zitting van de Nationale Vergadering het regee-
ringsjubileum van onze Koningin herdacht. De
President verklaarde dat het Hongaarsche volk
sympathiseert met het Nederlandsche feest.
Hongarije zal altijd erkentelijk blijven voor het
geen Koningin Wilhelmina en het Nederland
sche volk voor de noodlijdende kinderen in Hon
garije gedaan hebben. Het voorste] van den pre
sident om de Koningin uit naam van de Natio
nale Vergadering en het Hongaarsche volk een
telegram van gelukwensch te zenden, werd on
der groot geestdrift aangenomen.
Zondag is in de kerk op het Calvin plein een
dankdienst gehouden, waarbij bisschop dr. Ra-
vasz de gedachtenisrede hield. Ook in de ver
schillende andere kerken werden dankdiensten
gehouden.
Dr. Cscrnsch heeft namens de katholieken
hulde aan de Koningin gebracht.
Van As' gedenkboekje Zilver op Oranje.
Mr. H. J. van Heumen te Tiel h'eeft als een blij
vende herinnering aan de jubileumfeesten aan de
leerlingen der twee hoogste klassen van alle
scholen aldaar geschonken het boek „Zilver op
Oranje" van CV G. van As.
Do terugkeer der Kon. familie
naar 's Gravenhage.
De Koningin, Prins en Princes, die heden
avond 8.05 uur van het Centraalstation te Am
sterdam naar 's Gravenhage terugkeeren, zullen
aldaar ten 9.01 uur aan het Hollondsche Spoor
station te 's Gravenhage aankomen.
De Koningin-Moeder komt in denzelfden trein
mede terug.
ONDERSCHEIDINGEN IN VERBAND MET
DE JUBILEUMFEESTEN.
Bij Kon. besluit zijn benoemd:
tot commandeur in de orde van Oranje-
Nassau jhr. prof. dr. J. Six, voorzitter van de
Huldigingscommissie ter gelegenheid van het
Regeeringsjubileum te' Amsterdam;
tot ridder in de orde van den Ncderlandschen
Leeuw C G. Vattier Kraane, voorzitter van het
Centraal Comité uit de Huldigings-commissie
te Amsterdam;
tot officier in de orde van Oranje-Nassau
mr. dr. G. A. W. ter Peïlwijk, voorzitter van
het Uitvoerend Comité voor de viering van het
Regeeringsjubileum te 's Gravenhage;
en mevrouw M. M. Havelaar—Van Beek Cal-
koen te Ede, secretaresse van het Comité voor
het Nationaal Huldeblijk;
is bevorderd tot officier in de orde van
Oranje-Nassau A. E. Dudok van Heel, te Naar-
dun, voorzitter van het Comité van betooging
ter gelegenheid van het Regeeringsjubileum;
is benoemd tot ridder in de orde van Oranje-
Nassau F. N. V. Quant, onder-voorzitter van
het uitvoerend comité voor de viering van het
Regeeringsjubileum te 's Gravenhage.
DE POSTCHEQUE- EN GIRODIENST.
Een moeilijke overgangs
toestand.
Het Hbld. schrijft
Wij worden bestormd met ingezonden stuk
ken ovct „den Janboel bij den Postchèque- en
Girodienst", in verband met de centralisatie,
•waartoe op 24 Augustus j.1. is overgegaan. Af
rekeningen blijven uit, of zijn onjuist, aan op
drachten tot overschrijving of uitbetaling wordt
geen gevolg gegeven. Tal van kooplieden, in-
dustriëelen etc. zijn ernstig gedupeerd, doordien
bedragen, die voor loonbetaling etc. noodig wa
ren, niet op tijd zijn uitbetaald, ondanks her
haalde en dringende aanvragen bij de desbe
treffende plaatselijke kontoren. Aan de soliditeit
van den Girodienst twijfelt natuurlijk niemand,
maar de populariteit van deze instelling, die in
de laatste paar jaar op schier ongelooflijke
wijze was toegenomen, moet door de moeilijk
heden, waarin het bedrijf door den overgangs
toestand is gekomen, niettemin ernstig, b'jderu
Wij hebben ons tot de directie van den Post
chèque- en Girodienst in Den Haag gewend,
met de vraag, waaraan deze desorganisatie is
te wijten, alsook, hoe lang het nog zal kunnen
duren, eer alles weer behoorlijk marcheert De
directie gaf onomwonden toe, dat zij de moei
lijkheden, die aan den overgangstoestand zijn
verbonden, had onderschat, en dat de gang van
zaken in de afgeloopen week ook haaT zelf zeer
heeft teleurgesteld. Die vertragingen zijn, naar
zij ons mededeelde, eenerzijds een gevolg ge
weest van het feit, dat het personeel nog niet
voldoende geschoold is, om alles zoo snel te
laten loopen, els men zich had voorgesteld. Daar
komt echter bij, dat het controleeren van do ge
gevens omtrent de oude saldi etc. veel tijd in
beslag heeft genomen. De eenmaal ontstane
achterstand is dientengevolge hoe langer hoe
gTOoter geworden.
