GEEN REVOLUTIE
1.1.
VERHUISD:
H.v. Galen Last
J. J. v. DIJK
Ncderlandsche belangen in China.
Aan een brief van den heer F. J. Blom, ver
tegenwoordiger van het Algemeen Nederlandsch
Verbond te Sjanghai in Neerlandicus het vol
gende onueend:
„Nederlanders bevinden zich in alle deelen
von China, samen een 400-tal. In hoofdzaak
wonen zij in de groote steden Sjanghai, Hong
kong, Tientsin, Peking, Honkou en verder zijn
zij verspreid in het binnenland, als kooplieden,
ingenieurs of missionarissen.
In de bovengemelde steden zijn Hollandsche
firma's gevestigd, verschillende takken van koop
manschap drijvende. Er zijn twee banken, de
Nederl. Handel Mij. en de Ned. Ind. Handels-
bonk. Er zijn verzekeringsmaatschappijen, in- en
uitvoerzaken, een raadgevend ingenieur, de Nc
derlandsche Maatschappij voor Havenwerken,
het Ncderlandsche Syndicaat voor China, het
welk een werkzaam aandeel heeft in het doen
tot stand komen van de verlenging van den
Loeng Hai-«poorweg in aansluiting met een
haven te Haitsjou.
Verder zijn er verscheidene missionaris-kolo
nies en enkele musici in Sjanghai.
Consulaten-generaal zijn in Sjanghai en
Hongkong en consulaten in Canton, Hankou,
Tsjifoe. Het gezantschap bevindt zich in Peking.
Verscheiden Hollanders zijn in regeerings-
dienst in leidende betrekkingen bij de douane,
terwijl de Java—China—Japan-lijn en de Hol
land— Oost-Aziëlijn onze scheepvaartbelangen
behartigen, welke van voldoende afmetingen zijn
om ons de vijfde plaats te bezorgen op scheep
vaartgebied. Dit bezorgt ons medezeggenschap
in de havenbelangen te Sjanghai.
Te Hongkong heeft zich een Hollandsche Club
gevormd met clublokalen ter beschikking van
de mannelijke leden.
In Sjanghai bieden de buitenlandsche clubs
met prachtige inrichting meer dan voldoende
gelegenheid tot bijeenkomsten; een Hollandsche
club is overbodig.
Op zakelijk gebied valt te vermelden, dat door
toedoen van onzen ijverigen consul W. Daniels,
een Ncderlandsche Kamer van Koophandel is
opgericht. Deze zal spoedig ambtelijk haar be
slag krijgen en is ondertusschen reeds geraad
pleegd door Kamers van andere volkeren, za
kelijke regelingen betreffende.
Het doet mij een groot genoegen lof uit te
spreken over de wijze, waarop onze gezant, de
heer W. J. Oudendijk, K.C.M.G. voor onze be
langen strijdt. Wij vinden in Z.Exc. een krachti-
gen en zeer gewaardeerden steun, steeds tot
hulp en voorlichting bereid.
Van ouds her hebben de Belgen zich zeer
geroerd in China en een werkzaamheid ont
wikkeld, welke een oorzaak vindt in hun nij
verheid, die een afzetgebied noodig heeft. Voor
al op het gebied van spoorwegen in Midd-en-
China heeft zij met goeden uitslag gewerkt. Wij
staan daarbij ten achter. Wel heeft het Neder-
landsche Syndicaat voor China getracht de Hol
lende rs te winnen voor een geldbelegging in
den Loeng-Hai-spoorweg en de Haitsjou-haven,
doch dit is, jammer genoeg, niet geslaagd.
Leoningen aan het Syndicaat worden besteed
voor het aanleggen van groote werken. Bestel
lingen worden in Holland gedaan. Aan de nij
verheid en den handel komt zulks ten goede.
Het Syndicaat heeft fünke vertegenwoordigers
in China, die zich goed rekenschap gegeven heb
ben van de hechtheid van den grondslag, waarop
zij bouwen. Zou een verdere leening mislukken,
don gaan de voordeelen dezer met moeite ver
kregen vergunning terug naar de Belgen.
Er wordt maar al te veel gewag gemaakt
van de onmetelijke rijkdommen van China. Ieder,
die geen weg meer weet met zijn te groote voor-
Toden, schrijft een brief aan den Consul en ver
zoekt opheldering over het ofzetgebied in China.
