joh- SoÉga, Laarstraat 20,
(Tond zijn oorzaak m fouten, die aan het liberale
tetelsèl zelf kleefden.
Het begon er op te lijden, dat de taak der libe
ralen was af geloop en. Men verklaarde algemeen
foe liberale partij voor dood. Maar in 1921 bleek
®e dood verklaarde slechts een schijndoode en
iriet de Vrijheidsbond. Deze bond zal thans de
(wereld moeten redden met haar oer-oude be
ginselen.
Onder allerlei vormen en leuzen nemen thans
0e tegenstanders weder de beginselen der libe
ralen in hun programma's op. Voor onze partij
is dit echter geen reden om op te doeken, be
toogde spr.
Een korte uiteenzetting gaf hij vervolgens van
hetgeen de soc.-democraten met de socialisatie
beoogen. Waar echter het verantwoordelijk
heidsgevoel het bij de soc.-democraten wint van
fle demagogie, erkennen zij, dat thans aan het
geen het liberalisme wil, de voorkeur moet wor
den gegeven. Zij weten dan ook wel, dat de
socialisatie de wereld niet kan redden. Dit is
dvel gebleken in Duitschland, waar de sociaal
democraat Ebert president werd. Zelf stellen
de soc.-dem. de eischen dat bij de arbeiders
een hoog gemeenschapsgevoel zal moeten zijn
ontwikkeld en dat de socialitie internationaal
moet zijn. Spr. noemde de geheele socialisatie
leen holle frase. Van een meerdere productie
zal bij het invoeren der socialisatie geen sprake
zijn en daar komt het nu toch op aan. Dit
(erkent ook Mr. Troelstra. Geen gesocialiseerde
kip zal twee eieren leggen in -plaats van één
eerder zal hij in 't geheel niet meer leggen.
In een rede te Middelburg zeide de heer
(Troelstra, dat er van de socialisatie in de eerste
tientallen jaren nog niets kon komen. Hoevele
tientallen jaren, verklaarde hij niet. En in 1918
«wilde hij 350 millioen door de socialisatie win
nen om te besteden voor het onderwijs, staats-
ipensioeneering, enz. Allemaal demagogie en
toch zien de menschen niet, dat zij bij de neus
worden genomen.
Wat de arbeidswet betreft, wees spr. erop, dat
twee maanden na de interpellatie-Drion wijzi
gingen van de wet worden voorgesteld, die toen
nog voor reactie werden uitgekreten. Het goede
n de actie van de Cranenburghers is niets
tnders, dan hetgeen de Vrijheidsbond wil. Maar
Jat zeggen ze niet 1 Alleen de Vrijheidsbond
voert het onvervolschte liberale beginsel.
Langzamerhand hebben ook de vrijz.-demo-
praten gezien^ dat er gezonde reactie over ons
fand gaat. In de vergadering van de V.-D. om
de geschillen te behandelen, die gerezen waren,
■wees mr. Werker er in zijn openingsspeech op,
tdat zij toch niets van de socialisatie moesten
Jiebben. Met het doel der vergadering had dit
absoluut niets te maken. Maar in het uitzicht
van de verkiezingen, moet men dat thans uiten.
De Vrijz.-Dem. zijn geroepen indertijd om mede
ide Vrijheidsbond te vormen, maar voor de
de Lager Onderwijswet in te trekken..Met cijfers
in den Bond. Nu roept Spr. hen toe: ga dan
heen waar ge hoort; naar de roodenl
Jhr. De Muralt besprak vervolgens de alge-
fneene vergadering van de Chr.-Historische
Partij en de rede onlangs door den heer Colijn
(gehouden. Overal komt hetzelfde tot uiting, als
hetgeen de Vrijheidsbond wil.
Wanneer de Chr. partijen z a k e 1 ij k e poli
tiek moeten toepassen, komen zij altijd in het
Schuitje van den Vrijheidsbond. Alleen tegen-
tover het publiek spreken zij anders.
Hard werken alleen, harder dan tot dusver
geschiedde, desnoods tegen minder loon, kan ons
en in de eerste plaats de arbeidersklasse redden.
Uitbreiding van het aantal ambtenaren zal
moeten worden voorkomen; zij erkennen zelf dat
er dan zal kunnen worden bezuinigd. Men be
hoeft het dus niet allereerst op hun loonen te
verhalen. In geen geval wil Spr. een uniforme
salarisvermindering, hoogstens een gemotiveerde
vermindering en dan in overleg met de organi
saties.
