AMERSFOORTSCH DAGBLAD „de eemlander-
BUITENLAND.
Een droom!
DSRBE BLAD.
21 Jaargang
Wo. 207
Zaiordap
3 al n it li
Pclittek Overzichv
In het Roergebied wordt, wanneer wij tegen-
C -r c^n ernst van den toestand de eenigszins
or.cerbiec. ,e uitdrukking mogen bezigen, de
zaak op denzelfden voet voortgezetd. w. z.
de lr;.use..en gaan door met hun pogingen om
de Du.ischprs, die zich tot het uiterste blijven
Verzetten, deemoedig en gedwee te maken. Om
het Duitsche eenheidsfront tc breken, wordt zoo-
wal dooryvgaun met de inhechtenisnemingen,
opiisch.n^en van geld en goed, uitzettingen,
v rij hcidsheknoi tingen, aantas-
t:r an oer persoonlijke vrijheid, bezettingen van
te..eens meer stations, a's met de vervolleding
der lolafsluiting en het in eigen beheer nemen
vu:\ den spoorwegdienst.
Wat dit laatste betreft, de Duitsche ambte
naren en h i s worden thans ten eenenmale
u.t re.Tchn ld. Dit is, van Fransch standpunt
bcr.rn, vo'.komef» begrijpelijk. De Duitschers
zett wi d'- :i cp spoorweggebied den bezettenden
oyerhedm gr encrlci dienst bewijzen, maar aan
gezien dt ratsten juist het allergrootste belang
er bij ha; :n, dat de treinen .vlot liepen, zoo
wel ten b .cove van het vervoer der manschap
pen hunner legers als voor het verzenden der
kolen, gaan zij den spoorwegdienst thans zelf
regelen. Voor het Duitsche spoorwegbestuur
komt een „aumïh's ratic der spoorwegen in dc
bezette gebieden" in de plaats, aan het hoofd
waarvan een Fransch leider en twee toegevoeg
de leiders, onderscheidenlijk een Belg en een
Franschman»komen te staan. De taak van dezen
is zoowol technisch, in handels- als geldelijk
opzicht den spoorwegdienst te beheeren. De
intergeallieerde Rijnland-commissie heeft een
desbetreffer.de verordening uitgevaardigd, waar
in generaal Degcuf'.c met de bevoegdheid wordt
bekleed derwijze den treinendienst ie regelen,
da. kan worden vóórzien in, zoonis een bericht
dienaangaande uit Fronsche bron verklaart, de
behoeften zoowel van de legers als van de bc-
vol king". Deze .bezorgdheid voor bevolking is
voor i kostelijk en ligt in de lijn der tot dusver
gevolgde politiek det Franschen, die uit den
treure verklaren, dat zij niet de bevolking on
aangenaam willen zijn, maar alleen de kopstuk
ken van de nijverheid, die zij klein willen krij
gen en die zij beschouwen als degenen, die stel
selmatig weigeren de schadevergoeding te be-
talen. Bij ce bevolking zijn dc Franschen, dank
zij hun wijze van hun optreden, echter al even
min getapt en juist het felste verzet gaat dan
ook" uit van dc arbeiders, beambten en ambte
naren, die verre\yeg de meerderheid vormen.
De moiiveering van het in eigen beheer ne
men der spoorwegdiensten door de bezettings
overheden. klinkt dan ook eenigszins koddig,
wanneer daarin te kennen wordt gegeven, dat
tot de dead is overgegaan, omdat de lastge
vingen der Duilschc regeering en de daden van
sabotage, wanv; en men zich in het Roergebied
schuldig maak-, de veiligheid der legers niet
alleen gevaar doen loepen, maar ook „de be
langen der bevolking bedreigen". Hier wederom
de. al te doorzichtige aandoenlijke bezorgdheid
voer het wel en wee der bevolking, die er
begrijpelijkerwijze op berekend is de burgers
der bezette streken welwillend tegen de Fran
schen en Belgen te, stemmen.
De bevolking gaat echter niet op deze en der
gelijke vriendelijkheden in, die trouwens ten
scherpste afsteken tegen de buitenspor'ge vrij-
heidsbelemmeringen en plagerijen, die alom in
het bezette gebied duizenden Duitschers zich
zij het mokkend laten welgevallen. Overi
gens is bet uit zelfbehoud, dat de Franschen de
spoorwegdiensten zelf gaan exploiteeren en
T'-óor elke daad van sabotage, die een doode-
lijk ongeval na zich sleept, de doodstraf in uit
zicht stol en en verdere ernstige straffen vast
stellen voor daden van Duitschers, waardoor
de dienst wordt benadeeld. Want tot dusver liep
de treincr.dienst nog lang niet van een leien
daaltje niet slechts waren de vervoerde hoe
veelheden zeer beperkt, maar ook was het
spoorwegverkeer zeer gevaarlijkde sabotage
en het niet op de hoogte zijn met wissels, e d.
hebben aanleiding gegeven lot verschillende
spoorwegongelukken, die eerst wel hardnekkig
door de Franschen werden on:kend, maar die
zij later niet meer konden verzwijgen.
