MANTELS
B. NIEWEG
„DE EEMLANDER"
BUITENLAND.
HOTEL „M0N0P0LE
„LKIRCNÜFLLE
"I
BINNENLAND.
FEUILLETON.
In den ^aalsfroom
ff
Huishoudelijke Artikelen
Speciale afdeeling
21e Jaargang No. 10
pet post f 3.—, per week (met gratia verzekering
tegen ongelukken) f 0.17s, afzonderlyko nummers
\f 0,05. 9 X
AMERSFOORTSGH DAGBLAD
DIRECTEUR-UITG EVERi J. VALKHOFF.
■mB.
BUREAU;
ARNHEMSCHE POORTWAL 2 A.
POSTREKENING N". 47910. TEL INT 613.
Maandag 6 November 1922
PRIJS DER ADVEÜIENIIÊN met Inbegrip van een
bewijsnummer, elke regel meer 0.25, dienstaanbie»
dmgen en Llcldadlgheids-adveitenticn voor de helft
der prijs. Voor handel cn bedrijf bestaan zeer
voordcclige bepalingen voor bet «dvcrtecicn. Ecne
circulaire, bevattende do voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
DUITSCHLAND. V
DE SCHADELOOSSTELLING. 1
Berlijn, 4 Nov. (W. B.) Door een gemeen
schappelijke sub-commissie van de financieel-
politieke cn de economisch-politieke commissie
uit den economischen rijksraad is een rapport
Uitgewerkt, waarin de voorwaarden voor de sta
biliseering van de Duitsche valuta worden be
handeld. Een eerste voorwaarde is, dat een nieu
we regeling betreffende de schodevcrgoedings-
Verplichtingen wordt getroffen en voorts moet
aan Duitschlond volgens het rapport een mora
torium voor eenige jaren worden toegestaan.
Berlijn, 4 Nov. (\V. B.) Naar het Berl.
Tagebl. mededeelt, zullen in de eerstvolgende
/emeenschoppelijke zitting van vertegenwoordi
gers der rijksregeeroing met de commissie van
herstel, die Dinsdagmorgen in het rijksdeparte
ment van financiën zal worden gehouden, de
Duitsclie kolenleveringen aan de geallieerden
worden behandeld. Aan de besprekingen zullen
ook vertegenwoordigers der mijnindustrie deel
nemen. Daar de commissie *van herstel volko
men bereid is, met de uiteenzettingen van Duit
sche zijde inzake de schadevergoedingskolen re
kening te houden, hoopt het blad, dat een over
eenkomst zal worden getroffen, die Duitsch-
'land's behoeften in overweging neemt.
Berlijn,4Nov. (\V. B.) De finoncieele des
kundigen arbeiden, volgens de B. Z. am M., he
den en morgen heel den dog aan hun rapport,
dat zij Maandag zullen uitbrengen, om nog den
zelfden avond Berlijn te verlaten. Het plan van
den Amerikaanschen deskundige prof. Jenks
vormt nog steeds het voornaamste onderwerp
der discussie.
Parijs, 4 Nov. (V. D.). Volgens een be
richt van de Petit Pavisien uit Washington heeft
president Harding den Franschen gezant Jusse-
rand medegedeeld, dot de regcering der Ver
eenigde Staten in principe bereid is aan dc con
ferentie te Brussel over de schadevergoedings
kwestie deel te nemen. De laak var» den Ame
rikaanschen vertegenwoordiger ter conferentie
zal niet tot die van „toeschouwer" beperkt blij
ven. Als voorwaarde voor de deelneming ver
langen de Vcreenigde Stoten, dat de kwestie der
intergeallieerde schulden niet zal worden behan
deld.
Volgens een nader telegram staat president
Harding ten opzichte van de intergeallieerde ver
plichtingen op het volgende standpuntEuropa
moet eerst in rijn eigen huis orde brengen, voor
dat zij zich tot annuleering der Amerikoansche
vorderingen tof de Vereenigde Staten wendt.
