zijn oudere collega's, een hooger nummer
'lop de lijst wenscht in te nemen, dan hem
tnaar zijn zittingsjaren toekomt. Hij is n.L
he£ jongst gekozen lid.
Des heeren Van Bcresteyns bezwaren bestaan
da allereerst tegen het reserveeren van den
petel no. 1 voor den heer Merchant. Hij acht
iet in strijd met het allereenvoudigste begrip
democratie dat men de kiezers de gelegen-
leid ontneemt om zich over het beleid van den
«oorzitter der Kamerfractie uit te spreken. Juist
wer hem, die de richting aangeeft, moeten de
riezers om de 4 jaren kunnen oordeelen. Aan
Ke uitspraak behoort hij zijn gezag te ont-
icenen.
Jn plaats daarvan komt nu een besluit van
1e algemeene vergadering, waarin afgevaardig-
ien van zeker niet meer dan 25 der afdee-
ingen aanwezig zijn, en die, nadat was gepro
testeerd tegen het herkiezen met handgeklap,
roetgetrappel en hoerageroep, bij hoofdelijke
ïtemming besluit zetel no. 1 te reservecren.
I Zijn tweede bezwaar gaat tegen het reservee-
E\ van zetel no. 2 voor een onbekende vrouw,
plaats van, gelijk in een democratische partij
hoort, de leden (kiezers) over de bezetting
ïren dezen zetel no. 2 uitspraak te laten doen,
Jvoorkomt men deze verkiezing door de leden,
jwndat, gelijk ons werd uitgelegd, het referendum
Vermoedelijk een onder resultaat ou hebben en
Wel eens een aftredend Kamerlid op no. 2 te
recht zou kunnen kómen. Indien dus gevreesd
Wordt dot men langs dcmocratischen weg niet
bereikt, wat men in het partijbelang acht te zijn,
Idan wordt de directe verkiezing door de kiezers
Vervangen door een getrapte verkiezing (besluit
Van de algemeene vergadering).
Voorts heeft de heer Van Beresteyn bezwa
ren tegen de bezetting der zetels no. 56
Het hoofdbestuur, dot zoo prat gaat op
zijn democratisch beleid, had aan de alge
meene vergadering voorgesteld, de 4 over
blijvende zetels voor de oftredende Kumer-
ledcn te reserveeren. De kiezere mochten
dan enkel in de rangorde wijziging brengen.
Zij mochten dus niet anderen in de Kamer
brengen. Daartegen is de partij opgekomen
en dientengevolge zijn niet 4, doch 8 can-
didaten voor de nummering voorgedragen
aan de leden der partij, die aan de aftreden»
de Kamerleden de voorkeur hebben gege
ven.
Schrijver betoogt verder, dat de Vrijz.-Dem.
Partij totaal voorkeurstemmen uitschakelt,
nidus do wet ontduikend, die zij zelf mede heeft
ïielpen tot stand brengen. Al deze bezworen
beeft schr. aan 't hoofdbestuur voorgelegd, doch
gij vonden daar bij de meeste heeren geen weer
klank.
Het vijfde bezwaar, dat wat uitvoeriger be-
Handeld wordt, is echter van zoodanigen aard,
int de heer Van Beresteyn niet langer op de
«fandidatenlijst der V.-D. partij wenscht voor
Oe kome Het betreft een gebrek aan leiding
ftij het hoofdbestuur. Wij lezen daarover o.m,
Er zou (dus) komen' één lijst voor het ge
heele land, met de Kamerfractie bovenaan,
vanwege de „trekkracht" der leden. Wij gin
gen dus in dezelfde lijn als in 1918, toen
ook de fractie boven aan de lijst kwam te
staan. Het hoofdbestuur vermeed toen
zeer terecht concurrentie op te Toepen
tusschen de condidaten, die gewoon waren
aan één tafel van politieke „vrienden" te
zitten. Dies gingen de „vrienden" waar
onder ook ik accoord met een advies
Iet wel „advies"! van het hoofdbestuur,
dot de oftredende leden in volgorde van
hun benoeming tot lid der Kamer zouden
worden geplaatst. De partij vereenigde zich
met dit denkbeeld
Indien in 1922 dit stelsel weer werd ge
volgd, dan kwamen wij dus, aannemende
dat de leider no. 1 moest komen, waartegen
Viemand bezvnar had, aldus te staan 1
Marchant, 2 Ketelaar, 3 Teenstra, Van
Beresteyn, 5 Oud en „lardeerde" (uitdruk
king van Marchant in zijn rapport) men de
fractie met een vrouw op de 2e plaats dan
dus één nummer lager. Een „advies" als in
1918 gegeven zou dus hierop neerkomen,
dat indien wij op dezelfde sterkte bleven
Oud „plaatsvervangend lid" zou worden.
