Ingezonden Stukken.
ft "T* —réi tomemétf êis*
SPORTNIEUWS
er zich van te verzekeren, dat die vliegtuigen
die reisroute volgen Verder moet een neutrale
staat dc maatregelen "nemen welke te zijner be
schikking staan om binnen zijn rechtsgebied
observaties uit de lucht te verhinderen van de
bewegingen, operaties en verdedigingswerken
van een oorlogvoerende met het doel om den
anderen oorlogvoerende inlichtingen te ver
strekken. Dit geldt ook voor een militair oor
logvoerend vliegtuig aan boord van een oor
logsschip.
De Nederlandsche delegatie heeft nog het
volgende voorstel gedaan:
De oorlogvoerende partij, die opzettelijk
of door nalatigheid de bepalingen van dit
reglement schendt, zal gehouden zijn tot
schadeloosstelling, indien ten gevolge van
zoodanige schending schade geleden is. Zij
zal verantwoordelijk zijn voor alle daden,
bedreven door personen, welke deel uit
maken van haar strijdkrachten. Indien er
te dien aanzien geschillen rijzen, welke
niet op andere wijze zijn geregeld, zullen
deze ter oplossing worden onderworpen aan
het Permanente Hof van Arbitrage over
eenkomst Verdrag I van 1917 of ten aan
zien van staten, welke rechtens de juris
dictie van het Permanente Hof van Inter
nationale Justitie als verplichtend hebben
erkend, aan dat Hof.
Waar dc commissie het beginsel van schade
loosstelling goedkeurt, heeft zij besloten dit
voorstel in haar algemeen versiag op te nemen,
ten einde het onder de aandacht der regee
ringen te brengen. (Corr. B ur.)
Belasting op vrachtauto's.
Gedeputeerde Staten van Overijssel hebben
aan den gemeenteraad van Almelo bericht, da^
goedkeuring onthouden is ann het raadsbesluit
tot vaststelling ecner verordening van de hef
fing ecner belasting op vrachtauto's cn bijwa
gens.
Een niet toegelaten vrouwelijk raadslid.
De gemeenteraad van Alkmaar heeft na een
uitvoerige bespreking met 13 tegen 5 stemmen
besloten mej. Carels niet als lid van den nieu
wen raad toe te laten, omdat zij als '.eerares
werkzaam is bij het Nijverheidsonderwijs.
B. en W. en mr. C. Bosn-.an wezen er op,
dat de toelating door de wet niet verboden is,
omdat het nijverheidsonderwijs pas afzonder
lijk door de wet is geregeld en de gemeente
wet alleen spreekt van onderwijzers bij het
lager- en middelbaar onderwijs. Zij betoogden
dat, waar twijfel mogelijk is de wet beperkt
moest worden toegepast en rekening moest
Worden gehouden met den wil van de kiezers.
Ook verwezen zij naar het betreffende Haag»
sche geval, waarbij de gekozene wel toege
laten werd en waarmede Ged Staten van Zuid-
Holland zich hadden vereenigd.
De heer Westerhof (S. D. A. P.) lid van de
commissie van rapporteurs, betoogde, dat men
de wet moest nakomen en men geen rekening
heeft te houden met den wil van de kiezers.
Als get. werd de heer Gorst gehoord Deze
zcidc groot vertrouwen in bekl. gesteld te heb
ben. Doordat bek!, in hei daily record book
juist boekte, moer in zijn cssh book foutief,
was dè frouoe'niet zoo spoedig ontdekt gewor
den. 3ekl. was o. o belust met den verkoop van
gouvernementszegels. De opbrengst hiervan
heef» hij grootendeels voor zich gehouden.
Het O. M. zijn requisitoir nemende, zcidc, dat
bekl. 29 jaar in dienst van het Engelsche con-
sultaat is geweest. Hij is van klerk opgeklom
men tot vice-consul, een betrekking in naam
gelijk aan dien van den heer Gorst. doch in
rang doeronder. Bekl. was eigenlijk in dienst
ven den, heer Dunn, consul van Engeland te
Rotterdam. Door ziin ijver heeft hij zijn hoogc
positie gekregen. In 1920 evenwel is er reeds
een kastekort van 2400 bij bekl. ontdekt.
Bekl. heeft hiervoor toen een schuldbekentenis
afgegeven cn de zaak geslist. Bokl. speculeerde
veel en verloor daar groote bedragen bij. Hij
heeft toen eigenlijk geprobeerd het ecne gat met
het andere te stoppen. Zoo is hij tot deze vt?r-
duister:ngen gekomen. Toen door de o.s. komst
van den inspecteur-generaal bekl. genoodzaakt
was schuld te bekennen, heeft men nog getracht
de zaak opnieuw te sussen, doch het Engelsche
gouvernement heeft uitdrukkelijk op een ver
volging gestaan. Spr. oordeelde een gevoelige
straf voor een man, die een vertrouwenspositie
bekleedde, zeer op zijn plaats en eischte 10
maanden gevangenisstraf.
