AMERSFOORTSCH DAGBLAD
f
L' HSRONDELLE"
MEN TOT SFOTPOIIZEH
DEZE WEEK MD - -
Ia EenwigMdsliclii
DE EEMLANDER
BUITENLAND.
DE RESTEERENDE
ZOMER-ARTIKELEN
5V
FEUILLETON.
22e Jaargang No 37
nnMspaiis£7m,r£:
per post f 3.—, per week (met gratis verrekering
j leges ongelukken) 0.I7& afzonderlijke nummers
y 0.05. 4
ff
ff
DIRECTEUR-UITGEVER: J. VALKHOFF.
BUREAU:
ARNHEMSCHE POORTWAL 2A.
POSTREKENING M'.47SIO. TEL INT 513.
Maanda 13 Augustus 1923
PRUS DER ADVERTENTlEli met inbegrip van een
bewijsnummer, elke regel meer f 0.25, dienstaanbie»^
dingen en Lief dadigbeids-ad vei ten tien voor de helft
^der prijs. Voor handel en bedrijf bestaan zeer!
voordecUge bepalingen voor het adverteeren- Eene
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op,
aanvraag toegezonden.
DU1TSCHLAND.
DE BEZETTING VAN HET ROERGEBIED.
De tekst van het B^tsche ant
woord aan B%usscl en Parijs.
Londen, 12 Aug. (R.) De eerste Britsche
rota van Frankrijk en België, die gisteren werd
overhandigd, constateert, dat het antwoord van
Frankrijk en België aan de Britsche regeering
ernstige teleurstelling bereidde. De regeering is
er [pijnlijk door getroffen, dat de Britsche voor
wallen noth door de geallieerden zijn aanvaard,
no|ch dat aandacht werd gewijd aan de nongc-
boden samenwerking behalve op voorwaarde,
dot niet wordt afgeweken van Fiansch-Bcigi-
sche inzichten.
-De nota constateert, dat de Fransch-Belgi-
Bche voorstellen omtrent prioriteit leiden tot
Kjnrandering ten gunste van Frankrijk en Belgic
van het verdeelingspercentagc van het herstel-
linigsbedrog, vastgesteld door de overeenkomst
'r«ih Spa. De regeering is nog steeds de mee
ning toegedaan, dat het totaaL van de herstel-
ten moet worden vastgesteld door een on-
ijdig internationaal onderzoek,
de tweede en laatste nota wordt vermeld,
dot de bezetting van de Roer geen sanctie was,
die door het verdrag werd geautoriseerd, maar
•wenscht, dat de wettigheid daarvan zal worden
onderworpen aan het internationale gerechtshof
in Den Haag.
Groot-Brittannie is bereid om zijn aanspra
ken van betaling door dc geallieerden en
Dtötschl and te beperken tot een som van on
geveer 14 milliard goudmarkerv, hetgeen ver
tegenwoordigt de waarde van de Britsche schuld
aan de Vcreenigde Staten.
■tGroot-Brittannië is vastbesloten, dot Duitsch-
land de herstelkosten zal betalen tot een maxi
mum van zijn capaciteit. De Duitsche regee
ring beschouwt de Fransch-Belgische methodes
als gedoemd tot mislukking.
In een bijgevoegd memorandum betreffende
dc intergeollieerde schulden zegt de Tegeering,
dat er geen concessies kunnen worden gedaan
vóór dat een duurzame overeenkomst inzake de
herstelkosten is bereikt.
1 '.'De nadruk wordt er op gelegd, det de eerste
Stap moet zijn, dot do geallieerden overeen
ihoeten stemmen in zake bet maximumbedrag,
wat billijkerwijze van de Duitsche regeering kan
worden geëischt en verklaart, dat de Fransche
schuld aan Engeland niet kan worden ontkend
en geeft aan dat met de betaling van de inte
rest zal moeten worden begonnen, zoodra als
het pond sterling en de franc meer stabiel zijn.
•Londen, 13 Aug. (R.) In het slotgedeelte
van hej Britsche memorandum betreffende de
g&llieerde schulden komt een vrij scherpe
passage voor omtrent de Fransche schulden.