Ongetwijfeld is China het land der toekomst
Maar ik moet hier ernstig waarschuwen tegen
overdreven voorstellingen. Het is geen goud
mijn, waar maar gedolven behoeft te worden om
schatten te leveren. De hier aanwezige zaken
hebben zich met noesten ijver een plaats ver
worven, die op het oogenblik allerminst benijd
baar is.
De Chineezen staan niet klaar om de Hol
landsche voortbrengselen met open armen te
ontvangen, hoe mooi de Hollanders ze zelf ook
pinden. Maar al te dikwijls komen er aanbiedin
gen uit Holland met de boodschap dat de Chi
neezen maar opgevoed moeten worden tot de
hoogere kwaliteit der Hollandsche goederen. De
onzin, 400 millioen Chineezen I
Ik kan er niet genoeg op wijzen, dat, wil men
met goed gevolg aan China leveren, een nauw
gezette studie dient gemaakt te worden van de
eischen van het land. Wanneer de hier aanwe
zige handelslichamen mot schade en schande
wijs zijn geworden, en nog moeite hebben zich
in deze tijden van slapte te hondhaven, zijn
aanbiedingen zonder meer van haring of molen-
stcenen of koperen bordjes met „voor de bus
niet bellen" geen reclame voor de betreffende
zaken.
Weldoorwrochte verslagen zijn hier te krijgen
omtrent den afzet van artikelen. Zij kosten tijd,
geld en moeite. Maar noch een consul, noch uw
vertegenwoordiger zijn in staat om met een en
kele raadgeving een afzetgebied te openen.
De Hollanders hebben een goeden naam in
China. Ze zijn nauwgezet en betrouwbaar. Op
waterbouwkundig gebied hebben zij veel voor
het land gedaan. Moge het zoo blijven."
VOEDING EN BEROEP.
De boerenarbeider, zoo constateert het week
blad „Volksvoeding" in een beschouwing over
het onderwerp „Voeding en Beroep", die bij zijn
zware werk veel plantaardig voedsel gebruikt,
heeft daarin ,al let hij er niet op, allicht nog
oen voldoende hoeveelheid eiwit, hoewel biolo
gisch berekend, vaak nog krap aan. Hij heeft
er genoeg aan, juist omdut hij zoo hard lichame
lijk werkt.
De hersenarbeider (dit in den meest alge-
mcenen zin genomen, dus feitelijk elke arbeider,
die weinig zwaren arbeid verricht) kan dit ech
ter niet. Hij is verplicht eiwitrijke voedsels te
gebruiken, die hem het eiwitminimum met be
trekkelijk geringe caloriënproductie verschaffen,
daar hij anders of te veel caloriën of te weinig
eiwit krijgt. De calorierijke voedingsmiddelen
als brood, aardoppclen, mais, rijst, moeten dus
plaats maken voor vleesch, eieren kaas en melk.
Het dagelijksch brood der traditie treedt dan
ook bij de moderne voeding op den achtergrond
tegenover het vleeschreeds vóór den oorlog
was het afgenomen en ook de wereldcrisis kan
deze evolutie hoogstens vertragen, doch niet
Temmen of keeren. Het sterkst spreekt dit ver
schijnsel in Amerika met zijn groote industriali-
seering en economisch goeden toestand; reeds in
1904 bleek uit een statistiek over 2567 arbei
der-families, dal slechts 40 pet der vereischte
caloriën door brood, meel, rijst en aardappelen
werden geleverd. Hel vleeschgebruik steeg b.v. in
Saksen in 18441903 van 16 tot 44 kilo per
hoofd. De veranderde levenswijze brengt dus
vermindering van brood en aardappelen, sterke
vermeerdering van vleesch en melk mede. Er zijn
echter nog bizondere omstandigheden, die spe
ciaal het vleeschgebruik voor den hoofdwerker
noodzakelijk maken.
Zoowel bij hersen- als bij spierarbeid ontstaan
namelijk zurenphoshorzuur in hoofdzaak bij
den eersten en melkzuur bij den laatsten. De
normale alkalische reactie van het bloed en de
andere lichaamsvochten wordt hierdoor vermin
derd; waarschijnlijk hangt n\et dit verschijnsel
het vermoeienisgevoel samen. Een der krach
tigste middelen, die het lichaam nu bezit, om
dezen verhoogden zuurgraad weer te verlagen,
is de afscheiding van het maagsap, dat immers
tamelijk veel vrij zoutzuur bevat. De hersenar
beider moet dus spijs gebruiken, die maag-
sapafscheiding rijkelijk aanzet, doch slechts wei
nig caloriën produceert en onder de gebruikelijke
voedsel komt eigenlijk alleen maar vleesch,
speciaal in gebraden toetend, daarvoor in aan
merking.