Als "verdediger trad op mr. G. de Groot h,
die zich aanvankelijk voor een schier onmoge
lijke taak had geplaatst gevoeld. Hij wees er
op hoe de Rottcrdamsche handelswereld bekl.
ten zeerste verplicht is door zijn dienstijver. In
den oorlog begon bekl. met zijn speculaties, dat
ging goed tot T919, toen bekl. een vermogen
van 45 mille had vergaard. Toen hij in dat
zeifde jaar zijn zilveren jubileum vierde, is de
heelc Rotterc-omsche handel hem wezen compli
menteeren. Doordat bekl. op het Engelsche
consulaat zat, hoorde hij de eerste vredesge-
ruchten, hij kocht toen in groote hoeveelheden
marken, kronen cn Russische sporen. Na de de
preciatie van deze valuta en dezer papieren, be
legde hij zijr. geld in eerdewerk. Dc verduis
tering van 1920 was geen verduistering, maar
een door bekl. genomen voorschot. De Rotter-
damschc handelswereld heeft een bedrag bij el
kaar gebracht om dit tekort ook weer te dek
ken, drie zeer bekende Rotterdamsche firma's
hebben zich garant voor liet verduisterde be
drag gesteld. Sprekc-r aonzeldtx wel, maar vroeg
toch een voorwaardelijke veroordeeling.
No re- en dupliek, waarin het O. M. zeide
niets te voelen voor een voorw. veroordeeling,
werd de uitspraak bepaald op 13 Juli.
Schieten door stakers.
Het „N. v. h. tf meldt
Sinds veertic-n dagen is er een staking op
de N. V. Steenfabriek Udenhout, waarbij" ook
de voerlieden betrokken zijn
Sinds eenige dagen werden cr per vracht
auto uit Eindho\cn steenen van de fabriek ge
haald, wat den stakers niet best aanstond. Om
een watorvunvurk. iets geheel nieuws voor
Amersfoort.
Xa aflcon van liet zwemfeest zal er een
feestelijke prijsuitieik-'ng plaats hebben.
"i? bestuur en feestcommissie werden 3
loden benoemd btfi (leze feesten te regelen
n.i. dc hecivn Dekkers, v. <t. Pijpëknmp en
v. d. Twecl. 2
Vooi 25 Juli i.s-. Lyrt voorloopig program
ma als volgt sarmwsostcld.:
1. 50 M. snplzwj ja
50 M. snelzw. Dn mes.
iic'.zwdMicned
en meisje ja.
3."25 M. sue
'rieden 14 mar jongens
e Amersfoort sche Sportvereeni-
4 x
4. Estafetti
gingen
5- 100 M. snelzw. vrije doeln.
6. 50 M. sncJzw^bfven 30 jaar 25 M. borst
25 M. rug. -
7. Fraaizwemmen Dames.
5. 50 M. rugslagv? vïijc deeln.
9. Estafette Zwcmvcrcenigingcn 4 X 50 M.
10. Fra afzwemmen asp.
11- Popduiken ongekleed.
12. Gymkhana rltc&s.
13- Sclioonspringen Dames en Heeren.
14. WatervinirwerR.
Voor loden varür,Ncptunus" zullen extra
prijzen worden beschikbaar gesteld.
Dg inschrijving is reeds opengesteld voor
Dames bij Mevr. -VlÊesclihouwer, Voor Hee
ren bij van der Tweel. maar bovendien zal
er eiken avond iemand van het bestuur in
de zwemirir 1chttü&rZ z.ijn. Dc inschrijving
sluit Woensdag IS Juli.
B» opnemery m inprzondectukke*i Uisnkmé
e+rwins dal ie- HtdoetU mei den inho«4
:*mlemt,
Z. l hadden zin\ partijgenootcn Alberda en
- i j x j r»«v inogcnjkc molestatie te voorkomen vcd deze;
Drees een verkeerd standpunt ingenomen. Uok -
j \\7 -v_f .auto door eeruge marechaussees oegelcid.
de echtgcnoote van den heer Westerhof stem- 3 -
I iienrinorffon nm tipn imr Incn rlr>ri» h
de tegen de toelating. Wethouder Cloek deelde
mede bij Gedeputeerde Staten in beroep te
zullen gaan.
GEMENGDE BERICHTEN.
Duitsclie kolen voor Nederland.
