Drijfschalen
Willem Ornetihuizen.iiiwelier
ien bisé 83» t'i feraikt
DE EEMLANDEFT
BUITENLAND.
H.V. ilfiiiidensiaiiEls Credi&tbank
LANBEGRACHT h 4. hiep. 304.
BINNENLAND.
""T'ÉUÏÜIetoïl
ïaimï5PRiis-3^z^:
f 0.05.
PilllS DER ADVERTENTIE»
Naf aars-Mantels
ZIE DE ETALAGES
in gekleurd en irisé.
DE BAZEL 3. DE LORïll
B. N BE WEG
Lanpstraat 39 Tel. 462
iSero ZiSver
Jamlepel
FmiêSepels
Suikerstrooiers
21® jBErgang No. 46
post f 3.—. pet week tmet gratis verzekering
ongelukken) f 0.17°. afzonderlijke nummers
RSFOORTSC
woensdag o September 1922
ji
DIRECTEUR-UITGEVERt J. VALKHOFF. ARNHeMSCh"RPOORTWAL 2 A. POSTREKENING N«. 47910. TEL (NT 813.
van 1-4 regels f 1.05
met Inbegrip van een
bewijsnummer, elke regel meer 0.25, dicnstaanb:c»
duigen en Llcldadlgheidj-adveitentiën voor de helft
der prijs. Voor handel cn bedrijf bestaan zeer
voordccligo bepalinqcn voor het advcriccrcn. licne
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
Politiek Overzicht
jSe derde volkenbondsvergadering is Maandag
iegonnen en men herinnert zich uit de tele-
pammen, dat Edwards, de Ouleonsche ge-
tont te Londen, tot president der vergadering
s gekozen.
De punten van de agenda, waarop zich bo
venal de belangstelling concentreert, zijn het
lot van Oostenrijk, de Oostersche kwestie, de
bescherming der nationale minderheden en de
ontwapening. Wat deze laatste aangelegenheid
oetreft; zal inzonderheid het voorstel van den
3ngelschen gedelegeerde lord Robert Cecil
iet uitgangspunt vormen voor de discussies
omtrent het vraagstuk van de inkrimping der
bewapeningen. Lord Cecil's algemeene princi
pes voor ontwapening zijn Zondag door de ont-
iwapenings-commissie van den Volkenbond aan
genomen. Deze grondbeginselen luiden woorde
lijk
1. Geen plan inzake vermindering van be
wapening kan werkelijk effect sorteeren, wan
neer het niet algemeen is.
2. Gezien de tegenwoordige omstandigheden,
waaronder de wereld leeft, zouden de meeste
regeeringen de verantwoordelijkheid voor de
ernstige reductie der bewapening niet op zich
kunnen nemen, voorzoover zij niet, ter compen
satie, toereikende waarborgen voor de veilig
heid van hun land erlangen.
3. Een dergelijke garantie kan door een al
gemeene defensieve overeenkomst van alle
deelnemende landen worden geboden, die dan
moest verplichten feitelijk onverwijld en over
eenkomstig een vooraf vastgesteld plan elkan
der bijstand te verleenen in het geval, dat één
hunner mocht worden aangevallen. In het geval,
iat een land om redenen van hislorischen, geo-
grafischen of anderen aard in zeer bizondere
mate is blootgesteld aan het gevaar van een
aanval, zullen ondertusschen bizondere maat
regelen te zijner bescherming bij de uitvoering
van het vooraf vastgestelde plan worden ge
troffen.
4. Het spreekt vanzelf, dat het geheel der
voorafgaande resoluties van een reductie der
bewapeningen van den vooraf vastgestelden
grondslag uitgaat en veronderstelt, dat een
krachtig orgaan ter vaststelling van de uitvoe
ring cn handhaving eener dergelijke ontwape
ning in 't leven wordt geroepen.
