DE EEMLANDER"
BUITENLAND.
FEUILLETON.
In den taalstroom
FSiJS DER ACVERIENTI^
Politiek Overzicht
Hotel „SVIonopote".
Varkenscótelet, Andijvie.
't LAANTJE 3.
site «raargang No. 89
It-
jSc; poit I 3.--, pet week (met untie rereekering
Wgto ongelukken) f 0.17°. aiznndcrlyko nummers
0*05,
AMERSFOORTSC!
Vrijdag 13 October 1922
DIRECTEUR-UITGEVER! J. VALKHOFF.
BUREAU:
ARNHEMSCHE POORTWAL 2A.
POSTREKENING N°. 47910. TEL INT. 513.
van 1 1 rcge't f 1.05
met inbegrip van eci^
bewijsnummer, elke regel meer 0.25, diensfaanb e»
dintjen en Licfdadigheids-advcitentiên voor de helft
der prijs. Voor bandci cn bedrijf beslaan zeer
voordccligc bepalingen voor het advcrtccrcn. licno
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
Men herinnert zich, dat op 21 Sept. een on-
nerhoud heeft plaats gehad tusschen een uit
jdertig leden bestaande delegatie van den alge-
pioenen raad van het vakvercenigingscongres
fen Lloyd George, alsmede andere leden der re-
peering over de Oostersche politiek van het
Cabinet. In zijn antwoorden op de uiteenzettin
gen der arbeidersleiders, legde Lloyd George
Telkens weer er den nadruk op, dot de regee
ring niet een oórlogspolitiek voerde. Wanneer
pi krachtige maatregelen had genomen, dan
&ras zulks geschied, omdat zij er vast van over
tuigd was, dat het gevolg ervan zou zijn, dat
een conflict werd voorkomen. De regeering had
nooit den Grieken ook maar een stuiver betaald
en had hen evenmin met wapenen gesteund. De
regeering had aan Balfour geseind elk voorstel,
iiüt de medewerking van den Volkenbond be
trof, den steun der Engelschen deelachtig te
doen worden. De weigering om de kwestie naar
den Volkenbond te verwijzen, was van andere
^egeeringen gekomen.
Over de vrijheid der zeeëngten verklaarde de
©erste minister: Hoe kon Engeland stappen
doen, die Turkije in dezelfde positie plaatste
als voor den oorlog, zoodat het de zeeëngten
voor Engeland kon afsluiten, Roemenië en Rus
land worgen en heel den handel in de Zwarte
Zee belemmeren
Toen Ben Tillett vroeg, wat de vrijheid der
?eeengten beteekende, antwoordde Lloyd
George: De vrijheid der zeeengten beteekent,
dat zij precies als elke onderè internationale
Waterweg moeten zijn: dat het vrij moet zijn
voor de vaartuigen van elke natie om heen en
terug naar de Zwarte Zee te varen en dat men
te dezen aanzien garanties heeft, niet alleen
bestaande, in de toezeggingen van de Turken,
maar waarborgen van den Volkenbond.
Ben Tillett vroeg hierop: Beteekent dit *er-
sterkingen in handen van een internationale
jOorpoiatie
Lloyd George gaf ten antwoord: Dat zou die
Corporatie zelf moeten uitmaken; wonneer zij
het noodzukelijk zou achten ze te versterken om
de vrijheid te waarborgen, dan zou de Volken
bond daarover beslissen. De beslissing hierom
trent is niet onze zaak.
Ben Tillett vroeg verder: Zal in geval van een
Oorlog geenerlei inmenging in de neutraliteit
plauts hebben
Lloyd George antwoordde: Neen.
Ben Tillett vroeg: Van de zijde van geen en-
iele natie
Lloyd George antwoordde: Neen, van de zij
de van geen enkele natie: noch van onzen
kant noch van den kant van welke natie ook;
onders zou het geen internationalisatie van de
aeeengten zijn.