De Belgische schuld van Engeland is bijna ge
delgd. Het memorandum wij§t er op,, dat de
Fransche schuld er een is in den vorm van
Fwnschc regeeringsschatkistbiljetten; Engeland
kan niet toegeven, dat deze minder bindend
souden zijn dan schulden van persoonlijken en
privaten aard. De normale loop van zaken zou
geweest zijn, dat Frankrijk het Britsche kapitaal
had doen inschrijven voor dc gelden, die het
behoefde en deze wijze werd ook gevolgd in het
;:>.£fegin van den oorlog. Maar toen Frankrijk geen
B Voldoende panden kon krijgen op zijn eigen
I tekening, stelde de Britsche regeering zich
borg; zoodoende kon Frankrijk langs een om
weg van de Britsche geldgevers leenen onder
jninder bezwarende voorwaarden en tot hooger
bedrag dan anders mogelijk zou zijn geweest.
HSr.Het memorandum wijst er op, dat, toen de
;|ëeningen werden aangegaan er geen sprake
van was, dat de terugbetaling afhankelijk zou
■ijn van het betalen der Duitsche schadeloos
stelling en het is toch duidelijk, dat de tegen-
HB&ioordige wijze van rentebetaling niet steeds
Icon blijven voortduren en dat tenminste het be
talen van een deel der interesten zal plaats
HÊOTiebben, zoodra do koers van pond en franc
^^fcenigszins stabiel is.
Het spoorwegverkeer.
I Patijs, TI Aug. (B. T. A.) Van 16 Aug.
ef zal het goederenvervoer (zoowel gewoon als
snelvervoer), kunnen plaats hebben tusschen
;tations van het groote Fransche spoorwegnet
zekere stations in het bezette gebied, onder
zekere voorwaarden.
W* Vcroordeclingen.
Kruien, T 2 Aug. (B. T. A.) De Britsche
krijgsraad veroordeelde tot gevangenisstraf van
I tot 2 jaren drie individuen, die in het bezit
waren gevonden van 64 K.G. dynamiet en 24
bommen.
Maatregelen tegen de stakende
spoorwegarbeiders.
P a rij s, I T A u g. (B. T. A.) De Temps meldt
uit Mainz, dat de Fransche autoriteiten daar de
arbeidsbeurs hebben bezet en besloten hebben
cict langer te zullen dulden, dat aan de staken
de arbeiders geldelijke uitkeeringen worden ge
daan. De spoorwegarbeiders zullen bij de
Fransch-Belgische regie worden te werk ge
steld, waar zij betaling zullen krijgen, indien
zij arbeid verrichten.
Het gebrek aan betaalmiddelen.
D u s s e 1 d o r p, TI Aug. (B. T. A.) Het nij
pende gebrek aan betaalmiddelen, dat zich over
tiet geheele land laat gevoelen, heerscht voor-
el in het Roergebied. De werkgevers wachten
met ongeduld te midden van de begrijpelijke
onrust onder dc arbeiders op de biljetten van
TO en 20 milücen mark, die de Rijksbank
denkt te drukken.
De gespannen toestand in
't bezette gebied.
Main z, T 2 Aug. (B. T. A.) Hier hadden be
toogingen ploats in verband met de duurte der
levensmiddelen. In Andernach werden enkele
magazijnen geplunderd. De politie heeft de orde
hersteld.
Dusseldorp, T2 Aug. B. T. A.) In het
Roergebied blijft dé toestand vrij gespannen.
In de mijnen, die in staking zijn, duurt deze
•oort. Te Mülheim zijn de ploegen niet in de
mijnen afgedaald. In de mijnen stellen de man
nen telkens meer eischen.
De metaalbewerkers hebben een sympathie
staking uit geroepen op verschillende fabrieken.
Te Aken zijn tal van botsingen voorgevallen
tusschen boeren en werklieden, die gekomen
waren om verschillende marktenmagazijnen van
levensmiddelen te plunderen.