Tot zoover lord Cecil's principes. In de
commissie, waarin over dit plan reeds in Juli
werd beraadslaagd, heelt lord Robert Cecil
verklaard, dat z.i. van een werkelijke of ern
stige inkrimping der bewapening slechts spra
ke zou kunnen zijn, wanneer deze resoluties
door het geheel van Europeesche staren en zelfs
door die van heel de wereld aangenomen wor
den, Maar aan den anderen kant konden, naar
lord Cecil van gevoelen was, alle landen te-
techt verlangen, dal voor hun veiligheid werd
jngestaan, wanneer zij hun bewapening ver-
fninderden. Verder, verklaarde hij, was dit prin
cipe op Engeland niet in zoo volstrek ten vorm
Van toepassing. Maar de continentale staten
•hadden in allen gevalle het recht ie eischen,
dat hun, wanneer zij ontwapenden, waarbor
gen werden geboden voor hun veiligheid.
Deposito-Re rtfe
een jaar vast 5
zes maanden opzegping 4'/>
een dai 3 'h °u
Lafien met bijbehoorende
trommels te tiuor vanaf f ©>50
per jaar.
Omtrent de algemeene defensieve overeen
komst van alle betrokken landen heeft lord
Robert Cecil als zijn meening te kennen gege
ven, dat zij in overeenstemming moest zijn
met het volkenbondsverdrag en dat zij niet en*
kei in Europa, maar in alle landen der wereld
moest bestaan. Aangezien men evenwel niet
van landen, die aan het ecne einde van de we
reld liggen, kon verlangen, dat zij volkeren
van het andere einde der wereld in geval van
een bedreiging te hulp komen, heeft lord Cecil
de hulpverlcening tot die landen beperkt, die
in hetzelfde werelddeel zijn gelegen. Tenslotte
was het noodzakelijk een orgaan in 't leven te
roepen, dat in geval van een aanval dadelijk de
vastgestelde maatregelen kan treffen.
VOLKENBOND.
De Vergadering von den Bond.
Genève, 5 Sopt. (B. T. A.) De Vergade
ring van den Volkenbond besloot in haar derde
zitting onverwijld over te gaan tot het onder
zoek van het rapport van den Raad teneinde de
werkzaamheden te bespoedigen.
DUITSCMI ANO.
De fusie tusschen onafhonkclijken en meerder-
heidssocinlisten.
Naar de Vorwarts bericht, hebben de besturen
van de beide socialistische partijen beraad
slaagd over een fusie, waarbij omtrent het pro-
grom van actie volkomen eenstemmigheid werd
bereikt. Vóór het volgende partijcongres zal
een partij-program worden opgesteld.
De voedselvoorziening.
Berlijn, 5 Sept. (W. B.) Volgens een be
richt van de Homburger Echo heeft Fehr, rijks
minister van voedselvoorziening, verklaard, dat
er onvoorwaardelijk zou worden vastgehouden
aan een graanbelnsting van 2Y* millioen ton. De
vaststelling der prijzen bleef echter onzeker.
Verder is de conferentie vost besloten het brou
wen van bier van hoog gehalte te beperken.
Men hoopt daardoor ongeveer 26,000 ton gerst
voor de voeding vrij te krijgen.
Uit de mijnindustrie.
Essen, 5 Sèpt. (W, B.) Wegens verzet
van de linksch-radicalen is de invoering van
het op 24 Aug. te Berlijn gesloten overwork-
contract in de mijnindustrie in het Roergebied
in enkele mijnen vertraagd. De hoop bestaat
echter, dat nog in den loop van deze week de
bestaande moeilijkheden uit den weg zullen
worden geruimd. Wegens misverstand omtrent
het loonco tract in de Roer-mijn^ heerschte
er gisting onder het personeel van verschillen
de mijnen. De vertegenwoordigers der mijnwer
kers hebben er, door hun uiteenzettingen van
het looncoiitract in de pers, veel toe bijgedra
gen deze opwinding, die zelfs tot gedeeltelijke
stakingen heeft geleid, te doen kalmecren.
Tegen de brosserijen.
