P. SLUIS Vogelzaden en Oclitendvoer BUITENLAND. FEUILLETON. PRIJS DER ADVERTENVlEM „DE EEMLANDER" A. VAM DE WEG. Langesiraaï 23 PEETJE GIRRE 20e Jaargang No. 170 I lood 1 2-10. Idem banco per pod f 3.—% per week (met gratis verzekering e ongelukken) f (UT». ifrondcflijkr nummert AMERSFOORTS Dinsdag 17 Jauuari 1922 OIRECTEUR-UITQEVERi i. VALKHOFP. BUREAU: ARNHEMSCHE POORTWAl tei int 6ia Polifiek Overzicht 'De kwestie der Duitsche schadeloosstelling Bepaalt voor een goed deel heden ten dage de Europeesche politiek. Dvritschland heeft al probeerde het de hem opgelegde verplichtingen jte vervullen herhaaldelijk betoogd, dat het de gToote bedragen, die het moest storten overeen komstig het Londensche ultimatum van Mei Ï921, niet kon opbrengen. Het kwam dan ook poover, dat op 14 Dec. de rijksregeering zich tot jfc commissie van herstel wendde met het ver hoek om uitstel van betaling: zij achtte zich niet |n staat de termijnen van 15 Jan.-en 15 Febr. pnderscheidenlijk 500 en 275 millioen mark in koud te betalen; aan de commissie van her- ktel werd tevens te kennen gegeven, dat, nadat Pen poging, die bij Engelsche financieele kringen fras gedaan om een leening op te nemen, was mislukt, zij slechts voor bedoelde termijnen 150 *—200 millioen zou kunnen opbrengen, behalve 2e waarde der betalingen in natura en het credit fcit de Recovery Act. Van belang was, dat de fcammiasie van herstel tevens ervan verwittigd Irerd, dat waarschijnlijk bij de volgende termi^ien Dezelfde moeilijkheden zich zouden voordoen. De commissie van herstel antwoordde dadelijk: 16 Dec. reeds formuleerde zij drie vragen: ver- •ocht werd mee te deel en voor welk bedrag, voor welken termijn en ander welke voorwaarden Duitschland uitstel vroeg. Den dag, nadat do fiota, waarin bedoelde vragen waren vervat, te Berlijn was overhandigdt, kwam Briand te Lon tten aan om met Lloyd George over de confe rentie van Cannes te proten, zoodat zich het trigenaardige geval voordeed, dat, terwijl de twee premiers het vraagstuk bespraken hoe te komen lot een reorganisatie van Europa's economisch Jeven (waarbij natuurlijk het vraagstuk der scha- Belooss tel ling mede was inbegrepen), Duitsch land van bescheid moest dienen op de drie vra gen van de commissie van herstel. Nadat de Duitsche regeering eerst mondeling door de Commissie voor de oorlogoslasten („Kriegslas- tenkommission) over de kwestie der schadeloos- Helling had laten onderhandelen, kwam de Duit- •che delegatie voor Cannes met de commissie Vsn herstel officieel in voeling. Duitschland had natuurlijk hoop, dat ter conferentie van Cannes Be heele schadeloosstellingskwestie aan een her ziening zou worden onderworpen en geheel nieuw zou worden geregeld: te Berlijn wist men heel goed, dat do Engelsche opvattingen veel milder waren dan de Fransche en van de Brit- sche politici, die zich geplaatst zagen voor eco nomische moeilijkheden in 't eigen land o. a. een uitgebreide werkloosheid verwachtten de Duitschers, dat zij ter conferentie van Cannes het reparatie-probleem in voor Duitschland gun lit i gen zin zouden beïnvloeden. Maar toen kwam plotseling de kink in den kabel door Briand's val en de conferentie van Cannes nam een ein de; de Opperste Raad kon over de Duitsche schadeloosstelling zoodoende geen beslissing meer nemen en inmiddels naderde de 15 Jan. Uitstel was