Te Crefeld duurden vandaag de manifestaties
voort. Alle magazijnen werden verwoest cn de
ievcnsmiddelen werden door het volk tegen lage
prijzen verkocht. De politie schijnt machteloos,
fn het onbezette Roergebied hadden eveneens
manifestaties plaats. Danr van alle zijden de
prijzen geweldig in de hoogte loopen, hebben
de gemeentebesturen, om te trachten de crisis
re bezweren, prijzen vastgesteld.
Te Gelsenkirchen is overeenstemming bereikt
tusschen het gemeentebestuur en de vakver-
eenigingen om een gelijke verdeeling der le
vensmiddelen te verzekeren.
Gebrek aan geneesmiddelen en
verbondstoffem
Dusseldorp, TT Aug. (W. B.) De plaats
vervangende regeeringspresident, de Oberpost-
meister von Amelunxen, richtte tot generaal
Denvignes een brief, waarin hij betoogde, dat
de douane-afsluiting aan den rand van 't be
zette gebied in zooverre een direct gevaar voor
het leven cn dq gezondheid der bevolking
dreigt te worden, dat geneesmiddelen en ver-
bandstoffen in 't bezette gebied uitgeput raak
te. Het was voldoende erop te wijzen, dat op dit
stuk van zaken dezelfde overwegingen gelden,
die tczijnertijd de bezettingsoverheden ertoe
brachten de levensmiddelen vrij te stellen van
alle douanerechten en invoerformaliteiten
Een Fransch beambte doodgeschoten.
Dusseldorp, 12 Aug. (B. T. A.) Een
Fransch geëmployeerde van de Fransch-Belgi
sche spoorwegregie, die naar het niet bezette
gebied was gegaan, werd te Asseln gearresteerd
door twee agenten der veiligheidspolitie, die
hem met revolverschoten doodden. De Schupo's
beweren, dat hij wilde vluchten. Het lichaam
van het slachtoffer is aan de Fransche mili
taire autoriteiten uitgeleverd.
Een mijn in brand.
Dusseldorp, 12 Aug. (B. T. A.) De
mijn Concordia bij Liblar, ten noorden van
Euskirchen, staat in brand. De oorzaak is nog
onbekend. v
DE POLITIEKE EN ECONQMISCHE CRISIS.
Sociaal-democratische eischen.
Berlijn, TT Aug. (W. B.) De sociaal-de
mocratische rijksdagfractïc heeft vandaag een
motie aangenomen, waarin zij haar wantrouwen
in de regeering-Cuno uitspreekt en tevens ver
klaart, dat zij elke regeering wenscht te steu
nen, die de volgende punten op haar program
ma zethet beslag leggen op het zakelijk be
zit als waarborg voor de prijshoudende leening,
het toetreden van Duitschland tot den Volken
bond, de grootst mogelijke activiteit in de bui-
tenlandsche politiek, krachtige invoering van de
aangenomen belastingwetten, ingrijpende be
lastinghervorming, onvoorwaardelijke invoering
\an de goudcredieten en goudloonen en vrij
making van de rijksweerbaarheid van alle on-
ivetïige organisatie^.
Deze motie van de fractie zal onmiddellijk
aen den rijkskanselier worden overhandigd.
Het kabinet-Cimo afgetreden.
Een groote coalitie zeker ge
acht
Berlijn, 12 Aug. (W. B.) Uit parlemen
taire kringen wordt gemeldHet kabinet-Cuno
heeft hedennamiddag aan den rijkspresident zijn
ontslag ingediend, die zich een beslissing voor
behield. In den loop van den namiddag ver
schenen de leiders der burgerlijke arbeidsge
meenschap cn der sociaol-democTaten bij den
rijkspresident om over de vooraf gegane be
raadslagingen verslag uit te brengen. Dienten
gevolge wordt een totstandkomen der groote
ccelitie als zeker beschouwd,
StTCsemenn ze! een groote coa
litie trachten te vormen.
Ber 1 ijn, 12 Aug. (W. B.) De rijkspresident
het ft Stresemann opgedragen een nieuw kabi
net tc vormen. Deze opdracht is aanvaard door
Stresemann, die een regeering zal trachten te
vormen cp den grondslag der groote coalitie.
ie|i8 Lanoestraat, Amersfoort.