B e r 1 ij n, 5 Sept. (W. B.) Het Pruisische
ministerie van binnen 1 ondschen zaken publiceert
heden een verordening tegen de braspartijen.
Het doel der nieuwe maatregelen is om op de
verteringen in hotels, restaurants, bars, enz.,
die de maximum-grenzen, in de afzonderlijke
plaatsen vast te stellen, overschrijden, een pro
gressieve belasting te leggen. De opbrengst de
zer belasting zal aan een fonds komen, dat be
steed zal worden voor de verzorging met levens
middelen van de onbemiddelde klassen der be
volking.
FRANKRIJK.
HET HERSTEL VAN NOORD-FRANKRIJK.
Hot Stinnesverdrag.
Het verdrag betreflende den wederopbouw van
Noord-Frankrijk, dat Hugo Stinnes onlangs in
een stadje aan den Rijn met de Lubersac, voor
zitter van de Fransche verecnigingen voor den
opbouw, heeft gesloten, is thans te Berlijn door
de Lubersac onderleekend, aldus meldt de Ber-
lijnsche correspondent der N. R. C., die vervolgt:
Het verdrag is geldig voor den duur van de
overeenkomsten van Wiesbaden en Berlijn. Alle
verdragen, die nog in de toekomst tusschen Stin
nes en de Fransche vereenigingen zullen worden
gesloten, zullen met de eischcn van de beide
verdrogen rekening moeten houden. Indien bij
de uitvoering van de verdragen moeilijkheden
mochten voorkomen, zullen de heer Stinnes en
de Lubersac een nieuwe bespreking hebben.
Het verdrag treedt in werking, zoodra de beide
regeeringen er hun goedkeuring aan zullen
hechten. Beweerd wordt, dat de Lubersac ge
zegd heeft, dat de Fransche regceaing haar goed
keuring niet zal weigeren.
De sociaal-democratische persdienst publi
ceert een artikel, waarin aan de regcering de
vraag wordt gesteld of het juist is, dat Stinnes
een overeenkomst heeft gesloten met de Fran
sche vereenigingen voor den opbouw. Verder
wordt gevraagd of het juist is, dat Stinnes voor
bepaalde leveringen een monopolie heeft ver
kregen en dat Stinnes voor zijn verdere bemid
delingen 6 procent gratificatie ontvangt. Ten
slotte wordt aan Stinnes zelf de vraag gesteld
of zijn politieke opvattingen, die tegenwoordig
onder andere door de anti-Fransche Tüglischc
Rundschau worden verdedigd, wel met zijn par
ticuliere zaken te verecnigen zijn.
B e r 1 ij n, 5 Sept. (W. B.) Naar de Zeit ver
neemt met betrekking tot het door Stinnes mot
de Lubersac gesloten verdrag, zullen de Fran
sche gevolmachtigden eerlang voor nieuwe on
derhandelingen uit Frankrijk naar Duitschland
terugkeeren.
Dc Fransche goudvoorraad.
Berlijn, 5 Sept. (N. T. A. Draadloos.).
Volgens een bericht uit Londen zal het tijdens
den oorlog bij de bank te Londen gedeponeer
de gedeelte van den goudvoorraad der Fran
sche bank, ten bedrage van één milliard
958.000 froncs, in den loop van deze week
naar Parijs worden teruggezonden.
16—18 Lanpstraat. Amsrsfoort.
Een zeer groote sorteering
vindt U in ons magazijn.
Albert Thomas, f
Albert Thomas, de leiaer von het Internatio
naal Bureau van der. Arbeid, en gewezen socia
listisch Ftansch Kamerlid, is te Chamonix over
leden, aldus de N. R. Ct.
Roovcrs gearresteerd.
Uit Bordeaux wordt gemeld De politie heeft
in een loods de auto ontdekt, welke gebruikt
werd door de bandieten, die ecnigen tijd geleden
von een ontvanger in de omgeving van Bor
deaux 200.000 frs. rooiden. In verband met
deze vondst werden door de politie cenige per
sonen gearresteerd, die verdacht worden aan
dezen roofd medeplichtig te zijn. Men vond op
hen nog een bedrag van 14.000 frs., afkomstig
van dezen diefstal.
