van Mei
Ï921, niet kon opbrengen. Het kwam dan ook
poover, dat op 14 Dec. de rijksregeering zich tot
jfc commissie van herstel wendde met het ver
hoek om uitstel van betaling: zij achtte zich niet
|n staat de termijnen van 15 Jan.-en 15 Febr.
pnderscheidenlijk 500 en 275 millioen mark in
koud te betalen; aan de commissie van her-
ktel werd tevens te kennen gegeven, dat, nadat
Pen poging, die bij Engelsche financieele kringen
fras gedaan om een leening op te nemen, was
mislukt, zij slechts voor bedoelde termijnen 150
*—200 millioen zou kunnen opbrengen, behalve
2e waarde der betalingen in natura en het credit
fcit de Recovery Act. Van belang was, dat de
fcammiasie van herstel tevens ervan verwittigd
Irerd, dat waarschijnlijk bij de volgende termi^ien
Dezelfde moeilijkheden zich zouden voordoen.
De commissie van herstel antwoordde dadelijk:
16 Dec. reeds formuleerde zij drie vragen: ver-
•ocht werd mee te deel en voor welk bedrag, voor
welken termijn en ander welke voorwaarden
Duitschland uitstel vroeg. Den dag, nadat do
fiota, waarin bedoelde vragen waren vervat, te
Berlijn was overhandigdt, kwam Briand te Lon
tten aan om met Lloyd George over de confe
rentie van Cannes te proten, zoodat zich het
trigenaardige geval voordeed, dat, terwijl de twee
premiers het vraagstuk bespraken hoe te komen
lot een reorganisatie van Europa's economisch
Jeven (waarbij natuurlijk het vraagstuk der scha-
Belooss tel ling mede was inbegrepen), Duitsch
land van bescheid moest dienen op de drie vra
gen van de commissie van herstel. Nadat de
Duitsche regeering eerst mondeling door de
Commissie voor de oorlogoslasten („Kriegslas-
tenkommission) over de kwestie der schadeloos-
Helling had laten onderhandelen, kwam de Duit-
•che delegatie voor Cannes met de commissie
Vsn herstel officieel in voeling. Duitschland had
natuurlijk hoop, dat ter conferentie van Cannes
Be heele schadeloosstellingskwestie aan een her
ziening zou worden onderworpen en geheel
nieuw zou worden geregeld: te Berlijn wist men
heel goed, dat do Engelsche opvattingen veel
milder waren dan de Fransche en van de Brit-
sche politici, die zich geplaatst zagen voor eco
nomische moeilijkheden in 't eigen land o. a.
een uitgebreide werkloosheid verwachtten de
Duitschers, dat zij ter conferentie van Cannes
het reparatie-probleem in voor Duitschland gun
lit i gen zin zouden beïnvloeden. Maar toen kwam
plotseling de kink in den kabel door Briand's
val en de conferentie van Cannes nam een ein
de; de Opperste Raad kon over de Duitsche
schadeloosstelling zoodoende geen beslissing
meer nemen en inmiddels naderde de 15 Jan.
Uitstel was nog niet verleend en Duitschland
stond blcot aan 't gevaar van strafmaatregelen
wegens het niét voldoen aan zijn verplichtin
gen. Maar gelukkig nam de commissie van her
stel, die te Cannes vergaderde, nog net op het
laatste nippertje zij zou zóó weer naar Parijs
vertrekken het besluit om Duitschland een
voorloopig uitstel van betaling toe te staan. Het
ergste gevaar was daardoor zoodoende althans
tijdelijk afgewend. Tijdelijk: want het uitstel ging
vergezeld van verschillende voorwaarden: tij
dens den uilsteltermijn moet Duitschland elke
tien dagen 31 millioen mark in goud betalen; de
eerste betaling moet geschieden op 18 Jan., dus
overmorgen. Hieruit volgt dus, dat de drie deca
destortingen van Duitschland een maandelijk-
sche uitgave vergen van 93 millioen mark in
goud: ongetwijfeld beteekent dit voor Duitsch
land een aanmerkelijke verlichting. Bovendien
moet Duitschland binnen veertien dagen aan de
ïommissie van herstel een geschikt hervor-
txings- en garantieplan betreffende het Duitsche
budget en de Duitsche papiercirculotie, alsmede ,n d<( hcderi gch0uden bespreking met de
1 - 4 regels f LOS
met Inbegrip van een
bewijsnummer, elke re^el meer 0.2J, dienstaanbie.