99
ZIE I>E ET AT. AGES.
Het kabinet zal vermoedelijk
vanmiddag gevormd zijn.
B e r 1 ij n T 3 Aug. (V. D.). Officieel wordt
medegedeeld, dat Stresemann het kansclïerschap
heeft aanvaard. VerwacJ)t wordt, dat hij heden
middag de samenstelling van het nieuwe kabinet
zal bekend maken.
Onlusten en sociale onrust.
Ber 1 ijn. Tl Aug. (W. B.) Do directies van
Sic-mens Halske en Siemens Schuckert deel en
mede, dat de fabrieken tot nader order ge
sloten worden, daar ondanks herhaald aandrin
gen de werklieden in Siemensstad het werk niet
hervat hebben en daardoor een geregeld bedrijf
niet mogelijk is. De werklieden moeten zich van
heden af als ontslagen beschouwd achten.
Berlijn, IT Aug. (W. B.) De rijksspoor
wegdirectie deelt mede, dat de toestand van de
staking in het district Berlijn onveranderd is.
He-t groote verkeer gaat regelmatig zijn gang.
Alleen het goederenverkeer en de diensten op
trajecten der stadsomgeving ondervinden sto
ring.
Hamburg, II Aug. (W. B.) Bij de sta
king der loodsen zal gebruik worden gemaakt
van de diensten der technische Nothilfe.
Hamburg, TT Aug. (W. B.) De Hamburg -
sche Senaat heeft in een manifest de bevolking
lot kalmte aangespoord. Dc vereeniging van
Hamburgsche banken heeft vandaag, om in het
gebrek aan betalingsmiddelen te voorzien,
noodgeldbiljetten van 2 en 5 millioen uitge
geven.
P a r ij s, T 1 A u g. (B. T. A.) De Liberté meldt
uit BerlijnHedenochtend is te Berlijn en in
oen aantal andere steden de olgeroecne staking
tegonnen. Te Hamburg is de toestand zeer em-
fclig. De arbeiders van alle reederijen en wer
ven hebben het werk gestaakt. Uit het geheele
(ijk wordt groote opwinding gemeld. Te Dres
den is het tot botsingen gekomen. Te Berlijn
is het centrum der stad door gewapende troe
pen bezet.
Te Ratibor in Silezië is dè staking bijna al
gemeen. Daar hadden bloedige botsingen plaats
lasschen politie en stokers. Eerstgenoemde
moest van gepantserde auto's gebruik maken.
Cr zijn meer dan 100 personen gewond.
München-Gladbach, TT Aug. (W.B.)
Het is ook hier vandaag bijzonder onrustig,
daar de arbeiders niet in de fabrieken versche
nen, hoewel hun gisteren loonen werden toege
staan, die in de textielnijverheid tot 270.000
mark per uur beloopen. Ook het trampersoneel,
dat gisteren loonsverhooging kreeg, waarmee
het accoord verklaarde te gaan, staakt heden.
De communisten trachtten op den grondwets
dag te manifesteeren, waarbij het tot botsingen
kwam. In de omgeving der stad worden dc
aardappelvelden geplunderd. De burgerlijke
kranten kunnen niet uitkomen. -
-Tw-r- DE GRONDWETSDAG.
Keulen, TT Aug. (W. B.). De grondwets
dag der Duitsche republiek werd heden in de
stad Keulen gevierd met een plechtige goed
bezochte vergadering. Dr. Goswcn Frenken be
toogde in een toespraak, dot er geen Rijnland-
sche „Frage" bestond, maar slechts een Rijn-
landsche „Antwort". De vergadering juichte dc
rede geestdrigtig toe.
Ber 1 ijn, TT Aug. (W. B.). De viering van
den grondwetsdag had plaats in een stemming
van een ferm-besloten vasthouden aan Rijnland
en Roergebied voor Duitschland en algemeene
gehechtheid aan staat en grondwet Publieke en
stadsgebouwen vlagden.
Dusseldorp, Tl Aug. (W. B.) Generaal
Degoutte heeft wegens de thans heerschende
opwinding der bevolking en om onlusten te
voorkomen, alle uiterlijke manifestaties op
grondwetsdag verboden. Er mag ook niet wor
den gevlagd-
De leveringen in natura aan Griekenland
stopgezet.