Harding meent, dat de Vereenigde Staten zul
len deelnemen aan een conferentie, die zich zou
bezig houden niet het ia evenwicht brengen der
begrootingen der Europeesche staten. Een der
gelijke conferentie zou eerst een einde kunnen
maken aan den moeilijken toestand, waarin
Europa verkeert. In de laatste plaats komt de
kwestie der internationale verplichtingen ten op
zichte van Amerika aan de beurt.
Von Knilling Beicrsch premier.
Berl ij n, 4 Nov. (W. B.) Naar de bladen
uit München vernemen, heeft de Beiersche volks
partij heden aan de beide andere coalitiepartijen
voorgesteld Von Knilling tot minister-president
te kiezen. Aangezien de be:de andere partijen
daar geen bezwaar tegen hadden, zal Von Knil-
ling gekozen worden.
Graaf von Lerchenfeld.
B e r 1 ij n, 4 N o v. (V. D.). De Beiersche Volks
partij besloot het ministerie van landbouw aan
graaf von Lerchenfeld aan te bieden. Hiermede
is de Beiersche ministercrisis bliikbaar opgelost
Voor de noodb'idcnde kinderen.
B e r 1 ij n 4 N o v. (W. B.) De Berh'msche bla
den maken dankbaar melding van de opening
ven drie cacao-schenkeriien in het Noorden,
Zuidoosten en Oosten der hoofdslad, die op
aansporing van den onvermoeid voor de belan
gen der noodlijdende DuiNc^e kinderen werken
den Deenschen afgevaardigde N:elsen ziin op
gericht. Ongeveer 300 kinderen weden iederen
dag in die cacao-schenkerii gevoed.
Sneeuwval te Berlijn.
Berl ij n, 4 Nov. (W. B.) Sedert hedenmid
dag valt te Berlijn veel sneeuw.
DE BRAND IN EEN MOLEN.
M o i n z4 N o v. (B. T. A.) In den nacht van
I op 2 November heeft een hevige brand ge
woed in een molen te Oggersheim nabij Fran-
kenthaL De bewaker en vijf brandweerlieden
werden onder de puinhoopen bedolven. De scha-
ENGELAND.
DE VERKIEZINGSCAMPAGNE.
De dag der condidaatsteliing.
Londen, 4 Nov. (R.). Heden was het de
dag van de candidaatstelling voor de aanstaan
de algemeene verkiezingen cn na vandaag zul
len geen nieuwe candidaten meer kunnen wor
den aangenomen. Een candidaatstelling, die
eenige verrassing bracht, was die van Devlin,
den bekenden Ierschen nationalist te Liverpool
tegen Leslie Scott, den vroegeren conservatie
ven procureur-generaal.
Van de leden van het oude parlement, die
opnieuw candidoat zijn gesteld, hadden 37 con
servatieven, 7 nation aal-liberalen, 5 onafhanke
lijke liberalen, 3 arbeidersofgevaardigden en 1
nationalist tot drie uur hedennamiddag nog
geen legencandidoat. Lloyd George en Douglas
Hogg, de nieuwe procureur-generaal, zullen
herkozen worden, daar er geen tegencandidaot
is gesteld.
Naar de draadlooze dienst meldt, heeft de
candidaatstelling Zaterdag door het geheele
land plaats gehad. De candidaten zijn als volgt
onderverdeeldconservatieven 615, arbeiders
partij 414, onafhankelijk-liberalcn 325, notio-
naal-liberalen 190. In één of twee plaatsen, o.a
in het district Manchester, waar de Manchester
Guaiainan invloed heeft uitgeoefend, is een
ve-.eeniging van onafhankelijke en nationaal-li-
beralen lot stand gekomen.
Londen, 5 Nov. (V. D.). De candidoat-
stc-lling, welke gisteren plaats had voor do
aanstaande algemeene verkiezingen, bracht wei
nig verrassingen. Het aantal leden, die zonder
opporitie verkozen werden, bedroeg 59, waar
van 42 conservatieve aanhangers van Bonar
Law.
