AMERSFOORTSCH DAGBLAD
EN 1ST SPOTPRIJZEN
DEZE WEEK OPOEKUIMD - -
DE EEMLANDER"
BUITENLAND.
„L' HIRONDELLE"
FEUILLETON.
In EenwigheidsliGM
Wij repareeren
JOH. VAN DIJK
22e Jaargang No 33
pti oost f 3.—. per week (met gratis verzekering
tegen ongelukken) f 0.17* afzonderlijke nummers
C.05.
ff
DIRECTEUR-UITGEVER: J. VALKHOFF. ARNHEMSCHE^ORTWAL 2A.
POSTREKENING M*. «T9IO. TEL INT 513.
Dinsdag 14 Augustus 1923
PRI1S OER ADVERTEHIIEM met inbegrip van een
bewijsnummer, elke regel meer f 0.25, dien staan bic»
duigen en Liefdadigbeids-advettentiën voor de helft
der prijs. Voor handel en bedrijf bestaan zeer.
voordeclige bepalingen voor het adverteeren. Eene
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
DUITSCHLAND.
DE BEZETTING VAN HET ROERGEBIED.
De Engelsche nota maakt in
Fransche kringen een ongun-
stigen indruk.
P a r ij s, 15 Aug. (Havas). In Fransche
politieke en diplomatieke kringen heeft de Brit
sche nota een ongunstigen indruk gemaakt Men
erltent den verzoenenden toon, maar men merkt
ook op, dat de Britsche regeering er bij blijft
om zonder compensatie en zonder nieuwe argu
menten een vermindering van de Fransche
schuldvordering te vragen en een prijsgeven
van de wettige panden. Wat het betwisten be
treft van de wettigheid der Roerbezetting, doet
men het ontoelaatbare karakter van dat betwis
ten uitkomen, daar deze bezetting eerst is ge-
sejüed na advies van de meest eminente rechts-
g#eerden, die er de wettigheid van hebben
ettend. Trouwens 18 annex 2 van het verdrag
van Versailles bepaalt, dat in geval van niet-
)tfitvoering der Duitsche verplichtingen de geal
lieerden in het algemeen die maatregelen kun
nen nemen, welke zij door de omstandigheden
Elen achten en zonder eenige beperking,
tdien werd de maatregel tot bezetting tot
aal toe overwogen; zelfs was hij met de
o&ierteekening van Lloyd George, Fchrenbach
en dr. Simons, oud-kanselier en oud-minister
van buitenlandsche zaken van het Duitsche rijk
door de Duitschers aanvaard. Het op 5 Mei
1921 te Londen tot Duitschland gerichte ulti
matum bevatte den volgenden tekst: „De geal
lieerde mogendheden besluiten van heden af
over te gaan tot alle voorbereidende maatrege
len noodig voor de bezetting van het Roerdal."
De. Duitsche regearing zwichtte voor dit ultima
tum en nam de voorwaarden der geallieerden
aan zonder ze overigens sedertdien uit te. voe
ren. De wettigheid der bezetting blijkt dus on
betwistbaar te zijn cn het is te voorzien, dat het
voorstel om het geschil te onderwerpen aan
het Haagsche Hof, zal worden afgewezen.
Wat betreft het plan tot regeling der inter-
geallie erde schulden, dit staat gelijk met het
verantwoordelijk stellen van Frankrijk voor
hetgeen Engeland van Duitschland eischt. Als
'Duitschland derhalve niet betaalde, zou Frank
rijk verplicht zijn te betalen en hoe zwakker de
capaciteit van Duitschland zou zijn (d. w. z.
hoe minder Frankrijk zou ontvangen) des te
mèer zou Frankrijk verplicht zijn aan Engeland
tejbetalen. Frankrijk heeft nimmer zijn schulden
gerefuteerd en is nooit bezield geweest door
ee'nigen geest van verovering of annexatie. Het
wil geenszins Duitschland vernietigen of ruïnee-
ren, maar het laat zich niet dupeeren en zal
zijn aanvaller van weleer verplichten zijn ver
bintenissen na te komen.