Na de uitslagen der gemeenteraadsverkie
zingen in Amsteidam, Leiden, Delft en
Maastricht begTcep ik, dat ook mijn plaats
no 5 geringe kans op herkiezing bood,
doch door hod men zich in te schikken; dat
is nu eenmaal het risico van het Kamerlid
maatschap.
Met het stelsel 1918 zou het wellicht
met Oud's herkiezing mis loopen. Dies
werd er wat anders op verzonnen. Het was
plotseling „ondemocratisch" om aan de
leden die er nota bene zelf om vragen
bestuurliet hij zich wel overhalen in het j Evenals alle stelsels, die men volgt bij het trouille, heeft de Nederlandsche grens overschTe-
belang der partij en der beginselen al dat samenstellen der lijsten, heeft ook dit stelsel den. Het prijsgeven echter von de strategische
werk voor de partij te doen, zonder eeni- J zijn theoretische bezworen, hoewel het in de j voordeelen, welke het doortrekken van Neder-
"ge hoop op erkenning of belooning I Hij practijk toch veelal wordt gevolgdhet heeft landsch-Limburg had kunnen opleveren, heeft
werd secretaris van 't Hoofdbestuur, Re- echter 2vzcer groote voordeelen. Vooreerst is voor de Duitsche opera tien ernstige gevolgen ge-
dacteur van de Vrijzinnig-Democraat, alle „Streberei" en déloyale concurrentie tus- had en is mede een der diepere oorzaken van
schreef de overzichten van de Kamer, vul- schen de leden der zelfde fractie daarbij zoo hun échec aan de Marne geworden,
de de Opbouw, stond den Leider in alles goed als nutteloos; in de tweede plaats "zijn del Ook gedurende het verdere verloop van den
ter zijde, ging uit spreken en knoopte dus leden.der fractie weinig afhankelijk van de goed- Uoriog. is do voortdurende gereedheid op oor-
gaan, dat het plan te verwezenlijken en verwei,
zenlijkt is, dat wil dus zeggen nadat
o. een wet is ingediend en aangenomen oni
alle bouwblokken, welke afgebroken moetent -
worden, te onteigenen;
b. de onteigening van al deze ponden heeft
plaats gehad;
c. een wet is ingediend en aangenomen om(
- - - n c n j «t- vwruumtuc gcicciuicm ou wi- de gronden te onteigenen welke noodig zijn voort
buiten zijn vonge district relaties aan. Ik of fcing van de partij-leider die maar al lo„svoet van de Nederlandsche krijgsmacht het de groote ceintuurkanalen om de stad heem
constateer voorde zooveelste maol jUit- te dikwijk^ ,V.T ™ddel geweest om de regecring instaat te stel- zonder welk aan opheffing van de vaartverbin*
len, haar beleid door te voeren. Zij heeft daar- dingen tusschen Delftschevaart Schie en Rotté
bij consequent vastgehouden aan haar stand- natuurlijk zelfs niet kan worden gedacht;
punteen strikte onzijdigheid in acht te nemen d. dc onteigening van al deze gronden plaat*
tegenover beide partijen, daarbij ten aanzien^ gehad heeft;
van de eischen en maatregelen der oorlogvoe-1 e. de ceintuurkanalen volledig zijn gegraven
renden, welke veelvuldig de Nederlandsche be- 1 en voltooid met de sluizen, bruggen en oever*
y-iii i uni ui icucciuw ui hiuui ie aiei-
drukkelijk, dat hij zich daardoor verdien- tooncn. Zoowel mr. Oud als mr. Marchant wei- lcn^ haar beleid door te voeren. Zij heeft daar-
sten heeft verworven jegens de partij. Het gorden het doen geven van een dergelijk advies
is echter ook duidelijk, dot bij een wed- j bevorderen alles moest acn het goede in
loop straks, waar de partijgenooten hetzicht van de leden der partij worden overgela-
▼oor het zeggen hebben, hij gemakkelijk de terb er moest z.g. volledige vrijheid zijn, de de-
eindstreep eerder bereiken zou dan zijn mocratie moest heerschen l Hoe er met de de-
concui renten, wat ook geschied is. Alle mocratie is gehandeld, kunt u vinden in de bro-
partij-
j-courantcn, brochures, vlugschrifteiy chure-v. Beresteijn, waarvan ik juist een exem-
langen ernstig bedreigden of benadeelden, zich j werken;
yu.oj -iM.u-.v.., - grondende op de erkende volkenrechtelijke be-I f. de vaarlverbinding tusschen Delftschevaart*
v >rmelden mr. P. J. Oud als Redacteur of Plaar ontving en die ik u ten zeerste ter lezing grjnseien en .floten verdragen. Deze politiek,Schie en Rotte, is opgeheven door demping oj
du KH^fwicjiW aanbeveel en verder in dc door de heer Koster welker g0ed recht door de oorl0{rvoerenden I overwelving;
moest worden erkend, zou echter bij hen geen i g. dc spoorwegviaducten en het station der Ti
Secretaris, alle briefwisseling wordt met
hem gevoerd, men ziet op de vergode, in- geformuleerde en u toegezonden brieven.
