(Kill ES
MITELS
B. NIEWEG
DE EEMLANDER"
BUITENLAND.
HOTEL „M0NOPÖLE"
,,L'
IMMBISMUS STEM'S
PRiJS m AOtf»TEt)Ti£j) met inbegrip van ec»
Morgen: Boerenkool met worst f 1.60
Géro Zilver.
Géro Alpacca.
'"BINNENLAN or
FEUILLETON.
In den W»»i.<room
I
fie Jaargang No. 133
p. pott f V"i r«t weck toet gnOt vertekotmi
feen ongelukken) f 047s. aiaradedyke ommen
Y" '-i> ,/f'
fojoj. .!®vr
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
OIRECnUR-lHTOBVER, J. VALKHOFF. ARHHEMSCH6RP0ORTWAL 2A.
POSTREKENING M*. 479tO. TEL INT. «I*.
Maandag 4 December 19?2
bewijsnummer, elke repel meer 0.25# dicoslaanbT»
dingen ea Ucfdadlgheids-adve tentiën voor de helft
der prlj». Voor handel en bedrijf bestaan zcci'
▼oo.dcclige bepalingen voor het adverteeren. Cent
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
Politiek Overzicht
1 in hot Vrij dage vondblad maakten wij een be
gin met het weergeven eener bijdrage m de
jKölnische Zeitung over het vraagstuk der zee-
fengrtcn. Do schrijver van dat artikel gaat de
mogelijkheden na, dio zich kunnen voordoen,
wanneer Turkije, dat sinds 1453 de beheerscher
fler zeeëngten is, in het volle bezit daarvan
fcHljft Hij spreekt dan de volgende eventualitei
ten
(1) In een oorlog tusschen groove mogend-
fieden, die or belang bij hebben de zeeëngten te
gebruiken voor hun oorlogsdoeleinden, blijft
Turkije neutraal. Het aal dan de engten voor
fle oorlogsschepen der belligerenten sluiten en
Voor de koopvaardij open laten. In dit geval is
ifle vrijheid der zeeëngten ook in oorlogstijden
Verzekerd. Betreft het een oorlog tusschen Rus
land en een der beide Westelijke mogendhe
den, don is Rusland in strategisch opzicht in
bet voordeel het is door Turkije's onzijdigheid
tegen een Engelschen of Fr ons ch en aanval op
3e gebieden, die voor Rusland van het grootste
levensbelang zijn, gedekt Ook de Russische
hende4 ter zee, die zijn hoofdzetel aan de kusten
Ven de Zwarte zee heeft, kan tenminste onder
fceutrele vlag verder worden gevoerd. Daaren
tegen zijn Engelpnd en Frankrijk In het nadeel,
tendat zij Rusland nergens goed te lijf kunnen
g&en. Maar hebben wij te doen mot een mo
gendheid, die, gelijk Japan in den Russisch-
Japonschen oorlog, niet in staat is Rusland aan
4e kust der Zwarte Zee aan te vallen, dan is de
hetxtraliteit der zeeëngten voor Rusland een na*
Beek want de Russische Zwarte Zee-vloot kan
met do Oostzee-vloot, gelijk in 1905 hei
•oor de reis von Rostdochestwenski naar Oost-
Azië het geval was, niet veTeenigen. De hand-
inving der neutraliteit en zoodanoende de vrij
heid der zeeëngten is echter afhankelijk van een
teer sterk Turkije, wat dit sinds tweehonderd
jaren niet meer is en vermoedelijk niet meer
zijn zal. In werkelijkheid heeft Turkije in vele
Europeesche oorlogen" om politieke redenen,
teneinde de verplaatsing van hot evenwicht te
Verhinderen, niet neutraal kunnen blijven; in
andere is het zelfs object van den aanval ge
weest.
