SPORTNIEUWS
Y801iJA.APtSM0E0E.fi
UIT DEN OMTREK.
STADSNIEUWS.
„L'HIRONDELLE"
16/18 LAfUGESTRAAT
op uitvoering: waarvan het gemeenschappelijk j Roebelle. De driekleur hypnotiseerde hem, Haarlem de beide leiders. R. C. H. en H. B.
congres zou aandringen, bestaan bezwaren. de Hollandsche vlag zag hij voor de Fran- S. elkaar ontmoeten R. C. II. kan hierbij
In overeenstemming- met v/at de heer Smeenksche aan. Dus herkende hij daarin het beleg °P record bezoek rekenen. Inmiddels gcloo-
zéide bij dc mtcrpellatie-Van den Tempel, achtvan la Rochelle dcor de Fransche vloot, on- VGn niet *n cene overwinning voor één
j het C N. V.-bestuur het noodzakelijk, dat de' der leiding van Richelieu. Wist de geleerde?aP clubs en achten wij een gelijk spel
werkloosheids-verzekering intact zal blijven, olniet, dat Fiansche vlag het werk der revo- nicest waarschijnlijk. In verband met de
commissie voor de werkverruiming, welke voe
ling zal houden me de hier tc lande werkende
gelijknamige commissie, deze klacht wellicht ge
heel of gedeeltelijk ken wegnemen
4. Indien de minister dit middel niet doelmatig
acht, welke afdoende maatregelen denkt Zijn
Excellentie dan te nemen, ten einde aan dc
klacht van dezen tak van industrie een einde te
maken
J. B. van Heek. f
wij reeds mededeelden, is de heer
moeten misbruiken worden tegengegaan en zal 1
scherpe controle noodig zijn.
Domosconfectie en valirta-concurrentie.
Op 31 Januari j.l. vergaderde de Nederland-
1 sche R.-K. Vereeniging van Klcedingfobrikan-
I ten, teneinde de situatie, waarin het bedrijf ver-
j keert, wederom onder de oogen te zien. Verslag
werd gedaan van al de stappen, welke bij de be
voegde autoriteiten zijn ondernomen, om het
besef van den ellendigcn toestand aldaar te doen
doordringen en om aan te toonen, dat in den
keten van maatregelen, welke het bedrijf voor
algeheelen ondergang kunnen behoeden, een
invoerverbod voor kinder-, damesconfectie en
lingeries niet kan worden gemist. De vergade
ring keurde deze stappen goed en machtigde
het bestuur met kracht in gelijke richting ver
der te werken. Daarbij werd vooral de nadruk
gelegd op de noodzakelijkheid eener snelle be
slissing van de zijde van regeering en Kamer.
De onzekerheid, waarin men op het oogenblik
verkeert, is onverdragelijk cn werkt in de hoog
ste mate verlammend. De gebeurtenissen in het
Roergebied symptoom van de vulkanische
gesteldheid van Europa stellen eens te dui
delijker in het licht het gemis van een, snel te
cffectueercn, bevoegdheid, welke in tijden,
waarin men alles kan beleven, waarin men mor
gen voor een feit staat, dat men gisteren nog
ondenkbaar achte, niet aan de regeering kan
worden onthouden.
Staande de vergadering, werd aan den Raad
Gelijk
J. B. van Heek op 59-jarigen leeftijd te En- van ministers het volgende telegram gezonden
schede overleden. Onverwacht is dit treffend j „De Nederlandsche Katholieke vereeniging
bericht niet gekomenzegt <k Nieuwe Ct. 1 van Kledingfabrikanten, vergaderd te Amster-
reeds jarenlang was de heer v. Heek lijdende
cn zocht hier te lande en elders tevergefs ge
nezing van de kwaal, die hem ten slotte heeft
gesloopt. Tot op het laatst bleef hij met groo-
te energie alles volgen, waaraan hij zijn ruime
belangstelling gaf, ook ol viel 't hem zwaar
der actief deel te nemen onn de verschillende
zaken, waaraan hij zijn naam had verbonden
enzijn werkzaamheid verpond. In breeden
kring, ook buiten zijn firma en buiten zijn
woonplaats, zal zijn heengaan worden gevoeld
als een zeer ernstig verlies. Van Heek was
dam, dringt met klem aan op onmiddellijke in
voerverbod voor kinder-, damesconfectie cn
lingeries. Het gcheele seizoen is weer absoluut
verloren, als geen redding door invoerverbod
komt. Wij dringen in ieder geval aan op snel
uitsluitsel in eenen of anderen zin, om onze
maatregelen te kunnen nemen en ons voor totaio
Tuine te kunnen behoeden.
