DE EEMLANDER"
BUITENLAND.
BINNENLAND.
FEUILLETON.
22e Jaargang No. 17
MOMHIHimriTTÏTtr
per oost f 3.—, per week (met gratis verzekering
ic..cn ongelokken) f 0.17®. afzonderlijke nummers
1 0.05.
AMERSFOÖRTSCH DAGBUI
99
DIRECTEUR-UITGEVER: J. VALKHOFF. ARNHEMSCHER|SORTWAL 2A.
POSTREKENING M47910. TEL INT 513.
Vrij day 20 Juli iS£3
PRIJS HER ADVERTENTlEti met inbegrip van een
bewijsnummer, elke regel meer 0.25, dien*laanbie»
dingen en Lieldadigheids-adve.tentiën voor de helft
der prijs. Voor handel en bedrijf bestaan zeer
Nvooideelige bepalingen voor het advcrleeren. Eene
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
1DUITSCHLAND.
DE BEZETTING VAN HET ROERGEBIED.
Uitstel van het Britsche antwoord.
Londen, 19 Juli (R.). Reuter verneemt dat
de Kabinetsraad vanmorgen ten aanzien van het
Britsche antwoord op de Duitsche nota nog
geen beslissing had genomen. Naar verluidt
werden drie documenten besproken, ten eerste
het antwoord aan Duitschlnnd, ten tweede de
begeleidende nota, ten derde een verklarend
memorandum, alle welke stukken werden opge
maakt door Curzon, den minister van buiten-
Inndsche zaken. Men acht het mogelijk, dat de
verzending van de Britsche nota san de Gcal-
Ilieerden cn de Vereenigde Staten tot de volgen
de week wordt uitgesteld.
Toezending van het Engelsche
antwoord o.o. aan Nederland.
Londen, 19 Juli. (V. D.) Gemeld wordt
Jdat de Engelsche nota ook apn de vertegen
woordigers van Nederland en Zweden me
degedeeld zal worden, daar deze beide landen
zich bereid verklaard hebben deel ta zullen
hemen aan de Internationale Commissie, welke
Duitschland's betalingscapaciteit zou moeten
onderzoeken. In verband hiermede noemt men
hier de namen van professor Cassel uit Stock
holm en van den president van de Nederland-
ffsche Bank, mr. G. Vissering, die als neutraio
■deskundigen zitting zullen nemen.
Een Engelsch parlementslid
verdedigt Duitschers voor den
krijgsraad.
B e r 1 ij n, 19 Juli. (V. D.) Volgens de
Daily Chronicle is het Engelsche parlementslid
^Patrick Hastings Woensdag naar Duitschlnnd
vertrokken, om de verdediging van gevangen
"Duitschers voor de Fransche krijgsraden op
|zich te nemen.
Lccomotiefwerkplaatscn bezet.
Dusseldorp, 19 Juli. (W. B.) Gister-
Iechtend hebben de Franschen de locomotief-
werkplaatsen van de firma Rheinmetall bezet.
Het gebeurde tc Bonnen.
Dusseldorp, 19 Juli. (B. T. A.) Daar
de munitie, die onlangs op Fransche soldaten,
die door de Duitschers Waren ontvoerd, in be
slag was genomen, hetgeen do aanleiding
tot den inval in Barmen was teruggegeven
is, zijn de twee Schupo-officieren, die te Bar
men door de Franschen waren gearresteerd, in
vrijheid gesteld. Het incident is hiermee ge
sloten.
Uitgezette gezinnen.
B e r 1 ij n, 19 Juli (V. D.). In de laatste dagen
zijn tc Darmstadt 200 gezinnnen van uitgezette
spoorwegbeambten aangekomen. Uit Herdos-
heim zijn binnen een tijdsverloop van drie da
gen 128 gezinnen van spoorwegpersoneel uit
gezet. Heele straten zijn zonder bewoners. De
klassen der openbare school zijn tot viytien a
zeventien kinderen ineengeschrompeld. Aon de
de grensstations zijn gisteren verschillend» per
sonen die trachtten de grens te oversshrijden
door de schildwachten verwond. De gemeente
beambte Zengerling te Gelsenkirchen is bij
Brakel door een schot verwond en twee uren
hulpeloos blijven liggen. Toen de Franschen toe
stonden dat er hulp verleend werd, was de man
reeds dood.
