AMERSFOORTSCH DAGBLAD
JUBILEUM i ZAKDOEKEN.
MME LUIT [h<
ABONNEMENTSPRIJS 75 7?*0 '°°r Amm
„DE EEMLANDER'
BUITENLAND.
L' HIRONDELLE"
voor
FEUILLETON.
In Eeuwigheidsiïcht
Tennis- en Gymnastiek Kieeding
JOH. VAN DIJK
22e Jaargang No 32
loort 1 2.10. idem lianco
per oost t 3.per week (met gratis verrekering
legen ongelukken) t 0.176. afzonderlijke nummers
0.05.
DIRECTEUR-UITGEVER: J. VALKHOFF. ARNHEMSCHERpSÖWwAL 2/^ POSTREKENING N°.479lo.
Dinsdag 7 Augustus 1923
PRIJS OER AOVERïENTIEN mei inbegrip van een
bewijsnummer, elke regel meer t 0.25, dienstaanbie»
dingen eo Liefdadigheids-advertentiên voor de helft
der prijs. Voor handel en bedrijf bestaan zeer
vooidccligc bepalingen voor het adverlecren. Eene
circulaire, bevattende de voorwaarden wordt op
aanvraag toegezonden.
De Yankee-president.
Coolidge geschetst door Bratter
in de Vossische.
Van Harding's opvolger, den automatisch
resident der Vereenigde Staten wordenden,
-.al vin Coolidge deelden wij reeds eenige bi
nderheden mede. Ter aanvulling laten wij
ier de karakteristiek volgen, die Bratter van
em geeft in de Voss. Ztg.:
Hij heeft rood haar en zomersproeten. Hij
preekt weinig en voorzichtig. Hij houdt zelden
Redevoeringen in het openbaar en zij duren
ooit langer dan tien minuten. Hij kent de kun
sten der politieke rhetoriek niet, of versmaadt
ze. Wanneer hij spreekt, dan zegt hij, wat hij
te zeggen heeft, zonder klimax, zonder harts
tocht. Zijn stem klinkt hard, onbuigzaam en zijn
oog staart op een eigenaardige wijze, naar der
Tant der uilen. Hij klopt den kiezer niet op der
-houder, zegt niet tegen hem, dat hij ontzet
end blij is hem weer te zien, vraagt niet hoe
ijn vrouw cn kinderen het maken, knijpt de
aby van den kiezer niet in den wang, of iets
lergelijks. Wanneer 't niet anders kan en hij
en kiezer de hand wel moet geven, dan is
geen sprake van de hartelijke handshake
n den Amerikaunschen politicus, maar van
Sn slappe parodie van een handdruk. Hij kan
n diner van tien gangen meemaken zonder
;ok maar een woord te spreken, zonder van
ijn tafelburen, al waren het ook locale'groot
eden, ook maar de minste notitie te nemen.
,~ij kent hen na 't diner heelcmaal niet meer.
ij heeft weinig intieme vrienden. Zijn jongens
aan met dikgezoolde, voor de eeuwigheid be
rekende, schoenen naar school. Eens werden zij
aar huis gestuurd, omdat het kraken van de
te plompe laarzen hinderlijk was tijdens de
lies. Voordat hij gouverneur van zijn geboorte
plaat Massachusetts werd, bewoonde hij in zijn
eboortestod Northampton, in een bescheiden
|ijstraat, de helft van een klein dubbel huis; hij
etaalde daarvoor jarenlang 27, 'ater 32 dollar
flfniur per maand. Dat was T30 mark in vredes
tijd.
Dit is Colvin Coolidge, de dertigste president
der Vereenigde Staten van Amerika. Geen en
kele teek van zijn beeld lijkt op dot van den
Amerikaanschen politicus, des te meer op dat
van den typischen Nieuw-Engcland-Yankee.