Athene, TT Aug. (B. T. A.) De Duitsche
vertegenwoordiger overhandigde aan de Griek-
sche regeering een mededeeling, dat het Duit
sche rijk voorloopig de leveringen in natura
zal stopzetten,
J BELGÏE.
DE LEENING TE PARIJS.
Brussel, 12 Aug. (B. T. A.) De Etoile
Beige verneemt, dat overeenstemming is be
reikt met Parijs over een Belgische leening. Do
Fransche banken zullen voor een half milliard
Belgische schatkistbiljetten nemen, af te beta
len in tien jaar, waarvoor de staat 6 rente
zal geven. Zij stellen eveneens ter beschikking
ven de Belgische regeering 500 millioen francs.
FRANKRIJK. 4
POINCARÉ AAN HET WOORD.
Havas seint uit Parijs d.d. 12 Aug., dat
Poincaré te Stcnay een rede heeft gehouden
over de Fransch-Duitsche verhoudingen, waar
in hij zeide, dat Frankrijk schadeloos gesteld
wil worden en dat zijn eischen absoluut niet
overdreven zijn. Zij, die, onder Duitschen in
vloed, ons de bedoeling toeschrijven Duitsch
land te vernietigen en Duitsche gebieden te
annexeeren, belasteren ons. Wij kunnen slechts
herhalen, dat wij geen enkel stukje grond wen-
schen te verkrijgen, dat ons niet toekomt. Het
is ook zeer onrechtvaardig, als men Frankrijk er
van beschuldigt d«n haqt tusschen de volke
ren, die streden, opnieuw te doen opleven.
Stresemann verklaarde Donderdag, dat Duitsch
land ons verafschuwt, omdat wij de Roer heb
ben bezet, waaraan hij durfde toe te voegen,
dat zelfs gedurende den oorlog Duitschland
geen haat koesterde tegen Frankrijk. Wat zou
den de Duitschers dan gedaan hebben, als zij,
wel haar hadden gekoesterd En was het dan
achting en vriendschap, die hen noodzaakten
om burgers aan het hoofd van hun troepen te
doen marcheeren om ze tegen do Fransche sol
daten te beschermen als die onze gronden
met puinhoopen bedekten, terwijl hun land ab
soluut niet van de vijandelijkheden had tc
lijden
Na de overwinning, aldus eindigde Poincaré,
hebben wij bekend gemaakt, dat wij bereid wa
ren dit alles te vergeten. Rancune of wraak
zucht groeien niet in de Fransche ziel, maar
wij wenschen, dat men onze edelmoedigheid
niet misbruikt. Wij werken niet alleen voor
Frankrijk, wij werken voor den vrede der
menschheid. 4
-
P a r ij s, 12 Aug. (Havas). In een rede ter
gelegenheid van de onthulling van een monu
ment voor de gesneuvelden in. de kleine ge
meente Marville, departement van de Maas,
herinnerde Poincaré aan het lijden, dat de in
woners hebben moeten ondergaan gedurende
de Duitsche bezetting en aan dc afschuwelijke
behandeling vooral van vrouwen en jonge
meisjes. Als men aan die handelingen denkt,
zeide hij, dan verbaast men zich over de onbe
schaamdheid van Duitschland, dat om die mis-
doden te doen vergeten, zich heden luidruchtig
beklaagt over een vreedzame bezetting, waar
van de burgerij absoluut niet zou hebben te
lijden, als zij niet door haar regeering werd op
gezet tot dwaze daden van ge weid. Nog deze
week, zeide Poincaré, meende Cuno voor den
rijksdag een arrogante rede te kunnen uitspre
ken, die een bewijs is hoe Duitschland tracht
de rollen om te draaien en zijn nederlaag op
ec-n onbegrijpelijk hardnekkige wijze ontkent.