Fransche persstemmen.
P a r ijs, 15 Aug. (Havas). In een artikel
Over de Engelscho antwoord-nota zegt het Jour
nal, dat deze nota kinderachtige argumenten cn
«en onbehoorlijke critiek op de Belgische prio
riteit, alsmede beklagenswaardige berekeningen
ten opzichte van den Franschen eisch en een
ontoelaatbare gelijkstelling van de Fransche en
Duitsche schulden bevat. Het Britsche antwoord
bergt alle mogelijkheden in zich tot aanmoedi
ging van nieuwe Duitsche draaierijen. Frankrijk
kan slechts aan de Roerpolitiek vasthouden.
Gaulois is van gevoelen, dat de Engelsche
I nota de rijksregeering onverwachte aanmoedi
gingen geeft en dat de oplossing van de herstel
kwestie door de nota wordt opgevat op een
wijze, die de capitulatie van Frankrijk zou be-
teekenen.
s Jk'le bladen herinneren er aan, dat de recht-
tafifptigheid van de bezetting van het Roerge
bied in geen enkel opzicht in twijfel werd ge-
jtokken, toen in 1921 alle geallieerden Duitsch
land met deze sanctie bedreigden cn toen in
1925 Bonar Law de Fronsch-Belgische actie een
stig resultaat toewenschte.
t Parijs d-d. 15 Aug.:
ër het algemeen is de indruk der bla-ïcn er
een v$n verrassing, gemengd met teleurstelling.
De Liberté haalt uit de Engelscho r.ota de ver-
H&kering naar voren, dat de materieele schode,
door Engeland geleden een derde zou zijn van
die van Frankrijk en vraagt naar het bew'js
daarvoor. De opmerkingen van de Engelsche
regeering, die strekken tct vermindering van de
bevoegdheid van de commissie van herstel, zijn
in strijd met den geest van het verdrag van
Versailles. Wat de schulden aangaat, verbaast
de Liberté er zich over, dat Engeland in ernst
voorstelt aan Duitschland te vragen - rat het be
reid is te betalen. Wat de Engelsche aanduidin
gen betreft over een mogelijke uitwisseling van
de onderlinge schulden tegen de vergoedingen,
verklaart de Liberté, dat de Engelsche bereke-
ningen ten doel hebben Frankrijk le plukken.
De Temps houdt zich vcoral bezig met twee
vraagstukken, die h«»t Engelsche stuk te berde
brengt. Wat ten eerste de wettigheid -'an de be
zetting van de Roer betreft, haalt het bied het
protocol van Spa aan, dat in 1920 door Lloyd
George is geteekend en dat Duitschland be
dreigt met bezetting van gebied, mogelijk het
Roerbekken, als de kolenleveriogen, die een
voornaam deel van de vergoedingen uitmaken,
niet uitgevoerd worden. De Temps besluit met
te zeggen, dat dit stuk in srijd is met de Engel
sche verzekering, dat dit stuk in srijd is jnet de
Engelsche verzekering, dat de bezetting van
het Roerbekken niet gerechtvaardigd zou 2ijn.
Ten tweede behandelt de Temps wat het En
gelsche stuk zegt aangaande het vraagstuk van
de veiligheid, waarvoor Frankrijk een uitgespro
ken overschilligheid aan den dag zou hebben
gelegd. De Temps stelt er zich mee tevreden
den tekst aan te halen van de Fransche meedec-
ling, die zegt: „Wij zullen er ons steeds In \er-
heugen over deze kwestie met de Engelsche re
geering van gedachte te wisselen".
De Journal des Débats stelt vast, dat de toon
van het Engelsche stuk het hauden van Lespie-
kingen moilijk maakt. In practisch opzicht is het
blad van oordeel, dat het Engelsche program
ma moeilijk te beoordeelen is. Het schijnt neer
te komen op een schrapping van het Belgische
voorkeurrecht, h'et laten betalen door F; ankrijk,
wat Duitschland niet betalen zal en het Iotc.n
schatten van Duitschland's draagk ocht door
alle mogendheden tezamen.
