f BUITENLAND.
„L'illRfiPËLll
begint de GROOTE OPRUIMING bil
B. NIEWEG,
FEUILLETON.
In deei Maplstroom
21e Jaargang No. 157
j ftB9üHEMEHTSPSIJS ZZ 'ZZ
f |>e. pc*t f 3.*-, per week trnet grttii verzekering
r
I stegen ongelukken) f 0.17®, afzonderlijke nummcrw
j (f 0.05»
5*
DE EEMLANDER"
DIRECTEUR-UITGEVER! J. VALKHOFF.
BUREAU:
ARNHEMSCHE POORTWAL 2 A.
POSTREKENING N° <7910. TEL IMT 613.
Donderdag 4 Januari 1923
HHB OH MÏHKIflEl Hst.' a'
bewijsnummer, elke iegel meer 0.25, dienstaanbie»
dingen cn Liefdadigheidsadvc.tenticn voor de helft
der prijs. Voor handel cn bedrijf bestaan zeer'
vooidcclige bepalingen voor het advcrtcercn. licno
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
DUITSCHLAND.
'j; DE SCHADELOOSSTELLING.
De Britsche voorstellen ter
conferentie van Parijs.
Bonar Law besprak Dinsdagavond de Britsche
Bchadovergoedingsvooi stellen met de persverle-
Jfenwoordigers. Hij merkte op, dut de voorstel-
ing, dat Bril tannic geheel onafhankelijk is van
de schadevergoeding, absoluut niet gerechtvaar
digd is. Integendeel heelt zij haar meer noodig
"dan zij, die buiten de Britscne eilanderr wonen,
bereid zijn te gelooven. Er bestaat daarom lus-
Bchen de geallieerden slechts verschil van mee
ning over de beste wijze, waarop het grootste
bedrag do» Duitschland kon betalen, kan worden
.verkregen er. „met dien goeden wil, waarvan ik
Beker ben, dat hij aan beide zijden bestaat, zal het
niet to moeilijk zijn tot overeenstemming te ge
roken."
Omdat wij er in geslaagd zijn onze begrootïng
jin evenwicht te brengen voegde hij er aan
toe gelooft ieder buitenstaander, dat wij geen
behoefte hebben aan de schadevergoeding. Doch
hoe zijn wij er in geslaagd onze begiooting in
ovenwicht te brengen Slechts dooi zware be
lastingen, die haar weerga in geen enkel ander
;lond hebben. Wij hebben de positie van onze
begrootingen sterk gemaakt, door onze belas-
tingbetalers arm te maken cn het gevolg is, dat
iiwij lijden door werkloosheid, ernstiger dan dat
dit anders het geval zou zijn geweest, door het
l feit, dat wij zooveel geld van onze belastingbe
talers hebben genomen en dat zij geen bronnen
beschikbaar hebben hun bedrijven te ontwikke
len. Wij durfden hef risico aap ons zelf niet in
den slechtsten financieelcn toestand te bevinden
wat betreft den toestand van de schatkist, doch
In veel slechter toestond bevinden wij ons dan
vele der geallieerde lannden, die uit financieel
oogpunt veel minder sterk schijnen. Voort
gaande, voegde hij er aan toe „De voorstellen,
die t/ij hebben gedaan ten opzichte van de in-
tergealliecvde schulden in Europa, hebben wij in
geen enkel opzicht gedaan in betrekking met
[onze schulden^ aan do Vercenigdc Staten. Zij
i'sijn gedaan in de veronderstelling, dat of dii
'plan of een plan van dezen aaid met geringe
wijzigingen tenslotte zal worden uitgevoerd. Hei
I netto-resuliaat is, dat wij noch van Duitschland,
noch van onze geallieerden zullen ontvanger.
2ooveel als wij aan de Verccnigde Staten schul-
jdig zijn."