Londen, 5 Nov, (V. D.). Gisteren zijn
zooveel politieke redevoeringen gehouden als
nooit te voren. De leiders van alle partijen
hielden redevoeringen. Bonar Low, Lloyd
Geo.ge, Austin Chamberlain, lord Birkenhead,
lord, Grey, Asquith, lord Derby en Thomas.
IERLAND.
DE BURGERSTRIJD.
Republikcinsch generaal ernstig
gewond.
Dublin, 5 Nov. (N. T. A. Draadloos). Ge
neraal Ernest Omolley, een der meest actieve
republikeinsche leiders, is gevaarlijk gewond en
gearresteerd door Vrijstaotsche troepen.
ITALIË.
ONDER DE REGEERING VAN MUSSOLINI.
De herdenking der overwinning.
R o m e, 4 N o v. (B. T. A.) De officieele vie
ring van de overwinning had plaats volgens het
door Mussolini vastgestelde ceremonieel. In de
kerk Santa Maria degli Angeli werd een plech
tige mis gecelebreerd ter eere der soldaten, ge
vallen op het veld van eer. De koning, het hof,
de regeering, het corps diplomatique en ta! van
vooraanstaande persoonlijkheden woonden de
godsdienstoefening bij. Eenige piketten konink-
lirke garde en carobienieri handhaafden de orde,
die door niets werd verstoord.
Een nieuw ambt.
Volgens de Corriere della Sera heeft Mus
solini een nieuw ambt geschapen, dst van in
specteur van de Itaüaonsche economische on
dernemingen in her buitenland. Hiertoe is be
noemd Pirelli, uit Milaan, groot industrieel en
eigenaar van de grootste automobielfabriek van
Italië,
De buitensporigheden duren voort.
Rome, 4 Nov. (B. T. A.) Naar de Messa-
gero meldt, hebben te Andria de fascisten, om
dat op eenigen hunner revolverschoten waren
gelost, het gebouw van de socialistische ver-
eeniging aldaar verwoest. Toen naderhand toch
weer op de fascisten werd geschoten, bezetten
deze het post- en telegraafkantoor, het station,
siim; imtMiiK tammtmiG.
het politiebureau, de Kamer van Arbeid cn het
belastingkantoor. De fascisten droegen echter
later ce open1- gehouwen weer aan de auto
riteiten over. Hetzelfde blad vermeldt voorts
nog incidenten to Catena en te ^ico di Pon-
tano, waar twee personen werden gedood, ter
wijl ook nog elders botsingen voorkwamen.
GROOTE JUWEELENP1EFSTAL.
R o m e, 4 N o v. (B. T. A.). De bladen publi-
ceeren een telegram uit Viareggio, volgens het
welk een zekere mevrouw Franca Florio bij het
binnentreden in haar hotelkamer vaststelde,
dat haar juwcelen verdwenen waren. De gesto
len juweelcn vertegenwoordigen een waarde
van 4 milliocn lire.
OVERSTROOMING IN NAPELS.
Tal van slachtoffers.
N a p e 1 s, 4 N o v. (B. T. A.) Napels is plot
seling door een overstrooming geteisterd, ten
gevolge waarvan aardverschuivingen hebben
plaats gehad. Te Scnla Maria is oen muur in-
geslort. Talrijke personen, waaronder brand
weerlieden. die met het reddingswerk bezig wa
ren, werden onder de puinhopen begraven.
Acht brandweerlieden en twee andere bur
gers werden gedood. Een groot aantal gewon
den werd naar het ziekenhuis vervoerd.
P°T EN.
Mijnwerkersstaking.
Warschau, 4 Nov. (\V. B.) De Rnbotnik
meldt, dat heden in het siecnkooibeIJ'.en van
Dombrowa en Tragan de staking zal beginnen.
16-1H l.nufrealiant
Amersfoort.