Een Duilscher als redder van Franschen.
De logementhouder Max Fladt te Kehl redde
onlangs met levengevaar 2 Fransche soldaten
die in den Rijn gevallen waren. De gedelegeer
de in de Rijnlondcommisrc, de commandant
van het bruggehoofd te Kehl, generaal Michel,
bracht Fladt hiervoor dank en noodigde hem
uit een wensch uit te spreken. Fladt vroeg toen
gratie voor zeven ter dood veroordeelde Duit
schers. Dit gratie ,-evzoek is door generaal Mi
chel doorgestuurd naar dc bevoegde autoritei
ten te Koblenz.
Maatregelen der Duitsche Rijksbonk.
B e r 1 ij n, 19 Juli. (W. B.) Op de divisen-
Imarkt te Berlijn werden heden voor 20 billioen
papieren marken devizen gevraagd. De rijks
bank verlangde, dat de banken onmiddellijk
zouden onderzoeken, of de kooporders door
stortingen in contant Duitsch geld gedekt wa
ren en dreigde bij handbaring der orders toe
wijzing van slechts k» en staking 'd$r dis
conteering van wissels van af morgen. De
groote banken weigerden de toewijzing van
en stelden de devizen der rijksbank uit-
De vaststelling van den koers, die feitelijk
slechts als nominaal moet beschouwd worden,
is gebaseerd op de noteering van den dollar
van eergisteren derhalve officieel op 217,455.
Het Engelsche pond is op 997,500 vastgesteld
en de overige koersen dienovereenkomstig.
Een „onti-fascisten"-dag.
In het communistische kamp worden met
koortsachtige haast voorjjeriedende maatrege
len getroffen voor de groote communistische re
vue, den z.g. „Anti-Fascistendag" op 29 Juli n.s.
Er zal naar aan het Hbld. uit Berlijn wordt
gemeld een groote betooging worden gehou
den, waarvoor men Potsdam heeft uitgezocht.
Daar men op grond van de in den laatstcn tijd
in de „Rote Fahne" gepubliceerde opruiende
artikelen botsingen niet acht buitengesloten heb
ben de autoriteiten omvangrijke voorzorgsmaat
regelen genomen.
De vlucht van Ehrhardt.
Berlijn, 19 Juli. (V. D.). Uit Leipzig
wordt gemeld, dot het thans vast staat dot
Ehrhardt naar München gevlucht is. De politie
nam aldaar de auto, waarmede de vlucht be
dreven is, in beslag. De eigenaar van de auto
is eveneens voortvluchtig. Aon de Vossische
Zeitung wordt uit Leipzig gemeld, dat het pro
ces tegen Ehrhardt beslist op 23 Juli zql plaats
vinden. Dit werd door den president van het
Staatsgerechtshof medegedeeld.
Een Poolsche spion.
Leipzig, 19 Juli. (W. B.) Het rijksge
rechtshof heeft kapitein Richard Liara, die in
opdracht van de Poolsche regeering of van haar
stroomarmen getracht heeft achter militaire ge
heimen te komen, veroordeelt tot 3 jaar tucht
huis, 5 jaar eerverlies en plaatsing onder po
litietoezicht
De zaak is met gesloten deuren behandeld.
De moordaanslag op MaXimiliaan Horden.
Uit Weenen wordt gemeld, dat aldaar dc-eer
ste luitenant Ankermann, die omstreeks een
jaar geleden in het Grunewold een moordaan
slag op Max Herden heeft gepleegd en tot dus
ver niet kon worden opgespoord, is gearres
teerd.
Da Duitsche autoriteiten hebben zijn uitleve
ring gevraagd.