Er is geen kans op het ontvangen van cen!g
noemenswaardig bedrag van Duitschland, voor
dat het crcdiet van Duitschland is hersteld cn
eenige zekerheid bestaal over het bedrag, dat
Duitschland zal hebben te betalen een bedrag
,'dat Duitschland met goeden wil kan betalen,
j Hij gaf uls zijn meening te kennen, dat het
I Onmogelijk is gedurende de periode ven eet
I moratorium bedragen te krijgen, grcot genoeg
om ook maar in eeaigc mate te voldoen >v.n de
'gerechtvaardigde eischen cn tege'ijkeiUjd
I Duitschland in slaat te stellen zijn crcdiet te
herstellen. De geallieerden hebben te kiezen
Uusschen deze beide methodes naar zijn mee-
/ring kunnen zij niet beide wegen bewandelen.
Tenslotte verklaarde hij :„Aan de zijde van de
.Britscne regecring bestaat het ernstig ge-
i tnccnd verlangen in deze kwestie te handelen in
overeenstemming met haar geallieerden. Ik ben
[er zeker v n overtuigd, dol -dit ook de wensch is
|Var. de Fransche regeering."
De meening in Engeland.
De meening te Londen, zooals deze in de
bladen tot uiting komt, steunt algemeen de Brit-
■sche voorstellen. De Daily News schrijftZij
bicden Duitschland redelijke voorwaarden met
'redelijke waarborgen en een annulecring van de
schulden aan Groot-Brittannie, wanneer hel plan
wordt aanvaard.
De Daily Chronicle zegt: De groote verdien
ste van het plan is, dat het geheel practisch is.
et kan worden uitgevoerd en indien dit gebeurt,
zal geen volk worden geruïneerd en geen enkel
tegrende gaan door de fouten van een ander.
Het verdeelt de zwaarste lasten en verliezen
tusschen Duitschland en Gioot-Brittonnië. Het
land, dat cr het meest bij zal winnen, is Frank
rijk. Doch wij zullen allen winnen door het
[herstel en den vrede in Europa.
I De Daily Telegraph is onder den indruk van
het veel omvattende van de voorstellen, welke
zegt het blad de stoutste poging is om te
breken met de convcntionecle behandeling van
de schadevergoedingskwestie en tiacht een
zaken-plan daarvoor in de plaats te stellen om
van Duitschland met zoo kort mogelijk uitstel
materieele voldoening van zijn schuldeischers
te verkrijgen.
De Westminster Gazette .zegtHet plan kan
niet worden beschouwd als toont.nde een gebrek
aan medegevoelen met de ellende van onze ge
allieerden. Het kan worden verworpen, doch
wij zullen ten minste een eerlijke, ernstige en
practische poging hebben gedaan om Europa te
bevrijden van de worgende invloeden van het
tweeledig vraagstuk der schadevergoeding en
de schulden.
De Manchester Guard'an acht het feit, dat het
plan een absolute oplossing poogt te brengen,
de grootste verdienste. Het blad voegt cr aan
toe Het is verreweg de beste poging tot een
oplossing, welke deze of een andere regecring
of onder land tot nu toe heeft gedaan. Of
poging slaagt of mislukt, zij staat aan de cre
ditzijde van Bdnar Lav/. Ook de Times ver
klaart, dat het definitieve een der groote voor-
deelen van het plan is. Een eind-oplossing te
verkrijgen, welke het vertrouwen zal herstellen,
voegt de Times er aan toe, is het doel der Brit-
schc regeering.
De Britsche opvatting.
Londen, 3 J a (N. T. A. Draadloos). De
conferentie der geallieerden te Parijs is heden-
namiddag weer bijongvk cn de besprekin
gen werden hervat. Ofschoon het vei schil tus
schen de plunnen, die ter conferentie zijn in
gediend, groot is, is cr geen reden om te- ge
looven, dat er van een breuk sprake is of zelfs
dat de conferentie zou worden afgebroken. De
kwesties, die besproken worden, zijn van zoo
zakelijken aard, dat al de meeningen van haas
tige en bijgevolg slecht ingelichte publicisten
niet gerechtvaardigd zijn. Wat de Britsche eer
ste minister vooral wenscht, is, dat het vraag
stuk kalm en in het licht der werkelijke feiten
wordt beschouwd. Het doel der geallieerden is
hetzelfde, n.l. zooveel geld nis mogelijk is van
Duitschland te verkrijgen op de beste wijze.