Ben 'iillett informeerde naar den aard der in
ternationale controle. Zouden b.v. de Roemenen,
ftouden de Russen, zouden de Turken, zouden
Oogenen, die direct bij de Dordanellen geïnteres
seerd zijn, een stem hebben
Lloyd George antwoordde: Stellig. Wij zijn
Cr ten zeerste voor geweest, dat ook de Roe
menen mede worden ontboden, omdat zij be
langhebbenden zijn. Wat de Russen aangaat, is
5dit een zaak der conferentie, die later tusschen
de partijen plaats zal hebben; m. i. wordt zij
waarschijnlijk in handen van den Volkenbond
gesteld en waarschijnlijk zal de Volkenbond
moeten overwegen, hoe de bewaking moet wor
den samengesteld.
Ben Tillett vroeg: Zoudt U bereid zijn de Rus
sen te begunstigen
Op deze vraag gaf eerst Chamberlain ant
woord, die verklaarde: „Ik ben van gevoelen,
dot het moeilijk is voor een regeering, die on
derhandelingen met een groot aantel mogend-
beden moet voeren, een dergelijke vraag te be
antwoorden. M. i. kan men niet van ons verlan
gen, dat wij ons binden of op het oogenblik te
Zeer in bizonderheden te treden. De verzeke
ring, die wij volkomen oprecht geven, is, dat wij
een krachtige internationale controle moeten
hebben, die niet gunstiger voor ons is dan voor
ene1 ere mogendheden."
Lloyd George voegde hieraan toe: Ik behoef
er nauwlijks op te wijzen, dat, vergeleken met
alle andere mogendheden der wereld, onze hou
ding ten opzichte van Rusland niet de minst
welwillende is.
Tot zoover geven wij beknopt het onderhoud
weer, dat tusschen de Britsche regeering en de
arbeidersleiders werd gevoerd inzake de hou
ding van Groot-Brittannië met betrekking tot
de crisis in het nabije Oosten. Het feit reeds,
dat het onderhoud werd aangevraagd en verder
de aard der vragen, wijzen rgeds voldoende uit,
dat in de Britsche arbeiderskringen algemcene
twijfel was gerezen, of die Britsche regeerings-
politiek ten opzichte van het nabije Oosten wel
op den vrede was gericht. Positiever uitgedrukt:
Lloyd George en zim geestverwanten werd zelfs
hier en daar openlijk voor de voeten geworpen
oorlogsmokers te zijn. De waarschuwingen aan
hgt adres van Lloyd George en de zijnen om
hot land niet wederom in een oorlog te storten,
kwamen echter niet slechts van orbeiderszijde.
Trouwens in heel de binnenlondsche politiek
van Engeland is groote beroering gekomen:
het prestige van Lloyd George, al heeft hij
zooals wij zagen tegenover de arbeiders zijn
houding trachten te rechtvaardigen, heeft door de
overwinning der Turken en de debacle der Grie
ken een geduchten knauw gekregen. De coalitie,
«lie toch al niet te soliede is en waarop noch
tans do positie van den Britschen premier is
gebaseerd, is zeer aan het wankelen geraakt.
Hierbij komt nog, dat het Engelsche parlement
geen lang leven meer is beschoren. Voor de re
geering blijft er dus bizonder weinig tijd over
om de nieuwe verkiezingen uit te schrijven op
een voor haar gunstig tijdstip. Gegeven nu het
feit, dat Lloyd George cr stellig ten zeerste op
is gebrand leider der regeering te blijven, is het
voor hem, uit zelfbehoud, noodzakelijk, dat hij
spoedig cn krachtig zich verweert tegen de
aanvallen, die hij de laatste dagen in steeds
toenemende mate heeft te verduren, sinds de
Grieksche debacle aanleiding gaf voor vele cn
felle attaques op de politiek van den premier.
Zijn tegenaanvallen kan men dan ook zeer spoe-
dig-verwochten en een groote rede te Manches
ter staat reeds op het programma.