nog niet verleend en Duitschland stond blcot aan 't gevaar van strafmaatregelen wegens het niét voldoen aan zijn verplichtin gen. Maar gelukkig nam de commissie van her stel, die te Cannes vergaderde, nog net op het laatste nippertje zij zou zóó weer naar Parijs vertrekken het besluit om Duitschland een voorloopig uitstel van betaling toe te staan. Het ergste gevaar was daardoor zoodoende althans tijdelijk afgewend. Tijdelijk: want het uitstel ging vergezeld van verschillende voorwaarden: tij dens den uilsteltermijn moet Duitschland elke tien dagen 31 millioen mark in goud betalen; de eerste betaling moet geschieden op 18 Jan., dus overmorgen. Hieruit volgt dus, dat de drie deca destortingen van Duitschland een maandelijk- sche uitgave vergen van 93 millioen mark in goud: ongetwijfeld beteekent dit voor Duitsch land een aanmerkelijke verlichting. Bovendien moet Duitschland binnen veertien dagen aan de ïommissie van herstel een geschikt hervor- txings- en garantieplan betreffende het Duitsche budget en de Duitsche papiercirculotie, alsmede ,n d<( hcderi gch0uden bespreking met de 1 - 4 regels f LOS met Inbegrip van een bewijsnummer, elke re^el meer 0.2J, dienstaanbie. dincen en Ltctdadighcids-idtei tentiëu toot de helft der pril» Voor handel en bedrijf bcsüw —r woordeelige hopullnceD .oor bet «dverlecren. Ecu. circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. een volledige programma voor betalingen in contanten en in natura voor het jaar 1922 voor leggen. De voorloopige uitsteltermijn expi reert, zoodra de oommissie van herstel of de geallieerde regeeringen een beslissing over bo- genoemd hervormings- en garantieplan alsmede over bovengenoemd programma hebben geno men. De geallieerde regeeringen toch zullen van de commissie van herstel het plan en program ma in ontvangst nemen en óf zelf de aangele genheid dan ter hand nemen of de zaak ter be slissing aan de commissie van herstel weer over dragen. Men ziet dus uit het vorenstaande, dat wel-is- waar het Duitschland voorloopig wat .gemak kelijker wordt gemaakt, terwijl het tevens zoo geltikkig was, dat het niet direct voor strenge sancties zich zag geplaatst, maar dit lijkt er nog heel weinig op, dat een permanent moratorium aan Duitschland zal worden verleend: het Lon densche ultimatum blijft verder nog onverkort van kracht en aan de bij dit ulitmatum voor ziene verplichtingen zal Duitschland moeten voldoen. Wel heeft Lloyd George in zijn memo randum te kennen gegeven en hiermee het Fransche verlangen bevredigd dat ter con ferentie van Genua, die in de eerste plaats de reorganisatie van 't Europeesche economische leven wenscht te bespreken, de Duitsche scha deloosstelling als zoodanig niet te berde zal worden gebracht, maar 't is zeer de vraag of de uitschakeling van dit vraagstuk niet een beletsel is voor 't succes der op 18 Maart te houden conferentie, omdat per slot van rekening Duitschland een verre van weg te cijferen lid is van 't Europeesche economische lichaam. Afge wacht dient te worden, welke houding de regee- ring-Poincaré gisteren is 't nieuwe Fransche kabinet defintief vastgesteld zal aannemen; van den feilen verdediger van 't vredesverdrag van Versailles als de nieuwe Fransche premier is, schijnt voor Duitschland niet al te veel heil te verwachten zijn. Maar misschien praten Lloyd George en