(2). Turkije wordt betrokken in een oorlog,
waaraan Rusland en do Westelijke mogendhe
den niet deelnemen. In dat geval moet Tur
kije, om zijn hoofdstad met de verbinding tus
schen het Europeesche en Aziatische Turkije
tegen een vijandelijken aanval to beschermen,
de zeeëngten, gelijk het in den oorlog tegen
Italië en daarna tegen de Balkan-volkeren van
3911—1913 bijna twee jaar lang geschiedde,
yoor elk ook vreedzaam verkeer sluiten.
In dit geval lijdt het meeste nadeel Rusland,
welks voornaamste handel daardoor wordt ver
lamd, en Roemenië. Maar ook de staten, die
Russisch of Roemeensch koren of petroleum
dan wel Russisch Toerkestan-katoen betrekken,
lijdon onder dezen toestand. Verder natuurlijk
allo staten, die naar Rusland of Roemenië over
Bee exporteeren.
(3) Turkije heeft voor of in een geval van
Oorlog een bondgenootschap met een of meer-
deie groote mogendheden gesloten, omdat het
ducht uit eigen kracht het bestaan van zijn rijk
en zijn hoofdstad met de zeeëngten niet meer
ee kunnen verdedigen. De betreffende bondge
noot wordt dan medebezitter der zeeëngten. In
de 16e en 17e eeuw is Frankrijk de geallieerde
von Turkije geweest, daar be:de dezelfde tegen
standers, Spanje en Oostenrijk, hadden. In de
18e eeuw, toen Engeland de beheerscher van de
Middellandsche zee was geworden en Rusland
«en werkelijk gevaar voor het Turksche Con-
stantinopel en de zeeëngten werd, is Engeland
erbij gekomen. In dit geval worden de Russische
belangen ten zeerste geschaad: de deur van zijn
zeehandel kon op verlangen der Westersche
beschermende mogendheden van Turkije niet
alleen te eiker tijd worden gesloten, maar de
Westersche mogendheden bezitten in geval van
oorlog met de zeeëngten de strategische basis,
van waaruit zij een attamie l-urnen doen op de
meest vitale deelen van 't Russische rijk. Op 5
Jan. 1809 werd voor de eerete maal tusschen
Engeland en Turkije een verdrag gesloten, in
welks elfde artikel Turkije zich verolichtte de
treft, reeds daardoor met, omdat zij niets wist
van de aankomst van do commissie en daarom
niet bijtijds maatregelen kon zenden. Het onder
zoek van het O.M. is nog aan <fen gang. De
zeeëngten (daar Rusland toentertijd een vloot
had m de MiddeBandsche zee) bij beide uitgan
gen voor oorlogsschepen van alle naties te slui
ten, waarbij stilzwijgend de Engeische uitge
zonderd werd. In 1854 werd door de Wester
sche mogendheden met Turkije een overeen
komst aangegaan, die htm de zeeëngten opende
om door den aanval op den Krim Rusland na
betrekkelijk korten tijd klein te krijgen. Bij den
vrede van Parijs in 1856 werden voor Rusland
niet alleen de zeeëngten afgesloten, maar werd
dit land zelfs het bouwen van oorlogsschepen
op de geneutraliseerde Zwarte Zee verboden.