De Débats besluit, dat deze voorstellen sl«ek-
ken tot het ontheffen van D'-rischlmd *an het
meerendeel van zijn veiplichtingen cn het
waarborgen aan Engeland van het grootste deel
van de verrichte stortingen.
Engelsche persstemmen over de
- Britsche nota aan Brussel en Parijs.
Londen, 15 Aug. (N. T. A. Draadloos.)
De algemeene opvatting omtrent de jongste
Engelsche nota aan de Fransche en Belgische
bondgenooten is minder verbaasd over den
aard dezer nota dan over de opmerkelijke in-
gehoudenheid, die tot dusverre de houding van
de Engelsche regeering heeft gekenmerkt. Zelfs
nu nog drukt de nota de hoop uit, dat dc
Fransche cn Belgische regeeringen overtuigd
zullen zijn van de redelijkheid van het Engel
sche standpunt en dot het document door hen
zsl worden aanvaard, wat betreft do gedane
voorstellen. Beteekcnis wordt echter door de
meeste bladen gehecht aan de passage, waarin
de regeering verklaart niet bereid te zijn de
mogelijkheid van een afzonderlijke actie te be-
schouivcn om de regeling te verhaasten en die
niet veel langer vertraagd kan worden zonder
de ernstige gevolgen voor het herstel van den
handel en den wereldvrede. De juiste bewoor
ding van de passage met betrekking tot de
veiligheid luidt„De Engelsche regeering bood
in haar vroeger voorstel aan om de kwestie van
de veiligheid op minnelijke wijze met de geal
lieerden te bespreken. De Belgische regeering
veiwelkomde dit voorstel met warmte. Zij zal
echter niet nagelaten hebben op te merken, dat
de opmerkingen van de Fransche regeering
niets te maken hebben met dat doelen der
halve is een verdaging van de discussie over dit
punt tot een datum *in de verre toekomst het
gevolg. De Belgische regeering zal zich herin
neren uit de discussies van 1922, dat de En
gelsche regcering niet bereid is op eenige
schikking in te gaan met betrekking tot de
territorale veiligheid van België, afgescheiden
van een overeenkomst, waarbij voor Frankrijk
hetzelfde wordt vastgesteld. Zich bewust van
de onverschilligheid*door 'de Fransche regee
ring aan den dag gelegd ten opzichte van deze
kwestie, kan het geen nut hebben verder aan
dacht aan deze zaak te wijden. Zelfs indien
Frankrijk zijn tegenwoordige houding tracht te
rechtvaardigen door te wijzen op de campagne
van Duitschland, tegenover Frankrijk na 1871
gevoerd, houdt zijn argument volgens het Brit
sche inzicht geen steek. Dé Duitsche bezetting
van Fransch gebied was uitdrukkelijk voorzien
in de vredesonderhandelingen en dat is met de
Roerbezetting niet het geval. Verder is het
opbrengen na de korte campagne van 1871
van een schadevergoeding van 4 milliard goud-
mark, waarvan een groot percentage onmiddel
lijk kon worden verkregen in goud, zonderdat
Frankrijk buitenlands erplichtingen behoefde
aan te gaan, niet te vergelijken bij den 53
maal grooteren eisch, die gesteld wordt aan
een land, dat financieel is uitgeput door een
inspannenden oorlóg van vier jaar en een blok
kade. Het gemak, waarmee in 1871 de schade
vergoeding werd betaald, was groetendeels het
gevolg-van de gemakkelijke voorwaarden,waar
op Frankrijk crediet kon verkrijgen. Duitsch
land heeft zulke faciliteiten niet gehad-
Door Frankrijk is steeds vee' ophef gemaakt
van het feit, dat Engeland bij twee vroegere
gelegenheden heeft meegedaan, n.l aan het
zenden van het ultimatum, waarbij de Roer
bezetting wordt gedreigd en in T920, toen het
deelnam aan de bezetting van Dusseldorp, Duis
burg en Ruhrort. De nota stelt in het licht, dat
hierbij van geen inconsequentie sproke is, daar
deze actie nooit is beschouwd te zijn in voort
zetting van de vergoedingseischen van het ver-
d ag. De geallieerden ondernamen een geza
menlijke actie om Duitschland te bedreigen
met de bezetting van verder gebied, even zoo
goed als zij Duitschland hadden kunnen drei
gen met een hernieuwing van den oorlog voor
het niet nakomen van eenige bij verdrag vast
gestelde verplichtingen, zoocis de ontwape-
r.ingspolitiek van het begin- af, maar de afkeu
ring is kalm en gematigd uitgedrukt. Het Fran
sche argument voor de Roeibezetting is van
week tot week herhaald in eiken mogelijken
toonaard en is wijd en zijd verspreid. Pas thans
zijn deze weinig steekhoudende argumenten ge-
I6|i8 Langestraat, Amersfoort.