De behoefte, meer rendabel eiwit in betrek
kei ijkcalorie-arm voedsel tot zich te nemen,
heeft niet alleen het vleesch en de zuivelpro
ducten de overhand laten krijgen over het brood,
maar ook in den aard van het gebruikte brood
zelf een verondering gebracht. De vroegere
volkskost bestond hoofdzakelijk uit grof, ongc-
build brood; wil men de noodige 100 gram ei-
wil uit grof roggebrood halen, dan dient men
7600 caloricn te verwerken, fijn tarwemeel
geeft dit noodige quantum met slechts 3300 C
Tot zelfs in den vorm, waarin het brood gebruikt
wordt, heeft de cultuureisch invloed, doordat
het bij voorkeur gebruikt wordt als kleine, goed
doorbakken broodjes. Deze geven n.l. door hun
roostcringsproducten een sterker gevoel van ver
bazing dan het grove bood. Naast caloriën en ei
witminimum treffen wij hier dus een derden phy-
siologischen factor bij de voedingswijze, n.l. het
vermogen der spijzen, het hongergevoel te ver
drijven, dat ontstaat, wanneer de maag ccnigen
tijd leeg is en niet afscheidt. De voedingsstof
fen verschillen hierin weer zeer be'ongrijk:
groente en pap b.v. stillen, zooals algemeen is,
den honger zeer slecht, aardappelen cn brood
houden het midden, maximaal effect hebben kaas,
boter, vet en vooral weer vleesch. Zeei eigen
aardig rendeeren in dit opzicht combinaties meer
dan de afzonderlijke componenten, zooals vleesch
met aardappel ij, brood met vleesch
of kaas, on in de volgorde der spijzen bij den
hoofdmaaltijd is dit beginsel al zeer goed ver
wezenlijkt: soep (vooral bouillon), vleesch met
aardappelen en groente en zoete naspijs geven
inderdaad volledige verzadiging.
De aldus ontstane voeding, met vermeerderd
vleeschgebruik, vermindering van plantaardig
voedsel en veranderde broodsoort, kan echter tot
een nieuw defect voeren, n.l. tot een tekort in
vitaminen, die voor groei, stofwisseling en zenuw
stelsel zoo onmisbare „edele voedingsstoffen".
Speciaal geldt dit voor de in vet oplosbare A-
stof, die in de vroegere massale voeding voor een
groot deel aanwezig was in het zemelenrijke
grove brood, doch dat in het goedkoope varkens-
vleesch en vet, evenals in bloem van meel, ont
breekt. Zoolang de economisch zwakkere, doch
uit den aard harer werkzaamheden op geconcen
treerde voeding aangewezen stadsbevolking, dit
tekort niet voldoende kon aanvullen door rund-
vleesch of natuurboter en andere melkproducten,
heeft don ook steeds een zekere vitamine-armoe-
de bestaan en de duurte van melk enz. dreigt de
stedelijke bevolking met scheurbuik cn rachitis.
De beteekenis van veeteelt en groentcbouw te
genover de van oudsher als fundamenteel be
schouwde graancultuur komt in de moderne ver
houdingen dan ook zeer naar voren.
Als bijkomstig, maar voor een goede gezond
heid niet onbelangrijk gevolg der vermindering
van plantaardig voedsel en der fijnere meelsoor
ten moge ten slotte gewezen worden op het te
kort aan cellulose en andere darmballast in de
nieuwere voeding; van daar, dot de voorziening
met de, uit vitaminebehoefte ook zoo noodige
versche groente en vruchten een urgent vraagstuk
der groote steden blijft, waarmee speciale ver
voersvraagstukken in verband slaan.
Samenvattend, zien wij de twee voedingslypen
geheel aangepast aan de historische en aan de
%modeme productiewijze. Bij den vroegeren zwa
ren cn ruwen handarbeid stond het brood in het
middenpunt der voeding, het verschafte caloriën,
en het hoofddeel van het eiwit, de vitaminen en
de cellulose; slechts kleine hoeveelheden melk,
kaas en vleesch waren voor aanvulling noodig.