VUOR
KDOERIIN - MEISJES - DAMES
COULANTE PRIJZEN
RUSLAND.
Een interview met Tsjilsjerin.
Riga, 3 Nov. (Orient). De sovjetbladen
publiceeren een interview met Tsjitsjerin over
de gebeurtenissen in het Verre Oosten. Tsjitsje
rin legde den nadiuk op de vredelievende oog-
merken van de Russische .regeering en verweet
Japan, dat dit land zich voorstelt de noorde
lijke helft van Sachalicn te overweldigen. Dat
zou aan Japan de volledige beheersching ver
zekeren van de scheepvaart op den Amoer.
Bij de ontruiming van Wladiwoslock door de
Japanners is naar Tsjitsjerin zeide een
reeks van schandelijke fei:en voorgevallen
Rusland zal er voor zorgen, dat die feiten bij
de komende onderhandelingen niet worden ver
geten. De Japansche politiek werd door Tsjitsje
rin als in de hoogste mate onlogisch veroor
deeld. Japan kan maar niet begrijpen, dat Rus
land en zijn bondgenoote, de republiek van het
Verre Oosten, er in slagen kan krachten te
vermeerderen en die dagelijks meer te consoli-
deeren. De houding van Japan maakt het steeds
moeilijker voor Rusland en de republiek van
het Verre Oosten om met eerstgenoemd land
tot een goede verhouding in de toekomst te
komen.
Bovendien moet Japan er zich rekenschap
van geven, dat de betrekkingen (usschen Rus
land en China steeds beter worden,
TURKIJE.
DE KWESTIE VAN HET NABIJE OOSTEN.
De verhouding Angora
Constantfnopcl.
Londen, 4 Nov (R). Terwijl de Chicago
Tribune uit Constantinopel verneemt, dat de
Porte besloot geen gedelegeerden naar Lausan
ne te zenden, verklaart dc Daily Telegruph,
dat cr te Constantinopel nog groote onzeker
heid neerscht ten aanzien van de toekomstige
actie van de Porte. De kroonraad onder voor
zitterschap van den sultan hield gisteren een
bespTokrng ever de besluiten von Angora. Vol
gens de Chicago Tribune heeft Kemal pasja,
aan dc Nationale Vergadering de handhaving
van den chalief aanbevolen, totdat de vrede de
gelegenheid zal geven de rest van de moslim
wereld te raadplegen. Daarentegen verklaart de
Morningpost, dat de Nationale Vergadering be
sloot den sultan en de regeering te Constanti
nopel onn te klagen onder beschuldiging van
hoogverraad.
Constnntinope, 5 Nov. (R.) Het ka
binet is afgetreden.
Constantinopel, 5 Nov. (R.). Refct pas-
i ia, do gouverneur von Thracië, nam het gouver
neurschap van Constantinopel op zich, aldus den
eersten stap doende der Kemolistische bezettin'
Refct verklaarde, dot dc Turken het verdrag von
Moedanie zullen eerbiedigen alsook de bezetting
door de geallieerden, doch hun bemiddeling en
inmenging in binncnlancsche aangelegenheden
weigeren toe te laten. De administratieve rond
van het vilnjet Constantinopel evenals de hoof
den von gendarmerie en politie hebben den eed
ven trouw afgelegd aan de regeering van An
gora en besloten te gehoorzamen aan de besl'
ten der Nationale Vergadering.
P a r ij s, 5 N o v. (Havo s). Angora overhan-
oigde non de goal lieerden een nota, waarin hc'
onmiddellijk staken der intergeallieerde militaire
bezetting von Constantinopel wordt geüischt.
Constantinopel, 6Nov. (R.). De verga
dering van hooge commissarissen cn generaals
op de Britsche ambassade beraadslaagde over
het verzoek der regeering van Angora om de
geallieerde troepen terug te trekken. Naar wij
vernemen, is het antwoord een categorische wei
gering aan Angora.