Coalitie-verkiezingen als in den overwinnings-
winter van 1918 zal hij bezwuarlijk meer op
touw kunnen zetten. De conservatieven voelen
er bedioefd weinig meer voor één lijn te trek
ken met de liberalen. Een Lloyd George als pre
mier zijn ze volkomen beu; noch met Lloyd
George's politiek ten opzichte van Griekenland,
noch die ten opzichte van Frankrijk en Ier
land konden zij zich vcreenigen. Ook de arbei
derspartij wil van Lloyd George evenmin iels
weten als van een samengaan met de liberalen
om een nieuwe coalitie te vormen. In den ver
volge zal Lloyd George dus alleen kunnen
steunen op de liberalen; het komt er dus voor
den eersten minister op aan met man en macht
in het korte tijdsbestek voor de verkiezingen
zich den meest uitgebreiden steun der liberalen
te verzekeren. Er zijn nu reeds teekenen, die er
op wijzen, dat Lloyd George zal visschen naar
den gunst der arbeiders enPzal trachten ze weg
te lokken van de socialistisch geörienteerde La
bour Party. Dat zal nochtans een heel karwei
zijn; maar mocht dit lukken, dan is de zege -der
liberalen zeker. In het tegenovergestelde geval
zullen de stemmen van onderscheidenlijk con
servatieven, liberalen cn arbeiders waarschijn
lijk tegen elkaar opwegen. Men ziet dus, dat
Engeland eerlang buiten kijf een felle verkie
zingscampagne tegemoet gaat en Lloyd George
al zijn krachten heeft in te spannen cn al zijn
handigheid aan te wenden om in het zadel te
blijven.
DUITSCHLAND.
Wirlh te Berlijn teruggekeerd.
De rijkskanselier is volgens een Duitsch ra
diogram gisteren weer te Berlijn aangekomen.
Tegen de speculatie in buitenlandsche
betaalmiddelen.
Berlijn, T 2 Oct. (W. B.) Een morgen in
werking tredende verordening van den rijkspre
sident tegen de speculatie in buitenlandsche be
talingsmiddelen verbiedt op grond van art. 48
der Duitsche grondwet de betaling in buiten
landsche valuta bij binncnlandsche transacties,
alsmede bij verkoopen in den detailhandel de
prijsbepaling in buitenlandsche valuta.
Berlijn, T2 Oct. (N. T. A. Draadloos).
De rijkspresident heeft een verordening uitge
vaardigd tegen de uitwassen der wisselspecula
tie en van 13 Oct. af de betaling in buitenland
sche valuta verboden. Reeds bestaande derge
lijke overeenkomsten worden voor nietig ver-
klaard. De aankoop van buitenlandsche valuta is
alleen na goedkeuring geoorloofd.
Een verdere beschermingsmaatregel is de be
perking van den wisselhendel en de oprichting
daarvoor van oen controlekantoor. Op overtre
ding van deze verordening staat een gevange
nisstraf tot drie jaar en een geldboete tot bet
tienvoudige der transact!^.
Geen bewegelijke loonschaul voor de
rijksbeambten.
Naar de Neue Berliner,'Mittagszeitung meldt,
heeft de rijksregeering hgt voorstel inzake de
invoering van een bewegèlijke loonschool voor
de rijksbeambten verworpen, daar de econo
mische gevolgen onafzienbaar en de proctischo
moeilijkheden te groot zouden zijn.
De prijs van het dislributiegroan.
Berlijn,120ct. (W. B.) De Rijksraad nam
heden zonder discussie met 47 tegen 13 stem
men het voorstel aan om den prijs van het
eerste derde gedeelte van het distributiegraan
aanzienlijk te verhoogen. O. a. wordt de prijs
van een ton rogge van 6900 op 20.500 mark
gebracht. De overige prijzen worden dienover
eenkomstig verhoogd. Do prijsberekening wordt
gebaseerd op de indexc«»fers. De distributieprijs
zal ondanks de verhooging nog slechts deel
van den prijs op de vrije markt vnn 10 Oct. be
dragen.
Duitsche krijgsgevangenen in Frankrijk.
Ber lijn, 12 Oct. (N. T. A. Draadloos). Van
de Duitsche krijgsgevangenen, waarvan er nog
27 te Toulon, zijn weer 8 vrijgelaten. Er blij
ven-er nu nog altijd 19 in Frankrijk.
HET PROCES-SMEETS.
Een staking vun rechters.