Daartegenover staat de voeding van den moder
nen volleerden vakarbeider, zooals zijn type die
het meest geperfectioneerd in de Amerikaansche
industrie vindt. Het vele vleesch en melkge
bruik schijnt ze eiwitrijk te maken; inderdaad
bevat ze ook niet meer dan TOO gram, daar brood
en aardappelen geheel op den achtergrond zijn
geraakt; tijdelijk vruchten en versche groenten
zorgen voor de vitaminen en de cellulose, zonder
de caloriën-hoeveelhcid noemenswaard te ver-
gTOoten. Tusschen beide stadiën in, doch dui
delijk naar het nieuwe type georiënteerd, bevond
zich de West-Europeesche bevolking reeds vóór
den oorlog en, hoe sterk ook de wereldcatastro-
phe een reactie in deze ontwikkeling brengt, op
den duur zal de ontwikkeling in de geschetste
richting niet kunen worden tegengehouden.
De havcr-vcrgiftiging.
De Tel. heeft zich tot den directeur der Rijks-
seruminrichting, dr. L. F. D. E. Lourens gewend
om nadere inlichtingen in zake de massa-vergif-
tiging van paarden. Op 27 Maart zoo deel
de de directeur mede heeft men ter onder
zoek een grijsachtige massa ontvangen, die er
op het oog uitzag als ongebluschte kalk. Men
vond haverkorrels onder de massa; uit een bege
leidend schrijven bleek, dat de toegezonden stof
was gevonden tusschen een partij haver. Nadere
aanwijzingen ontbraken, zoodat het noodig bleek
vollediger inlichtingen aan de afzenders te ver*
zoeken.
De chemische afdeeling der Rijksserum-in
richting werd met het onderzoek belast. Dit
onderzoek is thans nog in vollen gang. Tot dus
ver is geen arsenicum in de stof gevonden. Wel
bleek het zinkerts te bevatten. Men vond behalve
zink, sporen koper en sporen lood, zoools in
ieder erts gevonden worden, benevens een cal-
cium-verbinding. Het hoofdbestanddeel bleek
zink. Nu is het eigenaardige, dat er geen geval
len bekend zijn, waarin zink bij paarden vergif
tiging veroorzaakt. En de in 'het bericht ge
noemde symptomen als hooge koorts, aantas-
tasting van long- cn slijmvliezen zijn tot dusver
in de practijk niet geconstateerd, wanneer zich
zink-vergiftiging voordeed.
Het zal van hel hoogste belang zijn het rap
port van den behandelcnden dierenarts af te
wachten. Ook acht de directeur der Rijksserum-
inrichting het noodzakelijk na te gaan, of het
schip, dot de haver vervoerde, inderdaad bij
vorige reizen zinkerts als loding had. Tevens zal
t noodzakelijk zijn na te gaan of wellicht de
wagons, waarin de haver vervoerd werd, bij vo
rige gelegenheden dienden tot vervoer der pro
ducten voor zinkwitfabrieken.
Een chemisch onderzoek, gelijk thans op de
stof wordt toegepast, vereischt veel tijd. Zoodra
dit afgeloopen is cn ook de hierboven vermelde
punten tot klaarheid zijn gebracht, zal men een
juiste diagnose kunnen stellen.
Uit Heerlen wordt nader medegedeeld, dat
de haver Amerikaansche clippcshover is, gelost
uit de boot „Mercicr" te Antwerpen begin Fe
bruari. Naar thans officieel geconstateerd is, be
vond zich de vergiftigende stof in twee wagons
haver, geleverd door een graanhandelaar uit
Echt en één wagon geleverd door een hande
laar uit Sittard.
Van een der directieleden van een Paarden
Verz.-Maatschappij, gevestigd te 's Gravenhoge,
vernam de Tel., dat reeds eenige weken sterfge
vallen bij paarden voorkwamen onder verdach
te verschijnselen van vergiftiging. Alleen bij
deze maatschappij zouden reeds 20 paarden al
leen in Zuid-Limburg ten gevolge van de haver
gestorven zijn. Ook in andere deelen van het
land zouden dergelijke gevallen zich voordoen,
doch nog niet officieel geconstateerd zijn. De
bovengenoemde maatschappij heeft opdracht ge
geven monsters van de haver onder politietoe
zicht te laten trekken, ten einde een eisch tot
schadevergoeding te kunnen indienen.
Uit Heerlen wordt d.d. 5 April aan de Tel.
gemeld
Gisteren vertoefde de districtsveeorts dr.
Picart uit Maastricht le Heerlen om een onder
zoek naar de ziekteverschijnselen avn de ver
giftigde paarden in te stellen. Door den veearts
Duysens, dr. Picart en den directeur van het
slachthuis, den heer Kars, zal een gemeen
schappelijk rapport worden uitgebracht.