DE HULP AAN RUSLAND.
lutie is? Edelmoedig ke<nt hij ze aan Lode-
wijk XIII toe.
Hij heeft eenvoudig vergeten, den beker te
openen, anders zou liij aan den binnenkant
bezetting det eerste plaats is ook de wed
strijd Feijenoord—Haarlem van veel belang.
Natuurlijk niet voor Haarlem dat nog steeds
in degradatiegevaar verkeert, maar voor
Feijenoord, dat nog alle kans heeft om de
van den deksel gezien hebben, dat daar in eereplaats te bezetten. Haarlem is echter
het Nederlan-dsch liet volgende gegrift slaat,geducht in conditie zoodat ccnc verrassing,
waarvan volgens den heer Haraucourt nu hoewel niet waarschijnlijk, toch niet uitge-
1667. Op voorstel der heeren algemeene llers keven wb wei kans om van D. F. C. te
raden besluiten de Staten, dat aan Cornelis
de Wit, gevolmachtigde de republiek op de
vloot des lands, geleid hebbende het fameu
ze wapenfeit, 21, 22 en 23 Juni 1667 op de
rivieren van Londen en Rochester volvoerd,
een gouden beker zal worden aangeboden,
op denwelken het genoemde wapenfeit zal
worden afgebeeld, opdat hij een gedenk
stuk voor zijn familie en nakomelingschap
zij. Voor copie conform der resolutie van de
Staten, de secretaris: Herbert van Beaumont
-en slotte herinnert Haraucourt aan den
dood, dien de broeders vijf jaar later zouden
vinden.
School- en Kerknieuws.
winnen.
Ajax gaat op bezoek hij H. V. V. De groote
Haagsche heeft de punten hard noodig, zoo
dat zij minstens een gelijk spel zullen weten
te bewerkstellen.
Van de clubs met degradatiekansen ont
moeten verschillende elkaar. In dit verband
is de wedstrijd Quick—Sparta van veel be
lang. Quick heeft hier de beste kansen.
V. O. C. is de gast van U. V. V. Ook deze
Rotterdamsche club wacht de nederlaag.
Voor de overgangsklasse speelt H. F. G
thuis tegen V. U. C. Wij vertrouwen dat
H. F. C. revanche van de te dèn Haag ge
leden nederlaag zal nemen. Wint H. F. G
dan versterkt zij nog tevens haar positie
naar aanleiding van den wedstrijd Excelsior
—Stormvogels, daar deze beido candidaten
elkaar natuurlijk de punten afhandig trach
ten te maken.
In het Zuiden zal Willem II de 13e over-
winning boeken daar Wilhelmina op bezoek
Een negcr-ondcrwijzcr aan een
Nederlandsche klas.
Het „Gr. Dgbld." meldt dat bij ontstenteniskomt. N. A. C. heeft het moeilijk, daar zij
van een leerkracht aan de 2e Jongensschool te *eTTs Bosch tegen B. V. uitkomt.
Gromhgen als .ijdélijk onderwijzer op,reedt I d'tmaaI
een door z.jn zwarte htnosk eur zeer opvallend In hct 0osten kan Thoolo boffen daar rk,
en daar ter stede zeer bekend West-Indisch Ahead wel niet volledig naar Tiel zal ko-
student, die onder meer ook het onderwijzers- men. HengeloEnschedé is een wedstrijd
diploma bezit. I welke in Twente altijd erg gewild is. En-
Dr. Rellum, zoo heet de jonge paedagoog,schedó heeft de beste kansen,
stamt uit een zeer bekend onderwijzersgeslacht*n A noemen wij den wedstijd G. F. C.