jicm st,u,-,u, l f «v .ui5uwi>". t v.uni 1.1HV.11U, iwu i»ij nun gevu i y. uc s»puurwegviGaucien en ner sxanon aer 14
gen der afdeelingen bijna niemand anders f 1 -joor mr.eerbiediging hebben gevonden, indien de Ne- H. E. S. M. de zeer ingrijpende wijzigingen heb*
rv., rw Marchant - over de beweegredenenjran mr. Ljerlandsche regeering niet hadde beschikt over ben ondergaan welke het plan aangeeft,'
dan Oud. Het is Oud vóór, en Oud né in
de pgrtij. Het is aldus een wedloop, waar
bij een der mededingers zich drie jaren
heeft getraind, terwijl de onderen, niet we-
Oud behoef ik niet meer te spreken meen
de te moeten bevorderen, dat mr. Oud een hoo-
ger plaats op de lijst zou kunnen krijgen dan ik
1 j 4 v u rju v 4 1 1 en waardoor was te voorzien, dot het z.g. refe-
tende dat het Hoofdbestuur het stelsel van
j 1 1 4 t_ -j rendum daarvoor een geschikt middel zou ziin?
1918 zou m den steek laten, onvoorberetd He, sprakt vanzeIf Bdnt ook in cen kleine ^a_
m de haan werden gebracht. Ik wrl h.erme- merfradie zich a[ cn (oe mccmng5verschi|Ien
de met zeggen dat de heer Oud daarvoor opcnbaren in den laalstcn tijd echter nomen
van op zichzelf onbehoorlijke m.ddelen deze verschiIlen Mn „rooleren omvan„ non
heeft georuik gemaokt, moar ik ml wel daar zij z„.r belanffrijk,-. vraaBS,ukUcn belrof.
zeggen, dat h.j nu juist met alles in het fen, Mr_ Qud bleef hierbij steeds den leider
werk heeft gesteld om zijn politieke vnen-
een strijdvaardige macht, in staat en gereedge- I h. de vele honderden inwoners der af te bre<
houden om tegen elke feitelijke en opzettelijke ken panden elders een onderkomen hebben ge*
schending der grenzen onmiddellijk met kracht vonden en de talrijke bedrijven, scholen, kof*
op te treden en zoodoende de zekerheid te ves- fiehuizen en ook de Doele naar andere plaalsep
tigen, dat aan geen enkele partij eenig strate- zijn overgebrocht;
gisch of economisch voordeel door bezetting of 1 i. alles is afgebroken;
gebruik van Nederlandsch gebied zou worden j. de 2 H. A. vrij komende grond kooper*
gegund. De op 3 Augustus 1914 slechts ruim heeft gevonden en
200.000 man sterke krijgsmacht werd geleide- k. de reusachtige nieuwe bouwwerken zijn op*
lijk door oproeping en oefening van nieuwe gericht.
dienstplichtigen versterkt, zoodat zij in Novem- 1 Welke de bevinding was van den burgemees-
wer* heelt gesteld om zijn politieke vnen- trouWf ik waogde het mct hem von mcening te ulr m Ti 4 WG1Ke T Dev,nam? was v™™ m^remee^
den te geven de „gelijke kansen op ontwik- verschillen niet altijd stond ik danrbii alleen V IJlö>tot blJna 450.000 man was opgevoerd, l ter, toen hij wot meer moeite had gedaan zich
11u:: V.l - die wol.is waar sl.vlll-! voor nnrrpuppr Ac rlon niauumn InaH.m/l unnr rtnil/in «.ril K;; nil
keling" waarover hij op zijn tournées het
stellig wel vaak zal hebben gehad.