Frankrijk heeft dat geld thans meer noodig dan
een'ge andere mogendheid wegens den tegen-
woordigen toestand van zijn financiën. Van een
zuiver economisch standpunt is het heel begrij
pelijk, dat dg Britsche voorstellen Frankrijk in
staat zouden stellen zekerder zijn geld tc ont
vangen dan c-enig ander plan, dat tot nog toe
is ingediend. De Fiensche opvatting, dat er geen
moratorium kon zijn zonder onderpanden, is in
werkelijkheid geen veroordeeling van het Brit
sche plan. De Britsche voorstellen geven in
waarheid een krachligen waarborg cn zij be
oogen, dat Duitschland minder zal betalen bij
voldoende en prompie vervulling van zijn ge
wijzigde verplichtingen cn daarna later meer zal
betalen, terwijl het zij^i buitenlandsch crediet
gevaar zou doen loopen cn alle geallieerden sa
men zouden gaan in de bezetting van nog meer
Duitsch grondgebied, als het poogde die ver-
plichtingen \e ontduiken.
Er kon rauwelijks aan worden getwijfeld, dat
Groot-Brittannië door te trachten tot een de*
finitieve oplossing te komen en door groote op
offeringen nan te bicden om die te verkrijgen,
handelt in het belang van geheel Europa. Het
ontwerp voldoet aan de beginselen die de goed
keuring zullen wegdragen van „de meeste in
ternationale economisten, welke de kwestie ob
jectief bekijken. En de voorstallen zijn zoo in
gericht, döt Duitschland wordt aangemoedigd
om aan zijn verplichtingen te voldoen on het
straft au.omarisch zich zelf als het dat niet
doet.
Het verschil tusschen 't Brit
sche cn Fransche inzicht.
PARIJS, 3 Jan. (R.) De Engelschen zijn be
reid tot op zekere redelijke hoogte met de ge
allieerden mede te gaan, teneinde een compromis
te vinden, in de hoop, dat de Franschen de
scherpe kanten van hun plan zullen laten val
len.
Met betrekking tot dij punt wordt er de
nadruk op gelegd, dat de Belgen, die geen af
zonderlijk program hebben ingediend, op vorige
conferenties zijn opgetreden als bemiddelaars
tusschen Frankrijk en Engeland. Men hoopt,
dat de Belgen een kalmeerenden invloed zul
len uitoefenen. De eBelgen en Italianen staan
minder afwijzend "tegenover het Engclsche plan
dan de Franschen. Men gelooft, dat al de tact
en bekwaamheid der gcrrllieerde premiers noo
dig zal zijn om een aannemelijke oplossing té
vinden, met het oog op het ver uiteenloopcndc
verschil van inzicht tusschen Engeland
Frankrijk.
Staatssecretaris Bergmann blijft te Parijs om
dosgcwenscht door de conferentie te worden ge
hoord.
De Fransche mirJstfrraud cn
dc Engclsche plunnen.
P a r ij s 3 Jan. (Hayas). De ministerraad
kwum hedenmorgen bijeen^ Poincaré deed mede.
deeling van het Britsche voorstel, waarop dc
raad met eenparigheid van stemmen constateer,
dc, dat het voorstel een aanzienlijke verminde
ring van de Fransche vordering zou meebren
gen cn aanleiding zou geven tot nieuw uitstel
van betaling, terwijl het tevens zou bettekenen
een definitief afstand doen van de csscnticelo
clausules van het verdrag van Versailles.
Fransche critick op het Bri -
schc voorstel.
Door Havas wordt erop gewezen, dat ftls Ee~
volg van het Britsche plan Bolgié zijn priori
teit ziet aangevochten cn dot Italië evenals
Frankrijk definitief zijn goudreserves moet af
staan, die het te Londen in depot stortte nis
waarborg voor zijn leeningen, teneinde er dc
annuleering van te verkrijgen. De geallieerde
mogendheden, aan wie haar oorlogsschulden
zouden worden kwijtgescholden, zouden zich
moeten verbinden om het voorstel te steunen,
dat Engeland zou indienen nopens de vermin
dering der schadevergoeding, verschuldigd
door de vroeger vijandelijke staten. Deze voor-
waarden zijn, meent Havas, reeds voldoende
om de algemeenc oppositie te verklaren, die
het Britsche pion heeft ontmoet.