De o.s. vredesconferentie.
Parijs,'4 Nov. (B. T. A.). Volgens een
bericht uit Geneve aan het Journol des Débats
zal rie Oostersche vredesconferentie te Ouchy,
de voorhoven van Lausanne, gehouden worden.
P a r ij s, 4 No v. (B. T. A.) De Temps meldt,
dat de Engelsche, Fronscne en Iloliaansche re
geeringen onn haar hooge commissarissen te
Constantinopel instructie hebben gegeven om
een antwoord te zenden op de nota van de
regeering te Angora inzake de conferentie te
Lausanne. In dit antwoord erkennen de gealli
eerde regeeringen, dat de keuze van de Turk-
sche delegatie slechts Turkije aangaat. Zij zien
er dus van af om tusschen Angora en Constan
tinopel te intervcnieeren. Anderzijds zijn de ge
allieerden van meening, <jat Turkije, door op
hun uitnoodiging te antwoorden, erin heeft toe
gestemd, dat de conferentie te Lausanne wordt
i gehouden. Zij handhaven 13 Nov. als datum
voor de opening der conferentie.
P a r ij s, 5 No v. (Hovns). Het is mogelijk,
dat de datum van de opening der conferentie
van Lausanne nog enkele dagen zal worden uit
gesteld. In welingelichte kringen brengt men dit
in verband met de jongste gebeurtenissen in
Turkije. Italië zou er bovendien belang bij te
hebben de onderhandelingen niet voor 20 Nov.
te beginnen.
Constantinopel niet te Lau
sanne vertegenwoordigd.
Constantinopel, 4 Nov. (R.) De groot
vizier heeft aan de geallieerde hooge commis
sarissen laten weten, dat de regeering te Con
s' antinopel besloten heeft geen delegatie naar
Lausanne te zenden.
Pe Engcïsrho vïoot in het Oosten.
Malta, 4 Nov. (R.) Een sln<*schip, een_
liphte kruiser en de tweede flottielje «orpedo-
bootjagers zijn van Constantinopel teruggeroe
pen.
GRIEKENLAND.
Opstandige beweging op Samos.
Athene, 4 Nov. (B. T. A.) Op het eiland
Samos is een opstandige beweging uitgebro
ken. De bevolking eischt den terugkeer van het
oude régime, alsmede au'onomie onder waar
borg van den Volkenbond.
KONINKLIJKE BESLUITEN.
Bij Kon. Besluit zijn:
op verzoek eervol ontslagen met dank J. W
Hoogklimmer nis burgemeester van Denekamp
op verzoek eervol ontslogcn nis lid der Stunts*
commissie, uan welke is opgediagen te onder»
zoeken door welke wettelijke maatregelen c«
voortbrenging en vcrdceling van goederen meel
dienstbaar zou kunnen worden gemaakt aan het
algemeen belang J. ter Haar Jzn., met dan'
benoemd tot burgemeester van Rucphen ec
Vorenscinde F. J. Crusio, met gelijktijdig cei\ol
ontslag als burgemeester van Standonrbuiten;
benoemd tot leerarcs onn de R. H. B. scho eq
te Briellc, Mlddelhnrnis en Oud-Bei jcrlnnd u\oj'
G. R. Hingst, te Leeuwarden.
Ie élnv.f.
LANGESTRAAT 39
DE WONINGBOUW.
Een schrijven van den. minister vul
arbeid.
De minister van arbeid heeft een de gemeen*
tebesturen het volgende schrijven, gedoteerd 1
November 1922, gezonden betreffende den
woningbouv;
„Voorshands zullen voor het verlcenen van
steun voor woningbouw do volgende rcgelcr
gelden
I. Do huur van woningen te - bouwen mei
krachtens do woningwet toegezegd voorschot,
moet ten minste 90 van de exploitotie-kos*
ten bedrogen. Dif geldt voor ol'e woningen,
waarvan de bouw op den dag der teekening van
deze circulaire nog niet is aanbesteed. Hierbij
volt te bedenken, dot de huur zelve niei hoo-^
ger mag zijn dan thans met 00 van de ex<
ploitoliekosten wordt bereikter moet zelfs
naar lagere huur gestreefd worden, nu de loo-
nori dalen. De oplossing moet gevonden worden
door doling van dc bouwkosten, welke evenwel
niet mag worden verkregen ten koste van rede
lijke soliditeit van de woningen.