Nu, na den nieuwen maatregel, zal de dienst
natuurlijk nog niet dadelijk al te vlot loopen
want zelfs wanneer de Fransche cijfers met be
trekking tot de in dienst tredende Duitsche
spoorwegmanr.cn eens juist mochten zijn, zou
toch nog een onnoemelijk aantal Franschen cn
Belgen moeten worden ontboden, om den dienst
in eenigszins behoorlijken omvang te verzeke
ren.
Inmiddels gaat dc Duitsche regeering door
met haar prolesten, die geregeld naar Paiijs,
Londen en Brussel worden gezonden en vooral
teekenl Berlijn er verzet tegen aan, dat do in-
lergeallieerde Rijnland-commissie eigenmachtig
haar bevoegdheden uitbreidt tot streken, die
niet vallen onder de bepalingen van het ver
drag van Versailles.
De militaire aanslag Handstreich
zeggen de Duitschers der bezettende stalen
wordt door de Duitsche regeering in tijdreken
kundige volgorde in herinnering gebrachtop
4 Febr. rukten de Franschen troepen Offen-
i burg en Appcnweier binnen, op 13 Fcbr. de
j Be'gische Emmerik en Wezel, op 25 Febr. de
Fransche Königswinter, Caub, Lorch, Lorch-
hausen, Niedei- en Oberdöllendorf. Ten over
vloede berichtte de Fransche regcering op 26
Febr. de reeds plaats gehad hebbende bezet
ting van het gebied tusschen de bruggenhoof
den Keulen, Coblenz, Mainz, waarvan het doel
was de tolafsluiting volkomen en vruchtbaar
te doen zijn. De intergeallieerde Rijnlond-com-
missip heeft ook verklaard, dat deze uitbrei
ding der bezetting wordt gerechtvaardigd door
incidenten en betoogingen in de betreffende
gebieden, maar de Duitsche regeering bestrijdt
de rechtmatigheid van een en ander op grond
van 't vredesverdrag en 't volkenrecht. Niet al-
j leen is Berlijn van oordeel, dat de bczettirgs-
staten niet het recht hadden tot bedoelde uit
breiding over te guan, maar dat ook de in
stelling van het door hen ingevoerde tolstelsel
ongeoorloofd is. Overigens zegt Berlijn van
dergelijke incidenten niets te weten het is de
i ijksregeering alleen bekend, dot de bevolking
in de betrokken streken gebruik maaki van
vrijheden, die het deel zijn van burgers van
eiken" dèmocratischen stoot.
Doch ook van socialistische cn communisti
sche zijde wordt niet alleen in Duitschland,
doch ook daarbuiten geprotesteerd en be
toogd tegen de Fronsche Roeroctie. Het voor
stel .der Labour-party b.v. mag in dit verband
van belang worden geacht men weet, dat deze
Britschc Arbeiderspartij de instelling heeft be
pleit van parlementaire commissies, uit alle
partijen bestaande, en gerccruteerd uit dc par
lementen van Engeland, België en Frankrijk,
teneinde over dc Roerkwestie van gedachten
te wisselen. In het Lagerhuis komt deze
kwestie aanstaanden Dinsdag in bespreking;
met belangstelling wordt de uitslag ervan te
gemoet gezien.
De communisten echter waarschuwen even
zeer tegen het Duitsch-notionalistische gevaar
en er doen reeds allerlei geruchten de ronde,
waarvan de strekking is, dat de reactie in
Duitschland het hoofd opsteekt, in het donker
druk aan het wroeten en woelen is en zelfs een
oorlog zou willen uitlokken. In die berichten,
waarop dc Franschen gretig aanvallen, schuilt
veel overdrevens, maar zij bevatten waarschijnlijk
tevens een kern van waarheid. H^t kan trouwens
niet uitblijven, dat de heethoofden roerig be
ginnen te worden, wanneer de Franschen dooi
hun kras optreden een atmosfeer scheppen van
onrust en onevenwichtigheid. Trouwens de
Duitsche regeering zelf houdt eveneens reke-
ning met de mogelijkheid van uitwassen, die
j zij natuurlijk toeschrijft aan de buitensporige
bezettingsmaatregelen.