Taai houdt hij vast aan de levensgewoonten
van den Nieuw-Engelnnder. Hij is Yankee in
zijn tot frugaliteit geworden eefivoud zijner
levenswijze en hij spreekt het onvervalschte
idioom van den Nieuw-Engclandcr: hij zegt niet
„cow", maar „cyow", wanneer hij 't over een
koe heelt Zijn politieke tegenstanders beweren,
dat dit nadrukkelijk in 't licht stellen van den
kouden, nuchteren, spaarzamen Yankee-aard
voor het grootste deel aanstellerij is; hij stuurt
als elk ander politicus aan op effect, alleen op
zijn bizondere wijze. Zijp meer directe land- en
partijgenooten wijzen deze veronderstelling
met verontwaardiging van de hand. Is er van
zijn eigenaardigheden sprake, dan zeggen zij
welwillend glimlachend: „Just like Cal".
Hoe het ook zij in de Nieuw-England-
Staten van het Oosten is ontegenzeggelijk
Coolidge niet slechts gezien, maar ook bemind.
Prccieser uitgedrukt: hij was het, voordat de
taking der politic-agenten te Boston uitbrak.
Toen heeft hij het bij de arbeiders verkorven.
Tiet zoo zeer, omdat hij tegen uit dc band ge-
prongen horden de machinegeweren liet op
tellen, maar veeleer omdat hij uitmaakte, dat
Je staking als zoodanig, als wapen in den ar-
eidsstrijd, onwettig was. Op zijn voorzichtige
anier zei hij dit niet recht op den man af;
ij verklaarde, dot niemand het recht had „tot
chade van de openbare orde" te staken.
Toen Coolidge op het republikeinsche partij-
ongres van 1920 eerst als mededinger naar de
residentschapscandidatuur optrad, werd door
'e leiders van het congres duidelijk de wenk
egeven, dat de arbeiders tegen hem waren en
ijn benoeming tot candidaat voor het presi-
~ent$chap zou de kansen voor de republikein-
che partij slechter kunnen maken. Hij werd
aarna ongeveer op het spoor van candidaat
oor het presidentschap „geschoven". Als zoo
danig heeft hij tegenover zijn partij zijn plicht
1 gedaan, doordat hij hoar bij de verkiezingen
een zeer aanzienlijk aantal stemmen uit de
Nieuw-Englandstaten bezorgde.
Als vice-president heeft hij zijn aanhangers
ongetwijfeld teleurgesteld. Men had verwacht,
dot deze naar 't scheen zeer krachtige,
stellig zeer eergierige man zich niet tevredftn
zou stellen met de traditionneele stomme rol
van den vice-president, maar actief zou ingrij
pen in de regeerings-handelingen. Men meende,
dat deze verwachting te meer gemotiveerd
was, daar Harding iets nieuws, dat zeer de
aandacht trok den vice-president een zetel
en £tcm in hot kabinet verleende. Maar Coolidge
bleef stom. Men hoorde van hem niets meer.
„Hier en daar", schreef een lejdend New-
Yorksch blad, „houdt hij een rede of schrijft voor
een vrouwentijdschrift een artikel, dat den
redacteur tot razernij brengt; bij tijd en wijle
laat hij zich ook op de stoepen van het Witte
Huis in gezelschap van een Bostonsch dagblad
correspondent fotografceren. Dot is alles."
Men zegt, dat hij zich op verzoek van het
partijbestuur deze terughouding heeft opgelegd.
In aanmerking nemend, hoe het met de Ame-
rijfiaanschc partijtoestanden is gesteld, kan wor
den aangenomen, dat Coolidge ook als presi
dent tegenover het partijbestuur op den achter
grond zal moeten treden.
DUITSCHLAND.
DE BEZETTING VAN HET ROERGEBIED.
De inhoud van het Italiaansche
antwoord.
Rome, 6 Aug. (B. T. A. Het Italiaon-
sche antwoord op de Britsche nota is gein-
spireerd op de gezichtpunten, die Italië in De
cember 1922 op de conferentie te Londen heeft
uiteengezet. De kwesties der intergollieerde
schulden cn productieve panden in verhouding
tot die van het vast te stellen bedrag en de be>
taling der schadevergoeding blijven de grond
slag van elke bevredigende en duurzame rege
ling.