Als voorbeelden stip ik slechts non" de op-I fLd U Waar slech,s ongeveer de helft den nieuwen toestond voor te stellen, wil hij nu
lossing van het militair vroogsluk de nolo- de *aPCTOrl vertoefden, maar die toch nog met zeggen. Hij raadt oan nogmaals een be-
- YUU llvl iuniioir vroo[rsiuK ae noia- .-j
Schrijver vat ten slotte zijn zakelijke bezwo- Oud, die een zeer militairistischen geest odemt j m korten tijd m georganiseerde ven-zoek aan de moquette te brengen, en don daar-,
ran aldus samen I Panden konden worden ïremobilisf^rd 1 in pik I Kü roVumiMT Kmt/lon mM tiotrronn Viir nnu
den rekening hadden te houden.
cn ons land op zeer hooge kosten zou hebben
1°. de democratie is tengevolge van ont- bejaagd, is buiten mijn instemming en mede
trekking aan het referendum van de zetels weten ingediend. Verder onze houding ten op-
no. I en no. 2, meer door de lippen bele- zichte van de S. D. A. P.het was 'alsof mr.
den dan met de daad gediend Marchant steeds opnieuw wilde bewijzen, dat de
2°. het is af te keuren, dat Kamerleden mensehen volkomen gelijkhadden als ze zei-
belangrijke functies in de partij bekleeden den, dat wij eigenlijk verkapte socialisten zou-
en invloed kunnen uitoefenen op hun éigen den zijn.
herkiezingin het bijzonder is het af te Ik moest daarom worden gestraft, of liever
keuren dat de heer Oud mede heeft ge- gezegd mr. Oud moest worden beloond op onze
werkt aan een rapport dat hem het beste 1 kosten. Daarom moesten wij zonder advies aan
district verzekerde en Teenstra liet vallen, I het reterendum worden onderworpen. Ik begreep teI^ wot den toegelaten. D& Nederlandsche
gelijk in 1918 met mij was gebeurd dodelijk wat dit beteekende Mr. Oud kon er, scheepsmacht, zeer zwak in verhouding tot het
3". de clubgenooten hadden mij, wiens ge- door zijne meerdere bekendheid als partijsecre- "''gestrekte, te bewaken gebied, heeft zich
langen toch evenzeer op het spel stonden, 'oris en propagandist bij de partijgenooten sl.ec.Ms dooLr buitengewone inspanning en acti-
als „vriend" móeten behandelen, en ook slechts voordeel bij hebben, en ik de „agrariër", I hare moeilijke tank kunnen kwijten,
met mij de plannen eigener beweging moe- i" da gevallen, waarin de belangen van het Z'-' fef doorvoor de voldoen,ng gehad, menige
ten bespreken. Maar evenals ik in 1918 pJatteland kwamen te staan tegenover die der r
overal buiten ben gehouden, geschiedde ook f?ro°te steden, de zijde van het platteland had
nu alles buiten mij om en moest ik zelf £fk°zenr zou door vele stedelingen, die zulks
niet kunnen verdragen, niet op een der beste
banden konden worden gemobiliseerdin elk j bij rekening te houden met hetgeen hij heeft op
geval eene macht, waermede -de oorlogvoeren- gemerkt. Misschien zal men zich dan afvragen
of het hoofddoel van het groote plein, een
Ook ir^ Nederlandsch-Indië werd de onzijdig- rechte verbinding met behoud der Duitsche
heid nauwgezet gehandhaafd. Al lag deze Ar- Poort tusschen Kruiskade en Stationsweg ecnew
chipel buiten het operatiegebied van de hoofd- zii<k .en den doorrit door de 'viaduct van dei
machten der oorlogvoerende vloten, dit nam Pompenburgsingel anderzijds ook niet op Qiv*
niet weg, dat door oorlogvoerende schepen tal
rijke malen getracht werd, in de Nederlandsche
territoriale wateren handelingen te verrichten,
welke uit 'n volkenrechtelijk oogpunt niet moch-
dere wijze tot stand te brengen is.
VROUWEN VAN BETEEKENIS.
Een aantal in 1921 overleden NederlandscK*
...VV..1S IVUlllll^KIUlIC llOWUlllUllt Cll av.ll" 1-1111 J
viteit van hare moeilijke taak kunnen kwijten. I ™™en die zich op ecni? gebied hebben ordew
ascheiden, herdenkt het Maandbladletm van het
Ned. Bur. v. Vrouwenarbeid, n.l.
vragen wat cr gaande was
4°. de verdiensten als partij-propagandist P|^alsen worden genummerd. Dc heb onmiddel-
behooren niet in aanmerking te komen bij
dc monstering der aftredende leden
lijk aan mr. Marchant gezegd, dot ik daardoor
cen slag in 't aangezicht zou kunnen krijgen
men, die ware zij toegelaten of ongehinderd
Mw. J. C. JonkerClausier, die reedg vóór
iivim ui ui i aiu luinui null i
5». een vierjaarlijksrhe wedloop, maakt de verkiezing stond mr. Oud twee plaat-
een honndan m t I-I - i C 1 1
een vriendschappelijk clubleven onbestaan
baar, zeer ten nadeele van een goede func
tioneering van het parlement
sen beneden mij. Het heeft niet mogen baten
ik moest mijn straf hebbenhet referendum
heeft, nadat het veege lijf van mr. Marchant en
6°. het misbruik van het referendum, dat vrouw in veiligheid waren (re-
orrnnnl irrnocrlü o n urnarnm hi» inlal .ia
vonnis aan mij voltrokken. Noch
1 accepteerde, schijnt blijkens den uitslag Th w, ?°°rdeliike, P™vinciën,
inderdaad te zijn gemaakt, zoodat dan niet aaab d P,a''o|"nd m andere «reken,
j a j j v4 cl noch ook de waarschuwingen in de landbouw-
gezegd kan worden dat het een juiste of- bladen hcbb(m men km^en He(
trouwens ook al te eenvoudigslechts een be
trekkelijk gering nnntol stedelingen behoefd©
mij op nummer 7 of 8 te plaatsen en mijn wan
gedrag was mij ingepeperd I
Ik wensch mij niet aldus te laten straffen en
ik wensch het ingeslopen bederf in de partij niet
Marchant vreesde en waarom hij zetel no.