Na de instorting van Frankrijk bij Sedan heeft
Rusland bij de Londensche onderhandelingen
met Bismarck's hulp weer de bepaling van de
neutraliscering van den Pontus en het verbod
van Russische oorlogsschepen geschrapt weten
te krijgen. Toen Rusland na zijn overwinning in
den oorlog van 1876—'77 de zeeëngten voor
nemen» was voor Rusland te openen en voor
de andere mogendheden te sluiten, was het bin
nenvaren der Engeische vloot m de Zee van
Marmora voldoende om Rusland tot toegeven
te nopen en in het Bcrlijnsche verdrag bleven
practisch de zeeëngten voor Rusland gesloten
en voor Engeland geopend. Engeland is daarna
in zijn positie aan de zeeëngten met de zending
van generaal Liman v. Sanders afgelost en het
Turksch-Duitsche afsluiten der Dardanellen en
zeeëngten, die voor Rusland de voornaamste
verbinding met zijn geallieerden verbrak, heeft
vervolgens in de eerste plaats tot een vroegtij
dige instorting van Rusland bijgedragen. Ge
zien de beteekenis, die de zeeëngten voor Rus
land hebben, heeft dit van den vrede van
Kücük-Kaïnardzo (1774) aan Turkije steeds
opnieuw ertoe willen brengen, dat de zecengten
voor buitenlandsche oorlogsschepen werden ge
sloten en voor de Russische geopend. In het ver
drag van Hunkior Iskelessi (1833) heeft Rus
land dit doel inderdaad voor zeven jaren be
reikt. Turkije kwam onder het beschermheer-
schop van Rusland en sloot de zeeëngten voor
de buitenlandsche oorlogsschepen, terwijl zij
voor de Russische geopend bleven.
Bij de onderhandelingen van St. Stefano in
1877 heeft Rusland» een vernieuwing van het
verdrag van Hunkiar Iskelessi op het oog ge
had. Duitschland was de ecnige Europeesche
mogendheid, die aan het Russische verlangen
en het door Bismarck in 1887 gesloten herver
zeker)'rvgs-verdrag tegemoet kwam en den Rus
sen zelfs haar diplomatieken bijstand toezegde.
Een dergelijk verdrag was voor Rusland inder
daad de gunstigste oplossing van de kv/estie der
zeeëngten, daar het tegelijk Turkije onder zijn
protectoraat stelde en het tot verdediging der
zeeëngten verplichtte. Na den wereldoorlog
heeft de Russische radenregeering de poging
hervat om het vraagstuk der zeeëngten op te
lossen door een offensief en defensief verbond.
Zij hoefde Turkije tot een dergelijk bondge
nootschap niet te dwingen, daar Rusland en de
Westersche mogendheden hun rollen hadden
veranderd: dezen de gevaarlijkste vijanden en
Rusland de vriend, die solidair is met Turkijo,
waren geworden. Rusland heeft alle aspiraties
met betrekking tot de alleenheerschappij op de
Zwarte Zee en de zeeëngten laten varen en de
radenregeering staat op het standpunt, dat bei
de vraagstukken in de eerste plaats door de
oeeverstaten van de Zwarte Zee, die er hel
meeste belang bij hebben, moeten worden ge
regeld. Op 21 Maart 1920 is te Moskou «*en
verdrag gesloten, waarbij Turk ire zich verplicht
te op grond van dit princiDe beide vraagstukken
niet zonder Rusland en de Pontusstoten te re
gelen. De laatste nota van de radenregeering
van Oct. j.l. aan de mogendheden, heeft op-
nieuw dit standpunt nadrukkelijk doen uitkomen
en Turkije heeft bij de wapenstilstands-onder
handelingen van Moedania aan haar verplich
tingen vastgehouden.
(Slot volgt).
DUITSCHLAND.
DE NOTA INZAKE DE INCIDENTEN MET
DE CONTROLE-COMMISSIES.
München, 2 Dec. (W.B.) Naar aanleiding
van de incidenten te Passau en Ingolstadt wordt
offideel uit München gemeld
De gebeurtenissen zijn onmiddellijk door de
bevoegde autoriteiten onderzocht, waarbij ge
constateerd werd, dat de politie geen schuld
steden Passau en Ingolstadt hebben aan de
contröle-commisie te München een brief ge
schreven om zich te verontschuldigen. De Bei-
ersche regeering kon de bovendien nog door de
geallieerde militaire controle-commissie gecisch-
te strafmaatregelen natuurlijk niet nemen. Des
niettegenstaande stelt de Ententeoverheid do
plaatselijke politie verantwoordelijk, legt beiden
steden drukkende verplichtingen op en dreigt
met de ergste sancties. De toenemende veront
waardiging van de bevolking over het voort
duren van de vernederende controle is voor
iedereen, die nationaal gevoelt, geheel vanzelf
sprekend. Evenwel is wijze terughouding cn zelf-
beheersching noodig.
