ST. EMI LI O
iiij i. A.
li,fair. II. Iel. m
BINNENLAND.
Per fiescfo
KOLONIËN.
Oost-lndlë.
Een aanslag*.
Uit Wei-tevreden wordt geseind:
Een ontslagen mandoer op de onderneming
Pager-Alam heeft een aanslag gepleegd op den
employé H. J. Degens, die zwaar werd gewond.
Volgens den dader zou de heer Degens hem
hebben geschopt, hetgeen bij het voorloopig on
derzoek onaannemelijk is gebleken.
(Het Haagsche Aneta-karvtoor teekent hierbij
aan, dat deze landbouwonderneming geëxploi
teerd wordt door de Landbouw-Mij. Pager-Alam
te Amsterdam, wier directie wordt gevoerd
3oor de Koloniale Bank. De onderneming is ge-
ie gen in de residentie Palembang op Sumatra)*
Ingetrokken Wetsontwerp.
De Minister van Financiën heeft ingetrokken
net wetsontwerp tot vaststelling van nieuwe
bepalingen ten aanzien van den waarborg en
fte belasting op de gouden en zilveren werken.
De Zomertijd.
De afdeelingen der Tweede Kamer hebben
benoemd tot rapporteurs over het eenige dagen
geleden ingediende wetsontwerp tot wijziging
Van de wet betreffende den Zomertijd de heeren
Van Groenendael, Van Schaik, de Monté Ver
I-oren, Smeenk en v. d. Bilt.
DE SPANJAARDEN IN MAROKKO.
P a r ij sT 11 Maart. (Havas). Aan het Jour- j
/tal wordt uit Madrid gemeld, dat de Rif-bewo-
tiers een aanval gedaan hebben op een stelling
p>oven Ke-rt. Het bataljon, dat den aanval afsloeg,
heeft vier officieren en zeventig soldaten verlo
ren. Ben vijftig personen werden gekwetst.
Padla de Loman,10 Maart (B. T. A.)
jüen detachement, dat de voorpost Sjarm el
rAlem ging bezetten, heeft slag geleverd tege
peen groep dissidenten. Zij werden teruggeslagen,
[lijken wapenen op het slagveld achterlatend.
De Italianen in Tripoli.
o m e, II Maart. (B. T. A.). De Paese
verneemt uit Tripoli, dat afdeelingen opstan
delingen Zuvia hebben aangevallen, een be
langrijk centrum van de Italiaansche bezetting
en dat het garnizoen en de bevolking de stad
hebben verlaten.
DE TOESTAND IN BRITSCH-INDIE.
De arrestatie von Gandhi.
Londen, II Maart. (R.). De inhechtenis
neming van Gandhi is geschied te Ahmedabab.
Hem wordt opruiing ten laste gelegd.
DE SPANNING IN CHINA.
De correspondent van de Times meldt uit
Peking*, dat de toestand in China kritiek is en
dat een burgeroorlog wordt venvacht tusschen
Tsjang Tse Lin en Woe Pei Foe.
DE STAKING IN ZUID-AFRIKA.
Ernstige onlusten.
Johannesburg, 10 Maart. (R.) Het
gevecht tusschen de politie en de stakers heeft
den heelen dag geduurd. Te Johannesburg zijn
19 politieagenten gedood en 18 gewond, 15 bur
gers gedood en 39 gewond. Later wordt be
richt, dat vanavond 76 gewonden in het zie
kenhuis opgenomen zijn.
Johannesburg, 10 Maart. (R.) Het
aantal slachtoffers van de botsingen van gis
teren wordt op 600 geschat, van wie 80 dooden.
In de -afgelegen wijken duurt het schieten
voort. Men acht dc positie der pob'tic ietwat ver
beterd.
Johannesburg, 11 Maart. (R.) Een
detachement Schotsche vrijwilligers viel in een
door de stakers gelegde hinderlaag en verloor
achttien dooden en vijfentwintig gewonden. He
den werden meer dan honderd personen gedood
en een groot aantal gewond. In het centrum der
stad wordt een guerilla gevoerd, met -het doel
dit stadsgedeelte te bezetten, alvorens de bur
gers versterkingen hebben ontvangen.
Johannesburg, 12 Maart. (R.) Com
muniqué van 11 MaartGedurende het groot
ste deel van den dag is er vrij hevig gevochten.