in Paramaribo - zijn vader is hoofd van eon 1 "Dpto. U,ol°. is cen l°»«e Deventerclub,
i J ,f welke zich in enkele seizoenen heeft weten
groote school aldaar - en hij zelf heeft in zijn op te werkcn tot de oe klas. Naast een goede
geboortestad zeven jaren voor de klas gestaan, clubgeest, wordt er enthousiast spel gege-
De laatste vier jaar was hij tevens medisch stu- ven. waardoor Doto nu een mooie plaats
dent aan dc Geneeskundige School in die plaats op het rangliistje inneemt. Morgen zal Doto
Na zijn candidoatsexamcn verliet hij de kolonie wel van G. F. C. weten tc winnen. Tubantia
en studeerde van 1919 tot 1922 in de medicij- achten wij wel in staat om Hercules II te
,De heer Riemersma, hoofdvertegenwoordi- nen en de letteren aan de Universiteiten van de nederlaag toe te brengem
ger von het Ned. Nonsen Comité, die de leiding Edinburgh en Glasgow, promoveerde in eeist- clu^teRen8]??'!! C? OTCnvhfning6 is hier
een man met een zeer beslist oordeel, een op zich heeft genomen voor de verdeeling der j genoemde plaats in de medicijnen (October voor dc bezoekers."
„warm" man, wien alle lafheid en lauwheid Nederlandsche levensmiddelen in de hongerge- j '2J) en vestigde zich aloaa- als patticulier ge- ln de B-afdeeling maakt Vitesse een kans
vreemd was, een, die zich hartgrondig kon bieden, richt zich als volgt tot zijn londgenoo- neesheer. Gedurende zes maanden was hij om als ze niet van het begin tot het einde
ergeren en voor zijn ergrnis s.of te over ten: j wijkdokter van West Port (Edinburgh). In Maart j aanpakt, van Eendracht te verliezen,
vond in zooveel, dat hij om zich heen zag ge- j Door vele duizenden dankbare Russische boe- I 22 kwam hij naar Groningen, om te siudee-1 H. °D bezoek bij Wageningen
beuren. Maar hij bezat daarbij ook dien ze-jen werd mij verzocht hun dank aan het Neder-ren voor ket Nederlandscho aits-diploma en j JJJ1 .zal daa|" »rk!Snen V&n
keren „sense of humor die hem met wijsgee-landsche volk over te brengen voor de redding sloogae in October 1922 voor het doctoraal, j Met uitzondering van den wedstrijd V. V.
rige kalmte besef gaf von net betrekkelijke van den hongerdood, wat ik hiermede volgaarne ^"ol zÜn sPÜt moet hij die studie tfbreken, om O.-Hcrtog Hendrik, verwachten wij voor de
der dingen, van het voorb.jgaanae in wat voor j tot uiting breng. ncar West terug :e keeren. Hij zal eenigen overige wedstrijden overwinningen voor dö
velen als zoo heel vast werd beschouwd doch T x... i tijd te Londen spedaHsseren in tropenziekter
voor hem slechts een waan ran den dag was.een a s e,~^..!i10**.1!ne€r f»^ven e vroETeIb ea daarna zich vestigen te Georgetown (Deme-
Als „werkjever" behoorde hij to. her stoere zou onverantwoordelijk zyn en tk zou het ook rala)
Twentsche ras, waarvan de elkaar opvolgendeni?' cn docn' ols mcl cciuffe duizenden men- Qver zijne werkzaamheid op de 2e iongens
geslachten door vaak moeilijke tijden heen de pchcnlcvcns op het spel stonaen. Dank zij de school is dr. Rellum best te spreken,
nijverheid in den „Achterhoek" hebben op- 1>ulP Ult Hol.lM;a kunnen wij thans do 20.000
gestuwd tot een onzer grootste export-indus- menschen, die in de Hollondsch-Russische dor-
trieën. Zoon van den ouden „G. J.", was hij Pen woncI). t0! Mei redden. Tot den nieuwen
thans de oudste firmant en zette de tradities 00ost blijven dan slechts 2fj maand over. In
van zijn vader in hef bestuur van de groote 4611 t!id ziln er nog geen veldvruchten. Indien
onderneming voort. In 1899 behoorde hij met w'i te vroeg moeten ophouden zullen velen op
D. W. Stork en D. Geldermon tot de kleine het laatste oogenblik sterxe^ daar van gras.
Te
Sport-
overige
i tijd te Londen specialiseren in tropenziekten thuisclubs.