DE RESTEERENDE
ZOMER-ARTIKELEN
ZIE DE ETAIAIGES.
heel geanalyseerd en-in hot'openbaar weerlegd
met alle autoriteit, waarover de Engelsche re
geering beschikt.
De Daily Telegraph zegt, dat de openbaar
gemaakte correspondentie erop wijst, dat er
geen overdreven zwakheid ten gunste van
Duitschland bestaat, maar veeleer de overtui
ging, dat voorname Engelsche belangen wor
den benadeeld en dat dit de Engelsche regee-
nng heeft aangespoord tot afzonderlijke actie.
Engeland heeft zijn eigen rech'en en is besloten
die te laten gelden, terwijl het anderzijds zoo
edelmoedig mogelijk rekening houdt met de
riooden zijner bondgenooten. Wat het besluit
betreft, de eischen te matigen vóór de schade
vergoeding en tevens voor de vorderingen op
de bondgenpoten, tot een bedrag gelijkstaand
met de geconsolideerde schui l aan Amerika,
zegt de Telegraph, dat dit een nieuw bewijs op
levert voor de Britsche edelmoedigheid; het
bied bc-sluit met de verklaring, dat alles er op
ijst, dat de openbare meening hier, zoowel als
in de dominions, nadrukkelijk aan de zijde staat
van de Britsche tfegecring in wat deze neer
schreef in haar nota van 7 Augustus.
De Westminster Gazette begroet de jongste
nota wegens de duidelijke bewoordingen waar
in zij is vervat en wegens het leit, dat zij reke-
nmg «houdt met den feitelijken toestand aan de
Roer. Het blad gelooft, dat de deur nog niet
in het slot is geworpen, waardoor een redelijke
verzoening onmogelijk zou zijn geworden en
hoopt, dat Frankrijk de billijkheid van het En
gelsche standpunt zal -erkennen. De Daily News
vindt de openhartigheid der nota te opmerke
lijker in vergelijking met de toegeeflijkheid,
waarmede Engeland de vroegere handelingen
van Frankrijk placht te bespreken. „Het is niet
slechts omdat de Fransche politiek schadelijk
is voor ons, dat de Tcgeerinfc het thans noodig
heeft geacht Frankrijk de oogen te openen.
Want terwijl het onplezierig voor ons is, bena
deelt het Fransche optreden eveneens de ver
wachtingen op den vrede, die de wereld koes
tert en daarom heeft de Engelsche regeering
het haar plicht geacht de noodige aandacht te
verzekeren voor de besluiten, waartoe zij is
gekomen."
Londen, 13 Aug. (R.) Dc avondbladen keu
ren de Engelsche nota goed als ccn v-:;moedi-
ge uiteenzetting van de Engelsche pclUiek en
geven toe, dat de hoofdzaken von het geschil
over de vergoeding onverande-d z:jn gebleven
De Evening Standard legt er den nadruk op,
dat een ontbinding van de entent? en een blij
vende vervreemding van Frankrijk door een zeer
groot deel van het Engelsche volk verfoeid
zouden worden. De Pall Mall Gazette zegt, dat
de nota het vooi stelt, alsof de rmnsche regec-
ring uit zelfzuchtigheid en koppigheid een loers
volgt, die zoowel Engeland als Je vorige weield
het ernstigste nadeel toebrengt. l)e Evening
News keurt de nota sterk af, die liet een ernsti
ge vergissing noemt, welke tot rampspoedige
gevolgen kan leiden. j
Dc indruk van de Engelsche
nota in Italië.