Keulen,12 Oct. (W. B.) Ingevolge het be
sluit von de Rijnland-commissie, krachtens
welke de separatistenleider Joseph Smeets de
door de rechtbank opgelegde straf niet behoeft
te ondergaon, hebben de leden vnn het kanton
gerecht en van de strafkamer heden alle zittin
gen van 9 tot 10 uut uitgesteld, daar zij dat be
sluit als rechtsverkrachting beschouwen, die een
zeer ernstig verwijt tegen de rechters inhoudt.
DE MOORDZAAK-RATHENAIL
B e r 1 ij n, 1 2 Oct. (N. T. A. Draadloos). In
het Rathenou-proces te Leipzig' heeft, onmid
dellijk voor het pleidooi van zijn verdediger, de
voornaamste beklaagde Ernst Werner Techow
na een dringende toespraak van den president
de bekentenis afgelegd, dat hij tot den moord
had moeten meewerken, daar hij anders door
zijn superieur^ Kern, die duormee ook dreigde,
zou zijn doodgeschoten.
Leipzig, 12 Oct. (W. B.). Aangaande het
pleidooi is nog mee te deelen, dat de advocaat
van Ernst Werner Techow o.a. verklaarde, dat
de moord niet aan de Duitsch-nationale volks
partij geweten mocht worden, evenmin aan den
Jugendbund. Al c^eze vercenigingen hebben don
wettelijken weg gevolgd. De organisatie C. was
na den moord op Erzberger uiteengejaagd, door
dat maanden achtereen haar leiders werden ge
arresteerd. Techow was slechts als een bedien
de te beschouwen. Zijn broeder was er zich
niet bewust van wat hij deedbewust had hij
niet meegewerkt aan den moord. De verdediger
verzocht voor Hans Gert Techow vrijspraak.
Ernst Werner Techow was ook niet schuldig
aan medeplichtigheid.
D.d. gisteren wotol uit Berlijn aan het Hbl.
gemeld
Met een opgewonden tooneel begon de hui
dige zitting vnn het Rathenau-proces
De voorzitter bracht de mogelijkheid ter
sprake, dat Ernst Werner Teohow niet zelf een
der daders was bij den aanslag, doch slechts
als een medeplichtige moet worden beschouwd.
Hij kwam teiug op de vraag, die hij bij" het be
gin van het proces tot Techow had gericht
„Hebt ge onder dwang gehandeld, toen ge lift
besluit ncomt de auto te besturen?" Techow ant
woordde destijds met „neen". Hij wees daar
mee dc hond terug, die bereid scheen te zijn
om hem ten minste hét leven te redden.
Thans, nu hij zweeft tusschen leven en dood.
werd die vraag hem nogmaals gesteld. Techow,
die heden 21 jaar werd, ontkende opnieuw cn
eerst na een ernstige toespraak van den voor
zitter, die er bij hem op aandrong, oan zich
zelf. aan zijn familie en oan zijn moedor te
denkch, besloot Techow het tot dusver door
hcni ingenomen slandpunt om te zwijgen, ten
einde Kern niet in een ongunstig licht te stellen,
te verlaten cn met tranen in de oog-en ver
klaarde hij „Ik heb onder verschrikkelijken
dwang gehandeld cn uit vrees voor mijn leven,
want Kern zeidc mij den avond vóór den moord
op dreigenden loon,.Als je niet meedoet,
schiet ik je dood Bij dit dreigement van Kern
was alleen hij zelf en de andere moordenaar
Fischer aanwezig.
Deze bekentenis van Techow op het laatste
oogenblik veroorzaakt aon de tafel der rechters
even groote beweging als bij de verdedigers
cn de toehooi ders.
In de zaal krijg: de bekentenis nog een bizon-
dere beteekenis. G»steien is nan het gerechts
hof het resultaat van het chemische onderzoek
der non Gün'.her gezonden pralines medege
deeld. Geconstateerd is, dat aan de pralines
arsenicum is toegediend. Sommige stukjes in
d<j beide pakketten bevatten een grootere dosis
van het vergift dan andere en zoo wordt ver
klaard, dat dc uilwerking verschillend was. Het
ligt voor dc hand, dat de afzender, die het pak
ket aan Günlhcr toestuurde, er op rekende, dat
deze het alleen voer zich zou houden cn aldus
den dood zou vinden.