Als b'chtpunt valt thans te vermelden, dat in
de laatste dagen betrekkelijk weinig nieuwe
opdrachten zijn ingekomen. Natuurlijk is dit
op zich zelf een ernstige zaak, omdat het be
wijst, dat de aangeslotenen bij den Postchèque-
en Girodienst den toestand voor het oogenblik
bijna hopeloos achten, en derhalve zoo goed
als geen gebruik meer van den dienst maken.
Maar hier staat tegenover, dat door de tijdelijke
vermindering der nieuwe opdrachten de gele
genheid ontstaat, om de oude bij te werken. De
directie doet dan ook alle moeite, om dezen
achterstand op te ruimen, en hoopt hierin bin*
nen een poar dagen te slagen.
Al te vast durven wij hierop nog niet rekenen,
daar immers dezelfde hoop werd gekoesterd,
toen de centralisatie in werking trad. Wij willen
echter het beste aannemen en hopen, dat het
leed thans betrekkelijk spoedig zal zijn geleden,
en dat de'ontstemming, welke door de gebeur
tenissen van de afgeloopen week in de kringen
der gebruikers van den Postchèpue- en Giro
dienst zijn ontstaan, spoedig weder tot het ver
leden zullen behooren.
Intusschcn is de hoop op een spoedig inheien
van den achterstand een schrale troost voor
hen, die op het oogenblik om geld verlegen
zijn. Wij vroegen de directie van den Postchè
que- en Girodienst, of er middelen kunnen wor
den getroffen, om althans degenen, die drin
gend geld noodig hebben, in de gelegenheid te
stellen, dit bij den Postchèque- en Girodienst
op te nemen. Het bleek ons, det machtiging tot
uitbetaling inderdaad kan worden verkregen,
wanneer men zich hiertoe i^legrafisch tot de
directie van den Centrolen Girodienst in Den
Haag wendt. Gedurende de afgeloopen week
heeft ook dit middel weinig gebaat, omdat men
een geweldig aantal van dergelijke telegrammen
ontving, waar bij den bestaanden achterstand
geen doorkomen aan was. Thans begint echter
in dit opzicht de toestand te verbeteren.
Uitdrukkelijk werd ons dan ook verzekerd,
dat degenen, <Be thans een dergelijk telegra
fisch verzoek om uitbetaling doen, binnen een
halven dog hun geld zullen kunnen krijgen, om
dat deze aanvragen thans dadelijk worden be
handeld, en de machtiging, wanneer blijkt, dat
het aangevraagde bedrag werkelijk op de reke
ning van den aanvrager staat, telegrafisch door
den Centralen Girodienst aan het desbetreffende
plaatselijke kontoor wordt gegeven. De tele-
gramkosten, aan deze machtiging verbonden,
neemt het Rijk voor zijn rekening, niet echter
de kosten van het telegram, waarin de aanvrage
tot uitbetaling wordt gedaan.
Wij hebben van deze gelegenheid gebruik ge
maakt, om de directie van den Postchèque- en
Girodienst er op te wijzen, dat ook de afreke
ningen zelve, voor zoover zij thans in handen
van de betrokkenen komen, in tal van gevallen
zeer veel te wenschen blijken te laten. Zoo heb
ben wij afrekeningen onder de oogen gehad, die
niet gedateerd zijn, zoodat men heeft af te gaan
op den vaak half of geheel onleesbaren datum
van het poststempel. Ons werd medegedeeld,
dat dit een besliste fout is. Het ligt wel dege
lijk in de bedoeling, de afrekeningen te datee
ren. Deze grief zal derhalve wel spoedig in or
de komen.
Tenslotte nog ditIn verband met de, zij het
ook naor men hopen mag tijdelijke, vertraging
in den Girodienst hebben wij de vraag gesteld,
of het openen van locale bijrekeningen, waarop
men tegen betaling van een vast recht van 5
per jaar geld in ronde bedragen van 50 af
kan opnemen, zonder dat deze aanvragen via
het Centrale Girokontoor loopen, aan formali
teiten gebonden is van zoodanigen aard, dat
ook hiermede geruime tijd zou zijn gemoeid.
Wij vernamen van de directie van den Giro
dienst, dat ook deze aanvragen direct worden
behandeld, en dat de machtiging voor het ope
nen von zulk een rekening reeds twee dagen na
het desbetreffende verzoek wordt verstrekt Ook
dit is dus een middel, dat uitkomst kan geven
voor hen, die thans tijdelijk hun geld niet van
den Girodienst kunnen loskrijgen.
