VOLKSUNIVERSITEIT
DE GROOTE UITVERKOOP
leapt IIEilE PiBGiMU'S
BALANS UITVERKOOP „DE FAAU"
Reizen loopjes Restanten leuzen keepjes Lappen Reuzen loepjes Wollen Goederen
99 E» r 00 #14 Telefoon No. 839.
ADVERTENTIE N.
HAIGKTON C°
ALS DE ZAAK RUST
■I WERKT DE |B|
ADVERTENTIE.
A s. DINSDAG 2 JANUARI 's morgens half 9 precies begint de groote
z:e onze etalages
Wij zijn thans spot goedkoop'
Wegens Jaar 1Uksctse renteberekening!
H. V. Maatschappij tot Exploitatie van öet Administratiekantoor
AMERSFOORT
GRATIS VERKRIJGBAAR
mmm 13 en 4 ianuari 1923,
KÖRTEGRACHT 28
3°|o Premie-ebligaties HAISHÏ6H Co.
Ruim Eif EV3i!9ioen gulden
SWaandag 8 Januari a.s. trekking.
zyt sü verkonden
1 JBk ÜJ lil T1B E? BEfe IBS& in tie Amersfaortsriie MannfaotnreBhnndel
it
Geheel Amersfoort zal verstomd staan over de lage prijzen d'e wij noteeren.
f% F 1? 33 jPfl Langestraat 5 bij de Varkensmarkt
ZIE ONZE etalages
lasting op nllc voertuigen, en niet alleen op
auto's.
Do Voorzitter oordeelde het niet won-
schelijk, om t.o.v. do wegenkwest/e een conclusie
te nemen daarvoor loopen de meeningen te
veel uiteen. Een stemming zou geen juist beeld
geven van de opinie der vergaderden. Het of
ficieel verslag zal voldoende zijn, om belang
stellenden een indruk te geven.
Na een kort debat werd daartoe heilozen.
De voo77ilter bracht den rappor;? .ks dank j
voor hun arbeid en dc-n vergaderden voor hun
belongs^inng, bij de besprekingen getoond.
Dc v&oizitiei sloot daarna de vergadering.
„HONDERD JAREN KRAAMVERPLEGING".
Een pleidooi van Prol.
Kouwer over „dc goede
baker'
Woensdag hield in Bellevue te Amsterdam het
Genootschap tot Ondersteuning vnn behoeftige
Ned. Isroëlietische Kraamvrouwen te Amster
dam, ter gelegenheid van haar TOO-jarig jubi
leum, een conferentie onder leiding van den wet
houder dr. I. H. J. Vjos, over dc verzorging van t
on- en minvermogende kraamvrouwen en haar
kinderen, bezien uit een medisch zoowel als uit
een sociaal oogpunt.
Dr. Vos hield een openingsrede, waarna mr- i
H. G. Israels de volgende stellingen toelichtte
L In de kraomverzerging der on- en minver-
mogende moci.r en van haar kindje is in do
laatste honderd jaar over het algemeen in Ne
derland onvoldoende voorzien.
II. De geschiedenis der kraomvcTZorging in
de laatste honderd jaar toont aan een verminde
ring van particuliere steimvcrlccning en een
toeneming van overheidszorg.
UI. Do zorg, dat dc geboorte van een kind
kunne plaats vinden zonder lichamelijk of fi
nancieel nadeel voor dc moeder en met de best
mogelijke levensvoorwaarden voor den jongge
borene, is de behartiging van 'n algemeen maat
schappelijk belong, dat zoo noodig overheids
bemoeiing voorschrijft.
IV. Goede kroomverzorging heeft evenwel zoo
danig rekening te houden met behoeften en
eigenaardigheden, voortspruitend uit de gods
dienstige gezindheid, de omgeving cn de ge
woonten der kraamvrouw, dat de overheids
bemoeiing alléén steeds onvoldoende zal blijven
en dat slechts dcor medewerking van particu
lieren een bevredigende toestand ken worden
verkregen.
Do voorzitter heette daniop ter vergadering
welkom de opperrobijr.cn Palache cn Onderwij
zer, verder dr. Alderehof, inspecteur van de
volksgezondheid en mi B. E. Asscher, voorzit
ter von de Joodsche Gemeente.
In de nomicldagzitting verdedigde prof. dr. B.
J. Kouwer de volgende stellingen over de me
dische zijde von het vraagstuk.