De Bciersche regeering heeft zich in verbin
ding met de rijksregecring gesteld naar aanlei
ding van de incidenten.
Solarisvcrhooging van leden der intergeoll.
contröle-commissie,
B e r 1 ij n, 2 Dec. (W.B.) Naar de avondbla
den melden, zijn de salarissen der leden van de
intergeallieerde contröle-commissie tot hef drie
voudige verhoogd met terugwerkende kracht van
I Oct. af.
Het rijksindexcijfer.
Berlijn, 2 Dec. (W. B.) Blijkens een op
gave van het rijksbureau voor de statistiek is
het rijksindexcijfer voor de kosten van het
levensonderhoud met T02.2 geslegen, dat
voor de kosten der kleeding alleen met 91.8
en dat voor de kosten der voeding alleen met
106.5
16-11 UlitfSTRMT
BELGIE.
DE CONFERENTIE TE BRUSSEL.
De preliminaire besprekingen.
Londen, 3 Dec. (N. T. A.) Volgens de
Times verwacht men, dat wellicht Zaterdag a.s.
te Londen reeds een officieele bijeenkomst zol
plaats hebben van de minister-presidenten der
voornaamste geallieerde mogendheden. Het is
bovendien niet uitgesloten, dat zij den daarop
olgenden Zondag ook nog een niet-officieele
ontmoeting met elkander zullen hebben, terwijl
den daarop volgenden dag, dus Maandag, op
nieuw een bijeenkomst zou kunnen plaats heb
ben.
FRANKRIJK.
De oud-directeur der B. I. C. veroordeeld.
P a r ijs, 2 Dec. (B. T. A.) Pernotte is veroor
deeld tot 15 maanden gevangenisstraf, driedui
zend franc boete en restitutie aan de Banque
Industrielle de Chine van 806.666 onrechtma
tig getoucheerde francs.
DE BAKKB&SSTAKING.
Par ij s, 2 Dec. (Hbl.) De bakkers hebben
gisteravond besloten heden om twaalf uur den
arbeid neer te leggen, omdat ze den broodprijs
slechts mogen vermeerderen tot één franc tien,
in plaats één francs vijftien, zooals ze zeggen
te moeten vragen om uit te komen. Men ver
wacht dat de stakipng (die er dus een is van
de patroons) niet biizonder algemeen of lang
durig zal zijn. De arbeiders zoowel als de bak
kerijen blijven trouwens beschikbaar, en de re-
geering zal het noodige doen om te laten hak
ken en brood in de moiries cn elders beschik
baar te stellen.
P a r ij s, 2 Dcc. (B. T. A.) De prefectuur van
de Seine heeft maatregelen genomen tor ver
zekering van de broodvoorziening in de ge
meenten der verschillende arrondfo.cmenten.
P a rijs2 Dcc. (B. T. A.) De ministers van
binncnlr.ndsche zaken en landbouw hebben by
het ministerie van justitie een klacht tegert de
bnkkerspetroons ingediend.
Parijs, 3 Dec. (B. T. A.) Hot bestuur der
bakkersvereeniging heeft den minister van land
bouw deen weten, dat zij Maandagochtend weer
zullen beginnen te bakken.
ZWITSERLAND.
Het referendum inzake kapitaalsheffing.