16,13 lAHGESTRAAT x AMERSFOORT
Heden oiitviugca wij de
EERSTE ZENDING
7Jde Etalages
Kritiek van Poincaré op het
Engelschc plan.
P a r ij s3 Jan. (Havas). De tweede zitting
der conferentie werd hedennamiddag te 3 uur
geopend en te kwart over vijf verdaagd, nadat
door Poincaré -critiek was uitgeoefend op het
Engelsche plan. De besprekingen zullen worden
voortgezet. Evenwel is tot dusver nog geen en
kel voorstel gedaan, dot de mogelijkheid opent
voor het bereiken van oveieenstemming.
Een nota van antwoord van
Bonar Law.
P a r ij s3 J a n. (B. T. A.) Aangaande de con
ferentie wordt nog gemeld, dat Bonar Law mor
gen (Donderdag) een uitvoerige nota van ant
woord op de critiek van Poincaré en Theunis zal
indienen. Hij bepaalde er zich voorshands toe
eenige opmerkingen nopens het Belgische stand
punt le maken cn te zeggen, dat hij de kritiek
van Theunis, en Poincaré niet had verwacht.
Voorts stelde hij er prijs op dadelijk te verkla
ren, dat hij uit zijn voorstel het program betref
fende Belgié's prioriteit en de betaling met 3
soorten Duitsche schatkistbiljetten terugneemt.
Italiaansche verbazing over de
Engelschc voorstellen.
Rome, 3 Jan. (B. T. A.) De bladen zijn
uiterst verbaasd over de Engelsche voorstellen.
Het non-agressie-aonbod
van Cuno.
B e r 1 ij n, 3 Jon. (N. T. A. Draadloos). Uit
Washington'wordt gemeld, dat het staatsdepar-
tement bekend heeft gemaakt, dot Cuno's aan-
llod aan Frankrijk door de Fransche regeering
werd verworpen, nadat het informeel to horer
kennis was gebracht. Derhalve werd dc Fransche
regeering niet meer officieel van het aanbod in
kennis gesteld.
De Duitsche regecring cn dc
voorstellen der geallieerden.
33 e r 1 ij n, 3 Jan. (W. B.) Daar dc Duitsche
icgccring "thans den tekst van de schndevergoe-
oir.gsp'annen der geallieerden heeft ontvangen,
zal zij hedennamiddag, naar het Berl. Tagebl.
verecmt, haor houding ten nonzien van deze
plannen bepalen. Wat de Duitsche voorstellen
betreft, staat 't volgens genoemd blad nog niet
vast, of cn wenneer zij te Parijs overhandigd cn
door stautssc crctans Bergmann ter conferentie
toegelicht zullen worden.
Dc tweede zitting.