I. Het welzijn van kraamvrouw en kind is
vóór olies afhankelijk van dan oard der verlos
kundige hulp in engeren zin.
Goede verloskundige hulp is een onderdeel
van de behartiging der volksgezondheid. Het is
de taak der overheid, goede verloskundige hulp
beschikbaar to stellen, indien noodig, koste
loos.
Goed verloskundige hulp beteekent troxrwo
samenwerking van arts en vroedvrouw.
II. Uitstekende verzoiging der kraamvrouw Is,
behalve in kraaminrichtingen slechts bij een
klein deel der bevolking mogelijk.
Bij vergelijking van de kraomvcrpleging in
een goed ingericht instituut maakt die ten huize
van een groot deel der bevolking den indruk van
geheel onvoldoende te zijn.
Deze „onvoldoende" kraamverpleging bena 1
deelt nochtans niet op aantoonbare wijzo de ge
zondheid der vrouw.
De menschlievendheid eischt echter, dat in dit
to kort aan goede verzorging zooveel mogelijk
worde voorzien.
Dc belangstelling der belanghebbenden moet
hiervoor worden aangekweekt.
Niet de overheid, maar de particuliere belang
stelling vindt hier haar arbeidsveld. De overheid
verleene moreele en, zoo noodig, gelaelijkcn
steun.
Als richtsnoer kieze men niet den vorm der
wijkverpleging, maar dion der onufgebroken ver
zorging van de kraamvrouw en haar gezin.
Voor een groot deel der bevolking is de goed~
baker de aangewezen hulp. De zoozeer uitecn-
loopende aard der huisgezinnen eischt een indi-
vidualiseprcr.de keuze der te nemen maatregelen.
Voor een deel der bevolking is, ook bij de
natuurlijke bevalling, verpleging in een kraam
inrichting noodig
Hl. De verzorging van den zuigeling laat zoo
veel te wenschcn over, dat leven en gezondheid
van het jonge kind dikwijls in gevaar komen.
Het is de plicht van de overheid, krachtig
mede te werken aan de bestrijding van dit euvel,
hetzij zelfstandig, hetzij door ruime ondersteu
ning van particuliere vereenigingen.
Rondgaande, gediplomeerde kraamverpleeg
sters, in samenwerking met consultatieburcaux
voor zuigelingen, zijn voor dit doel onmisbaar.
Op deze inleiding volgde een breed debat.
Dr. G. Oostcrbaan, o.a. hoofdinspecteui
voor de Volksgezondheid, was van oordeel dut
de toestand in Utrecht niet is te vergelijken
met dien elders, vooral niet met dien op het
platteland. In Utrecht zijn in elk geval de semi-
\rtsen, die alarm slaan zoodra het dreigt mis
te loopen. En dan gaat de kraamvrouw naar
de kliniek, waar zij een goede verzorging heeft.
Utrecht is daarom geen zuivere maatstaf. Hoe
wel 'spreker niet over statistieken beschikt, is
hij van oordeel, dat op hef platteland wel dpge-
lijk een gevaar dreigt door de „mishandeling"
van kraamvrouwen door tantes, buurvrouwen
en grootmoeders. Spreker verheugde er zich
daarom over, dat prof. Kouwer een lans had
gebroken voor een nieuw gilde van goede bakers.
Dr. R. J. Th. M c u r e r, directeur der
Rijkskweekschool voor Vroedvrouwen, besprak
o.a. het instituut der kraamverzorgsters, dat
ook op humanitaire gronden is ontstaan. Spreker
zcide, dat het in de praktijk niet was gebleken,
dat ambulante kraomverzorgsters ziekten en in-,
fccties overbrachten von het eene kraambed
nnar het andere. Dit was o.a. gebleken uit de
sterfte-cijfers in het kraambed. Hij meende,
dat de ambulante kroamverzorgsters in Amster
dam geen goede resultaten hadden opgeleverd.
Zuster Van Hulst deed eenige mede-
deelingen over de werking van het „Groene
Kruis" in Friesland. In Horlmgen, zeidc zij,
wordt wijkkraamverpleging uitgeoefend. Dui
zend kraamkamers zijn bezocht. Nooit is kraam
vrouwkoorts voorgekomen. Geen enkel spruw-
kind is er geweest. De helpsters in Harlingen zijn
echte bakers, geen kraamverzorgsters, zij het
dan jonge bakers.