dincen en Ltctdadighcids-idtei tentiëu toot de helft
der pril» Voor handel en bedrijf bcsüw —r
woordeelige hopullnceD .oor bet «dverlecren. Ecu.
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
een volledige programma voor betalingen in
contanten en in natura voor het jaar 1922 voor
leggen. De voorloopige uitsteltermijn expi
reert, zoodra de oommissie van herstel of de
geallieerde regeeringen een beslissing over bo-
genoemd hervormings- en garantieplan alsmede
over bovengenoemd programma hebben geno
men. De geallieerde regeeringen toch zullen van
de commissie van herstel het plan en program
ma in ontvangst nemen en óf zelf de aangele
genheid dan ter hand nemen of de zaak ter be
slissing aan de commissie van herstel weer over
dragen.
Men ziet dus uit het vorenstaande, dat wel-is-
waar het Duitschland voorloopig wat .gemak
kelijker wordt gemaakt, terwijl het tevens zoo
geltikkig was, dat het niet direct voor strenge
sancties zich zag geplaatst, maar dit lijkt er nog
heel weinig op, dat een permanent moratorium
aan Duitschland zal worden verleend: het Lon
densche ultimatum blijft verder nog onverkort
van kracht en aan de bij dit ulitmatum voor
ziene verplichtingen zal Duitschland moeten
voldoen. Wel heeft Lloyd George in zijn memo
randum te kennen gegeven en hiermee het
Fransche verlangen bevredigd dat ter con
ferentie van Genua, die in de eerste plaats de
reorganisatie van 't Europeesche economische
leven wenscht te bespreken, de Duitsche scha
deloosstelling als zoodanig niet te berde zal
worden gebracht, maar 't is zeer de vraag of de
uitschakeling van dit vraagstuk niet een beletsel
is voor 't succes der op 18 Maart te houden
conferentie, omdat per slot van rekening
Duitschland een verre van weg te cijferen lid is
van 't Europeesche economische lichaam. Afge
wacht dient te worden, welke houding de regee-
ring-Poincaré gisteren is 't nieuwe Fransche
kabinet defintief vastgesteld zal aannemen;
van den feilen verdediger van 't vredesverdrag
van Versailles als de nieuwe Fransche premier
is, schijnt voor Duitschland niet al te veel heil
te verwachten zijn. Maar misschien praten Lloyd
George en Poincaré nog eens over de Duitsche
schadeloosstelling, voordat de conferentie van
Genua begint om in eenigerlei vorm de confe
rentie van Cannes, die de bespreking van het
reparatieproblecm door den vol van Briand
niet ten einde kon brengen, voort te zetten.
Berichten.
DE CONFERENTIE TE GENUA.
Berlijn, 16 Jan. (W. B.). De Itaüaansche
ambassadeur overhandigde hedenavond den
rijkskanselier de uitnoodiging aan de Duitsche
regeering voor de op 8 Maart beginnende eco
nomische conferentie te Genua. Aan de uitnoo
diging is de tekst van een resolutie toegevoegd,
die op 6 Jan. door de conferentie te Cannes
werd aangenomen. In deze motie worden de
mogendheden opgenoemd, die worden uitge-
noodigd, waaronder Duitschland, Oostenrijk,
Hongarije, Bulgarije en Rusland.
HET KABINET-POINCARE.