Rome, 13 Aug. (B. T. A.) De bladen be
vatten beschouwingen over de Engelsche nota,
cie een officieus karakter diagen en volgens
welke naar de meening in de politieke kringen
ven Italië de nota een bijzonder belangrijk stuk
voor den Europceschen toestand zou zijn. De
algemeene indruk is, dat de verwachting niet is
teleurgesteld. De nota vormt een volledig en
duidelijk overzicht van de Engelsche regeering
over alle vergoedingsvraagstukken en de on
derlinge schulden der geallieo-dcn. Aldus wor
den tal van lacunes aangevuld en wordt er
heel wat twijfel weggenomen. Bovendien betee-
kent de nota een daad van wilskracht, die do
betrokken landen wel moeten waardeeren. De
Engelsche regeering werpt het gewicht van
haar politieken invloed en vocaal dat van haar
lip.anciecle positie in de weekschaal der ge
beurtenissen, wat zij sinds geruimen tijd niet
alleen had nagelaten, maar cok niet getoond
had te willen doen.
De meening in dc V. S.
Londen, 13 Aug. (N. T. A. Draadloos).
Telegrammen uit de V. S. wijzen er op, dat
de ontvangst, ten deel gevallen aan de open
hartige uiteenzetting van het Britsche stand
punt in de jongste nota, even gunstig is als
die,, waarmee zij ontvangen is in de Britsche
pers.
Een Fransch geelboek te ver-
wachten.
P a r ij s, 13 Aug. (B. T. A.) De Fransche
regeering zal zeer spoedig een geelboek uitge
ven, dat alle medcdeelingen en briefwisselingen
behelst, die met de Engelsche regeering zijn ge
voerd over het door de geallieerden op de
Duitsche nota te geven antwoord.
De staking der Duilscho
leveringen in natura.
Berlijn, 13 Aug. (W.B.) Duitschland heeft
door het voortzetten van zijn ve-goedings- en
restitutieleveringen aan de .ncgendheden, die
niet hebben deelgenomen aan een inval in het
Roerbekken, het bewijs geleveid, dat het be
reid is tot het uiterste te doen, wat het kan. Do
tegenwoordige toestand eischt de verzameling
van al de krachten van Duitsc'iland om de be
volking het kleine minimum van bestaansvoor
waarden te verzekeren en den dreigenden hon
gersnood af te wenden. De rijksregeering is
dientengevolge gedwongen tijdelijk de betalin
gen in natuTO, die in het verdrag van Versailles
voorzien zijn, ook te staken aan Engeland, Grie
kenland, Italië, Zuid-Slavië, Portugal en Roeme
nië, daar de financieele voorzieningen voo' deze
leveringen voor het grootste deci het tekort op
de begrooting en de inflatie in 't leven hebben
geroepen. Alleen de reeds verrichte, maar nog
nog niet betaalde leveringen in natura vcr-
eischen ongeveer 300 biljoen mark papier. Het
voortzetten van de leveringen in natura zou het
resultaat van de belastinghervorming en de
goudleening al van den beginne af in de waag
schaal stellen. Het besluit van de rijksregeering
beteekent geenszins een blijvende staking van
de vergoedingen in natura.
De leveringen in natura worden hervat, zoo
dra de rijksfinanciën en de koers dit wesr mo
gelijk maken. De tot I Augustus 1925 definitief
gesloten of door de commissie van herstel defi
nitief goedgekeurde verdragen zullen nog wot-
den uitgevoerd, maar daarentegen zullen uit do
rijdsmiddelen geen betalingen plaats hebben
volgens verdrogen, die niet voor I Augustus
door de commissie van herstel definitief 2Ïin
goedgekeurd. Op privaatrechtelijke verplich
tingen van het rijk volgens verdragen, die do
rijkscommissaris voor de uitvoering van de
werkzaamheden voor het herstel in de venvoes-
gebieden reeds definitief heeft gesloten, heeft
het ophouden van de prestaties voor het herstel
geen invloed. Met het oog op de proote moei
lijkheden, die Italië ondervindt bij den aanvoer
van de voor zijn economisch leven no-dige ko
len, zal men trachten de kolenieveringen apn
Italië voort te zetten.