Bern, 3 Dec. (N. T. A. Draadloos). De cij
fers, bij het referendum verkregen, wijzen uit,
dat 725,000 personen zich hebben uitgesproken
tegen, en 110,000 vóór het socialistische voor
stel. 85 der kiezers heeft aan de stem/ming
deelgenomen. Tot de tegenstanders van het
voorstel waren te rekenen de burgerlijke par
tijen, de autoriteiten, de bonken, handel en in
dustrie, de landbouwers, alsmede heel wat amb
tenaren en arboiders; zij beschouwen het resul
taat als e^n groote overwinning van het stolsel
op de poging om communistische bedrijfsexploi-
tetie in het leven te roepen en ob het verdwij
nen van een groot revaar voor de huishouding
van den stoet.
IERLAND.
De lersche grondwet in het Hoogerhuis.
Een draadloos bericht meldt, dat het Hooger
huis gisteren het wetsontwerp nopens de grond
wet voor den Ierschen Vrijstaat in laatste le
zing heeft aongenomen.
SPANJE.
DE SPANJAARDEN IN MAROKKO
Een nieuw ministerie.
Madrid, 3 Dec. (B. T. A.) De koning aan
vaardde vanavond do nieuwe ministerslijst; met
u1 zondering van 5 nieuwe ministers op deze
iij-st, behouden alle ministers de portefeuilles,
die zij bezaten in het kabinet van Sanchez
Guerra.
De onderwerping von Raisoeli.
Madrid, 3 Dec. (B. T. A.) De Spoansche
hooge commissaris in Marokko meldt, dat te
Tetoean zich heden plechtig kwamen onderwer
pen de familie van Raisoeli, olsmedo meer dan
400 hoofdon en notabalen van de stommen,
waarover Raisoeli invloed deed gelden, met
name ook de beruchte fakir van Onadrass. Deze
plechtigheid i» de cersto daad van uitvoering
van de overeenkomst, die met Raisoeli betref
fende zijn onderwerping gesloten is.
PORTUGAL.
Kabinetscrisis.
Lissabon, 3 Dec. (B.T.A.) De verwering
van een president voor het Huis van Afgevaar
digden is hier beschouwd als in zekeren zin te
zijn een votum van wantrouwen jegens hot ka
binet. Dit laatste heeft daarop zijn ontslag ge
vraagd, dat door president Almeida is gewei-
gerd.
ITALIË.
De Stromboli werkt.
Londen, 3 Dec. (R.) Omtrent de uitbar
sting von de Stromboli wordt nog gemeld, dat
de vulkaan op het oogenblik in hevige eruptie
verkeert. Stukken steen worden hoog in de
lucht geslingerd. De hemel is bezwangerd met
dampen en asch.
celebreerd voor de ziclcmst van HodjonesHS' op
Strotos, die beiden nauw verwant waren Pon t\cri
Griekschen oud-gezant te Rome, Kmomilos.
Verontwaardiging onder 't o}]$
Rome, 2 Dec. (B. T. A.) Sfni on'vtngy
uit Athene een telegram, meldende dat de pu
blieke opinie vrontwaardigd is over de oxcc'-io
der oud-ministers. Telegrammen melden, dat
een groote beweging tegen de revolutionair"n
is uitgebroken te Patras. Missolunglii cn Kor-
foe, waar de Brcrelsche viae zou zijn gohcsch-m.
Prins Andreas tot levenslange
verbanning veroordeeld.
Athene, 3 Dcc. (P.) Prins Andreas is ver
oordeeld tot degradatie en levenslange verboni
ning. j
Athene, 2 Dec. (B. T. A.) Bij het proces
tegen prins Andreas hadden de discussies voor
namelijk betrekking op 's prinsen weigering om
een otxter uit te voeren van generaal Papoelas/
die.order gaf tot ccn aanval door hef twnalfdo
legercorps. De prins was van gespelen, dat do
aanval onmogelijk was, gezien de sterkte der
verdedigingswerken.
Do motivecring von 't vonnis.
At hou o, 3 Dec. (B. T. A.) Prins Andreo9
werd met a'gemecne stemmen schuldig bevon
den aan ongehoorzaamheid cn hel verlaten van
den post voor don vijand. Verzachtende om-
bondigheden werden voor den prins aangcnoi
menhet feit, dot hij onervaren was en groote
legereenheden aanvoerde.