H. V. C. II speelt thuis tegen Wagenin-
I gen II.
Soest.
Hel aanstaands Muziek Concours. j
commissie uit een beperkt aantal Twentsche eenige aanwezige vocdsel(ï) de menschen schrijK ons"1 Va" 'Soestcr I'Qntare"Con:,s
fabrikanten, die zich orgnniseeren wilden om niet in leven kunnen blijven. Zij rekenen op Hol- \,'an verschillende zijde werd al meerma-
WEDSTRIJDPROQRAMMA.
organisatie ontwikkel'de zich tot de Vereeniging per persoon, maakt 1600 per dag voor 20.000 q^fn!,le'p„Vi}n het zilver™ Jeest van het rvi-cTrmi'nr-cc
van Nederlandsche Werkgevers, in welker be- menschen en 120.000 in de resteerende 2» "ehl^fe
stuur J. B. van Heek jarenlang zitbng had en j maand. Een gedeelte is reeds aanwezig, doch er neD mede deelen, allereerst dat nu als zeker R.C.H.—H.B.S.
welker streven en arbeid hij met groote belang- ontbreken nog 100.000 om ons werk tot het mag worden aangenomen dat het Concours 1 V. O. C.U. V. V.
stelling en instemming volgde. Want hei „nij- j gewenschte einde te brengen. Ons werk moet kan doorgaan. Ieder begrijpt dat als iets j QuickSparta,
venheids-belang" ging hem zeer bijzonder ter een eeuwig monument zijn en duizenden dank- j voorgenomen wordt het nog niet altijd zeker Feijenoord—Haarlem,
harte en hij was er ten volle van overtuigd datbare harten, en geen vervloeking door ouders, I dat, h.et pla" lo^ "^voering kan komen. Blauw-Wit—DF. C.
SfÜ tl v? Dafl" hr ,u'n Te kiRderen in hCt B"icht VOn een 1 cSSouw v™,? HSe Z Fanfare Corp! V* OVERGANGSKLASSE,
zelden storend werkt. Dat was, als t wore, de behouden haven moeten zien sterven. sen eischt heel wat overleg. De terreincom- Z. F. C.—Hilversum,
negatieve pooidaartegenover stond dan als i Ik zeg nogmaals het zou onverantwoordelijk j missie heeft na veel zoeken do beschikking Excelsior—Stormvogels,
positieve de onverflauwde werkzaamheid, van z\\nr nog meer te vragen doch het is dc laatste 1 kunnen krijgen over het mooie terrein bij j H. F. C.V. U. .C
den industrieel gevorderd om tot verbreidingmooi cn wi; kunnen voorkomen, dat een moeder j Nicuwerhoek tegenover „Mariënberg" 't Gooi-S. V. V.
van volkswelvaart mede te werken door in rui- ecn of meer kinderen zal dooden om de over- ei5S?0Po,Sukkcl; D- 0'-V-V' A*c
1 1 Wel had zij gaarne een ietwat grooter Spartaan—O. D. S
men kring arbeidsgelegenheid te scheppen en I b1iiv#-nrWi tr» ri-ddpni i r,
in s^and te houden blijvenden te redden. oppervlakte gehad, maar Soest heeft geen
tv.' i. i -j v r t n Aon ve1e zal heden door het Nederlandsch groote keuze in geschikte terreinen, vooral
nve lau de werkzaomheid heeft J- Nahsen Comité, Scheepvaarthuis, Amsterdam als ook nog naar wat lommer gezocht wordt,
van Heek als zijn deel gekozenhij was een een exemplaar van zijn laatst uitgegeven pro- De bedoeling is om bij het gemeentebestuur
ware „captain of industry", een der vooraan
staande leiders.
Hij kon tegenspraak velen, maar
was niet licht te overtuigendaarvoor was zijn
eigen inzicht te diep geworteld in opvattingen
en oordeelvellingen, waaraan hij vasthield om
dat hij ze door ervaring en nadenken geheel
tot de zijne gemaakt had. Maar dit vastbera
den en stellige sloot ook niet groote beminne
lijkheid uitwie hem van nabij hebben gekend,
weten en herdenken met dankbare aandoe
ning welk een goed vriend hij was en hoe
hooge waarde aan zijn vriendschap moest woi-
don gehecht.