In een medcdeeling van 't Duitsche gezant-
schop te Washington wordt dan ook zeer dui
delijk te kennen gegeven, dat de atmosfeer van
groote spanning in de Roerstreek de vrees heeft
gewekt voor de mogelijkheid van strubbelingen,
„waarbij" om het desbetreffende telegram let
terlijk te ci'.eeren „de Duitsche regeering
niet vermag* in te staan voor 't handhaven van
den vrede".
Deze mededecling schetst, naar het ons wil
voorkomen, den toestond naar waarheid,
maar tevens ligt het voor de hand,
dat deze verklaring tevens heimelijk de bedoe
ling heeft stemming tc maken in Amerika en,
zoo mogelijk, te trachten de Vereenigde Stalen,
gezien den ernst van den toestond, tot inter
ventie tc bewegen.
Fsnantlëol Overzicht.
Een belangrijke overeenkomst heeft in de
achter ons liggende week haar beslag gekregen.
Het Amerikaansche congres heeft het wetsont
werp' aangenomen betreffende .een regeling der
schuld tusschen Groot-Brittannië en de Vereen.
Staten, die voor de Engelsche schatkist een
aanmerkelijke verlichting van lasten met z:ch
brengt. Volgens de algemeene regeiing der
schulden, die door het Amerikaansche congres
in Februari van het vorige jaar was aungeno-
men, was dc minimum-rente, die op dc tijdens
den oorlog door dc Unie oen de geallieerde
mogendheden verstrekte leeningen moest wor
den betaald, vastgesteld op 4% terwijl de
uiterste datum van olgeheele aflossing' der
schulden op 15 Jan. 1947 was bepaald.»
Onder die voorwaarden zou Engeland op dc
groote, bij de Vereenigdö Stuten opgenomen
leeningen, alleen al aan rente meer don 39 mil-
lioen pond sterling per jaar te betalen hebben
gehad, zonder dat er nog iets van de hoofd
som afgelost zou zijn. De nieuwe regeling be
paalt het jaarlijks door Engeland te storten
bedrag op 35 millioen p. st. in elk der eerst
volgende tien jaren, en op 36 miliiocn pd. st.
gedurende 53 jaar. Na verloop van 62 jaar zol
doo. deze stortingen, waarvan een .deel voor
aflossing van de hoofdsom wordt aangewend,
het geheele geleende bedrag terug betaald zijn.
Het nutfeel vnn dc thans getroffen regeling
is natuurlijk, dot het Engelsche budget gedu
rende een langen termijn bezwaard ze! zijn met
de uitgaven voor de betaling van rente en hoofd
som der Amerikaansche schuld. Toch heeft het
Engelsche zakenleven de thans getroffen oplos
sing met vreugde begroet, omdat men dc lasten
liever gelijkmatig over een langere periode ver-
dee.d ziet, waardoor ccn deel ervan op een vol
gend geslacht wordt afgewenteld, dun dat de
volle zwaarte op eenige tientallen jaren gelegd
zou zijn. Immers zou hierdoor, ui naar gelang
van de verdere ontwikkeling der Èngelsohe
Staatsfinanciën, belastirgverhooging noodzake
lijk zijn geworden, of een eventueele verlaging
von den belastingdruk tegen zijn gehouden.
Op de Londensche beurs heeft het definitief
tot stnrtd komen der regeling een gunstigen in
vloed uitgeoefend. De goede stemming werd
voorts gestimuleerd door de berichten betref
fende de bedrijvigheid in de Britsche ijzer- en
staal- en kolenindustrie, welke in verband met
de bezetting van het Roergebied groote orders
blijft ontvangen, zoowel uit Duitschland als
uit Frankrijk, België etc. In verschillende an
dere branches dei Engelsche nijverheid blijft
daarentegen de depressie aanhouden. Zoo zullen
de Engelsche katoenfabrieken waarschijnlijk
overgaan lot een verkorting van den werktijd tot
de helft, voorloopig gedurende de maand
Maart, door welke productie-beperking men
hoopt, de tegenwoordige depressie te kunnen
verlichten.
De berichten uit het Amerikaansche bedrijfs
leven luiden nog steeds gunstig. De gewone
seizoen-slapte is in vele branches uitgebleven,
en is in andere veel minder geprononceerd ge
weest dan verwacht werd. Het aantal in de
Amerikaansche katoen- ndusirie in werking
zijnde spindles heeft in Januari met 35,240,850
stuks een record bereikt. De productie van sta
len blokkgn was in genoemde maand het hoogst
sinds Maart IG20; >:i.j bedroeg 9 meer dan
het gerr ddelde der laatste drie maanden van
1922, 28 meer dan het gemiddelde in het
góheele afge'oopen jaar cn 126 meer dan
het gemiddelde in 1921.-De productie van ruw-
ijzer was met 5,329,604 ton de grootste sinds
October 1920 en bedroeg bijna het dubbele van
wat in Januari van het vorige jaar werd gefa
briceerd. De staalfabrieken werken op 88
van hun capaciteit, de v/alswerken op 75—100
Gebrek aan arbeiders belet slechts een ver
dere uitbreiding van het productievermogen.