De algemeene toestand.
Dusseldorp, T 3 Aug. (B. T. A.) De
economische toestand wordt telkens hachelijker.
De verkoop in de winkels, die door de bezet
tingsautoriteiten plaats heeft, doet de omzet
aanmerkelijk stijgen. De betoogingen van werk-
loozen en de plunderingen van winkels worden
voortgezet. Te Gelsenkirchen zijn bij de bot
singen tusschen de politie en betoogers een
arbeider ^gedood en een tiental gewond; ook een
ogent werd gedood.
De Zondag is rustig vcrloopen. Een Fransch
soldaat is door een tiental Duitschers ten Z.W.
von Ludwigshafen aangevallen en licht gewond.
Een Algerijsche tirailleur is door 4 Duitschers
te Neustadt aangevallen. De aanvallers sloegen
op de vlucht
Het lijdelijk verzet.
Dusseldorp, 13 Aug. (B. T. A.) Cp het
buitengewone algemeene congres der bedrjjfs-
isden verklaarde de voornaamste spreker, dat
bet lijdelijk verzet niet doeltreffend is. Da
methode moet worden gewijzigd, niettegen
staande de sancties, die de bezettingsautoritei
ten zouden Vunnen nemen.
De relletjes te Crefeld.
Brussel, 15 Aug. (B. T. A.) Volgens be
richten uit Crefeld, zijn de laatste dagen ge
kenmerkt door hevige uitbarstingen. Tal van
winkels met eetwaren zijn geplunderd. Nadat
de politie tol van keeren een charge had uitge
voerd, opende zij het vuur op de menigte. Ei
rijn tol van dooden; éen 50-tai persoften werd
gewond, van wie 7 ernstig.
Een separatistische betooging.
Dusseldorp, 1*3 Aug. (B. T. A.) Te Kre-
feld heeft een separatistische betooging plaats
gehad. De vlag van de Rijniandsche republiek
v.erd door de straten gedragen. De politie be
machtigde zich van de vlag na een handge
meen, waarbij verschillend© personen licht wer
den gewond.
De relletjes te Aken.
Aken, 13 Aug. (W. B.) Bij de relletjes te
Aken zijn 12 personen gedood en ongeveer
100 gewond.
Een verzoek aan den pr«-
sident van Amerika.
B e r 1 ij n, 15 Aug. (W. B.) Mevrouw von
Oheimb, lid van den Rijksdag, heeft aan den
president van de Ver. St. een telegram gericht,
waarin zij meedeelt, dat de F«enschcn in het
district Trier bepaalden, dat, wanneer dc spoor
weg- of staatsorbeiders weigerden voor de
Fransche overheden dienst te doen, zij zonder
hun gezinnen uitgewezen zullen worden. Him
vrouwen moeten in de woning blijven en sol
daten van gekleurde Fransche regimenten be
dienen. Wij, Duitsche vrouwen, verzoeken den
president der Ver. St., die aan blanke vrouwen
steeds bescherming tegen kleurlingen verleen
de, hulp voor de ons dreigende smaad en
schande. - AJB.aere'ttfgfiftVfi.
F Hoe grooter overmoed of zelfvernedering des
le grooter is het gebrek aan zelfkennis.
Spinoza.
vau
MARGREET DIJKSTRA.
Een gevoel van absolute onmacht over
valt haar. as ze toch maar veilig op haar
eigen kamer, alleen met haar oproerig hart,
met haar stormende gedachten, om met
zichzelf tot klaarheid te komen.
Ze legt haar koude wang tegen zijn warm
gezichtje.