P a r ij s, 16 Jan. (Hovas). Briand heeft he
den zijn functie aan Poincaré overgedragen. De
afgetreden en de nieuwe premier hadden daar
na een onderhoud met lord Curzon en lord Har-
dinge.
DE DUITSCHE SCHADELOOSSTELLING.
Ralhenau's rapport.
Nopens het door dr. Rathenau aan dr. Wirth
en president Ebert uitgebrachte rapport wordt
blijkens het Hbld. het volgende officieele com
muniqué gepubliceerd:
Dr. Rathenau heeft gisteren onmiddellijk na
zijn aankomst eerst met den rijkskanselier een
onderhoud gehad en vervolgens in tegenwoordig
heid van dr. Wirth don rijkspresident een uitvoe
rig verslag uitgebracht. Daarna is met de fractie
leiders in de rijkskanselarij een bespreking ge
houden, waarbij Rathenau zijn rapport omtrent
Cennes heeft herhaald.
In aansluiting daarmee, aldus het Hbl., zal on
verwijld de beraadslaging worden geopend in
zake de thans noodzakelijke stappen.
fx actieleiders zal het wel als een der belang
rijkste zaken zijn beschouwd de verandering von
de statuten der Rijksbank zoo spoedig mogelijk
voor te bereiden. Het betreft hier het voorstel
der Entente om het in omloop bicngen van
nieuw popieren geld te beperken. Bovendien
zullen de commissie van herstel, zooals bekend
is, ook andere waarborgen worden aangeboden.
Deze zullen evenwel gebaseerd zijn op de bepa
lingen van het verdrag van Versailles en de
overeenkomst van Londen. Daar deze commissie
binnen 14 dagen bepaalde verklaringen omtrent
het sluiten van de Duitsche begrooling eischt,
zal de Duitsche regeering er met alle middelen
naar streven de door haar uitgewerkte belasting
voorstellen zoo spoedig mogelijk door den
Rijksdag te doen afhandelen. Want de regeering
heeft, volgens onze informaties, niet alleen de
voorgenomen belastinghervorming ter kennis
van de commissie van horetel te brengen, maar
haar ook de nieuwe belastingwetten, die het
evenwicht in de begrooting moeten t$t stond
brengen, voor te leggen.
Omtrent den inhoud von het program voor
de verdere betalingen in contanten en in natura
in 1922 kan op het oogenblik nog niets worden
gezegd, daar eerst de afloop der besprekingen
met de betrokken autoriteiten en de deskundigen
moet worden afgewacht
Het voorloopige moratorium komt, naar wij
vernemen, vrijwel overeen met het aanbod vnn
Rathenau en kan dus voor Duitschland gunstig
worden geacht.
Hedenavond (16 Dec.) houdt de commissie van
buitenl. zaken uit den Rijksraad een vergade
ring, waarin Rathenau de leden der bondsregee-
ringen omtrent den toestand zal inlichten.
DE VERKIEZINGEN IN ENGELAND.
Lloyd George's plannen.
Londen, 16 Jan. (R.). Van gezaghebben
de zijde wordt hedenavond bericht, dat Lloyd
George definitief heeft besloten, dat thans nog
geen algemcene verkiezingen in Engeland zul
len worden gehouden. Er is echter nog sprake
van, dat deze verkiezingen in Mei a.s. zullen
plaats vinden, nadat de nog te regelen kwesties
inzake Icrland's weigering en de besluiten, op
de conferentie te Washington genomen, door
het parlement zullen zijn behandeld. Men ver
wacht, dat Lloyd George voor de coalitie-libe
ralen, die zich voortaan de „nationale libera
len" zullen noemen, twee belangrijke redevoe
ringen zal houden, n.l. één op 19 Jan. over- den
internationalen toestand en één op 21 Jan. over
de binnenlandsche politiek van de coalitie.
Een drijvende indusïrieele Britsche
tentoonstelling.
Londen, 16 Jan. (N. T. A. Draadloos).