Poincaré nog eens over de Duitsche schadeloosstelling, voordat de conferentie van Genua begint om in eenigerlei vorm de confe rentie van Cannes, die de bespreking van het reparatieproblecm door den vol van Briand niet ten einde kon brengen, voort te zetten. Berichten. DE CONFERENTIE TE GENUA. Berlijn, 16 Jan. (W. B.). De Itaüaansche ambassadeur overhandigde hedenavond den rijkskanselier de uitnoodiging aan de Duitsche regeering voor de op 8 Maart beginnende eco nomische conferentie te Genua. Aan de uitnoo diging is de tekst van een resolutie toegevoegd, die op 6 Jan. door de conferentie te Cannes werd aangenomen. In deze motie worden de mogendheden opgenoemd, die worden uitge- noodigd, waaronder Duitschland, Oostenrijk, Hongarije, Bulgarije en Rusland. HET KABINET-POINCARE. P a r ij s, 16 Jan. (Hovas). Briand heeft he den zijn functie aan Poincaré overgedragen. De afgetreden en de nieuwe premier hadden daar na een onderhoud met lord Curzon en lord Har- dinge. DE DUITSCHE SCHADELOOSSTELLING. Ralhenau's rapport. Nopens het door dr. Rathenau aan dr. Wirth en president Ebert uitgebrachte rapport wordt blijkens het Hbld. het volgende officieele com muniqué gepubliceerd: Dr. Rathenau heeft gisteren onmiddellijk na zijn aankomst eerst met den rijkskanselier een onderhoud gehad en vervolgens in tegenwoordig heid van dr. Wirth don rijkspresident een uitvoe rig verslag uitgebracht. Daarna is met de fractie leiders in de rijkskanselarij een bespreking ge houden, waarbij Rathenau zijn rapport omtrent Cennes heeft herhaald. In aansluiting daarmee, aldus het Hbl., zal on verwijld de beraadslaging worden geopend in zake de thans noodzakelijke stappen. fx actieleiders zal het wel als een der belang rijkste zaken zijn beschouwd de verandering von de statuten der Rijksbank zoo spoedig mogelijk voor te bereiden. Het betreft hier het voorstel der Entente om het in omloop bicngen van nieuw popieren geld te beperken. Bovendien zullen de commissie van herstel, zooals bekend is, ook andere waarborgen worden aangeboden. Deze zullen evenwel gebaseerd zijn op de bepa lingen van het verdrag van Versailles en de overeenkomst van Londen. Daar deze commissie binnen 14 dagen bepaalde verklaringen omtrent het sluiten van de Duitsche begrooling eischt, zal de Duitsche regeering er met alle middelen naar streven de door haar uitgewerkte belasting voorstellen zoo spoedig mogelijk door den Rijksdag te doen afhandelen. Want de regeering heeft, volgens onze informaties, niet alleen de voorgenomen belastinghervorming ter kennis van de commissie van horetel te brengen, maar haar ook de nieuwe belastingwetten, die het evenwicht in de begrooting moeten t$t stond brengen, voor te leggen. Omtrent den inhoud von het program voor de verdere betalingen in contanten en in natura in 1922 kan op het oogenblik nog niets worden gezegd, daar eerst de afloop der besprekingen met de betrokken autoriteiten en de deskundigen moet worden afgewacht Het voorloopige moratorium komt, naar wij vernemen, vrijwel overeen met het aanbod vnn Rathenau en kan dus voor Duitschland gunstig worden geacht. Hedenavond (16 Dec.) houdt de commissie van buitenl. zaken uit den Rijksraad een vergade ring, waarin Rathenau de leden der bondsregee- ringen omtrent den toestand zal inlichten. DE VERKIEZINGEN IN ENGELAND. Lloyd George's plannen. Londen, 