Het requisitoii van den „Oberreichsanwolt"
heeft de stemming op de beklaagdenbanken
sterk beinvlocd. Er wordt niet meer geglim
lacht en gefluisterd. De jongelieden zitten stiJ
en gedrukt neer.
Heden begonnen de pleidooien.
De verdediger vnn Techow, „Justizrat" Hahn,
wees er op, da' geconstateerd was, dot rcchts-
staande groepen, met name de organisatie C.,
niet bij den moord betrokken waren. Deze wus
de daad van een onrijp polilicus. Niemand heeft
ontkend, dot Ra*he.nau het beste voor het Duit
sche vaderland heeft gewild. y
Dc tweede verdediger van Techow, de advo
caat Suck, begon met de aansporing tot het ge
recht om niet von den bodem van het recht of
te wijken. Ook hij verdedigde de organisatie C.,
die, naar hij "zeide, voor de republiek heeft ge
streden. Hij besprak de bijzonderheden van het
gebeurde. Techow was wel een helper, maar
niet een der daders.
De advocaat LitVebrunnen, de derde verdedi
ger, bespreekt dc rechtsgronden.
Na ccn pauze kreeg de advocaat Gollnick, de
verdediger vun Günlher, het woord. Hij trachtte
te wijzen, dat Günlher slechts medeplichtig was
aan doodslag.
Als een rhetorisc'n talent ontpopte zich advo
caat Pohl, die v. Salomon verdedigde. Hij deel
de mede, dot Sn'omon had kunnen vluchten,
indien hij hod gewild. In den trein werd hij door
twee personen bewaakt, die echter in slaap wa
ren gevallen en luiJ hadden gesnorkt. Toen de
trein aan een klein station stopte had hij een
oogenblik met zich zelf overlegd, of hij de
vlucht zou nemen, moor in het bewustzijn van
zijn onschuld was hij blijven zitten.
Het proccs-Fechenbnch.
Münchcn, 12 Oct. (W. B.). In het proces-
Fecnenbach veiklaarde de deskundige Thimmè,
directeur van de bibliotheek van den Pruisischen
Landdag, dot het Rotterdamsche bureau een in
lichtingenbureau voor een vreemde mogendheid
was. Den leider van het bureau hield de des
kundige voor een strooman, de eigenlijke leider
"was buiten kijf een Duitscher, die zich aan een
vreemde mogendheid verkocht. De berichten
van Lembke waren van den aanvang af „Terta-
rennachrichten", die von Fcchcnbnch doolg
levendig gekleurd en overdreven, op verschei*
den plaatsen legen. beter weten in onjuist
Tliimme geloofde, dat Eisner zijn vcrvalschiiw
gen van officieole stukken bewust pleegde.
Zekere berichten van Fochenbach waren eer be»"'
vorderlijk dan schadelijk voor het rijksbelang
geweest. Enkele berichten konden echter ge< I
voorlijk worden. Dr. Gorges had in het alge<
meen in pro-Duitscnen zin gehandeld. Voor c'o
houding van Fcchenbach had in de eerste plaats
de strijd voor do rijkseenheid den doorslag ge-
geven. Hij had op de regeering druk uitgc*
oefend inzake cle kwestie der schadevergoedin
gen. Het getuigenverhoor werd heden gesloten.
In de namiddagzitfng besprak d ambtenaar
van het O. M. in de eerste plaats de publicotio
von het zoogenaamde oorlogsmemorandium van'
Erzberger door Fcchenbach. Hij zeide, dot do
schuld van Fcchenbach hierin log, riet hij aan
een vreemde regeering het bewijs in honden gaf,
dat het onnexionistischc memorandum inderdaad
bestond. Het moest den vijand tct de conclu io
brengen, da' ook het Duitsche volk cq zijn ver-
tegcriwoordigers ccn veroveringsoorlog gewild
hodden.