Het antwoord stemt in elgemecnen zin met
de bedoelingen der Britsche regcering in om
een ontspanning in Europa tot stand te bren
gen, met handhaving van de eenheid der gealli
eerden, door een spoedige regeling der schade
vergoedingskwestie en bijkomstige vraagstuk
ken, in het bijzonder volgens de Italiaansche
regeering met betrekking tot de intergeolli-
eerde schulden.
Het antwoord geeft vervolgens den wensch
der Italiaansche regeering te kennen om zich
bij de actie der Britsche regeering aan te slui
ten, opdat deze actie inderdaad leiden, kan tot
een spoedige en doeltreffende olgemeene en
tente. Het handhaaft de reeds vaak geuite mee
ning, dat Italic tegen elk lijdelijk verzet is, tegen
een verdere bezetting van het Roergebied en
voor een gradueelc vermindering der Fransch-
Bclgischc bezetting, wonneer een overeenstem
ming is bereikt en gewanrbprgd.
Onderhandelingen tusschen Fron-
schen cn Duitsche ïndustricelcn.
B e r 1 ij n, 6 Aug. (W. B.) De Matin heeft
een bericht van Sauerwein, zijn correspondent
in het Rijnland, gepubliceerd omtrent voorge
nomen onderhandelingen met industrieels in
het Rijnlund over een verhooging van dc acti-
viteitrder industrie in het Roergebied. De Deut
sche Allgemeine Zeilung verneemt in dit ver
band, dat inderdaad eenige industricelen aan
de uitnoodiging gevolg hadden gegeven, maar
dat het eenige punt van onderhandelingen was:
bevordering van dc productie in #het bezette
gebied met de Franschen, met voorbijgaan van
de officieele personen te Berlijn, waarop de
Duitschers onmiddellijk verklaarden, dat z.j
daarover onmogelijk konden sproken.
Inbeslagnemingen.
Te Wiesbaden is een som van 8ji milliard
mark, bestemd voor de stakende spoorweglieden,
in beslag genomen en eveneens een som van
147 millioen mark, bestemd voor hetzelfde doel.
De bomaanslag te Dusseldorp.
Havas verneemt, dat generaal Simon, bevel
hebber van het bruggehoofd Dusseldorp, we
gens de correcte houding der Duitsche politie
na den aanslag van den student Raabe den
hoofdcommissaris van politie weder in vrijheid
heeft doen stellen. Het zijn namelijk de Duitsche
politiemannen, die het eerst de gewonde solda
ten te hulp gekomen zijn en de gemeentelijke
ambulance-automobielen hebben doen komen
om de slechtoffers naar het hospitaal te bren
gen.
De aanslag wordt algemeen door de bevol
king en de bladen veroordeeld. De eerste bur
gemeester van Dusseldorp, vergezeld van zijn
adjunct, is naar generaol Desvignes gegaan om
hem te zeggen, hoezeer hij de lage misdaad
veroordeelde; hij zeide ook, dat hij een ver
klaring in denzelfden zin zou afleggen bij de
binnenkort plaats hebbende opening van de ge-
meenteraodszitting.
In een bijeenkomst van Rijnlandsche auto-
nomisten heeft de leider Matthes zijn betuiging
van leedwezen voor de Fronsche en Duitsche
slachtoffers uitgesproken en de politiek van
haat en wraak van Pruisen gebrandmerkt.
B e r 1 ij n 6 Aug. (V. D.). Naar de Berliner
Ztg. am Mittag van bevoegde zijde te Dusseldorf
verneemt, werd vastgesteld, dat de handgranaat
geworpen was door een Duitschen werktuigkun
dige, Raabe genaamd, die door de Franschen is
is gearresteerd. Hij moet den aanslag hebben
bedreven uit verbittering tegen Duitschers, waar
schijnlijk separatisten, die zich niet ontzogen de
Fransche wacht bij haren marsch door de stad
demonstratief te begroeten en te begeleiden.
De bestuurscommissie van het Saorgebicd.