De Vrijheidsbond wil vrijheid van verkeer en
voor de bedrijven om te geraken tot vermeer
dering van de productie. Het vernielde kapitaal
Zal weer moeten worden vergaard. Dit is op het
©ogenblik het eenige en eerste noodzakelijke.
Bezuinigingen moeten niet in de eerste plaats
aangebracht worden bij de begrootingen, maar
kij de wetten. Spr.'s persoonlijke meening is,
dat op het oogenblik de tijd is aangebroken om
de Lager Dnderwijswet in te trekken. Met cijfers
toonde hij de duurte dezeT wet aan.
Ook moet gebroken worden met het geven
Ven 's Rijks golden aan kloosterlingen. Voor
1914 ging dit wel, maar nood breekt wet. Het
saboteeren van 's Rijks schatkist en van de be
langen der belastingbetalers, daartegen, zoo be
toogde Spr., gaat onze strijd. Men moet gaan
versoberen.
Weg moet de onnoodEge overheidsbemoeiing;
gestreden moet worden tegen de socialisatie,
.tegen de plannen van prof. Veraart en tegen de
vermenging van godsdienst met de politiek. Spr.
wekte de aanwezigen op om hierna mede te
werken en daarom in Juli a.s. de Vrijheidsbond
te steunen. Het oude liberalisme is het eenige
.wat ons in ons ellendige bestaan kan redden.
Op deze rede volgde eenig debat.
HET ALGEMEEN NEDERL. VERBOND.
Of het A. N. V. wel zoo bekend ir als het
„Nut"? In elk geval, zeer velen weten, hoe dit
verbond, dat binnenkort vijf en twintig jaar heeft
'bestaan, alles gedaan heeft om 't zelfbewustzijn
els Nederlander, als Groot-Nederlander, bij
eigen land- en stamgenoot te wekken en te ver
sterken. Of 't altijd gelukt is? Is er niet een
woordGooi uw brood uit op 't water, en na
vele dagen zult ge 't terug vinden? Wie zal
zeggen, hoe 't wekken en versterken heeft ge
werkt, hoe 't aan den dag komt.
Gedaan heeft 't Verbond veel. Dat aan de
i .meeste consuls niet meer als vroeger geschre
ven hoeft te worden in de vreemde taal, is werk
van 't Verbond bij de regeering. Hollandsche
scholen heeft 't gesteund of doen steunen in den
vree-nvde. Hooger onderwijs in 't buitenland be
vorderd.
Er worden vele cursussen tegenwoordig buiten
Nederland in onze taal gegeven. In Amerika is
selfs aan meer dan één „University" een leer
stoel voor Nederlandsche taal en cultuur. Aan
0e Parijsche academie zijn plannen aanhangig
voor leergangen m Nederlandsche taal en litte
ratuur.
In Londen is 't sedert eenige jaren dT. Geijl,
die er doceert aan de Londensche universiteit.
Een flinke bibliotheek werd met Nederlandsoh
geld, ook met subsidie van den Staat, daar ge
opend.
Kort geleden hebben 't Algemeen Nederl.
Verbond en „Nederland in den Vreemde" ook
ifn Frankfort a/M een instituut ingericht voor
Nederlandsch, onder leiding van dr. Van der
Weer en dr. Metz, de voorzitter van de Ned. Ka
mer van Koophandel voor Zuid-Duitschland. In
Bonn bestaat al jaren een leerstoel voor 't
.Nederlandsch; in groote Duitsche koopstedea,
•Is Hamburg, is gelegenheid voor cursusseX
a je weder In alle lengte en breedte-
maleu voorradig*
TeSefoon 69.
GrocfiHres op sanvrsag grsiis.
I
Tin en koperverbindingen in voedsel.
Dat in Zuid-Afrika zelfs de kantoren en win
kels bij voorkeur bedienden vragen met een cer
tificaat van Nederlandsche taal zal niemand
verw mdcren.
Niet alles is werk van 'i A. N. V., wel staat
net onder den invloed van deze Groot-Neder-
landsche aaneensluiting van de beste en sterk
ste krachten. In de voornaamste plaatsen van
Nederland heeft het zijn afdeelingen. Sedert en
kele maanden is het secretariaat van Groep
Nederland naar Zwolle verlegd, door de benoe
ming van dr. Jur. S. L. van der Vegte tot secre
taris. Groep Nederland is verreweg 't grootste
en 't belangrijkst. Die in België, sedert den oor
log lamgeslagen, ook door de Frankiljons, richt
zich weer op. Laten we hopen op samenwer
king tusschen mannen als Van Cauwelaert, bur
gemeester van Antwerpen en mr. CoL'gnon, de
man van 't Front, die oaar zijn eereteeken ver
wierf.