Summa summa rum Men kan zich öf helpen
door een aanvraag voor het openen ven een
locale bij-rekening, uitsluitend voor het opne
men van geld, of door een telegrafische aan
vraag tot uitbetaling. Voor het overige dient
men nog enkele dogen geduld te hebben en in
dien tusschentijd zoo weinig mogelijk gebruik te
maken van den Girodienst. Men mag hopen, dat
alles weder van «en leien dakje zal gaan loo
pen, en dat de moeilijkheden, die een gevolg
zijn geweest van de centralisatie dan weder
zullen plaats maken voor de snelle en correcte
wijze van afdoening van zaken, die wij tot nu
toe van den Postchèque- en Girodienst gewend
zijn geweest
KINDERUlTWISSELrNG
HOLLAND—VLAANDEREN
In de Augustusmaand.
Men schrijft ons:
Is het niet een mooie gedachte: De vriend
schap der volkeren voorbereiden door de vriend
schap tusschen de kinderen?
De Dietsche Bond voor Holland, het Vlaam-
sche Front voor Vlaonderen, hebben het daar
om ondernomen, jongens en meisjes van 10
18 jaar uit Holland en uit Vlaanderen tijdens de
zomervacantie met elkaar uit te wisselen. Het
vorige jaar is de proef genomen met 25 kinde
ren; ze slaagde zoo goed, dat thans op grooter
schaal kon worden gewerkt en dat ditmaal 76
jongelui hebben deelgenomen. Van Vlaamsche
zijde waren ^vooral de drie groote steden ver
tegenwoordigd: Antwerpen, Gent en Brugge.
Voor Holland waren er deelnemers uit Amster
dam, Arnhem, Amersfoort, Enkhuizen, Den
Haag, Kedichem, Zandvoort, Groningen, Baflo,
Delfzijl, Schiermonnikoog, Scheemda, Veendam
en Winschoten; opmerkelijk en zeer verheugend
is de levendige medewerking van Groningen en
omstreken; men kon zich voorstellen welk een
levendigen indruk zoo'n Groningsch kind ge
kregen heeft van de uitgestrektheid van ons
taalgebied, bij de lange reis van Groningen tot
Brugge b.v. De leiding berustte bij de dames J.
von Puymbrouck, R. de Guchtenaere, A. Ma-
réchal voor Vlaanderen, bij dr. Minnaert
(Utrecht) en mr. Schaap (Groningen) voor N.
Nederland.
Ook dit jaar is de uitslag alleszins uitste
kend geweest. Teneinde de wederzijdsche kennis
making te bevorderen, was afgesproken dat be
zoek en tegenbezoek niet gelijktijdig, maar ach
tereenvolgens zouden geschieden. Het eerst reis
den de Hollandsche kinderen naar Vlaanderen, en
werden daar gedurende de eerste helft der maand
Augustus bij Vlaamsche gezinnen kosteloos ge
logeerd; gedurende de meeste dagen werden ge
meenschappelijke uitstapjes belegd onder des
kundige leiding. De te Antwerpen verblijvende
kinderen bezochten b.v. Brussel en Brugge, za
gen den Juweelenstoet en de opvoering van
Oidipous te Kolone.
No 14 dogen heerlijk te hebben genoten, kwa
men -de Hollandsche kinderen terug, en brach
ten zij de Vlaamsche kameraadjes mee, die zij
ginder hadden lecren kennc-n. Deze hebben na de
tweede helft der maand in Holland doorge
bracht, waar zij op hunne beurt zeer gastvrij
werden onthaald. De Besturen van musea en In
stituten in verschillende steden hadden met wel
willendheid het bezoek toegestaan en voor lei
ding gezorgd; zeer gewaardeerde medewerking
werd ook ondervonden vanwege het spoorweg
personeel, om de reisjes te vergemakkelijken.
Een der mooiste uitstapjes was het bezoek aan
Schoonhoven. De Utrechtsche kinderen, Hol
landsche cn Vlaamsche door mekaar, waren
's morgens vroeg met de auto naar Vreeswijk
vertrokken, en van daar de Lek af gevaren door
het schilderachtige opene weidelandschap. Te
Schoonhoven werden zij zeer hartelijk ten stod-
huize ontvangen door den burgemeester, den
heer F. H. van Kempen, bijgestaan door den
gemeente-secretaris. De beiaardier, de heer
Lense, had de bijzondere oplettendheid van op
den toren „de Vlaamsche Leeuw" te laten weer
klinken, gevolgd door allerlei Vlaamsche liede
ren. De kinderen bezichtigden de edelmetaalbe-
drijven van den heer Hooykaas, en werden ten
slotte bij het hartelijke Burgemeestersgezin op
versnaperingen onthaald.