Het O. M. bij het Landgericht Berlijn heeft
tegen Ankermann opnieuw een onderzoek we
gens poging tot moord gelast.
De Duitsche autoriteiten hebben Harden met
de arrestatie van Ankermann in kennis gesteld.
(Men herinnert zich, zegt het Hbld., dat in
't Hardenproces alleen Ankedman's beide me-
deplichtingen, Weichardt en Grenz, wegens het
toebrengen van lichamelijk letsel lot gevange
nisstraffen zijn veroordeeld.)
Het hoofdbureau van politie te Beilijn heeft
tot dusver van de Weensche politic-autoriteiten
geen bericht ontvangen omtrent dc arrestatie
van Ankermann. Het bericht is afkomstig van
de „Staatsanwaltschaft" bij het Landesgericht
M, die tevens heeft medegedeeld, dat de in
structie wegens poging tot moord is geopend.
Het is nog twijfelachtig, of Ankermann door
Oostenrijk zal worden uitgeleverd, aangezien
men zich daar wel eens op hét standpunt zou
kunnen stellen, dat de oanslog op Harden een
zuiver politiek misdrijf is
Noodlanding van een Franschen vlieger.
B e r 1 ij n, 1 9 J u 1 i. (V. D.) In Wurtenberg
bij de stad Hacknang had de noodlanding plaats
van een Franschen verkeersvlieger van eenc
Fronsch-Rumeensche Mij. De bestuurder en de
passagier werden in hechtenis genomen, doch
weder vrijgelaten en het toestel in beslag ge
nomen, daar door het verdrag van Versailles is
verboden over Duitsch gebied te vliegen.
ENGELAND.
DE VLOOTBASIS TE SINGAPORE.
Nederland in het debat.
Londen, 19 Juli. (R.) In het Lagerhuis
werd bij de bespreking van dc Marine-begroo-
ting de kwestie van de vlootbasis te Singapore
weer ter sprake gebracht en werden verschei
dene keeren gewezen op den voorgenomen aan
leg van een nieuwe basis in Nederlandsch
Oost-Indic. Darbishire (Liberaal) keurde het
plan-Singapore af, om dat het deel uitmaakte
van een asgressive politiek, die oorlog in de
toekomst onvermijdelijk zou maken. Het plan
was volgens hem in strijd met den geest van
het verdrag van Washington, het wekte verbit
tering in Japan en het had Nederland genoopt
tot het voornemen om 17 millioen pond sterling
voor zijn vloot en 8 millioen voor drie vloot-
bascs in Nederlandsch Oost-Indië te besteden.
Banbury (conservatief) zeide dat Groot-
Britanniè hoegenaamd niets te meken had met
wat Nederland zou doen. en ofschoon hij ton
sterkste vóór bezuinigirg was, moest Groot-
Britannie toch, 't koste Wat het kost, een sterke
vloot en een sterk leger in stand houden, omdat
dit waarachtige- zuinigheid was.
Tokio, 19 Juli. (R.) De Japansche bladen
drukken verbazing en ongerustheid uit over de
voorgestelde vlootbasis te. Singapore. Zij zeggen
dat uit het voorstel gebrek aan vertrouwen in
de verdragen van Washington schijnt te blijken
en betreuren het blijkbare gebrek aan waardje"
ring van de Japansche gevoelens jegens Groot-
Brittenie, welke onveranderd zijn gebleven on
danks de opheffing van het Engelsch-Japansch
verdrag.
De kosten der bezettingstroepen.
Londen, 19 Juli. (N. T. A. Draadloos.)
In antwoord op een vraag in het Lagerhuis
deelde Baldwin mede, dat de Britsche troepen
in het bezette gebied van Duitschlnnd op 1 Juni
in totaal uit 417 officieren en 8221 onderoffi
cieren en mandschappen bestonden en dat de
jaarlijksche kosten 1.002.000 pond sterling
beliepen.
DAMES MODE MAGAZIJN
„L5 H1RONDELLE"
I6|I8 Lansestraat, Amersfoort.