Cuno beeft dc voortzetting van het verzet aan
gekondigd, die een verkrachting is van een ge-
teekend verdrag cn van een overeengekomen
verbintenis. Stellig zou hij deze onverstandige
taal niet hebben geuit, wanneer de geallieerden
rlcn waren geweest om hun wil te doen blijken
r.n hem te gelasten zich niet langer te verzetten
tegen een maatregel, op wettige wijze getroffen,
door Frankrijk en België. Maar wat men er ook
van denkt of liever wat men er ook van zegt,
ptAs geen sprak© van Fransch-Belgische poli
tiek. Het is Duitschland, dat het slachtoffer zal
z^'n van deze verhouding.
Ternauwernood had de rijkskanselier zijn re
de in den rijksdag beëindigd, of zijn minister
van financiën werd ontvangen met deze veel
beteckcnende woorden„De dollar staat op 8
millioen". v
De débficle van het Duitsche geld in inder
daad het voornaamste werk op economisch-fi-
n an deel gebied, waaraan de regeering van
Duitschland heeft gearbeid het geheele jaar met
dit vernietigde succes. En als zy volhardt in
haar slechte gezindheid en haar verblinding zal#
zij het land naar de catastrophe leiden. Wat ons
betreft, teide Poincaré, wij kunnen niet anders
dan glimlachen over de po "htrijen van den
rijkskanselier.
Spr. vervolgde, dat, als Duitschland gelooft,
dat het niet verslagen isf dat wil zeggen vér
slagen in den oorlog, dien het zelf verklaard
had, als het gelooft, dat het ongestraft het ver
drag kan verscheuren, dat het heeft ondertee
kend, als het gelooft, dat wij van plan zijn om
altijd door onze eigen herstelkosten te betalen,
die het ons verschuldigd is, als het gelooft, dat
wij uit het Roergebied zullen vertrekken, vóór
dat wij het bedrag van onze vorderingen zullen
hebben ontvangen, dan vergist het zich ten
zeerste. En als het dat niet gelooft, als het or
dat maar om zegt, dan bedriegt het zijn land-
genootcn en drijft het hen naar den ondergang.
Wat ons betreft, aldus spr., wij steunen niet
alleen op ons recht, maar wij zijn ook zeker
van onze middelen.
Hoewel in 1918 de militaire débacle zich heeft
voltrokken, tracht Duitschland op dit oogenblik
nog de kansen te verdraaien.
Evenals in 1918 moeten wij trachten niet te
verzwakken en doorzeten om het laatste woord
te hebben. Dat wij den oorlog hebben gewonnen,
danken wij niet alleen aan de dapperheid der
geallieerde legers maar ook oon den on wrik
baren wil der notie.
De geheele natie heeft ook dcnzelfden wil om
den vrede te winnen en zij zal dien winnen, dat
eischen de gesneuvelden en hun wensch zal ver.
hoord worden. a, a
Eenmaal geuit, .vliegt onherroepelijk het
woord verder.
Horatins.
vau
MARGREET DIJKSTRA.
31
Paarse scringentrossen hangen zwaar neer
fen geuren eh bloeien. De rozenstruiken
staan vol rozen, roode en gele en witte en
kleine madeliefjes kijken schuchter on uil
net groene gras cn ook viooltjes, diep en
donker, bloeien er langs de perken. En o\ er
dit heerlijke p!<-kje vol kleurige zomer-
pracht speelt vriéndelijk en zacht een late
zonnestraal. De zoete zomerwind komt van
"erre en fluistert door den geurenden se
ringboom en over Ilske daalt neer de wel
dadige rust van het stille avonduur.
Boy «lolt en stoeit in de verte. Hans
Spreekt rustiger nu, maar schril en opge
wonden klinkt er tusschen door *t fijne stem-*
metje van Mevrouw van Maren en haar
scheipe oogjes gaan mei angstig wantrou
wen, dat ze vergeefs tracht weg te redenec-
ren, maar dat sterker hinkt dun haar grage
wil. van Hans naar Ilske.
Ilske en Hans, ze mei ken het, niet.
Van verve komt Boy's stemmetje zwakker.
Zachter ook klinkt hun gesprek, ze zoe
ken naar woorden en ze laten zich eindelijk
gaan in stiller zwijgen.