De prettige tijd heeft aldus voor onze kinde
ren een heele maand geduurd. De uitgaven zijn
gering, eigenlijk niet veel meer dan de treinreis,
en deze ook nog tegen zeer verminderden prijs
(uitstapjesbiljet). Daarentegen is het nut wel
zeer groot geweest I Vele kinderen hebben
voor het eerst het ouderlijk gezin verloten, vele
zijn voor het eerst van hun leven buiten de
grenzen van NooTd-Nederland gekomen; zij heb
ben durf gekregen en hun gedachten zdjn ver
ruimd. Maar zij hebben daarenboven geleerd
hoe ginds in Vloanderen een schoon volk leeft
en strijdt voor zijne voor onze Neder-*
landscKe taal, en zij hebben gezien hoe dat voü-
bezield is door een grootsch idealisme. Dat kan
voor hun verdere leven van onschatbare waarde
zijn.
De vriendschap die de kinderen van N.- en
Z.-Nederland hebben gesloten, zal niet licht te
loor gaan; alle willen zij een volgend jaar weer
mee I Vele ouders ook hebben afspraken ge
maakt om elkaar in den loop van het jaar te
gaan opzoeken. Het is werkelijk verheugend,
dat op dat vrij groot aantal deelnemende kinde
ren en gezinnen, protestanten en katholieken,
rijkere en armere, geen enkele wrijving is ont
staan. Men kan vertrouwen dat de uitwisseling
het volgend jaar wel weer in grooter stijl zal
worden voortgezet
ERNSTIGE DAAD VAN SABOTAGE
Poging tot vernieling van
het spanningsnet bij Hilver
sum.
Naar de Gooi- en Eemlander meldt heeft men
klaarblijkelijk met de bedoeling gedurende de
feestdagen te Amsterdam de verlichting te doen
mislukken, getracht het hoogspanningsnet ge
deeltelijk te vernielen. Gistermiddag kwam men
op de Hilversumsch Meent tot de ontdekking
dat 2 houten polen van het hoogspanningsnet
midden door waren gezaagd. Zij zijn echter niet
omgevallen omdat zij door de draden in even
wicht werden gehouden. Onmiddelijk is. de poli
tie gewaarschuwd en zijn maatregelen getroffen
om ongelukken te voorkomen. Door gemeente
en rijkspolitie wordt de geheele lijn tot Amster
dam bewaakt. Indien de poging was gelukt zou
Amsterdam gedeeltelijk en Hihersum geheel in
duisternis zijn gedompeld.
Nieuwe uitgaven.
Tob nooit, door Jos. de
Cock.
Uitg. F. Luyten, den Haag»
In zijn „Beheersch U zelf" heeft de schrijver
zijn breed psychologisch inzicht gegeven om
den grooten invloed van de kracht der gedachte
te doen inleven. In dit boekje vervolgt hij zijn
heilzaam werk en toont hij onomwonden aan
hoe tal van tobberijen 's menschen leven veron
aangenamen. Hij wijst de fouten in 's menschen
denken aan en betoogt de groote beteekenis
van een krachtig en welgeordend denken voor
een gelukkiger leven. Het helder geschreven
werkje kan voor menigeen een bron van ge
luk zijn, dat vooral in dezen tijd van materialis
me een ware verkwikking voor den geest is.
De verluchting van het boek
door G. H. Pannekoek Jr.
i Uitg. W. L. en J. Brusse's
Uitg.-.MM Rotterdam.
De Nederlandsche toegepaste kunst bevindt
zich in een tijdperk van herleving, dat, om
streeks dertig jaren geleden begonnen, in onze
dagen een hoe langer hoe voller wasdom en
rijker bloei vertoont.
Evenwel, deze heuglijke groei en bloei op
alle gebieden der Nederlandsche toegepaste
kunst, is noch in ons eigen land, noch in het
buitenland volkomen op haar waarde geschat
en naar verdienste erkend. De kunstenaars zelf
hebben daaraan mogelijk eenige schuld, daar
zij we! met groote artistieke energie en beginsel-
trouw het nieuwe kunstwerk schiepen, doch zich
daarnaast, althans in den aanvang, niet of wei
nig stelselmatig toelegden op de theoretische
voorlichting van het publiek aangaande die be
ginselen en het streven der jonge kunst.
Opdat in deze leemte zal worden voorzien
heeft Brusse's Uitg. Mij besloten een saamvat-
tend overzicht van de moderne Nederlandsche
toegepaste kunsten in het licht te geven. De uit
gave is gedacht in een goedkoope serie-uitgave
van kleine, handige keurig verzorgde, uitne
mend geïllustreerde boekjes, monografieën over
de verschillende takken der sier- en nijver
heidskunst.