P a r ij s, 3 Ja n. (B. T. A.) In het tweede deel
der zitting van dc conferentie steunde Theunis
uit noem der Belgische delegatie, het Fransche
standpunt in den geest van Poincaré. Bonar Law
verdedigde hot Britsche program. Hij moet een
neiging tot verzoening uan den dug hebben ge
legd. Markies delta Torrclta had geen tijd zijn
uiteenzetting te geven. De tweede zitting gaf den
indruk van groote vriendelijkheid in weerwil van
dit plan een vernieuwing van het vredesverdrag
vormt, waarvan een aantal bepuVingen worden
te niet gedaan; het wijzigt den bclastingsstaat
van Londen volkomen en ontneemt aan de com
missie van herstel al hare rechten. In den voor
gesteldon buiteivlonclschen financieelcn raad
kunnen,Frankrijk, België en Italic in de minder
heid worden gebracht door de beslissende stem
van den Duitschen minister van financiën. Het
Britsche plan maakt geenorlei onderscheid tus
schen de schadevergoedingen cn dc andere
verplichtingen van het Duitsche rijk cn gaat
geheel cn al in tegen do bepalingen .van het
verc'rag nopens de schadevergoedingen, in na-
tura. Er wordt in het geheel niet gezinspeeld
op de prioriteit der kolen leveringen, bestemd
tot vervanging der kolen van dc vernielde mij
nen. Het verdrag van Versailles vormt voor
Frankrijk een binncnlundsche staatswet en kan
slechts gewijzigd worden krachtons een votum
van de parlementen der staten, die het onder-
teekend hebben. Het Britsche plan voorziet in
geen enkel onderpand, hetwelk kon doen aan
nemen, dat Duitschland na afloop van het
morandum zal betalen; dc geallieerden moeten
n.l. afzien van alle rechten, <He zij ontlconcn
aan het verdrag om Duitschland te verplichten
zijn verbintenissen na te komen. Het Engelsche
plan blijkt dus illusoir en gevaarlijk te zijn.
Duitschland heeft geen buitenlandschc schuld.
Door den aanstaanden val van de mark zal zijn
binnen landsche schuld worden geannuleerd.
Zijn schadcvergocdingssohuld, door het Britsche
plan verminderd, kan in vijftien jaar worden
afgelost en Duitschland wordt dan het eenige
Europqesche land, dat geenorlei buitenlandsohe
losten heeft.
Door het Britsche plan zouden de wcrkelijko
betalingen van Duitschland worden verminderd
lot ongeveer 27 milliard goudmarken. DaaT
80 der obligaties A en B bestemd is voor de
schadevergoedingen, zou het totaal der betalin
gen, uit dien hoofde aan de geallieerden gedaan,
slechts 20 milliard bedragen, waardoor het
Fransche aandeel ongeveer 11 milliard zou wor
den. Ten aanzien van de obligaties der tweede
serie zou het Engelsche plan het aandeel van
Frankrijk beperken tot 35 in plaats van
52 maar het aandeel van Groot-Britamvië
van 22 op 47 brengen. De Belgische priori
teit zou worden te niet gedaan cn de leveringen
in natura, verricht tijdens de periode, waarin de
obligatie^ geen interest zouden dragen, zouden
worden afgeschreven op de hoofdsom der Duit
sche schuld.
Het plan omvat de annuleering van het deel
der schuldvorderingen van Groot-Brittannic op
do ge^'lieerden, maar Frankrijk cn Italië zou
den moeten afzien van het terugkrijgen van het
goud, bij de Engclsche Bank gedeponeerd tot
een totaal von con milliard 400 milliocn goud
marken.
De toestand zou zoo worden, dot Frankrijk
14 milliard goudmarken aan de V. S. schuldig
is met 59 milliard aan losten, totaal 73 milliard,
terwijl Engeland 15.5 milliard aan de V. S.
schuldig zou zijn met 30 milliard aan lasten^
totïial 45.5 milliard of 62 van den totalen
Franschen last. Om te verkrijgen, dat Engeland
de Fransche schuld, geschat op 11 milliard an
nuleerde, zou Frankrijk 38.milliard oan obliga
ties C prijsgeven, voorts 2 milliard 600 mil-
lioen als bedrog van de terugbetaling der Bel
gische oorlogsschuld cn een milliard goud mat*»1
ken, gedeponeerd bij de Engelschc Bank, afge
scheiden van de offers, die Frankrijk zou bren
gen ten oonzicn der obligaties A cn B.
PARIJS, 3 Jon. (B. T. A.). De heden gehouden
zitting der confcrcnntie eindigde om 7.25. Do
volgende zitting vindt morgen te 3 uur 's na
middags plauts.