Volgens een V. D.-bericht uit Parijs zou
Wnugh, de Canadees, die deel uitmaakt van de
bestuurscommissie van het Saargebicd, zijn
ontslag als lid dier commissie hebben geno-
93
I6|I8 Langestraat, Amersfoort.
DE DEBACLE VAN DE MARK.
Biljetten van 100 millioen te
verwachten.
Uit Berlijn d d. 6 Aug. aan de Tel
Doller dan vandaag is het met den dollar
nog niet geweest. (Ware de zaak niet tc ernstig
voor grapjes, don zou, men hier een voordspe
ling kunnen vermoeden.)1 Voor enkele dagen
was de koers van 1 millioen bereikt en vandaag
voorbeurs scheen het, alsof die koers zich ook
heden zou handhaven. In het nobcursverkeer
is de dollar echter met krankzinnige vaa;t op-
gc-loopen tot meer dan 2 millioen cn zelfs nog
hooger, al bleef de officieele kcers vastgesteld
op 1.650.000. Tegen den avond werd in het
onderling verkeer betodld 1.900.000, dan 2 mil
lioen, 2.500.000, ja zelfs tot 2.600.000. Hei
verkeer tusschen de bonken was nabeurs ech
ter gering en tegen 7 uur 's uvonds kwamen
er ook iets minder sterke koersen, die weer
tot beneden 2 millicen daalden.
Bij de opwinding over deze geweldige fluc
tuaties kwam dan nog de onrust, ontstaan door
geruchten omtrent de houding van de groote
banken tegenover het vrijlaten van den devic-
zenhandcl. De avondbladen kwamen uit met
een Wolff-bericht, dat de z.g. Stcmpel-vereeni-
ging den aangesloten banken had verboden, de
viezen in het vrije verkeer te verhandelen en af
te wijken van de ojficieele noteering. Deze me-
dedeeling bleek echter op een vergissing te be
rusten. Er is wel in de kringen der groote bar
ken over de kwestie gesproken, maar men is
niet tot een besluit gekomen. Reeds aan de
beurs trouwens was gebleken, dat de banken
net niet eens waren en 's avonds gaf de Dis
conto—Gesellschaft een tegenspraak van het
Wolff-bericht.
in tinoncicele kringen woidt de reusachtig'
vraag op de deviezenmarkt vandaag wanr
slechts een gering aanbod tegenover stond
in de eerste plaats daaraan toegeschreven, dat
de levensmiddelenhandel, vooral voor zoover
die moet impofteeren, zich tot nu toe ingevolge
de nu opgeheven verordening op den deviezen-
handel de buitenlandsche betaalmiddelen niet
heeft kunnen verschaffen, welke hij behoefde,
en zich nu terstond heeft gedekt, zoodra daar
voor de gelegenheid zich voordeed.
Met de waanzinnige stijging van den dollar
koers gaan allerlei andere symptomen van een
nieuwe inflatie-golf samen. Zoo zal de produc
tie van de bankbiljettenpers, die thans 6 bil-
lioen mark per dag bedraagt, binnen enkele
dagen opgevoerd zijn tot 8 billioen, waartoe
behalve de rijksdrukkerij, 60 particuliere druk
kerijen dag en nacht doorwerken, vooral ook
voor de levering van groote biljetten. Het
T00.000 markbiljet is al lang klein geld gewor
den men zou er heden vier van hebben moe
ten betalen voor een pond boter, als men een
pond boter had kunnen krijgen en ook hef
I millioen markbiljet en het 5 millioen mark-
biljet, zoo jong als zij zijn, zijn reeds op weg
om klein geld te worden. Nog in deze week
zullen dan ook uitkomen bankbiljetten van 10,
20 en 50 millioen mark, en zelfs is het 100
millioen markbiljet reeds in uitzicht gesteld.
Deze biljetten zullen met een eenvoudig stem
pel op wit popier gedrukt worden. De eenige
bescherming is een moeilijk na te maken we-
termerk. Bovendien zal het ministerie van Fi
nanciën om aan den niet te stillen honger noor
betaalmiddelen tegemoet te komen, de stede
lijke besturen machtigen tot het uitgeven vr.n
noodgeld, zooals dat tijdens den oorlog gedaan
werd.