Van arsenicumvergiftiging is geen sproke,
daar deze vergiftiging direct vast tc stellen is.
Door het chemisch onderzoek in het St. Joseph-
Hospitaal zijn slechts enkele sporen van arse
nicum in de bewuste witte stof gevonden. Er
moet aan zinkvergiftiging gedacht worden.
Heden zijn op den Schaesbcrgerweg te Heer
len weer vier paarden gestorven. Voorts werd
aangifte gedaan van verschillende nieuwe ziek
tegevallen. Buiten de mijnstreek zijn de ver-
giftigingsgevallcn nog niet officieel vastgesteld.
Over het algemeen doet de ziekte zioh voor
nadat de dieren een veertiental dagen de be
wuste haver gegeten hebben of soms nog langer
nadien. Den 28en Maart heeft men voor het
eerst de substantie gevonden. Toen waren ech
ter hier en daar reeds paarden onder verdachte
omstandigheden ziek geworden en gestorven.
Doordat overal de panrdenhouders gewaar
schuwd zijn, die haver uit de betrokken zending
ontvangen hadden, hoopt men, dat de ziekte
geen grootere uitbreiding zal krijgen.
Voor een paar jaar hebben zich hier in Zuid-
Limburg bij een zending koeien, die vervoerd
waren in spoorwagens, waar voordien zinkwit
getransporteerd was, gevallen van vergifti
ging voorgedaan met doodelijken afloop. De
ziekteverschijnselen waren toen echter anders.
Hier vermoedt men, dot de witte stof zich in
het schip bevonden heeft. Men hoopt dot niet
de geheele lading haver uit de „Mercier" be
smet is, doch slechts een kleine gedeelte dat in
Zuid-Limburg gedistribueerd is.
De herkomst van het duinwater.
Men schrijft ons uit Amsterdam:
Om meer licht te verschaffen in zake de her
komst van het duinwater, uit de diepere aard
lagen heeft de heer van Kol, onder uiteenzet
ting van de omstandigheden het advies inge
wonnen van den Chef van den Geologischen
Dienst in België. In dat land heeft men een
soortgelijk terrein als onze duinen en door ho
ringen en het aanboien van bronnen veel er
varing op dit gebied opgedaan.
Het antwoord dezer deskundigen was, dat hier
zonder twijfel van „Artesische bronnen' moet
worden gesproken. De heer Reinier D. Verbeek
zou dus na jarenlangen strijd en veel misken
ning van alleszins bevoegde zijde in het ge'ijk
zijn gesteld.
Hoe kaler, hoe royaler.
Naar aanleiding van een berichtje in de N. R.
Cr. over de plannen tot het bouwen van een
nieuw gemeentehuis te Emmen, schrijft dc heer
mr. J. F. Dijkstra, te 's Gravenhagc:
Haast niet te gelooven dit bericht I Immers,
Emmen's raod is tehuis in een soort buitenplaats
achter de kerk, lieflijk verscholen in 't lommer
van statig geboomte en van afmetingen, dat wel
varende gemeenten van meer beteekenis dan
Emmen, 't er overbest mee zouden kunnen doen.
Ik ken Emmert, ken ook Emmen's tegenwoordig
gemeentehuis. En juist, omdat ik Emmen zoo
ken, zou ik het gewoonweg schande vinden, ais
Emmen nog aldoor op Vadertje Staat zou blij
ven leunen en er maar op los bleef leven, hoe
kaler, hoe royaler. Dit zou blijk geven van
eigenschappen, die roepen om een curator, dit
maal niet voor een failliet, doch voor den on-
verbeterlijkcn verkwister.
Want wat zegt bewust boekje, afkomstig van
de Centrale Commissie voor bezuiniging van de
Ned, Mij. voor N. en H. te Haarlem? Onder
meer dit, dat in 1914 het totaal der belastingen
per Emmen's inwoner was een kleine rijksdaal
der; in 1922 veel meer dan 5 rijksdaalders; dat
de uilkeeringen van het Rijk beliepen in 1914 i derdijklaan 8 Sectie C nr.
een bedrag van 222,000; in 1922 een bedrag i 2779. groot 7 Aren. Mol pand,
van 1,737.000, dat beteeient derhalve een voorzien van elecirit-cli licht,
stijging vnn bijna 700 pet. gaslcidinsen op alle Kamers
waterleiding en telefoon met
2 toestellen bevat beneden:
Hall, suite met zijkamer,
serre, keuken kelder. W.C.