De voorloopige werkzaamheden in verband met
het inrichten van een Britsoh handelsschip, dat
een drijvende tentoonstelling der Britsche indus
trie voor de groote havens in de wereld zal be
vatten, schieten goed op. Het schip zal in Aug.
1923 Londen verluteix, tegen welken tijd de kos
ten voor de Britsche industricclen aanmerkelijk
verminderd zullen zijn en de buitenlandsche wis
selkoersen wel zullen zijn gestabiliseerd. Het
schip zal eerst naar de Oostkust van Zuid-
Amerika vertrekken en vnn daar naar Zuid-
Afrika, Australië en Nieuw-Zeeland. De reis zal
dan in Noordelijke richting naar Japan wórden
voortgezet. De terugreis zal geschieden over
Manilla, Saigon, Singapore, Batavia, Penang,
Rangoon en Aden. Terugkeerendc door het
Suez-kaneol zal het schip Gibraltar aandoen. De
reis duurt achttien maanden.
DE LOONSVERLAGING IN ENGELAND.
Londen, 16 Jan. (R.). De nationale raad
van werkgevers in het havenbedrijf besloot aan
de havenarbeiders in heel het land te verzoe
ken van 2 Febr. a.s. af genoegen te nemen met
een loonsverlaging van een shilling per dag, me»
verdere verlagingen van een shilling op 2 Maart
en 6 April a.s., en met dienovereenkomstige
vermindering van het stukwerktarief. De bond
van transportarbeiders verklaarde zich bereid
het vraagstuk der vermindering met een shil
ling te bespreken, maar weigerde een _vermin-
dering van drie shilling in beraad te nemen.
DE IERSCHE KWESTIE.
Londen, 16 Jan. (Officieel). (R.). De ont-
ruim'ng van Zuid-Ierland door de Britsche troe
pen is begonnen en zal, zoo spoedig als mo
gelijk is, worden ten einde gebiacht.
Uit Londen wordt gemeld d.d. 16 Jan.
De Iersche Vrijstaat is thans in wording. Vol
gens dc voorwaarden van het verdrag waren de
ratificatie door de vergadering van de gekozen
leden van het Zuid-Ierschc parlement en de be
noeming van een voorloopige regeering door
dat lichaam noodig. Deze technische formali
teiten hadden Zaterdag plaats. Het was een kor
te zakelijke bijeenkomst en zij eindigde voor
den middag, toen het parlement met oigemecne
stemmen zijn vertrouwen in de voorloopige re
geering uitsprak. Sindsdien heeft de voorloo
pige regeering de functies op zich genomen.
Een der eerste zaken was de behandeling van
de crisis bij de Iersche spoorwegen, ontstaan
door dc aankondiging van de staking door de
spoorwegarbeiders. De voorloopige regeering
hield zich onmiddellijk met deze kwestie bezig.
Het gevolg was, dat de directie met de werk
lieden vergaderde in het Mansion House cn dat
's avonds kon worden bekend gemaakt, dat een
tijdelijke overeenstemming was verkregen.
De politiemacht wordt thans naar huis ge
zonden cn het leger keert eveneens naar Enge
land terug. Het bestuur des lands, dat tot nu
toe gevestigd was, in Dublin Castle, gaat aan
de nieuwe regeering over. De politieke gevan
genen worden zoowel in Engeland als in Ier
land vrijgelaten cn het mag worden aangeno
men, dot geen enkel voorbehoud zal worden
gemaakt, dat voor de Iersche regeering een grief
zou kunnen zijn en haar macht zou verminde
ren.
ONTPLOFFING OP EEN DUITSCH
STOOMSCHIP.
Twaalf dooden.
Londen, 1 6 J a n. (R.). Te Lowestoft is oen
trawler aangekomen, non boord waarvan zich
de overledene leden der bemanning van het
Duitsche stoomschip Vesto bevonden dat op
weg was van Hamburg naar Lissabon. Onder
weg was aan boord van het schip brand ont
staan, waarop een ontploffing was gevolgd. Bij
deze -omp kwamen elf leden van de beman
ning, benevens de vrouw van den eersten offi
cier om het leven.