spiegeling geeft van de wenschen der par
tij
7°. er bestaan na den lof aan de fractie
toegezwaaid geene redenen, waarom
heer Oud boven zijn oudere aft;edende
collega's geplaatst zou moeten worden.
De heer Van Beresteijn stipt voorts eenige te helpen bevorderen daarom heb ik voor de
hoofdpunten aan uit het bekende geschil met
den heer Marchant, en eindigt met eenige op
merkingen naar aanleiding van de interviews en
verdere uitlatingen van den heer Marchant.
Een schrijven von den heer Tcenstra.
De heer Teenstra heeft onder dagteekening
van 29 Januari 1922 het volgende schrijven ge
richt aan het Hoofdbestuur van den Vrijzinnig
Democratischen Bond
plaats onder mr. Oud bedankt.
Hoogachtend,
E. M. TEENSTRA.
Berichte».
LESSEN IET DEN OORLOG.
Ons Leger, officieel orgaan van de Kon.
volbracht" geworden Nederland met een der haar huwelijk te Rotterdam maatschappelijk
partijen in conflict had kunnen brengen. werk verrichtte, heeft sinds haar echtgenoot in 't
Zoo is de land- en zeemacht in de hand der voormalig Buiten Gasthuis te Amsterdam een
Nederlandsche j:egeering een onmisbaar en doel- toevlucht stichtte, door hem „Hulp voor Onl>e-
treffend werktuig geweest voor de practische huisden" genoemd, op duizenden volwassenen
doorvoering eener correcte neutraliteitspolitiek.zoowel als kinderen haren verheffenden invloed
Het daarmee aan de wereld gegeven voorbeeld doen gelden.
van politieke eerlijkheid en standvastigheid zal Speciaal aan de verzorging van zeer jonge
niet vergeefsch zijn geweest. Kleine staten zul
len er uit leeren, dat zelfs in de hevigste bran
ding eener wereldcatastrofe zij zich niet willoos,
door den oorlogsstroom behoeven te laten mee- i'ejdjn(r voerde,
sleepen, mits zij steunende op hun souverein
recht ook de macht weten te ontwikkelen,
om hun onzijdig standpunt te doen eerbiedigen."
kinderen wijdde zich Mw. Ch. C. Bierens do
Haan, die als adjunct-directrice der stichting
„Talitha Kumi" te Zetten, in „Klein Talitha" de
BURGEMEESTER ZIMMERMAN TEGEN
BERLAGE'S HOFPLEIN-ONTWERP.
De Voorwaarts heeft de meening van ver
schillende personen gevraagd over Berlage's
Hofplein-ontwerp, o.a. aan burgemeester Zim
merman. Deze heeft zijn meening tegelijkertijd
aan de overige bladen gezonden
Ik kan mij begrijpen, zegt Mr. Zimmerman
dat de hoofdredacteur, toen hij zijn brief had Industrieschool,
Mw. A. E. M. Verkade, aanvankelijk directrio«
van het „Meisjeshuis' te Delft, aanvaardde later
de directie van Ons Landhuis te Lunteren, een
instelling waar slechthoorenden rust en ont*
spanning kunnen vinden.
De dames M. C. Lamaisonvan Schouwen*
bug en M. C. Lieneman hebben als directrioa
Tesp. leerares aan de Amsterdamsche Huishoud*
school (Zandpad) jonge meisjes onderricht en
leiding gegeven. Mw. Lieneman schreef boven*
dien in haar vrijen tijd bijdragen voor De StaiM
daard en Christelijk Vrouwenleven.