Italië cn de conferentie te
Rome, 3 Jon. (V. D.) De voorstellen van
Bonar Low inzake de schndcvergocdingskwts-
tie cn dc intergcnllicerde schulden hebben geen
goede pers in Italië. Het orgaan van Mussolini,
dc Giornale di Roma ooht ze absoluut onaan
nemelijk. Het blad voegt hieraan toe, dat er
geen enkele reden voor is te wonhoopen non do
resultaten van de Conferentie tc Parijs, omdat,
ofschoon Bonar Low in Engeland verklaarde,
dat Engeland van do geallieerden een zeker be
drag moet ontvangen, indien dc schuld ann
Amerika moet betaald worden, dc openbare
meening, hiervoor ndet spoedig gewonnen zal
zijn cn omdat Brittonnic znl trachten zooveel
mogelijk geld te krijgen.
Om deze redenen '"eed Mussolini goed niet
deel tc nomen aan do conferentie tc Parijs,
waor do zaken slecht staan, mischien nog
slechter dan ooit te voren. Ook dc andere bla
den kunnen de Britsche plannen niet goedkeu-,
ren, daar „tc veel van do rechten van Italië
moet worden opgegeven, waardoor de econo
mische toestond van het land nog slechter
wordt.
ZATERDAGAVOND
LANGESTRAAT 39
Amerika cn dc commissie
vun herstel.
Washington, 3 J a n. (R.) In den Sennot
is door Robinson (democraat), een resolutie
voorgesteld, waardoor, naar verwacht wordt,
het debat over de buitenlandsohe aangelegen
heden zal worden heropend. De resolutie wil
Harding machtigen een of meer Amcrikaunsche
vertegenwoordigers te benoemen nn de Com
missie van Herstel. Het verdrag van Berlijn-
wordt oongehoold als gevende aan de V. S. het
privilege om deel te nemen oan de hoofdstuk-
ken betreffende de schadevergoeding van het
verdrag van Versailles.
Dc kosten von het levensonderhoud.
Bot lijn, 3 Jon. (W. B.) Het rijksindex-cij
fer voor de kosten van het levensonderhoud isi(
in December tot 68,500 gestegen tegen 44,100 5
in Nov. 1.1. De kosten van het levensonderhoud
bedroegen derhalve in Dec. het 685-voudige;
van den vooroorlogstijd. In vergelijking met
Nov. bedraagt de stijging 53.6
BELGIE.
S aking in de haven van Antwerp
Antwerpen, 3 Jan. (B. T. A.) In dc ha
ven alhier is onverwachts een staking uitge
broken. Vrijdag was een commissie, beslonndo
uit een gelijk aantal werkgevers en werkneme r
bijeen om den eisch der werklieden tc bespit--
ken, die een verhooging van 2 frs. per dag
cischten. Een tegenvoorstel werd gedaan, dut
in den loop der volgende bijeenkomst zou be
handeld worden. Vanmorgen weigerden enkele
arbeiders aan het werk te gaan-in den na
middag was het aantal stakers toegenomen cn
vanavond voorzag men een staking, die moi-
gen bijna algemeen zou zijn.
Alleen de houtwerkers ertswerkers cn gra&n-
werkers zullen doorwerken, orndut eenige du-*'
gen geleden oan hun eischen voldaan is.
Aan de eischen der kolennrbeiders werd ook
voldaan, maar toch sloten zij zich bij de s i-,
kers aan, omdat zij een nieuwe verhoogin(j|'
eischten. De werkgevers besloten dit tc weige<
ren.
DENEMARKEN.
Dc werkloosheid.
Het aantal wcrkloozen in Der.omorken is xiT
de Kerstmisweek met 7978 toegencmer, zoo' :t
Roman van
OLGA WOHLBJRüCK.
Geautoriseerde vertaling van Mevrouw
ri. W esse link—1van Rossum.
08
Vroeg in den morgen werd ze wakker. Het
kwam haar voor alsof er iemand in de gang
liep, alsof er een deur dicht sloeg. Zij gooide
eer. ochtendjapon aan, gleed in haai pantof
fels.
Wie is daar Ik vrqag, wie daar is
De dew van de kamer van haar man stor.d
.Wijd ope»-.. 7.j zag hoe hij juist zijn jus aan
deed, de urdig geknoopte stropdas bengelde
lover hei overhemd, zonder vest, zijn voeten
in leeiafi pantoffels zonder bakken.