Boven: drie kamers en bad
kamer. W.C. zolder met be
schoten kap met twee dienst
bodenkamers.
Dit pand is vrij van huur.
Grondhel f 96.15. Straatbel.
53.82.
Betaling der koopsom en
aanvaarding 11 Juli 1923 of
vroeger bij nadere overeen
komst.
Bezichtiging vrage men
aan dc bewoners: perceel II
adres dc Heer Philippo, Huis
houdschool alhier; perceel Til
met bewijs van toegang van
don notaris Dinsdags cn Don
derdags van 24 uur.
W. P. hoeft zijn schoonzoon daarna genoemde
som, dus f 33 te veel, laten betalen.
Het O. M. eischte tegen van D. en W. P.
ieder 1 jaar en tegen J. H. 6 maanden gevan
genisstraf.
Gebrek in de wetgeving.
Op een dag in Februari zette iemand zijn
rijwiel bij het postkantoor op het Beursplein tc
Rotterdam neer. Toen hij weer buiten kwam,
zog hij, dat twee rechercheurs een man vast
hadden, die gepoogd had zijn rijwiel te stelen.
De man, de 38-jarige J. v. d. G., stond voor
de Rotterdamschc rechtbank terecht wegens
poging tot diefstal
Bek), bekende. Hij wilde het rijwiel wegne
men, omdat hij geen geld en geen werk had.
Het O. M. zeide, dat deze bekl. reeds meer
malen is veroordeeld cn de laatste jaren in een
kiankzinnigengesticht verpleegd werd. Thans is
weer een rapport van enkele psychopaten op
gesteld. Uit dit rapport blijkt, dot bekl niet
in dc gevangenis en ook niet in een krankzin
nigengesticht behoort. De eenige inrichting
waar bekl, die niet toerekenbaar is, verpleegd
zou kunnen worden, is de inrichting Rekken.
Daar moet echter betaald worden en het rijk
kan voor veroordeelden geen geld uitgeven. Er
blijft dus niet anders over om voor dezen bekl.
weer gevangenisstraf te eischen. Spr. vroeg
veroordceling tot 10 maanden gevangenisstraf.
Woningnood.
Een inwoner van Harlingen had een woning
die hij van de hand wenschte te doen. Niet min
der dan 29 liefhebbers allen slachtoffers van
den woningnood dongen naar deze gelegen
heid.
De eigenaar, allen gelijkelijk een goed hort en
een goede kans toedragend, bedacht een origi
neel pion. Niets toch was meer eerlijk dan het
lot te laten beslissen.
Aldus geschiedde. De eigenaar lootte eerst
een zestal uit, dat hij toen bij zich noodigde. De
heeren namen de dobbclsteenen ter hond en
aldus werd anno 1923 in 't verlichte Friesland
een huis verdobbeld, zegt het Hold,
Gedood in een eendenkooi.
Tusschen Tjeukcmeer en St. Nicolaasga is,
naar wij reeds met een kort woord meldden,
Zondag een jonge man, de 21-jorige boeren
knecht Marten Hielkema, de dupe geworden van
zijn zucht tot stro open. In de buurt van zijn
ouders huis houdt de kooiker Johs. ten Klooster 'n
eendenkooi, zooals men weet een in afzondering
gelegen eilandje, waarheen een aantal tamme
eenden de wilde moeten lokken, die dan door
middel van een z.g.n. oanjaaghondje worden ge
dreven in met netten overspannen slootjes. Daar
het kooikerbedrijf met 1 Maart was afgeloopen,
waren de lokeenden tijdens de Paaschdagen in
de hokken opgesloten, omdat ten Klooster uit
logeeren ging.
Te voren had hij, naar het Leeuw. Nieuwsbl.
vertelt, den gemeenteveldwachter Jaesma en den
rijksveldwachter J. de Vries verzocht een oog
in 't zeil te willen houden, want hij vreesde dat
tijdens zijn afwezigheid eierzoekers zouden door
dringen lot zijn heiligdom, om de eieren weg
te halen. Tot den gemeenteveldwachter had hij
nog gezegd: „Ik ga een geladen jachtgeweer
neerleggen in het hokje en den overgehaalden
haan verbinden aan een dun ijzerdraad, dat ik
om heel de kooi ga spannen. Komt er dan een
insluiper, dan behoeft hij slechts den draad aan
te raken en het schot gaat af. De schrik zal
hem dan wel doen afdeinzen."