De prijzen op dc Amerikaansche goederen- cn
productenmarkt toonsn eveneens een krachtige
verbetering nun. Ruw ijzer b.v. noteert New-
York thans 29 dollar per bruto ton, tegen 18%
dollar begin 1922; eleclrolytisch koper 16%
dollarcents per 1b. tegen 14% in het begin van
dit jiiqr, katoen 30.05 cents per 1b. tegen 26
cents in het begin van dit jaor en 16 cents begirt
1922 en suiker 5.48 dollarcents per lb. tegen
5.40 dollarscents per lb. in het begin van dit
juar en 2 dollarcents in het begin van 1922.
Nu komt ccn gedeelte van de pi ijsverheffing,
die in verschillende artikelen in de Vereenigde
Staten is ingetreden, ongetwijfeld op rekening
van de eenige maanden geleden ingevoerde ster
ke verhooging der douane-tarieven. Door vrij-
hancelskringcn in de Unie kon reeds aan de
hand van cijfers worden aangetoond, dat deze
bescherming een belangrijke stijging der kosten
van het levensonderhoud tengevolge heeft ge
had. Veel kans op een wijziging der thans van
kracht zijnde tarieven beslaat er intusschen
ni ook al omdat zij aanzienlijke bedragen in
de Amerikaansche schatkist doen vloeien. In
Januari b.v. kwam uit invoerrechten een be
drag van $46 miiiioen in, en voor het geheele
in Juni a.s. eindigende lucale jaar worden de
baten uit dien hoofde op 480 millioen dollars
geraamd. Voorstellen tot invoering van een
ander soort van protectie, die in plaats van ba
ten op te leveren, den Amerikaanschcn belas
tingbetaler geld zou hebben gekost, 'hebben
zooveel tegenkanting ontmoet, dot deze plan»
nen wel moesten worden opgegeven.
Het wetsontwerp tot het verleencn von regee-
ringssubsidics uan particuliere scheepvaartmaat
schappijen, die de thans door de Amerikaansche
regeering geëxploiteerde lijnen zouden overne
men, is n.l. door een streng doorgevoerde ob
structie van de mindenheid in den Amerikoon-
schcn Senaat van dc boon geschoven. Planhen
tot bescherming van de, tijdens de oorlogs-
jaien uit don grond gestampte Amerikaansche
handelsvloot waren reeds longen tijd hangende.
Reeds vóór de jongste verkiezingen in de Ver.
Staten in het vorig jaar was een wetsontwerp
aangenomen (echter niet doorgevoerd), dat zul
ke draconische maatregelen bevotton, dat "de uit
voering ervan dc opzegging von alle bestaande
handelsverdragen noodzakelijk zou hebben ge
maakt.
Ook de nieuwe voorstellen woren echter nog
ingrijpend genoeg en zouden, indien zij waren
doorgevoerd, de concurrentie voor de Euro-
peesche scheepvoort nog meer hebben bemoei
lijkt. Naast rechtstrceksche subsidies, die het in
de vaart houden van tonnage, waarvoor geen
economisch emplooi is, mogelijk zouden hebben
gemaakt, bevatte het ontwerp bepalingen be
treffende het toestaan van overeenkomsten
Amerikaansche spoorwegen en Amerikaansche
scheepvaartmaatschappijen, omtrent voorkeurs-
tarieven etc., terwijl als een der hatelijkste be
palingen wel werd ondervonden die, welke dc
wetten op de kustvaart tot dc Phiiippijnen uit-
bieiddc, hetgeen beteckcnde, dot dc op duizen
den mijlen afstand van de Vqr. Staten gelegen
Phiiippijnen als een „kustgebied" dor Unie zou
den worden beschouwd, zoodal het scheep
vaartverkeer op' deze eilanden alleen door
Amerikaansche schepen zou mogen geschieden.
De subsidies, die bij doorvoering van het
wetsontwerp verleend zouden zijn, zouden zeer
aanzienlijk zijn geweest, wat wel daaruit blijkt,
dut de Amerikaansohe regeering elke week om
streeks een millioen dollar op de door haar ge
ëxploiteerde lijnen bijpast. Nu dc „Shipping
Bill" door dc obstructie in den Senaat mislukt
is, zal de Amerikaansche regcering, ingevolge
de bepalingen van de wet op de koopvaardij
vloot, tot algeheele liquidatie van haar schepen
moeten overgaan.