Dc prins verloot bet land.
Athene, 2 Dec. (B. T. A.) Prins en prinses
Andreas zijn vanmiddag vertrokken. Hij sdhceptf
zich in op een Britsdh oorlogsschip.
Interventic van het Voitcoan
L o uso n n c 2 Dec. (B. T. A.) Monseigneui
Maglioni, nuncius te Bern, is te Lousonne aun-
gekomen met de opdracht bij Vcnizelos te in-
torvenieeren tegen de terechtstellingen te Athe
ne.
Uit voorraad leverbaar.
LANGESTRAAT 39
POLEN.
Pilsoedski candidaat presidentschap.
Het B- T. A. meldt uit Warschau, dat de volks
partij maarschalk Pilsoedski candidaat gesteld
heeft voor het presidentschap der republiek.
TURKIJE.
DE KWESTIE VAN 'T NABIJE OOSTEN.
GRIEKENLAND.
DE EXECUTIE DER OUD-MINISTERS.
Een requiem-mis in de Russi
sche kapel te Rome.
Rome, 2 Dec. (B. T. A.). Hedenmorgen
werd in de Russische kapel te Rome een mis ge-
VEREENIGDE STATEN.
GROOTE BRAND.
300 huizen verwoest,
Newbcrne (Noord-Carolina), 3 Dec,
(N. T. A. Draadloos). Meer dan 300 huizen zijn
hoer gisteren door brand vernield. Do schada
wordt op 2 millioen dollar geschat. Honderden
personen zijn dakloos.
SCHEEPSRAMP.
15 personen verdronken,
San D i e g o (Colifornië), 3 D c c. (N. T. A.
Draadloos). Alhier is bericht binnengekomen,
dat bij het vergaan van de motorboot Isabella,
die op 15 Oct. in een orkaan werd uitcengcsla*
gen, 15 personen zijn verdronken. Het bericht
werd gebracht door het Mexicaansche s.s.
Guerrero, dat in dienzeifden orkaan strandde^
maar na meandenlangen arbeid weer werd vloV
fjemaakt.
CANADA.
Ernstige brand.
Montreal, 2 Dec. (R.). 1200 personen
zijn dukloos geworden cn er is geweldige schot
de aangericht door een <rroolo brond in de stad
Terrebonne.
KONINKLIJKE BESLUITEN,
benoemd tot electrotechnisch ambtenaar de»
telegrafie, A. P. van Wijk, J. F. L. efoort, Mi
J. de Vries, H. Herman, P. J. Roebcrs, than$
adspirant-electrotcchnisch arr.bte dor iele*
grafie
Grijp rle waarheid waar zij is, hetzij bij
vijand of vriend.
Roman van
OLGA WOHLBRflCK.
Geautoriseerde vertaling van Mevrouw
Wesselinkvan Rossum.
76
„Wat is dat nou?"
Zijn frisch jongensgezicht keek ontzet naar
3e versteende trekkenWat had ze toch
gedaan, die zuster?
Op het nachtkastje stond een leeg* glas, een
klein zwart.horloge met deuken erin tikte
vrooliik ondlt een zwart crucifix aan het
ïioofdeinde van het bed.
Hij huiverde van ontzetting. Steeds weer
kwam hem de vraag in den mond: „Wat
heeft ze toch gedaan, wat heeft ze toch ge
daan?"
En juist omdat zijn vermoeden het hem
Bei, herhaalde hij de woorden steeds en
steeds weerop het donkere kleedje voor
het hed lag iets wits.