De gouden bal aan den hemel daalt: dc
stralen worden langer en schuiner en too-
veren kleuren van purper en goud over de
bloeiende aarde. Dan staaf Hans op en van
uit de serre begint zijn viool te zingen in
innige smeeking.
Ilske houdt den adem in.
„Ja", zingt haar hart, „o ia. Te hebt liefde
noodig en geluk. Ik zal liet je geven. Je hebt
de hoogste wijding noodiig die het leven
brengen kan. ik zal ze ie brengen.'
Haar grijze oogen lijken donker van inge
houden emotie. Ze laat peen oog af van den
man, die daar in de serre staat, als een een
zame figuur, zooals ook zijn leven is. een
zaam en stil.
De klanken van daarbinnen, ze komen
zachter, heel zachtkens nu ze droomen
eindelijk weg...
Dan buigt hij, als in teere fluistering,
't hoofd ot-cr zijn geliefd instrument en stree-
lend glijdt zijn hand langs de snaren. En
nis de muziekklanken warm en innig, zoo
doorstroomt haar een geluk zoo vol en
groot, dat haar kleine hart het niet omvan
gen kan en op heel haar open gezichtje
brandt haar jonge liefde.
Maar hoog opgericht in de leunstoel, haar
arme, oude handjes gevouwen in machte-
looze ellende, zit daar 't oude mevrouwtje.
„Ilske", fluistert heesch haar mager stem
metje „o, Ilske."
Met een zucht wendt hot meisje haar
hoofd.
Ze ziet Jeannes moeder zoo heel oud en
verslapen op eens en 't warme bloed stroomt
haar terug naar het hart.
„Ilske", fluistert het oude mevrouwtje en
oe kleine, scherpe oogjes zien haar wanho
pig aan...
„Mevrouw", stamelt het jonge meisje en
ze knielt bij dc oude vrouw neer, „o
mevrouw!"
De oude v rouw verbergt het gezicht in de
handen.
„Mevrouw" fluistert het meisje, „toe
mevrouw!"
„En dat jij steunt het oude mevrouw
tje mijn arme, arme Jeannetje',
„Mevrouw", smeekt Ilske ik Hans!"
De viool daarbinnen zwijgt.
Het oude dametje richt zich op.
„Ga wég o ga wèg", zegt ze moeilijk.
Maar daar komt Boy aangesprongen.
„Lag je op ie knieën. Tante?" vraagt hij
verbaasd. „Wat gek! Je rok is heelómaal
vuil!"
Hans staat nu in dc geopende serre-deur.
I ls acht uur. Bo^ waarschuwt hij, met
't horloge in de hand.
„Tante Ilske zegt Boy, dadelijk afgeleid,
„ik moet naar bed, breng je me nou?"
„Tante moet weg. Boy", zegt Ilske.
Maar Boy is met twee sprongen bij haar.
„U moet houdt hij vol „U heeft het
beloofd."
„Oma zal ie helpen", zegt langzaam de
grootmoeder „juffrouw" ze kucht even
„1 juffrouw Boukema" Hans kijkt ver
baasd op „heeft geen tijd! Kom Boy!"
Ze schuift haar voetenbankje onder haar
stoel, maar Boy springt tegen Vader op.
„Vader, zeg iij het nou. Zeg het nou tegen
Oma. Tante heeft het beloofd! Heusch
Vader."
„Natuurlijk doet ze het, malle jongen",
zegt Hans-
„O ja", komt schamper de oude rouw,
„juffrouw' Boukeina is tróuw, héél trouw!"
Vorschend glijdt Hans' blik over het ge
zichtje van de oude vrouw. Kool en vijan
dig kijkt ze hem aan. Dan zoekt hij Ilske,
die- zoo heel klein en wit in haar stoeltje
wegschuilt. w
„Mamawaarschuwt hij stroef.
„Je bedoelt. Hans?"
Hij streelt zwijgend, het stugge, blonde
haar van zijn jongen. Zijn gezicht is strak
en gesloten.
„Tante Ilske zal je naar bed brengen,
Boy", zegt hij eindelijk.