De vliegtuigen hebben eenige stakerscomman
do's tweemaal met succes gebombardeerd waar
bij directe treffers werden gemaakt. De revolu-
tionnairen leden zware verliezen. Zij begonnen
te Ber.oni en Boksburg huizen in brand te ste
ken als represaille tegen het bombardement.
Volgens Reuter's bizonderen dienst heeft In
Sen loop van een verklaring in den Volksraad
ter gelegenheid van de uitroeping van den staat
van bëleg te Johannesburg, Smuts gezegd, dat
de regeering het betreurt, dat zij tot dezen
maötregel moest overgaan. Zij had long getracht
den toestand met gewone middelen te beheer-
schen. Hij legde den nadruk op den slechten
peest onder de commando's. Er waren moeilijk-
lieden te venvachten. Het land moest er zich
Op voorbereiden, dat er onvenvacht bloed zou
bloeien. Smuts ontkende, dat er eenigerlei pro
vocatie van de zijde der inboorlingen bestond,
of dat dezen gewapend waren. Hij voegde hier
aan toe, dat hun houding tot nu toe voorbeeldig
was geweest. Smuts deed ten slotte een beroep
Op den steun van den Volksraad, opdat de toe
stand van orde zou worden hersteld.
"Dit Kaapstad wordt gemeld: Nadat generaal
Smuts den trein te Potchefstroom verlaten had
en per auto de Teis voortzette naar den Rand,
werd door revolutionairen op de auto gescho
ten. Generaal Smuts ontkwam aan den aanslag
en bleef ongedeerd.
DE NIEUWE STAATSLEENÏNG.
De toewijzing.
ïflen meldt ons uit den Haag
Naar aanleiding van verschillende klachten,
«over de toewijzing op de nieuwe Staatsleening
tot den minister van financiën gericht, verna-
Bnen wij te bevoegder plaatse, dat de toewij
ding behoort tot de competentie van het con
sortium, dat de leening overnam, zoodat be
doelde klachten ter kennis van dit consortium
Rijn gebracht.
MUTATIES Bij~DË INFANTERIE.
Naar wij vernemen, is met ingang van 1 April
1922 benoemd en aangesteld bij het wapen der
infanterie, tot kolonel, de Luitenant-kolonel J.
J.. van der Moer, commandant van het 5de regi
ment Infanterie. Met ingang van denzelfden da
tura is aan den kolonel-titulair S. C Gooszen,
Van den Staf der Artillerie, directeur van het
Remontewezen, aan den kolonel J. L. van der
■loer, van het wapen der Infanterie, alsmede
aan de luitenant-kolonels M. D. J. de Jongh en
G. K. Muller, commandant onderscheidenlijk
vun het Instructie-bataljon en van het 19de
regiment Infanterie, ter zake van langdurigen
dienst, onder toekenning van pensioen, eervol
ontslag uit den militairen dienst verleend.
Naar wij vernemen zijn met ingang van 1
April 1922 benoemd en aangesteld bij het wa
pen der Infanterie
tot commandant, onderscheidenlijk van het
19e en van het 5de regiment, de luitenant-ko
lonels N. J. Kooiman en L. M. Leezer, respec
tievelijk van den Staf van het Wapen, direc
teur'van den Hoofdcursus en Commandant van
het 20ste regiment, zulks onder eervolle ont
heffing uit hunne tegenwoordige betrekking.
tot luitenant-kolonel, commandont van het
20ste regiment, de majoor Adrianus van Lies
hout, van het 17de regiment
9o. overrreolaatst in zijnen rang en ouderdom
van rang, bij het wapen der Infanterie de ma
joor A. A. den Hoed, van den Generalen Staf,
chef van den Staf in de Stelling van Amster
dam, zulks onder gelijktijdige benoeming tot
commandant van het Instructie-Bataljon.
CRIGINEELE
zeer aan te bevelen
f i.
Vrouwelijke vrijwillige landstormers.
Bij ministerieele beschikking is o.a. be
paald, dat vrouwelijke personen als vrijwilliger
bij den vrijwilligen landstorm kunnen worden
toegelaten, indien zij arts zijn of indien zij op
geleid zijn of worden tot hulp-personeel voor
ziekenverzorging, voor den luchtvaartdienst of
voor nader te bepalen betrekkingen. De vrou
welijke vrijwilligers zijn verplicht deel te nemen
aan oefeningen gedurende ten hoogste 50
oefeningsuren per jaar of andere daarvoor in
de plaats tredende diensten te verrichten, een
en ander voor zooveel de inspecteur van den
vrijwilligen landstotm zulks noodig acht.