Hij raapte het op, het was een briefje met
£lauw potlood geschreven: „Cvrill 3de dra-
jrerij 500,— winst"
Hans Graebner keerde, het briefje om en
®m. Zijn handen waren ijskoud en vochtig.
tyrilljawist hij nu nog.. oen
had hij op den „buitenstaander" ingezet en
)c\\onnen, reusachtigDe eerste groote
A&inat was tiAi vöOul hem KAwanal onJa
maar hoeen de zuster had op Cyrill in
gezet!Ze wedde dus! En toen niet voor
de eerste maal en niet voor de laatste maal
En toen ze niets meer bezat, had ze er
een einde aan gemaakt. Niemand had haar
geholpenHij ging achterwaarts naar
het venster. De arbeiders daar buiten be
hoefden niet te zien hoe bleek en slap hij
was. Het briefje stak hij in zijn zak. Dat
hoefde niemand te Weten. Zooiets kon wel
eens voorkomen, maar hier mocht het niet
voorkomendat voelde hij heel goed. Het
gold hier het Graebner-sanatorium, het huis
droeg vaders naam. Trouwens, niemand
hoefde iets te weten, niemand
„Is ze heusch dood?" vroegen de werklui
zacht
Nu was hij zoo ver, dat hij zijn gezicht
weer kon laten zien.
„Staan jullie nou maar niet zoo te kijken
er is niets te zien!"
Hij deed het raam voor hun neus dicht,
daarop draaide hij het electrische licht uit,
ging de deur uit en liep op zijn teenen over
trappen en gangen naar de woning.
Zachtjes klopte hij aan bij zijn moeder, en
daar ze niet antwoordde deed hij de deur
open. Vervelend vond hij dat, haar met die
boodschap wakker te makenMaar er
was niets aan te doen en het viel hem min
der zwaar toen hij haar gezicht zag, dat met
het terug gekamde haar zoo hard en koud
op het kussen rustte. Ook haar handen
rustten, tot vuisten gebald, op de roode de
ken zwaar en eigenzinnig alsof ze ook
nu de teugels niet uit haar handen gaf, als
of ze ook nu nog al haar geld in haar hand
verborgen hield en bewaarde
Neen, dat was niet iemand die om mede
lijden vroeg: dat had zij niet noodig. Haar
kon men alles zeggen en aandoen. Zij viel
niet flauw en huilde niet, wanneer ze jfttsi
erff& hoorda
En Hans Graebner legde zijn harde, koude
jongenshand vastberaden en zonder ontzien
op zijn moeders schouder en maakte haar
wakker
Dat waren dagen
Do ouders van zuster Friederike kwamen
over.
Elise ontving hen erg deelnemend, zeer
imposant in haar zwarte japon.
De vrouw zei heelemaal niets, keek haar
slechts verlegen aan met kleine, waterige
ootren.
De vader mompelde voortdurend: ,,Waar
heeft die deern haar geld gelaten? Drie dui
zend mark dat zou ik toch wel eens wil
len weten waar."
Alles was nagezocht Slechts twee biljet
ten van honderd mark vond men en daar
naast lag een briefje, door haar geschreven:
.-.Rest twee honderd mark."
„Nou, daar staat het toch: rest twee hon
derd markDan is er toch nog mfter ge
weest! Waar is ze dan daarmee geble
ven?"
„Mijn arme rneid," huilde dc móeder.
De vader trok aan het gouden kruis, dat
in dc gekromde vingers geklemd was.
„Dat hoeft ze niet mee te nemenze
heeft er genoeg doorgehaald!"