In Twente en ver daarbuiten zullen 7?len
treuren, dat ,J3ernard van Heeks" aantrekke
lijke figuur uit hun midden is weggegaan.
DE VAKCENTRALEN EN DE WERK
LOOSHEIDSVERZEKERING.
Naar men weet, is in Den Haag gehouden
het congres van vier vakcentTalen, tot demon
streering voor een betere regeling der werk
loosheidsverzekering. Het initiatief was uitge
gaan van het R.-K. Vakbureau, hetwelk cok
net C. N. V. had uitgenoodigd
Het DageL bestuur van het C. N. V. heeft
echter gemeend zich van medewerking te moe
ten onthouden. Dit besluit grondt zich op een
uitspraak van het Algemeen Bestuur, dat in ecn
vergadering in Februari gehouden, tot de con
clusie kwam, dat deelname aan gemeenschappe
lijke demonstratieve congressen niet wenschelijk
is. Een gemeenschappelijk congres met princi-
pieeie tegenstanders wordt zoo gemakkelijk een
offerfeest van beginselen. En hieraan doet het
C. V. V. bever niet mee.
Echter, er zijn meer redenen zegt de
Standaard.
Van het optieden van den heer Stenhuis, den
ZUIDELIJKE AFDEELING.
Ie klasse.
BredaniaP. S. V.
j EindhovenD. O. S. K. O.
pagandaboekje, getiteld: „Wet heelt men met ,te "?Ren om ««durende die dagen ook de Willem II—Wilhelmina.
beschikking te mogen hebben over den ver- B. V. V.N. A. C.
bindingsweff van Vrcdehofstr. naar Veenh. VelocitasN. O. A. D.
Uw geld gedaan", worden gezonden. Zij die dit
boekje niet mochten ontvangen en op het bezit
ervan prijs stellen, wordt het op aanvrage gra
tis toegezonden."
Een beker van Cornelis dc Wit.
De Parijsclie correspondent der N. R. Ct.
schrijft d.d. 25 Januari:
Edmond Haraucourt, directeur van het
Clunymuseum, vertelt het volgende verma-
kelijke staaltje van slordigheid bij een bestaan uitde Heeren Ruygrok te Utrecht,
nnitcrh n-pWrrlP- I Martin Wolters en H Kok Jr.. beiden te Am-
sterdam, allen bekende namen in de mu-
ver-
straat en aan de laatste straat de ingang
van het terrein tc maken, zoodat daar alle
drukte komt en niet op den Rijksweg. Voorts
zal de medewerking der Politie gevraagd
worden om zooveel mogelijk de Vredehofstr.
cn de Bur. Grothestr. vrij te houden voor
liet verkeer van auto's enz., opdat dc corp
sen geen hinder zullen hebben van de sig
nalen.
De Jury voor de beide concoursdagen zal
Duitseh geleerde
Onlangs heeft barones
schild
den lezer
sterdam, allen bekende namen in de i
nes Salomon de Roth- zjkaje Wereld, welke zich hiertoe bereid
is t Dekenci kaa^ i klaarden. Terwijl wii dit schrijven is
NOORDELIJKE AFDEELING.
Ie klasse.
FrisiaW. V. V.
VelocitasAlcides.
Be QuickForward.
Upright—Friesland.
OOSTELIJKE 'AFDEELING.
Ie klasse
Enschedesche BoysBe Quick.
HengeloEnschedé.
TheoleGo Ahead.
U. D.Quick.
Z. A. C—Heracles.
2e Klasse 'A.
- j* .-X. is de RigtersbleekW. V. G
prachtige huis en kunstschatten den staat i deelname toegezegd van reeds cen 20-tal Enschedé 2P. E. C.
benevens de museeën van !t Louvre en Clu- 1 corpsen .^n zagen wii daarbij gezelschappen 1 g. f. gD. o. T. o.
ny nagelaten. De verzameling was in 1882 die reeds meermalen een eerepalm van ecn 1 Heracles 2—Tubantia.
al zoo de moeite waard, dat de bezitter de concours wegdroegen.^onder meer noemen Zwolsche Boys—Vitesse.
catalogiseering aan een Duitseh geleerde
opdroeg, F. Luthmer, directeur der school
voor industricele kunst te Frankfort.