Gistermorgen om tien uur, toen deze auto
reed op den Udenhoutschen weg tusschcn
Quatre Bras en den overweg te Udenhout,
werden ex plotseling van uit. een korenveld,
geweersalvo's gelost. Een der begeleidende
voerlieden weid dooi een schot hagel in den
Naar de UUstem-dienst uit Gdscnkirchen ver- nek getroffen. Dadelijk sprongen de mere-
neemt, zullen de Franschen en Belgen, op ver- chaussêe a vzn den wagen en snelden het Vo-
zoek von den Ncderlondschen gedelegeerde in 1 renveid in. Dc daders waren echter niet te
het Roergebied, op dc spoorlijn Geisenkirchen- zien wel vonden zij in het platgetrapte korer.
Bismarck-Buer—Zuid-Dorsten de militaire >be-;
waking intrekken. Langs deze lijn werden Duit-
sche kolen voor Nederland, tot levering waar
van Duitschland contractueel verplicht is, ge
transporteerd. De militariseering van dc spoor
lijn maakte aan dit transport een einde.
Naar de Nederlandsche gedelegeerde heeft
verklaard, zal de spoorlijn waarschijnlijk reeds
binnen enkele dagen zonder militairen zijn.
(tel.)
Het Duilsch-Nederlandsche reizigersverkeer.
Naar uit Berlijn wordt gemeld, heeft de Rijks-
vier jechtge.wfien, die blijkbaar in groote
haast waren weggewoipen. De morechaussée's
hebben de gewonden ter plaatse verbonden
Dadelijk xs een uit gebreid onderzoek ingesteid.
De rijkspolitiek and van den rijksveldwnchte'
Verhoeven heeft daarbij zijn diensten bewe
zen.
Alle stakers ei'ca 60 heeft men loten san-
treden en de politiehond, welken eerst lucht
gegeven was aan de gevonden geweren, wees
onmiddellijk vier van de stakeis aan.
Daar de nmrechaussée's meenden, dat door
5 man gescheten moet zijn, is men nog oen
dag gisteren het wetsontwerp
zake het i ^st onderzoeken om den vijfden verdachte <e
Duitsch-Nederlandsche verdrag betreffende het
internationale reisverkeer, or.ngenomen. Deze
wet heeft de strekking, dat de regccring van
beide landen elkoar bij het grensverkeer weder-
keerig steun verleenen.
De handel tr.et Rusland.
In het begin dezer week is in de Rotterdam
sche haven binnengekomen „De Bolshevik", een
Russisch regeeringsschip geladen met graan.
Dit is volgens de Tel. het eerste Sov
jetschip, dat in de Rotterdamsche haven gelost
wordt. Hedennacht vertrok het schip weer naar
Petrograd.
Hongaerschc kinderen naar ons land.
Woensdag vertrokken uit Boedapest onder
leiding van het Centraal Comité te 's-Graven-
hage. opnieuw-475 kinderen naar ons land, die
aan het station door den Evangelischcn bis
schop Koltcsz uitgeleide werden gedaan. De ver
voerkosten tot het Nederlundsche grensstation
vinden.
De vier aangehouden personen zijn geboeid
in een nulo nuar Tiibtrg gebracht.
Moterongeluk.
Toen Woensdagmiddag de 8-jarige C. R. uit
de Oranjestraat te Schiedam plotseling den rij
weg overstak, vermoedelijk om achterop een
vrachtauto te springen, werd hij aangereden
door een motorrijder, P. J. R. uit Rotte rdom,
met het gevolg, dat een handle op het stuur
van het motorrijwiel het jongetje in het hoofd
drong. Hij werd near het ziekenhuis vervoerd,
waar hij, zonder tot bewustzijn gekomen te
zijn, is overleden
Bik het zwemmen verdronken.
De 18-jarige bakkersknecht J. B. te Roermond
is gisteren bij het zwemmen in de Maas ver
dronk .-n.
Boerderij afgebrand.
Te Herpt (N.-Br.) is brand ontstaan in een
worden door dc Verceniging der Boedapester groote, met riet gedekte boerderij, die bewoond
ONS DORPSHUIS.
Het zal wel. nic® h'oodig zijn cle Ven
bij liet publiek in tc leiden. Voel is er in ae
laatste jaren over-de venen gesproken en
veel er over geschreven, veel overdreven
en teel verzwegen*veel gegeven en veel toe
gestopt. maar afaortide geholpen zijn de
venen niet. Er ljeerseht nu in de venen
juist geen hongersnood, maar toch is er el
lende en zelfs groote ellende en een mcnsch-
waardig bestaan JfiBen de veenarbeiders
niet. 40
Steunt en gij zijlf* zien, hoe de gebogen
gestalten zich zulljhf oprichten, hoe de krui
wagengang o\er zal-gaan in een flink en
lenig bewegen. au.Jioe uit dat doffe moede-
looze oog levenslust* en levensmoed stra
len zal.