Het spreekt vanzelf, dat een catastrofale val
der mark als van heden terwijl men reeds
meende, dot het niet erger kon leidt tot
scherpe commentaren in de pers, welke thans
vooral gericht zijn tegen den president van de
rijksband, Havenstein. Vooreen gaat daarbij,
zonder ook maar het minst een blad voor den
mond te nemen, de „Vorwarts", die dus
heeft afgezien ven haar bij een vorige gelegi
heid gevolgde methode om den val van de
mark aan te grijpen als motief, waarop het af
treden van het kabinet-Cuno geëischt moest
worden. Thans eischt het blad het heengaan van
Havenstein. Het geeft een overzicht van de door
Havenstein gevolgde politiek, welke ten gevol
ge hod, dat speculanten reusachtige sommen
de wacht sleepten ten koste der gemeen
schap en direct van den staat cn komt tot de
conclusie, dat die politiek ronduit kronkzinni:
is. Dan wordt aan Havenstein verweten, dat hij
de door de regering ondernomen actie, tot steun
van de mark heeft gesaboteerd en dat hij zich
consequent heeft verzet tegen alle herstelmaat
regelen der regeering. Het blad besluit met de
vraag „Hoe hoog moet dc dollar stijgen, voor
dat Havenstein zal vallen
Beraamt prins Eitcl Friedrich een staatsgreep
Dantzig, 6 Aug. (Orient.) De Gazeta
Godanska meldt, dat prins Eitel Friedrich in
gezelschap van verscheidene officieren van de
Rijksweer in Loewenhagen is aangekomen met
de bedoeling er eenige,weken rust te nemen.
Daar de prins met verscheidene personen, die
aan den Kopp-Putsch hebben deelgenomen, het
land afreist, vreest men in anti-monarchisti
sche kringen, dat Eitel Friedrich een staats
greep voorbereidt om de monarchie te herstel
len.
UIT DE METAALINDUSTRIE.
Heden begint de staking.
Uit Berlijn wordt d.d. 6 Aug. aan het Hbld.
gemeld
In de Berlijrtsche metaalindustrie schijnt de
staking onvermijdelijk te zijn.
Heden werden in de fabrieken biljetten non-
geplakt, waarin wordt verklanrd, dot, indien
het Administratief personeel het werk neerlegt,
ook de arbeiders in stoking zullen gaan.
De besprekingen in het rijksdeportement van
arbeid duren nog voort.
Naar wij uit vakvereenigingskringen verne
men, wordt de kans op overeenstemming niet
groot geacht.
De Berlijnsche correspondent telefoneerde
gisteravond half twaalf
Zoo even verneem ik, dat de onderhandelin
gen In het rijksdepartement van arbeid tusschen
werkgevers en personeel in de metaalindustrie
zijn mislukt en dat de stoking, waartoe reeds
voor eenige dagen met groote meerderheid is
besloten, morgen. Dinsdag, zol beginnen.
Men hoopt nog dat de stoking niet algemeen
zal zijn.
Intusschen kan reeds thans worden verklaard,
dat met het oog op den juist thans zoo ge
sponnen binnen- en buitcnlandschen politieken
toestand de gevolgen dezer stoking te Berlijn
gevaarlijk zouden kunnen worden.
Voortduring van de stoking in het Ertsgebergte.
Naar blijkens een Berlijnsch bericht uit Dres
den bericht wordt, blijft de stakingsterreur in het
Ertsgebergte voortduren.
Naar soc.-dem. SoJcsische bladen berichten is
de mijnwerkersstaking in het Saksische steen-
kolengebied opnieuw uitgebroken. De schade, tot
I Aug. ontstaan door het uitblijven van produc
tie, wordt op 250 miliard mork geschat behalve
nog omstreeks 73 milliard mork loonderving.
Te Dresden kwam het Zaterdag en Zondag tot
werkloozen-on lusten, waatbij politiebeambten
gewond werden.
ARRESTATIES TE DRESDEN.