Bij de eigenaardigste stukken der verza
meling is er een, dat voor Nederlands ge
schiedenis van groot belang moet zijn. Het
is een ontzaglijke bokaal van bewerkt goud,
waarvan een lint in email het hengsel siert,
geschilderd en opgewerkt, dat in de rondte
een zeeslag weergeeft. Komend uit het ruime
sod en zich naar de kust richtend, bedek-
v
wij de Vereeniging Ooslcrpark, groot 60 k. H. G—P. W.
medewerkende leden. I 2e klasse B
Deze Vereeniging clic zich vooral ook toe- i n# e. G—Robur et Velocitas.
legt op Marschmuziek heeft reeds den VitesseEendracht.
wensch tc kennen gegeven daarvoor ook te o D. O.—Wageninigsche Boys.
Soest in de gelegenheid gesteld te worden. Wageningen—H. V. C.
Voorts zagen wii ook het Volendammer v. V. O.—I-ïertog Hendrik.
Corps, groot 30 leden. Van dit Corps hoor
den wii dat ze gewend zijn in eigen karak
teristieke klecderdracht te komen.
Dat ook in de gemeente de belangstelling Quick *2—Hum'anitas.
stijgend is voor de a.s. Concoursdagen moge Vitesse 3S. M. L.
A. G. 0. V. V.Doetinchem.
3e klasse C.
V. D. Z.—A. V. W.
ken wroote schepen de zee alle 'met het blijken ui> ^zegging van het schenken Oosterbeek-G. V. C.
Ken tjooie &Cnepen at zee, «uie mei uei eeiier medaille enz. De plaatseluke poslaui- 3C klasse D.
ven Vereeniging was do eerste die een zil
veren krans aanbood welke met groote vol
doening en dank werd aanvaard.
Dat meerderen zullen volgen is natuurlijk
oranje-wit-en-blauw in top. Het is de vloot,
aldus verduidelijkt Haraucourt voor de le
zers van de Information, die in 1667 gedu
rende 21, 22 en 23 Juni Engeland deed sid
deren, terwijl Cornelis de Wit en de Ruyter buiten twijfel. Onze fanfare heeft gelukkig
de Theems trachtten binnen te dringen. Eenee" fi°ecje klank onder de inwoners.
schip onder Van Brake! stuift tegen den Jï"rt'en°2k,^2
1 het Garantiefonds reeds flink werd mge-
ketting, dwars o\er den mond der rivier j schreven xen dcze paf de Raad der ge-
gespannen, cn de ketting knapt af. Londen meente het eerste mooie voorbeeld dat door
is op dat oogenblik aan dc genade der aan- verschillende inwoners werd gevolgd.
voorzitter van het N. V. V., is men te weinig j vallers overgeleverd, die de kust bombar-Zoo zullen dan Hemelvaartsdag en 2e
gediend, om samen te demonstreeren. Ook met' deeren en ai troepen ontschepen. Te land Pinksterdag voor Soest naar wij mogen ver
den opzet van de actie ginff het G N. V. nietvluchten Engelsche boeren met hun kudden. wachten dagen worden van groote attractie.
eccoord. Wel heeft het C. N. V.-bestuur he-Steden met kerken en forten staan in brand.
zwaar tegen de regeling voor 1925, doch ge- Opdat niemand zich vergisse, heeft de kun-
constateerd mag worden, dat de meeste van de I stenaar boven eiken brand den naam der
bij bet C. N. V. aangesloten kassen buiten de plaats gegraveerd. Chatham, Queensboro,
regeling van 1923 kunnen blijven en dus meer I fort Sheerness, Rochester enz.
vrijheid van beweging blijven houden. Helaas, de Duitsche geleerde heeft zijn
Doetinchem 2—Arnhemsche Boyr
Hertog Hendrik 2Theole 2.
H. V. C. 2—Wageningen 2.
VOETBAL.
Dg wedstrijden van morgen.