De veldwachter had daarop gewaarschuwd, dat
zulks veel te gevaarlijk was, omdat het wel eens
niet alleen bij schrikken blijven kon, maar on
gelukken tengevolge kon hebben.
Aan den rijksveldwachter had de kooiker niet
n het geweer gerept. Hij leende een dubbel
loops jachtgeweer van iemand in de buurt, laad
de echter alleen den rechterloop met hagel, om
dat de linker haanpol defect was, en bevestigde
dit geweer in het hokje aan het omspondraad.
De plank over de sloot, die toegang tot de kooi
verleende, kantelde hij op zij met scherpe pen
nen op den kant en zette haar vast met een slot.
Daarop reisde dc kooiker Zaterdagmiddag of
naar Hasselt, naar zijn ouders en zijn meisje.
't Werd ruchtbaar bij enkelen, dat hij afwezig
was. Ook Marten Hielkema wist er van. De
kooiker was bevriend met zijn vader. Zondag
morgen zei Marten tegen iemand: „De koaiker is
foart; ik scil ris besykje, ef ik in pear aikes te
pakken krije kin."
Hij ging het veld in, in de richting van de
kooi enkeerde niet terug. Wel hoorde men
van heel uit de verte een schot, maar daar werd
verder geen aandacht aan geschonken, want nie
mand wist iets af van het verborgen geweer.
Later op den dag kwamen anderen in de buurt
van de kooi en in den namiddag hoorde de
rijksveldwachter De Vries het gerucht, dat er
iemand verdronken lag bij de plank van de
eendenkooi. Hij trok er dadelijk op uit, spoedig
gevolgd door den gemeenteveldwachter. Hij
vond Marten Hielkema tot 't middel in het wa
ter, met de borst tegen de plank cn met de
armen over de pennen heen. Verdronken was hij
niet, want het bovenlichaam was droog, maar
het lijkblceke gelaat lag op zij en heel het
lichaam was koud en verstijfd. De dood was
blijkbaar reeds sedert eenige uren ingetreden.
Men veronderstelt, dat Hielkema bij t be
sluipen van de eendenkooi de plank op rij zag
gezet met de pennen omhoog, door de ondiepe
sloot is gewaad. Aon de overzij zal hij argeloos
den draad hebben aangeraakt, waarop het schot
is afgegaan, dat hem niet alleen hevig heeft doen
schrikken, maar hem noodlottig in het rechter
benedenbeen heeft getroffen. Hij zal toen be
proefd hebben door de sloot terug te waden,
maar zijn rechterbeen zal te zeer verwond zijn
geweest, om er op te blijven staan. Hij is toen
omgevallen, met dc borst tegen de plonk en
met de armen over de pennen heen, kon geen
mensch beroepen cn bloedde dood. Wel een
zeer tragische dood.
Het lijk is per auto noar het ziekenhuis te
Heèrenvecn vervoerd.
Ten Klooster heeft te Hasselt telegrafisch be
richt van het gebeurde gekregen en is Maandag-
voormiddag op do duo van een motor overge
komen naar St. Nicolaasga, waar de rijksveld
wachter De Vries hem heeft verhoord.
Hij betreurde ten zeerste het gebeurde, te
meer, waar het droevig lot Marten Hielkema
getroffen had, die overigens als een zeer oppas-
senden jongen bekend stond cn wiens vader met
Ten Klooster bevriend was.
Het ongeluk had evengoed den rijksveldwach
ter De Vries kunnen rijn overkomen, want deze
wist evenmin iets af van het verborgen geweer
en hij had plan gehad, volgens zijn belofte aan
Ten Klooster, om Maandagmorgen om en in de
kooi te surveilleeren.
De justitie van Hecrcnveen heeft ter plaatse
een onderzoek ingesteld.
&dvei"fientiêr»
Dlreeteur A. J C. MOOY
fiaisiplsna Consetia'grium Ssulstta
Onderwijs m alle vakken
SpteeHourVAAKDAG 5-6 uur
Pi. iulianalaan 1, bij den tlli. Wij.
Concertzasi J8DEH8"
Krommcstraat 44.
Deze zaal is steeds te huur
voor vergaderingen, bruilof
ten. verkoopingen, enz.
BILLIJKE PRIJZEN.