Ber 1 ijn, 6 Aug. (W. B.) De Vossische
Zeitung verneemt uit Dresden, dot de politie er
Zondag in geslaagd is bij een vergadering van
revolutionaire werkloozen het geheele z.g. co
mité van actie te,arresteeren. Er zijn te zomen
200 personen gearresteerd. Men hoopt hierdoor
de voornaamste raddraaiers van de werkloozen-
fceweging te Dresden te hebben onschadelijk ge
maakt.
BELGIE.
De mijnen in Belgisch Limburg.
In de (Brusselsche) Standaard schrijft de
voorzitter der Katholieke mijnwerkersvereeni-
ging van Limburg het volgende
Limburg heeft op dit oogenblik 6 groote ko-
lenmaatschappijen, waar vooral met Fransch
kapitaal wordt uitgebaat.
Drie groote strooken zijn nog in handen van
den Staat. Wat zal deze er mede doen Groote
vraag. Welke is de „Kolenpolitiek" van onzo
i egeering
Met enkele jaren zal Limburg ruim zooveel
voortbrengen als de 116 maatschappijen van
het Zuiden, die met 266 putten de hedendaag-
sche voortbrengst verzekeren. 15 nieuwe putten
zijn op dit oogenblik in constructie 10 in het
Zuiden en 5 in Limburg. Nieuwe moeten er nog
bijkomen. Nieuwe vraagstukken zullen daardoor
oprijzen. Zullen wij, Belgen, nog voortgaan met
onze gelden te plaatsen in het buitenland, ter
wijl we onzo nationale rijkdommen geven in
handen van vreemden. Zullen wij moeten voort
gaan met ons eigen volk naar den vreemde uit
te voeren, terwijl onze koolnijverheid door
vreemden wordt bezet. Zullen wij in de toekomst
menige onzer uitbatingen tegen een buitenland
sche mededinging kunnen beschermen en alzoo
in ons eigen belang ze van den ondergang red
den. ZuHen wij, ondanks onzen grootcn kolen-
voorraad, voortgaan met onze eigene kolen pe
perduur te betalen, terwijl er ongehoorde win
sten worden verzekerd door enkelen op den rug
der gemeenschap.
IERLAND.
ONGEREGELDHEDEN TE DUBLIN.
Londen, 6 Aug. (R.) De aankomst van de
lersche gedelegeerden der Labour Party op het
vakvereonigingscongres in het Mansion House
te Dublin kenmerkte zich door woeste toonee-
len. De menigte poogde tevergeefs het gebouw
te bestormen. Een aantal gedeleerden werden
ernstig gewond. De betoogers riepen: „Bevrijdt
de gevangenen, leve Lorkin!" De politie was
machteloos.
HONGARIJE.
Opheffing van het standrecht.
Het wegens de staking der machinisten in
Hongarije afgekondigde standrecht is gisteren
na de mislukking der staking inderdaad weer
opgeheven.
Een edele daad beloont zich zelf.
SOPHOCLES.
van
MARGREET DIJKSTRA.
26
En in de stilte van haar hart groeide er
pu een rustiger vertrouwen, dat leidde tot
finders zoeken, ernstiger en vromer nu en
héél langzaam heeft ze ervaren, dat het
hart ontdekken kan dc eigen levensvoor
waarden, dat achter al die zichtbare en uit
wendige dingen van 't leven een ander, een
innerlijk, een dieper en schooner gebeuren
ligt.
Ze leerde wachten stil en devotelijk
ret wonder, dat niet. te verklaren, alleen
te beleven is,'want ze wist: ze wilde aanbid
den in aanbiddende liefde het mysterie, dat
leeft in het kleine menschenhart, maar ook
jubelend er boven uit.
Een op een avond kwam Ilske later dan
gewoonlijk thuis, 't Had flink gevroren, de
straten waren glad en 't gaan was moeilijk.
De hemel stond helder van lichtende ste^
ren en de menschen gingen opgewekt en
vroolijk door de frissche winterkou.