ENGELAND.
Het vükvcrcenigingscongTcs.
Reuters bizondere dienst meldt d.d. gisteren:
Het vakvereenigingscongres heeft met enkele
stemmen tegen een door J. H. Thomas voorge
stelde resolutie aangenomen betreffende de bui-
tenlandsche politiek, die o.a. eischtdefinitieve
regeling van het schadevergoedingsvraagstuk,
terugtrekking van de geallieerde troepen uit het
Rijngebied, grooler verdraagzaamheid van de
zijde van Frankrijk tegenover Duitschland, geen
onderdrukking van de Duitsche industrie, ccn
uitnoodiging aan Duitschland en Rusland om
toe to treden tot den Volkenbond.
Over de werkloosheid sprekend zeide Thomas
dat de ellendige toestand, waarin de arbei
dersklasse verkeerde, kon worden teruggebracht
tot de belofte, die de Britsche regecrlng in 1918
had afgelegd, n.l. dat Duitschland zou worden
gedwongen tot zijn laatste cent te betalen. De
ondervinding bewees, dot niet Duitschland,
maar de Britsche arbeider betaalt. De verdeeld
heid ter Londensche conferentie was het gevolg
van het geloof der Fronschen in de belofte
der Britsche staatslieden.
Het congres besloot het eigendom cn het be
heer van het orbeidersblad do Duily Herald
over te nemen.
RUSLAND.
Dc economische toestand des lands.
B o r 1 ij n, 5 Sept. (N. T. A. Draadloos). De
bladen melden, dot de Russische Sovjet-regee
ring twaalf Fransche bankiers en industrieclen
leeft uitger.oodigd om don economischcn toe-
.tand van Rusland te komen bestudceren.
TURKIJE.
DE STRIJD IN Kl.EIN-AZIE.
Een nieuwe Grieksche opper
bevelhebber.
Athene, 4 Sept. (R.). Generoal Hadjia-
nestes is als generalissimus in Anotolië ver
vangen door generaal Trikocpis cn Doesmanis
is benoemd tot chef van den generalen stof.
Dc terugtocht der Grieken.
Smyrna, 4 Sept. (R.). De Grieksche troe
pen weigeren tegen de Turken stand te hou
den. Men vreest te Smyrna voor ernstige ge
beurtenissen, tenzij dc Engclschen cn do Fran-
schon krachtige maatregelen nemen.
Volgens een bericht uit Angora hebben dc
Grieken bij Eskisjehir bijna 200 kanonnen en
ongeveer T2.000 man verloren.
Athene, 5 Sept. (B. T A.). Het offidecle
Grieksche communiqué meldt, dat het eersto
legerkorps de verbinding met het gros vnn het
leger ten Oosten van Oesjak weer tot stond
heeft gebracht.
Londen, 5 Sept. (N. T. A. Draadloos.).
Hoewel uit Athene wordt bericht, dat de Griek
sche regcering verklaard heeft, dat er geen
sprake kan zijn van een voortzetting der ver
dediging in Klein-Azië, aangezien het leger in
een toestond van volkomen débacle verkeert,
meent de Daily News, dat de ondervinding der
laatste jaren wel heeft geleerd, hoe op een mo
ment dat schijnbaar alles verloren is, een ge
lukkig offensief en dc krijgskans Kon doen kee-
ren. Het blad acht het twijfelachtig, of de Tur
ken, wier strijdmacht betrekkelijk beperkt is
en wier organisalie hun militaire Achilles-heil
is, het voortdurend oprukken over zoo grootcn
afstand, door zoo moeilijk terrein en met steeds
langere communicatielijnen zullen kunnen vol
houden, natuurlijk tenzij de Grieken zelf do
beslissing brengen door den toestond van de
moralisatie, woarin zij verkeeren.