Wij, die onze oojrén niet sluiten, voelen
ons gedrongen to"lièlpen en grijpen naar
alles wat reddingen brengen. Reeds veel
is er in Nieiiw-Ajzwierdam met moed ter
hand genomen, oiq #cn beteren toestand te
scheppen, maar oh! zoo weinig kon er nog
tot stand gebracht worden. Alles stuitte en
stuit nog af op het ellendige „geen geld".
De erkentelijkheid van dc zijde van het
volk voor het weinig goede hun aangedaan,
spoorde ons aan om niet bij dq pakken neer
te zitten, maar steeds weer met nieuwen
moed te beginnen.
In die cursuslokaT-u zou hel ontbrekende
van de maatschappelijke opvoeding bijge
bracht worden door cursussen gegeven in
vakken, die de bevolking hier van noode
zijn b.v. voor jonge mannen cursussen in:
landbouw, tuinbouw, zuivelbereiding, .vee
teelt, .paax;den=. ea—jttiuderveekennis. téeko-
nen .boekhouden dlfc enz.
Voor jonge vrouwen cursussen in: kraam
vrouw- en zuigeliijgyerplecing, verstellen,
linnennaaien, koken, waschbehandelén. hy
giëne, voedingsleer.* woninginrichting enz.
enz.
De openbare leeszaal kan door zorgvuldig
gekózun lectuur de geestelijke opvoeding in
goede bonen leiilenJ cn de gymnastiekzaal
zorgt voor de lichamelijke opvoeding en
maakt Pestalozzi's beweren, dat. ceri gezonde
ziel slechts in een gezond lichaam huist,
waar. Zoo heeft ieder zijn „röve d'avemr"
en zoo is dit de onze.
In de streken is hoe dan ook geen geld
te krijgen. Daarom'" nemen wij onze toe
vlucht 1 ot een verloting, waaraan tal van
fraaie prijzen ftrhofldeii zijn, o.a. een auto,
een motorrijwiel ei>^
Bovenstaande rolled eel ing gewerd ons
dezer dagen en vvij kunnen niet nalaten
onze ingezetenen te-wijzen op het groote nut
Van deze instelling, die zoowel ideéel als
practisch van zoo groote waarde kan zijn
in ons land. Laat niemand denken: Dit gaat
slechts Drente aai^ De goede instellingen
hi ons land. waaraan wij als rechtgeaard
staatsburger of buSreres direct of indirect
deelnemen, moctcr^rgcns opgericht worden
en wel daar, waar de meeste behoefte er
voor bestaat en wat men aan Drentenaren
doet, om ze geestelijk en lichamelijk bij te
brengen, komt toch ook ons lieele land ten
goede. De mogelijkheid bestaat, dat Drente
naren zich ook wel elders kunnen gaan
vestigen en omgefeerd kan het zijn. dat
menscheri elders l)i de buurt van Nicuw-
Amsterdam konfen te wonen en ook nut
trekken van het „Dorpshuis".
Daarom hopen we ook, dat er onder de
Amersfoortsche ingezetenen zijn, die lust
mochten voelen een of meer loten to nemen,
om zoodoende een steentje te leveren aan
het te bouwen „Dorpshuis", te meer daar er
een groote kans bestaat, dat er iels fraais
of nuttigs valt op,het lot.
J. VAN DEN BÈRGH—VAN TEYN'.
G. A. VAN' DEVENTER—DE GREVE.
Banken gedragen. De kinderen komen heden
morgen vroeg te Oldenzaal aan.
Waterleiding Winterswijk.
De maatschappij Mabeg is thans in Miste
(Winterswijk) bezig te boren naor drinkwater.
De eerste boring, die tot ruim 40 M. diepte
ging, leverde bevredigende resultaten op. Nu is
men in Se nabijheid met dc tweede boring gö-
komen tot ruim 50 M. Ook hier zijn de resul
taten naar wcnsch-
Verduislcring door een vice-consul.
De Rotterdamsche rechtbank heeft de zaak
behandeld tegen den gewezen vice-consul van
Engeland te Rotterdam. Bekl. stond terecht ter
zake van zich in het begin van dit jaar verschil
lende malen gelden, welke hij uit hoofde zijner
persoonlijke dienstbetrekking onder zich had,
wederrechtelijk toegeëigend te hebben, tot een
totaal bedrag van 4800, zulks t/n. von het
Engelsche gouvernement.