Ook Mw. C. A. Duker heeft het meisjesvaïën
onderwijs gediend en wel bijna een kwart
eeuw lang als directrice der Rotterdamscl*
opgesteld, tot zichzelf of tot zijn vrienden in het
redactiekantoor heeft gezegd: zou hij het doen?
en dat hij weillicht' ten antwoord heeft gekre
gen dat doet hij nooit. En ik mag niet ontken-
emocratischen cond *K, a, \r »w»«. k^ii uui uoei mj noon, cn ik mag niet ontken-
Door mij is aan de Redactie van de Telegraaf ^i01^ crefn- ^ns Leoer/ publiceert onder den nen, dot inderdaad de eerste gedachte, welke
toen deze mij zcide, dat zij mijn voornemen tot ^tc '^e^ensm-vraagstukken, land en zeemacht de brief bij mij opwekte er een was, welke niet
het bedanken voor een candidatuur had verno- verlQa'dc,n en eenigszins bekorten tekst van ver afstond van het: dat doet hij nooit, omdat
men en dat zij dit zou publiceeren, medegedeeld, t€n art ^°°r ^en S"eP* generaal C. J. Snij- ik geroepen kan zijn ambtelijk in een gedach-
nadat ik op haar vraag dc juistheid van dit gé- oud-opperbevelhebber van land- en zee-
rucht had bevestigd, dat vooralde oorzaken cn mQcht' -^chr£ven 'm the Dutch number, supple-
omstondigheden, waardoor aan mr. Oud lo Times.
derde plaats op de lijst was toegewezen, mij tot V5r.. 'J-65561* uit den Oorlog schnjft gene-
het besluit hadden gebracht voor de plaats on- raöL
der hem te bedanken. I Nederlandsche weermacht heeft geduren-
tenwisseling over het ontwerp te treden.
Bij nader bedenken echter heeft mr. Zimmer
man gemeend niet kortweg een ontkennend ant
woord te moeten zenden doch ter zijde latende
den financieelcn en den technischen kant, en niet
..v... iA.uui.av4.. sprekende over de practische uitvoerbaarheid,
Naar aanleiding hiervan wenscht de heer Oud e weieldoorlog 1914 1918 aan hare be- en zonder reeds nu aan een stellige meening
uiting te geven, toch wel iets aan 't streven
van de Voorwaarts te gemoet te kunnen ko
men.
Hij wijst er dan op, dat een maquette-beeld
de instelling eener Commissie, welke de juist- hemming ten volle voldaan.
hëid dezer beschuldiging, die hierin volgens uwe ^e. toenmalige regeering, tijdig inziende welke
meening kennelijk is gelegen, zal hebben te on- gevaren in de tweede helft van Juli
derzocken. 1914 den Europeeschen vrede bedreigden, heeft
Ik kan niet medewerken tot de instelling eener f>eaarzeld onmiddellijk met vastberadenheid
commissie van onderzoek als door u bedoeld en energie de noodzakelijke maatregelen tot ver-I a,li'd aa"'reH door de rust en harmonie, die
tenen - ore er nota Dene zet. om vragen "e ,™h^acht ik voftomeTovem "kering van 's lands veiligheid te treffen. Ter. het het stadsbeeld schenkt doch dte de wer-
- een odv.es te geven, om de oftredende °e, „ijl reeds on 30 Juli de Trens- en kustbewa- I kehjkheid mist, termjl de afmetingen van de
bodig waar het hier niet gaat om het onderzoek roods op 30 Juli de grens- en kustbewa- „m Pa» «„r
naar de juistheid van bepaalde, niet vaststaande kingstroepen onder de wapenen geroepen en op- fd leJ ma^®" Z°° k f'"
feiten, doch om de waardecring van handelingen ffesteld waren, werd op 31 Juli he, algemeen a"00%?^ hiLerm^rT
en gedragingen van personen en colleges. mobilisatie-bevel uitgevaardigd. In den avond ''Jkhe!d J1Cfh'kaar an havderlijk kun-
Is dus instelling eener commissie van onder- van 2 Augustus was de mobilisatie der geheele "an ontgaan. Voorts moet men
zoek volkomen ongemotiveerd, een arbitrage land" en zeemacht het eerst in alle landen I klJ de bezic.h,'?1"?, e.maq .,e befenkan'
van vooraanstaande partijgenooten zou wellicht van Európa voltooid en op 3 Augustus des Q men c e Zle XT-iiv
doel kunnen treffen, ware het niet dat: namiddags waren leger en vloot marsch- en I vanwaar men remmer de werkelijkheid net Als
I a. het Hoofdbestuur reeds een uitspraak deed strijdvaardig in hunne oorlogsopstellingen aan- van vliegtuig uit omvat men in één blik plei-
De heer Marchant heeft herhaaldelijk be- in zijne vergadering van 22 Januari j.l. en zich Toen dan ook in den morgen van 4 neiV straten, water, welke men op den begonen
weerd dat hij voor geen der candidaten 1 „unaniem achter de heeren Marchant en Oud Augustus de Duitsche legers België binnennik- f10? ^imirier ^^'.TKertijd kan zien. Zoo zal
voorkeur had. Ik heb dit nooit willen ge- schaarde", wat werd gepubliceerd in De Tele- ten, waren niet alleen de Nederlandsche grenzen' do beschouwer der maquette èn het nieuw ont-
looven en het blijkt nu maar al te duide- graaf, klaarblijkelijk op mededeeling van het doorloopend bezet en bewaakt, maar was tevens worpen p ein en et over ijven e ee van e
lijk, dat hij tegen mij allerlei grieven heeft, bondssecretariaat|^et veldleger in eene zoodanige strategische op-
die hij jaren lang heeft verborgen. Maar' b. de partijleider, mr. H. P. Marchant, aai>-steljing geplaatst, dat het tegen een gebieds-
waavom ze don niet royaal besproken, zoo- stonds en in den meest beslisten vorm een oor- schending door Duitsche troepen onverwijld ope-
jratief had kunnen optreden.