Ilske denkt aan haar tocht op schaatsen
van verleden jaar. Wat was het dien mid
dag heerlijk geweest en goed en stil!
Ze kijkt op naar den sterrenhemel, ze
ziet dc menschen. die gaan met yoorzichti-
gen voet en over haar komt een sterk ver
langen naar haar bruine philosoof. naar de
warme intimiteit van haar gezellige sche
merlamp.
„Erica, kom je bij ons", inviteert Pitje,
terwijl ze dc gang inkomt met een dikke
overjas van Pim aan en een wollen bouf
fante om haar hoofd.
„Pit, kom hier", commandeert Pim, „je
neus /.iet paars."
„Laat maar", zegt Pitje eigenwijs, terwijl
ze rilt. „Ilske kóm je. Mama is er ook!"
„Mat zie je er uit", lacht Ilske en ze be
denkt hoe wonderlijk vreemd het menschen
hart toch wel is. Hoe je in alle drukte, die
van builen komt, de stilte in je. veilig be
waren kan. 'Geen klonk klinkt door tot
haar werkelijk innerlijk.
De stilte is er tóch.
Ze gaat even mee met Pitje om de oude
mevrouw van Alfcn te begroeten
Pit gooit jas en doek op een stoel bij de
deur.
„Dat cr hier niet meer menschen dóód
vriezen," moppert ze en ze rammelt aan de
kachel, die rood gloeit. Mevrouw van Alfcn
klaagt, dat liet juist de manier is om kou
te vatten, straks buiten.
„Ja, Pit, je braadt'"
„Laat maar", vindt Pitje onverschillig,
„of jc nou braadt of verdroogt! Hier in Hol
land verdrogen dc menschen. Allemaal. Ze
worden mummies!"
„Blijf nu van die kachel af, Pit", ver
biedt Pim, maar Pitje knikt hem vriende
lijk toe.
„Barthelomeus, je meent er geen steek
van. Je bent net zoo'n koudkleum als ik!
Anders had ik je nonit genomen. Erica,
toen in Zwitserland: Hij zag er uit, als een
ingebakerd luierkindje!"
,,'t Is mij hier te warm, ik ga naar bo
ven!" lacht Ilske.
„Doe Pims jas en doek om", inviteert Pit
je, maar Ilske vlucht haastig weg.
1 Nu zit ze in haar bruine philosoof, dicht
hij de vulkachel; het opvlammende vuur
schemert gezellig rood door het mica heen.
Haar dictaten heeft ze uitgepakt en alles
staat klaar om straks aan 't werk te gaan.
Zc staart drooraerig voor zich uit-
Ze moet deuken aan dien tocht op 't ijs
en ook aan die oude vrouw beneden, aan
dien allereersteli avond hier, toen, enkel
door het opglanzen \an een- beetje geluk
over dat koele gezicht, zi| zich thuis voelde
in den vreemdt.
Ze denkt aan alles, wat ze dezen laatsten
tijd doordacht, doorworsteld heeft en stiller
en zachter droomt ze weg. tot ze opschrikt
van groote, zware stappen op de trap, die
nader komen.
In de deur staat de blonde student.
.,Ja", lacht hij. „schrikt u maar met. Ik
heb me eenvoudig niet weg laten sturen en
nu blijf ik vanavond beslist hier".
SPFXI4AL ADRES:
Langestraat 116 Tel. 70
Hij rijkt haar dc hand. Zijn kleine, blau
we oogjes, „de varkensoogjes", kijken haar
zoo vriendelijk aan, dat haar ontstemming
over den gestoorden avond wijkt.
„Kom binnen. Dikke! inviteert ze, „en
sluit de deur. t Is om tc rillen."
„Zoo mag ik 't hooien", lacht hij en hij
schuift een stoel dicht bij de kachel.
Dan kijkt hij dc kamer rond-
„Juffrouw Ilske, wat z.ijn wij mannen
toch ongelukkige wezens' Moet u mijn hok
zien'. En dan heb je goede vrienden, goede
vrienden, niet waar," hij kijkt haar vor-
gehend. aan „die je een beetje gezcllig-
heid kunnen geven en die latcu je
buiten kleumen. Ze sluiten zich op en af...
en." zegt hij ernstiger,,'t is soms héél
koud daar buiten!"