Bek), legde een volledige bekentenis af. Hij
was belast met het beheer der zegelkas en uit
deze kas heeft hij ettelijke malen gelden weg
genomen. Aanvankelijk had hij gehoopt het te
kort te kunnen aanzuiveren, doch plotseling
werd op het consulaat bericht ontvangen, dat
de inspecteur-generaal een algeheel onderzoek
zou komen instellen. Toen begreep hij dat de
fraude uit zou komen en hij schreef daarop een
brief aan zijn chef, den vice-consul E. J. Gorst,
die terstond een onderzoek insteido
rd door de wed. Van G. In een oogwenk
tond het geheele huis, benevens stal en schuur
in vlammen. De brandweer had olie moctfe om
de in de omgeving staande huizen tegen het
vuur te behoeden. De oorzaak van den brand
is niet bekend.
Z w e m ra e n.
Nesl Tcunls.
Neef Teunis het bekende clübbhul van
Neyiunus is weer verschenen. Col; Mj' kun
de malaise niet ontkomen en na Augustus
van het vorig jaar blce' de verschijning
achterwege. De heer J. >L v. d. Pijpe-
Lamp. C. S- hebben de z.nak echter met her
nieuwde enerxric aangepakt, zoodat wij
thans onzen ouden vriend thuis gestuurd
kregen.
r« .N^p tun us beslaat 10 jaar.
Pezen zomer viert „Neptümis" ziin 10-
jarig bestaan. Dit kan niet onopgemerkt
voorbijgaan. Door het bestuur en feestcom
missie zijn reeds plannen besproken wat we
moeten doen.
Voorloopig werdén 2 zwemfeesten vastge
steld: Woensdag 25 Juli in de Zweminrich
ting en Zaterdag 25 Augustus onze populai
re - K.M.-wcdstrijd.
Een uitgebreid programma werd reeds
voor ons eerste zwemfeest vast gesteld, waar
op verschillende attractie's voorkomen o.tu
Financieel Overzicht,
President der Nederlandsche Bank zich in
uiterst voorzichtige termen uit te laten, zooals
trouwens in zijn verantwoordelijke positie schier
vanzelfsprekend is. Wat de feiten zelf betreft,
zijn echter zijn uiteenzettingen »llijd duidelijk
en op den mon nf. Dit juist geeft er zuik een
grooie waarde aan.
Mr. Vissering begint dezen keer zijn verslag
met een overzicht van den economischcn toe
stand in binnen- cn buitenland, hetwelk een pes-
simislischcn geest adom». Hij ziet slechts zeer
weinig lichtpunten, speciaal het ingetreden hei-
stcl in Oostenrijk, de verbetering von het En
gelsche Pond Sterling en de wijziging in den
dollarkoers. Wat ons éigen land betreft, waar
schuwt hij opnieuw ernstig voor inflatie van
het ruilmiddel en bepleit hij 'een verdere ver
mindering van de Staetsuitgaven. Met het oog
op het gezaghebbende von zijn uitingen is het
jammer, drt hieraan niet in algemcene lijnen is
toegevoegd, hoe hij zich zulk een vermindering,
waarbij het om honderd millioen of meer gaat,
denkt. Ieder Kamerlid heeft op dit gebied zijn
eigen stokpaardje. De een wenscht niet ge
raakt te zien non de uitgaven voor landsver
dediging, een tweede niet aan die voor Onder
wijs, een derde niet aan die voor Sociale maat
regelen etc. Het zou van groote betcekenis zijn
geweest, indien de President der Nederlandsche
Bank had aangegeven, op welke wijze deze uit-
eenloopende belangen kunnen worden verzoend,
of wel waarom een of meer ervan ten slotte
moeten worden ojigeofferd. Het is te betreu
ren, dat de heer Vissering zich in dit opzicht
tot algemeenheden heeft bepaald.
Daarentegen laat de president der Nederland
sche Bank allerminst een onzeker gc-luid hooren
in zijn beschouwingen over de politiek der Ja-
vosche Bank. Het gaat hierbij niet uitsluitend
om interne kwesties tusschen de belde circula
tiebanken, doch om onderwerpen, die voor het
financieel beleid van den Nedcrlandscnen Staat
van de grootste beteekenis zijn, zoodat zij te
recht in dit verslag der Nederlandsche Bank
ondei het oog zijn gezien. Dit betreft al dadelijk
de kwestie van dc vlottende schuld van Ncd.-
Indië, die langen tijd uitsluitend is gefinancierd
door het opnemen van voorschotten bij dc Ned.
schatkist Mr. Vissering toont dan, dat hierdoor
de inflatie van het ruilmiddel eenvoudig van
Indie op Nederland is afgewenteld cn deelt
mede, dat hij persoonlijk hiervoor een stokje
heeft gestoken.