Rijks veld wacht.
De minister van justitie heeft met ingang
van I Juli 1922 aan den districtscommandant,
tevens inspecteur der rijbsveldwacht, O. Ch.
Croiset van Uchelcn, thans belast met 't beheer
van 't 9e district, aangewezen het vierde district
der rijksveldwacht, met de standplaats 's-Gra-
venhage.
DE KAMERVERKIEZINGEN.
Naar gemeld wordt, zal den 2Isten dazer de
Centrale Verkiezingsraad van den. Vrijheidsbond
vergaderen, ter vaststelling van de definitieve
candidatenlijst.
De R.-K. Kiesvereeniging te Zaandam Heeft
gisteravond besloten, in afwijking met het poli
tiek advies, mevr. BronsveldVitringa boven
aan de b'jst te plaatsen, doch verder de in be
doeld advies aangegeven volgorde der candida-
ten te handhaven.
Te Amsterdam is, naar het Hdbl. meldt, op
gericht de Kiesvereeniging Vrijdenkers naar het
Parlement. Zij zal bij de a.s. verkiezingen in al
le kieskringen 10 candidaten stellen.
De uitslag van de stemming in de R.K. Kies
vereeniging Rijkskieskring 's-Gravenhage voor
de definitieve candidatenlijst is als volgt1.
mr. M. J. G M. Kolkman, met 13,465 punten;
2. mr. P. J. M. Aalberse, met 12,498 punten
3. mej. Annie Meyer, met 11,210 punten mr.
J. A. Veraart, met 10,595 punten5. H. J.
Borgholt, met 9845 punten.
UIT DE R. K. PARTIJ.
Het R. K. Kieskringbestuur in den Rijkskies
kring Amsterdam heeft een vergadering gehou
den, waar het politiek advies met groote meer
derheid werd aangenomen, zoodat de volgorde
v. Dijk, mevr. BronsveldVitringa, v. Freijteg
Drabbc, v. Rooijen, mr. Koopman en mr. Korten-
horst blijft gehandhaafd.
Ten aanzien van de actie Van Cranenburgh
werd met algemeene stemmen de volgende
motie van het kringbestuur aangenomen:
„Het Kringbestuur van de R. IC Kiesvereeni
ging te Amsterdam, constateerende, dat enkele
heeren leden en anderen, buiten de organisatie
om, zijn oveiigegaon tot eene actie tegen den
socialen arbeid van de regeering, spreekt zijn af
keuring over die actie uit en vertrouwt dat be
doelde personen tot het inzicht zullen komen van
de grootte van het uit hunne actie voortspruiten
de gevaar en dc leiding van het Bonds bestuur
do* R. K. Staatspartij zullen volgen."
ter verwijten in hunne bladen juist hetzelfde aan
de Entente-autoriteiten die in het bezette gebied
de macht in handen hebben. ALs militaire bezet
ting matigen deze zich het recht aan brieven,
tusschen het bezette en onbezette gebied gewis
seld, te controleeren. Ze schijnen deze contróle
van tijd tot tijd in enkele steden uit te oefenen.
Zoo berichten de Duitsche couranten, dat men
met het sturen van brieven naar Mainz voor
zichtig moet zijn.
Een veiwijt over deze controle is echter niet
goed mogelijk. Wel over de contróle welke, naar
beweerd wordt, de bezetitnq smachten ook over
brieven tusschen het onbezette gebied en het
buitenland zouden uitoefenen.
Mar dat zoo iets waar zou zijn, schijnt mij
toch zeer onwaarschijnlijk. Mij zijn nog geen
gevallen ter oore gekomen, dat b.v. brieven tus
schen Nederland en Zuid-Duitschland door de
censuur der entente in het bezette gebied ge
opend zouden zijn.
De Duitschers censureeren op het oogenblik
in het postverkeer met het buitenland alleen aan-
geteekende brieven en brieven met aangegeven
waarde, als middel tegen de „Kapitalflucht." Ze
zijn nu van meening, dat de berichten in de cou
ranten der entente over de censureering van
andere postzaken in Duitschland alleen versche
nen zijn, om de aandacht van de censuur in het
bezette gebied af te leiden.