Groep Indië herleeft en laat zddh meer en meer
gelden. In Amerika, dat was ingeslopen, ont
waken de Nederlanders weer. Zoo ook in West-
Indië. In Zuid-Afrika is de toestand zeer eigen
aardig, daar ontwikkelt zich een Afrikaans-Ne
derlands verbond. Op tal van plaatsen in
Duitschland, in Zuid-Amerika, groepeeren zich
de stemgenooten bijeen. Allen, bijeengebonden
door de band van Neerlandia, dat orgaan is van
het A. N. V.
Zoo doen zich voorteekencn op, dat met het
herdenken, en laat ons hopen, het vieren van
het vijf en twintigjarig bestaan, nieuw krachtig
leven naar buiten zal blijken van inwendige
lcradht.
CENTRAAL GENOOTSCHAP VOOR KIN-
DERHERSTELLINGS- EN VAC ANTIE
KOLONIES.
Zondag j.l. heeft dit Genootschap zijn jaar
vergadering gehouden in de InduJtriëelc Club
te Amsterdam onder leiding van dr. A.
Schuckink Kool.
In zijn openingsrede herinnerde de voorzit
ter ean het zeer gunstig verloop der verple
ging in het afgeloopen jaar en aan de ontvangst
van een legaat van 2000. Overigens had de
veTeeniging teleurstelling bij den bouw van het
Noorderhuis, omdat de hoop op een bouwga-
rantie door het rijk voor een leening te sluiten
bij de Rijksverzekeringsbank tengevolge der
bezuinigingsmaatregelen van rijkswege ijdel
bleek.
Hij herinnerde aan het feit, dat het Genoot
schap 20 jaar bestaat en huldigt den admini
strateur A. C. Bos, die als jong onderwijzer
toen reeds zijn schouders onder de zaak heeft
gezet, welke thans zoo'n hooge vlucht heeft
genomen.
Na goedkeuring van het jaarverslag, de Te
keningen en de begrooting werd in het bestuur
herkozen de heer Th. M. Ketelaar en als nieuwe
bestuursleden gekozen de heeren F. G. de Ja
ger te Bussum cn J. J. Muilw'jk te 's-Graven-
hage en mejuffrouw G. G. Stroink te Enschedé.
Een voorstel om den eisch aan de ouders ge
steld, om de kinderen voor een vijfweeksch ver
blijf in de koloniehuizen vier stel kleeren mede
te geven te verminderen met twee stel, werd
op voorstel der afdeeling „Amsterdam I" gea
mendeerd, in dien zin, dat de afdrelingen die een
eigen kleerenvoorraad hebben, vier stel kunnen
meegeven en geen waschgeld behoeven te be
talen.
Een voorstel van het bestuur om het bezoek
van de ouders aan de kinderen tijdens de ver
pleging eenigermate te beperken werd aange
nomen, nadat voorstellen in eenige afdeelingen
om dat bezoek geheel te verbieden of tot slechts
éénmaal in vijf weken te verminderen waren
verworpen.
Op voorstel de afdeeling „Utrecht werd
besloten voortaan des Zaterdags en niet des
Zondags te vergaderen.
De vergadering was eenstemmig in haar oor
deel dat de verpleging in het voor- en najaar
en in den winter krachtig moet worden bevor
derd.
Uit het jaarverslag blijkt, dot het Genoot
schap op 31 December 1921 214 afdeelingen
en 34 Groene Kruis-afdeelingen telde. De hui
zen verkeeren in goeden staat
De vijfweeksche verpleging, dit jaar alge
meen uitgevoerd, heeft goed voldaan. De resul
taten van de verpleging waren over het alge
meen zeer gunstig en tegenslagen von betee-
kenis zijn er niet geweest. Het verplegend per
soneel heeft z'n taak met ijver en nauwgezet
heid vervuld.
Voor het z.g. Groote Plan, dat dit jaar er op
gericht was, geld bijeen te brengen voor een
koloniehuis in het Noorden, is ongeveer
63.000 bijeengebracht. Dit is een teleurstel
ling geweest. Men heeft gehoopt, een ton te
verzamelen. Getracht wordt nu langs andere
wegen het geld te krijgen, dat noodig is om
den bouw van het Noorderhuis te beginnen en
ie voleindigen.