Washington, 5 Sept. (R.) Ter voldoe
ning aan het verzoek van den Amerikaanschen
consul-generaal te Smyrna heeft het departe
ment van marine te Bristol den Amerikaanschen
admiraal te Consto"ntinopel last gegeven tor-
pedobootjogers naar Smyrna te zenden ter be
scherming van leven en goed. Het departement
van marine zegt, dot deze acti geer. bcteekenis
heeft, noch op marine-, noch op politiek ge
bied. Naar verluidt heeft Bristol vier torpedo-
bootjagers tot zijn beschikking.
Londen, 5 Sept. (N. T. A. Draadloos).
Volgens de Tinms tracht de geallieerde hooge
commissaris te Constnnlinopel de vijandelijk
heden te doen eindigen, zonder dat deze be
doeling een onderdeel uitmaakt van een voor
gestelde politieke regeling. Er worden montrc
gelen besproken ter bescherming der christe
lijke minderheden.
Berlijn, 5 Sept. (N. T. A. Draadloos).
De Evening Standard te Londen meldt, dot de
Grieksche regeering de geallieerden heeft ver
zocht een wapenstilstand met de Turken te be
werken. Volgons het7clfdo blad is Venizelos uit-
genoodigd naar Athene te komen. Verschei
dene Grieksche binden eischen het aftreden der
legeering.
De Staatscourant vnn 5 Sept. bevat o.a,
do volgende Kon. besluiten:
do kapitein K. F. L. Bosch van het 9e reg.
inf. ter zake van tijdelijke ongesteldheid op
non-octiviteit gesteld;
benoemd tot commandant der v sting Hol
land de gcneronl-mojoor C. van Tuinen van
den grootcn staf, tijdelijk commandant der
Nieuwe 1 io 1 iWaterlinie, zulks onder clijktij-
digo eervolle ontheffing uit zijn tegenwoordige
functip
benoemd tot leernar aan de R. H. B. S, te
Dragten J. C. Muller, dr. F. Blauwkuip, II. D.
Vecnstro, K. von Aken, alen thans tijdelijk;
op verzoek eervol ontslag als leernar aan
de R. H. B. S. te Middelburg H. Snijders;
benoemd tot onderwijzer non de Rijkskweek
school voor onderwijzers te Middelburg C. J
Bokker, aldaar;
toegekend de bronzen ecrc-mednille der
Granje-Nassouorde aan mei. M. J. Lomeijn,
dienstbode bij mevr. de douairière C, J. J. A.
van Teijlingen, geboren von der Mieden te
Oostkapelle;
op verzoek eervol ontslagen als burgemeester
van Rucplen Vorenseinde A. Mol; als idem
te Alphen a. d. Rijn met dankbetuiging voor
do langdurige cn goede diensten C. W. C. Th.
Visser;
op verzoek eervol ontslagen nis vice-consul
te Dairen (Japan) R. van Alberdu cn de waar
noming van het vicc-consulaot opgedragen aan
P. C. Nichols;
benoemd tot vice-consul te Potchefstioom
buiten bezwaar der schatkist J. M. Pons;
te Fnduz is ccn consulaat der Nederlanden
opgericht voor het vorstendom Liechtenstein
en tot consul aldaar benoemd buiten bezwaar
der schatkist L. Osneh
aan mr. G. van Slooten Azn., op zijn ver*
zoek, eervol ontslag verleend uit zijne betrek
king van rcchter-ploatsvervanger in do arron
dissementsrechtbank te 's-Grnvenhnge en be
noemd tof president-plaatsvervanger van den
krijgsraad voor de landmacht te 's-Grovenhogo
mr. G. van Slooten Azn., raadsheer in het ge
rechtshof aldoor;
tijdelijk benoemd aan de Rijkshoogcreburger*
school te Winterswijk, tot leerares mejuffrou
wen O. Janssen, J. G. Bredcnoord en E. A. E.