Waar twee partijen ruzie hebben, ligt de
waarheid meestal in het midden. Zoo zal het
ook hier wel zijn. In ieder geval is voorloopig
van een postgeheim, zooals dat voor den oorlog
bestond, in het verkeer met bezet en onbezet
Duitschland nog geen sprake. Dit als waar
schuwing voor alle landgenooten die met
Duitschland in briefwisseling staan.
- JHet Volk" steunt „Le Populaire."
Het bestuur van de S. D. A. P. heeft, naar
„Het Volk" meldt, besloten, het Fransche dag
blad „Le Populaire" met 5000 francs te steunen.
zond geadresseerd: „Chef lilies. Section
~a Haye Haag" zich bij hem te willen me1
Bordeaux, gewas 1917 j een aan het bureau Nieuwe Haven; of onde
r»C5» g nndere inlichtingen te verschaffen. Gchciirho
j PCs StSKCr f yS", 1 dm£i zn'zo°veel mosjelijl in acht worcen n-encj
men. Reiskosten zullen vergoed -worden. J
Late berechting.
Ter zalte van den diefstal met inbraak, t«l
huize van mevr. de wed. Van Siub—Ter Horsi
te Rijssen in het najaar van T920 gepleegd, rul/
len op 28 Maart as. voor het Landsgericht M
Dusseldorf terecht staan de Duitschers gebn?
Almelo' VrOCger werkzaam en woonachtig ti
De verbalisant, de chef-veldwachter Enge*
bans, sib getuige gedagvaard in dere Tra»
om op 28 Maart voor genoemd Landsgericht «7
verschijnen.
Het Katholiek program-
Naar de „Msb." verneemt, is het concept
katholiek program, met de samenstelling waar
van mgr. dr. Nolens in de tweede helft van Fe
bruari gereed kwam, door het dagelijlcsch be
stuur van den Algemeen en Bond aan de leden
van het Bondsbestuur toegezonden, om, na ec-n
bespreking in de vergadering van het bestuur
op 18 Maart a.s., aan de kieskringen tor beoor
deeling te worden gezonden.
In de in Mei te houden Bondsvergadering zal
het program dan definitief worden vastgesteld.
HULP AAN RUSLAND.
Naar wij vernemen is de heer J. P. Mulder
te Haarlem aangewezen om het stoomschip
„Gouwestroom", dat vanwege den Bond van
Comité's voor hulpverleening* aan de noodlij
denden in Rusland met leven-raid delen naar
Rusland zal vertrekken, te vergezellen en de
goederen tot aan de plaats van bestemming (de
hongerdisjtricten) te begeleiden.
Door de ambtenaren van de verschillende
gemeentediensten en -bedrijven te 's-Gravenhage
met uitzondering van enkele, die afzonderlijk
gelden zullen inzenden, is van hunne wedde over
Februari jJ. ter tegemoetkoming aan de ellende,
veroorzaakt door den hongersnood in Rusland,
afgezonderd f 2359.38J4, welk bedrag is gezon
den aan het Internationaal Comité van het Roode
Kruis.
Ook te Vlissingen feest.
De bevrijding van Vlissingen van het Spaan-
sche juk op 6 April 1572 zal op 6 April door
den Vlissingschen Oranjebond worden her
dacht met een samenkomst in de Groote Kerk,
waarin dr. H. T. Oberman uit Rotterdam als
spreker zal optreden.
„Opened by Censor."
Men schrijft uit Duitschland aan de N. R. Ct.:
Tusschen de bladen der entente en de Duit
sche couranten is een strijd ontbrand, wie er nu
eigenlijk de postcensuur in het verkeer met
Duitschland misbruikt.
De couranten der entente beweren, dat brie
ven naar en van Duitschland en ook brieven die
over Duitschland naar andere landen gestuurd
worden, door de Duitschers gecontroleerd en
eventueel geopend worden. De Duitschers ech-
Reïzende tentoonstelling voor volksgezondheid.
Als een tentoonstelling zich op succes mocht
beroemen, dan was het wel de Internationale
Tentoonstelling op Hygiënisch gebied, in. Octo
ber en November 1921 gehouden in het Palei?
voor Volksvlijt te Amsteram.