Voor de Vacantia
ViltsHoedJes, Naplltains, Haar
netten, Wollen Sportjasjes, Stof-
on Regenmantels enz. enz.
Engeland en de Amerikaansche drankwet
Londen, 19 Juli. (R.) Baldwin heeft in
het Lagerhuis medegedeeld, dat de commissie,
ter behandeling van de kwestie van sterken
drank aan boord van Engelsche schepen in
Amerikaansche havens, haar verslag aan het
kabinet heeft uitgebracht Hij kon in dit Sta
dium echter geen verklaring afleggen omtrent
de politieke gedragslijn, die de Engelsche re
geering ten slotte zou kunnen aanvaarden.
De ontruiming van Turksch gebied.
Londen, 17 Juli. (N. T. A. Draadloos).
Aon den premier werden vragen geste'd aan
gaande de ontruiming van Turksch gebied door
de geallieerde strijdkrachten Hij zeide, dot, als
het vredesverdrag met Turkije geteekend was
volgens de grondslagen, waarop, naar bericht
was, eene algemeene overeenkomst was verze
kerd, de zaak aldus zou worden geregeld, dat
de ontruiming zou aanvangen na de ratificatie
van het verdrag door de regeering te Angoro
en zou zijn voltooid zes weken na dien datum.
Engelsche pensioenen.
Londen, 19 Juli. (V. D.) Majoor Tryen,
minister van pensioenen, verklaarde, dat er op
het einde van Juni aan ongeveer 570,000 inva
liden pensioenen werden betaald, waarvan
160,000 voortdurende pensioenen waren voor
het leven. De totale uitgaven van zijn depar
tement van af den datum zijner instelling in
T9I7 tot 30 Juni j.l. bedroegen ongeveer
478 millioen pond.
De bootwerkersstaking.
Londen, 19 Juli. (R.) Het Londensch sta
kingscomité heeft de vertegenwoordigers der
stakende bootwerkers, die gisteren met de be
stuursleden van den transportarbeidersbond
vergaderden, verloochend. Dicnsvolgens is er
geen hoop op een onmiddellijk vergelijk.
Londen, 19 J u 1 i. De bootwerkers te Li
verpool hebben Het werk hervat.
Een dreigende spoorwegstaking.
Het bestuur van den nat ionalen bond van
spoorwegpersoneel heeft Woensdag j.l. het
bssluit genomen om over veertien dagen
voor de London and Nort-Eastern Railway
een staking van werkplaaHspersoneel af te kon
digen, indien de spoorwegmaatschappij niet
vóór dien tijd uitvoering heeft gegeven aan
de uitspraak van het Industrieele Scheids
gerecht, waarbij de loonen en arbeidstijden
voor verscheidene categorieën van werkplaats-
personeel opnieuw worden vastgesteld.
OOSTENRIJK.
Het Internationale febrieksarbeiderscongres.
Weenen, I 9 J u 1 i. (W .B.) Gisteren is het
internationale fabrieksarbciderscongres beëin
digd met de verkiezing van het bestuur.
Het congres heeft o.a. een motie aangeno
men, waarbij het zich uitspreekt tegen aanslui
ting bij die Russische organisaties, die leden
van de roóde internationale van vakverenigin
gen zijn. Als voorwaarde voor lidmaatschap
van de vereeniging moet aansluiting bij het in
ternationale verbond van Vakverenigingen van
Amsterdam worden geëischt.
POLEN.
Ernstige stokingsonlusten.
Uit Warschau wordt gemeld, dat in alle
textielfabrieken te Lodz het werk is gestaakt.
Woensdag is de beweging ook overgeslagen
naar de metaalfabrieken en de kousenfabrieken.
Een dezer werd leeggeplunderd.
De stakers hielden daarop een vergadering,
waarin zij tot verdere geweldmaatregelen aan
spoorden, welke bijeenkomst door de politie met
de blanke sabel werd uiteengejagd, waarbij een
commissaris en 18 agenten werden gc-wond, ter
wijl dc arbeiders acht zwaar gewonden en één
doode hadden.
