Safe-Inrichting
1923
DE EEMLANDER"
BUITENLAND.
N.V. M300ENSTAH
„L'HIRONDELLE"
JUBILEüMBOKDEN
FEUILLETON.
Hst doodend zwijgen.
ABOHSIEMENTSPSIJS v;or Amcrv
P«ll$ DE) (OÏEIIEIÏliH
m AMERSFOORT en ORSTREKEH
16-18 LAI6ESTRAAT AMERSFOORT
KOUSEN
HANDSCHOENEN
2?e Jaargang No. 202
foort 210; Idem franco
pe: post r 3.*-# per week (met gratis verzekering
tegen ongelukken) f 0.176, afaondcrlljke nummers
f 0.05,
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
Maandag 26 Februari 1923
Jt
DIRECTEUR-UITGEVERi J. VALKKOFF. ARNHEMSCH^POORTWAL SA.
POSTREKENING N*. 47910. TEL. INT 513.
van 1 4 regels 1.05
met Inbegrip van een
bewijsnummer, elke regel meer 0.25, dienstaanb-e»
dingen cn Ucfdadlghelds advc.tentiSn voor de hellt
der prijs. Voor handel en bedrijf bestaan zeer
Toordeclige bepalingen voor het ad verteeren. Ecno
circulaire; bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
OVERZICHT.
In verband met de bezetting van een deel
van het Duitsche rijk roeren zich de communis
te op bijzondere wijze.
Hoewel zij in den strijd hebben geprocla
meerd, zoowel tegen het Duitsche kapitalisme
en militarisme, als tegen het Fr arische, probee-
ren zij het met het laatste op een accoordje
ie gooien, om beslagener ten ijs te komen in
den strijd tegen het Duitsche. Hier en daar heb
ben de communisten den Franschen bezettings
autoriteiten geoffreerd de plaats in to nemen
van de uitgewezen en gearresteerde Duitsche
politie-agcnten. Dit is een curieus symptoom
van de activiteit der communisten, die wat
graag zouden willen, dat zij op deze manier aan
wapens zouden kunnen komen. Het pleit nog al
voor het zeer verstandige inzicht der Fran
schen, dat zij naar tot dusver bekend is
geworden op dit vriendelijke aanbod niet
zijn ingegaande wapens, waarmee zij de com
munisten eventueel zouden uitrusten, konden
zich te gelegener tijd eens tegen hen zelf, de
Franschen, keeren.
Wat inmiddels wel de meeste aandacht heeft
getrokken, is de attaque der communisten via
huTi pers op hot beleid der rijksregeering, in
hoofdzaak op het rijksministerie van defensie.
Zij zijn voor den dag gekomen met allerlei
onthullingen, naar aanleiding van de beraad
slagingen over de legerbegrooling in den rijks
dag en wierpen de rijksregeering met veel
aplomb voor de voelen, dat de rijksweerbaar-
hcid-soldaten bedenkelijke relaties onderhielden
met de Organisation-Eschcrich (Orgesch). Voor
al de Rote Fahne, hel communistische orgaan,
had den aanval op de rijksregeering sensatio
neel geënsceneerd. Aan het hoofd van het blad
verscheen den volgenden oproep „Seeckt rüs-
tet zum Bürgerkrieg, die Sozialdemokratie im
Komplott, schafft dén proletarischen Selbst-
schutzHet bewuste Rote Fahne-artikel be
weerde, dat het rijksministerie op het oogenblik
de Orgesch-vereenigingen, waarmee het een
verdrag had gesloten, systematisch uitbreidde,
naar het heëtte om de nationale krachten te
mobiliseeren cn de opperbevelhebber Von
Seeckt zou de burgerlijke autoriteiten dezer
dagen in een gemeenschappelijke zitting met
klein op het hart hebben gedrukt deze bewe
ging te steunen en geen fascisten-leiders meer
te arresteeren. En om het proletariaat heel den
schrikkelijken omvang der onderneming, die de
regeering te Berlijn op touw zette, te doen be
seffen, schreef het communistische orgaan
„De nederlaag der Stinnes-lui in het conflict
met Poincaré moet veranderd worden in een
ontzettende nederlaag der arbeidersklasse." Ook
zou volgens de bewering van hot blad de so
ciaal-democratische minister van binnenland-
sche zaken van Pruisen, hoezeer hij er ook ern
stige bezworen tegen had, zijn medewerking
hebben beloofd.