Een dier monografieën is „De verluchting
van het boek" en dit boekje doet zien. dat in
het prospectus, waaraan we bovenstaand ont-
leenen niets te veel is gezegd. Dc degelijke be
werking en dc keurige verzorging beloven veel
voor deze uitgave.
Jubileumkaart van Neder
land. Aangeboden door de N.
V. Ziektekosten.
Waarborg Mij. „Holland",
den Haag.
We ontvingen bovenstaande landkaart, welke
wat uitvoering aangaat een goeden indruk
maakt.
De bedoeling is om, met behoud van het
practische nut als kaart, door hare kleuren en
decoratieve rand dezelve geschikt te maken als
artistieke wandversiering ter herinnering aan
het Regeerings-jubileum van H. M. Koningin
Wilhelmina. Op de fries, die de kaart bekroont,
domineeren de 2 groote figuren, die als 't ware
de Regeering van H. M. het best symbolisee-
ren, n.l. de Vrede en de Gerechtigheid.
In 't midden: de wapens van Nederland, Ne-
derlandsch Oost-lndië en West-Indie, gehouden
door een paar als wapen-herauten gekleede kin
deren, die in samenwerking met een Suri-
naamsch en Javaansch meisje in hunne kleurige
en karakteristieke kleeding deze drie wapen
schilden met rozenguirlandes omwinden.
Hierboven de met laurier omlijste beeldenaar
van H. M. de Koningin, gedekt met den Ko
ninklijken Kroon en gehuldigd met olijf- cn lau
riertak door Vrede en Gerechtheid.
Buiten hunne vleugels links en rechts
staan dc horizonten in vlammen en de rookko
lommen ballen zich tot onheilspellende figuren:
de haat en de hebzucht van den oorlog. Door
houding, gebaar en attributen wordt de bewa
rende en verderf-werendc kracht van Vrede en
Gerechtigheid tot uitdrukking gebracht.
De kindergroep links, een visschersjongen
met zijn botter en een Zceuwsch meisje zoeken
hulp en bescherming bij de Vrede. De kinder
groep rechts, een jongen als mijnwerker, Lim
burg symboliseerend, stelt zich onder bescher
ming van de Gerechtigheid en naast hem, een
ar.der, getooid met wapenmantel, zijn rechten
uit het Boek der Historie bepleitend. Ook de
waakzaamheid van Leger en Vloot gedurende
de mobilisatie wordt door een paar figuren
levendig in beeld gebracht. De fries wordt bo
ven afgesloten door opschrift en jaartallen.
Ter weerszijden en beneden komen de wa
pens der provinciën, op standaarden gedragen
door heraldieke kinderfiguren, waarbij teven^
van elke provincie het meest karakteristieke of
belangrijkste dpor eenige duidelijke attributen
in beeld wordt gebracht.
Flnantieel Overzicht.
Het is slechts een uiterst korte beursweek,
waarover wij dezen keer verslag hebben uit te
brengen, of eigenlijk een periode, die niet eens
dezen naam verdient, daar de Amsterdamsche
fondsenmarkt in de laatste zeven werkdagen
niet minder dan viermaal vrijaf heeft genomen,
in verband met de Koninginnefeesten. Er zou
dan ook nauwelijks aanleiding bestaan, om een
beschouwing te wijden aan het verloop van za
ken ter beurze, indien deze korte beursweek niet
gekenmerkt ware door buitengewoon belangrijke
gebeurtenissen, die een diepgaanden invloed
zullen kunnen uitoefenen op den verderen gang
van zaken. Het is moeilijk te zeggen, welke van
de twee voornaamste gebeurtenissen der laatste
acht dagen, n.l. het conflict tusschen Italië en
Griekenland en do vreeselijke aardbeving in
Japan ten slotte sterker uitwerking zullen blijken
te hebben op de economische verhoudingen.
Men zou natuurlijk allicht geneigd zijn, de ge
beurtenissen, die zich thans in Zuid-Europa af
spelen, als de belangrijkste te beschouwen,
reeds derhalve, wijl zij zich op zooveel meer
bekend terrein voordoen en de draagwijdte der
halve zooveel gemakkelijker is te peilen. Men
onderschat dan echter allicht de geweldige be
teekenis, die do natuurramp in Japan in allerlei
opzichten zal kunnen uitoefenen.
Het schier ongelooflijke feit schijnt zich voor
te doen, dat geheele steden, met bevolkingen
van millioenen inwoners, van het aardrijk zijn
weggevaagd, terwijl het aantal dooden in de
honderdduizenden loopt. Dat de catastrophe een
zoo geweldigen omvang heeft kunnen aanne
men, is natuurlijk mede te wijten aan den lich
ten Japanschen bouwtrant, waarbij geheele wij
ken von hout, papier en stroo zijn opgetrokken.