16 Jan. (R.). Van gezaghebben de zijde wordt hedenavond bericht, dat Lloyd George definitief heeft besloten, dat thans nog geen algemcene verkiezingen in Engeland zul len worden gehouden. Er is echter nog sprake van, dat deze verkiezingen in Mei a.s. zullen plaats vinden, nadat de nog te regelen kwesties inzake Icrland's weigering en de besluiten, op de conferentie te Washington genomen, door het parlement zullen zijn behandeld. Men ver wacht, dat Lloyd George voor de coalitie-libe ralen, die zich voortaan de „nationale libera len" zullen noemen, twee belangrijke redevoe ringen zal houden, n.l. één op 19 Jan. over- den internationalen toestand en één op 21 Jan. over de binnenlandsche politiek van de coalitie. Een drijvende indusïrieele Britsche tentoonstelling. Londen, 16 Jan. (N. T. A. Draadloos). De voorloopige werkzaamheden in verband met het inrichten van een Britsoh handelsschip, dat een drijvende tentoonstelling der Britsche indus trie voor de groote havens in de wereld zal be vatten, schieten goed op. Het schip zal in Aug. 1923 Londen verluteix, tegen welken tijd de kos ten voor de Britsche industricclen aanmerkelijk verminderd zullen zijn en de buitenlandsche wis selkoersen wel zullen zijn gestabiliseerd. Het schip zal eerst naar de Oostkust van Zuid- Amerika vertrekken en vnn daar naar Zuid- Afrika, Australië en Nieuw-Zeeland. De reis zal dan in Noordelijke richting naar Japan wórden voortgezet. De terugreis zal geschieden over Manilla, Saigon, Singapore, Batavia, Penang, Rangoon en Aden. Terugkeerendc door het Suez-kaneol zal het schip Gibraltar aandoen. De reis duurt achttien maanden. DE LOONSVERLAGING IN ENGELAND. Londen, 16 Jan. (R.). De nationale raad van werkgevers in het havenbedrijf besloot aan de havenarbeiders in heel het land te verzoe ken van 2 Febr. a.s. af genoegen te nemen met een loonsverlaging van een shilling per dag, me» verdere verlagingen van een shilling op 2 Maart en 6 April a.s., en met dienovereenkomstige vermindering van het stukwerktarief. De bond van transportarbeiders verklaarde zich bereid het vraagstuk der vermindering met een shil ling te bespreken, maar weigerde een _vermin- dering van drie shilling in beraad te nemen. DE IERSCHE KWESTIE. Londen, 16 Jan. (Officieel). (R.). De ont- ruim'ng van Zuid-Ierland door de Britsche troe pen is begonnen en zal, zoo spoedig als mo gelijk is, worden ten einde gebiacht. Uit Londen wordt gemeld d.d. 16 Jan. De Iersche Vrijstaat is thans in wording. Vol gens dc voorwaarden van het verdrag waren de ratificatie door de vergadering van de gekozen leden van het Zuid-Ierschc parlement en de be noeming van een voorloopige regeering door dat lichaam noodig. Deze technische formali teiten hadden Zaterdag plaats. Het was een kor te zakelijke bijeenkomst en zij eindigde voor den middag, toen het parlement met oigemecne stemmen zijn vertrouwen in de voorloopige re geering uitsprak. Sindsdien heeft de voorloo pige regeering de functies op zich genomen. Een der eerste zaken was de behandeling van de crisis bij de Iersche spoorwegen, ontstaan door dc aankondiging van de staking door de spoorwegarbeiders. De voorloopige regeering hield zich onmiddellijk met deze kwestie bezig. Het gevolg was, dat de directie met de werk lieden vergaderde in het Mansion House cn dat 's avonds kon worden bekend gemaakt, dat