Dit succes van de I. H. T. S. heeft het be
stuur doen besluiten, te meer, daar er van ver
schillende zijden op werd aangedrongen, ook
andere bewoners van Nederland, die niet in de
gelegenheid waren naar Amsterdam te komen,
te laten profiteeren van het vele nuttige, dat
op de L H. T. S. tentoongesteld is geweest.
Toen de I. H. T. S. zijn einde naderde, werd
daarom besloten, deze tentoonstelling om te
zetten in een reizende tentoonstelling, waar-
1 mede de voornaamste plaatsen in ons land be
zocht kunnen worden. Het Nederl. Roode Kruis
verleende gel del ijken bijstand en dank zij de
werkkracht van dr. M. de Hartogh kwam deze
tentoonstelling tot stand.
Deze Reizende Tentoonstelling voor volks
gezondheid is tijdelijk opgesteld in een zaal van
Panorama. Dr. M. de Hartogh hield vooraf een
toespraak. Hij schetste het nut van een reizende
tentoonstelling op hygiënisch gebied, daar in
de provincie en op het platteland zooveel ten
goede is te doen voor de volksgezondheid. Hij
bracht dank aan het Roode Kruis voor zijn
krachtige medewerking en het comité der I. H.
T. S., dat een groot aantal voorwerpen, welke
als grondslag der tentoonstelling dienen, in
b'ruikleeen heeft afgestaan.
Daarna werd de tentoonstelling bezocht. Het
is te begrijpen, dat deze niet zoo uitgebreid
is als de L H. T. S., daar zij bestemd is voor
reizen en trekken en in andere steden niet ruim
ten als het Paleis voor Volksvlijt beschikbaar
zijn.
Daarentegen zijn er nieuwe groepen ïnge-
lascht, als ziekenhuiswezen ten plattelande en
verlichting.
De gehcele tentoonstelling omvat een ruimte
van 19 bij 20 M. Het is een prachtstuk van
architectuur, hoe op deze ruimte de geheel e
tentoonstelling opgericht is. De electrische ver
lichting is zoo ingericht, dat door één stop
contact alles verlicht kan worden. Desnoods
kon ook voor eigen verlichting gezorgd wor-
den.
De schout-bij-nacht Vorstman hield op de
tentoonstelling een korte toe'sproak en bracht
hulde aan Sr. M. den Hartogh voor het tot stand
brengen van deze tentoonstelling.
Legoten.
Mevrouw de wed. F. N. van der Muelen geb.
j Vostwiik, onlangs te Weesp overleden, heeft
vele legaten gemaakt waaronder tot zeer groote
bedragen aan verschillende kerkelijke en ar-
meninstellingen en vereenigingen op Christelij-
ken grondslag.
De overwerkvergunning voor
„De Schelde".
In antwoord op het protest tegen het verke
nen van overwerkvergunning aan de Kon. Mij.
„De Schelde" voor afbouw van den op stapel
stoanden kruiser, heeft de Landelijke Federatie
van Metaalbewerkers van den directeur van den
Arbeid bericht ontvangen, dat aan De Schelde
voor 400 man tot September overwerkvergun
ning tot 10 uur per dagen en 55 V? uur per week
is toegekend, omdat met den afbouw van den
kruiser eenige spoed moet worden gemaakt en
de woningnood te Vlissingen het onmogelijk
maakte meer werklieden aan den arbeid ~te zet
ten.
Ter toelichting meldt het Hbld. dat de maat
schappij „De Schelde" contractueel verplicht is
den oorlogsbodem voor de proefvaart op te le
veren vóór het najaar van 1923. De maatschap
pij heeft echter zooveel particulier werk bij de
werkzaamheden voor den staat gekregen, dat zij
den bodem op den contractueel vastgestelden
tijd niet zou kunnen opleveren.
Collectief contract Meubelindustrie.
Aangezien op 13 Maart de Collectieve Ar
beidsovereenkomst afloopt, is door den R.-K.
Bedrijfsraad in het Meubelbedrijf besloten de
oude loonen te handhaven tot 27. Maart n,
In dien tijd kunnen de gezellen zich uitspreken
of zij de aangeboden voorwaarden al of niet
zullen aanvaarden.
Collectief Contract Sigarenindustrie.