Ten aanzien van het telegram van Rilter (den
toenmohVcn B. --.schcn gemnt bij het Vaticaon)
merkte het O. M. op, dot Fcchenbach zich et
vnn bewust was, dat dc publicatie geschikt wal
om de belangen van Dirtschlnnd te benadeelt*n.
In zijn berichten can Gorges heeft Fechenbach'
de rijksregeering en*de Bcierschc regeering
volsch beticht. Ook tegen Lerobk^ en Gnrgns
hield het O. M. de nnnklocht staande.
Ten oopzien yen de strafmaat zette liet O. M.
uiteen, dat Fcchenbach in do zank-Pnyot (don
corespondent van het Journal de Genève) land
verraad had gepleegd, toen Duitsch land in do
grootste ellende terneer laer. Geë srht v/erd der*
halve voor deze zank 15 jaar tuchthuisstraf.
Ook in het g vnl-Gurgas had niet het welzijn
van het vaderland, monr het partijbelang bij hem
den doorslag gegeven Voor deze poging tot
Jandverrnad was de eisch 12 jaar tuchthuisstraf
en beide straffen spmengenomen 15 jaar en daar
hij ook door winstbejag was geleid, 10 jaar eer
verlies.
Lembke had als vertegenwoordiger vnn een
officieus Duitsch blad (dc Deutsche Allgemeine
Zcitung) tegen een Judasloon een gevaarlijk®
bedrijvigheid ontplooid. Tegen hem eischtc/h t
O. M. 14 jaar tuchthuistraf cn ontzegging der
burgerlijke eererechten voor lien jear.
Dr. Gorgas, de Poolsche spicn, misbruikte do
Duitsche goslvriireid om Duitschlond aan zijn
vijonden te verraden. De hocg .le tuchthuisstraf
von 15 jaar cn 10 jaar eerverlies is voor Gnrgas
nog te weinig.
Ontslag van telefonistes.
Naar de B. Z. am Mittag verneemt, heeft de
directie van dc riiksposlcifTPh meer don 600
telephonist es, die bij een bijzonder dienstcon-,
tract waren aangesteld, tegen I Nov. ontslagen.
Dit ontslag wordt van hooger hond gemotiveerd
door de medede ding, dat het aantal telefoon
abonnees aanzienlijk is verminderd.
FRANKRIJK.
Het Frcnschc parlement.
Do Kamer cn de Senaat kwamen gisteren bij
een. De Kamer zou een aanvang maken met do
behandeling van de buitenlandsche politiek dor
regeering.
Dc .stakingsactie dor zeelieden.
Marseille, 12 Oct. (V. D.) De pakket
boot Voldivio, komende van Buenos Aires en
Rio de Janeiro, arriveerde alhier. Aon boord
bevonden zich de senator Snrraut, teruggekeerd
van een missie naar Ar;; ntinië, Le Goffic cn
andere leden van de Frcnschc missie in Argen
tinië.
Dadelijk na aankomst van het stoomschip
wenschte de equipage aan land te gnnn. Het
schip moest evenwel de reis voortzetten raar
Genua, hetgeen evenwel dcor de bemanning
geweigerd werd, daar deze vreest dat het stoom-
schip van Genua direct weer naar Amerika zal
vertrekken.
Een draadloos Fransch bericht meldt: In het
antwoord der regeering oan de kapiteins der
handelsschepen wordt gezegd, dat de nieuwe
bepalingen von vitaal belang zijn voor de Fran-
sche hnr.delsmorine, zoodnt het niet mogelijk is
het voorstel der zeelieden in overweging te re-
men om den orbcid op de oude condities te
hervatten, op voorwaarde dot een daartoe in-
Kleine en onbeduidende menschen maken
gaarne groote plannen en vinden het te alle-
daagsch om zoo maar gewoon hun oplicht te
deen.
Roman van
OLGA WOHLBRüCK.
Geautoriseerde vertaling van Mevrouw
Wesselinkvan Rossum.