Deze verkoop zal voor de regeering groote
verliezen met zich brengen; dc vaartuigen zijn
in de periode van hooge prijzen en loonen ge
bouwd, en bovendien zoo snel in elkaar „ge
timmerd", dat zij, naar reeds gebleken is, hooge
kosten van onderhoud vergen. In het vorig jaor
moest de Shipping Board reeds overgaan tot
ve"koop van 226 houten schepen, die tezamén
300 millioen dollar hadden gekost, en in totaal
slechts 75 millioen doller hebben opgebracht.
Nu mag men wel aannemen, dat deze aanzien
lijke post houten schepen de grootste „strop"
vormde, doch cok voor de overige tonnage zal
geen hooge prijs te bedingen zijn, nu de nieuwe
eigenaars niet door regeeringssubsiöies in staat
zullen worden gesteld, met de buitenlandsche
ondernemingen te concurrceren. In elk geval
mag worden verwacht, dal niet olie, thans in de
vaart zijnde en opgelegde tonnage, koopers zal
vinden. De rest zal, evenais de bovengenoemde
226 schepen, moeten worden gesloopt.
Deze vermindering von scheepsruimte zal
voor dc vrachtenmarkt ongetwijfeld eenige ver
lichting beleekenen, al mag men het feit niet
wegcijferen, dat de door de liquidatie der Ame
rikaansche regeeringsschepen oan de markt
komende tonnage, die waarschijnlijk tegen lage
prijzen van de hand zal worden gedaan, aun
den anderen kont een nieuwen druk op de
scheepvaartmarkt zal uitoefenen. Dut het hier
bij om een niet te verwaorloozen factor gaat,
blijkt wel uit een dezer dagen door den Presi
dent van de' Emergency Fleet Corporation uit»'
gebracht rapport, volgens hetwelk oan het einde
van 1922 386 Amerikaansche schepen, met een
tctaal draagvermogen van 3.297.000 tons in
de vaart waren, terwijl 874 stalen schepen,
met een totaul draagvermogen van 5.585.000
tons waren opgelegd.
Aan de overweging, dat de Amerikaansche
concurrentie met de mislukking van het subsi-
die-ontwerp nog niet verdwenen is (al zou zij
ongetwijfeld veel scherper zijn geworden, indien
de voorstellen waren doorgevoerd) zal het wel
toe te schrijven zijn, dat dc desbetreffende be
richten op de stemming voor scheepvaartwaar
den op de Amsterdomsche beurs weinig invloed
hetben uitgeoefend. De koersen zijn slechts
weinig veranderd, ook in de overige afdeelingen
zijn de fluctuaties niet groot geweest Alleen
in culturen is tegen het einde der weck een
scherpe rijzing ingetreden, op de nieuwe stijging
van den prijs voor Cubo-suikcr te New York.
De scherpe fluctuaties, waaraan de New York-
sche suikermarkt is blootgesteld, wijzen er in
tusschen op, dot de speculatie duchtig man'pu»*
leert, en dit geeft stellig aanleiding tot omzich
tigheid.
Voor rubbcraondeelcn was dc stemming goed
prijshoudend, nu het product te Londen zich na
e**n lichten teruggang weder tot ca.Ish.Öd. heeft
kunnen herstellen. De delegatie der Engelsche
Rubber Growers' Association, die zich nuur de
Vereenigde Staten hnd begeven, teneinde met
de Amerikaansche fabrikanten von rubberor-
tikclen de problemen der rubber-industrie te
bespreken, heeft een rapport vnn haar bcvin-
d:. gen uitgebracht, waaruit blijkt, dot de con
ferentie feitelijk geen positief resultaat heeft
opgeleverd. Wel wordt in hot rapport verzekerd
dat in Amerika de behoefte aon wettelijk be
perkten uitvoer van rubber uit de Britschc ko
loniën voor het stabiliseeren van de rubber pi ij
zen algemeen wordt begrepen, doch hieraan
wordt toegevoegd, dot d« Arrtcrikonen vroezen,
dat de wettelijke bepalingen dienaangaande niet
elastisch genoeg zullen zijn om te voorkomen,
dot in Amerika gebrek aan rubber zal ontstoon.
Waarschijnlijk zullen de Amerikanen thans
wel voortgang maken met hun plannen tot het
vestigen van een eigen rubbercultitur op dc
Phiiippijnen, nl is het nog heel onzeker, of van
dc uitvoering dezer plannen ooit iets zal komen
in verband met de «vele moeilijkheden inzake
het verkrijgen van voldoende arbeidskrachten
etd.