Heel de alarmeerende roerigheid der commu
nisten schijnt ondertusschcn te moeten worden
toegeschreven aan het feit, dat zij de klok
hebben hooren luiden, maar niet wisten, waar
de klepel hing. Want wat is er de laatste tijden
aan de hond? Al maanden lang waren er tus-
Laogsgrasbt 4 Telefoon Ne. 304
Gelegenheid tot het huren van
LADEN en KASTEN.
schen dc Pruisische regeering en het rijksmi
nisterie van defensie onderhandelingen gaande
om definitief de verboden Selbstschulz-organi-
soties te onderdrukken. De besp'rekingen hud-
den thans tot het resultaat geleid dat de rijks-
weerbaarheid meer dan tot dusver deel zou
hebben aan de bestrijding van dit gevaar. Zij
het onder andere namen, nochtans waren de
verboden organisaties blijven bestaan en toen
de Franschen het Roergebied binnenvielen, acht
ten deze geheime militaire bonden een goeden
tijd aangebroken. Misschien bood zich, aldus
ziftten de leden ervan hebben gedacht, voor
hen een mooie gelegenheid aan om zich te
doen gelden. Er werden mannen aangeworven
en deze aanwerving werd in goed geloof door
velen aangezien voor een officieele propaganda
voor de rijksweer. Zoo geschiedde het, dat een
week of drie vier op verschillende plaatsen
benden opdoken, die overal spoedig werden
onderdrukt, maar aanvankelijk als wettelijk wer
den beschouwd. Vele politie-autoriteiten waren
ook in dezen waan, zij verstrekten dezen per
sonen legitimatie-papieren, dc spoorwegen ver
voerden hen en ook van rijksweerwege werd de
beweging gesteund. Tot eindelijk bleek, dat de
geheele onderneming verboden was en dat van
officieele zijde tot een en ander heelemaal geen
toestemming was gegeven. Uit dezen hoofde
heeft de laatste tijden de Pruisische minister
van binnenlandsche zaken bizonder druk onder
handeld met het rijksministerie van defensie en
het ligt voor de hand, dot het deze bijeenkom
sten zijn geweest, waarover de Rote Fahne het
een en ander vaagjes heeft hooren verluiden.
De communistische onthullingen zijn hiermee
tot hun werkelijke proporties teruggebracht.
Maar toch heeft, dunkt ons, de Voss. Ztg.
gelijk, wanneer zij opmerkt, dat de kwestie
van den Selbstschutz nog wel eens ernstig mag
worden onder de oogen gezien. De thans tot
stand gebrachte overeenkomst tusschcn de
rijksweer en de Pruisische civiele autoriteiten
is ook in andere deelen van het rijk door ern
stige politici van zoo veel belang beschouwd,
dat b.v. de Badensche staatspresident dezer da
gen naar Berlijn is gekomen, om over den staat
van zaken ingelicht te worden. Er waren n.l.
onaangenaamheden ontstaan tusschen de civie
le autoriteiten en ondergeschikte rijksweer-auto-
riteitcn. De rijksweerbaarheid bezit natuurlijk
haar wapenopslagplaatsen, maar de burgerlijke
autoriteiten wisten niet, waar die waren onder
gebracht en zoo is het voorgekomen, dat zij
dergelijke dépots in beslag- namen, waarop de
wapens door de rijksweer werden opgecischt.