82
Hoe menigmaal had zij aan het geneeskundig
e cl vies van dokter Baumann te danken, dat een
rijke patiënt zijn verblijf rekte, en hoe dikwijls
had hij bewerkt dat zieken hun plaats inruimden
voor meer vermogende patiënten, terwijl hij
hun duidelijk maakte, dat alles „wat bereikt
kon worden," ook bereikt was. Zij vonden het
zelfs buitengewoon „eerlijk" dat men hen in
het Graebner-sanetorium niet onnoodig het geld
uit den zak trommelde, en vernamen het slechts
heel zelden, dat hun kamer nog denzelfden dag
cn voor veel hoogeren prijs, door een anderen
pot.ent was betrokken.
Dat waren allen kleine diensten geweest, die
tnoeilijk in woorden waren samen te vatten,
tnaar die door mevrouw Elis® met een dankbaar
lachje werden gekwiteerd en met een stilzwij
gende toelage, die dokter Baumann met een
handkus in ontvangst nam.
Op zekeren avond, toen zij als gewoonlijk,
een rondgang door het huis deed, zag zij hoe
zuster Frederike uit de kamer van dokter Bau
mann kwam. Dat was niets ongewoons, want het
gebeurde dikwijls, dat een zuster nog laat m
den avond den dokter voor een patiënt kwam
halen.
„Wie vraagt naar den dokter?" vroeg zij ar
geloos.
Zuster Frederike keek haar met groote oogen
aan en antwoordde niet, alsof zij de vraag niet
gehoord of niet begrepen had.
En mevrouw Elise met haar scherp instinct
voor datgene, wat haar het doelmatigste en het
beste toescheen, liep rustig en kalm verder.
Maar zij wist genoeg. En wat zij wist was haar
niet onaangenaam, want zuster Frederike was
voor haar op een andere manier evenzeer noodig
als dokter Baumann. Als zij deed, alsof zij niet
wist hoe de verhouding was van die twee tot
elkaar, bond zij ze beiden aan haar huis. De
toelagen kon zij in ieder geval voorloopig
sparen.
's Avonds zei zij tot haar man
„Kan je begrijpen, dat dokter en zuster Fre
derike
Zij lachte stilletjes bij zichzelf, zooals vrou
wen gewoon zijn te lachen, als een erotische
voorstelling haar vroolijk maakt.
Graebner zag zijn vrouw kalm aan en deed
alsof hij haar niet begreep.
„Ik kon niets begrijpen en verbaas mij over
je. Drie maanden geleden heb ik een zuster in
de grootste verontwaardiging ontslagen, omdat
zij met een van mijn assistenten coquetteerde,
zooals je tenminste zeide."
Mevrouw Elise beet zich op de lippen. Die af
schuwelijke geschiedenis f Zij had den assistent
genoemd, en hem bedoeld. Ja zij wist het
heel zeker, die kleine, bruine zuster had met
haar man gecoquetteerd neen, dat was het
juiste woord niet, maar zij had zooiets gehad
zoo iets aanbiddends zoo iets onder-
worpens Zij werd bleek en rood als hij
haar maar aansprak f Dat had mevrouw Elise
niet kunnen aanzien, en toen zij haar eens met
een assistent van haar man in den tuin aan
trof wat hadden zij op een Decembermor
gen in den tuin te doen, terwijl alle patiënten op
hun kamers waren had zij een voorwend
sel gevonden. Die moest weg I Zij had zelfs gel
delijke offers gebracht maar weg moest ze I
„In mijn inrichting duld ik geen coquetteeren
der zusters met de aitsen, verstaat uDat
past niet bij uw ernstig beroep, bij uw stand
dat post mij niet .1"
Zij had toen veel te veel gesproken, alsof zij
zich had moeten rechtvaardigen zij had slechts
één angst gehad, dat hae.r man haar in de kli
niek zou houden.
Nu nog steeg haar het bloed naar het hoofd,
als zij er aan dacht, hoe zij achter het gordijn
van haar werkkamer had gestaan en naar bene
den had gegluurd, alsof zij de matglazen ruiten
met haar blikken moest doorboren, om te weten
wat daar geschiedde, wat de kleine zuster daar
snikkend vertelde
En nu lachte zij stil bij zichzelf, omdat zij
over de mogelijkheid sprak, dot er een gehei
me verstandhouding zou kunnen bestaan tus
schen zuster Frederike en dokter Baumann.