Het Spaonsche kabinet,
Madrid, 16 Jan. (B. T. A.). De koning
gaf zijn vertrouwen in het kabinet-Maura te
kennen, dat aan het bewind zal blijven.
Het Oostenrijksch-Tsjechisch verdrag.
Weenen, 16 Jon. (W. B.). Tegenover het
besluit der partijleiding van de Al-Duitsche
Volkspartij publiceert de regeering een verkla
ring, die de redenen uiteenzet von haar hou
ding in de kwestie van de overeenkomst van
Lana en waarvan de slotzin luidt, dat de regee
ring zich verplicht voelt de overeenkomst in
hot parlement in te dienen en zij de hoop koes
tert, dat een nauwkeurig onderzoek van de over
eenkomst er toe zol leiden de houding der re
geering te rechtvaardigen.
DREIGENDE KABINETSCRISIS IN
OOSTENRIJK.
Oppositie van de Groot-Duiteche partij
Aon dó Germania wordt blijkens de Tel. uit
Weenen gemeldTen gevolge van het besluit
dat op de bestuursvergadering der Groot-Duit-
sche partij, welke Zondog j.I. te Weenen plaats
had, werd genomen, zal de vertegenwoordiger
dezer partij in het kobinet-Schober, dat uit
Gro:t-Duitscl\ers en christelijk-socialen is sa
mengesteld, en v/el de minister von binnenland-
sche zaken dr. Waber, heden aftreden.
Men vermoedt, dat het aftreden van het ge-
heele kabinet Schober hiernog nog in den loop
Jf-.r week zal moeten volgen.
De oppositie der Groot-Duitsohe partij richtte
zich voornamelijk tegen de overeenkomst, welke
de bondskanselier perso'onlijk te Lana met de
vertegenwoordigers der Tsjecho-Slowaaksche
republiek heeft gesloten.
Oostenrijk kan door dezen stap der Groot-
Duitsche partij in moeilijkheden komen, aldus
de Germania, waarvan de draagwijdte nog nie'
is te overzien.
Uit Litauen.
Kowno, 16 Jan. (W. B.) Do volkssocialis
ten hebben hun vertegenwoordiger in het minis
terie onder leiding van minister-president dr.
Griiuus teruggeroepen, daar zij het niet eerfl^
zijn met de houding, die de chustclijk-sociulenf
aannamen ten opzichto van do agrarische en drt
schoolkwesties. g
Ber 1 ij n16 Jan. (N. T. A. Draadloos). llii
Kowno wordt bericht, dat de Litauschc ministers*,
president is afgetredon.
Rusland en Zweden.
Stockholm, 16 Jan. (N. T. A. Draad*
loos). Een lid van de Duitsche handels-delegatie^
in Zweden heeft medegedeeld, dat Zweden
groote bestellingen zal krijgen voor turbines int
Russische electrische centrales, die thans in
aanbouw zijn, vooral in het Wolchof-district.
DE NOOD IN RUSLAND.
Moskou, 1 6 J a n. (N. T. A. Draadloos). Irt
do Iswcstio verklaart Eidoek, de vertcgcnwoor*
diger der Russische regeering bij de buitenland*'
sche organisaties voor hulp nan de noodlijdend
den, dot Amerika het record houdthet Russfr*
sche volk zal nooit dezen bijstond vergeter^
vooral in vergelijking met do houding van on*'
dei o landen als Frankrijk. De laatste overeen*
komst door Krossin gesloten met ccn Ameri*
knansche verceniging voorziet in den oankoop
van tien millioen dollars graan, dat binnen dria
maanden in Rusland zol aankomen en uitbrei*
ding der Ameriknonsche hulp aan volwassenen*
Het vervoer in 't binnenland van Rusland is ver*
zekerd door 150 wagons per dog.
Maatregelen der Sovjet-re*
gccring.