Op sommige bureaux van binnenlandsche za
ken ontstond echter ook de verdenking, dat mis
schien niet alle in beslag genomen dépots, waar
op door de plaatselijke rijksweêrcommando's
werd aanspraak gemaakt, werkelijk tot het rijks-
weermateiiaal behoorden m. a. w dat de bur
gerlijke autoriteiten niet in alle dergelijke ge
vallen de plank hadden misgeslagen. Om deze
oneenigheid uit den weg te ruimen, verzocht de
Pruische regeering het ministerie van defensie
een lijst te verschaffen, waarop de bestaande
wapendepots wer rijksweerbearheid overeen
komstig de begrooting voorkwamen, alsmede
om elke relatie te verbreken tusschen onder
geschikte rijksweer-autoriteiten en eventueele
verboden vereenigingen van welken aard ook.
Zoowel het een als het ander is toegezegd.
Plaatselijke commando's moeten eerst tegen de
uillevering der wapenlijsten zich hebben ge
kant, naar het heet uit beduchtheid, dat onder
de landraden zich ook vroegere onafhankelijken
zouden bevinden, die misschien de bekendheid
met de arsenalen zouden exploiteeren ten gun
ste van eenige Hnks-radicale actie.
Het door ons geciteerde blad maakt de juiste
opmerking, dat in deze delicate aangelegenheid
op onkreukbaar-eerlijke en onberispelijke wijze
dient te worden gehandeld, omdat Duitschland
zich noch een verdere binnenlandsche ongerust
heid over verboden vereenigingen en z.g. re
laties tusschen deze en rijksinstellingen kan
veroorloven, noch door het onverstand en
wanbegrip van sommige organen zich aan nieu
we buitenlandsche gevaren mag blootstellen.
DUITSCHLAND.
DE BEZETTING VAN HET ROERGEBIED.
De algemecne toestand volgens
een Fronsche lezing.
Dusseldorp, 2 4 Febr. (Havas). Volgens
een verklaring van den secretaris-generaal van
het ministerie van openbare werken zullen de
vraagstukken van het beheer van de spoorwegen
in Rijnland en het Roenbekken begin der vol-
gnde week zijn opgelost. De daden van sabo
tage bij de telegraaf en telefoon verminderen.
Te Mannheim en Heidelberg zijn centrales ge
sticht om het spoorwegpersoneel tot sabotage
op te wekken.
In strijd mét wat de Duitsche bladen beweren,
dienden de requisites te Bochum wel degelijk
voor de voedselvoorziening der troepen en niet
voor een officieren-societeit. die er trouwens
niet is.
Do regecringspresident van Münster is het
bezette gebied uitgezet. Het stadhuis te Hcrnc
is bezet en twee bladen zijn er verboden. To
Wanne is de voorzitter van de winkeliersver-
ecnig-ing aangehouden, die voor den boycot al
daar aansprakelijk wordt gesteld. Te Essen is
een depot van wapens, uniformen en anti-Fran-
sche vlugschriften in beslag genomen. Op dc
mijnen Glückauf en is steenkool gerequi-
reerd. De mijnwerkers schorsten tijdens de
requisite het werk om voor represaillemaat
regelen van patroonszijde gespaard te blijven.
Te Dortmund blijft het volkomen rustig^ of
schoon er nationalistische vlugschriften ver
spreid zijn.
De loop van de passagierstreinen wordt weer
normaal. Er loopen dagelijks zes treinen in
beide richtingen tusschen Keulen en Aken en
Mainz en Dusseldorp en 3 tusschen Trier en
Dusseldorp. De dienst tusschen Duren en Dus
seldorp zal ook weldra geregeld zijn. Er zijn
403 wagons levensmiddelen dc Roer binnenge
komen en 63 vertrokken. Voorts zijn er 16
kolentrcinen naar Italië, Zwitserland en Neder
land gezonden en drie naar Frankrijk. Er zijn
5 treinen gevormd en naar Weddau gezonden,
waar de laatste 14 dagen 40,000 ton kolen bij
een is gebracht. Op het station Frichtop heb
ben wij 66 wagons steenkool en 36 wagons
cokes in beslag genomen.