Mevrouw van Maren zet zich terug in
hoar stoel. Ze keert zich met bedoelde min
achting van Hans af en ze spreekt met vol
komen negatie van die twee jonge menschen
tot 't kind.
Ilske staat haastig op.
„Kom Boy", fluistert ze, maar de groot
moeder trekt den jongen naar zich toe en
kust hem heftig en hartstochtelijk, twee,
drie maal.
Ilske staat in de deur van de gang te
wachten en ze denkt aan dien laatsten
avond op de heide.
„Beloof niets, 'tkomt alles zoo anders
dan je denkt", heeft Moeke gezegd.
Ze ziet de grootmoeder, het kleine, vieve
dametje triestig, plotseling ouder geworden,
terugleunen in haar stoel, maar over haar
heen kijkt ze recht in de ernstige oogen van
Hans en achter dien ernst, nu weer diep ver
bergen, alleen voor haar te ontdekken ziet
ze op zijn stil gezicht ziin groot verlangen
naar 'f leven, naar 'tgeluk naar haar, en
feller bonst haar hart.
„Kom Boy!"
Ze slaat, haar arm om zijn smalle jongens-
schouders en vertrouwelijk stoeiend, terwijl
haar zware voeten weigeren, gaat ze de
trap op naar zijn nieuwe kamertje.
Daar is Tante Ilske nog nooit geweest.
Ze bewondert zijn mooie bedje, zijn eigen
kastje, met er boven op een groote boot. en
langs de wanden ziet ze staan, netjes op een
rij, een kanon, een trein, een aparte loco
motief, een kapotte stoommachine en oude
instrumenten van Hans. mirroscoopjes. rea
geerbuisjes en vele andere dingen nog. Bo
ven het bedie hangt een portret van Jeanne
met Bó.v. als klein manneke van nog geen
jaar- Het zachte, lieve vrouwengezicht is
dicht tegen zijn bol kinderkopje gedrukt.
Ilskè wendt de oogen af.
En nu ziet ze op een klein tafeltje, het
mooi gekleurde beeld van de Móedermaagd
met het kindeke Jezus op de armen en zc
is weer het kleine flske, dal op Kareis ka
mertje stoeide.
Ze voelt zich plotseling weer veilig, als
Moekes kind thuis.
Dat. wat daar beneden gebeurd is, wordt
een droom en glijdt weg. ',yy
Ze gaat op de rand van het bed zitten."
„Dat is juist zoo echt", waardeert Boy,
„veel leuker dan op die stoel."
En voor hij zich uitkleedt, brengt hij haar
al zijn schatten.
Zijn oude spoor, met de breede rails en
de rem, cn zijn nieuwe locomotief, dio ze
vooral goed bekijken moet-
„Kijk, daar moet de spiritus in, en daar
het water, maar niet te veel spiritus, want
anders spat de locomotief uit elkaar, zoo,
flang, zie je wel Kijk. vader heeft haar ver
anderd! Ze liep niet goed vertelt hij.
Ilske bekijkt vol aandacht de moeilijke
constructie.
„En dat heeft Vader nog gebruikt, die mai
chine en nou heeft Vader hem mij gegeven.
Oma was bang, maar Vader zei, 't mocht
tóch!"
Ilske wil haar hand wel op het babbelend
mondje leggen, t Is op dit kleine kamertje
vol van 't verlangen naar Vader.
„Kom Boy, nu naar bed. dan zullen we
nog even spelen van dat dierenspel, weet
je wel?" .i.
„Da s fijn".
Haastig gooit hij zijn klceren uit. Dan'
knielt het kind neer voor het Mariabeeld
en bidt, rustig nu, zijn gezichtje vol aan-
dacht geheven: „Heilige Moeder Gods, bid
voor ons en ook voor Maatje, dat zc beter
wordt!'
Haastig slaat hij zijn kruis.
Ilske staat over het bedje gebogen
„Kom, vent", zegt ze zacht.
Haar gezichtje is heel wit, haar oogen V
staan vol tranen en haar hand omklemt den
ijzeren knop van het ledikant.
„Nu dierenspelletje doen! Je hebt het be-\
loofd. Tante!" -A
(Wordt vervolgd)