- w - - Dg groote spanning in het Westen duurt P"" lc 1"aRC'1,
Ook tegen het nivelleerings-standpimt in het bril niet opgezet. In plaats van Rochester voork Toch kan de dat? van m0rgen ons Iustlfche organisatie is door de Engelsche
advies van den Werkloosheidsrood d.d. 3I/8'22, i las hij Rochesle. Dit vertaalde hij met la dichter bij de beslissing brengen, daar te aangewezen als JewishAgency, d. i. als
De Palestinafilm.
Volgende week 6 en 7 Febr. zal ook te dezer
stede de Palestinafilm worden vertoond. In de
Piov. Over. en Zwolsche Courant vinden we om
trent dien film een inleidend artikel, waaraan we
het volgende ontleenen:
Bij den vrede van Sam Rcmo is Palestina als
mandaat gebied aan afgestaan, met de uitdruk
kelijke bepaling, dat er naar gestreefd moest
worden dit land wederom tot een „nationaal te
huis" voor het Joodsche volk te maken. De Zio-
re-
orgoan, onder wiens toezicht en met wiens hulp
aan bovengenoemde bepaling zal worden vol
daan. De grondslagen voor het enorme werk,
dat zal moeten worden verricht, zijn reeds ge
legd.
De boodschap, dat Palestina weer als woon
plaats voor het oude volk was bestemd heeft
een storm van geestdrift verwekt onder de grcc-
te massa's in het Oosten van Europa, waar het
Joodsch Nationaliteitsgevoel nog onverzwakt
-voort leeft. Uit alle standen en alle kringen is't
verlangen gekomen naar Palestina te verhuizen
om aan den opbouw van Palestina mede te hel
pen.
Wie niet ongevoelig is voor de grootschheid,
die er ligt in het feit, dat een volk, dat eeuwen
onder den zwaarsten druk, physiek zoowel als
psychisch, heeft geleefd, zich aan dien druk ont
worstelt en streeft naar t' licht van een rustig en
ongestoord bestaan, die zal, zooal niet met sym
pathie, dan toch met bewondering dit geweldig
gebeuren aanschouwen.
De film zal ons een blik geven op dat niet 'e-
vcn; zij zal ons rondvoeren door oude steden en
nieuwe dorpen, ze zal ons de kolonisten laten
zien bij den arbeid op het veld en den sinaas-
appelenoogst, ze zal ons de heilige p'notsen
toonen en hef natuurschoon van het land deen
bewonderen.
Maar liever dan met deze opsomming door te
gaan, die overbodig is voor hen, die de film zul
len zien en waardeloos voor de wegblijvers, wil
ik er nog eens op wijzen, welke eminente be
langen aan den weder-opbouw van Palestina zijn
verbonden, niet alleen voor het Joodsche volk
zelf, maar ook voor de niet-Joden. Wij zullen bij
deze beschouwing onzen blik niet gebannen
moeten houden binnen de grenzen van Neder
land, maar het volk van 12 millioen in zijn ge
heel beschouwen, zooals het Is verspreid over
Polen en Rusland, over de Oekraine en Roeme
nië, zooals het is opeengepakt in de ghetti van
New-York en Londen, het volk in zijn geheel,
met a' zijn materieele ellende, maar vooral ook
met al zijn geestelijken nood en we zullen het
oog niet alleen gericht moeten houden op de
weinigen die zich door gunstige omstandigheden
aan de ellende hebben ontworsteld en nu in de
steden van West-Europa of in de paleizen van
New-York welvaart genieten of zelfs in geldwe-
reld of journalistiek een machtspositie innemen*
Materieele ellende en geestelijke nood, dat zijn
inderdaad de eigenschappen, waardoor 't Jood
sche volk zich kenmerkt. Van de verschrikkelij
ke armoede van het ghetto en het menschen on
waardig bestaan, dot er geleden word in de jo
denwijken van Warschou en Lodz, van Kisjinew
en Lcmbcrg kan slechts hij zich een voorstelling
maken die haar met eigen oogen heeft aan
schouwd. Ik zal hier niet nog eens een tafereel
ophangen van al deze ellende, die niet slechts
gebrek aan voedsel en kleeren, maar die vooral
veroorzaakt wordt door de voortdurende onze
kerheid, wat er misschien al morgen met
hen zal gebeuren, door het deprimeerende ge
voel slechts ecn. gedulde vreemdeling te zijn*
Armoede en zelfs armoede onder ongunstige om
standigheden, komt onder ieder volk voor en ar
moede alleen kan niet de basis verschaffen voor
een grootsch opgezette volksbeweging. Maar er
leeft in daf volk ondanks al het lichamelijke
lijden een drang naar ontwikkeling, een drang
naar leeren en weten cn kennen, die onder de te
genwoordige omstandigheden noodwendig moet
werden verstikt, tot schade in de eerste plaats
natuurlijk ven het Jodendom zelf, maar toch oolc
van d© wereld, die dit Jodendom met de goede
ren van zijn geest zou kunnen verrijken.