Indien dergelijke woningen al niet door de aard
scholdien zelf zijn vernield, dan zijn zij natuur
lijk zeer gemakkelijk een prooi geworden van
de groote branden, die op de aardbeving zijn
gevolgd. Hierdoor valt ook te verklaren, dat
het aantal slachtoffers zoo schrikwekkend hoog
is geweest.
Maar toch schijnt de ramp zoo geweldig te
zijn geweest, dat ook, indien men voor solider
woningconstructies had gestaan, de schade
schier onafzienbaar zou zijn te achten. Dit blijkt
wel hieruit, dat niet alleen dc licht geconstrueer
de woningen zijn bezweken, maar dat ook mo
derne hotels, regeeringsgebouwen, spoorwegen,
vuurtorens, tunnels enz. geheel zijn weggesla
gen. Men poge zich eens in te denken, afgezien
van het geweldige leed, dot door de catastrophe
in het leven is geroepen, in de beteekenis van
de financieele schade, die door zulk een uit
barsting is veroorzaakt Indien het blijkt, dat de
berichten niet overdreven zijn geweest (en men
moet inderdaad wel vreezen, dat zij juist zullen
bb'jken, nu alle seismographische inrichtingen
ter wereld eenstemmig verklaren, dot nog nooit
een zoo heftige eruptie is waargenomen), dan
kan de schade, die door deze natuurramp is ver
oorzaakt, zeker niet geringer zijn dan die, welke
door de krijgsverwoestingen in Noord-Frankrijk
etc. is aangericht
Men zal thans geen vijand voor deze verwoes
ting verantwoordelijk kunnen stellen en niet
kunnen aandringen op een al of niet bereikbare
oorlogsschatting, teneinde de kosten van het
herstel te betalen. Zelfs de zoo voor de hand
liggende oplossing, dat dé schade door verze
kering, d. w. z. feitelijk door coöperatieve stor
tingen van millioenen in binnen- en buitenlond,
zal worden gedekt, schijnt in dit geval niet mo
gelijk te zijn. Immers hebben de Europeesche en
Amerikaansche verzekeringsmaatschappijen
sinds de groote aardbeving in San Francisco in
1906 het risico van directe of indirecte schade
tengevolge van aardbevingen bijna allo in hun
polissen uitgesloten.
Wij weten niet, of hetzelfde ook door de Ja-
pansche maatschappijen is geschied. Het zou
echter voor de getroffenen een schrale troost
zijn, wanneer die maatschappijen inderdaad het
risico van aardbeving hebben gedekt. Immers
mag wel met stelligheid worden aangenomen,
dat zij in dit geval niet aan hunne verplichtingen
zullen kunnen voldoen. Er zullen jaren kunnen
verloopen, eer de vernielde havenwerken, spoor
wegen, gebouwen enz. hersteld zullen zijn. De
ramp kan intusschen nog veel gTootere verhou
dingen aannemen, doordien millioenen menschen
dokloos schijnen te zijn geworden. In een Oos-
tersch klimaat is dit weliswaar niet zoo erg, als
dit b.v. hier te lende zou zijn. Maar toch zal men
ook daar dc bevolking niet gedurende langen tijd
onder den blooten hemel kunnen laten slapen,
al ware het slechts, omdat de daaruit voort
vloeiende zeer groote opccnhooping van men-
schenmassa's onder ongezonde hygiënische ver
houdingen ernstige besmettelijke ziekten in' het
leven zouden kunnen roepen. Hoe men dezen
toestand meester zal moeten worden, valt thans
nog niet te voorzien. In elk geval zal echter de
energie en de kapitaalkracht der Japansche
markt gedurende geruimen tijd geheel in beslag
worden genomen door het herstel van de scha
de. Het algemcene wereldherstel, waarnaar met
zooveel verlangen wordt uitgezien, zal hierdoor
slechts kunnen worden vertraagd, daar thans
een der meest nijvere volken al zijn aandacht zal
moeten concentTeercn op herstel von geleden
schade, in pleats van mede zijn krachten te kun
nen wijden aan de bevordering van den econo-
mischen wederopbouw van Europa-
Deze dreigt overigens hoe langer hoe moei
lijker te worden, nu opnieuw een ernstige com
plicatie is ingetreden door de coup de main van
Italië tegen Korfoe. Al blijft het nog de vraag,
of de ramp in Japan ten slotte niet nog ernstiger
gevolgen voor het economisch leven zal opleve
ren don de Itolioansche gewelddaad, toch is ook
deze op zich zelf ernstig genoeg, vooral om de
complicaties, die er uit kunnen voortvloeien.