In de afgefoopen weck heeft hier te lande
de inschrijving opengestaan op 6 millioen gul
den Oostenrijksche éénjarige schotkislpromcs-
sen; de uitgifte heeft h pari plaats gevonden,
onder oftrek van een disconto van 7 Gemeld
is, dat het aangeboden bedrog ten volle is ge
plaatst; echter knn worden aungenomen, dat
deze Oostenrijksche promessen grootcndccls
niet bij het publiek, doch bij de banken, welke
van het consortium deel uitmaakten, zijn on
dergebracht. Het Nederlandschc publiek heeft
nog te versche herinneringen aan de groote
verliezen, die op Oostenrijksche papieren,
staatsfondsen, pandbrieven van hypotheekban
ken etc., zijn geleden, dan dot het onimo tot
het nemen van Oostenrijksche stukken groot
kon zijn geweest, al gaat het ditmaal om een
leening, welker richtige betaling gewaarborgd
wordt door andere Stoten (Engeland, Frankrijk,
Italië cn Tsjecho-Slowakije ieder voor 24%'
en België voor 2
Deze uitgifte van éénjarige schatkistpromes
sen is niet te verwarren met de groote inter
nationale leenirg op langen termijn tot een to
taalbedrag von 650 millioen goudkronen, we! kb
niet alleen door de bovengenoemde staten, doch
ook door de verschillende andere Europeesche
landen, (waaronder ons eigen land voor VA
van het totaalbedrag) gegarandeerd -*^1 worden.
De thans plaats gevonden uitgiften ven één
jarige sohatkistpromessen (in Engeland is met
succes een bedrag van 1,800,000 onderge
bracht), dienen slechts, om de Oostenrijksche
regcering tot dc uitgifte der Iccning op longen
termijn in 'het bezit der benoodigde middelen te
stellen.
Het is te 'hopen, dat de thans door het buiten
land aan het ongelukkige Oostenrijk tc verlee-
nen hulp dit land in staat zal stellen, zijn zoo
deerlijk geschokten financieclcn toestand te
consolidceren. Dnt dit intusschen geen gemak
kelijke took zal zijn, blijft wel hieruit, dat het
deficit van het budget voor 1923 op meer dan
5000 milliard kronen gcroamd is, waartoe de
spoorwegen met een bedrag von 1500 milliard
hebben bijgedragen. Pogingen, om door voort
durende verhooging der tarieven op de spoor
wegen te verbeteren, hebben geen resultaat ge
had. T'hcns wil men het probeeren met een ver
ging der vrachtprijzen, waarvan men een ver
meerdering van het verkeer, cn daarmede van
.de inkomsten, hoopt te verkrijgen. Een groote
verliespost op het Oostenrijksche budget vor
men voorts de ontzaglijke uitkeer "gen aan
werkloozen, welker aantal nog steeds blijft tTe-
nemen. Wanneer hot echter gelukt, met 4>ehirif>
van dc buitenlandsche credieten over den moei
lijksten tijd heen te komen, zullen, naur men
hoopt, ook in het bedrijfsleven weder meer nor
male verhoudingen intreden, wat weder tot eerv
vermindering der staatsuitgaven en een ver
meerdering van inkomsten uit belastingen etc.
zou leiden.
Lezer, kunt gc U iets onaangenamere den
ken, can vegen bedekt met smeltende sneeuw?
Kunt U zich indenken, hoe knus een vroolijk
kneppencle haard is, hoe zij U tot droomen
ncopl, a!3 U pas uit dien kcuden, alles door
dringenden modderpoel komt? Ik hcop van
harte van ja; zoo niet, dan wensch ik U toe,
d..t U dat hemelsche gevoel eens ten deel moge
vallen. Mij is het gelukkig niet onbekend. Ver
kleumd, met ijsvoeten thuis komend, zag ik een
vroolijk cn vlammend haardvuurtje en..., geen
t.c-n minuten later zat ik zalig doezelend in een
leunstoel te kijken naar de fantastische figuren,''
ciie het yuurschijnsel op het behang van mijne
kamer tc-kenie. Maar wat was del Waakte ik
of droomde ik Hel schijnt mij toe, dat die gril
lige silhouetten scherper zich beginnen af te
teeltenen, dat zij vorm beginnen aan te nemen,
samensmelten tot twee oude, gebogen man
netjes, zooals men ze ziet op platen van eeuwen
her; typen neg ouder dan Hildebrond's Kees, het
diaconiemannetje.