Gelukkig begint het gevaar uit dien hoofde
te verminderen, nu krachtiger wordt gewerkt
aan het sluitend maken der Indische begroo
tingen, en nu dc exorbitante vlottende schuld
van Ncd.-Indië tot eenigszins redelijker omvang
begint terug te gaan, tengevolge van de om
vangrijke leeningen der beide laatste jaren.
Maar toch is Ncd.-Indië aan de Nederlandsche
schatkist nog altijd meer dan 210 millioen
schuldig, welk geld door uitgifte van schatkist-
papier is verkregen, zoodet meer don 40
der Nederlandsche vlottende schuld, voor zoo
ver zij uit schatkistbiljetten en -promessen be
staat, ten behoeve van Nederlondsch-Indië is
aangegaan.
Het is inderdaad dringend wenscheüjk, dat
deze last zoo spoedig mogelijk op Indië zelf
wordt efgewcnteld. Het hemd is nader dan de
rok. Indien de keuze moet gaan tusschen gevaar
voor dcjueclotie van den Nederlondschen of
van den Indischen gulden, den dient de veilig
heid van ons eigen ruilmididel niet in gevaar te
worden gebracht door uitgaven van Ncd.-Indië,
die dit land anders dan in de zeer abnormale
omstandigheden, waarin wij tijdelijk na den
oorlog hebben verkeerd, zelf door leeningen of
door uitgifte van schatkistpapier dient te dek
ken.
Natuurlijk dienen we onze overzeesche ge
westen in ruime mate bij te staan om zich finan
cieel staande te houden, maar dat is inderdaad
in meer dan voldoende mate geschied, nu Ne
derland jaren lang het financieren van het In
dische tekort geheel voor zijn rekening heeft
gijnomen. Bovendien geldt in dergelijke zaken
toch altijd nog de stelregel „voor wat hoort
wat", en dient men er op te kunnen vertrouwen,
dot tegenover de onmiskenbare opofferingen,
die Nederland zich te dien aanzien heeft ge
troost, door het overnemen van het Indische
risico, anderzijds ook eenige medewerking van
Ned.-Indië moet staan. In dit opzicht nu heb
ben wij ons hier bitter te beklagen over de
politiek der Javasche Bonk, zooals door mr.
Vissering op onweerspreskbare wijze in het
b'cht wordt gesteld.
Tijdens de oorlogsjaren had cle Nederland
sche Bank geleidelijk een zeer belangrijk bedrog
von haar goudvoorraad aan de Javasche Bank
afgestaan, en wel tot een totaal van 85 mil
lioen. Hoewel de goudprijs een belangrijk agio
deed, leverde de Nederlandsche Bank aan haar
zusterinstelling dit goud tot de pariteit van
vóór den oorlog, teneinde de Javasche Bank te
helpen aan een uitbreiding van haar goudvoor
raad als metaaldekking van haar in die jaren
ook belangrijk opgeloopen emissie von bankbil
jetten en vorming van tegoed in rekening-cou
rant. Door zoo te handelen, voldeed de Neder.
Icndsche Bank aun het beroep op haar colle
gialiteit door de in nood verkeerende zusterin
stelling. Daarbij zat uit den aard der zaak niet
de bedoeling voor, dat de Javasche Bank op dit,
tot vóór-oorlogsprijzen verkregen goud, door
verkoop winst zou maken.
Toen de verhoudingen meer normaal waren
De groote factoren var. üe buitenlandsche po- geworden, en de metaaldekking bij dc Javasche
li'.'ek hebben in jiigL-loopen week hier ter
beurze veel minder aandacht getrokken dan ge
woonlijk. Te verwqrwleren valt dit niet, aange-
Bonk door de vermindering harcr verplichtin
gen grooter was dan het voorgeschreven per
centage, is de directie der Koloniale circula-
in den toestand gedurende de laatste dp- j tirbank, zonder hierover met de Nederlandsche
gen slechts weinig
opzichte van het
rendering is gekomen. Ten
ïelangrijkste internationale
vraagstuk, n.1. de Qmtsche oorlogsschatting en
de verhouding tuS^cnen Engeland en Frank
rijk, is feitelijk het status quo blijven bestoan,
doordien Frankrijk :tnóg altijd niet op de En
gelsche vraagpunten had geantwoord. Vermoe
delijk zal di.t antwoord thans wel niet lang
meer uitblijven, zoodat men wellicht aan den
vooravond staat van gewichtige gebeurtenis
sen. De onzekerheid dienaangaornde heeft tot
een verdere inkriinpg^V van ^en omzet ter beur
ze aanleiding gegeven, waarbij meestal een
matte tendenz heefygjtjheerscht. Waar de eigen-
lijek beursfactoren tot zoo weinig besprekingen
aanleiding gaven, is »df^ aandacht thans nog meer
den anders allicht" neUgeval zou zijn geweest,
gevestigd op de belangwekkende beschouwin
gen, die in het juorverslag der Nederlandsche
Bank aan verschillende onderwerpen ten aan
zien van de geldmarkt en de wisselkoersen zijn
gewijd.