Moslco^f, 16 Jan. (W. B.). De Sovjet-re*
geering besloot ten bate van bet hongersnood*!
gebied een week lang een bijslag van 10
op theater- en bioscoopbiljetten te heffen. Irt
dezen tijd zol het tramtarief voor hetzelfde dool
met 2000 roebel per rit worden verhoogd.
Toeneming der besmettelijke ziekten*
B e r 1 ij n, 16 Jon. (N. T. A. Draadloos). Po*
litiken te Kopenhagen bericht uit Riga van vree*
selijko toestanden in Ruslandelke week doen
zich 500 gevallen van typhus voor
Typhus te Petersburg.
Moskou, 16 Jon. ,(W. B.). De artsen vm*
Petersburg hebben op een vergadering eert
motie aangenomen, volgens welke Petrograd
door een typhusepidemic bedreigd moet worden»
verklaard Het moet den vluchtelingen irit het
hongersnoodgebied verboden worden zich to
Petrogrnd to vestigen.
GRIEKEN CONTRA TURKEN.
Angora, 14 Jon. (B. T. A.). Refet Pos*
ja, minister van landsverdediging, is wegend
gezondheidsredenen afgetreden. Het officicelo
communiqué meldt, dat de Grieken in den sec*
tor Eskisjehir zonder resultaten verschillend*
offensieven poogden te ondernemen.
DE TOESTAND IN BRITSCH-INDIË.
Londen, 16 Jon. (N. T. A. Draadloos). Da
prins van Wales is, na een bezoek aan Birma*
dat een succes was, op zijn terugreis naar Ïndi8|
geestdriftig toegejuicht. Zijn aankomst te Ma*
dras gaf aanleiding tot ccn groote populaire be*
tooging van trouw. Zaterdagmiddag- reed d#
prins naar de renbaan te Madras cn bood eert
beker aan als zijn prijs voor den winnaar vort
den voomnamsten wedren. Langs den geheelcni
weg werd hij toegejuicht en ook binnen de om*
heining, waar hij geheel vrij rondwandelde.
Dc onlusten te Madras^
Londen, 16 Jan. (R.). Vertraagde tele*
grammen uit Madras bevestigen, dat op 13 Jan*
bij het bezoek van den prins van Wales veel op
zichzelfstaande opstootjes zijn voorgekomen*
Vele groepen bestonden uit opgeschoten joni
gens, die niet gewapend waren. Een werkelijk}
geduchte menigte was gevormd uit Mohomme*
daansch budmoshes (lieden van lager allooi)*
Gepantserde auto's en bereden politie dreven'
hen snel uiteen. De meeste onlusten waren vart
het guerrila-type. Er zijn volgens de officieel#
opgave maar drie dooden gevallen. Men acht
do opstootjes nu afdoende gedempt.
DE SCHULDEN DER GEALLIEERDEN AAN
AMERIKA.
Washington, 16 Jan. (R.). De finan#
cieele commissie uit den Senaat heeft het wets*
ontwerp nopens de fundcering der geallieerd^
schulden goedgekeurd, na schrapping van vela
Men moet niet altijd zeggen wat men
ttenkt, maal wel altijd denken, wat men zegt.
door
TIRGINIË LOYJEL1NG.
Ben paar dagen daarna kwam Peetje terug.
Het was de eerste maal sinds lang, dat er vier
entwintig uren verliepen zonder dat hij op het
«rf verscheen.
Hij stond daar weder als eertijds gelijk een
bedelaar, met het onduidelijk besef van indrin
ging, van schuwheid en ootmoed.
- Hij dorst nog niet zoo in eens binnengaan en
draalde, muschonrustig rondkijkend.
Herzeele kwam uit de bakkerij, wit-overpoei-
fcrd, het linnen hemd van voren op de behaarde
borst open. Hij droeg een stapel brooden in el-
ben arm.