Voor weerwraak van Gneksche zijde be
hoeft men natuurlijk nauwelijks beducht te zijn.
Mussolini heeft zijn tijd goed gekozen, nu Grie
kenland door den oorlog met Turkije en de bin-
nenlandsche revolutie vrijwel geheel is uitgeput.
Voor Italië is het stellig von groote beteekenis,
dat het door den gewelddaad vnn den dictator
in het bezit is gekomen van Korfoe, dat de
sleutel vormt van do Adriatische ree, waardoor
de machtspositie van Italië oen dc wereldzee aan
zienlijk zal worden versterkt, afgezien van het
directe nut, dat het fascistische kabinet uit
dezen maatregel trekt, doordien zijn eenigszins
tanende populariteit er opnieuw belangrijk door
wordt versterkt.
Juist echter die grootore maritieme macht, die
tftalië tengevolge von de „voorloopige" bezetting
yan Korfoe (die wel eens eerst met St. Juttemïs
kou kunnen worden opgeheven) zal verkrijgen,
brengt het gevaar voor nieuwe ernstige verwik
kelingen mede. Vooral Engeland ziet zijn eigen
machtspositie in de Middellandsche Zee hierdoor
sterk bedreigd. Dc geschiedenis heeft geleerd,
dat Groot-Britarmië er altijd alles op heeft ge
zet, om eiken concurrent te beletten, het Suez-
kanaal en daarmede den weg naar Britsch-Indië
te bedreigen.
Zulk een bedreiging wordt echter thans van
Italiaonsche zijde mogelijk. Geen wonder, det
men van Britschen kant dadelijk op interventie
door middel van den Volkenbond heeft aange
drongen. In Frankrijk ziet men natuurlijk in ze
ker opzicht niet ongaarne, dat Engeland voor
nieuwe moeilijkheden wordt geplaatst. Ander
zijds is het echter ook niet in het belang van
Frankrijk, dat Ito lië's macht in de Middelland-
sche Zee toeneemt. Men kan derhalve nog voor
vreemde complicaties komen te staan, afgezien
nog van de mogelijkheid, dot een eventueel ge
wapend conflict tusschen Italië en Griekenlan
ook den Balkan weder in vuur cn vlam zet. Ir
vele opzichten biedt de tegenwoordige toestan
treffende gelijkenis oon met die in 1914, al mo'
men wel aannemen, dat de verantwoordeb'jke
Staatslieden, met uitzondering dan van de Ita
liaonsche, thans niet zoo onbedachtzaam de lont
in het kruitvat zullen werpen. Daarvoor heeft
men inderdaad toch te veel leergeld betaald.
Die verwachting, dot alles tenslotte nog wel
los zal loopen, heeft er toe bijgedragen, dat men
ter beurze, althans voorloopig, het conflict nog
al kalm heeft opgenomen en dat von groote
zenuwachtigheid geen sprake is geweest. Wel is
echter uit den aard der zaak de stemming zeer
terughoudend geworden, en zijn de omzetten ver
der ingekrompen, waartoe trouwens ook nog d'
feestdagen hier en elders (in New-York is do
beurs j.l. Maandag wegens „Labor-Day" geslo
ten geweest) hebben bijgedragen.
De speculatieve aankoopen von oandeelen,
welke in de voorafgaande weken vielen waar te
nemen, en waartegenover dan verkoopen van
staatsfondsen stonden, hebben titans opgehou-
I den, nu op de staatsfondsenmarkt de nerveuze
stemming weder voor een kalme houding heeft
plaats gemaakt. Zelfs zijn verschillende beleggers
die door een panisch angst voor de waarde van
onzen gulden waren bevangen, reeds weder tot 't
terugkoopen hunner fondsen overgegaan. Over
de geheele linie kon dan ook voor dc Nederland
sche leeningen een herstel geboekt worden.