„Wat b er, Julius Is er opgebc-ld
Wenneer een zieke uit de stad hem opbelde,
iöur kleedde hij zich toch ordentelijk ann I Had
zoo'n slaap, dat
1 Hij L'riek niet naar haar om, streek met zijn
'borstel sjjn haar op, greep zijn horloge, dat
i©P het nachtkastje lag.
„Ja al» de kliniek Ik had gezegd,
iidat ft gewekt moest worden, wanneer een
cperotie noodig was. A is net rut maar niet te
'loot :9 dia vervloekte kerels zeuren altijd
soo Jang. Verdikkie ju had ik toch maar
idaar geslapen vervloekte bende I Wan-
t»ee: temand stuur, moet Ertzky gewekt woi-
jflen I"
liii «nelde hn»r voorbfj, deed de deur niet
eens achter zich dicht. Zij hoorde zijn pantof
fels kletsen op het door den regen natte as
phalt, ze zag de einden van zijn das in den
morgenwind opwaaien, omhoog staan alsof cr
ijzerdraad in zat, zag hoe hij twee treden tege
lijk nam en aan een stuk door, de opengehou
den deur van de kliniek doorging.
Zoo had ze hem nog nooit gezien zoo ken
de zij hem niet. Had hij door eens anders schuld
iets verzuimd of door eigen schuld
„Iedere uitvinding eischt haar offers"
Nog een koffer
En nog een en steeds weer een
In de kliniek brandde het electrischo licht.
Op de glazen tafel omringd door veipleeg-
sters cn doctoren lag een doode man.
„Wc moeten de oorzaak van den dood vast
stellen," zei dokter Julius Graebner.
Daar stond hij, fier, een dweper zijner idee,
zijner wetenschap. En wanneer hij ieder lid in
stukken sneed, iedere zenuw bloot legde, ieder
bloedvaatje onderzocht wanneer hij de in
gewanden er uit haalde en de ribben uit elkaar
zaagde dan moest hij weten, hoe het geko
men was, moest weten of. een boosaardig toe
val of het gebrekkige van zijn onderzoek de
schuld droeg aan den dood van dit mensch.
„Eerst moest men toch eens de familieleden
vragen"
De jongHï assistent verstomde van Graeb-
ners blik.
„Over een uur is het al niet meer precies
vast te stellen, nu direct ter plaatse moet het
gebeuren."
Hij stuurde de verpleegsters de zaal uit, haal
de zijn instrumenten uit de glazen kast trok
den linnen doek Van het gebruinde^ goed ge
voede lichaam.
De jonge dokter durfde rviet meer tegen te
opreken, N Vr> 4 v' -
En zoo werkten zij beiden drie uren lang aan
de lange glazen tafel, onder het helle licht der
reflectoren, tusschen hen datgene, wat overge
bleven was van een kort, moeitevol leven, van
een lichaam, dat zelfs na den dood de mensch-
heid nog moes- dienen.
Toen echter het onderzoelc de oorzaak van
den dood niet hee'emaal zonder tegenstrijdig
heid, niet erg duidelijk, niet boven allen twij
fel verheven kon vaststellen, toen over toog een
grijze schaduw G,raebners gelaat en hij zeide:,
„Geeft u niij iets te rooken, col lego, een si
garet voor mijn part ja alleen maar iets
te rooken. Dan zullen we hem bij elkaar naai
en, zoo goed als^het gaat en den wogen in
met hem
Niets had hij ontdekt. Niets had de doode
verraden, om de anderen, de nog levenden, te
redden of te beschermen.
Vergeefsch was zijn leven geweest, vergeefsch
zijn sterven.
Alleen den twijfel had hij achtergelaten, het
bewustzijn van een steeds zwaarder wordende
verantwoordelijkheid, van een steeds erger drei
gend gevaar.
En het was Graebner aangenaam, dat hij
dien Ertzky er niet bij gehad hadjuist hij
mocht hem niet zien, wanneer hij moedeloos
was, juist hij, die zich eerst zoo bereidwillig
aan hem had overgegeven cn nu heel lang
zaam, nauwelijks merkbaar overhelde naar de
klasse van menschen, die zich liet sieren met
titels en ridderorden.