Teleurstellend was het ook, dat ondanks de
propagarda voor winter- en zomerverpleging,
die aandrong zoo goed als geen gehoor heeft
gevonden. Toch zal het bestuuT op dit aam
beeld blijven hameren het geheele jaar door
verplegen. In 't geheel zijn in 192T 3077 kin
deren verpleegd met 119.462 verpleegdagen.
De Magelhaes-herdenking.
Uit Madrid wordt gemeld
De Magelhaes-Commissie arriveerde Maan
dag 23 April 's morgens 11 uur in Madrid, waar
zij aan het station werd ontvangen door het be
stuur van 't Koninklijk Aardrijkskundig Genoot
schap aldaar.
Des avonds 7 uur ontving de Commissie de
heeren van bovengenoemd Genootschap in bet
Madrid Palace Hotel, waar redevoeringen wer
den gewisseld en waarbij de bezoekers aan de
Commissie werden voorgesteld en hun na afloop
daarvan een thee werd aangeboden.
Dinsdagmorgen 10 uur was er o.fficieele ont
vangst in het „Museo del Prado", waar de Com
missie door den directeur werd rondgeleid, die
haar o.a. opmerkzaam maakte op het groot
aantal aanwezige werken der Vlaamsche School.
Des middags werd een groote auto-toer- door
en om de stad Madrid gemaakt, terwijl des
avonds een gala-voorstelling weid bijgewoond
in 't „Teatro de 1% Steina YictorioV waac tooi
de Commissie eenige loges waren gereserveerd.
Woensdagmorgen 11 uur werd de Commis
sie ontvangen op het Ministerie van Openbure
Werken en Schoone Kunsten. Na door den Mi
nister hartelijk welkom te zijn geheeten, werden
onder leiding van den directeur-generaal ver
schillende afdeelingen bezichtigd, waaronder die
van de afdeeling Kartographie en Statistiek wel
een der belangrijkste bleek.
Na afloop daarvan werd de Commissie in
tegenwoordigheid van den Minister en de hooge
ainbtenaren van het Ministerie een lunch aan
geboden, waarbij door de Commissie woorrten
van donk voor de hartelijke ontvangst werden
gesproken en waarop door den Minister op de
meest sympathieke wijze werd geantwoord.
Nadat door den Minister een dronk werd uit
gebracht op H.M. de Koningin, werd het bezoek
door een fotografische opname besloten.
Het voider programma luidde als volgt-.
Woensd-irrmiddag Ontvangst door den direc
teur-generaal der Posterijen en Telegrafie, waar
bij de verschillende afdeelingen werden bezich
tigd en een thee werd aangeboden.
Donderdagmorgen Bezichtiging van het Kon.
Paleis te Madrid. Des avonds plechtige ont
vangst door het Kon. Aardrijkskundig Genoot
schap, onder presidium van den Minister van
Financiën, F. Bergamis.
Door onvoorziene omstandigheden zou de
Commissie eerst later door den Koning ontvan
gen worden.
De commissie, benoemd om te onderzoeken,
of de electrificatie van het eiland mogelijk is
zonder te groote kosten zal dezer dagen een
bredvoerig rapport uitbrengen waarin betoogd
wordt dat de electrificatie van dit gewest niet
ónmogelijk is.
Indexcijfers van groothandelsprijzcn.
Blijkens mededeeling van het Centraal
Bureau voor de Statistiek was het indexcijfer
van de prijzen van 53 artikelen in den groot
handel in Maart 1922 183, tegen 185 in Febr.
1922 en 214 in Maart 1921. Voor voedings-
middelen, e.d. bedroegen deze cijfers resp. 180, j vruchten
182 en 214.
bi gem 1 index-
Indexcijfer
voedings-
Dure Duitsche hotels.
Iemand schrijft oan de N.R.Ct.
Den 23sten April kwam ik 's avonds in
Frankfort aan en nam een kamer in 't Bristol
Hotel.
Ik kreeg een klein kamertje op de 2e verdie
ping. Den volgenden morgen vertrok ik en ver
zocht aan 't bureau mijn rekening. Men gaf mij
deze welke luidde
Kamer M. jIO.