Het hoofdbestuur van het Verbond van ver
eenigingen van sigarenfabrikanten in Nederland
dringt er bij de leden op aan aan het thans nog
tot 16 dezer geldende collectief arbeidscontract
tot 1 April aanstaande in zijn geheel te hand
haven, daar het hoopt op dien datum een nieu
we collectieve arbeidsovereenkomst gereed te
hebben. Mocht zulks mogelijk niet het geval
zijn, dan ligt het in de bedoeling van het hoofd
bestuur te besluiten na 1 April 1922 een loons
verlaging van 15 te doen ingaan. Eerstdaags
zullen de aangesloten vereenigingen vergaderen
Oplichting van ruim vier ton. s
V°°r de Amsterdomsche Rechtbank ston
njdogr terecht een aannemer K. de R. dB.
directeur der N.V. „Titania", beschuldigd, da?
ui op 1 Sept. 1921 met het ooqmerk om zïdt-
wederrechtelijk te bevoordeelen J. Schwab
nebeck opder-directeur van de N.V. „Fabrieü
en spoorwcsrmateriaol, voorheen Orer.stoin cq
i j j Koppen" heeft bewogen tot afgifte tonder he.
om nadere mededeelingen en voorstellen inzake i tnline- -zo vzonccr
de collectieve arbeidsovereenkomst te vernemen. een WijlinEr van „n "chuld^an de
Loonsverlaging bij dë R. K. J
patroons.
De Nederl. R. K. vcreeniging van sigarenfa
brikanten heeft besloten, na 6 dezer een loons
vermindering von vijftien procenten te loten in
gaan. Met de arbeiders zal onderhandeld worden
over een nieuw arbeidscontract. De R. K. pa-
troonsvereeniging heeft een ontwerp daarvoor
reeds goedgekeurd. Eventueele nadeelige loons
verschillen, voortspruitende uit dc verlaging van
het loon, zullen na het afsluiten van het con
tract vergoed worden. De arbeidersbonden heb
ben zich, volgens de N. R. Ct., in beginsel tot
aanvaarding van loonsverlaging bereid ver
klaard.
Loonsverlaging.
De schilderspatroons te Lochem hebben be-
tania aan de N.V. fabriek van spoorwegma»
teriaal tot een gezamenlijk bedrag vaij
4T9.7T6.92l4, wegens verkochte en geïevet*
de goederen.
Toen beklaagde verschillende keeren ge
maand was tot betaling, zou bij aan een deg
directeuren van de firma den heer -Schwane*
beek op diens kantoor, gevraagd hebben, ons
hem de quitanties over het bedrag te geven,
Den dag tevoren had hij aan deze medege*
deeld. dot hij den volgenden ochtend zou kas
men betalen. Hij zeide dan ook „nou het ere*
diet is toegezegd, alle facturen en stukken zijn
bij de bank Daarna heeft hij tot den hee^
Schwanebeck gezegd „maak van elke factuur;
een quitantie klaar, de bank zal dan contra»
leeren, of de bedragen kloppen en Maandagj
wordt het geld ter beschikking gesteld". Hij zot*
sloten het loon met ingang van 1 April von 6Q dan de quitanties meteen nog even naor d»
op 62 cent te brengen. Vooraf hadden de ge
zellen een voorstel van de patroons om Lochem
óf een loonklasse te verlagen, óf om de werk
week op 50 uren te brengen, verworpen.
Voorstel loonsverlaging boekbindersbedrijf.
bank brengen, en Maandag komen betalen, zoo*
doende zou hij door in strijd met de wearheidl
het te doen voorkomen, of de quitanties moe»»
ten strekken, aïs bewijsstukken van een ban&a
instelling, om hem beklaagde, credieten te vera
schaffen, noodig voor het betalen van zijnl
schuld, den heer Schwanebeck hebben bewo*
Binnenkort zal door de patroonsorganisatie in hem de o{ te
Z. L A„lrVin^A..kAW.-i.r nnv\ Ha /VAVrt 1 1 ATI Ar/VniTl 1
het boekbindersbedrijf aan de gezellenorgani-
saties een voorstel tot loonsverlaging worden
gedaan
Merkwaardig.
- Men bericht aan De T ij d
Te Purmerend deed zich Dinsdag het zeld
zaam geval voor, dat de voorzitter van de
Huurcommissie en de kantonrechter voor het
kantongerecht moesten verschijnen voor een
huurgeschil tusschen hen beiden.