Dc gemeentebesturen zijn aansprakelijk voor
de minimum-huur en hebben er dus groot be
lang bij, scherp toe te zien op het huurbedrag,
dat gevorderd moet worden.
Indien dit ecnigszins mogelijk is, zal in dcTi
loop van 1923 dc huur als regel op 100 van
de exploitatie-kosten bepaald worden.
2. In verband hiermede wijs ik op het vol
gende
In verschillende plootsen schijnt de opvat
ting te bestaan, dat de regeering vordert of de
voorkeur geeft aon woningen met 5 kamers de
5e kamer is don dc z.g. mooie komer.
Ik acht het gewcnscht, dif misverstand, dat,
waar er van bleek, reeds werd weggenomen,
thons voor goed op te heffen. De 5e komer is
reeds gedurende jaren door de regeering toe
gelaten. aanvankelijk bij wijze van uitzondering,
loen onder den invloed van den orgsten wo
ningnood en het terugtrekken van het particu
lier bedrijf ook moest worden voorzien in de
woningproductie voor de beter gesitueerde ar
beiders cn de kleine middenstanders, die met
gelijke woningen genoegen nemen, werd de 5.>
kaïncr meer regel. Nu het particulier bedrijf
zich meer heeft ontwikkeld, acht ik den tijd
ekomen, om terug te keeren tot het oorspron
kelijke standpunt, dat een 5e kamer slechts bij
uitzondering zal worden toegelaten.
Ik meen, dot de bouw van dti soort woningen
moet worden overgelaten aon het particulier be
drijf, dat voor de woningvoorziening onmis
baar is en de eerste plaats moet innemen. Wo
ningen mot een z.g. mooie kamer zullen dus in
het vervolg in een bouwplan slechts bij uitzon
dering worden toegelaten. Voor die woningen
zullen bijarogen niet meer verleend worden. Het
unto! van deze woningen mag in geen geval
meer dan een klein onderdeel von een plan vor
men.
Gehandhaafd blijft de stellige ei:ch, dat
Er bestaat een goedheid die afstoot, een
boosheid die aantrekt.
CARMEN STL VA.
Roman van
OLGA WOHLBRüCK.
Geautoriseerde vertaling van Mevrouw
Wesselink—van Rossum.
52
Elke maand komt Pieps eens bij mij koffie
drinken
Ze keek hem plotseling aan, glimlachte, zoo
els ze als jonge choriste misschien gelachen
had, als ze een collega gelegenheid gaf tot een
rendezvous met een vriendin van haar.
„Wil je ook op de koffie komen, Felixje, als
Pieps er is?"
Hij bedankte snel, wendde druk werk voor.
„Nu ja, je hebt gelijk, ze is ook niets mooi
meer, Pieps niet, ze maakt zich veel te druk
met weldadigheid. „De brillanten maken ook
niet gelukkig, als men geen kind heeften
een man, die haar vader kon zijnl"
Ze schrok een beetje, omdat ze zoo ver ge
gaan was.
„Maar daartegen moet ik zeggen: „Mijn
maandgeld, dat krijgt ik stipt van de bank. Wat
zorgen zijn, weet ik niet meer, en 's zomers
kan ik reizen, wanneer en waarheen ik wil, en
els ik ongesteld ben, kan ik alle dokters krij
gen, dat moet gezegd worden. Alleen dat ik met
teemde menschen praten moet, als ik niet al-
wil ziin
Het viel hem op, hoeveel ordinairder ze nu
was. dan toen haar man leefde. Zachtjes was
ze de helling weer afgegleden, waar man en
dochter haar opgetrokken hadden.