Ik wrijf mij de oogen uit. Is er dan waarheid
in dc materialisatie der spiritisten Komen wer-
k; i it tv;:e geesten uit vroeger tijd mijn zalig
„dolce far niente" steen F< kijk nog eens en
neg eens vat al mijn moed samen en vraag:
„Wie bent U? Wat komt U hier doen? en
dor klinkt h t antwoord: „Wij komen, Gemiit-
lirhc Hollander, Uw slaap storen. Neem ons dat
niet kwalijk, maar even te voren zat U te lez« n
in „het Anvers.'cortsch dagblad". U laast (want
wij weten alles), een herdruk van een stukje uit
1887; een stukje, dat toen onze rust verstoorde,
doch dat gelul'- 'g een storm in een glas water
bleek te zkn. Wij z:jn een tweeling. Ja, kijk nu
maar n.:-; zoo verbaasd. Tweelingen kunnen ook
oud worden. Waarom zou er geen tweeling als
Metnusalem kunnen zijn Wij zijn de „Kam
perbinnenpoort", wellicht snapt ge 't nu beter
en wijwij zullen U eens vertellen, wat wij
denken, in de hcop, dat U het niet els een
droom zult beschouwen en in een „Egyptisch
droomenboek" naar den uitleg zult zoeken, maar
dat U het als werkelijkheid, als waar gebeurd
den volke zult bekend maken.
„Eens waren wij jong. Eens, eeuwen geleden
weren wij sterk, spotten wij met vijanden, met
geweren, met kanonnen, evenals wij in 1387 nog
gespot hebben met de schoorsteenvegers en
dergelijken, die in ons binnenste met den bezem
de maat sloegen. Dat was een tijd om trolsch op
te zijn. Men streed voor vrijheid von geweten,
van volksbestaan. Een jonge, vurige geest be
zielde ailss. Trots wezen wij den buitenstaon
der op onze inwoners, want „wij waren eene
stad van stieren".
Eenvoudig was ons leven, smakelijk het
glaasje bier en dapper, sober onze soldaat, die
noch geen kolbak, geen jas met astrakan en
spanbroekje droeg. Die tijd wierp vruchten af,
doch zie wat parodie. Onder mijne bogen door
en tusschen ons door liepen stroomen domes, die
Fransch in plaats van het mooie Hollar.dsch
spraken; liepen heeren in kuitbroeken met lange,
smalle degen op zij, en op het hoofd dragende
pruiken, bepoeierde pruiken, om hun kaal- cf
leeghcofdigheid te bedekken, en wij vroegen ons
af: „zijn dat de afstammelingen van die stoere,
brave kerels uit onzen jeugd. Wij schudden onze
eerwaarde hoofden, want reeds toen waren wij
oud en zuchtten: „Mochten zij op hunne vade
ren gelijken."
Opnieuw werden wij wakker geschud. Wij
hoorden gejuich cn gejoel, zagen vrijheidsboo-
men planten en hoorden allerwege spreken van
de ,/Ba'.anfsche vrijheid", van gelijkheid, vrijheid
en broederschap, en wij vroegen ons afis die
leus als waarheid denkbaar
Korten ;ijd kregen wij verademing en dan
zagen we treurige gezichten. Niet langer het
liggende rood, wit blauw, r.cen, het staande,
wapperde van onze tranzen. Niet meer de
leeuw, de adelaar pronkte boven onzen boog.
Nu was het niet meer chique Fransch te zijn
en te spreken. Or.ae Amersfoortsche krant was
gehalveerdhalf Fransch, half Hollandsch. O,
wat een treurige tijd was dat, dien tijd, dat Hol
land geen Holland meer was; det het con men
taal stelsel hier regeerde.
Dan, op een- hoorden wij, dat gelukkig de
„vraatzuchtige adelaar" dcor den Russischen
adelaar aangeschoten was dat de Jagers hem
eindelijk bij Leipzig doodgeslagen hadden, en
hoe gllnstercen onze ocgen, toen het rood-wi'-
blauw in plaats van staande, weer liggende
wapperde, toen het lijdelijk opgeborgen oranje
weer voor den dag gekaald werd Een oogen-
blik werd ons voorhoofd dcor een wolk van
zorg bedekt, toen de Adelaar weer dreigde te
rug te keeren en zes.ien jaren later, toen de
Belg onze oude kleuren onzen ouden leeuw
tartte. En wij hebben mcdegjuicht, toen onze
dapperen na tien dagen strijd roemrijk tusschen
ons doortrokken, lauweren in den krijg behalend
tegen hen, die wij later ui: medegevoel bij de
invasie liefderijk opnamen en wier dank geen
grenzen, zelfs geen Wielingen bleek te kennen.