Frühsliick 57.50
Bediening 25 106.—
10 Stadrlichte Fremdensteuer 66.1
Reichswohnsteuer 17.50
M. 737.—
Toen ik protesteerde tegen zoon hooge re
kening, waar ik Duitschers slechts 230 mark
zag betalen, zeide de gaTant mij, ja maar u
bent Hollander en die moeten meer betalen.
Het hotel Bristol ligt tegenover het station,
en is volstrekt niet een eerste rang hotel, zoo
dat een dergelijke prijs voor één nacht onge
hoord hoog is. Men schijnt in sommige hotels
in 't onbezette gebied van Duitschland er de
methode op na te houden de Hollanders een
paar honderd procent meer te laten betalen.
Het verdient daarom mj. aanbeveling op de
ze handelwijze eens de aandacht te vestigen.
Een lcoop mot oen rcyistPoHo-slnniijo.
Het volgende geval wordt aan de „N. R. C."
medegedeeld
.Jemand koopt een huis voor 10.000. De
overschrijving heeft plaats. De verkooper wordt
betaald en ook het rijk, en de nieuwe eigenaar
denkt: zie zoo,, die zaak is afgedaan.
„Maar neen, dat is mis. Eenige in de wet
geving verscholen bepalingen kunnen die rust
verstoren. Zijn rust was wel is waar niet de
rust van den Nederlander, die alle wetten kent,
maar de veronderstelling van den wetgever,
maar welke Nederlander kan daarop ook maar
in de verste verte bogen?
„De fiscus kan op grond van de Registratie-
wet 1917 nog gedurende twee jaren zeggen dat
het huis te goedkoop is overgegaan en dat er
daardoor te weinig overgangsrechten zijn be
taald, welke m des fiscus' oogopzette
lijk knoeierij niet alleen getroffen wordt door
de te weinig betaalde overgangsrechten, maar
ook gestraft wordt met een boete tot het vijf
voudige bedrag daarvan. Zooals gezegd, kan
dit een volmaakt bona fide koo^er twee jaren
lang boven het hoofd hangen.
„Is de waarde van een huis stabiel? Iedereen
weet, dat dit de laotste jaren allerminst zoo
was. Het kan 25 pet. en meer verschillen, en
de schatting van een waarde twee jaren terug
is een netelige zaak.
„Hoe is het anders te verklaren, dat in het
geval van het huis van 10 mille, één der taxa
teurs op 9000, een andere op 14,000 kwam.
Dergelijke, taxateurs, hoewel door den kanton
rechter aangewezen, kimnen belang hebben bij
een hooge schatting, b.v. doordat zij in huizen
handelen. Indien alle drie te benoemen des
kundigen in de waardeering verschillen, wordt
(art. 69 Registratiewet 1917) een derde gedeelte
van het gezamenb'jke bedrag voor de verkoop
waarde gehouden. Zonder eenige voorafgaande
informatie of waarschuwing krijgt men, daar die
geschatte verkoopwaarde hooger was dan de
koopsom, een sommatie thuis om binnen enkele
weken eenige honderden guldens ten kantore
van den kantonrechter te betalen aan hoogere
overgangsrechten plus de boete wegens fraude.
„Het eenig redres blijft dan een request aan
de Koningin."
Is het nu billijk, wordt ten slotte gevraagd, dat
een bona fide kooperlo. twee jaren lang in
onzekerheid blijft zitten, en 2o. aan een derge
lijke boete en verhooging van de rechten bloot
gesteld wordt, afhankelijk van het oordeel van
personen, wier onafhankelijkeid niet boven
verdenking verheven kan zijn
Electrificatie en drinkwatervoorzinening op
Flakkee.
In de vergadering van burgemeesters en secre
tarissen van dit eiland werd door den voorzitter,
den heer L. J. den Hollander, burgemeester van
Middelharnïs en Sommelsdijk, een voorstel ge
daan om te komen tot een drinkwaterleiding,
waaraan groote behoefte is.
Besloten werd in de dertien gemeentebesturen
van dit eiland voorstellen te doen om voor
iedere gemeente 3 cent per inwoner samen tc
biengen uit welk bedrag de kosten gedekt kun
nen worden voor een grondig onderzoek naar
de mogelijkheid en eene eventueele begrooting
eerver drinkwaterleiding, welk onderzoek door de
maatschappij M. A. B. E. G. te Utrecht gedaan
zal worden.