Zuster Van Hulst zeide verder, dat zij
van de hoofdgedachte uitgaat, dot de mensch
recht heeft in eigen huis geboren te worden en
te sterven. Wat het eerste betreft, is het
plicht der menschheid er voor te zorgen, dat
iedere kraamvrouw in de gelegenheid worde ge
steld in eigen huis te bevallen. Kliniekverple-
ging moet slechts blijven voor zieke vrouwen.
Dr. Aldershoff, voorzitter van de Maa.-
schnppij tot Bevordering der Geneeskunst,
bracht allereerst namens deze Maatschappij ce
gelukwenschen over von de jubileerende vereeni-
ging. Hij legde er den nadruk op, dat het publiek
de waarde der vroedvrouw onderschat. Zij is
niet een geneeskundige hulpkracht maar een ge
neeskundige kracht. Hij wees erop, dat het ver
keerd is zich blind te sloren op de arbeiders en
op de armen. Vooral moet de oandacht worden
geschonken aan de middenstanders. Want juist
daardreigt een gevaar voor de volksgezondheid.
Alles waf 00n een bevalling vastzit is voor de
middenstanders een groote financieele last. Hier
is een moeilijkheid, welke niet in de eerste plants
van medische zijde, maur juist van humanitaire
zijde moet worden opgelost. Noodig is een vrou
welijke kracht, die een steun is voor de kraam
vrouw en voor huar gezin. Een vrouw dus, die de
jonge moeder in olies helpt. Daarvoor is geen
moeilijke opleiding noodig. Noodig is een vrouw
met een warm hart en een practischen blik. En
spreker gelooft daarom, dat juist de jubileeren
de verceniging zoo uitermate in staat is deze
oplossing te brengen.
De heer L. Heyermans, directeur van den
Gezondheidsdienst te Amsterdam betoogde dat
er geen tegenstelling moet worden gezocht tus-
schen overheidsbemoeiing en particulier initia
tief. Beid moeten samenwerken, maar beide
hebben vóór alles noodig: toewijding en men-
schen liefde.
Prof. Kouwer wil nu weer de baker terugbren
gen, de baker, waartegen zoo is gestreden. Hoe
stelt hij zich die baker en haar opleiding voorV
De groote moeilijkheid is, hoe huisverzorging
is to brengen in gezinnen, waar nauwelijks van
een gezin sprake is, waar linnengoed, waar alles
ontbreekt. Het is niet mogelijk in zulke gezin
nen kraamverzorging en huisverzorging in één
hond te leggen. Beide in één hand is misschien
het ideaal. Goed, laat er in die richting worden
gewerktcombineeren waar mogelijk is, mnor
zorg, dat het °°k mogelijk is beide te schei
den.
Spreker zeide tenslotte, dat een continue
kraamverpleging bij een gezonde kraomvrouw
absoluut overbodig is. Zoo'n verpleegster ver
veelt zich en zou haar tijd, door enkele andere
gezinnen te bezoeken, veel meer productief kun
nen maken.
Mr. H. Louis Israels, voorzitter van het
jubileerende genootschap, stelde de vraag op
welke wijze zijn genootschap zou moeten in
richten een bakercKenst, welke zal voldoen aon
de behoefte, welke de verpleegden hebben.
Nadat enkele andere sprekers het woord had
den gevoerd diende prof. Kouwer van repliek.
Het was hem gebleken, dat zijn vrees voor het
ambulantisme van verpleegster niet geheel ge
grond was. Spreker wilde niet terug tot de
ouderwetsche, beruchte bakers, maar hij wilde
een instituut van goede bakers vormen. Op de
vraag van mr. Israels antwoordde Spr., dat hij
zijn best za! doen zoo spoedig mogelijk een op
lossing te vinden.
De congres-voor zit ter, dr. Vos, bracht dank
aan prof. Kouwer voor diens inleiding en stelde
vost, dat dit congrc3 een buitengewoon succes
was geweest. De beide inleiders hadden elkaar
aangevuld cn de debaters hadden belangrijke
meeningen geuit. Het was duidelijk gebleken,
dat er naar moet geslTeefd de oplossing van
het zeer moederlijk probleem te zoeken in een
voud, wat juist in deze tijden van bezuiniging
van zoo groot gewicht is.