M. Westerbocn Schmidt, cn tot lecroar dr. L. W.
R. von Deventer, II. J. A. Pompc von Meerder-
voort cn W. F. A. Loomon, allen tijdelijk werk
zaam non die school
tijdelijk benoemd tot lecraar aan dc Rijks-
hoogcrcburgerschool te Alkmoor. J. Mossel,
P. Clerk, A. H. P. Bluouw en W. L. M. E.
van Leeuwen, allen tijdelijk lceioor non die
school, S. dc Jong, te Amsterdam, cn E. van
Meir
tijdelijk benoemd aan de Rijkshoogcrcburgcr»
school te Almelo tot leernar E. C. F. ten Hao^
cn tot lecrores mejuffrouw mr. H. G. Veth, bei
den tijdelijk werkzaam aan die school
tijdelijk benoemd tot leeraar aan dc Rijkshoo-
gereburgerschool te Venlo C. W. Pope cn B
Beltjcns, en tot leernres mcj. A. Vergouw, allen
tijdelijk werkzaam aan die school
tijdelijk benoemd tot leernar oan de Rijkshoo-
gereburgerschool tc Assen J. Petersen, J. M. A
Kroes cn S. F. van Hasselt, allen tijdelijk leeraar
oan die school
tijdelijk benoemd tot leernres oan de Rijks-
hoogerehuigerschool te Neuzen mejuffrouw S
P. van Houte, tijdelijk leerares oan die school;
tijdelijk benoemd lot leeraar aan de Rijks-
hoogereburgcrschool te Assen W. Mantel, tc
Delft
tijdelijk benoemd oan dc Rijkshoogercburger-
school te Meppol, tot leeraar A. de Boer en J.
J. Loopstra, cn tot leerares mejuffrouw E. E. A.
Wolff, allen tijdelijk werkzaam nan die school;
benoemd tot leernar nnn de Middelbare Ko
loniale Landbouwschool 1c Deventer G. Aergelo
cn A. Glastra vnn Loon, beiden aldaar en J-
J. van Eupen, te Nijmegen.
DE KONINKf ÏJKO FAMILIE NAAR
SCANDINAVIË.
Onder zeer veel belangstelling van het publiek
vertrokken Muondagmiddog te 4.48 H M. de
Koningin, 2. K. H. Prins Hendrik en ris-
Ook v/as er nog een kleiner schakelbord als de
bovengenoemde en een zware inductieklos,die
beiden deel uitmaakten van de z.g. noodinrichting
waarmee in eventueele noodgevallen, ols de
scheepsdynamo geen stroom meer-kan leveren,
toch nog, zij het dan ook over betrekkelijk kor-
tn afstand 60 zeemijlen) verbinding kon on
derhoud n worden. De krachtbron voor deze
noodinsteïlatie bestond uit een sterke accumu-
lü'corenbnUerij en we moesten even opstaan en
kussen en houten bovenbedekking van de sofa
optillen om ook deze te kunnen bezichtigen.
Daarna kwamen de ontvangtoestellen aan de
'beurt, een mooie kristaldetector en een zeer mo-
.derne lampontvanger, welke laatste slechts
dienst deed voor de ontvangst op langen af
stond, het nemen van de radiopersberienten en
ander* ongedempte signalen van groote wereld
stations. Deze twee ontvangapparaten, waarvan
ons het gebruik der vele alstemmingsknoppen
/ien irlijcontacten zoo beknopt doch duidelijk
mogelijk werd gewezen, waren evenals de sein-
sleutel op de werktafel bevestigd, welke echter
nog genoeg plaats bood voor een aardige
bureaulamp en het benoodigde schrijfgereed
schap. Alles zag er keurig onderhouden uit en
aan do wanden hingen een kantoorkalender,
eenige reklameplaten van radio-maatschappijen
en aankondigingsborden vc-or jodioverbindingen
Een kastje voor papieren en boekwerken en ver
schillende laden onder de werktafel boden plaats
genoeg voor de vele paperassen, die voor de uil
oefening van den dienst noodig zijn. Op onze
verschillende vragen v/ant de Amerikaan
moest van alles de finesses weten antwoord
de de marconist met de meeste welwillendheid.