Dit voorstel werd met enthousiasme octfvon-
gen.
cijfer
middelen
1901TQ20
100
100
1913
114
113
1918
447
330
1919
- 339
318
1920
320
276
1921
206
206
Januari 1921
243
227
Maart 1921
214
214
April 1921
201
204
Juli 1921
201
202
October 192T
193
191
December 1921
188
186
Januari 1922
183
179
Februari 1922
185
182
Maart 1922
183
180
I Dr. Van Hamel Roos kreeg uit Londen medöÉ
deelingen over een proces, waarbij een fabria
kant vervolgd werd, wegens den verkoop va»*
j vruchten (frambozen) in blikken bussen, waart
bij een gehalte van 428 milligram metallise!)
tin per kilogr. geconstateerd werd, en waan
door volgens de verklaringen van den gerecht
telijken geneeskundige, ernstig nadeel aan der
gezondheid toegebracht kon worden. Indien dei
vruchten in den vorm van jam in blikken bus*
sen verpakt zijn, kan slechts een betrekkelijk1
kleine hoeveelheid van de vruchten met he*
metaal in aanraking komen, en is derhalve del
opname daarvan slechts gering, doch het com
serveeren van vruchten als zoodanig of „at)
jus" werd ten zeerste afgekeurd cn behoord*
verboden te worden.
Bij dit rechtsgeding bleek de geheele afwea
zigheid in Engeland, van wettelijke grenzen ben
treffende een onschadelijk te achten hoeveel*
heïd tin. Ook in ons land ontbreken te deze*
zake de noodige bepalingen.
Reeds jaren geleden hebben wij schrijft!
dr. v. H. R. voor zure groenten en ellö
het aanwenden van met giftvrij ert
In vergelijking met Februari j.l. daalden met
6 of meer punlen de volgende artikelen ma-
l caroni (van 148 op 136), randvleesch (177
169), kalisvleesch (186-150), zalm (161-139),
eieicn (208—171), melk (266-192), kaas (230
-209), hoter (141-135), vlas (199—179),
terpentijn (182—172), netroleum (181—175).
Daarentegen stegen met 5 of meer punten hooi
(233240), rogge (155—163), gerst (151
160), mois (166190), erwten (177183),
aardappelen (372398), koffie (165173),
thee (180208), schapenvleesch (218250),
zwavelzure ammoniak (153166) en papier
voor dagbladen (232240).
Het indexcijfer voor eieren daalde het meest
n.l. 117 punten. Laat men voor beide maanden
het indexcijfer van eieren buiten beschouwing,
dan zou zoowel het algemeen indexcijfer als
dat van voedingsmiddelen e.d. van Februari
op Maart 1922 met 1 punt gestegen zijn.
Voorkomen van krop (struma).
Reeds verschillende malen is door ons zegt
de N. R. Ct. in deze rubriek melding gemaakt
van de gunstige resultaten in Zwitserland en
Amerika bereikt met massale proefnemingen, om
door toediening van kleine hoeveelheden jo-
diémzouten kropvorming (struma) te voorkomen.
En ook hier geldt het spreekwoord: voorkomen
is beter (en gemakkelijk or) <3arv genezen. Bleyer
berïot thans in de Münchener Medfeinische
Wochenschrift dit actueele vraagstuk van den
chemischen kant. Aan dit opstel ontleenen wij de
volgende wetens waardige bijzonderheden. Hij
wijst op enkele merkwaardige toestanden in
Zwitserland. Daar vindt men weinig kropgezwel
in kanton Waadt en veel m alle omliggende kan
tons. Vermoedelijk hangt dit samen met de zout
monopolie in Zwitserland. In kanton Waadt
wordt uitsluitend zout betrokken uit de zout
mijn te Bex. Dit zout is joodhoudend (9 milli
gram per kilo), terwijl alle andere kantons on
der het zoutmonopolie vallen en hun zout krij
gen uit mijnen in de nabijheid van den Rijn.
Dit zout bevat van nature reeds veel minder
jodium en dat weinig je wordt er bij de zuivering
nog aan onttrokken, wat bij de zuivering van
het zout uit Bex niet geschiedt
Bleyer staat vervolgens uitvoerig stil bij de
geologische zijde van dit vraagstuk, om dan te
wijzen op het verband dat er volgens zijn mee-
ning bestaat tusschen de toeneming der krop-
fiequentie in Duitschland, en den algeheelen
stilstand sinds het begin van den oorlog van
den aanvoer van joodhoudende kunstmeststoffen,
speciaal guano en Chili-salpeter. In 1913 alleen
werd 28,000 ton guano aangevoerd en 930,000
ton Chili-salpeter. Het joodgehalte der guano
is niet met zekerheid bekend, dat der Chili-sal
peter bedraagt gemiddeld 0.01 percent joodna-
trium. Daar van de genoemde hoeveelheid in een
jaar tijds aangevoerde Chili-salpeter ongeveer
700,000 ton voor de landbewerking gebruikt is,
beteekent dat een toeneming van de joodvoor-
raden in den Duitschen bodem van 35,000 KG.
per jaar.