een tijdelijke overeenstemming was verkregen. De politiemacht wordt thans naar huis ge zonden cn het leger keert eveneens naar Enge land terug. Het bestuur des lands, dat tot nu toe gevestigd was, in Dublin Castle, gaat aan de nieuwe regeering over. De politieke gevan genen worden zoowel in Engeland als in Ier land vrijgelaten cn het mag worden aangeno men, dot geen enkel voorbehoud zal worden gemaakt, dat voor de Iersche regeering een grief zou kunnen zijn en haar macht zou verminde ren. ONTPLOFFING OP EEN DUITSCH STOOMSCHIP. Twaalf dooden. Londen, 1 6 J a n. (R.). Te Lowestoft is oen trawler aangekomen, non boord waarvan zich de overledene leden der bemanning van het Duitsche stoomschip Vesto bevonden dat op weg was van Hamburg naar Lissabon. Onder weg was aan boord van het schip brand ont staan, waarop een ontploffing was gevolgd. Bij deze -omp kwamen elf leden van de beman ning, benevens de vrouw van den eersten offi cier om het leven. Het Spaonsche kabinet, Madrid, 16 Jan. (B. T. A.). De koning gaf zijn vertrouwen in het kabinet-Maura te kennen, dat aan het bewind zal blijven. Het Oostenrijksch-Tsjechisch verdrag. Weenen, 16 Jon. (W. B.). Tegenover het besluit der partijleiding van de Al-Duitsche Volkspartij publiceert de regeering een verkla ring, die de redenen uiteenzet von haar hou ding in de kwestie van de overeenkomst van Lana en waarvan de slotzin luidt, dat de regee ring zich verplicht voelt de overeenkomst in hot parlement in te dienen en zij de hoop koes tert, dat een nauwkeurig onderzoek van de over eenkomst er toe zol leiden de houding der re geering te rechtvaardigen. DREIGENDE KABINETSCRISIS IN OOSTENRIJK. Oppositie van de Groot-Duiteche partij Aon dó Germania wordt blijkens de Tel. uit Weenen gemeldTen gevolge van het besluit dat op de bestuursvergadering der Groot-Duit- sche partij, welke Zondog j.I. te Weenen plaats had, werd genomen, zal de vertegenwoordiger dezer partij in het kobinet-Schober, dat uit Gro:t-Duitscl\ers en christelijk-socialen is sa mengesteld, en v/el de minister von binnenland- sche zaken dr. Waber, heden aftreden. Men vermoedt, dat het aftreden van het ge- heele kabinet Schober hiernog nog in den loop Jf-.r week zal moeten volgen. De oppositie der Groot-Duitsohe partij richtte zich voornamelijk tegen de overeenkomst, welke de bondskanselier perso'onlijk te Lana met de vertegenwoordigers der Tsjecho-Slowaaksche republiek heeft gesloten. Oostenrijk kan door dezen stap der Groot- Duitsche partij in moeilijkheden komen, aldus de Germania, waarvan de draagwijdte nog nie' is te overzien. Uit Litauen. Kowno, 16 Jan. (W. B.) Do volkssocialis ten hebben hun vertegenwoordiger in het minis terie onder leiding van minister-president dr. Griiuus teruggeroepen, daar zij het niet eerfl^ zijn met de houding, die de chustclijk-sociulenf aannamen ten opzichto van do agrarische en drt schoolkwesties. g Ber 1 ij n16 Jan. (N. T. A. Draadloos). llii Kowno wordt bericht, dat de Litauschc ministers*, president is afgetredon. Rusland en Zweden. Stockholm, 16 Jan. (N. T. A. Draad* loos). Een lid van de Duitsche handels-delegatie^ in Zweden heeft medegedeeld, dat Zweden groote bestellingen zal krijgen voor turbines int Russische electrische centrales, die thans in aanbouw zijn, vooral in het Wolchof-district. DE NOOD IN RUSLAND. Moskou, 1 6 J a