•Dusseldorp, 25 Febr. (Ha'vas). In
slakingskringen te Mainz denkt men, dat de
arbeid van het P. T. T.-pcrsoneel morgen zal
worden hervat. (Daarna volgt een verminkte zift,
waarvan de strekking vermoedelijk is „Omdat
de bevolking te Mainz zich kalm houdt en aan
de sabotage heelemaal een einde is gekomen,
zal het verkeer vannacht weer vrij worden."
Red.).
Naar verluidt, zouden de spoorwegarbeiders
te Worms en omstreken morgen loon uitbetaald
krijgen. De gelden zouden reeds in de streek
van Worms zijn aangekomen. De geallieerde
autoriteiten hebben maatregelen genomen, op-
dal de gelden, die bestemd zijn om de stakings
beweging te steunen, tijèKg in beslag zullen wor
den genomen.
Wij hebben alle raadsléden, op twee na, die
te Bochum waren gearresteerd, weer vrij gela
ten. Vier vap hen zullen wij uitwijzen. De toe
stand te Essen en Gelsenkirchen is aanmerke
lijk verbeterd, maar te Bochum blijft het ge
spannen, waar een huiszoeking gedaan in het
gebouw van de Kamer van Koophandel, waar
bij tal van bescheiden in beslag werden geno
men. Eveneens in een huiszoeking gedaan in de
bureaux van het le Dusseldorp verschijnende
blad. Das Freie Wort, waarbij 150 kilo in
beslag werd genomen. Patrouilles die te Essen
op straat werden aangevallen, arresteerden de
daders.
Een schildwacht te Oberhausen, die .door een
aantal Duilschers, onder wie een politiebeambte,
werd aangevallen, schoot op de aanvallers,
waardoor één hunner werd gewond.
Wij hebben den burgemeester der stad Wit
ten gearresteerd, omdat deze weigerde te ge
hoorzamen aan een oproep der militaire auto
riteiten. Dc vakvcrcenigingen te Witlen hebben
besloten het lijdelijk verzet voort te zetten. Dc
vertegenwoordigers der vak vereenigingen tc
Berlijn hebben dc arbeiders-organisaties te Dus
seldorp uitgenoodigd een grooter terughou
dendheid in acht tc nemen bij hun betrekkingen
met de Franschen.
De Belgische autoriteiten te Duisburg hebben
den Letlondschen consul gearresteerd, dié van
Duilsche nationaliteit is. Men had nl. ontdekt,
dat zijn telefoontoestel heimelijk was verbonden
met dc militaire telefoonlijn. Wij stelden tijdig
vost, dal op dc lijn naar Mainz tusschen Ca-
pcllcn en Coblenz de rails waren opgebroken.
Geruchten omtrent onderhan
delingen.
B e r 1 ij n, 2 4 F e br. (W. B.) De Brusselsche
correspondent van de Parijschc Oeuvre zou van
een vooraanstaande persoonlijkheid hebben ver
nomen, dat Fransch-Bclgische voorstellen in
hoofdtrekken pas bekend zouden worden ge
maakt, wanneer Duitschland zelf met voorstellen
voor den dag kwam. Het Fransch-Bclgische
plan zou de volgende voornaamste punten be
vatten Duitschland moet zijn financiën in orde
brengen en de controle aanvaarden van een
garantie-comité of een andere internationale or
ganisatie. Daarna zou men Duitschland een
moratorium verlccnen voor betülingen in baar
cn zich accoord verklaren met het geleidelijk
terugtrekken van dc bezettingstroepen uit het
Roergebied cn wel naar de tnate, waarin
Duitschland zijn prestaties in natüra verricht
te. Dat was het plan, dat Poincaré reeds uiteen
had gezet. Andere plannen bestonden er niet.
Doch Duitschland zou de eerste stappen moe
ten doen. Wolff merkt naar aanleiding hiervan
op:
Met dit bericht kondigt de Oeuvre niet ccn
onderhandelings-, maar een dictaatprogramma
aan, dat aan dé financicele soevereiniteit van
Duitschland een eind zou maken en het ver
toeven van vreemde troepen in het Roergebied
voor onafzienbaren tijd zou vastleggen. Dat
Duitschland vrijwillig zou toestemmen in een
dergelijke overheersching, zal men noch te
Brussel, noch te Parijs gelooven.