Hij eindigde met hartelijke woorden aan het
jubilecTend genootschap en sloot daarmede de
bijeenkomst.
Het leven van een geneesheer.
In het Ncd. Tijds. v. geneeskunde schrijft de
arts B. Sucrmondt het volgende „in memoriam
dt. J. J. Maats"
Te Hilversum, waar hij bij zijn kinderen rust
was gaan zoeken, na drie en vijftig jaar dc
geneeskunst te hebben uitgeoefend, is Zater
dag, 16 December, dr. J. J. Maats overleden.
Geboren in 1841 op het eiland Wieringen,
waar zijn vader geneesheer was, genoot hij aan
dc Ulrechtsch? hoogcschool zijn geneeskundige
opleiding en promoveerde in de jaren 1865 cn
1866 achtereenvolgens in de genees-, heel-
verloskunde. Terwijl hij nog voor zijn piomoties
weTktc, vestigde hij zich le Purmcrend in een
tijd, toen de pojders om ós s:\ó heen, de
Beemstcr, Purmer en Wijde Worir.cr, nog al
leen toegankelijk waren over kleiwegen, die in
den winter nagenoeg onbegaanbna- wuien, maar
juist deze buitenpraktijk i\od zijn volle toewij
ding cn breidde zich snel ui:. Üf het kwam
doordat de plattelandsbevolking de voordeelen
van een universitaire opleiding boven die van
plattelands heel- en vroedmeesters, die onder
leiding van een chirurgijn in kleinere plaatsen,
zooals bijv. Hoorn, opgeleid werden, aan den
lijve bespeurde, al spoedig begon zijn praktijk
onder de boerenbevolking zich zóó uit to
breiden, dat hij een druk bestaan kreeg, en op
zijn klein zwart paardje reed hij afstanden, die
tegenwoordig autorijdende dokters wel wat
machtig zouden zijn. De verhouding tusschen
vraog en aanbod was op zijn praktijk niet van
toepassing, want waar hij gelegenheid had een
air e met een slechtgenezende beenbreuk voor
deel te laten trekken van zijn nieuwere inzich
ten omtrent fraktuurbehandeling, bekommerde
hij zich niet om grooten afstand of geringo
geldelijke belooning. Het leggen van een gips
verband was voor hem een genoegen en in een
tijd, teen er nog niet gedacht werd aan foto
grafeeren van door weeke deelcn bedekte been
deren, slaagde zijn behandeling toch steeds met
zulk een goed resultaat, dat men hier geen
oude lieden met in slechten stand genezen
beenbreuken aantreft.
Het geld speelde bij hem een zeer onderge
schikte rol en de voorkomendheid, waarmede
hij mcnschen, die hun geld, naar zijn oordeel
beter voor iets anders dan voor dc doktersre
kening konden gebruiken, behandelde, bezorgde
hem groote achting. Voor het ziekenfondswe
zen voelde hij niet veel in den tijd toen de
opbrengst van de fondspraktijlc gelijk verdeeld
werd door dc deelnemende geneeskundigen, on
geacht het aantal patiënten, dat door elk be
handeld werd. Daarom hield hij dagelijks een
gratis-spreekuur, woar ieder, die voor het
fonds in aanmerking kon komen, zijn nulp
mocht komen vragen en ook menigeen met
een goedgevulde beurs kwam opdagen. Maar
het lag niet in zijn aard, om daartegen bezwaar
te maken en liever haalde hij de schouders op
over hun gebrek aan kieschheid, dan hen voor
de borst te stooten met een weigering. Zijn
sobere levenswijze maakte, dat hij geen be
hoefte had aan een groot inkomen de uitspan
ning, die een stad als Amsterdam bood, trok
hem niet aon,- maar hij vond zijn ontspanning
in een morgenwandeling met zijn hond en de
bewondering voor een mooien zonsopgang.
rocg op en vroeg naar bed bracht hij steeds
in torpassing en tot hij ver in de zeventig was,
stond hij altijd om vijf uur op om de verfris-
scher.de werking van een ochtendwandeling te
genieten.
Denk echter niet, dat hij nooit uit zijn om
geving wegging. Elk jaar nam hij een flinke
vocantie cn ging dan buitenslands natuurgenot
en verrijking von zijn kennis zoeken. Met
geestdrift kon hij vertellen, hoe leerzaam het
was in Hamburg de gemeentelijke hcelkunde-
afdeeling te bezoeken en daar op een zaal zoo'n
vier en twintig lijders met verschillende stadiën
van tuberculeuse heupontsteking te zien en met
welk genoegen hij dan later de behandeling
van een patiënt met diezelfde ontsteking begon.