n. (N. T. A. Draadloos). Irt do Iswcstio verklaart Eidoek, de vertcgcnwoor* diger der Russische regeering bij de buitenland*' sche organisaties voor hulp nan de noodlijdend den, dot Amerika het record houdthet Russfr* sche volk zal nooit dezen bijstond vergeter^ vooral in vergelijking met do houding van on*' dei o landen als Frankrijk. De laatste overeen* komst door Krossin gesloten met ccn Ameri* knansche verceniging voorziet in den oankoop van tien millioen dollars graan, dat binnen dria maanden in Rusland zol aankomen en uitbrei* ding der Ameriknonsche hulp aan volwassenen* Het vervoer in 't binnenland van Rusland is ver* zekerd door 150 wagons per dog. Maatregelen der Sovjet-re* gccring. Moslco^f, 16 Jan. (W. B.). De Sovjet-re* geering besloot ten bate van bet hongersnood*! gebied een week lang een bijslag van 10 op theater- en bioscoopbiljetten te heffen. Irt dezen tijd zol het tramtarief voor hetzelfde dool met 2000 roebel per rit worden verhoogd. Toeneming der besmettelijke ziekten* B e r 1 ij n, 16 Jon. (N. T. A. Draadloos). Po* litiken te Kopenhagen bericht uit Riga van vree* selijko toestanden in Ruslandelke week doen zich 500 gevallen van typhus voor Typhus te Petersburg. Moskou, 16 Jon. ,(W. B.). De artsen vm* Petersburg hebben op een vergadering eert motie aangenomen, volgens welke Petrograd door een typhusepidemic bedreigd moet worden» verklaard Het moet den vluchtelingen irit het hongersnoodgebied verboden worden zich to Petrogrnd to vestigen. GRIEKEN CONTRA TURKEN. Angora, 14 Jon. (B. T. A.). Refet Pos* ja, minister van landsverdediging, is wegend gezondheidsredenen afgetreden. Het officicelo communiqué meldt, dat de Grieken in den sec* tor Eskisjehir zonder resultaten verschillend* offensieven poogden te ondernemen. DE TOESTAND IN BRITSCH-INDIË. Londen, 16 Jon. (N. T. A. Draadloos). Da prins van Wales is, na een bezoek aan Birma* dat een succes was, op zijn terugreis naar Ïndi8| geestdriftig toegejuicht. Zijn aankomst te Ma* dras gaf aanleiding tot ccn groote populaire be* tooging van trouw. Zaterdagmiddag- reed d# prins naar de renbaan te Madras cn bood eert beker aan als zijn prijs voor den winnaar vort den voomnamsten wedren. Langs den geheelcni weg werd hij toegejuicht en ook binnen de om* heining, waar hij geheel vrij rondwandelde. Dc onlusten te Madras^ Londen, 16 Jan. (R.). Vertraagde tele* grammen uit Madras bevestigen, dat op 13 Jan* bij het bezoek van den prins van Wales veel op zichzelfstaande opstootjes zijn voorgekomen* Vele groepen bestonden uit opgeschoten joni gens, die niet gewapend waren. Een werkelijk} geduchte menigte was gevormd uit Mohomme* daansch budmoshes (lieden van lager allooi)* Gepantserde auto's en bereden politie dreven' hen snel uiteen. De meeste onlusten waren vart het guerrila-type. Er zijn volgens de officieel# opgave maar drie dooden gevallen. Men acht do opstootjes nu afdoende gedempt. DE SCHULDEN DER GEALLIEERDEN AAN AMERIKA. Washington, 16 Jan. (R.). De finan# cieele commissie uit den Senaat heeft het wets* ontwerp nopens de fundcering der geallieerd^ schulden goedgekeurd, na schrapping van vela Men moet niet altijd zeggen wat men ttenkt, maal wel altijd denken, wat men zegt. door TIRGINIË LOYJEL1NG. Ben paar dagen daarna kwam Peetje terug. Het was de eerste maal sinds lang, dat er vier entwintig uren verliepen