Zal Duitschland de onderhan
delingen beginnen
Volgens een Havas-telegram uit Londen
deelt dc correspondent van de Sunday Times
!c Essen mee, dat dc groot-industrieclen in het
Roergebied hun houding jegens Frankrijk goan
wijzigen. De beweging ten gunste van de her
opening der onderhandelingen over de schade
loosstelling zou sterker worden en men zou
zich daar niet over hoeven te-verbazen, omdat
aldus het telegram de Duitschors er reke
ning mede houden, dat Frankrijk en België do
overwinning zullen beholcn in het tegenwoor
dige conflict.
Bezetting van dc bruggehoofden
op den rechter Rijnoever.
Keulen, 25 Febr. ,\V. B.) Königswinter
werd des namiddags te half vier door de Fran
schen cn wel Marokkanen —'bezet.
Dusseldorp, 25 Febr. (Havas). Wij be
zetten den rechter Rijnoever, zonder dat inciden
ten plaats hadden. Bezet is het gebied van Kö
nigswinter tusschen het door de Engelschen be
zette bruggenhoofd bij Keulen en het bruggen
hoofd bij Coblenz, benevens dat bij Mainz, ten
einde den spoorweg, die den rechter Rijnoever
van Keulen met Mainz verbindt, in onze han
den te brengen. Deze spoorlijn liep tot dusver
door niet-bezet gebied, waardoor de douane
controle denkbeeldig was. De nieuwe bezetting
is dus het logische gevolg van het nieuwe
douanecordon van het Rijnland.
Geen bezetting van Mannheim.
P a r ij s, 2 7 Febr. (B. T. A.) Het ministerie
van buitenlandsche zaken spreekt tegen, dat de
regeering van plan zou zijn Mannheim te be
zetten.
Stations bezet.
Wanne, 24 Febr. (W.-B.). Vanochtend
zijn Fransche troepen de siad binnengerukt en
heben dadelijk het station bezet. Er staan nog
meer troepen in den omtrek van het station
gereed.
Gebouwen opgeëischf.
Keulen, 24 Febr. (W.-B.). Namens dc
Engelsche subcommissie voor de spoorwegen
te Keulen zijn van de spoorwegdirectie Keulen
in het directiegebouw nog II dienstvertrekkoh
geëischt voor de Franschen. Daar deze eisch
klaarblijkelijk in verband staat met de actio der
Franschen en Belgen aan de Roer, heeft de
spoorwegdirectie dien von dc hand gewezen.
Arrestaties cn uitwijzingen,
Berlijn, 2 4 Febr. (N. T. A. Draadloos).
Het Fransche stelsel om de gemeenten in hot
bezette gebied van hun leiders lo berooven cn
daardoor het bestuur er van tc verlammen, is
reeds zoozeer verwerkelijkt, dot thans behalve
Homborn en Mülheim reeds alle steden in het
Roergebied hun eersto burgemeesters hebben
verloren.
Berlijn, 2 4/Febr. (W. B.) De regcerings*
president van Munster, dr. Hosslinde, <Üe bij het
binnenkomen in het Roergebied werd gearres
teerd, kwam in het Roergebied voor het voeren
van nieuwe onderhandelingen met dc steden in
het Roergebied. Hij werd naar een afgelegen
Belgische stotionswacht gebracht. Pas des na
middags gelukte het zijn vrijlating tc bewerk
stelligen en werd hem toegestaan naar Munster
teiug te keeren. Voordat hij in vrijheid werd
gesteld, werd hem verklaard, dat hij, wanneer
hij nog eens in het Roergebied zou komen, voor
den krijgsraad zou worden gebracht.
Bochum, 24 Febr. (W.-B.). De burge*
meester en een deel van dc raadsleden zijn van
nacht weer op vrije voeten gesteld. De overige
aangehouden raadsleden bevinden zich nog irv
Fransche hechtenis.
Inbeslagneming van 13 mil
liard mork.