Maar misschien had ze zich ook nooit zoo
prettig gevoeld als nu.
Na het vierde glas werd ze slaperig en scheen
het corset haar te benauwen.
„Den volgenden keer kom je bij mij sou-
peeren, Felix, dan kan ik het mij gemakkelijk
maken en krijg geen maagpijn na het eten."
Hij voelde hoe echt blij ze was, toen hij
opstond en haar naar huis bracht. Ze hadden
elkaar niet veel meer te zeggen en den glans,
die nu nog voot hem over lang voorbije tijden
lag, wilde hij behouden.
Zoo was hij dan riet meer naar haar toege
gaan en bespeurde den eersten tijd een voor
een man zonderlinge eenzaamheid, een een
zaamheid, die hem zonder kieskeurigheid naar
alle plaatsen van vermaak dreef.
De landerigheid over dag veranderde 's
avonds in een begeerigheid naar alles, wat de
groote stad hem aan genietingen kon bieden.
Spoedig verwonderde hij zich er over, hoe
weinig ze te bieden had. Nadat hij in de the
aters de drie of vier stukken gezien had. die
aanspraak mochten maken op litterair gehalte
en kunstvolle voorstelling, dreef de armzalig
heid van de hoogere kunst hem naar de thea
ters, die de groote massa een paar genoeglijke
uren beloofden. Was het de schuld van de in
de provincie doorgebrachte jaren, was het de
schuld der jaren zelf hij deed geen vroolijk-
heid op bij de los in elkaar gezette operettes
en de platte kluchten, wier flauwe grappen
het publiek dedai lachen en die toch alleen de
huizen op normale wijze vulden.
Verveeld verliet hfj de voorstelling nog voor
het laatste bedrijf, slenterde de straat door, die
alleen ha«r stempel behouden scheen te heb
ben, alleen aan beweging, glans en kleur ge
wonnen had. En willoos volgde hij den brce-
den stroom, liep biina onbewust mee binnen,
waar hij menschen zag binnengaan, die even
als hij van het toeval op straat verwachtten,
waartoe hun wil te lui of overzadigd was, zelf
door zijn keuze te bepalen. En hii leerde ze
kennen de stomzinnige uren in localen met de
nachtelijke beroemdheden, die dronken mannen
en sensatiebeluste vrouwen platte gemeenhe
den in sierlijke verzen voordienden: leerde de
ze beroemdheden zelf kennen in hun leclijke
schaamteloosheid en krampachtige perversi
teit. Hii zag ze weer de van parfum en stof
doortrokken zalen, waar dansende vrouwen el
kaar omvat hielden, als nuchtere Manoden, en
hun leden verwrongen zonder lust in d^n dans,
doch slechts om den wellustige toeschouwers
een paar glazen champagne of te bedelen. Hij
hoorde het weer, het laatste nachtelijke stomp
zinnige gezang aon ongedekte tafcis, als vrou
wen uit goede kringen geestdriftig een knoeier
van een gelegenheidsdichter toejuichen, terwijl
de echtgenoot zich amuseerde mot de aan de
zelfde tafel zittende cocotte, die dikwijls meer
terughouding vertoonde dan de darras.
Nog leeger, nog cynischer leek hem het heele
gedoe dan vroeger, toen de overmoed der
jeugd hem er heen gedreven had en later da
do'te wanhoop.