In 1017 werd dc buitenpraktijk hem te zwaar
en verleden jaar legde hij ook zijn praktijk in
de stad neer, maar zijn liefde voor de genees
kunst vermind?rde niet, want telkens als hij
in het Tijdschrift las, dat iemand gepromoveerd
was, vroeg hij ccn proefschrift aan en wat hij
daarin en in zijn vele geneeskundige tijdschrif
ten van weerde achtte voor ons, zijn jongere
collega's, werd aontrostreept en als hij ons zijn
lectuur overgaf, zei hij„Jullie hebt het te
di uk om te leven en ik kan het niet meer toe
passen, zoo kunnen wij nog mooi samenwer
ken".
En nu is onze beste vriend Maats wegge-
goan, geheel overeenkomstig zijn wensch. Het
laatste jaar zeide hij telkens, dat hij zich
^atrophisch" voelde worden, en sprak de hoop
uit, dat hij mocht ophouden te leven zonder
veel te hoeven lijden. Donderdagavond had hij
nog een dominootje gelegd en Zaterdag vroeg
hij 's middags om naar bed gebracht te mo
gen worden, waarop in het avonduur de 81-
jorige kalm ophield te leven.
Een kort bestaan.
In het begin van deze maand werd te Rotter
dam plechtig geopend het Grand Theatre „Pom
pen burg", een bioscoop, plaats biedende aan
pl.m. 2000 personen.
Naar de Tel. verneemt heeft de directie beslo
ten deze inrichting na 1 Jonuari voorloopig,
in afwachting van betere tijden te sluiten,
omdat men verzuimd heeft in het enorme ge
bouw een behoorlijk tooneel aan te brenge
Zoodoende is deze millioencnzaak alleen als bi
oscoop te exploitccrcn. Op het oogenbük is de
instelling echter van dien aard, dat sluiting het
voordeoligsf is.
®ss
UTRECHTSCHEWEG 9.
GESLOTEN
20 en 30 DECEMBER a.s.
POSTGIRO
No. 41570
TELEFOON
R 69 en B 430
Goedgekeurd bij Koninklijk Besluit van 6 April 1907, No-
Juliana van Stolborgploin 11, 's-Gravenhage.
Wnnr C dit siel hangen kant II
Inlichtingen verlangen omtrent de
de» avond» van 7—9 nnr
t 5.— per stnk
met kans op i 100.000. 50.000,25.000,
10.000, 5.000, 1000 enz. enz.
IR CONTANTEN zonder de minste korting
(das niet 7io)«
werden door HAIGHTON Co. in een tijdvak
van tien jaren aan prijzen en premiGn uitbetaald.
(Accountantsverklaring ter inzage).
HLoold vertegen woordigers
MARTINUS NIJHOF - G. BOELE
tan Asch Vnn Wijckslraal 3 - Soeslerweg 56
Agent: J. t. VREPIHGFH - Langestraa! 48.
1 n K
eest dan op Uwe hoede,
ant een verwaarloosde ver
koudheid kan de ernstigste gevolgen hebben cn ontaarden
in een gevaarlijke Bronchitis. Wacht niet tot het te laat is
maar neemt bij de verschijnselen van verkoudheid de alom
bekende Balsempilleu van Apolhe:<cr H. VAN AKEN, Spe
cialist te Saelzaeie. Apotheker VaN AKEN's Balsempillen
genezen hoest, slijmhoest, hardnekkige verkoudheid, aam
borstigheid. Het is een geneesmiddel, dat nimmer faalt.
VAN AKEN's Balsempillen doen het slijm gemakkelijk los
komen en spoedig verminderen, ze maken de ademhaling
regelmatig, den slaap rustig en dc Mem helder. Bij asthma,
kortademigheid en bronchitis geven enkele VAN AKEN's
Balsempillen reeds verlichting en na het gebruik van en
kele doosjes volkomen genezing.
Verkrijgbaar bij D. H. RECTER en apothekers en drogis
ten in doosjes van 1.Hoofdd^pot voor Holland:
SCHULTE ÈN THIEME, Postbox 55, Middelburg.