Keulen, 24 Febr. (W.-B.). Nuar Wolff
verneemt, hebben de Franschen vanochtend in
den sneltrein Berlijn—Keulen D 58 op het sta-
IN DIVERSE
UITVOERINGEN
B. NIEWEG Langestraat 39.
tion Hcngsthey een transport geld voor de
rijksbank ten bedrage van 13 milliard mork
papier in beslag genomen, met de daarbij be-
hoorende clichés.
Rcquisitics,
Frankfort o/'d. M., 2 4 Febr. (W.-B.).
De Franschen hebben heden te Mainz behalve
de reeds gerequireerdo nog 12 hotels in beslag
genomen. Naar men zegt, moeten deze dienen
voor het verschaffen van onderdak aan Fronsch
spoorweg-, douane- en poslpersoneel.
Plundering,
Bochum, 24 Febr. (W.-B.). Fronscho
soldaten hebben* vannacht de Kamer van Koop
handel te Bochum geplunderd en vernield.
Do slcenkolenvoorzicning van Duitsch
land.
B e r I ij n, 2 4 F ei» r. (N. T. A. Draadloos).
Tc Johannesburg is de eerste Duilsche bestel
ling aangekomen voor 4000 ton Zuid-Afrikaan-
sche kolen, die spoedig door Duitsche stoomi
schepen worden gehaald.
Dc Duitsche kolenproductie.
P a r ij s, 2 4 Febr. (Havos). De Journol des
Débats maakt stukken openbaar, die in beslag
genomen zijn op het Landesfinanzamt te Dus
seldorp, waaruit blijkt met hoe weinig ernst de
mijndirecties hun cijfers opgaven en. met name,
dat het opgegeven cijfer lager werd, naarmate de
belasting toenam. In Jan. 1922 was de steenkool
opbrengst 7,800,000 ton en de belasting gelijk
aan een zesde van den kolenprijs, of 9 mark
goud per ton. De opbrengst von de belasting
was 5 mjllioen mark, wat overeenkomt met een
belaste hoeveelheid van 3,300,000 ton. In April
1922 wes de steenkoolopbrengét 7,182,000 ton,
de belasting verhoogd tot tweezevende von den
kolenprijs, dus 11 mark goud per ton, en de
opbrengst 2,200,000 mark, overeenkomende
met een belaste hoeveelheid van 2 millioen ton.
Het einddoel der wetenschap is waarheid.
LEASING.
©orsprortkelijke detectiveroman
door
R. J. BRANDENBURG.
Jk hoopte gelukkiger te zijn bij Sir Reas. In de
koude, ouderwetsche huiskamer met een Engel
schen open haard werd ik correct, doch eenigs-
zins stijf ontvangen door ccn mager heertje met
zilver-grijs haar. In een ruststoel lag, een deken
om de beenen, een oude dame, zij droeg een
donkeren bril en haar handen hingen slap over de
stoelleuning. Ik begreep dat ik de rust van deze
twee oudjes verstoord had en haastte mij te
zeggen dat ik de groeten kwam overbrengen van
eenige gemeenschappelijke kennissen die ik
niet nader specificeerde, daar ik vreesde, dat,
indien Tilly's verblijf alhier door de een of an
dere omstandigheid was verkort, lady Waste-
wordt niet zou hebben geaarzeld de schuld te
schuiven op de Reas en zij er wel voor gezorgd
zou hebben dat deze gebrouilleerd werden met
de overige familie.
Daarom bracht ik het gesprek ook niet op
Tilly of op haar tante, ofschoon ik dan zeker
wel aanwijzing zou hebben gekregen of mijn
vermoedens juist waren. Den eenigen persoon,
dien ik noemde was sir James.
Ja, dien kende mijn gastheer, hij was lijdens
zijn kort verblijf in de Duitsche hoofdstad vaak
bij hem aan huis gekomen. „Een eigenaardig.
maar voortreffelijk mensch," was het oordeel
van Sir Reas.