De jodium kwam vroeger via plantaardig en
dierlijk voedsel en ook opgelost in het drink
water voor een deel den mensch ten goede. De
tegenwoordig veelvuldig gebruikte stikstofhou-
dende meststoffen zijn vrij van joodzouten. Daar
uit komt de schrijver tot de gevolgtrekking, dat
de jodium-laag in die landen hoe langer hoe
dunner wordt een feitelijk gegeven, dat een be
langrijken steun biedt aan den veronderstelden
samenhang tusschen toenemende kropvorming
en verminderd joodgebruik.
Dienovereenkomstig heeft men ih de Zwit-
sersche krop-commissie voorgesteld, om aan het
geheele volk, zonder dat dit daarvan iets merkt,
onbewust en automatisch het ontbrekende jo
dium toe te dienendoor het monopolie-zout
(weer) jodiumhoudend te maken (ongeveer 67
milligram per kilo, wat overeenkomt met een
tiende milligram jodium per hoofd per dag). In
Zwitserland met zijn zoutmonopolie is dat ge
makkelijk, in Duitschland stuit iets dergelijks op
onoverkomelijke bezwaren, omdat het zout daar
op zeer verschillende plaatsen en zeer verschil
lende wijzen gewonnen wordt
Bleyer meent, dat men wel zijn toevlucht zal
moeten nemen tot het gratis verstrekken van
jodiumhoitdende geneesmiddelen aan schoolkin
deren (door den schoolgeneeskundigen dienst)
en volwassenen in die streken, waar de krop-
fiequentie het hoogst is. Deze geheele beweging
moet natuurlijk door geneeskundigen geleid en
gecontroleerd worden om te voorkomen, dat de
krop-gevallen, die op chirurgische behandeling
zijn aangewezen, niet onbehandeld blijven.^
Uit het opstel blijkt weer eens hoe nuttig
noodig. het is, dat genees-, natuur- en scheikun
digen samenwerken met plant-, dien- en delf-
stofkundigen op de grensgebieden hunner
wetenschappen. Het krop-vraagstuk biedt ia dit
^TvnVbfr taib»*xe flenJn¥H>jMPgjSEWPtea»
deugdelijke vernis behandelde blikken bussen
bepleit. De bloeiende industrie van verduur*
zanmde levensmiddelen hier te lande heeft
steeds deze aanwijzing opgevolgd. Ten onzent
komen dan ook sedert jaren geen klachten meer
voor, over de aanwezigheid van een als schade*
lijk te beschouwen hoeveelheid tinverbindingen.
Terwijl de vaderlandsche industrie dus ten deze
de "hygiënische eischen in toepassing brengt, is
het ten zeerste wcnschclijk maatregelen te ne*
men tegen den invoer van schadelijke artikeq
len.
Een tweede proces in Londen, betrof de aaifc
wezigheid van niet minder dan 530 milligram
kopersulfaat in doperwten. Ook hier verklaarde
de gerechtelijke geneeskundige, dat zulk een
hoeveelheid koper een chronische maagonge*
steldheid zou veroorzaken. De fabrikant werd
veroordeeld. De verdediger beweerde tever*
geefs, dat het publiek weigerde doperwten zon*
der een „frissche groene kleur" te koopen, en
hij beriep zich op het feit, dat de Fronsche wet
de bijvoeging van een zekere hoeveelheid ko*
persulfaat in doperwten toestaat.
Wij hebben reeds vroeger schertsender wijzd
betoogd, dat personen die op zeer groene erw*
ten gesteld zijn, beter deden zich van een groo*
nen bril te voorzien, dan schadelijke cheml*
caliën in hun organisme op te nemen, doch'
waar de Fransche hygiënisten geen bezwaar,
zien in de aanwezigheid van een zekere hoe*
veelheid koper in groenten, zok het toch zeketl
ten zeerste in het belang der publieke gezond*
heid zijn, indien ook in ons land, deze hoeveel*
heid en ook die van tinverbindingen aan wete
telijke grenzen gebonden zouden worden.
Knoeierijen.