Hij maakte visites bij de leiders in de muzi
kale wereld. Men ontving hem be fd, met
licht© verwondering irv den blikEen sym
fonie van hem was opgevoerd?Zao, zoo
wat hem belangrijk toescheen, daar gleden de
andere zonder belangstelling over heen. Ze tel
den de keeren om hun succes niet meer, ze
spraken slechts van praktische omzetting in j
geld, vSI> afgesloten contract: n, noemden ge-
bollen van dulzi^5wckkende en n dcele ge
logen hoogte, noemde ü£.meIV die Mi met ken
de en van wier beteekenis op de kunstmarkt
hij nooit een idèe had gehad. De ouderen
meenden: „U moest zorgen op het programma
van onze philharmonische concerten te ko-
menl"
En nieuwe namen klonken, die als schild
wachten deuren cn wegen versperden, die tot
het doel leidden. De jongen haalde de schou
ders op Philhaimonie, belachelijk! Het beste
was, zichzelf aan het hoofd van een orkest te
plaatsen, zijn eigen werken tot het publiek te
brengenof men vertrouwde zich toe aan
een jong, opkomend dirigent
6n don vielen cijfers van gemaakte bereke
ningen; vergeeld cn met zoo omgebogen hoek
je? lagen ze onder presse papier, werden te
voorschijn gehaald, nogmaals nagerekend.
Thuis had die compositie hem slechts tijd
gekosthier zou hij er voor betalen. Niet
hetalen voor de verrijking van zijn kundighe
den maar voor de mogelijkheid van gehoord
te worden.
Hij was te zeer koopman, om niet te voelen,
hoe men hem „wat wijs mankte, hoe i"der
slechts bedacht was op zijn eigen voordeel en
in den wc-lgestelden componist uit de provincie
een geschikt uit te buiten voorwerp zag.
Als hij von „zijn kunst" sprak, glimlachten
de menschen.
Het woord was in miscrediet geraakt. Wat
betaald werd, was kunst, niet wat geschapen
werd. Het oogenblik van zijn hoogsten levens-
trots^ de opvoering van zijn symphonie, werd
met den naam van een gelukkig toeval bestem
peld, waarvan hij niet het juiste gebruik had
weten te maken en dat daaroiP» niet meetelde.
Hij sprak er van, zijn liederen zeif te ge
ven, en nu was ziin vonnis heelemaol voltrok
ken.
De hecicn woorden allen als vorsten, hadden
rirkc vrouwen en zwegen lachend nv«i- Aa wii-
ze, hoe het gedaan werd. Maar de een vertel
de het v/>n den ander. En als Felix Frank niel
geweien had van wien er gesproken werd, had
hij kunnen gelooven, dat men hem roovcr ge»
schiedenissen vertelde. Want het was de lachen*
de verheerlijking van woordbreuk. leugen, om-
kooping en plette gemeenheid. En nog meer
van walging vervuld, nog eenzamer, dan na
zijn nachtelijke zwerftochten door hel Brlijn-
sche boemelkwarlicr, keerde hij naar ziin lichte,
mooie kamer in het sanatorium terug en duw
de den stapel beschreven muzickpapier mei
tegenzin van zich af.
Urenlang kon hij, nog met hoed en jas aan,
in ziin stoel liggen en voor zich heen suffen, tot
uit de warreling van al die woeste cn vuile beel
den plotseling twee stralende bruine oogen voor
zijn geest stonden en een beetje blijheid weer irt
zijn ziel kwam, een vonkje hoop, dat een flinke
kleine hand zich in de zijne zou leggen en een
heldere stem vragen: Hebt u wat nieuws ge«
schreven? zullen we niet weer eens een beetje
muziek maken
Maar wat waren die korte, blijde oogenblik-
ken, tegen de eenzaamheid der dogen, de wak
ging der nachten, de angst voor den tcrugkecl
naar huisHet plezier aan het goedkoop
succes in zijn woonplaats was hem vergaan. Wat
was dat alles belachelijk, binnen de hoogstfat-t
socnlijke enge grenzen I
Hij had gehoopt, in Berlijn een uitgever tal
vinden, om zijn symphonie te laten drukken. Do
zoo verachte wijze von zelf uitgeven had hier
evenwel slechts een anderen vorm. Het was een
aanzienlijke som, die hij er voor moest opbrem
gen, en hij wist niet, hoe hij er aan zou kornc^
(Wordt vervolgd).