Het zou voor de Duitsche operatiën in België
leden naar anciënniteit te plaatsen. Wat in
1918 door de leiders der vrijzinnig-demo
craten als het „meest democratische" stel
sel was aanbevolen, was nu ineens onde
mocratische.
Men solt in de partij danig mei de de
mocratie
als in een democratische partij behoort deel uitsprak en publcieerde.
Indien de heer Marchant aan de partij en j Inmiddels heb ik geen bezwaar U omtrent de
het publiek in zijn interviews vertelt, dat er oorzaken en omstandigheden, waarvan ik in mijn en d<m opmarsch tegen het Fransche Noord-
dc beste harmonie en hartelijke vriendschap motiveering sprak, het volgende mede te deelen. fiont een belangrijk voordeel en waardevolle tijd-
Toen ik, zooals u bekend is, langzamerhand winst hebben beteekend, indien een deel der
den indruk had gekregen, dat mr. Oud alles Duitsche legers zijn weg door Nederlandsch»
bestond, dan levert hij daarmede het be
wijs een Judasrol gespeeld te hebben. Men
Delftsche vaart tegelijk zien, zonder te bemer
ken dat voor den wandelaar op het plein het ge
zicht afgesloten zal zijn, dat men thans van de
Schiebrug heeft óp Haagsche Veer, Delftsche
vaart, Raambrug en Groote Kerk, een gezicht dat
eens door dr. van Ravesteijn genoemd is: een
uit een oogpunt van stedeschoon onvertreffe-
lijken doorkijk op den -St. Laurenstoren."
„Ik ben zoo stoutmoedig om te gelooven,
zegt Mr. Z. dat, indien de thans bestaande
zinnig-Democraat van 28 Januari 1.1. van
mijn arbeid en mijn karakter I Of heeft hij
inderdaad geen grieven en worden zé nu
maar 5
cause
leze maar eens wat hii schriift in de Vrii- zou doen, wat hij kon om bij de aanstaande ver- Limburg hadden kunnen nemen. Maar die legers
Vr! kiezingen een betere kan, te krijgen Jan zijn Wen dan zijn gestuit op de vernielde Neder- werkel.jkhetd tot een maquette m wtt gips werd
clubgenooten en die indruk was versterkt, toen landsche spoorbruggen en op den tegenstond van gemaakt, natuurbjk met inbegrip van de ge-
ik het rapport-Kolmstamm c.s. waaraan mr. Oud het Nederlandsche veldleger. En al zouden deze heele omgeving menig toeschouwer nog niet
maar geconstrueerd pour besoin de la made*vrekte en waardoor hij zelf het beste dis- hinderpalen ongetwijfeld ten slotte door Duitsche zoo onbevredigde van e ezie
geconstrueerd pour besom de cn>overmacht overwonncn 2ijn geworden, het staat waorts zou keeren, vooral met indten de bretaon-
A.. 'in handen kreeg, heb ik onmiddellijk mr. Mar- vost, dat het tijdverlies, hiermee gepaard gaan- dc, verbrokkelde beschouwing op het gipsbeeld
Alles wat de heer Oud doet xs in de ckan) gewaarschuwd, 'dc, en de niet onbeduidende krachten, welke vervangen werd door even groote fantasiege-
óogen van den heer Marchant en de. zijnen j wilde hij niet (ot het ontstaan van onhoudbare Duitschland zou hebben moeten opofferen, om de bouwen als op het thans geëxposeerde plan te
engelachtig en onbaatzuchtig alleS wat ik toestanden in de fractie en in de partij medewer- blijvende flank- en rugbedreiging van Neder- zien zijn.