„Voorwaarts" schrijft, voor de juistheid (0
kunnen instaan: van het volgende:
Eenigen tijd geleden besloot de Rotterdam)*
sche gemeenteraad tot verbouwing van de berg*
plaats aan de Spoorstraat tot kantoorgebou*
wen. Dat in die verbouwing van het oude ma*
garijn tot kantoorruimte besloten werd, isl
slechts te danken aan die truc, die van de zijde!
van Plaatselijke Werken gebruikt werd. Vooïl
de verbouwing en de inrichting tot kontoor*
ruimte van het magazijn weid een bcgrooting)
opgemaakt. Het zaakje zou niet minder dan)
27.000 kosten. Men begreep aan PI. W., datj
de Raad in een dergelijk bedrag niet zou toe*
stemmen en ofschoon de begroo tangen van
Plaatselijke Werken beroemd zijn door hun
juistheid, hield men een z.gm. proefaanbeste*
ding. Een der inschrijvers kwam voor den dag
met een bedrag van 13.000. Ofschoon dit be*
drag belangrijk lager was dan de begrooting
van PI. W., durfde men ook dit resultaat vanl
de proefaanbesteding niet in den Raad te bren*
gen.
Gevolg: er werd door den adjunct-directeut!
van PI. W. een begrooting van 10,000 inge*
ddend, ofschoon men wist, dat voor dit bedrag
de verbouwing niet kon geschieden.
Toen de Raad tot de verbouwing besloten!
had, moest men van een aanbesteding niet»
meer hebben. De verbouwing werd ondershands
opgedragen aan een timmerman, die niet op diö
goedkoopste wijze werkte, zoodot een tekorü
van pl.m. 17,0000 zach zichtbaar afteekende^
Doch met dit tekort, waarvan men vooruit wisfy
dat het ontstaan zou, zat men niets verlegen*
Wat was er gemakkelijker, dan voor andere!
posten hout te koopen en te gebruiken voorj
de verbouwing van het magazijn Er werd eert
bon voor hout get eekend, voor ducdalven, meew
stoelen, enz., dat nooit zijn bestemming zou be*
.reiken. Dat quasi voor de haven aangekocht#
hout was echter schrijnwerkershout
Het schrijnwerkershout is verwerkt tot konft
toormeubelen. Het behoeft niet gezegd, dal;,
als men honderd bureaux van één formaat bij!
een timmerfabriek bestelt, deze veel goedkoo*
per zouden zijn, dan wanneer ze stuk voor stuW
worden gemaakt uit hout, dat niet pasklaar is en
dat alle bewerkingen nog ondergaan moet. Do
kantoormeubeltjes, die in de nieuwe kantorert
aan de Spoorstraat moeten komen te staan, rijn
dus vrij peperig, maar 't doet er niet toe, want
het benoodigde hout werd gratis geleverd doo*
de afdeeling Havenwerken I
Hoe is deze knoeierij aan het licht gekomen^
Er bestaan op het Stads timmerhuis 2 adminï*
straties: een bedrijfsadministratie en een, be«
staande uit secretariepersoneel, die alles voo®
den Raad gereed maakt, maar volkomen over*
bodig is. Dat was ook het oordeel van de be^
zudnigïngscommissie, en het hoofd dier edmanS»
stratie, de heer Whitlau, die vreesde weg W
moeten, heeft nu deze zaak uitgebracht, of*
schoon vroeger van rijn bezworen tegen het
beproefde systeem nooit iets gebleken is.
Toen heeft men wethouder De Jong nog bij
den neus genomen, toen hij in het verbouwd<
pand kwam om het tot kontoormeubels vei*
werkte havenhout eens van dichterbij te bezien*
Men had de bureau* enz. n,l. op sluwe wijz#
verstopt.
Toch heeft men eindelijk in dit knoeanesS
moeten ingrijpen. De chef-ingenieur van den aki
gemeenen dienst moet rijn ontslag aanvragen^
terwijl deze ingenieur nota bene benoemd was
om het geknoei tegen te gaan. De chef vand«
hoofdafdeeling I der Havenwerken is 60Q
teruggesteld in salaris, evenals een architect.
De .vereecuging van hoogere ambtenore»
heeft nu een scheidsgerecht aangevraagd, out
de straffen op te schorten. Naar het blad mel<a>
is aan die aanvraag reeds gevolg gegeven,
tot voorzitter van dat sehakjsgereicht: tö 2
c.No)st Trenitó.