DE MOORD TE GARDEREN.
De openbare terechtzitting waar de moord,
op de beide vrouwen te Garderen onder Hout-
doTp op de Veluwe gepleegd, zal worden behan
deld. zal later worden gehouden dan oanvan-
kelijk m het voornemen der rechtbank lag. Dit
uitstel is, naar het Hbld. meldt, veroorzaakt door
het volgende
De hoofdschuldige, Marines Emmer, heeft be
kend met zijn medebeklaagde De Graaf, bewoner
van een schuitje aan den Grasweg te Amster
dam, de inbraak te Garderen te hebben ge
pleegd. Beiden hebben den diefstal, die op de
inbraak volgde, doen voorafgaan door geweld
dadig optreden tegen de beide vrouwen. Dijk-
slag, gearresteerd in een woning aan den Gras
weg te Amsterdam, zou op den uitkijk hebben
gestaan. De vierde beklaagde. Dekker, had aan
de uitvoering van het snoode plan geen deel,
was, naar E's verklaring, enkel in de voorberei
ding betrokken, verschafte een flesch zeer ver
dunde chloroform en zou zich door Emmer zijne
stilzwijgendheid hebben laten koopen. Dekker
ontkent dit laatste, alsook dat hij de bedoeling
zou hebben gehad den moord op de vrouwen
voor te bereiden.
De rechtercommissaris, dr. jKr. M. A. de Sa-
vomin Lohman, achtte dan ook na nauwgezette
instructie de bezwaren van het O. M. tegenover
Dekker niet sterk en koesterde reeds een maand
geleden het voornemen, geen nieuwe aanvrage
tot verlenging van diens voorloopige hechtenis
bij de rechtbank te doen indienen. Alvorens ech
ter tot de invrijheidsstelling van den vierden be
klaagde over te gaan, moest een aanvullend on
derzoek geschieden, want De Graaf en Dijkslag
blijven alle schuld ontkennen. Wel is bij eerst
genoemde een vrij belangrijke som in beslag
genomen, echter blijvende beneden de ruim
400, die elk der daders heeft ontvangen, doch
de vrouw van De Graaf gaf een niet aan te dui
den bron van inkomsten op. Ook bij Dijkslag
werd vrij wat geld gevonden, doch het bewijs dat
dit van de misdaad afkomstig was, stond, bij de
hardnekkige ontkentenis van beiden, zeer zwak.
Ook bracht hét rustig onderzoek te Zwolle
eenige, zij het ook onbeteekenende afwijkingen
aan het licht met het voorloopig resultaat, der
te Amsterdam door een hulpofficier van justitie
gedane huiszoekingen.
Daarbij komt nog dat de bewoners van een
laantje te Laren, die in den vroegen morgen
von den T8en October jJ. uit hun rust werden
gewekt door het rumoer van drie fietsers die
hunne banden repareerden en spoedig daarop in
de richting Amsterdam vertrokken, niemand der
arrestanten pertinent herkennen. Onder die om
standigheden was een nader onderzoek noodza-
kelifk. Dit is dan ook eenige weken geleden ge
houden en moet voor De Graaf en Dijkslag tot
zeer bezwarende vondsten geleid en tevens heb
ben aangetoond, dat er zeker onmiddellijk meer
en beter bewijsmateriaal zou zijn bijeenge
bracht, als het eerste groote onderzoek geheel
aan de Amsterdamsche centrale recherche zou
zijn overgelaten. Immers het zeer bezwarende
materiaal, eenige weken geleden in de hoofdstad
tegen die beide beklaagden gevonden, werd op
gespoord, het parket hier erkent het met waar-
deering, door de recherche te Amsterdam. Het
staat er nu zoo voor, dat De Graaf en Dijkslag
den dans niet zullen ontspringen en Dekker m
vrijheid wordt gesteld. Niet onmogelijk is het
dat hij als getuige in Het proces zal worden op
geroepen.
DE MOORD OP MR. WIJSMAN.
De commissaris van politie der He afdeellng,
to 's Gravenhage, verzoekt madame X, die Hem
2 &&Q0X* sco alt Amsterdam een brief
na zich op de quitanties beroepende, Hebbel!
voorgegeven, dat betaald had.