„Kind"... steunt ze... dan hoort ze met
kleine sprongen Hans de trap opkomen!'
„Daar is Vader!"
't Meisje richt zich op.
f Wèg, Wég van hiert
"Was ze nu maar bij die oude vrouw be
neden, daar was het beter en veiliger dan
bier.
„Speel met Vader, Boy", fluistert ze. „dan
I weet Tante een anderen keer, hoe het moet."
Bov staat al in de houding, in een hoek
van 't ledikant, het kussen hoog boven zijn
hoofdje geheven en hij mikt 't Vader pre
cies in 't gezicht.
Ilske staa» bij de tafel. Ze kan niet onge
merkt verdwijnen en wil het ook niet.
Zjb moet onbevangen zijn en gewoon doen.
Van avond zal ze alles met zich zelf uit
vechten; dan zal ze weten, wat liaar te
doen staat. Nu gewoon, heel gewoon zijn,
en redden, wat er te redden valt.
Boy heeft zich moe geravot en ligt einde
lijk puffend in zijn bedje.
Hans Leemans gaat op den rand van 't
ledikant zitten. Hij ook. hij wil redden. Hij
ook. hij wil gewoon zijn, maar hij kan het
niet.
Een ekcl woord zegt kleine Boy en ze
geven antwoord beiden.
Maar ze hooren niet het gesproken woord-
't Is de aparte klank, die natrilt in hun ziel
en door onzichtbare, gouden koorden wor
den ze naar elkaar toe getrokken, als een
geljeime brug. firn en teer zijn hun gedach
ten en ze zijn één van wezen en verlangen,
van erwachten en liefde ook-
In 't kleine bedje woelt, slaperige Boy.
Zijn oogen vallen droomerig toe en ope
nen zich weer, zijn handje zoekt verlan
gend Vaders warme hand, die zich sluit om
zijn kleine vingers; hij schuift dichter naar
Vader toe cn een tevreden lach glijdt over
zijn warme snoetje.
Hans Leemans kijkt naar zlfn kind, dat
stillekens wegdroomt, dan ziet hij Ilske aan.
„Zoo is het leven", zegt hij langzaam.
Hij richt zich op.
Dan reikt hij haar zijn hand, maar lui
ziet haar jonge gezichtje overstroomd van
liefde voor hem, voor hem, die alles geven
wil voor wat blij geluk, hij ziet dc tragedie,
die zijn leven verminkt, cn hij keert zich af
in wild verzet tegen dèt noodlot,
„Ilske" steunt hij.
Ze staat naast hem, dadelijk.
„Hans", fluistert ze „hier ben ik!"'
Hij grijpt haar bij de schouders.
Zijn handen sidderen.
„O, lij', fluistert hij.
Ze ziet op.
Ze ziet de wanhoop op zijn stil gezicht.
Ze ziet den opstand, ze ziet dc hunkering,
den honger, die doet duizelen, branden in
zijn moede oogen en ze ziet hem aan, als
een geloovig kind, dat alles in aanbiddende
liefde van hem verwacht en dankbaar aan
vaardt.
Zijn handen omvatten steviger haar jonge
lichaam.fn het witte lcdikantje woelt
kleine Boy en heel slaperig, a! vér weg in
blijden kinderdroom, opent hij zijn blauwe
oogjes, die dadelijk Vader zoeken.
Hans' handen vallen slap neer.
Een smartelijke glimlach glijdt over zijn
stil gezicht.
Hij keert zich af en ze hoort, de deur van
zijn kamer valt zacht in 't slot.
„Boy!"
thans zeer snel.
Langestraat 116 Tel. 70
Ze knielt bij het kinderbedje neer en ver
bergt haar gezichtje in Boy's kussen.
„Huil je?"vraagt zijn slaperig stem
metje, „datdeemaatje.
Hjske verbergt haar hoold dieper nog in
het kussen.
Ze voelt zich diep, diép rampzalig en heel
schuldig ook.
XIV.
Dien avond na *fsluiten', to^-rr 't groote
huis stil en verlaten lag. ging over de boven
gang de oude mevrouw van Maren.