Peetje vroeg, heel schuchter, om geld. Hij be
gon op zijn blaf toon te vertellen, dat hij een
broek en schoenen noodig had
Maar Herzeele liet hem niet uitspreken
erdomme I" zei hij, „weeral om geld, ge
Boudt ne mensch heel af eten, gij. Allo, ge ziet
Brei, da Tc geenen tijd heb, vandaag. Ga voort.
Laat mij genist, ik en weet niet, waar mijn
boofd staat vein al het slameur F
Peetje meende in tien gprond te zinken van
ontsteltenis.
Het was de eerste maal- dat Herzeele hem
Oïdus ruw toesprak.
„Kozijn, kozijn," bromde hij, „wa
„Allo, als ge honger hebt, pak een brood,"
zei Herzeele en deed een beweging om er hem
een van den tas toe te stekenmaar het bo
venste brood tuimelde er af en rolde een eind
langs den grond als een krullcbol.
Herzeele was reeds binnen door de achter
deur eer Peetje tot bezinning kwam.
Behandeld als een bedelaar I
Hij raapte het brood op, en maakte zich uit
de voeten.
Doch hij had volstrekt geld noodig en keer
de 's anderdaags terug.
Er was geen mensch in de keuken, toen hij
binnenkwam.
Dat gaf een zekere vrijmoedigheid: hij zette
zich bij de kachel.
De Koe trad sleepvoets binnen.
„Wat doe-je gij daar?" vroeg ze.
„Ik kom om geld, het is 't mijne, ik moet
geld hebben," zei Peetje, schreeuwend als een
dreigement.
Het was zijn gewone spreektoon, maar nu
eerst kwetste hij de bakkerin
„Alzoo roepen, alsof ge vermoord wierd P
snauwde zij hem toe.
Het bleek, dat de Koe ook kwaad kon wezen.
Zij zag ïood en hare steeds zoo kalme vee-
oogen keken hem scherp aan
„Wat hei-je gij hier te zeggen, stoute Bou
wen l) Meen-de dat we moeten dansen, zoo
als gij schuifelt.
Peetje Girre houd u een beetje stil of ik zal
den baas roepen, zic-je P
Ze schreeuwde luider dan hij zelf.
„Ge wordt „hoorendul," gij leelijke Koe, ge
loof ik,' liet Peetje zich ontvallen.
Dat smaadwoord kaatste op hem echter nu
a) Boudewiin. stouterik.
terug als een verkeerd gemikte pijl.
De meid schoot toe, haar meesteres ter hulp,
zij schudde geweldig van achteren aan den
stoel, waarop Peetje zat
„Alle, hoep f Hieruit, hondsvot, leelijkaard,
vuiligheid van de straat," zoodat Peetje bijna
omtuimelde.
Hij vluchtte letterlijk weg in doodsangst voor
de twee furiën.
„Mijn geld," zei hij, 's morgens daarop aan
de deur der bakkerij.
Hij dorst in de achterkeuken zich niet meer
wagen.
„Uw geld, uw geld, meen-de gij, verdomme,
dat het blijft duren," antwoordde Herzeele hem.
„Ik zal eens nagaan, wat er u nog toekomt,"
voegde hij er in eens stiller bij, want hij zag
hoofden van de werklui toekijken aan het open
poortje, aangetrokken door het twisten, en werd
bevreesd. „Allé kom mee, ik ben geen kwade
vent."
Hij leidde Peetje tot aan de achterdeur.
„Geef hem vijf frank," beval hij aan zijn
vrouw, op norschen toon als een verwijt aan
haar zelve.
Voortaan kreeg Peetje nog winkelwaar, ver
achtend op den vensterrand aan 't achterhuis
neergegooidmaar als de aanbouw in orde was
kon er geen spraak meer wezen van verderen
toegang daarbinnen.
Het werd einde April.
Op Meiavond moest Peetje zijn pachtje beta
len. zijn pachtje zes maanden voorop.
Met wat
Hij had geen geld.