Zoo vernamen wij, dat het toestel tot één der
nieuwste types behoorde, een z.g. 5 K.W. N.S.F.,
gefabriceerd door de Nederlandsche seintoestel-
lenfabriek te Hilversum. Deze firma heeft het
recht van de patenten der Marconi maatschappij
gebruik te maken, doch bracht aan haar toestel
len ook vele verbeteringen van het bekende
Duitsche Telefunkensysteem aan. Met een
5 K.W. was 'net mogelijk overdag over een af
stand van 500 zeemijlen verbinding tot stand
te brengen; terwijl men 's nachts soms wel
1000 zeemijlen kon halen. Het is misschien wel
Ier plaatse even op te merken, dat zoowel voor
het radiotelegrafisch zenden als ontvangen, de
nacht den meest geschikten tijd is. Wanneer de
2CD onder is haalt men mees? veel langere af
standen dan overdag; dit schijnt zijn oorzaak te
vinden in het feit, dat de zonnestralen eenigs-
zins absorbeerend werken op de uitgezonden
ethertrillingen. Hoewel met de ontvangst op
kristal ook zeer goede resultaten bereikt wei
den, vertelde de radioman ons, dat de afstand
waarover goede ontvangst voor.,1 des nachts
mogei'ik was door middel \an de nloFipontv^ngei
eenvoudig Lenoorae tol de onbegicnsde moge
lijkheden. Over het algemeen hangt de «fsland.
waarover men ontvangen kan echter veel of van
de sterkte van het seinende station en bovendien
van de gesteldheid der atmosfeerdus van het
feit of er zich til of géén atmosferische storin
gen in meer of mindere mate vóó doen. Over
één en ander zal ik echter niet verder uitweiden
en ook de technische details der draadlooze te
legrafie niet verder aanroeren. De lezer begrijpt
wel, dal dit niet het doel ven dit artikel is en
mogelijke nieuwsgierigen verwijs ik naar de vele
brochures en leerboeken, die over dit onderwerp
geschreven zijn.
We bezichtigen de slaaph-vl met rwee cou
chettes, waschtofels, sofa, enz., die zeer geriefe
lijk evenals een passagiershut voor de huisves
ting van twee personen was ingericht. Door het
aanbrengen van aardige fnn.il'«sioto s, een paar
Engelsche gravures en andere kleinigheden had
den de bewoners de betrekkelijk kleine ruim ie
zeer smaakvol in een gezellig woon- en slaap
vertrekje omgetooverd. Toen we weer in de
werkhut gezeten waren, vroeg de Amerikaan
eenige inlichtingen betreffende het leven en het
al of niet drukke van den dienst voor een mar
conist, Ook hierover vertelde onze „wireless
operator" met do meeste welwillendheid alles
wat we weten wilden.
„Daar wij, zooals op de meeste groote pas
sagiersschepen, hier onafgebroken dienst heb
ben", zeide hij, „is er vrij wat werk te doen.
Wij zijn hier met twee man, mijn assistent
slaapt nu, straks komt hij op wacht en van
avond laat zit ik weer tot ongeveef één uur
'sncchts. We regelen dat zoo onder ons. Ik
neem mees', de uren, waarop het met seinen en
ontvangen hel drukst is; mijn assistent heeft de
meec kalme uren, maar corgi dan ook tevens
voor het onderhoud van d? toestellen. VNacMs
nemen we de diverse persberichten cp, d'e
'snciger.j aan de pasrr.gicrr gepubliceerd wor
den. Verder nemen we verschillende weerberich
ten en tijdseinen op, die onmiddellijk na ont
vangst door middel vnn de spreekbuis naar de
commandobrug worden overgebracht. Op den
Atlantischen Oceaan heeft men niet zoo heel
veel telegrammen, alleen soms van of vóór pas-
socrende schepen. Dichter bij de Ameriknonsche
kust cn vooral in het Engelsche Kanaal is er
soms heel wat te seinen want behalve de ka
pitein komen er veel passagiers aan het loket
en vooral even vóór aankomst in een haven
heeft men de honden vol. Er is dan zeer veel
verkeer, zooals we dat noemen en bovendien een
massa schrijfwerk met het inschrijven der ver
schillende berichten, het uitrekenen der tarieven
en het afsluiten vnn diverse papieren. Want bij
aankomst te Rotterdam moet alles kloppen en de
kas en nl het andere worden overgedragen nnn
ortze maatschappij. Doortegenover staat echter,
dat wii een erg vrij leven oan boord hebben.