zonder dat hij op het «rf verscheen. Hij stond daar weder als eertijds gelijk een bedelaar, met het onduidelijk besef van indrin ging, van schuwheid en ootmoed. - Hij dorst nog niet zoo in eens binnengaan en draalde, muschonrustig rondkijkend. Herzeele kwam uit de bakkerij, wit-overpoei- fcrd, het linnen hemd van voren op de behaarde borst open. Hij droeg een stapel brooden in el- ben arm. Peetje vroeg, heel schuchter, om geld. Hij be gon op zijn blaf toon te vertellen, dat hij een broek en schoenen noodig had Maar Herzeele liet hem niet uitspreken erdomme I" zei hij, „weeral om geld, ge Boudt ne mensch heel af eten, gij. Allo, ge ziet Brei, da Tc geenen tijd heb, vandaag. Ga voort. Laat mij genist, ik en weet niet, waar mijn boofd staat vein al het slameur F Peetje meende in tien gprond te zinken van ontsteltenis. Het was de eerste maal- dat Herzeele hem Oïdus ruw toesprak. „Kozijn, kozijn," bromde hij, „wa „Allo, als ge honger hebt, pak een brood," zei Herzeele en deed een beweging om er hem een van den tas toe te stekenmaar het bo venste brood tuimelde er af en rolde een eind langs den grond als een krullcbol. Herzeele was reeds binnen door de achter deur eer Peetje tot bezinning kwam. Behandeld als een bedelaar I Hij raapte het brood op, en maakte zich uit de voeten. Doch hij had volstrekt geld noodig en keer de 's anderdaags terug. Er was geen mensch in de keuken, toen hij binnenkwam. Dat gaf een zekere vrijmoedigheid: hij zette zich bij de kachel. De Koe trad sleepvoets binnen. „Wat doe-je gij daar?" vroeg ze. „Ik kom om geld, het is 't mijne, ik moet geld hebben," zei Peetje, schreeuwend als een dreigement. Het was zijn gewone spreektoon, maar nu eerst kwetste hij de bakkerin „Alzoo roepen, alsof ge vermoord wierd P snauwde zij hem toe. Het bleek, dat de Koe ook kwaad kon wezen. Zij zag ïood en hare steeds zoo kalme vee- oogen keken hem scherp aan „Wat hei-je gij hier te zeggen, stoute Bou wen l) Meen-de dat we moeten dansen, zoo als gij schuifelt. Peetje Girre houd u een beetje stil of ik zal den baas roepen, zic-je P Ze schreeuwde luider dan hij zelf. „Ge wordt „hoorendul," gij leelijke Koe, ge loof ik,' liet Peetje zich ontvallen. Dat smaadwoord kaatste op hem echter nu a) Boudewiin. stouterik. terug als een verkeerd gemikte pijl. De meid schoot toe, haar meesteres ter hulp, zij schudde geweldig van achteren aan den stoel, waarop Peetje zat „Alle, hoep f Hieruit, hondsvot, leelijkaard, vuiligheid van de straat," zoodat Peetje bijna omtuimelde. Hij vluchtte letterlijk weg in doodsangst voor de twee furiën. „Mijn geld," zei hij, 's morgens daarop aan de deur der bakkerij. Hij dorst in de achterkeuken zich niet meer wagen. „Uw geld, uw geld, meen-de gij, verdomme, dat het blijft duren," antwoordde Herzeele hem. „Ik zal eens nagaan, wat er u nog toekomt," voegde hij er in eens stiller bij, want hij zag hoofden van de werklui toekijken aan het open poortje, aangetrokken door het twisten, en werd bevreesd. „Allé kom mee, ik ben geen kwade vent." Hij leidde Peetje tot aan de achterdeur. „Geef hem vijf frank," beval hij aan zijn vrouw, op norschen toon als een verwijt aan haar zelve. Voortaan kreeg Peetje nog winkelwaar, ver achtend op den vensterrand aan 't achterhuis neergegooidmaar als de aanbouw in orde was kon er geen spraak meer wezen van verderen toegang