Naar aanleiding van deze onlusten werd nog
Woensdagavond een ministerraad gehouden,
waarin werd besloten nog meer politie naar Lodz
te zenden.
Ook te Czcntochau hadden ernstige botsingen
plaats, waarbij 18 agenten en 11 orbeiders wer
den gewond, enkelen zwaar.
Te Warschau staken op het oogenbl'k 75
der metaalbewerkers.
RUSLAND.
De belasting in nature in Rusland.
Moskou, 18 Juli. (W. B.) De raad van
volkscommissarissen heeft besloten, de boeren
vrij te stellen van de betaling ven de rest van
de belasting in nature voor hot door de sovjet-
regeering voorgeschoten 2eail;oren.
De Russische oogst.
Moskou, 19 Juli. W. B.) Het Russische
telegraafagentschap meldt, dat de Ameri-
kaansch-Russische steunorganisatie haar werk
gestaakt heeft wegens de goede voor.u'-irhten
voor ccn oogst.
TURKIJE.
Dc vreemdelingen in Turkije.
Londen, 19 Juli. (R.) Reuter verneemt,
dot er in hendels- en andere kringen ernstige
vrees heerscht over de mogelijke houding van
de Turken tegenover de vreemdelingen, wan
neer de bezettingstroepen zullen zijn vertrok
ken. Reeds zijn er aanwijzingen, dat vrij spel
zal worden gelaten aan de anti-buitcnlondschc
gevoelens.
EGYPTE.
Zoghloel Pacha naar Egypte terug.
Londen, I 9 J u 1 i. (V. D.). Naar de Times
uit Cairo verneemt, besliste de Egyptische ro-
geciing, dat er geen bezwaar bestaat tegen den
terugkeer van Zaghloel Pacha. Eene verklaring
dienaangaande zo] binnenkoit worden uitgege
ven. Men gelooft algemeen, dat hij niet zal te-
rugkeeren voo: September.
VERSPREIDE BERICHTEN.
Een zeldzame diamant.
Een Reuter-telegram uit Kimberley meldt, dat
in de Wesselton-mijn door de De Beers Com
pany een diamant is gevonden, die de grootste
an zijn soort moet zijn welke ooit gevonden is.
De steen weegt 20i** koraal, heeft een onro-
gelmotigen vorm en is bijzonder kostbaar
wegens zijn zeldzame kleur, die aan cognac doet
denken. De waarde wordt op t 10,000 geschat.
Stecnen met dezen tint worden herhaaldelijk go-
vonden, maar gewoonlijk wegen zij niet meer
dan een enkel karaat.
De Staatscourant van 19 Juli bevat o m.
de volgende Kon. besluiten
eervol ontslagen de luitenant ter zee le
klasse J. F. Noordhoorn wegens meer dan 20
jaren dienst
bevoiderd tot luitenant ter zee le klasse die
der 2e klasse L. J. Turfboer
op verzoek eervol ontslagen de luitenant ter
zee 2e klasse A. de Hnnn
eervol ontheven als chef van den marinestaf
de schout bij nacht A. F. Gooszen, en is zijn
betiekking opgedragen aan den kapitein ter
zee K. F. Sluys
lo. met ingang van 16 Juli 1923 aan den
kapitein J. J. van der Valk, van het 20ste regi
ment infanterie, en met ingang van 1 Augus
tus 1923 aan den, majoor P. W. van Weeren
van het 7de regiment infanterie, op het daar
toe door hem gedaan verzoek, een eervol ont
slag uit den militairen dienst verleend
2o. benoemd bij het reserve-personeel der
landmacht,
bij het wapen der infanterie bij hun tegen
woordig korps,
met ingang van 16 Juli 1923, tot reserve-kn-
pitein, de kapitein J. J. vnn der Valk, voor
noemd en met ingang van I Augustus 1925,
tot reserve-majoor de majoor P. W. van
Weeren, voornoemd.