Ze heeft den geheclen avond alleen ge
zeten, eerst lang nog benedën en eindelijk
is ze naar boven gegaan en op haar eigen
kamer heeft ze de ellende, dc schande, de
ontrouw, die dreigde, aangezien. En laat, al
diep in den nacht heoft zij zich opgemaakt
tot den strijd.
Hans is niet meer beneden gekomen, nu
zal ze tot hem gaan.
Ze moet voorbij Boy's kamertje en voor
die deur slaat ze weifelend stil. Haar hand
legt zich op den knop, maar over het kleine
gezichtje, doorgroefd van. vele rimpels,!
glijdt een trek van groote bitterheid.
Ook hij, ook het kind was ontrouw. Ook
hij zocht dat ïonge meisje, dat alles voor]
had, dat mooi was en gezond en sterk, dar
liefhad, bewust, dat beginnen kon, vaar'
Jeannetje gebleven was.
Ook het kind was ontrouw.
Ze konden niet wachten op een dood, die
niet lang op zich zou laten wachten.
Het oude mevrouwtje ging Boy's deur
voorbij.
Ze vergaten allen haar Jeannetje en zij,
de oude moeder, moest smeoken om een
trouw, die niet meer was, ze moest vragen
om een eerbied, die niet meer bestond.
Haar voet wankelde voor Mans' kamer
deur, maar ze wist. ze moest tegenover hem
staan en hem dwingen te blijven daar, waar
het leven cn zijn eigen wil hem geplaatst
hadden. En o, ze wist het, ze stond krach
tig en sterk, als Joannes moeder. Ze stond
sterker nog, als geloovige Katholiek, wie
het huwelijk een sacrament is.
Zé legt haar hand op de knop van de
deur en even bedenkt ze, hoe ze steeds lot
dezen jongen man komt met eischen, ab
soluut in strijd met zijn eigen innerlijk ver
langen, en voor het eerst, heel even, als in
een bliksemflits, ziet ze zijn eenzaamheid.
Maar ze sluit de oogen voor dit al te felle
licht...... cr is alleen Jeannetje.
Ze staat voor hem en even toch schrikt ze
terug van dat ontdaan gelaat, dal zoo duide
lijk de sporen draagt van den al te zwaren
strijd.
„\Vat komt u hier doen?" vraagt hij strak
en koud.
Ze staat bij de ronde tafel; haar blanke
handjes steunen op het hout en de oude
kant trilt,
Het harde in zijn stem zwiept op een.
niet gewilde haat cn in reflex kiest ze haar
wapenen scherper.
„Duurt het je tc lanig? Kan Ie niet meer
wachten: 'tzal niet zoo heel lang meer du-
ren!" zegt ze bitter.
Hij komt op haar toe, orèigend.
„Is het nog niet genoeg, vraag ik u? U,
u heeft altijd mijn leven willen verknoeien.
U heeft mijn energie willen verlammen en
mijn levensinzicht heb ik op moeten geven
voor ü- .Ta, voor u! Is 'tnog niet genoeg?"
Hij schreeuwt het bijna uit.
„De meiden, o, de meiden", trilt het door
haar hoofd en ze kijkt radeloos naar de ge
sloten deur.
Maar hij dringt op haar toe en alle jam*
mer en ellende, alle bitterheid barst los.
„Nee", spot hij, „die deur is toe. Hoor
maar, ze is toe. Maar al was ze open, wage-
wijd open, u zal me antwoorden. Wat komt
u hier doen? U, u is altijd gekomen met
vragen met eischen. U heeft altijd gedreigd.
Ja gedreigd. „Als jo van Jeannetje houdt!"
Goa weet, ik heb van haar gehouden..."^
Ze lacht schamper.
„Durf nog eens te Lachen. Durf het
nog eens! Ik heb van haar gehouden, maar
dit leven: ik kan het niet langer dragen,-
En nu dit kind dit jónge kind
„Ik verbied je over haar te spieken", zegt
de oude vrouw en ze staat vlak^yoor hem*.
(Wor<lt ve?vól<*djT