Ilske staat op.
„Je mag uit Vaders kop thee drinken.
Dikke", zegt ze hartelijk, „cn ie krijgt sau-
cijzebroodjcs. "Natuurlijk heb je weer hon
ger!"
Hij lacht en wrijft zich in de handen; hij
steekt zijn voeten behaaglijk uit en zet zich
om te genieten van al het goede, dat ze hem
geven zal. Lang zit hij dien avond bij haar
te piaten over Ilskes werk. over zijn eigen
studie voor ingenieur en Ilske rilt van al
die formules en getallen.
,,'t Is., om cr bij te verstijven!" zegt ze.
„Je lijkt niet wijs, meisje", leeraart hij
verontwaardigd, „omdat je er geen steek
van weet. Jij! Weet je wel, juffrouw Ilske,
dat u een verkeerd, een absoluut verkeerd
vak gekozen heeft!"
Ilske zet groote oogen op.
„Een verkeerd vak! Dikke, je krijgt geen
saucijzebroodje meer! En waarom?"
Hij kiikt ernstig.
„Mag ik opsteken? Dat helpt me altijd,
als ik... iemand de les moet lezen. Ik ben
eigenlijk een held op sokken ondanks mijn
dikte.'
„Gaat vaak samen", troeft Ilske; „wat
heb jc op jc hart. Dikke?"
Hii leunt behaaglijk terug in zijn gezelli-
gen stoel, liii trekt langzaam en bedacht
zaam aan zijn sigaar en je kan zien: hij
rookt zich moed in.
„Kijk eens", zegt hij ernstig. „Weet u,
waarom ik hier vanavond gekomen ben?"
„Til geenen deele", spot Ilske, maar hij
blijft ernstig.
„Ik was op weg naar huis, als je zoo'n
ongezellig hok, zoo'n kast, „je huis" wilt
noemen En daar zie ik boven mijn hoofd
de sterren, die schitteren en een eigen
aardige, stille taal spreken. En ik moest of
ik wilde of niet. U weet, ik ben gehecht
aan deze aarde, ik vrees, ik hou te veel van
saucijzebroodjes maar waarachtig, ik
moest denken aan verleden jaar. U herin
nert zich?"
Ilske knikte.
„Ik ook toen dien middag was het al
les zoo goed. En toch, dien avond voor
'teerst miste ik iets in mezelf!"
„Ja" hij nipt de asch van zijn sigaar
„wc maken allen wel eens een moeilij
ken tijd door... Dat moet u niet zoo zwaar
voelen. Dat kom terecht, 't Is alleen min
der aangenaam, als je cr nog midden in zit.
Maar die allerlaatste maanden... die aller
laatste maanden!"
Hij bukt zich en kijkt haar zoekend aan.
„Ilske... is er wat? Heb ik je met iets ge
hinderd?"
Ze kijkt verbaasd op.
„Dikke, hoe kom je er bij? Hoe zou dat
kunnen!"
„Jc trekt je van ons terug. Je bent anders
geworden. Vroeger, jc weet wel, toen je
midden in dc misère zat, die ieder denkend
mensch door moet, gaf je jc toch. En wij
hebben allemaal met ie meegeleefd, waar
achtig, en we wilden je allemaal even graag
helpen. En op eens... fut! uit! Daar hoor je
niets meer van Ilske Boukema, dan dat ze
hard werkt cn heel hef doet. akelig hef en
zacht! Ta ja, stil maar, ik ken het: „te on
waardig voor het boetekleed."
Ilske reikt hem dc schaal met saucijze
broodjes.
„Je mag er weer een", zegt ze rustig en
ze kijkt hem met haar grijze oogen vol aan.
„Er was niets maar Dikke hier moet
ik alléén door!"
„En... bèn je er door?" vraagt hij ernstig.
Ze schudt het hoofd.
„O nee,
(Wordt vervolgd1'