Het was Elise alsof ze in die twee men-
schen een misvorming van haar eigen bloed
verwanten zag. De stompzinnigheid van de
vrouw, de schraapzucht van den man ver
vulden haar met weerzin en afschuw. Hun
wantrouwen maakte haar angstig en onze
ker. Wat dachten zijGeloofden zij, dat
zij zich het geld toegeëigend had? Zou zij
zich op Bauman beroependie kon mis
schien wel zeggen, waar het geld gebleven
wasMaar ook daartoe had zij ge-n mood
genoeg. Als daarbij dan eens iets ant.ers ter
sprake kwam? Alles was zoo goed verbor
gen gehoudoo, hartverlamming moest, het
heeten. Zij had den jongen assistent er toe
gedwongen, had hem wat op de mouw ge
speld, van een oude hartkwaal van de zus
ter en toen laten doorschemeren wat dokter
Bauman voor haar geweest was en hoe die
haar verlaten had om, te trouwen
1-Iet waterglas, op welks bodem een witte
laag lag, had ze van tevoren zelf omgewas-
schen en tot op de helft met frisch water ge
vuld, ook een slokje er van genomen, opdat
men kon zeggen: „Onderzoekt u dat water
eens"
Maar dat was heelemaal niet noodig.
„Hartverlamming." De jonge dokter
schreef het, met een gerust geweten. Daarbij
moest bet nu blijven. Die twee oudjes kon
den denken wat ze wilden.
Elise liet een kamer voor hen in het sa
natorium in orde brengen, hun eten cn goe
den wijn brengen en een autotochtje door
Berlijn makenDen volgenden morgen,
voor dag en dauw, wikkelden zij hun brood
jes in een grooten, rooden zakdoek en stap
ten de groote stad in, waarvan het leven
hen zóó met vrees en verbazing vervulde, dat
ze totaal vergaten, waarom ze gekomen wa
ren; het hleekc, versteende gelaat van hun
knul vergaten, dat aanstonds in de koude,
oclitige aarde neergelaten zou worden.
En toen ze terug kwamen, wankelend als
in een roes, moe, hongerig, en t cro-
'ekte tafel in tun kamer zagen met een
flesch rooden wijn en allerlei koud gebra
den vleesch, salade cn banket, toen lieten zij
de glazen zacht klinken, dronken een wei
nig te veel en waren het er ten slott^ over
eens, dat zij in Berlijn de prettigste uurtjes
van hun leven doorgebracht hadden.
Eer?: na de begrafenis, die hen eveneens
i.-t voldoening vervulde, door de vele rij
tuigen, deelnemende gasten en kransen
bij het. inpakken van dc schamele have hun
ner dochter lcwam v.;; ^en ontn 1 rder»
vader de oude, wantrouwende, toornige
vraag weer boven: „Waar is ze nou met
haar geld gebleven, die deern? Dat zou ik
toch wel eens willen weten, wat die er door
gelapt heeft! Dat zou ik wel eens willen we
ten!"
Mijnheer von Glidiën zat op het terras van
zijn slot en keek door een verrekijker het
park in.
Daar wandelde zijn vrouw aan dc zijde
van den dokter.
Een pijnlijke, nerveuze glimlach speelde
voortdurend om zijn lippen.
Wat bespraken die zoo lang? Wat beraad
slaagden zij over hem?
Hij was net een voorwerp geworden, dat
men dan hier, dan daar heen schoof.
„Uw vrouw liceft frissche lucht cn bewe*.
ging noodig," had de dokter hem gezegd en'
had haar eenvoudig meegetrokken, zoo aan-
ma igepd als andere niemand in zijn bijzijn
durfde optreden.
Hij zelf was zóó verbluft geweest over den
toon dat hij hen heiden had laten gaan
Zij aan zijzoo had hij zijn vrouw nog
nooit met een anderen rnan zien gaan.
Nu was hij geheel alleen in maanden
was dat niet gebeurd.
Door de open balcondeur drong dc zwoele
lucht, alsof er een onweer hing naat binnen,
'ie hem altijd dol maakte. De onderzoe-»
-dng een vol uur had ze geduurd was
kwellend voor zijn zenuwen v -est cn had
hem tot het ui; e gcprikki i. Steeds weer
dat koude, hai vragen, telkons weer dio
korte knik na elk van zijn antwoorden als
of die zeggen wilde: „Ja, jaik weet het
alhet kan heelemaal niet anderez.oo
moet het ook."
vordt vervol qdL