Wanneer er thans door alles heen wel eens
iets naar buiten treedt, don ademt dit een geest
van droefheid van stomme berusting in het on
vermijdelijke, dan mist men daarin elke blijheid
en levensvreugde. „Liederen uit 't Ghetto" heeft
Morris Rosenfcld zijn gedichten genoemd, die,
belast door den druk van smaad en vervolging
en angst ja, vooral angst ons zingen van
een leed, zoo hopeloos, dat we ons verbaasd af
vragen: is dit ecn zoon van het volk, dot het
Hooglied heeft gedicht? Lees de verhalen van:
Schalom Asch of de vertellingen van Perez of
ook de gedichten van Frug, altijd treft u weer
de sombere toon, de bedomptheid en de angst -
vooral weer de angst voor het gevaar, dat
van uur tot uur dreigt te komen in den beschon
ken, half-verdierlijkten hooligan, die in een po
grom zijn opgekropte bestialiteit bot viert. Of
aanschouw de schilderstukken van een Pilichows-
lri en een Hirszcnberg, meesters die beiden in het
ghetto zijn geboren en opgegroeid, en bewonder
de kunst, waarmee zij het ghetto-martelearschap
op hun doek weten te brengen. Het leed en de
ellende van duizenden jaren is er neergelegd in
die gebroken gestalten en de van wanhoop ge
tuigende blikken.
Zoo is de kunst van het volk, dat eens de we
reld den Bijbel schonk, dat rustig en vreed
zaam woonde, „ieder onder zijn wijnstok en vij
genboom". In de cultuur weerspiegelen zich de
uiterlijke omstandigheden.
En toch zal de opmerkzame beschouwer in al
deze sombere geestesproducten geheel op den
achtergrond en enkel klein licht kunnen ontdek
ken, dat is de hoop op terugkeer naar het lQn<^
der vaderen: daar wenkt de vrijheid, daar is ver
lossing van dien angst, dien altijd kwellenden
angst v°°r plotselingen overval of zelfs de
verdrijving van hof en haard. En nu kan don die
hoop verwezenlijkt worden: een groote beweging
is gaande, om de reusachtige middelen te ver
schaffen die voor den opbouw noodig zijn. lede
ren Jood is de plicht opgelegd ecn tiende deel
van vermogen of inkomsten voor het doel af te
staan en in Oost-Europa hebben bijna allen, in
West-Europa velen aan dezen plicht voldaan.
Wij leven in een tijd van hooggespannen na
tionaliteitsgevoel, een tijd, waarin de volken met
pijnlijke nauwgezetheid waken voor de integriteit
hunner grenzen, waarin door ieder volk gear
beid wordt op materieel, maar vooral ook op
geestelijk gebied, om meer te zijn dan een an
der volk. Cultuurgoederen te scheppen, die den
stempel dragen van de eigen natie, maar toch
weer aan den anderen kant van universeel be
lang zijn, dat is het, waarnaar de besten onder
ieder volk streven. Hef Joodsche volk vTaagt, in
dezen vreedzamen wedstrijd der volken mee te
mogen doen en als waarborg voor zijn slagen
in de toekomst biedt het zijn verleden. Maar den
weg, die leidt van het heden naar de toekomst
wenscht het af te leggen in het volle licht der
openbaarheid, opdat het zich de sympathie en
welwillende belangstelling zijner mede-volken
verwerve.
Daartoe wil de Palestina-film de eerste schre
de zijn.