Hij kon er geen krijgen van Herzeele. Wel
sprak deze den eiscner niet meer zoo onvrien-
'deliik aanmaar zei telkens„Wacht nog wat."
of „later, ik moet het nazien op mijn boeken,
ik v/eet niet wat er u nog te goed komt."
Peetje ging naar den vlaskoopman, deed zijn
beklaag, hevig uitvallende
„Jongen, jongen, ge hebt het verkeerd aange
legd, ge moest mijn raad gevolgd hebben,
duimken in de hand."
„Wie zou da peizen," jammerde Peetje, „al-
zoo van familie bedrogen worden I"
„Herzeele f Hij is van uw familie niet meer
dan ik het zou wezen. Mestdag I Mestdag I er
zijn er met honderden, die alzoo heeten, met
dien naam zoudt ge de straat plaveien."
„Och He ere, mijn geld, mijn schoon geld, al
les kwijt, en het zoo noodig hebben I kreet
Peetje. „Een ander slaat alles mee in de wereld
en mij slaat alles tegen I"
De man schudde medelijdend het hoofd:
„Arme duts l" hij verzonk in gedachten.
„Door moed en wilskracht het noodlottige der
geboorte overwinnen, zich uit zijn ellende ver
heffen, ja. Maar redding door een hulpvaardige
hand, indien de drenkeling zelf niet mede wil
en het besef zijner verlaging mist
Neen."
Wat zouden redeneeringen hier gebaat heb
ben
„Kom," beval hij eenvoudig, stond op, legde
zijn zwingelberd neder en ging met Peetje
naar de bakkerij.
Welk een morecle steun voor den ramp
zalige I
Er stond een ledige vrachtwagen aan den ge
vel.
Zij openden het poortje in de Zijstraat, en het
toeval wilde, dat Herzeele op 't hof, juist bij een
zooeven gelosten hoop knuffelhout staande, den
brenger betaalde.
Deze vertrok zonder verwijl.
Hoewel buiten alle hoorbereik begon Te Lee*
aldus
„Baas, ik zou u een woordeken willen spret
ken."
Herzeele knikte toestemmend, verlegen.
„Gij hebt geld van Bruno in handen, hoe zit
dat daarmee Wat komt hem nog te goed
Wanneer ga je hem da weergeven
„Ik loochen mijn schuld niet," antwoordde d#
bakker, door vrees bevangen, „maar het som*
meken da Tc van hem had, is verre geslonken
Tc en weet niet of ik er zelfs al geen scha aart
en doe"
Te Leer schudde het hoofd, ontkennend.
Herzeele, weder zich beheerschend, begon zljrt
pleidooi
„Ge kent immers Peetje Girre wel, heel d<
parochie kent hem, ne luiaard, die nooit heeft
willen werken, een straotlooper van jongs atn
aan, ne nietdeuger, ne „mooscher," die zijn geUJI
aan de schooljongens op de plaats te grnbbelert
smeet
„Zwijg, zwijg, zeg dienen sukkelaar geen zot*j
tigheid op den koop toe, gij die hem, verdorrvW
me, zijn erfdeel afgetroggeld hebt," onderbralfi
hem Te Leer gebiedend, terwijl Peetje zelf, aaflf
hoon gewend, geen woord van protest uitte.
Herzeele hernam: „Peetje zat heele dagen trt'
mijnent, at en dronk er, plunderde om zoo t«(
zeggen mijn kruidenierswinkel. Meent ge, dat
het sommeken dot ik van hem onder handel
had, alzoo kon blijven duren?"
„Hei-je van da sommeken, waarvan da ge zod
verkleinend spreekt, tenminste boek gehouën^j
„Ja ik," zei Herzeele aarzelend.
Het was en tastbare leugen j
„Dat is niet waar," verweet hem de vlaskoopi
man en hij voegde er bij, „die jongen hier bezif
geen het minste bewijs van die leening. Hij i*
in uw mocht, maar let wel, onrechtvaardig goet