„Dat is iets anders," zei hij kortaf.
Om het gesprek op wat anders te brengen
vroeg zij, wanneer de kleine Kurt naar huis zou
kunnen gaan. En niet alleen om hem af te lei
den bij de herinnering aan de bruine zuster
was haar ook Susanne in de gedachten geko
men. Die Vertoefde ook den geheelen dag in het
sanatorium.
„Je hebt toch ook nog ccn beetje meer te
doen, dan voor dien jongen te zorgen. Ik heb
de kamer nu spoedig noodig, of denk je, dat
Otto ons de schade eenigermate zal vergoe
den
„Indien jc de kamer noodig hebt, neem ik den
jongen nog een dag of acht bij mij in de kli
niek," zei hij en trok wat ongeduldig aan zijn
eitjengestrikte witte das, die hij altijd droeg,
als hij in ccn medisch gezelschop een voor
dracht moest houden.
Mevrouw Elise nam in haar steeds levendigen
zin voor orde, cenige vakbladen cn brochures
bijeen, die verspreid op. bed en stoelen logen.
Het antwoord ontstemde haar dat man
keerde cr nog oan. Susanne was in staat hem
nog in de kliniek te vervolgen. Danr moest een.,
einde aan komen. Zij verdroeg het niet, dot
vrouwen zich voortdurend om hem verdrongen.
AI die vrouwen bezaten geen gevoel van
schaamte, alsof een dokter geen man was. Zij
hielden zijn handen vost, drukten cr in dankbare
opwinding een kus opr het wasu „lieve dokter"
voor, „beste dokter" na
Er waren er in hot sanatorium, die geheel
nieuw, met kanten bezet linnengoed aantrokken
als zij.zijn bezoek verwachtten. Zij had eindelijk
een huisregel opgesteld
„Uit hygiënisch oogpunt mogen de patiënten
slechts eenvoudig linnengoed, zonder linten
meebrengen. Maar hoe luag die uitgesneden
mochten zijn, hoe sterk de stof en hoe kostbaar
het borduursel, dat kon zij niet voorschrijven.
En uiterlijke coquet terie was ten slotte het
laatste wapen van al deze vrouwen, haar laat
ste kinderlijke hoep op persoonlijke zoTgzame,
vernchconende behandeling.
Maar Susanne deed het anders, die hing aan
zijn jaspanden „aanbad" hem, zooals dc kleine
bruine pleegzuster had gedaan. Het was be
lachelijk. Belachelijk, dot zij ren uur in de gang
op en neer kon loopen of op het binnenp! in
op hem wachten, cm hem stellig iet", zeer cv -r-
bodigs te vragen.
Zij zou ieder met verbaasde oogen hebben
aangezien, die het woord „jaloezie" zou hebben
genoemd. Neen, zoo voelde zij het niet. Maai
er was van hoar jeugd of (ïan, zoo iets von het
cigcndomsgevoel vin den landman in haar, dat
zelfde wat haar broer ook bezat. Wie het eigen
dom van een ander te lang aankeek en in d®
honden hield, die werd scheel aangezien ei\
hard beoordeeld. En als zij verder oan ho.flr
kinderjaren terugdacht, dan zag zij hdar broer
voor zich, hoe hij haar verjanrdagtaort van
chocolade met begecrige bi kken van alle kon
ten bekeek.
Zij hield eigenlijk niet van chocolade, maar
dot lang er naar kijken kon zij niet uitstaan.
„Je benijdt ze mij zeker beet zij hem toe, en
sloot de 'oort weg. Na maanden nam zij ze uit
de kast, verkruimelde ze de eene helft voor vo
gels cn®honden en gaf de andere helft aan ccn
bedelaar, die haar om een stuk brood had ge
vraagd. „Ze is van mij, ik kan er mee doen wat
ik wil."
Toen was zij tien jaar geweest cn nu voelde
zij nog precies hetzelfde. Maar zij kon haur
man niet wegsluiten voor al die blikken.
„Als het maar om *::ht dagen te doen is, be*
hoeft hij niet naar d* kliniek, zeide zij schou»
derophalend.
(Wordt vervolgd.)