aan de na te noemen personen verlof verleend
'tot het aannemen van de achter hunne namen
vermelde vreemde ordeteekenen, te weten
®J. Soto Maldonado, consul-generaal der Ne
derlanden te Madrid, het commandeurskruis der
Orde van George I van Griekenland
jhr. mr. W. F Roëll, gezantschapssecretaris
te Peking, het ridderkruis der Orde van het Her
stelde Polen („Polonia Restitute");
C. W. Dresselhuys, gezantschapssecretaris
van de Republiek Liberia te Londen, het ridder
kruis der Orde van de Afrikaansche Ster (L&e-
ria);
A. Th. Lamping, vice-consul, waarnemend
consul-generael der Nederlanden te Smyrna,
het officierskruis der Orde van de Ster van
Roemenië
V. Strati, consul der Nederlanden te Tripoli,,
het commandeurskruis der Orde van Nichan-
Iftikhar van Tunis;
E. J. P. graaf de Hochepied, tolk Ie klasse
van het consulaat-generaal der Nederlanden te
Smyrna, het officierskruis der Kroonorde van
Roemenië
D. J. E. graaf de Hochepied, kanselier van het
consulaat-generaal der Nederlanden te Smyrna,
het ridderkruis der Kroonorde van Roemenië
F. J. P. L. Soeten, commissaris van politie te
Maastricht, de onderscheiding van ridder der
Orde van Leopold II van België
A. H. Tierie, directeur der Koninklijke Oroto-
rium-Vereeniging te Amsterdam, de onderschei
dingsteekenen van ridder in de Orde van het
Legioen van Eer van Fronkrijk
met ingang van 16 Juli 1923, aan den kapi
tein J. J. van der Valk, van het 20ste regt. in
fanterie, en, met ingang van 1 Aug. 1923, aan
den majoor P. W. van Weeren, van het 7de
regt. infanterie, op het daartoe door hen gedaan
verzoek, een eervol ontslag uit den militairen
dienst verleend
benoemd bij het reserve-personeel der land
macht, bij het wapen der infanterie, bij hun
tegenwoordig korps, met ingang van 16 Juli
1923, tot reserve-kapitein, de kapitein J. J. van
der Valk voornoemd, en, met ingang van 1 Aug.
1923, tot reserve-majoor de majoor P. W. \an
Weeren, voornoemd.
F8IK8UF LEOPOLD
is van 21—30 Juli nit de stad.
In Eeuwigheidslicht
van
MARGREET DIJKSTRA.
Ze waren zoo blij geweest, dat er weer
een kindje moest komen. Jeanne was na
de geboorte van Boy veel sterker en rusti
ger geworden; het zou voor Boy zoo goed
zijn, een zusje, dat met hem opgroeide.
Maar nu was het jonge moedertje angstig
nerveus, en abnormaal gejaagd. Ze was ge
heel zonder zelfbehcersching en zelfbe
dwang. on ze het zich absoluut gaan in
haar sterk wisselende stemmingen.
Daaraan doukt Dieuwke Boukema en ze
zit bij Jeannes moeder; ze spreekt over klei
nen Boy en z< zegt veel liefs van Jeanne.
Eindelijk staat h<y mevrouwtje op; „nu
heb ik maar zoo stilletjes bij' u (gezeten!"
Dieuwke Boukema heeft de fiino handjes
van het kleine "dametje in haar groote han
den genomen.
„Gaat u er heen", zegt ze warm, „gaat u
er heen".
„0 nee, dat niet", fluistert 't oude nie-
vrouwje met een triestig lachje. „Hans,
alleen Hans kan hier helpen'."
„t Is. of er wat gebeuren rnoet", klaagt
Tante Louise en ze huivert. En op een dag
kwam ze met angstige oogen; ook oom Lee
mans lag ziek'
,,'t Lijkt wel een epidemie", zei de dokter
en een tweede verpleegster werd uit de stad
ontboden.
„Zie je wel, zie je wel", fluisterde Louise
Leemans en ze klemde zich aan Moeke vast,
maar Dieuwke Boukema wist, dit was niet
haar angst geweest.