Sinds mr. Vissering, leider van onze circula
tiebank is geworden, is de verschijning van het
bankverslag altijd een evenement. Wel pleegt de
Bank in overleg te treden, tot verkoop van een
gedeelte van haar goudvoorraad overgegaan.
Dank zij het feit, dot zij dit goud tot vóór-oor
logsprijzen van de Nederlandsche Bank had ver
kregen, heeft zij hierop een zeer aanzienlijke
winst gemaakt, die haar in staat stelt, het voor
een circulatiebank ongehoord hooge dividend
van 166 pet. uit te keeren.
Zooals men weet, kon de regeering van Ned.-
Indië zich met dit voorstel geenszins vereenigen
en heeft zij een arbitrale uitspraak daarover ge-
eischt. Ook de directie der Nederlandsche Bonk
verklaart zich echter met de in dezen gevolgde
politiek harer zusterinstelling geenszins tevre
den. Onomwonden verklaart zij in het jaarver
slag, dat de Javasche Bank in deze aangelegen
heid „niet correct" tegenover haar heeft ge
handeld, door eenerzijds wèl een beroep op de
collegialiteit der Nederlandsche Bank tc doen,
toen zij het goud noodig had en het nergens
anders kon verkrijgen, doch zich later, toen zij
het overtollig geworden bedrag aan goud met
belangrijke boekwinst naar elders kon verkoo-
pen, te beroepen op haar zelfstandigheid als
Koloniale Circulatiebank-
Hoe gespannen door deze verwikkelingen de
verhouding tusschcn de beide circulatiebanken
is geworden, blijkt wel hieruit, dat, toen de ver
tegenwoordiger van het Ancta-persbureau den
President der Javasche Bonk naar aanleiding
van een uittreksel van het jaarverslag der Ne
derlandsche Bank kwam interviewen, deze ver
wees naar Job 38 vers 2, luidende: „Wie is hij,
die den Raad verduistert met woorden zonder
wetenschap?"
Het is te hopen, dat de goede verstandhou
ding, die tot kort geleden tusschcn de beide in
stellingen had bestaan, weder spoedig hersteld
zal worden, wat zeker wel in de eerste plaats
aan de koloniale circulatiebonk, die het op den
duur toch stellig niet zonder den steun der cen-
tiale credietbank in het Moederland zal kunnen
stellen, ten goede zol komen, doch die ook voor
een noimajfr ontwikkeling van de tusschcn de
beide instelling bestaande relaties noodzakelijk
is,
Factoren van localcn nnrd, die de stemming
ter beurze in een of anderen zin hadden kunnen
beïnvloeden, zijn gepasseerde weck weinig aan
wezig geweest. De gang van zaken op de wis
selmarkt houdt nog steeds de aandacht voor
een goed deel gespannen. Bij de geringe moge
lijkheid van toenadering tusschen Engeland en
Frankrijk blijven de wisselkoersen uit den aard
der zaak uiterst gevoelig en tracht men hieruit
de grootere of kleinere kans op een bevredi
gende regeling bij bestaande geschillen af te
lezen. Voor zoover den Duitschen wisselkoers
betreft, zou men bij het raadplegen van de ach
tereenvolgende noteeringen slechts tot uiterst
pessimistische conclusies kunnen komen. Bij den
aanvang der Roerbezetting noteerden Marken
nog 1.20 per 10,000. J.l. Donderdag zijn zij
teruggegaan tot 12 cent per 10,000, d. i. dus
tot een tiende van het eerstgenoemde bedrag.
De rampspoedige gevolgen van dc Roerbezet
ting en van den daardoor in het leven geroepen
strijd, de achteruitgang van het economisch le
ven in Duitschland en dc geringe kans op eert
regeling, die de bondgenooten kan bevredigen,
cn tevens voor Europa de mogelijkheid opent
van een terugkeer van Duitschland tot een
staat, waarin het als consument van buitenland
sche artikelen weder een rol van beteekenis
zal kunnen vervullen, wordt door deze verdere
ineenstorting van den Markenkocrs wel vol
doende gedemonstreerd.
Maar ook de andere wisselkoersen wijzen nog
geenszins op een wijken van de economische
depressie. Fvansche en Belgische francs wor
den geleidelijk, zij het ook natuurlijk in veel
mindere mete, door de inzinking van de Mark
medegesleurd. Alleen reeds in de laatste maand
daalden Fransche francs ven 17 tot 14.90 cn
Belgische -francs van 14.50 tot 12.60.