Voor cultuurwaarden is de stemming, ondanks
do geringe omzetten, na een aanvankelijke re
actie vast geworden. Een artikel van den beken
den suiker-expres Dr. Prinsen Geerligs in het
weekblad „In- en Uitvoer", waarin gewezen
wordt op de gunstige statistische positie van het
product, is niet zonder invloed gebleven. Bere
kend wordt dat Europa Rusland, welks pro
ductie nog in geen geval voldoende zal zijn voor
het dekken der eigen behoefte, buiten beschou
wing latende) waarschijnlijk aan beetwortel-sui
ker ruim 5 millioen ton zal voortbrengen. Dit is
weliswaar 700.000 ton meer don het vorige jaar,
doch is ook thans nog lang niet voldoende voor
het dekken van het eigen gebruik, dat omstreeks
6.750.C00 ton bedraogt. Europa zal dan ook
nog 1.675.000 ton uit andere werelddeelen moe
ten invoeren. Het zal niet gemakkelijk gaan, de
ze behoefte te dekken. Verwacht kan worden,
dat de wereldvoorraad aan het eind van het sta
tistieke jaar 1922/23 bijzonder klein was, klei
ner dan in eenig voorafgegaan jaar uit den laat-
sten tijd. Dr. Prinsen Geerligs raambt de voor
raden op ongeveer 1.250.000 ton, tegen
1.755.000 ton op denzelfden tijd van het vorige
jaar, en 2.820.000 ton in 1921. Hierbij moet in
het oog worden gehouden, dat tusschen 1 Sep
tember en medio October, het tijdstip, waarop
de eerste beetwortelsuiker uit den nieuwen oogst
voor het publiek beschikbaar komt, Java eigen
lijk het eenige land is, dat suiker aflevert en dat
er in die zes weken over de geheele wereld voor
het gewone gebruik 1.875.000 ton noodig zijn,
zoodat, indien Java niet aanvoerde cn zoo er niet
nog onzichtbare voorraad bestond, een zeer
merkbaar suikergebrek voelbaaT zou worden. De
oogst van Cuba, die op 4.100.000 ton was ge
taxeerd, heeft ten slotte slechts 3.600.000 ton
voortgebracht, en ook op Porto-Rico en op de
Philippijnen is niet zoo veel suiker voor den uit
voer naar de Vereenigde Staten beschikbaar ge
komen, als waarop men gerekend had.
De Vereenigde Staten, die circa 5 millioen ton
witte suiker per jaar noodig hebben, teren thans
nog op onzichtbare voorraden, maar zullen spoe
dig tot aankoop van alle in het Westelijk Half
rond beschikbare suiker moeten overgaan. Euro
pa zal dit jaar dus niet, zooals de laatste jaren
geschiedde, een groot deel van zijn behoefte uit
het Westelijk Halfrond kunnen dekken. Dat men
zich in Groot-Britannië hiervan rekening heeft
gegeven, blijkt wel uit de gToote aankoopen van
Java-suiker uit den nieuwen oogst voor Erigel-
sche rekening. Java heeft dan ook in dit jaar in
de maanden Jurii en Juli reeds 9.785.000 pikol
suiker afgeleverd, tegen 6.139.000 pikol in het
vorige jaar en 5.498.000 pikol in 1921. Onder
de bovengeschetste omstandigheden, is er, on
danks de gTootere opbrengst van den Europee-
schen beetwortel-suikeroogst natuurlijk geen
sprake van een overproductie. De grootere op
brengst in Europa zal alleen kunnen dienen, om
in een dringende behoefte te voorzien en de uit
geputte voorraden eenigszins te herstellen.
Behoeft men zich betreffende een overproduc
tie van suiker niet bezorgd te maken, anders
staat het ten opzichte von de statistische posi
tie van het product petroleum. Tengevolge von
de groote voortbrenging der Califomische olie
terreinen nemen de voorraden in de Vereenigde
Stoten voortdurend toe. Op 30 Juni j 1. waren
zij bijno 42 millioen ton grooter dan op het
overeenkomstige tijdstip van het vorige jaar. In
de-eerste helft von dit jaar is de voorraad gas
oline in de Ver. Staten met 380 millioen gal
lons gestegen, ondanks het grootere verbruik.
De groote opcenhooping van voorraden heeft
tot gevolg, dat verschillende producenten thans
aanbiedingen doen beneden den productie-prijs.
Deze toestand kan natuurlijk niet blijvend zijn.
Zwakke meotschappijen zullen haar bedrijf moe
ten stoken. Anderen doen moeite, hun bronnen
tijdelijk of te sluiten. Bovendien zal, naar ver
wacht wordt, de productie van vele nieuwe bron
nen spoedig weer belangrijk verminderen. Wel
licht dus, dat het hoogste punt der petrolcum-
productie in do Ver. Stoten reeds bereikt of
overschreden is. Dat de tegenwoordige toestand
niet te wijten is aan minder verbruik, kan hieruit
blijken, dat in de eerste zes maanden van dit
jaar de consumptie die van het vorig jaar nog
heeft overtroffen.
Op de Amsterdamsche beurs hebben petro-
leumwaarden, na een aanvankelijke inzinking,
zich wedeT kunnen herstellen. Rubbers daarente
gen waren aan den flauwen kont, evenals tabak
ken. Van industriëele waarden konden Jurgens
opnieuw een deel van het geleden verlies in
halen. Schecpvaartoondeelen blijven onsreani-
mcerd cn brokkelen verder in koers af.