Dan zagen wij alles weer herleven een tijd
van vrede en voorspoed was aangebroken. De
kunst, de wetenschap, de techniek, alles toonde
toonde wonderen. Tusschen ons door begonnen
wagens zor.dcr paarden te loopenover ons
heen snorden vliegende menschcn en niet zoo
heel ver vun ons zagen wij de gillende, ijzeren
machine langs den ijzeren weg, voortsnellen
met ongekende snelheid. Alles was veranderd
tot zelfs de menschen. Men vergat dat men
producten van het verleden was, dat de kiem tot
de ontwikkeling, die men zag, vroeger gelegd
was en beschouwde ons, Oude wijzen als lastige
„sta in deri wegs", die hun tijd gehad hadden,
die noodig in het gTaf afdalen moesten. Was
het verwonderlijk, dat wij, levensmoede werden.
Maar nu gij, oude doch krasse grijsaard,
zijt ge denzelfden krullebol van toen. Gij, die
toen aanspoorde op vooruitgaan, zijt gij dezelf
de, die ru het hebt „over den goeden ouden
tijd." Wij kunnen het ons niet denken en toch
is het zoo. Voor U is het verleden de levens
prikkel voor nuuw levenskracht van heden,
gij dankt het aan het verleden. Dank voor die
les, die wij vergeten hadden. Ook voor ons zij
het verleden een prikkel voor het heden, eene
aansporing om stand te houden. En nu, droomer
Iet op 1 en hun stem klonk forscher
hun kleur scheen frisscher hun geloot jeudiger
te worden. Nog al ijd leven wij met onzen tijd
mede. Zie, daar in Zuid-Europa leeft een volk,
dat nog immer prat gaat op een roemrijk voor
geslacht, doch dat niet begrijpt, dot aan de
moed cn kunst van vroeger zich paren moe'.,
medeleven in het heden en wij zien rouw
over het treurig avontuur der afstammelingen
van de oude helden uit den Troyoanschen krijg
in de eerste Oostersche kwestie.
In Zuid-West Europa leeft een ander volk.
Wij zagen nog wel Zonen uit dat land als sol
daat langs ons trekken. Nu is die vijandschap
gedaan, nu mag men parallelen trekken. Ook zij
werden eens groot door den stoeren moed hun
ner voorvaderen; ook die verwierven roem als
zeevaarders en lieten hunne nakomelingen na,
evenals zij, die in onzen jeugd in onze schaduw
speelden, een groot koloniaal rijk, en de vreem
deling, die aan den Haag landt, ziet een poort,
waarop in het Latijn den vreemde wordt be
kend gemaakt, dat deze is opgericht ter eere
van het roemrijk voorgeslacht door het dankbaar
nageslacht". En gij nu, gij, die spotte met mijn
trotsch verleden, aan IX de vraag: „Gij richt op
voor tonnen gouds scholen, opdat men uwen
kinderen het voorbeeld, het goede voorbeeld der
vaderen zal voorhouden.. Voelt ge dan niet, dat
wij, de materialisatie van dat voorbeeld zijn.
Dot een beschrijving wat wij gezien en beleefd
hebben, ecnen grootèn indruk zal maken, als
zij dit dat lazen, ons zullen zien. Te veel breekt
ge met het verleden. Het verleden is de oor
sprong van het heden, evenals het heden de
oorsprong van het toekomstige is. Zijn wij zoo'n
„sta in den weg". Is de Muiderpoort in Amster
dam, de Brandenburger Tor in Berlijn zoo'n
hinder voor het verkeer, of is het verkeer in
Amersfoort soms intenser Neen juist onze
tijd heeft noodig de herinnering aan het trotsch
verleden, juist dezen tijd van ontwikkeling en
verwarring kan leeren uit de tijden waaraan wij
herinneren al ware hét maar, dat wij het jaar
1672 in herinnering konden brengen. Och, dat
wij spreken dat wij het uit schreeuwen konden,
kijk hoe benauwd 1672 was en toch is alles
goed gekomen. Als de tijdsomstandigheid U
drukt, kijk naar ons, nog staan wij daar als in
dat droeve jaar. Laat ons daar staan, verplant
geen ouden boom leg een weg langs ons cn
laat het nageslacht ons nog aon de kinderen
wijzen als een historisch monument, dot steeds
uit pïeteit voor een roemzuchtig voorgeslacht
gespaard is.
Al sprekende hadden de oudjes zich opgewon
den, hunne gedaanten werden grooter en ijler
en vervaagden langzamerhand. Was het een
droom geweest ol had werkelijk het verleden
mij bij het schemeren als waar voor de geest
geest gezweefd. Ik weet het niet doch wel weet
ik, dat ik hoop, dat onze historische Kamperbin-
nenpoort nog jaren gespaard moge blijven.
EEN HISTORICUS.