Notaris BOLK te Amers
foort zal Woensdag 11 April
1923, 's avonds 7 uur iu 't
Hotel de Zwaan, aan de
Utrechtschestraat te Amers
foort
Publiek Verkoopen
Gemeente Amersfoort:
I.Hoerenhuis nr. 128 aan de
Kruisk&mp. met groote
schuur daarnaast, grooten
tuin en weg daarvóór. Sectie
A nos. 2323 en 2372, groot
20 Aren, 9-1 centiaren.
Verhuurd (buiten voorken
nis van de hypotheekhoud-
stc») aai. J. W. SCHEERDER
voor 28 per week.
Grondbel f 41.—.
Straatbel 22.32.
Geen rioolbel.
II. Woon en winkelhuis,
Korte Gracht No. 1, Sectic E
nr. 5319 groot 39 centiaren,
met de winkelkast met gla
zen schuifdeuren, toonbank,
gesloten cn open etalagekas
ten en vaste werktafel.
Dit pand is vrij van huur.
Grondbel 35.
Straat- en rioolbel. f 18.—.
III. De inmiddels uit de hand
te koop zijnde VILLA met
steenen schuu? en tuin Bil-
Hoe de declaratie hcog werd.
Voor de rechtbank te Zutphen stonden ach
tereenvolgens terecht A. v. D., kommies bij de
dir. belastingen te Kotten, gem. Winterswijk,
diens schoonvader W. P., wonende te Amster
dam en J. H., expediteur te Winterswijk, allen
wegens overtreding van art. 223 Sr.
Van D. was overgeplaatst van Amsterdam
naar Kotten en mocht dus de verhuiskosten aan
het Rijk declareeren. Hij maakte daarbij gebruik
van een valsche kwitantie ten bedrage van ruim
10 voor vervoer van een piano, welk bedrag
niet was uitgegeven.
J. H. vervoerde Van D.'s inboedel van het
station Winterswijk naar Kotten, waarvoor hijt
van P. 17 ontving. Hij gaf echter aan P., op
verzoek van dezen, een kwitantie van 50 af en
Kiizti tl koop
Te bevragen bij
Enge! van Kuijzen,
Muurhuizen 56.
GELD VERKRIJGBAAR
zonder borg. voor ambt Rijk.
Gemeente Nederl. Spoorw., ge
makkelijke conditie, aflossing
per maand of 3 maanden,
gecT kosten vooruit afwikke
ling spoedig
Br. onder No. 301 bureau
Arnersf. Dagblad.
van
J FRANK,
Kampstraat 25 - Tel 352
'Zoncfasi tot 12 «mr geopend
of Fabriekswerk maar 1ste
klas MEUBELEN iu alle stij
len, worden vervaardigd in
de meubelmakerij van
J. C. SCHREUDER
Johannes Tollinsstraat 5
Spscisol adres voor Reoara'ie
VRAAGT PRÜZEM.
Westsingel 27
Groote Fortecrinc:
DAMES en KINDERKOUSEN
en HANDSCHOENEN.
Lavendelstraat II
sïmuïiüi
Modevakschool
C. E. Bestelink.
€itr. weg «7 h7rt l».
''rooi en Kleinhanilei
in alle soorten
Brandstoffen
Mej. C, i. Leijriekker
COSTUCMN AAISTER
ALDEG0NDESTRA4T 75,
Beleef<l aanbevelend.
JA* STEENSTRA AT 12
Beljangerjj Stoffeerderij
Vraagt stalen en
prijsopgaaf
•00939»-IS.
fl
VOOR ALLEN
die zich .wak en luste
loos gevoelen; die gedu
rig vermoeid zijn. zoo
dat hun alles te véél
is; die na uitputtende
ziekten niet weer op
kracht kunnen komen;
die tc veel vergden van
hun krachten, of die
door andere oorzaken
het weerstandsvermo
gen. hebben verloren, is
SANGUINOSE
een versterkingsmiddel
van den eersten rang,
dat alle dergelijke mid
delen vèr achter zich
laat; dat snel cn af
doende ingrijpt Ju de
oorzaak van ho^, -e-
noemde kwalen, en
door duizenden in en
buiten nL vaderland
met dankbaarheid
wordt geroemd.
SANGUINOSE kost I
per fl. 2. per 6 fl. j
11.—. 12 fl. f 21.—. j
Te verkrijgen bij Apo- fl
thekers en Drogisten. j
WACHT II VOOR 3
NAMAAK!
VAN DAM Co.. J
De Riemerstraat 2c/4. 3
Den Haag. fl
Flesschen worden terug- fl
genomen.
*cs®e©»o»0»®a®»c»*