Daarna liet mijn gastheer niets meer los en
ik zeide op mijn beurt gesn woord over den ge-
weldadigeh dood, dien Sir James gestorven
as.
Sir Reas was overigens bijzonder vriendelijk,
vroeg of ik een zoon was van professor Corn-
way en toen ik dit beaamde, vroeg hij hoe mijn
vader het maakte. Hieruit bleek mij dat Sir Reas
zijn bladen sinds eenige jaren verwaarloosd had
en een kluizenaarsleven leidde. In weinig woor
den vertelde ik hem dat mijn vader krankzinnig
was geworden en opgenomen in een gesticht.
Ik zog dat hij van deze mededeeling schrok.
„Dat spijt mij, dat spijt mij", zei hij, „ik heb
uw vader nooit ontmoet, maar ik heb met bui-
teng'ewone belangstelling zijn astronomische
werken gelezen. Het is werkelijk jammer.....
maar Genie und Irrtum
Wij spraken nog wat over koetjes en kalfjes
en daarna stapte ik op. Daar Sir Reas in 't ge
heel niet informeerde naar zijn familie in Enge
land, concludeerde ik dat ik goed had geraden
dat hij met deze in onmin was geraakt.
Ik gaf mevrouw de hand en wenschtc haar be
terschap ofschoon ik niet eens wist of ze ziek
was en wat ze mankeerde. Tot mijn spijt liet
Sir Reas mij zelf uit, zoodat ik de gedienstige
njet kon ondervragen.
Hierdoor was ik genoodzaakt den volgenden
morgen terug te komen, zoogenaamd omdat ik
meende mijn parapluie daar te hebben laten
staan, wat natuurlijk niet het geval was.
Ik gaf de gedienstige een fooi en begon daar
na een praatje met haar te maken. Zij was
slechts drie jaar m dezen dienst. Ik was daar
al bang voor ge weest. Was er indertijd iets
voorgevallen en was de dienstbode daarvan op
dé hoogte geweest, dan was het waarschijnlijk.
dat zij niet lang meer in dat huis zou blijven,
want wanneer het personeel te veel weel laat
het dit gewoonlijk blijken en wordt te vrij. Ik
vroeg toen of ze zich haar voorgangster nog
kon herinneren en hoe die heette. Ja, haar naam
wist ze niet meer.
Maar was die vorige langen tijd in dezen
dienst geweest
„O ja, dat wel, mevrouw had haar eens ver
teld dat ze twaalf jaar bij haar geweest was."
„Nu, dan noemde mevrouw toch zeker ook
een naam, dan zei ze toch Mina of Pietje is
zoo lang bij me geweest en kon goed koken.'
Ik zag dat het meisje scherp nadacht en mijn
hart klopte, ik hoorde haar mompelen,: „kon
zog heerlijk aardappelkoekjes bakkenkon
zoo heerlijk aardappelkoekjes bakken...." Het was
als het geratel van de ketting als men het ge
wicht van een klok optrekt en ik begreep dat het
kind, ze kon wel veertig zijn, bezig was haar
geheugen op te winden.
Ineens schoot ze .uit„Nu ben ik er, mevrouw
zegt altijd: Wanda kon zulke heerlijke aardap
pelkoekjes bakken."
„Wanda wat, hoe verder," riep ik uit.
Dat kon ze me niet zeggen, mevrouw had er
dat niet bij gezegd, zei ze. De achternaam kon
ik niet te weten komen en evenmin de reden,
waarom Wandat plotseling was vertrokken na
een diensttijd van twaalf jaar. Mevrouw scheen
zich daarover niet uitgelaten te hebben. De oor
zaak van het afscheid zou zeker wel belangrijk
zijn, anders zou er toch wellicht een woordje
over gevallen zijn.
Ik besloot een advertentie tc plaatsen teneinde
te weten te komen wie bij Sir Reas gediend had.