zeg en schrijf Ls ingegeven doo- de zucht dan zou hij alles mooten doen, wat hij landschen kant in bedwong te houden of om Het is mogelijk, dat men bij herhaalde bezictv f
aaar eigen voordeel I kon om le zorgen> dat de ]eden dcr Kamerfrac- eventueel tot een onvermijdelijk blijkende ver- tiging van de maquette zijn eerste meening nog j benoemd werd tot plaatsvervangend lid d<
Ik herinner er aan, dat Oud ift 1918 op de in de volgorde van anciënniteit op de lijst dere verovering en bezetting van het geheeleeens herziet als men bijv. op den Coolsingel, op staatscommissie, belast met het afnemen van h<
den zetel van Koster, wiens verdiensten zouden komen, evenals zulks bij de vorige ver- Nederlandsche gebied over te gaan, de vruchten,1 het Hofplein op de Schiebrug ziende naar e
fegens land en partij niet minder betee- kiezingen was geschied. Verder dan tot het ge- welke het van een neutraliteitsschending zou Delftsche vaart en de Groote Kerk van af de
kenden dan die van Oud, nadat Koster met ven ven een advies, hetzij door het hoofdbestuur, mogen verwachten, volkomen zouden hebben te Schiekade WZ. met het oog naar het Hofplein,
voorkeurstemmen voor Oud er uit was ge- hetzij door de algemeene vergadering, kon na- niet gedaan. De tijdige aanwezigheid van de langs de Delftsche vaart Noordwaarts gaande,
Sierkt, is gaan zitten. ttuurlijk niet worden gegeven en de leden der gemobiliseerde Nederlandsche strijdkrachten J en van uit de Oppert loopende naar het Hofplein
Onmiddellijk nam hij alle touwtjes in hen- partij moesten volle vrijheid hebben van het ad- heeft deze schending voorkomén; geen enkele i tracht zich den toestand voor te stellen, zooals
of in de terminologie van het Hoofd» vies af te wijken* 1 Duitsche efdeeling, zelfs niet de kleinste pa* i )uj worden zal, waarbij ex natuurlek van is uit te
De taak, die Mw. H. J. von Schubertz inde*
tijd op zich nam, was geheel nieuw. Immers toef
in 1867 de eerste middelbare Meisjesschool to(
stand kwam (te Haarlem) droeg men haar d(
leiding op.
Schoon niet aan een instelling of school ven
bonden, hebben ook de dames H. W. Spierin|
Tiel, en M. C. Elink Schuurman Rotterdam!
deel genomen aan opvoedenden arbeid. Eersrb
genoemde was stichtster en ten slotte eere-presfc
dente van den Nederlandschen Meisjesbon^
stuwende kracht in de Vereeniging voor Evaivt
gelisatie in de Ned. Hervormde kerk in de Vet*
eeniging voor Christelijk Onderwijs, medesticht*
ster van het ziekenhuis Bethesda en schrijfster
van een aantal schetsen en novellen.
Mw. Elink Schuurman, presidente der Rotte**
damsche afdeeling von de Nederlandsche Vetr
eeniging ter behartiging van de belangen dei
jonge Meisjes, en secretaresse van het Stations*
werk (ter beveiliging der meisjes tegen de ge*
varen, die haar op reis bedreigen), bereidde tw
vens de oprichting voor von een Clubhuis voolf
meisjes te Rotterdam, welks voltooiing zij echte*
niet mocht beleven.
Zelfs de beide vrouwelijke philantropen, dï«
ons dit jaar ontvielen: Mw. Baartzvan Hal?,
Rotterdam, en Mw. S. Rosenthal—May, Amstew
dam, zijn het meest bekend geworden door dé
inrichtingen van onderwijs, welk zij hielpen to*
stand brengen.
Van zijn meer bekende ambtenaressen, kuit*
stenaresscn en geleerden heeft Nederland k<
1921 een drietal te betreuren
Mw.-C. L. van Goudriaan, directrice van h'e|
post- en telegraafkantoor te Heythuizen;
Mw. Betsy Repelius, Amsterdam, schilderes
van interieurs en stillevens;
Jonkvrouwe dr. E. E. A. M. Bsse de Negx^
geneeskundige te Amsterdam.
In 1909 tot arts bevorderd, was freule dal
Negri een aantal jaren als assistente voor dal
pathologie resp. pathologische anatomie, vein
bonden aan de Rijks Universiteit te Utrechtfcj
1912 werd uit hoar naam aan de Koninklijk*
Academie van Wetenschappen een bijdrage aan*
geboden over „een microorganisme gekweekt ifl
twee gevallen van niet-gecompliceerd malign*
grenuloom", bijdrage die in het verslag der Ko*
ninklijke Academie werd opgenomen. Bij haa*
promotie, in 1915, verwierf zij het praedicaa*
„cum laude"en ook het feit, dat zij een jaa*
practisch arts-examen, wijst op eiiewiing vaj
wetenschappelijke verdiensten.