Beklaagde, langdurig door den president,, Miy
Offerhaus, verhoord, verklaarde, dat hij hot
volle bedrag betaald heeft. Hij zeide niet
weten, waarom niet met een algemeene kwi$i
ting volstaan kon wordende heer Schwane*
beek wilde van elke factuur een kwitanü#
schrijven, hoewel beklaagde haast had, daal!
hij op reis moest.
Beklaagde beweerde wel op het kantoor del}
firma vJu Orenstein en Koppel geweest te zijrf«
Hij had 420.000 bij zich nJ. 420 biljetten
van 1000, welk bedrag hij betoald hacEi
Daarop had hij de quitanties ontvangen ert
1 500 terug gekregen.
De presidentHoe kwam u in het bezit vart
zooveel geld
BeklaagdeBe had het met zaken doen Ifl
tien jaar verdiend.
De presidentHad u het geld maar renten
loos in uw brandkast liggen
BeklaagdeJa, ik was bang, dat de belas*
ting er achter zou komen. Ik ben altijd ee«
verschrikkelijke belasting-ontduiker geweest.
Daarop begon het getuigen-verhoor. Gedag*
vaard waren dertien getuigen en een evert
groot aantal h- décharge.
Verdedigers waren mrs. Alfred Levy en Bera
nard Cohen.
De Directeur van de firma vJi. Orenstein ert
Koppel de heer J. Wertheimer deelde mede, opj
een vraag van den president, of de mogelijk»
heid bestaat, dat de onderdirecteur Schwanes
beck welke 420.000 ontvangen zou hebbert
van beklaagde, doch deze gelden onder zicH
gehouden zou hebben en het verhaal van d<*
afgifte der quitanties verzonnen zou hebben^
dat hij den onder-directeur geheel vertrouwde^
Van een betaling door beklaagde, geloofde ge»
tui go niets.
De volgende getuige was de heer Schwane»
bpek. Deze ontkende ten sterkste, dat de be*
klaagde hem 420 biljetten van duizend gu'dert
gegeven had en hij hem 500 terug had ge»
geven.
Op een vraag van den officier van justid^
mr. Van Thiel, verklaarde getuige Schwanff»
beek, dat hij de quitanties had afgegeven, naad
nanleidtrg van de verhalen, welke beklaagde
De Rooy gedaan had. L
De verdediging stelde aan getuige i^og ver»
schillende vragen waaruit bleek, dat er bij eert
betrokken bankinstelling geen informaties naatj
beklaagde zijn gedaan. Men stelde in hem
noeg vertrouwen. i
Nadat enkele kantooremployé's waren
hoord werd door een accountant een verklaring^
afgelegd. De boekhouding van bekl. is niet vol1*,
ledig. Uit het onvolledig materiaal kan opge*
maakt worden, dat in het eind van 1919 exj
een bezit was van 177.000, eind 1920
150.000 cn October 1921 een bezit vort,,
156.000. Deze deskundige acht het onwaar*
sdhijnlijk dat hij een groote som in de brand»
kast had liggen, daar zijn ander geld op eert
bank gebracht was.
Een knecht, die bij bekl. in dienst is, vertel».,
de, dat hij negen jaar geleden door bekL me$
een loterij-briefje is bedrogen. Bekl. kwam bi|%.
hem om een briefje te koopen, wetende dat daar
de 100.000 op gevallen was. Deze getuig»'
is daardoor willens en wetens benadeeld.
BekL bekende dit feit, hij noemt dit een gw*
meene streek en heeft gelegenheid gezocht, onf*
deze streek m een dronken bui goed te makenu
De officier mr. Van Thiel merkte op, dat ditfï
niet ernstig kan gemeend zijn, want in negeg
jaar tijd kan zoo iets niet worden goedgemaakt*
vooral als men 4J4 ton los in een brandkas®
heeft liggen.
Vervolgens werd een aantal getuigen
charge gehoord.
Get. P. verklaart op Koninginnedag bij
te zijn geweest en toen op een tafel veel bank
papier gezien te hebben. Er waren pakjes va'
f 1000 bij. Ten kantore van mr. Cohen, een de
verdedigers heeft deze getuige verklaard, dat
zeker 2 3 ton op tafel lag. J
De vader van bekl. vertelde, dat hij zijn zoog
Ittoff eenige duizenden guldens heeft verschaf^