Dc wilde daarmede echter tot den volgenden dag
wachten daor zulk een advertentie zeker zou
worden opgemerkt, zij het dan ook niet door Sir
Reas, dan toch zeker door het personeel der
legatie, waarmede hij zij het don ook heel zwak
jes toch nog verbonden was. Ook was het niet
buitengesloten dat het oog der huidige keuken
prinses op de advertentie zou vai'len. En ik wil
de Sir# Reas en zijn vrouw zooveel mogelijk bui
ten de zaak houden, vooral ook wegens de zwak
ke gezondheid van de oude mevrouw. Dus wilde
ik slechts in het alleruiterste geval nog eens bij
Lieschen aankloppen, misschien dat ik daar nog
wat bijzonders hoorde.
Daarbij redeneerde ik aldusVerondersteld
dat er een geheim van Tilly was, waarvan de keu
nis de oorzaak was geweest van Merrybones
dood, door wie zou deze dan aan de noodlottige
wetenschap zijn gekomen. Door den secretaris
der legatie? Deze wist er zeer waarschijnlijk
niets van, want anders had hij mij wel op de
hoogte gebracht toen ik mijn voornemen te ken
nen gaf een bezoek te brengen bij de Reas. Ook
de overige leden der delegatie zouden wel on
kundig zijn van 't geval omdat hel anders ze
ker ter oore van den secretaris zou zijn gekomen.
Alleen de gezant zou wat kunnen weten over
de oorzaken, die zijn voorganger tot aftreden
hadden genoopt. Hierbij mocht echter niet wor
den vergeten dat de ontslagaanvrage van sir
Reas eenige jaren na het vertrek van Tilly werd
ingediend. Vermoedelijk juist om allen schijn
van verband weg te nemen. En aangezien het
gezantschapspersoneel nog al eens wisselt en
ook geregeld met vacantie naar 't moedeiland
gaat, zou, zoo het geheim ware uitgelekt naar
de legatie, het zeker ook bekend zijn geworden
in Londen. Daar dit niet het geval was kon ik
gerust gevolgtrekking maken dat het geheim
goed bewaard was bij de familie.
Van wie zou nu Merrybone zijn wetenschap
verkregen hebben Denkelijk van niemand an
ders dan van de persoon die ik zocht, van een
dienstbode. En waar zou Merrybone deze heb
ben kunnen ontmoeten, waar rustig met haar
kunnen praten, waar anders dan bij Lieschen in
het hotelletje?
Dus ging ik daar 's middags weer heen en het
toeval was mij, voor het eerst in deze affaire,,
gunstig. Nadat ik een poosje in do huiskamer,
ik werd weer binnengenood, in een schommel
stoel had zitten rooken en Lieschen mij eigen
handig een groote pul Beiersch had voorgezet,
vocht waarvan ik niet houd, maar dat ik van
haar niet wilde weigeren, omdat rij het mij
zoo gul-lachend bood, dus dronk ik het met
een vroolijk gezicht en zeide dat het oveihcerlijk
w<fs na een poosje hoorde ik Lieschen, die bij
me zat te handwerken, naar haar moeder, dif
zich ergens in de hoogte aan 't verkleeden wai
roepen
„Moeder, ik heb vanmorgen op de moik'.
Tante Wanda gesproken, en ze komt van avond.""
„Tante wie schreeuwde ik dol blij.
„Tante Wanda," antwoordde Lieschen een
beetje verbouwereerd en ik kreeg een lang ver
haal, met groote radheid van tong gedaan, over
de uitstekende hoedanigheden van tante Wanda,
die keukenmeid was bij een minister, die resi
deerde op.den Kurfürstendomm, Tante kon zoo
over-overheerlijk koken, zoo af en toe bracht ze
wel eens wat mee en als een groot geheim'
biechtte Lieschen me dat ze dot vaak nog lek
kerder vond, dan wat moeder klearmaakte en
tante Wanda was zoo goed, voor haar verjaar
dag had Lieschen een gouden hartje van haar
gehad.
Ik liet dien woordenstroom over me heengaan,
luisterde slechts met een half oormijn harl!
popelde van vreugde en ik hoopte dat tante
Wanda dien avond met dezelfde tongvaardigi
heid zou babbelen als nu Liesje.
(Wordt vervolgd).