Titels I
Hij had vroeger om titels gelachen, die een
kwesitie van jaren en niet van verdien r.ten wa
ren. Nu was zoo 'n titel toch ergens goed voor.
Want slechts als leider van een groot gemeen
telijk ziekenhuis was hij in de gelegenheid om
veel omvattenden arbeid te verrichten. Zijn kli
niek was toch altijd maar iets geweest om zich
te behelpen nooit had hij do middelen bij
elkaar kunnen brengen die hij noodig had om
zijn onderzoekingen grootsch op te kunnen
zetten. Het ontbrak hem aan materiaal, aan ge
schikte zolen en kamers. Hij had een ontleed
zaal noodig, een bacteriologische afdeeling, hij
had toestellen noodig, die alleen een gemeente
lijke instelling in zoo'n grooten getale ter be
schikking kon hebben, hij had voor alles men-
schenmaterinal noodig. Hij kon niet altijd bij
de lui komen bedelen, zich met leugens eruit
redden of zich met advertenties laten bedreigen
en don betalen of naar den advocaat loopen.
Dat was een onwaardige toestond. Hij had de
bescherming van een gemeentelijke instelling
noodig, de autoriteit van feen openbare be
trekking.
Vreemd was hefc dat hij tot nog toe nooit be
scherming gezocht had of steun. Hod die
vrouw daarginds in Gliaiën hem zoo ontzenuwd
hem zöo elke hardheid, alle kracht tot weer
stand ontnomen, allo zelfverheerlijking, die
hem vroeger blind gemaakt had voor alle hin
derpalen
Hij ging over de binnenplaats naar zijn wo
ning teruguit den ingang van het sanatorium
loerde een vrouw nieuwsgierig naar buiten. Hij
bleef staan, fronste zijn voorhoofd, kwam na
derbij. Wat deed vrouw Seiler hier
Zij stond daar met opgestroopte mouwen en
drukte haar neus plat tegen de vensterruit.
„Hoe komt u hier Ik heb u toch verboden."
Zij schortte onverschillig haar rok op en be
gon de koperen roeden uit de ringen te holen.
Zonder hem aan te zien, antwoordde zij onbe
schoft „Ik doe hier mijn v/erk, ik kan geen
honger lijden, alle en om da t het u niet past dat
u mo hier ziet."
Als een bolk zwol zijn voorhoofdsader op.
„Wie heeft u gevraagd t:er te komen v. r*
ken
„Uw eigen vrouw hc-eft k.«j aangenomen, maai
het is enkel maar goeiigheid, dut ik gekomen
ben, dat had ik heelcmaal niet hoeven to
doen."
„Zoo maok dan maar gauw dat u weg komt.
U hebt hier niets te maken, begrepen
Als een adder richtte zij zich op uit haar
knielende houding, zette beide handen in do
heupen„Dus mé eruit gooien, doet u me^,
wanneer ik aan den eerlijken arbeid ben
Zoo is het bij ul Een vrouw haar man ontne*,
men en onschuldige wurmen het brood niet'
gunnen raak me niet oan," riep zij gillend
uit, toen hij haar bij den kroag wou pakken^
,raok me niet aan I"
Opgewonden wees hij op de open deur. „Et
uit, of ik zal u eruit laten zetten I"
Zij strompelde de trap af naar do binnerv
plaats. Op het zelfde oogenblik hield de !nn*
ge blauwe wagen voor den ingang van de kin
niek stil, en twee mannen verdwenen ochter d4
deur. Hoonend, met wijd geopende armen rien
zij „Nou, zie je wel daar staat hij weer.'
dio kast I Heeft hij er al weer een het hoekje
om geholpen Moet hij er al weer een stiW
ltjes weg laten brengen, voordat de menschel»
wakker zijn? Daar heeft hij hem weer ool(
stukjes gesneden in do last gelegd I" ff
'S
M I
{Wordt vervoT^
V r