Vader en Moeder gingen mee met Tante
en Ilske bleef alleen in 't groote huis.
Een paar dagen slechtstoen stond
Karei aan het sterfbed van zijn vader. Hans
was niet gekomen, maar de bode bracht
een telegram en Moeke maakte het eigen
machtig open en ze dorst het Louise niet
geven. Maar Tapte keek op de klok en re
kende angstig uit, of Hans nog op tijd zou
zijn en toen moest ook zij hel weten: In
Amsterdam was het tweede kindje, te
vroeg, dóód geboren en Jeannes toestand
leek heel ernstig.
Van het. sterfbed van Oom Leemans reed
Moeke door naar het groote huis in de stad,
naar Joannes moeder.
Zc vond er den priester, die zachte woor
den sprak van berusting, van een leiding
Gods ook in de donkerheid des levens, die
sprak van een liefde, die blind sloeg om zoo
de oogen te bewaren voor het aanschouwen
van al te veel leed.
In de kleine oogjes van het oude dametje
was de angst van t opgejaagde wild en
heesch fluisterde zc, terwijl ze zich klaar
maakte voor de reis, ..mijn Jeannctje, mijn
mooie lieve Jean netje".
De priester en Moeke gingen heen; hier
konden zij niet helpen.
En dien avond, in 'tgroote huis in Am
sterdam is Joannes moeder in ellendige
wanhoop haar kind ontvlucht, dat haar
weerde in woedende razernij, dat niemand
niemand duldde, dan Hans alleen.
De heer Leemans werd grafwaarts gedra
gen. Karei ging mee naar het oude dorps
kerkhof. dat zoo \redig ligt in de schaduw
van hoogc boomen en lage, treurende cypre--
scn, niaar Ilans kon niet komen om zijn
vader de laatste eer te bewijzen.
Karei keerde naar de zeevaartschool te
rug en Tante Louise bleef geheel alleen ach
ter m het huis, dat nu zoo groot en hol
leek.
Die eerste weken bracht do bode veel brie
ven van goede vrienden, die met hartelijk
medegevoel, vele goede woorden spraken
over den doode. Tante las ze met gretige
oogen en al het mooie, wat men haar nu
nog schrijft over haar braven man, leest ze
Moeke voor.
Maar de post uit Amsterdam van Hans
bracht meer en meer ontstellende zekerheid
van Jcanncs treurigen toestand-Hans maak
te zich zooveel mogelijk los uit zijn werk
om te redden, wat er te redden viel. Er
bleef niets te redden over.
Zustere kwamen en gingen en ruim een
maand na het overlijden van den heer Lee
mans bracht men het jonge vrouwtje naar
een inrichting.
Tante Louise schreide heete tranen.
„liet was te veel ineens" klaagde zij.
„Mevrouw van !\L*iren blijft bij Hans", ver
telde ze later en Moeke zag, hoe gaarne zij
zelf, nu haar leven zoo eenzaam geworden
was, daar heen had willen gaan om bij Boy
en Hans te zijn in de stad. waar ook Karei
woont. i
„Wat een ellende op eens! waaraan heb
ik dal verdiend?" klaagde Tante Louise en
ze ging \cel naar dc kerk. Ze nam trouwer
nog haar godsdienstplichten waar en de
troostwoorden van haar biechtvader leidden
haar terug naar het leven van vroeger.
„Moeke1" zei Ilske en ze keerde zich van
Moeke af, „Moeke, hoe kan dat? Hoe kan
God dót willen?"
„Er is o zooveel ellende!" zie Dieuwke
Boukema, met hartstochtelijken drang en
'twas of ze die jonge oogm wel wilde ope
nen voor al de donkerheid om haar heen.
Fr waren véle zieken in het dorp. dien
vreeselijken zomer, en vaak ook ging de
eenvoudige lijkwagen met zijn droeven last
door de stille dorpsstraat.