Thans is een nieuwe reden tot nervositeit
ontstaan, doordien de Engelsche Bonk geheel
onverwachts haar disconto von 3 tot 4 heeft
verhoogd. Op zich zelf is een disconto-verhoo
ging te Londen in de tweede helft des jaars iets
zeer normaals. Engeland is voor zijn voedsel
voorziening en voor den aanvoer van grondstof
fen voor zijn nijverheid in hooger mate dan
rrenig ander land ter wereld aangewezen op
import vit het buitenland. De oogstbeweging,
die den invoer van geweldige hoeveelheden
groan, katoen enz. medebrengt, werpt dan ook
in Groot-Britannië altijd zijn schaduwen voor
uit. Vooral de invoer van Egyptische katoen
heeft in normale tijden, waarin goudiritvoer vrij
kon plaats vinden, altijd zeer hooge eischcn
aan de Londonsche geldmarkt gesteld en is
zonder uitzondering de oorzaak geweest van
herhealde disconto-verhoogingen in de najaars
maanden, waarbij men in aanmerking heeft te
n men, dat de Bonk of England altijd met een
betrekkelijk klein goudsaldo heeft gewerkt en
dientengevolge bij wijzigingen in de handels
positie steeds genoodzaakt was dadelijk tot een
disconto-verandering over te gaan, teneinde in
vloed uit te oefenen op de wisselkoersen. Het
voordeel van deze politiek lag in de groote
stabiliteit van het pond sterling, die hierdoor
werd bereikt, het nadeel daarentegen in de bui
tgewone bewegelijkheid van het Engelsche
benkdisconto.
Nu gouduitvoer uit Groot-Brittannië sinds de
oorlogsjaren niet meer vrijelijk kan geschieden,
is het bankdisconto er minder bewegelijk ge
worden. Naarmate de oude ?o"-«ind zich begint
te herstellen, keeren echter ook op dit gebied
de oude verhoudingen meer en meer terug. Een
disconto-verhooging in verband met het finan
cieren van den Egyptischcn katoenoogst, zou
dus op zich zelf niets bijzonders zijn geweest.
Het is echter nog eenige weken te vToeg, om de
thans plaats gevonden disconto-verhooging ge
heel aan dezen factor te kunnen toeschrijven,
ook als men aanneemt, dat komende gebeur
tenissen hun schaduwen ver vooruit kunnen
werpen.
Onwillekeurig wordt derhalve verband ge
zocht met politieke foctoren, speciaal de spon
ning tusschen Engeland en Franlaijk, en d.e
mogelijkheid, det hieruit verdere complicaties,
b.v. eventueel opvragen van bankdeposito's, zou
den kunnen voortvloeien. Vooralsnog bestaat er
geen aanleiding, om aan deze mogelijkheid al
te pessimistische beschouwingen te wijden. Het
feit der spanning zelf is echter niet weg tc re-
deneeren en evenmin de waarschijnlijkheid, dat
er verband bestaat tusschen den politieken toe
stand en de disconto-verhooging. Vandaar, dat
deze een zeer onaangenamen indruk heeft ge
maakt cn de bestaande terughoudenheid ter
beurze nog heeft vei scherpt
Hier tor stede is dit tot uiting gekomen in
een schier volkomen ontstentenis van zaken.
Over dc geheele linie heeft de markt een loom
en zwak verloop gehad, zoodat voor een afzon-
eerlijke bespreking der verschillende afdeelir.-
gen gcenerlei reden bestaat. Wij volstaan ineï
het weergeven van een staat, die de voornaam
ste koersveranderingen illustreert. Zelfs het als
gewoonlijk zoo belangrijke verslag der Neder-
lardsche Handel Maatschappij is schier onop
gemerkt voorbij gegaan. Als gewoonlijk bevat
hel verslag uitgebreide eronmische mededeelin-
gen omtrent den toestand in vele overzeesche
gewesten. Wot de positie in ons eigen land
aangaat, wijst de «ïireHie der Hendel Mij. er
op, dat op economisch gebied nog weinig ver-
endering valt tc bespeuren, in tegenstelling met
dc herleving in N(A-lndie, die natuurlijk voor
de Handel Mij. zelf op den duur van groote
beteekenis kan worden. Over het afgeloopen
boekjaar heeft de bruto-winst der Handel Mij.
17.34 mi'lioen bedragen, tegen 28.05 mil
lioen vorige jaar. De netto-winst bedraagt
5.62 (v. j. 6.35) millioen. Zooals reeds eer
der medegedeeld, keert de Handel Mij. een di
vidend uit van 6 pet. tegen 7 pet. over het
i vorige jaar.