We genieten voeding, inwoning en bediening
overeenkomstig den rang van andere scheeps
officieren, hoewel we in dienst zijn bij de Ne
derlandsche Tclegraafmaa.'schnppij Radio-Hol
land, die de toestellen met de telegrafisten bij
contract verhuurt aan de verschillende scheep
vaartmaatschappijen. Zoools u ziet, dragen wij
don ook een eigen uniform met andere uitmon
stering als de overige scheepsofficieren. Ook
ons traktement genieten we von genoemde radio-
maatschappij, maar hoewel deze onze eigenlijke
chef is, staan wij en onze dienst natuurlijk even
als ieder opvarende, gedurende den tijd, dot wij
aan boord zijn, onder het gezag van den ver
antwoordelijken scheepsgezagvoerder."
„Tegenwoordig zijn er zeker maar weinig
schepen, die geen draadlooze aan boord heb-
bor. vrceg ik dc-n marconist.
„Uitgezonderd de visschersvloot en enkele
i heel ieine vrachtbooties, heeft bijna alles ra
dio", woorddo hij. „Vroeger heb ik ook veel
1 rf.;7»n vrnrhtschcpen gedaan en over het Al
gemeen heeft men daar nis marconist een ech»
heercnleventje. De toestellen zijn van mindet
energie ols het apparaat, dat u hier ziel, moor
ook met een 2 K.W. of met toestellen van het
oude Marconitype bereikt men soms heel aar
dige resultaten. Daar cr weinig of geen passa
giers oan boord zijn, heeft men natuurlijk maar
weinig telegrammen en heel wat minder werk
als op de groote oceaanstoomers. Bovendien is
men er alleen en heeft slechts ach', uur per el-
maal wacht. De wachturen voor schepen met
één telegrafist zijn zoo goed ols internn'ionoal
vastgesteld dos weet men op andere schepen
weer wanneer een dergelijke vrachtboot met
succes kan opgeroepen worden. Wel is op klei
nere schepen de voeding niet zoo overdadig als
op onze passogiersbooten, maar andere dingen
zoonis de omgang der opvarenden onder elkan
der weer des te gezelliger. Als marconist heeft
men er bovendien veel tijd voor eigen studie of
liefhebberijen cn men kan in dc verschillende
biritenlondsche havensteden veel interessants
zien en zich goed omuseeren."
„Hoort u nu wel eens S O S V' vroeg do
Amerikaan naief.
„Gelukkig slech's sporadisch tegenwoordig",
was het antwoord. „In de oorlogsjaren kwam
het noodteeken nog al eens voor, doch dikwijl?
was men dan te ver of om hulp te bieden. Zeil
hoop ik maar nooit, het nog eens te moeien
seinen," voegde hij er glimlachend oan toe.
De radioman Het ons nog even meeluisteren.
Hij schakelde een tweeden telefoon voor ons in
en we zetfen dien om de beurt op. Landsend
Radio en Ouessant T. S. F. waren zeer duide
lijk te hooren. Ze schenen telegrammen te ver
werken voor één of onder passagiersschip. Op
den achtergrond hoorde men zwakkere teekens
van Havre T. S. F., Ostendq^Radio en anderen
Zoowel uit zijn buitengewoon duidelijke uit
van de technische bijzonderheden def