Moeke was bij die achter bleven en ze
hielp hen veel en op allerlei wijze, maar
IJske zag, hoe het meest innerlijk van een
mensch niet door een ander te benaderen
is, hoe we allen toch immer alleen staan.
Ze zag strijden en ondergaanze zag
strijden-en oaerwinnen. Ze leerde de echt
heid \an wil en geloof onderkennen cn ze
zag de stilheid in inenschenoocen, die nade
ren tot dicht bij God.
De ziekte in het dorp week langzaam, de
rust cn de kalmte keerden weer, maar er
waren véél leege plaatsen cn de armoede
deed zijn intrek in dc kleine woningen.
Eenvoudiger nog werden Ilskes japonnen,
eenvoudiger ook werd het leven in het oude
boerenhuis en Ilske leerde mee helpen dra
gen het leed van die naast haar stonden.
X.
Ilske heeft haar eindexamen Gymnasi
um gedaan en ze zal naar Amsterdam gaan
\oor haar academische^ opleiding. Ze zal
doorstudceren in de letteren.
De laatste week voor haar vertrek is aan
gebroken en 't is of allen in 't dorp nog
eens willen toonen. hoeveel ze wel van de
juffer houden. Trieneke van hoer Teun
brengt een lekker kannetje karnemelk,
waarvan Ilske zooveel houdt en boterballe
tjes. die Moeder zelf maakte.
Aukje in de keuken snuift en snuit en
moppert.
't Lijkt haar een onmogelijkheid, verder
te gaan zonder haar wichie.
Ilske moet twee heele dagen bij Tante
Louise logeeren. Die moet haar meisje nog
eens heelemaal voor zich alleen hebben en
7.0 wordt er schandelijk \erwend.
Tante vertelt haar van Hans, die Ilske
weg komt jagen, want eindelijk, eindelijk
breekt 1 ii er eens een w eekje uit Kleine-Boy,
die nu bijna drie jaar is, blijft bij zijn groot
moeder in Amsterdam. „Dwaas", vindt Tan
te Louise: „hij kon best mee komen!" F.n
zc is jaloersch op Ilske. die belooft den klei
nen vent veel op te zoeken cn die ook Ka-
rel. zoo dikwijls hij van de reis terug is in
Amsterdam, zien zal.
„Dat Hans nu juist gekomen is", zegt Ils
ke blij, maar ze niet er toch tegen op hem
tc ontmoeten. Ze zag hem nog niet, nadat
Jeanne ziek werd.
„Gaat u eerst Moeke, ik durf niet. Hoe
zou hij zijn!
„Hoe is hij?" raagt z.e den volgenden dag.
Moeder en Vader zijn 's avonds bij Tante
Louise geweest, terwijl Ilske het dorp in was
om verder afscheid te nemen.
„O Ilske!" zegt Moeke stil.
„Sprak hijover Jeanne", vraagt ze
haperend.
Moeke knikt.
„Hij zegt: hij heeft zijn pakje opgenomen.
Och, dat leer je immers allen wel!"
Ilskes grijze oogen staan vol tranen.
„Ik kón het niet hebben, ik kan het niet
hebben", zegt ze hartstochtelijk.
„Hans komt er wel. Nu ligt alles nog
ondersteboven, hoe kan het ook anders,
maar hij komt er wel. Hij is een goed
mensch'"
„Ja, hè Moeke", zegt 't meisje„Ik ga,
ik wil hem toch zien ik ga nu maar in
eens."
En in Tantes groote buiskamer staat ze
even later voor Hans.
Hij heeft haar niet hoeren komen. Ze
staat er onverwachts cn overvalt hem.
„Hans!"
„Klein Ilske", zegt hij verrast en zc pro
beert te lachen.
Is dat. Ilans, dat stille gezicht met die
oogen, die hard en stroef willen verbergen
het groote leed. dat over zijn leven gekopten
is? Toen ze hem nu ruim een jaar geleden
zag, wat keek hij blij en trots!
Is dat Ilans?
„Och Hans", zeg ze en haar lippen tril
len.
(Wordt vervolgd>