daarbinnen. Het werd einde April. Op Meiavond moest Peetje zijn pachtje beta len. zijn pachtje zes maanden voorop. Met wat Hij had geen geld. Hij kon er geen krijgen van Herzeele. Wel sprak deze den eiscner niet meer zoo onvrien- 'deliik aanmaar zei telkens„Wacht nog wat." of „later, ik moet het nazien op mijn boeken, ik v/eet niet wat er u nog te goed komt." Peetje ging naar den vlaskoopman, deed zijn beklaag, hevig uitvallende „Jongen, jongen, ge hebt het verkeerd aange legd, ge moest mijn raad gevolgd hebben, duimken in de hand." „Wie zou da peizen," jammerde Peetje, „al- zoo van familie bedrogen worden I" „Herzeele f Hij is van uw familie niet meer dan ik het zou wezen. Mestdag I Mestdag I er zijn er met honderden, die alzoo heeten, met dien naam zoudt ge de straat plaveien." „Och He ere, mijn geld, mijn schoon geld, al les kwijt, en het zoo noodig hebben I kreet Peetje. „Een ander slaat alles mee in de wereld en mij slaat alles tegen I" De man schudde medelijdend het hoofd: „Arme duts l" hij verzonk in gedachten. „Door moed en wilskracht het noodlottige der geboorte overwinnen, zich uit zijn ellende ver heffen, ja. Maar redding door een hulpvaardige hand, indien de drenkeling zelf niet mede wil en het besef zijner verlaging mist Neen." Wat zouden redeneeringen hier gebaat heb ben „Kom," beval hij eenvoudig, stond op, legde zijn zwingelberd neder en ging met Peetje naar de bakkerij. Welk een morecle steun voor den ramp zalige I Er stond een ledige vrachtwagen aan den ge vel. Zij openden het poortje in de Zijstraat, en het toeval wilde, dat Herzeele op 't hof, juist bij een zooeven gelosten hoop knuffelhout staande, den brenger betaalde. Deze vertrok zonder verwijl. Hoewel buiten alle hoorbereik begon Te Lee* aldus „Baas, ik zou u een woordeken willen spret ken." Herzeele knikte toestemmend, verlegen. „Gij hebt geld van Bruno in handen, hoe zit dat daarmee Wat komt hem nog te goed Wanneer ga je hem da weergeven „Ik loochen mijn schuld niet," antwoordde d# bakker, door vrees bevangen, „maar het som* meken da Tc van hem had, is verre geslonken Tc en weet niet of ik er zelfs al geen scha aart en doe" Te Leer schudde het hoofd, ontkennend. Herzeele, weder zich beheerschend, begon zljrt pleidooi „Ge kent immers Peetje Girre wel, heel d< parochie kent hem, ne luiaard, die nooit heeft willen werken, een straotlooper van jongs atn aan, ne nietdeuger, ne „mooscher," die zijn geUJI aan de schooljongens op de plaats te grnbbelert smeet „Zwijg, zwijg, zeg dienen sukkelaar geen zot*j tigheid op den koop toe, gij die hem, verdorrvW me, zijn erfdeel afgetroggeld hebt," onderbralfi hem Te Leer gebiedend, terwijl Peetje zelf, aaflf hoon gewend, geen woord van protest uitte. Herzeele hernam: „Peetje zat heele dagen trt' mijnent, at en dronk er, plunderde om zoo t«( zeggen mijn kruidenierswinkel. Meent ge, dat het sommeken dot ik van hem onder handel had, alzoo kon blijven duren?" „Hei-je van da sommeken, waarvan da ge zod verkleinend spreekt, tenminste boek gehouën^j „Ja ik," zei Herzeele aarzelend. Het was en tastbare leugen j „Dat is niet waar," verweet hem de vlaskoopi man en hij voegde er bij, „die jongen hier bezif geen het minste bewijs van die leening. Hij i* in uw mocht, maar let wel, onrechtvaardig goet

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1922 | | pagina 1